-
1 сулыш киңәю
-
2 сулыш
сущ.1) прям.; перен. дыха́ние || дыха́тельныйаның сулышы тигез — дыха́ние его́ ро́вное
сулыш органнары — о́рганы дыха́ния
җылы сулышын тою — почу́вствовать её тёплое дыха́ние
ясалма сулыш алдыру — де́лать иску́сственное дыха́ние
яз сулышы — дыха́ние весны́
икенче сулыш — второ́е дыха́ние
актык сулышына кадәр — до после́днего дыха́ния (вздо́ха)
сулыш юллары — дыха́тельные пути́
2) выдыха́емый (и́ли вдыха́емый) во́здухсулыш белән керү — пони́кнуть вме́сте с вдыха́емым во́здухом
3) перен.; разг. мигшул сулышта ук — в то́т же миг
бер сулышта — в оди́н миг
•сулыш алмыйча тыңлау — слу́шать, затаи́в дыха́ние
сулыш киселү; сулыш өзелү — испусти́ть дух
сулыш өрү — вдохну́ть жизнь
- сулыш бетүсулышны кысып — затаи́в дыха́ние
- сулыш җиңеләю
- сулыш иркенәю
- сулыш киңәю
- сулыш кабу
- сулыш көпшәсе
- сулыш кысылу
- сулыш тараю
- сулыш чыгару
- сулышны буу••сулыш алмыйча — затаи́в дыха́ние
-
3 сулыш җиңеләю
см. сулыш иркенәю -
4 сулыш көпшәсе
анат. ды́хальце -
5 сулыш
-
6 сулыш
-
7 сулыш иркенәю
= сулыш киңәю прям.; перен. легко́ дыша́ться -
8 сулыш бетү
см. сулыш кабу -
9 сулыш алу
1) прям.; перен. дыша́ть, подыша́ть2) вдыха́ть/вдохну́ть3) переводи́ть/перевести́ дыха́ние4) перен. передохну́ть -
10 сулыш кабу
задыха́ться/задохну́ться -
11 сулыш кысылу
1) оды́шка2) задыха́ться/задохну́ться -
12 сулыш тараю
тяжело́ дыша́ть, задыха́ться -
13 сулыш чыгару
1) выдыха́ть/вы́дохнуть2) вы́дох -
14 актык сулыш
= актык сулу после́дний вздох, после́днее дыха́ние (издыха́ние); предсме́ртный час -
15 актык сулыш алу
= актык сулау де́лать/сде́лать после́дний вздох (вздо́хи); быть (находи́ться) при после́днем издыха́нии -
16 sulış
-
17 азаккы
прил.1) после́дний (день месяца, сеанс кино, урок, спектакль сезона)см. тж. ахыргы 1)елның азаккы атнасы — после́дняя неде́ля го́да (в году́)
2) см. актык 1)•- азаккы тапкыр
- азаккы сүз итеп••азаккы исәптә — см. актык чиктә 1)
азаккы сүз — см. актык сүз
азаккы чиктә — см. актык чиктә
азаккы чутта — см. актык чиктә
азаккы юлга — см. соңгы юлга
-
18 актыккы
прил.; см. актык 1)••актыккы (бер) тиен — см. актык
актыккы исәптә — см. актык чиктә 1)
актыккы сүз — см. актык сүз
актыккы чик — см. актык чик
актыккы чиктә — см. актык чиктә
актыккы юлга — см. соңгы юлга
-
19 ахыргы
прил.1) после́дний (день месяца, ряд в театре, страница книги, строчкa письма)см. тж. азаккы 1)2) после́дний, коне́чный (пункт маршрута, остановка трамвая); концево́йахыргы максат — коне́чная цель
ахыргы тизлек физ. — преде́льная ско́рость
поездның ахыргы вагоны — после́дний ваго́н по́езда
3) в знач. сущ. ахыргысы после́днеебусы -ахыргысы, башка юк — это - после́днее, бо́льше нет
••ахыргы исәптә — см. актык чиктә 1)
ахыргы сүз — см. ахыр сүз
ахыргы чик — см. актык чик
ахыргы чиктә (читтә) — см. актык чиктә 1), 2), 5)
ахыргысы булсын — что́бы (в) после́дний раз (бы́ло)
-
20 актык
1. прил.1) после́дний (год учёбы, рейс, поезд, шанс); оста́тки ( чего)актык мөмкинлек — после́дняя возмо́жность
актык көчеңне бирү — отда́ть после́дние си́лы; отда́ть оста́тки сил
2) после́дний, кра́йний ( срок)актык чара — после́дняя ме́ра
3) после́дний, после́днее; после́днее, что...; оста́тки ( чего)актык әйбердән мәхрүм калу — лиши́ться после́днего (после́дней ве́щи)
актык дәлиле — после́дний аргуме́нт; после́днее, что он мо́жет привести́ в (как) доказа́тельство
актык акчаны тотып бетерү — истра́тить оста́тки де́нег
4) после́дний, коне́чный (вагон поезда, пункт маршрута); концево́й5) заключи́тельныйактык сүз — заключи́тельное сло́во
актык этапта — на заключи́тельном эта́пе
6) в знач. сущ. актыгыа) после́днее, оста́тки; после́дки прост. (о продуктах, деньгах, запасе и т. п.); после́днее, что оста́лосьактыгын биреп бетерү — отда́ть после́днее, что оста́лось
бусы актыгы, бүтән юк — э́то оста́тки, бо́льше нет
б) коне́ц2. нареч.кичәнең актыгын көтү — дожида́ться конца́ ве́чера
в после́дний раз (сказать кому, предупредить кого, увидеть что, кого, встретиться с кем)актык керүең — в после́дний раз захо́дишь
актык тапкыр әйтәм — в после́дний раз говорю́
••актык исәптә — см. актык чиктә 1)
актык сүзләр белән сүгү — руга́ть после́дними слова́ми
актык патронга кадәр — до после́днего патро́на (отстреливаться, обороняться); до после́днего
актык тамчы канга кадәр — до после́днего (после́дней ка́пли кро́ви)
актык чиккә җитеп — см. актык чиккә кадәр 1)-2)
актык казык — после́дний ко́лышек (кол); после́днее
актык көнгәчә — до конца́ дней свои́х, до после́днего своего́ дня
актык күлмәк — после́дняя руба́шка
актык телем (сынык) — после́дний кусо́к ( хлеба)
актык чутта — см. актык чиктә 1)-3), 5)
актык ыштан — прост. после́дние штаны́; после́днее
актык юлга — см. соңгы юлга
- актык булсынактыкка кадәр (чаклы, тикле, хәтле) — см. азаккача
- актык бер тиен
- актык сулыш алу
- актык сулау
- актык сулышка кадәр
- актык сулуга кадәр
- актык сүз итеп
- актык мәртәбә
- актык тапкыр
- актык сулыш
- актык сулу
- актык сүз
- актык чик
- актык чиккә җитү
- актык чиккә кадәр
- актык чиктә
- актыкка калу
- 1
- 2
См. также в других словарях:
сулыш — 1. Организмның сулау эшчәнлеге, хәрәкәте. Сулаганда үпкәдән кире чыга торган һава 2. күч. Берәр табигый яки иҗтимагый күренешнең сизелә, беленә башлавы, якынлашуы тур. көз сулышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бронх — Сулыш юлының үпкәдәге зур тармакларыннан берсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
грипп — Сулыш юлларының ялкынсынуы һәм температура күтәрелү характерында була торган йогышлы авыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ингаляция — Сулыш органнарын газ яки бик вак тамчылар хәлендәге дару белән дәвалау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
какырык — Сулыш юлларыннан һәм үпкәдән бүленеп чыга торган лайлалы эрен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
респиратор — Сулыш алу органнарын зарарлы газлардан һәм тузаннан саклау өчен җайланма (фильтрлы битлек яки ярым битлек) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчәү — Сулыш юлына берәр нәрсә (мәс. ашамлык) эләгүдән йөткерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тын — I. с. 1. Тавышсыз, шау шусыз, тынлыкка (1) баткан. рәв. Тавышланмыйча, шауламыйча 2. сир. Тынлык 3. Җилсез, тымызык 4. Хәрәкәтсез, тыныч. рәв. Ярсымыйча, шауламыйча; салмак, акрын (агу, исү һ. б. тур.) 5. Кешегә сиздерми, тышка чыгармый торган,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сулу — I. 1. Шиңә башлау яки шиңү (үсемлек тур.). Көеп, төссезләнә башлау яки төссезләнү, сафлыгын югалту (табигать тур.) Ябыгып төссезләнү, ямьсезләнү (бит, йөз һ. б. ш. тур.). Ябыгып, боегып, ямьсезләнеп калу. II. СУЛУ – Сулыш. СУЛУ АЛУ – Сулыш алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тончыгу — (ТОНЧЫКТЫРУ) – 1. Һаваның төрле газлар, тузан һ. б. белән бозылуыннан, һава җитмәүдән сулыш кысылу, буылу, чәчәү. күч. Кинәт тотлыгып калу, сүзеңне әйтә алмый тору 2. күч. Буылып, сулыш тыгылып яки батып үлү. туп. Дөмегү, үлү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
трахеотомия — мед. Сулыш юлы тыгылганда махсус көпшәләр кертеп сулыш алдыру өчен трахеяны яру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
