-
1 болгату
перех.1) меша́ть, разме́шивать/размеша́ть, переме́шивать/перемеша́ть || разме́шиваниеботканы болгату — меша́ть ка́шу
чәйдәге шикәрне болгату — разме́шивать са́хар в ча́е
күмер болгату — перемеша́ть у́гли
2) мути́ть, замути́ть ( воду)күлне болгатканнар — о́зеро замути́ли
3) болта́ть, взба́лтывать, разба́лтывать/разболта́тьдаруны болгату — взболта́ть лека́рство
кайнар суда болгату — разболта́ть в кипятке́ (что-л.)
4) пу́тать, меша́ть, переме́шивать/перемеша́ть ( карты)5) перен. разг. будора́жить, взбудора́жить; баламу́тить; взбаламу́чивать/взбаламу́тить; булга́чить наро́д6) перен. пу́тать, запу́тывать/запу́тать (какое-л. дело)7) перен.; разг.; см. бозу 4)араларын болгату — по́ртить (чьи-л.) отноше́ния
•- болгатып бетерү
- болгатып катыштыру
- болгатып тору -
2 болгату
bulatmak, çalkalamak, karıştırmak -
3 болгату
гл1. мешать, смешивать, смешать, перемишивать, перемешать2. болтать, взбалтывать, разбалтывать, разболтать3. путать, запутать4. перен булгачить, взбаламутить, взбулгачить -
4 болгату
1. vermischen; umrühren2. trüben (Wasser)3. verwirren; Beziehungen f. / pl. verderben, durcheinander bringen -
5 bulatmak
болгату -
6 çalkalamak
болгату; болгау; чалкандыру; чайкау; селкәү -
7 болтать
I несов.1) ( что) болгату, тугалау2) чем (аякларны, кулларны як-якка) селкетү3) безл. ( о движении самолёта) чайкалдыру, чайкалтуII несов.1) (что и без доп.) юк-барны сөйләү, сафсата сату, ләчтит сату; такылдау2) ( чит телдә) сөйләшү, сөйләшә белү3) лыгырдау, ялгыш әйтеп ташлау -
8 перемешать
сов.( что)1) ( смешать) катнаштыру, кушу, кушып болгату2) болгату, бутау3) ( привести в беспорядок) бутап (буташтырып) бетерү -
9 подмешать
сов.(что, чего) [бераз] өстәп болгату, [бераз] катнаштырып бутау, кушып болгату -
10 мешать
I несов.( кому-чему) уңайсызлау, комачаулау, мазасызлау, борчу- не мешало бы II несов.( что)1) болгату, туглау2) катнаштыру, аралаштыру, кушу -
11 мутить
-
12 намутить
-
13 разболтать
-
14 karıştırmak
актару; болгату; болгау; буталдыру; бутау; буту; кушу -
15 ара
сущ.1) промежу́ток; зазо́ртар ара — у́зкий промежу́ток
бүрәнә араларын сылау — зама́зать зазо́ры ме́жду брёвнами
ике кат тәрәзә арасы — промежу́ток ме́жду двойны́ми о́кнами
2) простра́нство ме́жду ( чем)ике авыл арасын су баскан — простра́нство ме́жду двумя́ дере́внями затопи́ло водо́й
чик буендагы буш ара — свобо́дное (нейтра́льное) простра́нство на грани́це
3) расстоя́ние, интерва́л, просве́т ( между словами или между строчками в тексте); пробе́л типогр. (между буквами, знаками)яшь агач аралары — расстоя́ние (просве́ты) ме́жду молоды́ми деревца́ми
4) прохо́д (ме́жду)парталар арасы — прохо́д ме́жду па́ртами
ике өйне аерып тора торган тар гына ара — у́зенький прохо́д, разделя́ющий два до́ма
5) (на стене́) просте́нок ( между двумя окнами)ике ишек арасы — просте́нок ме́жду двумя́ дверя́ми
6) прям.; перен. расстоя́ние (от кого-л., чего-л. и до кого-л., чего-л., между кем-л., чем-л.) (дальнее, ближнее, далёкое, близкое, большое, небольшое); отре́зок (пути, дороги)ара ерагая — расстоя́ние увели́чивается
араны метр белән үлчәү — измеря́ть расстоя́ние в ме́трах
Казан белән Арча арасы — расстоя́ние от Каза́ни до Арска
сызыкның ике нокта белән чикләнгән арасы — отре́зок ли́нии, ограни́ченный двумя́ то́чками
7) перен. расстоя́ние, диста́нцияҗитәкче белән җитәкләнүчеләр арасында билгеле бер ара булырга тиеш — ме́жду руково́дством и подчинёнными должна́ быть определённая диста́нция
8) спорт. диста́нция (короткая, длинная, километровая); расстоя́ниемең метрлык арага йөгерү — бежа́ть на тысячеметро́вую диста́нцию
9) ( в транспортном движении) перего́н, пролёт, перее́здКазан белән Юдино арасын үткәндә — на перего́не ме́жду Каза́нью и Юдино
бу ара бик озак булды — э́тот пролёт был о́чень до́лгим
10)а) вре́мя, промежу́ток (отре́зок) вре́менисъезддан соң узган ара — промежу́ток вре́мени, истёкший по́сле съе́зда
тарихның ун еллык арасы — десятиле́тний отре́зок (промежу́ток) исто́рии
биш минутлык ара — вре́мя в пять мину́т; пятимину́тный отре́зок вре́мени
дәрес араларында — в промежу́тках ме́жду уро́ками
стартка берәр минутлык ара калдырып чыгу — выходи́ть на старт с промежу́тком в одну́ мину́ту
б) вре́мя; мину́таара бик тар иде — вре́мени бы́ло о́чень ма́ло
берәр буш ара табып — вы́брав ка́к-нибудь свобо́дное вре́мя (свобо́дную мину́ту)
11) обычно в притяж. ф. араларыа) ра́зница (в во́зрасте)аралары бер генә яшь — ра́зница ме́жду ни́ми то́лько в оди́н год; пого́дки
б) перен. ра́зница, отли́чие, расстоя́ние ме́жду (кем, чем) (большое, небольшое, значительное)кеше белән кеше арасы - җир белән күк арасы — расстоя́ние ме́жду лю́дьми - как ме́жду не́бом и землёй
безнең карашларның арасы зур — ра́зница ме́жду на́шими взгля́дами больша́я
12) перен. отноше́ния, взаимоотноше́ния; связь, свя́зианың белән минем ара яхшы — мои́ отноше́ния с ним хоро́шие
13) в составе отдельных словосочет. (см. по их начальным компонентам) меж-, между-ай арасы — междулу́ние
каш арасы — межбро́вье
елга арасы — междуре́чье
рәт араларын эшкәртү — обрабо́тка междуря́дий
14) обычно в косв. ф. среда́ (рабочая, читательская, молодёжи, студентов); круг (сослуживцев, ровесников, знакомых)яхшы кешеләр арасына керү — попа́сть в среду́ (круг) хоро́ших люде́й
балыкчылар арасында йөри торган мәкаль — посло́вица, быту́ющая в среде́ рыбако́в
сезнең арадан (арагыздан) кемнәр генә чыкмас! — кто то́лько не вы́йдет из вас (из ва́шей среды́)!
15) в знач. прил. промежу́точный, перехо́дный, посре́дствующий (пласт, слой)ара күренешләр — перехо́дные явле́ния
үсешнең ара баскычлары — промежу́точные ступе́ни разви́тия
16) в знач. послелога арага, арасынаа) ме́жду (меж) чего; ме́жду (кем, чем)безнең арага бас — станови́сь ме́жду на́ми
юл арасына язу — писа́ть ме́жду (меж) строк; писа́ть ме́жду стро́ками
ике этаж арасына куелган көзге — зе́ркало, устано́вленное ме́жду двумя́ этажа́ми
өрәңге яфрагын китап арасына кыстыру — вложи́ть клено́вый лист в кни́гу
төймә үлән арасына төште — пу́говица упа́ла в траву́
урман арасына таралу — разбрести́сь по ле́су
17) в знач. послелога арада, арасындаа) ме́жду (кем-л., чем-л.), ме́жду (меж) ( чего)эш арасында — ме́жду де́лом
сезнең белән безнең арада аерма юк — ме́жду ва́ми и на́ми нет ра́зницы
ике стена арасында — ме́жду двумя́ сте́нами; ме́жду (меж) двух стен
б) среди́ (кого, чего)бу тәкъдимнәр арасында — среди́ э́тих предложе́ний
өйрәтелгән җәнлекләр арасында йөрү — проха́живаться среди́ дрессиро́ванных звере́й
в) в, за, в тече́ниеике сәгать арасында — за два часа́; в тече́ние двух часо́в
атна арасында эшләнә торган эш — рабо́та, кото́рую ну́жно сде́лать за (в) неде́лю
бакча арасында гына кия торган кием — оде́жда, надева́емая то́лько на огоро́д (на огоро́де)
каралты арасында маташучы пенсионер карт — стари́к пенсионе́р, хлопо́чущий во дворе́ (по двору́)
урман арасында җылы — в лесу́ тепло́
е) среди́, в числе́ (кого, чего)кунаклар арасында геройлар да бар иде — среди́ (в числе́) госте́й бы́ли и геро́и
18) в знач. послелога арасындагы ме́жду (кем, чем)күрше илләр арасындагы бәйләнешләр киңәя — свя́зи ме́жду сосе́дними стра́нами расширя́ются
19) в знач. послелога арадан, арасыннана) между (меж) ( чего), между (кем, чем); среди (кого, чего); в ( чём)таулар арасыннан салынган юл — доро́га, проло́женная меж гор
халык арасыннан көч-хәл белән үтү — наси́лу пробра́ться ме́жду людьми́ (че́рез толпу́)
балалар арасыннан кемнедер эзләү — иска́ть кого́-то среди́ дете́й
камыш арасыннан таптык без аны — мы разыска́ли его́ в камыша́х (среди́ камыше́й)
б) сквозь (кого, что)куаклар арасыннан күренеп тору — видне́ться сквозь кусты́
халык арасыннан көч-хәл белән узу — наси́лу пробра́ться сквозь толпу́
в) из (кого, чего); из (числа́) (кого-л., чего-л.)куаклар арасыннан килеп чыгу — вы́йти (вы́скочить) из кусто́в
лидерлар арасыннан калу — вы́пасть из числа́ ли́деров
урман арасыннан бару — идти́ ле́сом (по ле́су, че́рез лес)
•- арада йөрү
- арада йөрүче
- арадан берсе••ара бозучы — интрига́н, интрига́нка; скло́чник, скло́чница
ара бозылу — раздружи́ться разг.; ссо́риться, поссо́риться ( с кем); отноше́ния по́ртятся (разла́живаются; испо́ртились, разла́дились) || размо́лвка, ссо́ра, раздо́р, ра́спря, ра́спри, разла́д, нелады́ (ед. нет) (с кем-л.)
ара болгату (бутау) — см. ара бозу 1)
ара ерагаю — расходи́ться/разойти́сь; отходи́ть/отойти́ (от кого-л. и́ли друг от дру́га); охладева́ть/охладе́ть друг к дру́гу
ара салкынаю — см. ара суыну
ара якынаю — сближа́ться/сбли́зиться; сходи́ться/сойти́сь (бли́же); сжива́ться/сжи́ться, сдружи́ться
ара якын булу — быть в бли́зких (прия́тельских, дру́жеских) отноше́ниях; быть накоротке́ ( с кем)
арага керүче — ( в любви) разлу́чник, разлу́чница прост.; народно-поэт.
арага салып — откры́то (в откры́тую) и сообща́ (о́бщими уси́лиями)
арадан алып китү — уноси́ть/унести́ ( от нас)
арадан китү — уходи́ть/уйти́ ( от нас)
- ара бозу- ара өзек
- ара өзелгән
- ара өзү
- арага алу
- ара суыну
- арага кертү
- арага керү
- арага кысылу тыгылу
- арага кысылу
- арага салкын йөгерү
- арага суык йөгерү
- арага салкын төшү
- арага суык төшү
- арага төшү
- арага чөй кагу
- арага чөй кыстыру
- арага чөй сугу
- арадан җил дә үтмәү
- арадан кара мәче үтү
- арадан кара песи үтү
- арадан кара мәче узу
- арадан кара песи узу -
16 балкашык
-
17 башак
сущ.1) ко́лосарыш башагы — ржано́й ко́лос
2) в знач. предик. башакта коло́сится, в ста́дии колоше́нияигеннәр инде башакта — хлеба́ уже́ колося́тся
3) перен. наконе́чник ( стрелы или копья)4) ме́сиво, болту́шка на корм скоту́; опа́ра ( для скота)башак болгату — гото́вить ме́сиво ( для скота)
•- башак кысу
- башакка тулу
- башакка утыру
- башакка үсү -
18 болгатылу
страд. от болгату -
19 болгау
перех.1) маха́ть/махну́ть, помаха́ть, разма́хивать; болта́ть (чем-л.)яулык болгау — помаха́ть платко́м
кылыч болгау — разма́хивать ша́шкой
аяк болгау — болта́ть нога́ми
2) диал.; см. болгату -
20 бутау
перех.1) меша́ть, переме́шивать/перемеша́ть, поме́шивать/помеша́ть, разме́шивать/размеша́ть (кашу, варенье, суп и т. п.) || переме́шивание см. тж. болгату 2)учактагы кисәүләрне бутау — перемеша́ть головёшки в костре́
2)а) сме́шивать/смеша́ть, перепу́тывать, переме́шивать/перемеша́ть || сме́шивание, переме́шиваниефамилияләрне бутау — перепу́тать фами́лии
атнаның көннәрен бутау — перепу́тать дни неде́ли
б) пу́тать, сме́шивать/смеша́ть, переме́шивать/перемеша́ть || пу́тание, сме́шивание, переме́шиваниесөйләшкәндә русчаны һәм татарчаны бутау — говори́ть, сме́шивая ру́сские и тата́рские слова́
3)а) пу́тать, спу́тывать/спу́тать, сме́шивать/смеша́ть, перепу́тывать/перепу́тать, переме́шивать/перемеша́ть; внести́ беспоря́док, привести́ в беспоря́док || спу́тывание, переме́шиваниекулъязманың битләрен бутау — спу́тать листы́ ру́кописи
б) спу́тывать/спу́тать, напу́тывать/напу́тать, запу́тывать/запу́тать, усложня́ть/усложни́ть || спу́тывание, напу́тывание, запу́тывание, усложне́ниеэшне беркем бернәрсә дә аңламаслык итеп бутау — запу́тать де́ло так, что никто́ не мо́жет поня́ть
планнарын бутау — спу́тать пла́ны
отчётны бутап бетерү — напу́тать в отчётах, запу́тать (спу́тать) отчёт
4) вме́шивать/вмеша́ть, вовлека́ть/вовле́чь, заме́шивать/замеша́ть, ввя́зывать/ввяза́ть, впу́тывать/впу́тать разг. (во что-л. неприя́тное) || вме́шивание, заме́шивание, впу́тываниеәшәке гайбәткә бутау — вмеша́ть в ме́рзкую спле́тню
куркыныч эшкә бутау — вовле́чь в опа́сное де́ло
5) пу́тать, спу́тывать/спу́тать, сме́шивать/смеша́ть (с чем-л.) не различа́ть/не различи́ть (кого, что) || пу́тание, спу́тывание, сме́шиваниеяхшыны начар белән бутамаска кирәк — не на́до пу́тать хоро́шее с плохи́м
сүзнең мәгънәсен бутау — спу́тать значе́ние сло́ва
мин аны синең белән бутаганмын — я спу́тал его́ с тобо́й
6) пу́тать, запу́тывать/запу́тать; спу́тывать/спу́тать; опу́тывать/опу́тать; сбива́ть/сбить ( с толку); вводи́ть/ввести́ в заблужде́ние || пу́тание, спу́тываниесораулар белән бутау — вопро́сами сбить с то́лку
юк-бар белән башны бутау — ерундо́й запу́тать го́лову
7) тасова́ть, меша́ть, переме́шивать/перемеша́ть ( игральные карты)8) перен. рассо́рить; по́ртить, испо́ртить (чьи-л.) взаимоотноше́нияана белән кыз арасын бутау — испо́ртить взаимоотноше́ния ма́тери и до́чери
9) разг. маха́ть, разма́хивать, взма́хивать || разма́хиваниекулларны бутап сөйләү — говори́ть, разма́хивая рука́ми
- 1
- 2
См. также в других словарях:
болгату — (БОЛГАТКЫЧ) – 1. Сыеклыкны яки чәчелә һәм коела торган башка әйберләрне берәр нәрсә ярдәмендә катнаштыру, туглау. Бер төрдәге әйберләрне аралаштыру. сөйл. Пешерү боламык б. 2. Тәртибен чуалту, аңлаешсыз итү 3. Котырту, тәртипсезлек тудыру, гауга … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
миксер — Болгату, бутау җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
айкау — 1. Дулкыннар ясап болгату 2. Актарып, астын өскә китереп эзләнү 3. Йөреп чыгу, йөреп күп җирләр, юллар үтү әллә ничә урамны айкап чыктым 4. Нәр. б. селтәү, бутау, болгау. Чайкау, селкү. Актарып ташлагандай ярып, кисеп үтү болытларны айкый елдырым … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аралаштыру — 1. Катнаштыру, кушу 2. Нин. б. эш хәлне башкасы барышында кушып, катнаштырып җибәрү. Әйберләрнең берсе арасына икенчесен кыстыру 3. Бутау, болгату, актару. Катнаштыру 4. Берсе артыннан берсен кую, чиратлаштыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
болгау — 1. Нәр. б. һавада арлы бирле әйләндерү, селкү, айкау, чайкау яулык б. , кул б. 2. Болгату (1) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бутау — I. 1. Төрле төрдән булган нәрсәләрне аралаштыру, болгату 2. Әйберләрнең үзара урнашу тәртибен бозу; чуалту. Катлауландыру, аңлау төшенү өчен кыенлаштыру, чуалту (мәсьәләне, эшне һ. б.) 3. (Исемне, кешене берәр күңелсез эшкә һ. б.) катнаштыру,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
изү — I. 1. Каты яки порошок сыман нәрсәне су кушып болгату, йомшак, сыек яки боламык хәленә китерү 2. Әйберне зур авырлык астында басу, яньчү, сыту, таптау 3. күч. Бик каты кыйнау 4. күч. Авыр булып борчып, газаплап тору 5. Төрле авырлыклар белән басу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кату — I. ф. 1. Каты хәлгә килү 2. күч. Өшү, күшегү 3. Ябышып кибү 4. Керләнү, пычрану, тупаслану 5. Хәрәкәтсезләнү, үзгәрешсез хәлдә калу 6. Ваемсызлану, усаллану, хиссезләнү 8. туп. Үлү, дөмегү. II. КАТУ – и. 1. Тиз йөргәндә яки йөгергәндә кинәт… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кисагач — Мичтәге ягулыкны болгату, утлы күмер алу өчен тимердән башы бөгеп эшләнгән озын саплы җайланма. КИСӘҮ ГӨМБӘСЕ – Башаклы үсемлекләрдә була торган паразит гөмбә; Корымбаш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тегеләй-болай — 1. Төрлечә һәм нәтиҗәсез, мәгънәсез; теләсә ничек 2. ТЕГЕЛӘЙМЕ БОЛАЙМЫ – Ничек булса да, ничек тә. ТЕГЕЛӘЙ БОЛАЙ ИТҮ (КИЛҮ, КЫЛАНУ) – 1) Төрле ысуллар кулланып карау 2) Тәүфыйксыз кылану, тәүфыйксызлык эшләү. ТЕГЕЛӘЙ БОЛАЙ КИТЕРҮ – Нык болгату.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тугылау — 1. Сыек яки бөртекле нәрсәләрне (гадәттә берәр нәрсә катнаштырып) болгату катыкка су өстәп туглады 2. күч. Өзлексез һәм бутап сөйләү, телдән төшермәү; лыгырдау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге