-
1 тузгыту
перех.1) трепа́ть/растрепа́ть, взлохма́чивать/взлохма́тить, взъеро́шить; взбива́ть || взъеро́шивание, взбива́ниечәчләрен тузгытып — взъеро́шив (распуши́в) во́лосы
кибәнне тузгыту — взъеро́шивать стог
2) расшвы́ривать/расшвыря́ть; приводи́ть/привести́ в беспоря́док ( квартиру)3) громи́ть/разгроми́ть ( врага); рассе́ивать, разогна́ть (толпу, стадо)4) разоря́ть/разори́ть, разруша́ть/разру́шить ( гнездо)5) см. туздыру 3)•- тузгытып ташлау -
2 тузгыту
гл1. разбрасывать, раскидать (сено)2. приводить в беспорядок4. взлохмачивать, растрепать -
3 туздыру
I перех.1) износи́ть, поизноси́ть; истрепа́ть || изно́скием туздыру — износи́ть оде́жду
аякчу туздыру — износи́ть о́бувь
2) перен. соста́рить, лома́ть, де́лать ста́рым ( человека)II перех.дөнья туздыра — мир (жизнь) ста́рит
1) распыля́ть/распыли́ть; поднима́ть/подня́ть || поднима́ние/подня́тие (пыли, снега и т. п.) в во́здухсм. тж. тузгытутузан туздырып чапкан атлар — ло́шади, ска́чущие, поднима́я пыль
2) см. тузгыту 1)-4)оя туздыру — разори́ть гнездо́
3) перен.а) разбаза́ривать/разбаза́рить || разбаза́риваниемирас йортын туздыру — разбаза́рить насле́дственный дом
б) транжи́рить/растранжи́рить, растра́чивать/растра́титьакча туздыру — растра́чивать де́ньги ( на пустяки)
4) срабо́тать, выполня́ть/вы́полнить (что-л.) бы́стро и с шу́мом || шу́мная, бы́страя рабо́таөйне туздырып сүттек — бы́стро разобра́ли дом
5) перен. разноси́ть/разнести́; руга́ть, обруга́ть, брани́ть, разбрани́ть•- туздырып эшләү -
4 тузгу
неперех.1) распуши́ться, взъеро́шиваться/взъеро́шиться || взъеро́шивание ( на ветру)тузгыган чәчле — с взъеро́шенными волоса́ми
җилдә агач ябалдашлары тузгый — кро́ны дере́вьев взъеро́шиваются на ветру́
2) рассе́иваться/рассе́яться || рассе́ивание ( на ветру), бу́рно клуби́тьсятузгыган төтен — рассе́явшийся дым
3) поднима́ться/подня́ться ( о пыли)4) разруша́ться, сбива́ться, взбива́ться; развя́зываться/развяза́ться, растрёпываться/растрепа́ться ( о снопах)см. тж. тузгылу5) лежа́ть, лечь в беспоря́дкеөй эче тузгыган — в ко́мнате по́лный беспоря́док
6) разлета́ться || разлёткүч тузгыды — рой разлете́лся
7) разбега́ться, расходи́ться || расхожде́ниемәҗлес тузгыды — собра́ние разошло́сь
8) перен.; см. тузыну 1)тузгып китәргә тора — гото́в распали́ться
9) перех.; диал.; см. тузгытуҗил салам түбәләрне тузгыды — ве́тер растрепа́л соло́менные кро́вли
-
5 тузгылдыру
перех.; см. тузгыту 1)чәчләрен тузгылдырып — распуши́в во́лосы
-
6 тузгытылу
страд. от тузгытутрепа́ться, растрёпываться, быть растрёпанным; рассе́иваться, быть рассе́янным, разоря́ться, быть разорённымтузгытылган оя — разорённое гнездо́
-
7 туздыру
См. также в других словарях:
тузгыту — 1. Берегеп, өелеп, укмашып торган нәрсәләрне тәртипсез рәв. төрле якка тарату, тәртипсез рәв. тырпайту. Җилфердәтү, туздыру 2. Билгеле бер тәртиптә торган, урнашкан нәрсәләрне тәртипсез рәв. тарату, сибү, чуалту 3. күч. Берәр төркемне кыйрату;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
актару — 1. Бергә торган әйберләрнең астын өскә китереп бутау 2. Әйберләр арасыннан нәр. б. эзләү. Нәр. б. эзләп, әйберләрнең астын өскә китерү 3. Казып, сөреп бозу (җир, юл тур.) 4. Нәр. б. тузгыту тузан а. 5. Нәр. б. эзләп җирне казу тур. алтын а. 6.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өерү — 1. Тузгыту, бөтерү (карны, тузанны, чүп чарны һ. б. ш.) 2. Бер өергә туплау (хайваннарны) 3. күч. гади. Ашау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тетү — 1. Аерым сүсләрдән, җепләрдән торган һәм укмашкан нәрсәне яңадан сүсәртү 2. күч. Нәр. б. җимерү; бозгалау, кыйрату, тузгыту 3. күч. Тиргәү, хурлау, яманлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туздыру — I. 1. Төрле якка тарату, очырту (тузан, йон, салам кар, көл һ. б. тур.). (Җил белән) төрле яка тузгыту, җилфердәтү, тирбәтү (чәч, ял һ. б. тур.) 2. Билгеле бер тәртиптә яки үз урынында торган әйберләрне төрле якка ыргыту, тәртипсез рәвештә тарату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
