стыр

Мæгуыр лæг та йæ мулк бахъахъхъæныныл æнувыддæр вæййы, уый тыххæй æмæ йæм цы чысыл мулк ис, уымæй куы бавдæлон уа, уæд бынтон сæфтмæ цæуы. – Бедняк же свое имущество более ревностно бережет, потому что, если он лишится своих пожитков, то его ждет полное разорение. (Къарджиаты Б., Ирон æгъдæуттæ)

Нæ кæддæры кæстæрарæх ирон литературæ фæстаг азты фæсивæдæй кæй бавдæлон, уый нæ стыр мæты æфтауы. – В нашей, когда-то богатой молодыми писателями литературе, нет больше поросли, и это нас очень тревожит. («Мах дуг», 2008, №1)

Уыцы бон хъæбатыры хуызæн кастис Цола адæммæ. Хъæубæсты алы ран дæр стыр диссагæн кодтой йе сгуыхты кой. Фæлæ уый фæстæ адæмæй байрох. Цола баззадис мæгуыр æмæ æгадæй – раздæр куыд уыдис, афтæмæй. – В тот день Цола в глазах народа был героем. Односельчане повсюду говорили о его подвиге. Но впоследствии люди это забыли. Цола остался таким, каким был раньше – бедным и бесславным. (Мамсыраты Д., Цыт)

Сæ амондæн уым разынд ирон, мæздæггаг, булкъон. – На их счастье там оказался осетин, моздокчанин, полковник. (Дзесты К., Зæрдæйы ностæ)

Фыдыбæстæйы Стыр хæсты фæстæ булкъон Къола баззад æфсады. – После Великой Отечественной войны полковник Кола остался в армии. (Гуырион Тасо, Уыцы саджы цæстытæ)

вазыгджын хъуыдыйад – (грам.) сложное предложение

Уæззау æмæ вазыгджын уыди стыр уырыссаг фыссæг Варлам Шаламовы цардвæндаг. – Трудным и сложным был жизненный путь крупного русского писателя Варлама Шаламова. («Мах дуг», 2007, №7)

Цы ма йын бахæс кодтой æппын фæстагмæ – уый мидæггаг кæрты стыр бæстыхайы дыууæ агъуысты ’хсæн къахвæндæгтæ дурастæрд скæнын; уый сыл дзæххор байтыдта, йæ сæрыл та йын цавæрдæр чъиуджын æлыгæй бæзджын фæлтæр сæвæрдта, æмæ-иу уыцы фæндæгтыл уарыны фæстæ азмæлæнтæ нал уыд. – цъыф-иу афтæ ныххæцыд къæхтыл – Последнее, что ему поручили, было вымостить дорожки внутреннего двора, соединявшие два корпуса здания; он их посыпал щебнем, а сверху положил толстый слой какой-то особенно вязкой глины, сделав эти дорожки совершенно непроходимыми после дождя. (Гæздæнты Г., На острове. Тæлмацгæнæг – Гусалты Б.)

Руздан – рагон партион, мидæгон хæсты архайæг, стыр ахуыргонд индзылер <...>. Бирæ чи бакаст æмæ бирæ чи федта, ахæм зонынджын лæг. – Руздан – старый партиец, участник гражданской войны, отлично образованный инженер. Много прочитавший и много видевший мудрый человек. (Дзесты К., Зæрдæйы ностæ)

Стыр бузныг дзы дæн, уый фæрцы фæуæлахиз дæн зындзурæн æмхъæлæсонтыл: къ, тъ, пъ, хъ æмæ иннæтыл. – Я очень благодарен ей, с ее помощью я одержал верх над труднопроизносимыми согласными: къ, тъ, пъ, хъ и другими. («Рæстдзинад», 2002, 13-æм февраль)

Нæ кæддæры кæстæрарæх ирон литературæ фæстаг азты фæсивæдæй кæй бавдæлон, уый нæ стыр мæты æфтауы. – В нашей, когда-то богатой молодыми писателями литературе, нет больше поросли, и это нас очень тревожит. («Мах дуг», 2008, №1)

Кæстæрарæх у ирон советон литературæ. – Много в осетинской литературе молодых писателей. (Бестауты Гиуæргийы уацæй)

Хъоротæ – стыр, хъал мыггаг – лæгарæх, зæххарæх, Кодзыртæ та – чысыл, тæнæг мыггаг, лæгцух, зæхцух. – Фамилия Короти – большая, гордая – мужчин много, земли – вдосталь, а Кодзирти – маленькая, жалкая фамилия, без мужчин, без земли. (Дзуццаты Х.-М., Уац «Мæрдтыбæсты фæсмон кæндзæн?»)

мады бæх – уст. «конь матери» (подарок жениха матери невесты)

Стыр цыдæр аразынвæнд скодта ГУЛАГ уыцы ран. – Нечто большое решило строить там ГУЛАГ (Главное управление лагерей и тюрем). (Дзесты К., Зæрдæйы ностæ)

Ничиуал сæ ницы дзырдта, иууылдæр фæдургом сты; æмæ мæнмæ та уæд афтæ фæкаст, цыма аббаты сæры тæмæнтæкалæг цæгæрыл æмæ m-lle Tito-йы цæстыты стыр амондджын, рæсуг цæссыджытæ сæрттывтой. – Все замолчали; и мне почудилось, что на глазах m-lle Tito и на лысине аббата выступили счастливые, прозрачные слезы. (Гæздæнты Г., Доны ахæстон. Тæлмацгæнæг – Гусалты Б.)

Сæрмагонд стыр уæрмгонды-иу донгонд сасм ауагътой. – Заливали в специальное углубление расплавленный клей. (Бестауты Г., Уац «Урс-урсид азтæ»)

Адæм дæр мæ схæццæ кæндзысты уæлмæрдмæ <...>, махмæйы адæм мардæн стыр кад кæнынц, мардæй æвзæр нæ дзурынц, æмæ дæ мадæн дæр скад кæндзысты, мæ хъæбул. – Люди отнесут меня на кладбище, у нас покойнику большие почести воздают, плохого о мертвых не говорят, и матери твоей тоже окажут почести, мой сынок. (Гуыцмæзты А., Дæ уды фарн)

Ноджы йыл низ стыхджын. Уæззау операцийы фæстæ дæр ма дзæвгар рæстæг стыр тухитæ ’взæрста. – К тому же у него обострилась болезнь. После операции он еще долгое время мучился. (Хъодзаты Æ., Æмæ дзырд уыди Хуыцау)