-
1 тапкыр
I сущ.1)а) преимущ. в сочет. с числ. раз; ра́заике тапкыр — два ра́за
ничә тапкыр? — ско́лько раз?
күп тапкыр — мно́го раз
тәүге (беренче) тапкыр — (в) пе́рвый раз
бишенче тапкыр — (в) пя́тый раз
б) в ф. тапкырларкүп тапкырлар — мно́го, мно́го раз
2) -жды, -крат; -кратно || -кра́тныйөч тапкыр герой — три́жды геро́й
ике тапкыр дөнья чемпионы — двукра́тный чемпио́н ми́ра
дүрт тапкыр кабатлау — четы́режды повторя́ть
3) в ф. притяж. и косв. п. зае́зд, захо́дутауның өченче тапкыры — тре́тья пропо́лка; тре́тий захо́д пропо́лки
II прил.беренче тапкыр(ын)да — в пе́рвый (его́) захо́д
(-га тапкыр) прису́щий, соотве́тствующий || соотве́тствует ( чему)заманага тапкыр — соотве́тствующий || соотве́тствует вре́мени (эпо́хе)
III сущ.; употр. с мест. личн.; указ.геройга тапкыр сыйфатлар — ка́чества, прису́щие геро́ю
1) определённое ме́сто; ме́сто в ряду́шул тапкырда — в том ме́сте
2) в притяж. ф.; в знач. послеслога ме́сто ря́дом (с чем-л.; около кого-л.; чего-л.)өй тапкырында — о́коло до́ма
IV 1. прил.минем тапкырымда — о́коло меня́
1) нахо́дчивый, остроу́мный; изобрета́тельныйтапкыр кеше — остроу́мный челове́к
телгә тапкыр — востёр на язы́к; остроу́мный
2) остроу́мный отве́т2. нареч.тапкыр кушамат — остроу́мное и то́чное про́звище
остроу́мно, то́чнотапкыр әйтте — остроу́мно вы́разился
-
2 тапкыр
-
3 тапкыр
I 1. прил. находчивый, остроумный 2. нар. остроумно, находчиво ▪ tapqır kilergä совпадать/совпасть, соответствовать II посл. разsoñğı tapqır ― последный раз
-
4 тапкыр килү
( точно) соотве́тствоватьхалык күңеленә тапкыр килү — соотве́тствовать настрое́нию наро́да, масс (о законе, лозунге, произведении, искусства и т. п.)
-
5 алты тапкыр
= алты мәртәбә1) шесть раз, шестикра́тно2) в шесть раз, вше́стеро (больше, меньше, лучше); шестикра́тно ( увеличить)3) мат. шестью́алты тапкыр җидең - кырык ике — шестью́ семь - со́рок два
-
6 йөз тапкыр
= йөз катйөз тапкыр әйттем — говори́л сто раз
-
7 азаккы тапкыр
-
8 актык тапкыр
-
9 беренче тапкыр
беренче мәртәбә (в) пе́рвый раз, впервы́е -
10 биш тапкыр
пятикра́тный -
11 икенче тапкыр
-
12 күп тапкыр
многокра́тно, мно́го раз -
13 мең тапкыр
= мең кат -
14 соңгы тапкыр
-
15 ун тапкыр
десятикра́тно, вде́сятеро -
16 ун тапкыр арттыру
удесятеря́ть/удесятери́ть, увели́чивать/увели́чить в де́сять раз -
17 ун тапкыр арту
удесятеря́ться/удесятери́ться, увели́чиваться/увели́читься в де́сять раз -
18 tapqır
-
19 биш
числ.; колич.1) пять, пя́теробиш көн эчендә — в тече́ние пяти́ дней
биш метр озынлыгында — длино́ю в пять ме́тров
биш тегүче — пять (пя́теро) портны́х
биш дус — пя́теро друзе́й
2) в знач. сущ.; в притяж. ф. бишебез, бишегез, бишесе пя́теро (пять) из ( кого), нас (вас, их) пя́теро; пятёркабишебез дә — (мы) все пя́теро; все пя́теро из (нас)
бишегездән дә — от всех вас пятеры́х
бишесенә дә — всем (им) пятеры́м; всем пятеры́м из них
3) в сочет. со словами на -лы, -лык: пяти-, с пятью́, из пяти́, в пятьбиш басулы — пятипо́льный ( севооборот)
биш тонналы — пятито́нный
биш тонналы машина — маши́на-пятито́нка
биш бүлмәле өй — дом из пяти́ ко́мнат
биш юллы шигырь — пятисти́шие
биш меңле отряд — пятиты́сячный отря́д
биш көнлек сәяхәт — пятидне́вное путеше́ствие
4) мат.а) пя́тьюбиш бишең (биш тапкыр бишең, биш (җирдә) бишең) - егерме биш — пя́тью пять - два́дцать пять
биш җидең (биш тапкыр (җирдә) җидең) - утыз биш — пя́тью семь - три́дцать пять
б) биштән пя́таябиш бер өлеш — пя́тая часть; одна́ пя́тая
5) в знач. сущ.; разг.а) пятёрка, пя́тый ( трамвай)бишкә утырып китик соң — пое́дем же на пятёрке
б) пять (лет, годиков)балага биш тулды инде — ребёнку уже́ испо́лнилось пять
ул биштә әзерлек группасына йөри башлады — в пять лет он на́чал ходи́ть в подготови́тельную гру́ппу
в) пять (часо́в); пя́тый (час)бишкә җыелабыз — собира́емся к пяти́ (часа́м)
биштән бишкә кадәр эшләделәр — рабо́тали с (от) пяти́ до пяти́ (часо́в);
г) бишләр о́коло пяти́ часо́в; приме́рно пять (часо́в)бишләрдә өстәл артына утырабыз — ся́дем за стол о́коло пяти́ (часо́в)
6) в знач. сущ.а) бишләре приме́рно (приблизи́тельно) пя́тое (число́)бишләреннән соңга калмый — не поздне́е приме́рно (числа́) пя́того
б) бишләрендә (приблизи́тельно) о́коло пя́того (числа́); числа́ так пя́тогов) бишесе пя́тое (число́)айның бишесе — пя́тое число́ ме́сяца
- биш ат җигүле арбабишесенә каршы — төндә в ночь на пя́тое
- биш бармак
- биш бармаклы
- биш башлы
- биш гөмбәзле
- биш иҗекле
- биш йөз метр ара
- биш йөз ел
- биш йөзлек
- биш катлы
- биш кырлы
- биш класслы
- биш тиен
- биш тапкыр
- биш яшьлек••- биш былтыр -
20 өч
числ.; колич.1) три, тро́е; втро́е, втройне́өч сәгать ярым — три с полови́ной часа́
өч өчең - тугыз — три́жды три - де́вять
өч балалы ана — мать с тремя́ детьми́
өч кыз — три де́вочки
өч ел элек — три го́да тому́ наза́д
өч тапкыр — три ра́за; три́жды, троекра́тно
өч тапкыр арту — увели́чиваться в три ра́за
өч тапкыр(га) арттырылган — тройно́й, утро́енный
өчтән бер — одна́ треть
өч илле — толщино́й в три па́льца
2) в сочет. с сущ. на -лы, -лыктрёх-; в трёх, в три, за три, из трёхөч айлык бала — трёхме́сячный ребёнок
өч бүлмәле квартира — кварти́ра из трёх ко́мнат
өч сумлык китап — кни́га за три рубля́; трёхрублёвая кни́га
өч атналык ял — трёхнеде́льный о́тдых (о́тпуск)
3) в притяж. ф. өчебез, өчегез, өчесетро́е (из нас, из вас, из них)өчебез дә — все тро́е
балаларның өчесе мәктәпкә йөри — тро́е из дете́й хо́дят в шко́лу
4) в знач. сущ. тро́йка ( оценка)см. тж. өчле5) в знач. сущ. өче, өчесеобря́д трети́ны (поми́нки по усо́пшим на тре́тий день по́сле похоро́н)•- өч ат
- өч бармаклы
- өч басулы
- өч бүлекле
- өч гөмбәзле
- өчьеллыгы
- өчьеллык
- өч катлы
- өч көнлек
- өч көпчәкле
- өч кырлы
- өч кырлы почмак
- өч өлгеле көзге
- өч пәрдәле
- өч процентлы
- өч сәгатьлек
- өч серияле
- өч тәгәрмәчле
- өч төр ярыш
- өч төрле
- өч яфрак
- өч япьле
- өч яшьлек••өч аяклап — о́чень бы́стро, со всех ног (бежа́ть, прийти́)
өч борынга — прост. на три но́са, на трои́х
См. также в других словарях:
тапкыр — I. бәйл. 1. Саннар яки ничә, тәүге, соңгы, азаккы... сүзләре белән килгәндә: мәртәбә, кат 2. Мәртәбә, урында, җирдә (арифметик тапкырлау гамәлен башкаруга карата) сиксән тапкыр сиксән күпме була? 3. диал. и. Яны, кырые, турысы мичнең казан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өчләтә — рәв. 1. Өч тапкыр артык микъдарда 2. Бер эшне өч тапкыр башкару тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тапкырлык — 1. Тапкыр (II) булу 2. Тапкыр сүз яки кыланыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тропик — и. 1. Җир шарында экваторга параллель һәм аннан төньякка яки көньякка таба 23 градус 27 секундта тора торган ике уйланма түгәрәкнең берсе (шул сызыклар арасында елына ике тапкыр кояш нәкъ зенитта була) 2. Шул түгәрәкләр арасы. с. Шул арада… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тур — I. и. 1. Берәр кеше яки берәр нәрсәнең каршысы, яны, алды. Як, юнәлеш, урын 2. бәйл. (ТУРЫДА ТУРЫНДА ТУРЫМДА ТУРЫЛАРДА ТУРЫГЫЗДА) – Турында 3. сөйл. Берәр мәсьәлә, як. Берәр очрак бер турга гына кеше сүзен тыңла диал. Нин. б. эш, йомыш ни тур… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
турнир — 1. Урта гасырларда: рыцарьларның хәрби ярышы 2. Спорт ярышы (анда катнашучыларның һәрберсе үзара бер генә тапкыр очраша). с. Катнашучыларның һәрберсе үзара бер генә тапкыр очрашудан торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Башкирский фольклор — распространен не только в Башк., но и в сопредельных Саратовской, Самарской, Перм., Свердл., Челяб., Кург., Оренб. обл., в Татарстане, где компактно проживают башкиры, а также в Респ. Саха, Тюменской обл. и в ряде стран СНГ. Самые древние… … Уральская историческая энциклопедия
авызландыру — Яңа туган балага беренче тапкыр азык (баллы май) каптыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әүвәл — рәв. 1. Күпмедер вакыт элек. Элек, элекке заманда. с. Элеккеге, борынгы 2. Башта, нин. б. эштән элек 3. Беренче (тапкыр). Беренче булып, башлап. с. Беренче, баштагы, башлангыч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бара-бара — рәв. 1. Барышлый, барган вакытта; күп тапкыр барып 2. Тора бара, бара торгач … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәрелеш — 1. Сугыш (бер тапкыр сугышып алу) 2. Талаш, ызгыш; каты бәхәс 3. Көрәш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
