-
1 тоташ
1. прил.1)а) сплошно́й; сплошь, без просве́товтоташ сазлык — сплошно́е боло́то
тоташ урман — сплошно́й лес
б) сплошно́й, состоя́щий почти́ то́лько из ( о нежелательных примесях)тоташ балчык — сплошна́я гли́на ( о почве)
тоташ күрән — сплошна́я осо́ка (о сене, покосе)
тоташ мәшәкатьләр — сплошны́е забо́ты ( и нет радости)
2) неразры́вный, без разры́вов, сплошно́йтоташ сызык — неразры́вная ли́ния
3) беспреры́вный, беспреста́нный ( дождь)4)а) соединённые ме́жду собо́й, сме́жные ( сосуды)б) сро́сшиесятоташ ботаклар — сро́сшиеся ве́тки
5) це́льный, сли́тныйтоташ кисәк — сли́тный комо́к
6)а) це́льный, сплошно́й, беспреры́вныйтоташ өч көн — це́лых три дня
б) сплошно́й, всеохва́тывающийтоташ коллективлаштыру — сплошна́я коллективиза́ция
7) (-га тоташ) примыка́ющий2. нареч.шәһәргә тоташ авыл — примыка́ющая к го́роду дере́вня
1) сплошь, неразры́вно, беспреры́вно (о предметах, имеющих пространственные размеры)тоташ сузылу — тяну́ться сплошь
2)а) постоя́нно, беспреры́вно, беспреста́нно, всё вре́мяөч көн тоташ яңгыр ява — три дня беспреры́вно льёт дождь
б) разг. ча́сто, системати́ческитоташ дәрес калдыру — системати́чески пропуска́ть уро́ки
•- тоташ спектр
- тоташы белән -
2 тоташ
-
3 тоташ
1. прил. 1) сплошной 2) беспрерывный 3) примыкающий, смежный 4) перен.значительный, крупный 2. нар. 1) в знач.сплошь 2) беспрерывно, беспрестанно ▪ totaş qaşlar сросшиеся брови ▪ totaşı belän полностью, сплошь -
4 тоташ агым
сплошно́й пото́к -
5 тоташ спектр
сплошно́й спектр -
6 totaş
тоташ 1. прил.1) сплошной2) беспрерывный3) примыкающий; смежный4) перен.значительный; крупный2. нар.1) в знач. сплошь2) беспрерывно; беспрестаннополностью; сплошь. -
7 базальт
1. сущ.база́льт ( горная порода) || база́льтовыйтоташ базальт — сплошно́й база́льт
2. прил.базальт лавасы — база́льтовая ла́ва
база́льтовый, состоя́щий из база́льтабазальт кыя — база́льтовая скала́
базальт пьедестал — база́льтовый пьедеста́л
-
8 демагогия
сущ.1) демаго́гия (намеренное воздействие на чувства, инстинкты малосознательной части масс для достижения своих целей)2) демаго́гия (рассуждения или требования, основанные на грубо одностороннем осмыслении, истолковании чего-л.)политиканнар демаго́гиясе — демаго́гия политика́нов
аның бәхәсе - тоташ демаго́гия — его́ поле́мика - сплошна́я демаго́гия
••демаго́гия кору ( демаго́гия куерту) — разводи́ть демаго́гию, занима́ться демаго́гией
-
9 масса
I сущ.1) физ. ма́сса (тела, вещества, атома; жидкая, огненная)салкын һава ма́ссасы — ма́сса холо́дного во́здуха
ма́сса берәмлеге — едини́ца ма́ссы
2) ма́сса ( тестообразное вещество)магма ма́ссасы — магмати́ческая ма́сса
эрегән корыч ма́ссасы — распла́вленная ма́сса ста́ли
II сущ.тоташ бер ма́сса булып — сплошно́й ма́ссой
ма́сса, ма́ссыхезмәт ияләре ма́ссасы — трудя́щиеся ма́ссы
ма́сса арасында булу — быть в гу́ще ма́ссы
ма́сса сүзенә колак салу — прислу́шиваться к го́лосу ма́ссы
эшче-солдат ма́ссалары — рабо́че-солда́тские ма́ссы
киң ма́сса өчен — для широ́кой ма́ссы
ма́ссаларның хезмәт һәм политик активлыгы үсү — рост трудово́й и полити́ческой акти́вности масс
-
10 өянкелек
-
11 төзүлек
-
12 уяну
неперех.1) просыпа́ться/просну́ться, пробужда́ться/пробуди́ться от спя́чки || пробужде́ниейокыдан иртә уяну — ра́но просну́ться
сискәнеп уяну — просну́ться от испу́га
уяну сәгате — час пробужде́ния
2) перен. просну́ться, возника́ть/возни́кнуть, появля́ться/появи́ться; пробужда́ться/пробуди́тьсямәхәббәт (хисе) уянды — просну́лась любо́вь
аның шахматта уйнарга өйрәнү теләге уянды — у него́ пробуди́лся интере́с к ша́хматам
3) перен. ожива́ть/ожи́ть, пробужда́ться/пробуди́ться, просыпа́ться/просну́тьсяурман уянды — лес просну́лся
табигать уяна — приро́да ожива́ет
4) в знач. прил. уянмас беспробу́дный, непробу́дный; беспросы́пныйуянмас йокы — непробу́дный сон
уянмас йокыга китү (талу) — усну́ть ве́чным сном; усну́ть наве́ки
5) в знач. нареч. уянмастан беспробу́дно, без про́сыпу; не просыпа́ясьуянмастан тоташ өч тәүлек йоклау — беспробу́дно проспа́ть тро́е су́ток подря́д
-
13 юешлек
сущ.1) вла́жность, сы́рость (воздуха, земли и т. п.)юешлектән каралган дивар — стена́, потемне́вшая от сы́рости
2) вла́жный предме́т; не́что о́чень вла́жное; мокрота́тоташ юешлек — сплошна́я мокрота́
См. также в других словарях:
тоташ — 1. Киселми, бүлгәләнми сузылган яки җәелгән. рәв. Бүлгәләнмичә, өзелмичә 2. Бер беренә тиеп, берегеп яки кушылып торган; чиктәш. Күрше, янәшә 3. күч. Характеры, эшләре һ. б. ягыннан икенче берәү белән бер бөтен тәшкил иткән; аерылгысыз 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
боз — и. 1. Түбән температурада каты хәлгә килгән, каткан су, туңган су 2. Шугалак, шуу өчен су сиптереп әзерләнгән мәйданчык; каток. с. Бозлы, тоташ боздан торган 3. Боз бөртекләре булып ява торган явым төшем 4. күч. Салкынлык (мөнәсәбәтләр тур.) ,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бозлык — Таулы яки поляр өлкәләрдә тоташ боз массасы. БОЗЛЫК ДӘВЕРЕ (ЧОРЫ) – Җир тарихында көчле салкынаю һәм бик киң мәйданнарда тоташ боз катлавы барлыкка килү белән характерлы чор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Шакиров, Ильгам Гильмутдинович — Илһам Гыйльметдин улы Шакиров Дата рождения: 15 февраля 1935(1935 02 15) (77 лет) Место рождения: дер … Википедия
агым — 1. и. Агу (II) хәрәкәте. с. Ага торган агым сулар өстендә. с. Көчле ага торган, ташкын агым сулы елга буенда 2. Диңгезләрдә, океаннарда су массасы бер юнәлештә даими хәрәкәт иткән урын Гольфстрим агымы 3. Зур һава массалары хәрәкәте 4. Суның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аеру — 1. Бөтенне яки тоташ нәрсәне ике яки берничә кисәккә, өлешкә бүлү, ике яки берничә итү 2. Ике яки берничә нәрсә арасында чик булдыру; әйберләрне бүлеп кую. Төркем булып бергә торган әйберләр яки кешеләр арасыннан юл яру, як якка тайпылдырып, ачык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
башлы — с. 1. күч. Акыллы, зиһенле, зирәк 2. Күп һәм эре башаклы, уңган. БАШЛЫ КӘБЕСТӘ – 1) Тоташ, туралмаган кәбестә 2) Сабагында баш үсә торган кәбестә (гади кәбестә). БАШЛЫ СУГАН – Суган башы өчен үстерелә торган суган сорты. БАШЛЫ ТАСТЫМАЛ – Ике башы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бозлавык — Яңгыр яки юеш кардан соң кинәт суыту аркасында тоташ боз кабыгы белән капланган җир өсте, тайгалак. с. Бозланган, боз кабыгы белән капланган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буынсыз — 1. Буыны яки буынтыгы булмаган; буыннарга аерылмаган, тоташ 2. Буын мускуллары үтә йомшак яки бөтенләй хәлсез; бик сыек гәүдәле. күч. Үзаллылыгы булмаган, ихтыярсыз, аумакай … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәю — 1. Җыелып, бөкләнеп яки йомарланып торган әйберне язып, киңәйтеп җибәрү, ачу 2. Нин. б. өслеккә әйберне бөтен иңе, киңлеге белән салу. Ята яки утыру өчен аска нәр. б. түшәү, салу, урын әзерләү 3. Бөртекле, вак әйберләрне юка катлам итеп як якка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йон — диал. – ҖӨН – диал.) 1. Имезүче хайваннарның тәнен тоташ каплап алган чәчсыман куе төкләр. Кеше тәнендәге төкләр 2. Эрләү, киез итек басу һ. б. өчен хайваннардан кыркып яки тарап алына торган чәчсыман йомшак җепселләр 3. Шундый җепселләрдән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге