-
1 сиптерү
1) понуд. от сибүюлга ком сиптерү — веле́ть посы́пать доро́гу песко́м
2) перех. бры́згать/бры́знуть ( что), обры́згивать/обры́згать ( кого чем), разбры́згивать/разбры́згать ( что) || обры́згивание, разбры́згиваниефонтан су сиптерә — фонта́н бры́зжет водо́й
3) опры́скивать/опры́скать (кого, что чем)биткә одеколон сиптерү — опры́скивать лицо́ одеколо́ном
агачларга агу сиптерү — опры́скивать дере́вья ядохимика́тами
4) прям.; перен. полива́ть/поли́ть, ороша́ть/ороси́ть ( что)шлангтан су сиптерү — полива́ть из шла́нга водо́й
дошман пулемётлары ут сиптерә — пулемёты проти́вника полива́ют огнём
5) перен.; разг. чеса́ть, сы́пать (быстро, лихо говорить, читать, играть и т. п.)теле телгә йокмый, сиптерә генә — ну и бо́ек на язы́к, так и сы́плет
гармоньда сиптерә генә — так ли́хо наи́грывает на гармо́шке
сиптерү генә — он так и сы́плет слова́ми
-
2 сиптерү
-
3 сиптертү
-
4 агу
I неперех.1)а) течь (о реке, воде в ней и т. п.) утека́ть, уте́чь (о жидкости из сосудов с худым дном, зерне из дырявого мешка и т. п.) || тече́ние, уте́чкасуның агуын күзәтү — наблюда́ть тече́ние воды́ (за тече́нием воды́; как течёт вода́)
аккан сулар кире кайтмый — (песня, посл.) уте́кших вод не возврати́ть (т. е. прошлого не вернуть)
торба шартлап нефть агу — уте́чка не́фти че́рез ло́пнувшую трубу́
б) протека́ть/течь || протека́ние (посереди́не, ми́мо чего́)авыл уртасыннан агып торган инеш — речу́шка, кото́рая протека́ет посереди́не дере́вни
су буаның өстеннән ага — вода́ перетека́ет (идёт, пошла́) че́рез плоти́ну
2)а) течь, струи́тьсяаның тамырларында аучы каны ага — в его́ жи́лах струи́тся (течёт) охо́тничья кровь
б) течь, идти́/пойти́ (о слюне, крови из пореза и т. п.); вытека́ть/вы́течь, выделя́ться/вы́делиться (о гное и т. п.); струи́ться, течь (идти́) струёй (стру́йкой) (о крови, выдаиваемом молоке и т. п.) || тече́ние, вытека́ние, выделе́ниекан агуын туктату — останови́ть кровотече́ние
3)а) течь, стека́ть/стечь, сбега́ть/сбежа́ть (о дождевой воде с плаща, с крыши, по окну, стеклу, крыше; о поте со лба, по щекам; о слезах по лицу и т. п.); струи́ться, ли́ться, кати́ться (о ручье, обильных слезах и т. п.) || тече́ние, стека́ние, сток, сбега́ниетир шундый ага... — пот так и льёт (ка́тится, струи́тся)...
чишмә чылтырап ага — зво́нко струи́тся руче́й
б) идти́ (пойти́, хлеста́ть) пото́ком, хлеста́ть (о крови; о потоке воды, вулканической лаве и т. п.) || пото́к4) натека́ть/нате́чь; набежа́ть ( о берёзовом соке) || натека́ниекәрәздән ярты савыт бал аккан — из сот натекло́ полми́ски мёда
өстәл астына бераз сөт аккан — под стол натекло́ немно́го молока́
5) течь, сы́паться (о зерне из бункера, песке, муке и т. п.); сы́паться (течь) струёй (стру́йкой), струи́ться, поструи́ться ( о муке)комбайн бункерыннан ашлык ага — из бу́нкера комба́йна сы́плется зерно́
6) плыть (поплы́ть, идти́/пойти́, дви́гаться/ дви́нуться) по тече́нию (о брёвнах, масляных пятнах на воде, плотах, льдинах и т. п.)боз күптән ага инде — лёд уже́ давно́ идёт (пошёл)
7) плыть/поплы́ть, течь/поте́чь, нести́сь/понести́сь (об облаках и т. п.) || пото́кболытларның тиз агуы — облака́ бы́стро несу́тся (теку́т); бы́стрый пото́к облако́в
көчле яңгыр ташкыныннан күп каралтылар акты — ли́вневым пото́ком бы́ло снесено́ (унесено́) мно́го строе́ний
9) вытека́ть/вы́течь (о внутренностях задранного зверем животного, о глазах и т. п.) || вытека́ниеяраланган күзе аккан аның — ра́неный глаз у него́ вы́тек
10) протека́ть/проте́чь, течь, подтека́ть, дава́ть (дать) течь (о худом ведре, рассохшейся кадушке, новой лодке и т. п.) || проте́чка, течь, протека́ниекисмәкнең агуын туктату — останови́ть течь в каду́шке
11) перен. течь, протека́ть/проте́чь, идти́, плыть (о времени, жизни, годах и т. п.); утека́ть/уте́чь; бежа́ть || тече́ние, ход; бегкөннәрнең үз көенә генә агуы — разме́ренное тече́ние дней (бу́дней); разме́ренный ход дней
12) перен. та́ять, плыть, уплыва́ть/уплы́ть (о деньгах и т. п.) || та́яниеакча ага гына, кая киткәнен дә белмәссең — де́ньги так и та́ют (уплыва́ют) неизве́стно куда́
13) перен. притека́ть, течь, плыть (о деньгах, денежных поступлениях, доходах и т. п.)акча ага гына ул кооперативка — де́ньги так и теку́т в э́тот кооперати́в
•- ага торган
- агып алу
- агып бетү
- агып йөрү
- агып керү
- агып килү
- агып китеп бару
- агып китү
- агып тору
- агып төшү
- агып утыру
- агып чыгу
- агып чыккан җир
- агып чыга торган җир
- агып яту
- акмый торган••II сущ.акмаса да тама — ко́е-что (нет-нет да) (и) перепада́ет, "ка́пает" понемно́гу (понемно́жку), хоть немно́го (немно́жко, понемно́гу) да перепада́ет (достаётся, мо́жно поживи́ться)
1) яд (змеиный, пчелиный, растительный, химический); отра́ва (для тараканов, от мышей); протрави́тель ( для семян)даруга китә торган агулар — я́ды, иду́щие на лека́рства
агачка агу сиптерү — опры́скивать де́рево я́дом
күсе агуы — крыси́ный яд; отра́ва для (от) крыс
2) перен. яд (чьего-л. едкого замечания, сплетни), отра́ва, дурма́н (расистской идеологии, фашистской пропаганды, национализма, шовинизма); зе́лье прост. (об алкоголе, табаке, знахарских снадобьях, а тж. о зловредном человеке и т. п.)аракы ул - агу — во́дка - э́то яд (отра́ва, зе́лье)
•- агу бирү- агу кайтаргыч
- агу уты
- агу химикат
- агу эчү••агу чәчү — источа́ть (источи́ть, распространя́ть/распространи́ть, се́ять) яд; язви́ть; злопыха́тельствовать/ позлопыха́тельствовать
-
5 бөркегеч
сущ.1) опры́скиватель; пульвериза́торагачларга бөркегеч белән сиптерү — опры́скивать дере́вья пульвериза́тором
түшәмне бөркегеч белән агарту — бели́ть потоло́к опры́скивателем
2) тех. форсу́нка -
6 брандспойт
-
7 дару
сущ.1) лека́рство, медикаме́нт, (лече́бное) сре́дство; сна́добье || лека́рственныйдару эчү — пить (принима́ть) лека́рство
эчке авыру дарулары — лека́рства от вну́тренних боле́зней
ютәл даруы — лека́рство от ка́шля
дарулар исемлеге — спи́сок медикаме́нтов
авыртуны баса торган дарулар — болеутоля́ющие сре́дства
үлән дарулары — сна́добья из трав
имче дарулары — зна́харские сна́добья
дару үләннәре — лека́рственные расте́ния
ярага дару сөртү — ма́зать ра́ну лека́рством; приложи́ть к ра́не лека́рство
даруга (дару өчен) тоту — испо́льзовать в ка́честве лека́рства
2) сре́дство, химика́т (для борьбы с насекомыми: против грызунов, тараканов и т. п.)көя даруы — сре́дство от мо́ли; нафтали́н
агулы дарулар — ядохимика́ты
кырга дару сиптерү — опры́скивать по́ле химика́тами
3) перен. сре́дство, спо́соб; лека́рстводаруын табу — найти́ сре́дство (от чего-л.)
•- дару итү
- дару йонлыбашы -
8 сиптергәләү
многокр. от сиптерүпобры́згивать, полива́ть, посыпа́ть ( время от времени)
См. также в других словарях:
сиптерү — 1. (Сибү) 2. Төрле җайланмалар, сиптергечләр белән сибү, бөркү 3. күч. Берьюлы күп коралдан яки дәвамлы рәв. көчле ату 4. күч. Бик яхшы, оста, җитез сөйләү, җырлау, бию, уен коралында уйнау һ. б. ш. тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
душ — 1. Суны басым белән бөркеп сиптерә торган коену юыну җайланмасы. Шул урнашкан бүлмә 2. Душтан агып торган су. Душта юыну коену … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
инжектор — Сыеклык сиптерү җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
огнемет — Утлы сыеклык сиптерү (ату) өчен кулл. тор. сугыш коралы; Утаткыч … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыргы — Зур басым белән су сиптерә торган насос эчәгесе очына киертелгән җиз көпшә; брандспойт су сиптергәч пыргыдан, чыдый алмый ыргыган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыргыту — 1. Тузан, мамык шикелле нәрсәләрне бик нык туздыру 2. Көч белән, зур басым белән су сиптерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тузанлагыч — Агулы коры химикатларны тузанлап сиптерү аппараты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тузанландыру — 1. Тузан туздыру, тузанга буяу, тузан утырту 2. Корткычларны яки авыру таратучыларны юк итү өчен үсемлекләргә агулы матдә сиптерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
форсунка — Сыеклыкны яки порошок сыман материалларны сиптерү, тузан сыман итеп бөркү өчен җайланма, прибор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчрәтү — 1. Көч белән читкә атылдыру, сиптерү (сыеклыкны). күч. Сибү, чәчү (яктылык тур.) 2. Төрле якка сибелдерү, чәчелдерү 3. күч. Үтерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге