пяць

знать как свои пять пальцев — ведаць як свае пяць пальцаў

увеличить впятеро — павялічыць у пяць разоў

сложить, согнуть впятеро — скласці, сагнуць у пяць столак

пятью пять — пяць у пяць

в эпоху Великой Октябрьской социалистической революции — у эпоху Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі

делегация направляется в Москву — дэлегацыя накіроўваецца ў Маскву

по дороге в Минск — па дарозе ў Мінск

поставить в условия — паставіць ва ўмовы

вникать во все детали — унікаць ва ўсе дэталі

ходить в школу — хадзіць у школу

ехать в Минск — ехаць у Мінск

поехать в деревню — паехаць у (на) вёску

вода превращается в пар — вада ператвараецца ў (на) пару

разорвать в куски — разарваць на кускі (кавалкі)

в среду — у сераду

ровно в пять часов — роўна ў пяць гадзін, роўна а пятай гадзіне

в полдень — у поўдзень, апоўдні

в четверть второго — у чвэртку на другую (другой)

в полночь — апоўначы, у поўнач

во время революции — у час рэвалюцыі

в то время — у той час, тым часам

в летнее время — у летні час, летняй парой

в ту ночь — у тую ноч, той (тае) ночы

в последнее время — у апошні час, апошнім часам

выполнить в один месяц — выканаць за адзін месяц

пятилетку в четыре года — пяцігодку ў (за) чатыры гады

сделать в один приём — зрабіць за адзін прыём

мат в два хода — мат за два хады

триста рублей в месяц — трыста рублёў на (у) месяц

баллотироваться в депутаты — балаціравацца ў дэпутаты

поступить в секретари — паступіць за сакратара (у сакратары, сакратаром)

обратиться в милицию — звярнуцца ў міліцыю (да міліцыі)

мальчик весь в отца — хлопчык увесь у бацьку (выліты бацька)

ток в три ампера — ток у (на) тры амперы

длиной в два метра — даўжынёй два метры, даўжынёй на (у) два метры

весом в килограмм — вагой з кілаграм

не в обиду будь сказано — не ў крыўду кажучы

сделать в насмешку — зрабіць на смех (дзеля смеху)

сказать в шутку — сказаць жартам

в пользу кого-чего — на карысць каго-чаго

завернуть в бумагу — загарнуць у паперу

обуться в валенки — абуцца ў валёнкі

играть в шашки — гуляць у шашкі

во весь рост — на ўвесь рост

во всю ширину — на ўсю шырыню

в стране социализма — у краіне сацыялізму

это было в 1905 году — гэта было ў 1905 годзе

во всём — ва ўсім, ува ўсім

в двух километрах от села — за два кіламетры ад сяла

в пяти минутах ходьбы от города — у пяці мінутах хады ад горада

в пятом часу — а пятай гадзіне

быть в чине капитана — быць у чыне капітана, быць капітанам

служить в дворниках — служыць дворнікам (за дворніка)

драма в стихах — драма ў вершах, драма вершам

волосы в завитках — валасы ў завітках, валасы завіткамі

комедия в трёх актах — камедыя ў трох актах (з трох актаў, на тры акты)

выигрыш в темпе — выйгрыш у тэмпе, выйгрыш тэмпу

недостаток в овощах — недахоп гародніны

разница в двух годах — розніца на два гады

ошибка в пяти копейках — памылка на пяць капеек

в-третьих — па-трэцяе

в-двадцатых — па-дваццатае

быть в раздражении — быць у раздражненні

быть в дружбе с кем — быць у сяброўстве з кім, сябраваць з кім

быть всё время в работе — быць увесь час у рабоце, увесь час працаваць, рабіць

наследство в деньгах — спадчына ў грашах

глагол в третьем лице — дзеяслоў у трэцяй асобе

в самых лестных выражениях — у самых прыемных выразах

пятеро мужчин — пяць мужчын

нас было пятеро — трое ребят и две девушки — нас было пяцёра — тры хлопцы і дзве дзяўчыны

у них пятеро детей — у іх пяцёра дзяцей

пятеро поросят — пяцёра парасят

пятеро саней — пяцёра саней

восьмеро солдат — восем салдат

их было восьмеро — пятеро мужчин и три женщины — іх было васьмёра — пяць мужчын і тры жанчыны

восьмеро детей — васьмёра дзяцей

восьмеро саней — васьмёра саней

восьмеро поросят — васьмёра парасят

выходной день — выхадны дзень

день отдыха — дзень адпачынку

День печати — Дзень друку

он пять дней болел — ён пяць дзён хварэў

августа пятого дня — жніўня пятага дня

день за днём — дзень за днём

день-другой — дзень-другі

день ото дня — з кожным днём

изо дня в день — дзень пры дні

со дня на день — з дня на дзень

день в день — дзень у дзень

день и ночь — дзень і ноч

считанные дни — лічаныя дні

чёрный день — чорны дзень

на днях — гэтымі днямі, (только в прошлом) надоечы

в один прекрасный день — аднаго разу, аднаго дня, аднойчы

средь бела дня — сярод белага дня

третьего дня — заўчора, пазаўчора

день-деньской — цалюткі (цэлы) дзень, з раніцы да вечара

добрый день! — добры дзень!

по сей день — да гэтага дня

не по дням, а по часам — не па днях, а па гадзінах

в один день — за адзін дзень

девочке исполнилось пять лет — дзяўчынцы споўнілася пяць гадоў

ему исполнилось сорок — яму ўжо сорак

сердце исполнилось радостью (радости) — сэрца напоўнілася радасцю

желание моё исполняется — жаданне маё здзяйсняецца (збываецца)

через месяц мальчику исполняется пять лет — праз месяц хлопчыку спаўняецца пяць гадоў

через какие-нибудь километров пять — праз якіх-небудзь (якія-небудзь) кіламетраў пяць

через какие-нибудь километров пять — праз якіх-небудзь (якія-небудзь) кіламетраў пяць

за это можете взять много-много пять рублей — за гэта можаце ўзяць сама больш (ад сілы) пяць рублёў

большой палец — вялікі палец

указательный палец — указальны палец

средний палец — сярэдні палец

безымянный палец — безыменны палец

контактный палец тех. — кантактны палец

грозить кому-либо пальцем — гразіць каму-небудзь пальцам

показывать пальцем — паказваць пальцам

знать как свои пять пальцев — ведаць, як свае пяць пальцаў, (о человеке) ведаць як аблупленага

смотреть сквозь пальцы — глядзець праз пальцы

палец о палец не ударить (пальцем не пошевелить) — пальцам не паварушыць, палец (пальцам) аб палец не ўдарыць

пальца в рот не клади — пальца ў рот не кладзі

по пальцам пересчитать можно — на пальцах пералічыць можна

пальцем никого не тронет — пальцам нікога не зачэпіць (не кране)

обвести вокруг пальца — абвесці вакол (кругом) пальца

высосать из пальца — выссаць (высмактаць) з пальца

попасть пальцем в небо — трапіць (папасці) пальцам у неба

сосчитать по пальцам — пералічыць па пальцах

перебрать ягоды — перабраць ягады

перебрать в памяти даты — перабраць у памяці даты

перебрать струны — перабраць струны

перебрать абзац типогр. — перабраць абзац

перебрать пять очков в игре — перабраць пяць ачкоў у гульні

перебрать много денег — перабраць шмат грошай

перехватить коммуникации противника воен. — перахапіць (перахваціць) камунікацыі праціўніка

перехватить гонцов — перахапіць (перахваціць, пераняць) ганцоў

перехватить талию поясом — перахапіць талію поясам

перехватить пять рублей — перахапіць пяць рублёў

перехватить чего-либо съестного — перахапіць чаго-небудзь з яды

перехватить через край — перабраць меру

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

совершать (совершить) побег — уцякаць (уцячы)

он совершил пять побегов из царской тюрьмы — ён пяць разоў уцякаў з царскай турмы

план побега — план уцёкаў

пускать побеги — пускаць парасткі (атожылкі)

прибавить соли в суп — прыбавіць (дабавіць) солі ў суп

прибавить пять рублей — прыбавіць (дабавіць) пяць рублёў

прибавить шагу — прыбавіць кроку

прибавить зарплату — прыбавіць (павялічыць) зарплату

прибавить от себя — дадаць ад сябе

она прибавила в весе несколько килограммов — яна прыбавіла (прыбавілася, прыбыла) у вазе на некалькі кілаграмаў

измерительный прибор — вымяральны прыбор

оптический прибор — аптычны прыбор

нагревательный прибор — награвальны прыбор (награвальная прылада)

медицинский прибор — медыцынскі прыбор (апарат)

счётный прибор — лічыльны апарат (лічыльная машына)

навигационные приборы — навігацыйныя прыборы (прылады)

прибор управления зенитным огнём воен. — прыбор (прылада) кіравання зенітным агнём

дымовой прибор воен. — дымавая прылада

письменный прибор — пісьмовы прыбор

прибор для бритья — прыбор для брыцця (галення)

туалетный прибор — туалетны прыбор

каминный прибор — камінны прыбор

накрыть стол на пять приборов — накрыць стол на пяць прыбораў (асоб)

чайный прибор — чайны прыбор

печной прибор — пячны набор

оконный и дверной прибор — аконны і дзвярны набор

швейный прибор — швейны набор (прыладак, швейнае прыладдзе)

припереть дверь — прыперці дзверы

припереть доску к стене — прыперці дошку да сцяны

толпа припёрла нас к забору — натоўп прыпёр нас да плота

он припёр к нам за пять километров груб. прост. — ён прыпёр да нас за пяць кіламетраў

целый мешок припёр на себе груб. прост. — цэлы мяшок прыпёр на сабе

припереть к стене — прыперці к сцяне (да сцяны)