-
1 сыпыру
перех.; прост.1) гла́дить, погла́живать/погла́дить, пригла́живать/пригла́дить ( что по чему)башыннан сыпыру — гла́дить по голо́вке
чәчне сыпыру — пригла́живать во́лосы
җыерчыкларны сыпыру — пригла́живать скла́дки
2) прям.; перен. смета́ть/смести́ ( что с чего)өстәл өстеннән сыпыру — смести́ со стола́
бөтен малны сыпыру — смести́ всё бога́тство
3) слегка́ стира́ть/стере́тьмаңгай тирен сыпыру — стере́ть со лба пот
идәнне сыпыру — слегка́ протере́ть пол
4) диал. подмета́тьидән сыпыру — подмета́ть пол
5) перен.; разг. стега́ть/стегну́ть, отстега́ть/отстегну́ть, хлеста́ть/хлестну́ть ( по кому-чему)этләрне чыбык белән сыпыру — отстега́ть соба́к пруто́м
6) перен.; прост. уплета́ть/уплести́, жрать, сожра́ть ( что)икесенә бөтен бер каз сыпыру — уплести́ на двои́х це́лого гу́ся́
берүзенә егерме йомырка сыпырды — он оди́н уплёл два деся́тка яи́ц
7) перен.; прост. пере́ть, упере́ть, таска́ть, утащи́ть ( что)кешенекен сыпыру — упере́ть чужо́е
•- сыпырып ату
- сыпырып кую
- сыпырып җибәрү
- сыпырып төшерү••сыпыра бару — уплета́ть, жрать ( всё подряд)
сыпыра бирү — продолжа́ть уплета́ть (жрать)
сыпырып алгандай — как бу́дто ве́тром сду́ло
- сыпырып ташлаусыпырып чыгару — вы́гнать
-
2 сыпыру
ет. sweepмести, подметать -
3 сыпыру
-
4 сыпыру
sweep -
5 сыпыру
подметать, мести -
6 сыпыру
1. streicheln; glätten2. wegfegen -
7 сыпыру
ет.جارو کردن -
8 бит сыпыру
= бит сыйпау1) помоли́ться2) лиши́ться (чего-л.), кре́пко обману́ться; оста́ться на боба́х -
9 мести
-
10 подметание
-
11 вымести
сыпыру, сыпырып тастау -
12 подмести
сыпыру, сыпырып тазалау -
13 промести
сыпыру, сыпырып-сиыру, сыпырып шығу -
14 йон
1. сущ.1) шерсть (овечья, козья, верблюжья); руно́ ( у овец); во́лосы || шерстяно́й; волосяно́й || обраба́тывающий шерсть, шерстяно́йкөзге йон — шерсть осе́нней стри́жки
язгы йон — шерсть весе́нней стри́жки
йон тетү (язу) — чеса́ть (трепа́ть) шерсть
йон эрләү — прясть шерсть, шерстопряде́ние
йон мае — шерстяно́й жир
йон сагызы — шерстяно́й воск
йон тузаны — шерстяна́я (шёрстная) пыль
йон катламы — волосяно́й покро́в
2) шерсть (пря́жа, ни́тки)ак йоннан оекбаш бәйләү — вяза́ть носки́ из бе́лой ше́рсти (пря́жи)
йон йомгагы — мото́к ше́рсти
күлмәклек йон алу — купи́ть отре́з ше́рсти на пла́тье
4) ворс, начёс ( на тканях и трикотажных изделиях)а) шерсто-йон бирүче хайваннар — шерстоно́сные живо́тные
йон тетү (язу) бинасы (урыны) — шерстобо́йня, шерстобо́йка, шерстоби́тня
йон эрләү фабрикасы — шерстопряди́льная фа́брика
йон туку станоклары — шерстотка́цкие станки́
йон юу бинасы (урыны) — шерстомо́йка, шерстомо́йня
йон юу цехы — шерстомо́йный (шерстомо́ечный) цех;
б) шерсте-йон хәзерләү — загото́вить шерсть, шерстезагото́вка
йон хәзерләү хуҗалыклары — шерстезаготови́тельные хозя́йства
6) перо́каз йоны — гуси́ное перо́
тавык йонын йолку — ощи́пывать пе́рья ку́рицы
2. прил.йонын койган кош — по́длинь
шерстяно́й (костюм, шарф)йон тукымалар — шерстяны́е тка́ни
- йон алу- йон бете
- йон бөртеге
- йон җеп
- йон коелу
- йон кою
- йон көясе
- йон тарагыч
- йон тараучы
- йон теткеч
- йон язгыч
- йон тетүче
- йон язучы
- йон чолгау
- йон ыштыр
- йон чыгару
- йон чыгу
- йон эрләүче
- йон югыч
- йон юучы
- йоны коелган••йон батыр — хвасту́н, шалопа́й; бахва́л прост.
йон йөрәк — трус; боязли́вый (букв. шерстяно́е се́рдце)
йон да юк, сөт тә юк — ни молока́ ни ше́рсти; как от козла́ молока́
йон куну — попра́вить свои́ дела́, хозя́йство
йон уңаена (ятышына) сыпыру (сыйпау, сөйләү) — гла́дить, погла́дить кого по ше́рсти (по шёрстке)
йоннан төрмәгән — не из дурако́в; себе́ на уме́
йонсыз мендәргә яткыру — обвести́ вокру́г па́льца (букв. уложи́ть на поду́шку без пе́рьев)
йонын кабарту — пы́житься, нахо́хлиться, щети́ниться
йонын кирегә сыпыру — гла́дить, погла́дить про́тив ше́рсти (шёрстки), не по ше́рсти (не по шёрстке)
йонын сыйпалау (сыйпаштыру) — лицеме́рить, притво́рно хвали́ть (букв. погла́живать шерсть)
-
15 гладить
несов.1) (что и без доп.) (белье и т. п.) үтүкләү2) (кого-что) (приглаживать, ласкать) сыпыру, сыйпау -
16 провести
сов.1) ( кого-что) үткәрү, уздыру, алып чыгу2) ( чем по чему) сыпыру, сыпырып кую3) ( что) сызу; үткәрү4) ( что) үткәрү5) ( что) үткәрү• -
17 sweep
1.v.1) зымырау2) маңғазданыл жүру3) жазылу, жайылу, жайылып жату4) сыпыру5) жоқ қылу, жою6) атқылау2.n.1) сыпыру2) құбыр тазалаушы3) ағым4) пәрмен, құлаш, сілтем, серпу -
18 бит
I сущ.1) лицо́ ( человека) || лицево́йбиткә чибәр — краси́вый на лицо́
битне куллар белән каплау — закры́ть лицо́ рука́ми
башның бит өлеше — лицева́я часть головы́
2) щека́ || щёчный уң бит пра́вая щека́бит мускулы — щёчный му́скул
алсу бит — а́лые (ро́зовые) щёки
3) разг.а) лицо́, цифербла́т ( о часах)сәгатьнең битен миңа каратып куйчы — поста́вь, пожа́луйста, часы́ лицо́м ко мне
б) о пере́дней (лицево́й) стороне́ (чего-л.)тау бите — склон горы́
урман бите — опу́шка ле́са
•- бит очы
- бит кызыллану
- бит кызыллыгы
- бит сабыны
- бит сөлгесе••бит ерту — стыди́ться
бит пешү — красне́ть от стыда́
битен юмаган — бессты́жий, бессо́вестный, беззасте́нчивый (букв. не вы́мывший лица́)
битеннән кан тама — пы́шет здоро́вьем (букв. с лица́ его́ ка́пает кровь)
биткә бәрү (биткә бәреп әйтү) — (брани́ть, хвали́ть) пря́мо в глаза́, откры́то
биткә кара ягу (биткә кызыллык китерү) — опоро́чить ( кого), навлека́ть (кому-л.) бесче́стье, опозо́рить
биткә олтан капланган булу (биткә ыштыр капланган булу) — быть бессты́жим, бессо́вестным, беззасте́нчивым
II сущ.битеннән кан качкан — нет лица́ (на ком-л.) (о резком изменении внешнего облика: (бледность, худоба), вызванном сильным потрясением, болезнью, волнением)
1) страни́ца (книги, тетради и т. п.)журнал битләре — страни́цы журна́ла
өч йөз битле китап — кни́га в три́ста страни́ц
2) листбер бит кәгазь — (один) лист бума́ги
ике бит хат — письмо́ на двух листа́х
3) перен. страни́ца, эта́п, пери́од (чего-л.)тарих битләре — страни́цы исто́рии
•III частицаведь, же, одна́ко ж, впро́чеммин бит берни дә әйтмәдем — я ведь ничего́ не сказа́л
ул турыда син миңа язмадың бит — ты же мне об э́том не писа́л
адәм баласының язмышы катлаулы бит — сложна́ же судьба́ челове́ческая
-
19 сыпыргалау
-
20 сыпырту
1) понуд. от сыпыру2) неперех.; перен.; прост. мча́ться, нести́сь, дутьул шушы юл белән сыпырта — он несётся (ду́ет) по э́той доро́ге
сыпырту моннан — дуй отсю́да
3) перен.; прост. дра́пать/драпану́ть, улепётывать, стрекану́ть, уноси́ть/унести́ но́гидошманнан сыпырту — дра́пать от врага́
моннан тизрәк сыпыртырга кирәк — на́до отсю́да быстре́е унoси́ть но́ги
4) перен.; прост. уплета́ть/уплести́, жрать, сожра́ть ( что)өстәлдәге ашамлыкны сыпырту — бы́стро уплета́ть съестно́е на столе́
5) перен.; разг. бы́стро (спо́ро) рабо́татьул эшне сыпырта — рабо́ту он де́лает спо́ро
6) перен.; прост. пере́ть, упере́ть, таска́ть/тащи́ть, утащи́ть, сви́стнуть ( что)••сыпырта бирү — прост. продолжа́ть нести́сь (мча́ться)
сыпырта тору — прост. продолжа́ть уплета́ть, жрать
См. также в других словарях:
сыпыру — 1. Берәр нәрсәне тигезләргә, ышкырга теләп, аның өстеннән кулны шудырып, ышкытып узу. Шул рәв. берәр нәрсә өстендәге чүпне һ. б. ш. сөртеп китәрү. Сыйпау 2. күч. Чыбыркы, чыбык ише белән: сугу, кыйнау 3. күч. Кызу кызу бару, качу. Куып җибәрүне… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
қи сыпыру — (ҚХР) түгел алып кету, түк те қайырмау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қиша сыпыру — (ҚХР) түк қалдырмау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сыйпау — 1. Җиңелчә, йомшак кына сыпыру. Шул рәвешчә сөю, иркәләү 2. Җиңелчә, йомшак кына тиеп кагылып үтү (җил һ. б. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыпырту — 1. (Сыпыру) 2. Тиз тиз качып китү. Куып җибәрү җибәрелүне белдерә сыпырт моннан 2. күч. Эшне: тоташтан һәм җитез эшләп бетереп бару 4. күч. Талымсыз һәм калдырмыйча ашау эчү тур. 5. күч. Берәр нәрсәне урлап алып китү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уу — 1. Нәрсәне дә булса кул белән ышку, басып кат кат сыпыру. Тәнне нәрсә белән дә булса ышку (массаж ясаганда һ. б. ш.) Берәр нәрсәне үз үзенә ышку, ышкып чистарту, йомшарту 2. Берәр нәрсәне изеп яки угычта кырып ваклау, порошок яки масса хәленә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шудыру — 1. (Шуу) 2. Шуу, шома гына, шуган кебек хәрәкәт итү пароход тавыш тынсыз шудырып кына килә 3. Авыр әйберне күтәрмичә шома өслектән сөйрәтеп яки тәгәрәтеп кенә урыныннан күчерү. Нәр. б. икенче бер әйбер өстеннән шома гына йөртеп күчерү. Аякларны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шуыштыру — 1. (Шуу) 2. Шуу, шома гына, шуган кебек хәрәкәт итү пароход тавыш тынсыз шудырып кына килә 3. Авыр әйберне күтәрмичә шома өслектән сөйрәтеп яки тәгәрәтеп кенә урыныннан күчерү. Нәр. б. икенче бер әйбер өстеннән шома гына йөртеп күчерү. Аякларны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялау — I. ф. 1. Нәр. б. тел тидереп сыпыру. Тел белән тидергәләп, сыпырып җыя җыя ашау, эчү (хайваннар тур.) 2. күч. Ут ялкыны, кояш һ. б. ш. тур. : бик тиз генә кыздырып, көйдереп, яндырып алу яки эретеп юкка чыгару ялкын аларның кулларын ялый. II.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыпырғыш — зат. Үй ішін, қора қопсыны, көшені сыпыру үшін қолданылатын зат; сыпыртқы … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қалпу — (Гур., Маңғ.) қалқу, бетін сыпыру … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі