-
41 проварить
сов.1) ( что) пешереп җиткерү2) (что и без доп.) (берникадәр вакыт) пешерү, кайнату, ( берникадәр вакытны) пешереп (кайнатып) үткәрү -
42 пропечь
-
43 разварить
сов.( что) пешереп җиткерү; таралганчы (изелгәнче) пешерү; артык йомшак итеп пешерү -
44 свести концы с концами
= сводить концы с концами тартып-сузып җиткерү, ничек кирәк алай җиткерү -
45 уварить
сов.( что)1) разг. пешереп җиткерү2) (кипячением уменьшить объём чего-л.) кайнатып киметү, кайната-кайната азайту -
46 усвоить
сов.( что)1) үзләштерү, гадәтеңә кертү2) ( запомнить) үзләштерү, отып алу, аңлап җиткерү3) ( об организме) үзләштерү, сеңдерү -
47 уследить
сов.1) ( за кем-чем) күзәтеп саклап калу, күз-колак булып саклап калу, күздән ычкындырмау, күзәтеп җиткерүне уследила за молоком: убежало — сөтне күзәтеп җиткерә алмаган: ташыган
2) ( не упустить из виду) тикшереп бару, күзәтеп бару, аңлап бару -
48 götürmek
алып бару; җиткерү; илтү -
49 iletmek
алып бару; җиткерү; илтү -
50 yönetmek
җитәкчеләү; җиткерү; идәрә итү -
51 бетерү
перех.1) конча́ть/ко́нчить, зака́нчивать/зако́нчить, ока́нчивать/око́нчить, дока́нчивать/доко́нчить, заверша́ть/заверши́ть || заверше́ниеэшне бетерү — заверши́ть рабо́ту
укып бетерү — зако́нчить учёбу
вуз бетерү — око́нчить вуз
2) ликвиди́ровать, упраздня́ть/упраздни́ть || ликвида́ция, упраздне́ниекайбер министрлыкларны бетерү — упраздне́ние не́которых министе́рств
3) уничтожа́ть/уничто́жить, истребля́ть/истреби́ть, ликвиди́ровать || уничтоже́ние, истребле́ние, ликвида́циядошманны бетерү — уничто́жить врага́
корткыч бөҗәкләрне бетерү — истребля́ть насеко́мых-вреди́телей
эшсезлекне бетерү — ликвиди́рование безрабо́тицы
4) выводи́ть/вы́вести ( пятно)5) расхо́довать/израсхо́довать, изводи́ть/извести́ (деньги, бумагу)6) стро́ить/постро́ить, достра́ивать/достро́итьйорт бетерү — достро́ить дом
мунча бетерү — достро́ить ба́ню
7) верши́ть, заверша́ть/заверши́ть, доверша́ть/доверши́ть (купол церкви, скирд)8) изжива́ть/изжи́ть, искореня́ть/искорени́ть, устраня́ть/устрани́ть ( недостатки)9) исче́рпывать/исчерпа́ть ( силы на что)10) исправля́ть/испра́вить ( двойку по математике)11) гаси́ть/погаси́ть (долги, задолженность)12) отменя́ть/отмени́ть, аннули́ровать (договор, постановление и т. п.)13) перен. изводи́ть/извести́, губи́ть/погуби́ть (кого-л.)үз-үзен бетерү — изводи́ть себя́
14) в знач. вспом. гл. переводится приставками вы-, до-, из-, про-, с- и выражает исчерпанность, завершённость действия:а)тотып бетерү — вы́ловить ( всю рыбу)
б) израсхо́довать ( все деньги)укып бетерү — прочита́ть
оттырып бетерү — проигра́ть
язып бетерү — дописа́ть
бәйләп бетерү — связа́ть
•- бетереп җиткерү
- бетереп кую
- бетереп ташлау -
52 боргычлау
перех.1) крути́ть, закру́чивать/закрути́ть || круче́ние, закру́чиваниегайканы боргычлау — закрути́ть га́йку (кран)
2) скру́чивать/скрути́тьберәүнең кулларын боргычлау — скрути́ть, стяну́ть (кому-л.) ру́ки
муенын боргычлау — скрути́ть (кому-л.) ше́ю
3) перен.а) держа́ть (кого-л.) в о́чень стро́гом повинове́нии; руга́ть, поруга́ть ( крепко)б) укрепля́ть/укрепи́ть (дисципли́ну)в) о си́льной бо́ли, о причине́нии бо́ликайгылы уйлар башымны боргычлый — от печа́льных мы́слей разла́мывается голова́
•••боргычлап әйттерү — си́лой заста́вить сказа́ть
-
53 бөлдереп бетерү
= бөлдереп җиткерү соверше́нно разори́ть, опустоши́ть, пусти́ть по́ миру -
54 бөлдерү
перех.разоря́ть/разори́ть; обанкро́тить; доводи́ть/довести́ до нищеты́, банкро́тства || разоре́ние, доведе́ние до нищеты́бу бала безне бөлдерә — э́то дитя́ нас разоря́ет
- бөлдереп җиткерүбу бөлдерү белән яный безгә — э́то грози́т нам разоре́нием
-
55 еларлык
прил.плаче́вный; жа́лкий, жа́лостныйеларлык хәлгә җиткерү — довести́ до плаче́вного состоя́ния
еларлык кыяфәттә — в жа́лком ви́де
-
56 елныкы
прил.; см. елгы 1) б)ул 1920 нче елныкы — он 1920 го́да рожде́ния
••елныкы н елга ялгау (елныкы н елга җиткерү) — ≈ едва́ (ко́е-ка́к) своди́ть концы́ с конца́ми (букв. едва́ перебива́ться с запа́сом, рассчи́танным на год)
-
57 җиткезү
-
58 җиткерелү
страд. от җиткерү -
59 зырылдату
перех.1) вы́звать дребезжа́ние, вибра́циютәрәзәләрне зырылдату — вы́звать дребезжа́ние око́нных стёкол
2) в ф. деепр. зырылдатып бы́стро, ми́гом; стреми́тельно; стрело́йзырылдату ып яныннан үтеп киттем — я стрело́й промча́лся ми́мо него́
зырылдату ып китереп җиткерәм — ми́гом приведу́ (его́)
зырылдату ып чыгарып җибәрде — бы́стренько вы́ставил (вы́гнал) (кого-л.)
• -
60 илтү
перех.1) нести́, относи́ть/отнести́почтага хат илтү — отнести́ письмо́ на по́чту
2) везти́, отвози́ть/отвезти́авыруны шифаханәгә илтү — отвезти́ больно́го в больни́цу
3) вести́, отводи́ть/отвести́балаларны өйгә илтү — отвести́ дете́й домо́й
авыруны кулыннан тотып илтү — отвести́ больно́го по́д руку
4) вести́, приводи́ть/привести́бу юл өйгә илтә — э́та доро́га ведёт к до́му
5) приводи́ть/привести́, доводи́ть/довести́ до какого-л. состоя́ниябатырлык җиңүгә илтә — му́жество приво́дит к побе́де
•- илтеп җиткерү
- илтеп килү
- илтеп кайту
- илтеп кую
- илтеп ташлау
См. также в других словарях:
җиткерү — 1. Нин. б. бер чиккә якынайту, шул чиккә кадәр сузу (озынча әйбернең бер башы тур.). Билгеле бер күләмгә тутыру. Нин. б. бер халәткә китерү, күңелсез хәлгә кую, авыр кичерешләргә тарыту үләр хәлгә җ. 2. Билгеле бер срокка сузу, бетерми саклап… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиткезү — 1. Нин. б. бер чиккә якынайту, шул чиккә кадәр сузу (озынча әйбернең бер башы тур.). Билгеле бер күләмгә тутыру. Нин. б. бер халәткә китерү, күңелсез хәлгә кую, авыр кичерешләргә тарыту үләр хәлгә җ. 2. Билгеле бер срокка сузу, бетерми саклап… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бетерү — 1. Нин. б. эшне төгәлләү. Азакка китереп җиткерү, туктату. Кайда да булса укуны төгәлләү 2. Юкка чыгару, юк итү. Тоту, сарыф итү (акча, азык төлек һ. б. ш. тур.). Ябу; яшәүдән, эшләүдән туктату 3. Эшләп өлгертү, җиткерү, салу (йорт, каралты һ. б … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитештерү — 1. Җәмгыять яшәеше өчен кирәк булган матди байлыкларны тудыру, продукция, товар эшләп чыгару 2. Нәр. б. җитәрлек күләмдә әзерләү, ясап бирү. Булдыру, әзерләү (ашамлык тур.) 3. Үстерү; үстереп өлгертү (ашлык, яшелчә, җиләк җимеш тур.) 4. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төгәлләү — 1. Берәр эшне азакка җиткерү, башкарып чыгу, тәмамлау, бетерү 2. күч. Бер дә калдырмый тотып бетерү бергә бергә акчаны төгәлләделәр 3. сир. Булганга тагын өстәп, тулыландыру холыклары берсен берсе төгәлли 4. Канәгатьләнерлек хәлгә китерү, җайлау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
авыштыру — 1. Нәр. б. бер якка янтайту, кыйшайту 2. Уздыру (вакыт тур.) иртәне авыштыргач. Бик авырлык белән җиткерү, очны очка ялгау көнне көнгә мең бәлә белән а. 3. күч. Аудару (3) 4. күч. Көнкүрештә, бигрәк тә сәүдәдә эшне оста йөртү 5. Бер савыттан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аздыру — 1. (Азу) 2. Тәрбиясезлеккә, шуклыкка юл кую, бозу 3. Җилкетү, иләсләндерү. күч. Кызыктырып котырту 4. Инфекция кертеп яки башка юл белән авыруны, яраны көчәйтү 5. Үстерү, җиткерү сакал аздырып җибәрерсең … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
азындыру — 1. (Азу) 2. Тәрбиясезлеккә, шуклыкка юл кую, бозу 3. Җилкетү, иләсләндерү. күч. Кызыктырып котырту 4. Инфекция кертеп яки башка юл белән авыруны, яраны көчәйтү 5. Үстерү, җиткерү сакал аздырып җибәрерсең … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйтү — 1. Нин. б. фикерне, уйны телдән белдерү, хәбәр итү; нәр. б. сөйләү. Басма яки язма рәвештә хикәяләү, хәбәр итү, сөйләү Г. Камал бер әсәрендә түбәндәгеләрне әйтә:... . Сәләм, үтенеч һ. б. тапшыру, хәбәр итү 2. Нәр. б. турында аңлату, өйрәтү бу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әләкләү — 1. Кеше өстенә яшертен сөйләү, яла ягу; донос ясау 2. Берәр нәрсә яки нин. б. эш тур. кемгә дә булса җиткерү, әйтү; фаш итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белгертү — 1. Сиздерү, белдерү, яшереп калдырмау 2. Аңлату, җиткерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге