-
121 үсмер
1. сущ.подро́сток, о́трок2. прил.үсмерләр турында фильм — фильм о подро́стках
подраста́ющийүсмер буын — подраста́ющее поколе́ние
-
122 хәвеф
сущ.1) опа́сность, угро́захәвеф якынлашуы турында хәбәр итү — извести́ть о приближе́нии угро́зы
2) опасе́ние, боя́знь, страханың кайтмау хәвефе бар — есть опасе́ние, что он не вернётся
•- хәвеф астында яшәү
- хәвеф итү••хәвеф(кә) салу (төшерү) — внуша́ть (вызыва́ть) беспоко́йство (страх, у́жас, трево́гу, опасе́ние) (у кого-л.); наводи́ть страх, у́жас на (кого-л.)
-
123 хикәяләү
перех.расска́зывать/рассказа́ть (подробно, обстоятельно) (что-л., о чём-л.), повествова́ть (о чём-л.); излага́ть/изложи́ть (что-л.); обрисо́вывать/обрисова́ть, опи́сывать/описа́ть (что-л.); распи́сывать/расписа́ть || повествова́ние, изложе́ниешәһәргә бару турында хикәяләү — расска́зывать о пое́здке в го́род
-
124 хыяллану
неперех.1) мечта́тель, предава́ться мечта́м, гре́зить, вита́ть в облака́х (в эмпире́ях ирон.); стро́ить возду́шные за́мки || мечта́ния, грёзысәяхәткә китү турында хыяллану — мечта́ть о путеше́ствии
туйганчы хыяллану — намечта́ться вдо́воль
2) помеша́ться (на чём-л.); разг. свихну́ться, тро́нуться•- хыялланып чыгу••хыялланган кеше — сумасше́дший, поме́шанный; тро́нутый, свихну́вшийся
-
125 һаман
нареч.1) всё, всегда́, всё вре́мя, постоя́нноһаман булачак очрашу турында уйлау — всё (вре́мя) ду́мать о предстоя́щей встре́че
һаман эш урынында — всегда́ на рабо́чем ме́сте
һаман искә төшереп торалар — постоя́нно напомина́ют
һаман, һаман майлы ботка (калҗа) булмый — (посл.) не всё коту́ ма́сленица
2) до сих по́р, до сего́ вре́мени, всё ещё, поны́неһаман онытмый әле — до сих по́р не забыва́ет
ярасы һаман төзәлмәгән — ра́на его́ до сего́ вре́мени не зажила́
һаман юк — всё ещё нет; нет и нет, нет да нет
3) всё, всё бо́леешар һаман зурая бара — шар всё увели́чивается
һаман киңрәк колач алу — принима́ть всё бо́лее широ́кий разма́х
4) в знач. противит. союза всё, всё-таки, всё равно́һаман үзенекен сөйли — всё равно́ тверди́т своё
бүрене күпме генә ашатма, һаман урманга таба карый — (посл.) как во́лка не корми́, всё в лес смо́трит
5) в знач. усил. частицы всёһаман ешрак — всё ча́ще и ча́ще
һаман кыюрак — всё смеле́е и смеле́е
һаман бер балык башы — (посл.) всё одно́ и то́ же
•- һаман да әле
- һаман саен••һаман да бер урында — на мёртвой то́чке
-
126 шау-шу күтәрү
= шау-шу куптару1) поднима́ть/подня́ть шум (возню́); шуме́ть, всполоши́ться, взгомони́ться прост.2) поднима́ть/подня́ть сканда́л (переполо́х, бу́чу прост.); вызыва́ть/вы́звать ссо́ру, спор; сканда́лить, бузи́ть3) раструби́ть, наде́лать шу́мубу әсәр турында шау-шу күтәрделәр — вокру́г э́того произведе́ния подня́ли шуми́ху
-
127 шаһит
сущ.1) юр. свиде́тель, свиде́тельница || свиде́тельскийшаһитларны чакырту — затре́бовать свиде́телей
җинаятьнең шаһиты — очеви́дец (свиде́тель) преступле́ния
ялган шаһит — лжесвиде́тель
шаһит күрсәтүләре — свиде́тельские показа́ния
2) свиде́тель, свиде́тельница; очеви́дец, очеви́дица; наблюда́тель, наблюда́тельница чего-л.бу тарихи көннәр шаһиты — очеви́дец э́тих истори́ческих дне́й
3) перен. свиде́тель ( о предметах)яшьләр мәхәббәтенең шаһиты булган бу өянкеләр — э́ти и́вы - свиде́тели любви́ молоды́х
минем балачакның шаһиты булган урыннар — места́, кото́рые бы́ли свиде́телями моего́ де́тства
4) перен. свиде́тельство; доказа́тельство (подтверждающее что-л., явление, предмет)күз яшьләре аның хаклыгына шаһит — слёзы подтвержда́ют, что он прав, доказа́тельство его́ правоты́
5) этногр. свиде́тель, свиде́тельница ( во время бракосочетания)кызның ризалыгы турында шаһитның җавабы — слова́ свиде́теля о согла́сии неве́сты
кияү ягыннан килгән шаһит — свиде́тель со стороны́ жениха́
-
128 шуның
1) притяж. п.; от мест. шул его́, того́кунак килде, бу шуның пальтосы — прие́хал гость, э́то его́ пальто́
2) в знач. союза в составе соотносит. сл. кем (кемнең)..., шуның кто..., того́•- шуның белән
- шуның белән бергә
- шуның белән беррәттән
- шуның кебек
- шуның шикелле
- шуның өстенә
- шуның өчен
- шуның турында
См. также в других словарях:
турында — бәйл. Сүзнең сөйләнелә, уйланыла торган кешеләргә, нәрсәләргә, күренешләргә кагылышлы булуын белдерә. Теге яки бу мәсьәләдә, очракта; турысында … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чутында — Турында безнең авыл чутында ни уйлыйсың?. II. ЧУТЛАУ – 1. Исәпләү 2. Кем яки нәрсә турында берәр фикердә булу; тегеләй яки болай дип санау. III. ЧУТЛАУ – Юнып шомарту (бүрәнәне). Бүрәнәдән салына торган өйнең эчке стеналарын юнып шомарту өй… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чутыннан — Турында безнең авыл чутында ни уйлыйсың?. II. ЧУТЛАУ – 1. Исәпләү 2. Кем яки нәрсә турында берәр фикердә булу; тегеләй яки болай дип санау. III. ЧУТЛАУ – Юнып шомарту (бүрәнәне). Бүрәнәдән салына торган өйнең эчке стеналарын юнып шомарту өй… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аттестат — 1. Уку йортын бетерү турында рәсми документ. Гыйльми дәрәҗә бирелү турындагы таныклык 2. Хәрби хезмәткәрләрнең акча, кием ала торган документлары 3. иск. Отставкага чыккан офицерларга хәрби хезмәттә булганлыклары турында бирелә торган таныклык.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйтү — 1. Нин. б. фикерне, уйны телдән белдерү, хәбәр итү; нәр. б. сөйләү. Басма яки язма рәвештә хикәяләү, хәбәр итү, сөйләү Г. Камал бер әсәрендә түбәндәгеләрне әйтә:... . Сәләм, үтенеч һ. б. тапшыру, хәбәр итү 2. Нәр. б. турында аңлату, өйрәтү бу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җан — 1. Идеалистик, дини карашлар буенча: тәнгә тереклек бирә һәм тәннән башка да яши ала дип каралган, тереклек иясенең психик процессларын чагылдырган мәңгелек башлангыч 2. Кешенең эчке дөньясы: аның табигате, кичерешләре, хисләре, уй фикере,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килешү — I. 1. Дус булу, тыныч яшәү, бер береңне аңлау, бергә яши алу 2. Дошманлашуны, талашны туктату 3. Солых төзү 4. Тәкъдимне, фикерне дөрес дип табу, шуңа кушылу, риза булу 5. Түземлелек белән карый башлау 6. Сатулашып, әйбернең бәясе турында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләм-мим — Бер сүз дә әйтмәү, сөйләмәү турында ләм мим эндәшми утырды – сату турында аңа ләм мим … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
патент — 1. Уйлап табучының авторлык хокукы турында таныклык 2. Берәр аерым эш (сәүдә һ. б.) белән шөгыльләнергә хокук һәм шундый хокук турында документ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
референция — 1. Элеккеге хезмәте турында белешмә, отзыв, рекомендация 2. Берәр фирманың яки шәхеснең кредит түләү мөмкинлеге турында белешмә язуы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табак — (ТАБАКЛЫ) – I. 1. Металл, агач һ. б. дан эшләнгән, хуҗалыкта төрле максатлар өчен кулл. тор. төрле зурлыктагы тирән савыт. Төрле үлчәүләрдә, приборларда, аппаратларда зур тәлинкә сыман савыт 2. Табакка охшашлы һәм табак зурлыгындагы түгәрәк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге