Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

при+t+0

  • 21 в

    (во) предлог
    1. с вын. (на вопросы «куда», «во что») ба; войти в комнату ба хона даромадан; поехать в город ба шаҳр рафтан; поступить в институт ба институт даромадан (дох, дан); метить в цель ба нишон гирифтан, ҳадаф кардан // бо; смотреть в бинокль бо дурбин нигоҳ кардан с вин. (при обозначении занятия): углубиться в чтение ғарқи мешуд; шудан; играть в футбол футбол кардан
    3. с вин. (при изменении вш)и, состояния): превратиться в нар буғ шудан; изорвать в клочья ҷиғд; кардан, пора-пора (тиққа-тиққ; дан
    4. с вин. в сочет. с сущ.: вытянуться в струнку рост истодан; развернуться в цепь қатор шудан
    5. с вин. (ради, для, с целью) барои …, бо (ба) мақсади …, ба тариқи …; в доказательство чего-л. барои исботи сказать в шутку ба тариқи ҳазл гуфтая
    6. с вин. (при указании на киҳо монанд, шабеҳ; мальчик весь в отца бача ба падараш рафтааст; бачашро канда гирифтааст
    7. с вин. (щт указании на кратность соотношений) … баробар, …карат; в пять раз больше панҷ баробар зиёд; в три раза меньше се баробар кам
    8. с вин. (в теченш какого-л. времени) дар, дар муд дар зарфи …; в один день дар
    9. с предл. (на вопросы «где», дар; жить в деревне дар деҳа; состоять в комиссии дар комиссия будан, аъзои комисия будандан
    10. с предл. (при указании ния) ба, дар; быть в ужасе от чего-л. ба даҳшат афтодан аз чизе; быть в ссоре ҷангӣ будан
    11. с предл. (при нии на вид деятельности) провести время в спорах ва баҳсу мунозира гузарондан; день прошёл в беготне рӯз бо даводавӣ 1. с вин., предл. (при количественные признаки): длиной в два метра дарозиаш ду метр; ценой в три рубля нархаш се сум; драма в четырёх действиях драмаи чор парда 1. с вин., предл. (при указании времени) дар; в субботу (дар)рӯзи шанбе; в два часа дар соати ду; в прошлом году дар соли гузашта 1. с вин., поедл. (при указании на вид или форму): тетрадь в клетку дафтари катак (чорхона); ткань в полоску матои раҳдор (раҳрах); лекарство в пилюлях доруи ҳаб, ҳаб; ходить в сапогах мӯза пӯшида гаштан; широкий в плечах паҳнкитф, китфвасеъ, чорпаҳлӯ приставка префиксе, ки маъноҳои зеринро ифода мекунад: 1) самти амал ва ҳаракат, ба дохили чизе равона шудани он - вбежать тохта даромадан; вбить зада даровардан; вписать навишта даровардан, нависондан 2) ба худ кашидани чизе - вдохнуть нафас кашидан (гирифтан); всосать ба худ кашидан, макидан, ҷаббидан 3) ба самти боло равона шудани амал - взобраться боло баромадан; вскочить ҷаҳида (хез зада) баромадан 4) бо ҳиссачаи «-ся» чуқур рафтан, ғарқ шудан - всмотреться бо диққат нигоҳ кардан, чашм дӯхтан; втянуться фурӯ рафтан; вчитаться ғарқи мутолиа шудан, бо диққат хондан

    Русско-таджикский словарь > в

  • 22 от

    кого-чего ҷудо (дур)шудан, рӯ гардондан; от от прежних друзей риштаи алоқаи худрй аз дӯстони пештара кандан; от от дел аз кор дур шудан чего и без доп. клндашудан, канда (ҷудо) шуда афтодш; штукатурка отошла лои андова канда шуда афтод
    5. рафтан, маҳв (шуста) шудан; пятно на скатерти отошло доғи дастархон рафт
    6. (о растениях, почве и т. п.) об шудан; ҷон гирифтан; земля ещё не отошла замин ҳанӯз об нашудааст II(о частях тела) хуб (кушода) шудан; ноги занемели и никак не могут от пойҳо хоб рафтаанд ва ҳеҷ кушода намешаванд // (прийти в сознание) ба ҳуш (ба ифока) омадан // (успокоиться) аз кахр гаштан, аз ҷаҳл фуромадан; хомӯш шудан
    7. ба тасарруфи касе даромадан (гузаштан); от в чье-л. владение ба тасарруфи касе гузаштан
    8. уст. тамом шудан, гузаштан, ба охир (ба итмом) расидан, хатм ёфтан; лето отошло тобистон гузашт; грибная пора отошла мавсими занбӯруғчинӣ гузашт; персики отошлй шафтолуҳо тамом шудаанд
    9. уст. (умереть) фавтидан, мурдан, вафот кардан <> от в вечность аз дунё чашм пӯшидан, фавтидан бедарак (беному нишон) шудан; гумном шудан; от в область предания (воспоминаний) аз даҳон мондан, кӯхна шудан; от в прошлое кӯҳна шудан, аз байн (аз миён) рафтан; от ко сну хоб кардан, ба хоб рафтан; от на задний план ба мадди охир гузаштан; сердце (от сердца) отойдёт у кого аз дил меравад, дил тасалло (таскин) меёбад; сердце (от сердца) отошло у кого дил тасалло (таскин) ёфт (ото) предлог с род.
    1. (при указании на исходную точку чего-л.) аз, …и; отойти от дома аз хона дур рафтан; в десяти километрах от города аз шаҳр даҳ километр дӯр; немой от рождения гунги модарзод; десяти лет от роду дар синни даҳсолагӣ
    II
    с предлогами «до», «ю» аз… то…; от города до станции аз шаҳр то станция; от начала до конца аз аввал то охир; от двенадцати до трёх часов аз соати дувоздаҳ то се; от зари до зари аз субҳ то шом; дети от восьми до десяти лет бачагони аз ҳаштсола то даҳсола; мороз от десяти до пятнадцати градусов сармо аз даҳ то понздаҳ дараҷа; перейти от слов к делу аз гап ба амал гузаштан
    2. (при указании на источник чего-л.) аз, …и; я узнал об этом от брата ман инро аз бародарам шунидам (фаҳмидам); письмо от сына мактуби писар
    3. (вследствие, по причине) аз; трава пожелтела от солнца алаф аз офтоб зард шудааст; дрожать от страха аз тарс ларзидан; смеяться от радости хурсанд шуда хандидан
    4. (при указании на лицо, предмет, явление и т. п., которые устраняются) аз; избавиться от опасности аз хатар халос шудан; защищать город от врага шаҳрро аз душман ҳимоя кардан
    5. (против) аз, …и; средство от кашля доруи сулфа
    6. (при противопоставлении, сопоставлении) аз, назар ба, нисбат ба; второе издание книги сильно отличается от первого нашри дуюми китоб аз нашри якуми он фарқи калон дорад
    7. (при указании целого, от которого берется часть) аз; отрезать ломоть от хлеба аз нон порае шикаста гирифтан; оторвать пуговицу от пальто тугмаро аз пальто кандан
    8. (при указании на принад лежность) …и; ключ от двери калиди дар; представитель от писателей намояндаи нависандагон
    9. (при указании даты) …и, аз таърихи…; приказ от шестнадцатого августа фармони шонздаҳуми август
    10. (при указании на временную последовательность) аз, то, ба; год от году сол аз сол, сол то сол, сол ба сол; день ото дня рӯз ба рӯз, рӯз то рӯз; время от времени гоҳ-гоҳ, баъзан от всего сердца бо ҷону дил, аз таҳти дил; от души бо ҷону дил; от лица кого-л. аз номи касе; от мала до велика аз хурд то калон, сағиру кабир; от нечего делать аз бекорӣ; от природы он застенчив ӯ табиатан шармгин аст; написанный от руки дасти навишташуда; писать от руки дасти навиштан участия в чем-л. аз иштирок дар коре маҳрум кардан; отть на задний план ба мадди охир гузоштан

    Русско-таджикский словарь > от

  • 23 у

    I
    предлог с род.
    1. (возле, около) дар назди …, дар пеши…, дар паҳлуи, назди…, пеши…, дар; ведро стоит у колодца сатил дар назди чоҳ аст; у окна дар пеши тиреза; у моря дар соҳили баҳр
    2. (при, вместе) бо ҳамроҳии…; жить у родителей бо ҳам-роҳии падару модар зиндагӣ кардан
    3. (указывает на лицо, от которого исходит действие) аз, дар; спроси у учителя аз муаллим пурс; они у соседей онҳо дар хонаи ҳамсояанд; я учился у плотника ман дуредгариро аз дуредгар омӯхтам; у меня болит зуб дандонам дард мекунад
    4. (указывает на принадлежность): у него два сына ӯ ду писар дорад; у двери есть замок дар қулф дорад; у стола есть ящики стол ғаладон дорад
    5. (указывает на какое-л. состояние, дей-ствие) дар …, ба …; быть у власти дар сари ҳокимият истодан; быть у руля суккон ба даст гирифтан <> смотри у меня! ту ҳоло нигоҳ карда ист!, ту ҳоло бо собуни ман ҷомашӯӣ накардӣ!
    II
    межд. (произносится протяжно - у-у, у-у-у)
    1. звукоподр. (при обозначении воя, гула) уллос, ғурриш, ғуррос; «у-у-у» завывал ветер в горах дар кӯҳҳо шамол ғуррос мезад
    2. (при выражении укоризны, угрозы, негодования) э, эҳе, эҳҳа, ҳай-ҳай; у, озорник! э, шайтон!
    3. (при выражении испуга, страха) вай-вай-вай; у, какой страшный! вай-вай чӣ қадар бадвоҳима!
    4. (при выражении удивления) эҳе, ӯҳӯ, оҳо; у, какой большой вырос! оҳо, хеле калон шуда мондааст!
    5. (при выражении одобрения, восторга) аҷаб, ҳай-ҳай; у, как хорошо! аҷаб хуб аст! приставка префиксест, ки дар аввали феълҳо омада, чунин маъноҳоро ифода мекунад: 1) самти ҳаракат ба тарафе, ба сӯе - убежать гурехтан; улететь парида рафтан 2) кам шудани миқдори чизе - урвать канда гирифтан; ушить дӯхта кӯтоҳтар (тангтар) кардан 3) то ба охир расондани амалеро - уговорить ба гап даровардан; убаюкать аллагӯён хобондан 4) устуворона щро намудани амале - усесться нишаста гирифтан; улечься ёзида хоб кардан 5) цойгир кардани чизе - уписать навишта ғунҷондан; уместить ҷой кардан, ғунҷондан 6) тағьир додани сифати предмет - укрепить мустаҳкам (устувор) кардан; уквасить туршонидан 7) ба шакли мутлақ гардонидани баъзе феълҳо - ужалить газидан, неш задан; украсть дуздидан

    Русско-таджикский словарь > у

  • 24 по

    предлог
    1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности, о поверхность) аз, ба, ба рӯи…; қадқадди…, бо; идти по дороге аз роҳ гузаштан (рафтан); спускаться по лестнице аз зина фуромадан; пройти по мосту аз пул гузаштан; гладить по головё сарро сила кардан; дождь стучит по крыше борон бомро мекӯбад, борон бомкӯбӣ карда истодааст; бить по мячу тӯпро задан
    2. с дат. (в пределах, в области чего-л.) дар; бродить по лесу дар беша гаштан; работать по профсоюзной линии дар соҳаи иттифоқҳои касаба кор кардан; соревнование по лыжам мусобиқаи лыжаронҳо//с сущ. во мн. ба; рассадить всех по местам ҳамаро ҷо ба ҷо шинондан; развесить картины по стенам суратҳоро ба деворҳо овехтан
    3. с дат. (в направлении чего-л.) б.а сӯи бо, аз паи…; плыть по течению ба сӯи поёноб шино кардан, бо ҷараёни об шинокунон рафтан; идти по ветру бо вазиши бод роҳ рафтан, бо боди мурод роҳ рафтан; идти по следу зверя аз паи дарранда рафтан.
    4. с дат. (согласно, следуя чемул.) аз рӯи…, мувофиқи …, аз бо, ба; начинать работу по гудку корро бо бонги гудок сар кардан; работать по плану аз рӯи нақша кор кардан; по моему мнению ба фикри ман, ба назари ман; уволиться по собственному желанию бо хоҳиши худ аз кор рафтан; по доброй воле хушӣ ба хущй; бо иродаи нек; бо хоҳиши худ; по выбору аз рӯи хоҳиш, аз рӯи интихоб, аз рӯи дилхост; судить по внешности аз сураташ дар бораи сираташ ҳукм баровардан, дар бораи касе. аз рӯи намуди зоҳириаш мулоҳиза доштан; жениться по любви муҳаббат баста (нағз дида) зан гврифтан; по вкусу аз рӯи завқ (табъ), табън дил; это ему не по вкусу ин ба вай намефорад // разг. в сочет. с личн. мест. аз, мувофиқи…, ба; по мне аз ман бошад; по тебе аз ту бошад; всё не по ней ҳеҷ чиз ба ӯ маъқул намешавад (нест), ҳеҷ чиз ба табъи ӯ намешинад // в сочет.: не по кармаиу компо -л. қудрати харидан надорад, ба кисааш (ба пулаш) мувофиқ нест; емe не по карману эта покупка ӯ ба харидани ин чиз пул надорад, қудраташ ба харидани ин чиз намерасад; по плечу, по силам мувофиқи қудрат; эта работа ему не по плечу (не по силам) ба ин кор зӯраш намерасад, ин кор аз иқтидори ӯ берун аст
    5. с дат. (на основании какихл. при знаков) аз ҷиҳати…, бо, аз рӯи…, мувофиқи…; старший по возрасту аз ҷиҳати синну сол калонтар; лӯчший по качеству аз ҷиҳати сифат беҳтаринаш; учитель по профессии касбаш муаллимӣ // (при указании родства, близости) аз тарафи…; родственники по матери хешу табор аз тарафи модар; товарищ по работе ҳамкор, ҳамкасаба // (при указании на имя, фамилию и т. п.) бо, … номаш, лақабаш; …ном; слесарь по имени Николай Николай ном челонгар
    6. с дат. (посредством) бо, ба воситаи,.., аз; послать по почте бо почта фиристодан; сообщить по телеграфу ба воситаи телеграф хабар додан; передать по радио аз (бо) радио хабар додан
    7. с дат. (вследствие) ба (аз) сабаби…, дар натиҷан…, бинобар он, бо, аз рӯи; сделать что-л. по ошибке саҳван коре кардан, аз ғайри ихтиёр роҳ додан; отсутствовать по болезни аз сабаби беморӣ ғоиб будан; по рассеянности аз сабабй (дар натиҷаи) фаромӯшхотирӣ; по обязанности аз рӯи ӯҳдадорӣ, аз рӯи вазифадорӣ
    8. с дат. (при указании цели действия) бо, барои; вызвать по делу бо коре ҷеғ задан; геологическая партия по разведке поленых ископаемых партияи геологии ҷӯяндагони канданиҳои фоиданок; кружок по изучению русского языка маҳфили забони русӣ
    9. с дат. с сущ. во мн. ч. (при обозначении времени) гҳо, дар; ҳар; гулять по утрам пагоҳиҳо гардиш кардан; заниматься по ночам шабҳо кор кардан; шабкорӣ кардан; ездить за город по воскресеням дар рӯзҳои якшанбе беруни шаҳр рафтан
    10. с дат. (в разделительном значении): дать детям по яблоку ба бачагон яктоӣ себ додан; по рублю за штуку донааш яксӯмӣ
    11. с дат. (в знач. предлош «о»): скучать по детям фарзандҳоро ёд шудан; тоска по дому хонаро пазмон шудан, ба хона дилкашолӣ доштан
    12. с вин. (до, вплоть до) то; войти в воду по пояс то камар (то миён) ба об даромадан; прочитать с первой по пятую главу аз боби якум то боби панҷум хонда баромадан; по сей день то имрӯз, то ҳол
    13. свин. (с сущ. «сторона», «рука» с опр.) дар тарафи…, аз тарафи..,; сидеть по другую сторону стола дар он тарафи миз нишастан; по левую руку находится парк, по правую -стадион дар тарафи чап - боғ, дар тарафи ростстадион ҳаст
    14. с вин. прост. и обл. (в знач. пред-лога «за») барои…, ба; пойти по воду барои об рафтан; ходить по грибы [ба] занбӯруғчинӣ рафтан
    15. с дат. и вин. в сочет. с числ.: по одному яктоӣ; якнафарӣ; по три сетой, се-се; сенафарӣ
    16. с предл. (после чего-л.) баъд аз, пас аз, баъди…; по окончании работы баъди кор, баъд аз тамом шудани кор; по прибытии на место баъд аз расидан ба ҷое по 5 приставка
    1. префикси феълсоз, ки маънохои зеринро ифода мекунад: пайдо кардаии ягон сифат, хислат ва кайфият - побелеть сафед шудан расондйни амал то ба натща - погибнуть нобуд шудан, барҳам хӯрдан 1) ащом додани амал дар як дафъа - поблагодарть ташаккур гуфтан 4) ан-чом додани амал дар зарфи ягон вақт, махсусан вакти кӯтоҳ - побегать андак тохтан; посидеть андак нишастан 5) ибтидои амал - побежать давидан, давидан гирифтан; повеять ба вазндан сар кардан 6) давомати номуайяни такроршавии амал ва ё ҳодиса- побаливать гоҳ-гоҳ дард кардан, андак дард кардан; поглядывать гоҳ--гоҳ нигоҳ кардан 7) ащом дода шудани амал дар дарачаи сусттаре по позолотить зарандуд кардан 8) паҳн шудани амал ба ҳамаи объектҳо ва ё бисёре аз онҳо, инчунин аз тарафи амал ё вазъият фаро гирифта шудани субъектҳои бисёр ва ё ҳамаи онҳо по попрятать пинҳон кардан; помёрзнуть ҳама (бисёр) аз хунукӣ нобуд шудан 9) анҷом додани амал ба таври оҳиста, тадричан ва ё дар якчанд дафъа по попривыкнуть андак одат кардан 10) шакли намуди мутлақи баъзе феълҳоро месозад по подарить бахшидан; познакомить шинос кардан, шиносондан
    2. дар калимасозии сифат истеъмол меёбад: 1) баъд аз он ки бо асоси калима нишон дода шудааст, вокеъ гардида - посмертный пас аз марг, баъди мурдан 2) мутобиқ ва муносиби он чи ки бо асоси калима нишон дода мешавад - подоходный …и даромад, аз рӯи даромад; посильный ба қадри ҳол, ало қадри ҳол, мувофиқи қувват 3) мансуб ба ҳар яке аз предметҳои бо асоси калима нишон додашуда; иҷрошаванда, ченшаванда, тақсимшаванда мутобиқи он чи ки бо асоси калима нишон дода шудааст - поголовный …и саршумор, сар то сар, саросар; помесячный якмоҳа, ҳармоҳа, моҳ ба моҳ
    3. дар мавриди сохта шудани даричаи қиёсии сифат ва зарф тобиши мулоимӣ, сустшавии кайфиятеро медиҳад, ки бо сифат ё зарф ифода шудааст - помоложе ҷавонтар, хурдтар; поновёе навтар, тозатар
    4. дар сохта шудани сифатҳо бо маънои «ба назди чизе ё қадпо -қадичизе воқеъшуда»инчунин дар сохтани исмҳо ба маънои «мутобиқ ба кор» меояд - пограничный сарҳаддӣ, …и ҳудуд; побережье соҳилй баҳр, соҳили дарё
    5. бо ҳамроҳии сифатщо зарфҳои тарзи амалро месозад - поновому ба таври нав, аз нав, дубора; попрежнему мисли пештар, аввала (пештара) барин; порусски русӣ, ба русӣ
    6. бо ҳамроҳии чонишинҳои соҳибӣ зарфҳои бо маънои «мутобиқи ақидаи (орзуи) касеро месозад - по-моему ба фикри ман, ба назарам, ба хаёлам; по-твоему ба фикри ту, ба назарат, ба хаёлат

    Русско-таджикский словарь > по

  • 25 весь

    I
    ж уст. (село) деҳа, қишлоқ; города и веси шаҳру деҳот
    II
    1 (вся, всё, все)
    1. мест. опреде-литч ҳама, тамом; весь мир тамоми дунё; всё время доим, ҳамеша, мудом; всеми силами бо тамоми қувва; во всей красе бо тамоми ҳусну зебоии худ
    II
    (в сочет. с колич. числ.) пурра, расо; до города все шесть километров то шаҳр расо шаш километр аст
    2. тк. им. разг. (окончился) соф (харҷ, сарф, тамом) шуд; сахар весь қанд соф шуд, қанд намонд; бумага вся [вышла] ҳамаи коғаз сарф шуд
    3. в знач. сущ. всё с (целиком, без исключения) ҳама, ба куллӣ, саросар; он знал всё вай ҳама гапро медонист // в знач. сказ. аз ҳама муҳим(тар); вода здесь - всё об дар ин ҷо чизи асосист // в знач. сущ. все мн. (в полном составе, без исключения) ҳама; его все знали ҳама вайро мешинохтанд // в знач. обобщающего сл. всё с, все мн. (при перечислении) ҳама, ҳама чиз; поле, лес - всё исчезло в дыму дашту беша - ҳамаро дуд фаро гирифт // тк. род. всего, всех (со сравн. ст. прил. и нареч. обрасует превосх. ст.): чаще всего беш аз ҳама; лучше всех беҳтар аз ҳама
    4. в наречных сочет. с предлогами «в», «из», «на», «с» бо тамоми…, бо ин ҳама; во все горло бо тамоми овоз, гулӯ дарронда; во весь дух бо тамоми қувва; во все глаза чашмро калон кушода; во всю мочь бо тамоми қувва; во весь опор шитобон; во всю прыть бо тамоми қувва; иэо всех сил бо тамоми қувва; изо всей мочи бо буду шуди қувва; на всем скаку дар айни тохт; со весь ног пойро зери бағал гирифта; со всего размаху қулоч кашида, кашидаву кушода // с предлогом «при» (несмотря на…) гарчанде, бо вуҷуди…, агарчи…; при всем желании я не смогу быть там гарчанде хоҳам ҳам, ба он ҷо рафта наметавонам <> весь в кого (о большом сходстве с кем-л.) комилан монанд, як себу ду тақсим; мальчик весь в отца бача тамоман ба падараш рафта аст; во всем параде бо тамоми карруфар, бо тамоми шукӯҳу азамат; всё в порядке ҳама кор баҷо; всё одно (едино) фарқ надорад; всё равно 1) (безразлично) аҳамият (фарқ) надорад; всё равно, по какой дороге ехать бо кадом роҳ рафтан фарк надорад 2) (несмотря ни на что) дар ҳар ҳол, ҳар чӣ бошад ҳам, аздусар; он все равно добьется своего аздусар вай ба мақсади худ мерасад; всего хорошего хайр, то дидана; без всего (остаться, уйти, уехать) бе ҳеҷ чиз, бе чизе, ду даст дар бини (мондан, рафтан); на всем готовом ба оши тайёр баковул; от всего сердца бо ҷону дил, аз таҳти дил; по всемӯ аз рӯи ҳамаи аломатҳо; баръалоина; превыше всего муҳимтар аз ҳама; прежде всего 1) (самое важное) муҳимтаринаш, аз ҳама муҳиммаш 2) (в первую очередь) дар навбати аввал, пеш аз ҳама; при всем том бо ҳамаи ин, бо вуҷуди ин, қатъи назар аз…; скорее всего яқинан; со всеми потрохами прост. бо лашу-лушаш; вот и всё тамом вассалом; все хорошо, что хорошо кончается посл. шоҳномаро охираш хуш; все, что случается, к лучшему посл. ҳар тасодуф оқибат ба хайр аст

    Русско-таджикский словарь > весь

  • 26 о

    I
    (об, обо) предлог
    1. с вин. (указы-вает на соприкосновение, столкновение) ба, бар; оперёться о стену ба девор такя кардан; удариться о столб ба сутун бархӯрдан, ба симчӯб рафта задан
    2. с вии. (в наречных выражениях) ба, бар, бо ҳам, ҳамроҳ; бок о бок паҳлӯ ба паҳлӯ, дӯш ба дӯш; рука об руку даст ба даст
    3. с предл. (указывает лицо или предмет, на который направлена мысль, речь и т. п.) дар бораи…, дар хусуси…, аз хусуси…, дар хаққи…, дар бобати…, аз бобати…, оид ба, роҷеъ ба…, доир ба; лекция о происхождении жизни лексия дар бораи пайдоиши ҳаёт; думать о работе дар хусуси кор фикр кардан; забота о детях ғамхори дар ҳаққи бачагон
    4. с предл. уст. (при обозначении числа однородных частей): столик о трёх ножках столчаи сепоя; змей о двух головах мори дусара
    II
    межд.
    1. (при обращении) эй, 3, аё, ҳой, ҳӯй, о; о родина моя! аё, ватани ман!; о друзья! эй, дӯстон!, ҳой дӯстон!
    2. (при выражении удивления, восхищения, сожаления) эҳ, оҳ, воҳ, э воҳ, аҷабо, во аҷабо; о, как красиво! Чӣ тавр зебост!, аҷаб зебост!
    3. (при усилении утверждения или отрицания) э, ӯ, ҳа, ҳо, эҳа, ӯҳӯ, сабил; о да! ҳо!, ҳа!, бале!, оре!; о нет! э, не!

    Русско-таджикский словарь > о

  • 27 ах

    межд.
    1. (при удивлении, восхищении) оҳ, воҳ, эҳ, ӯҳ, бай-бай, ҳай-ҳай; ах, как красиво! оҳ, чӣ кадар зебост!
    2. (при испуге) вай, вой
    3. (при осуждении) ҳа, а, ӯ; ах ты, мошенник! ӯ, фиребгаре!
    4. в знач. сущ. ахи мн. разг. оҳу воҳ; увы и ах шутл. сад дареғ, ҳайф, афсӯс

    Русско-таджикский словарь > ах

  • 28 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 29 ахать

    несов.
    1. (при удивлении, восхищении) оҳ (воҳ, эҳ, бай-бай, ҳай-ҳай) гуфтан
    2. (при испуге) вай (вой) гуфтан

    Русско-таджикский словарь > ахать

  • 30 ближайший

    1. превосх. ст. к близкий наздиктарин, аз ҳама наздиктар, аз ҳама наздик; ближайшее селб деҳаи аз ҳама наздик
    2. аввалин, муҳимтарин, наздиктарин; -ближайшие задачи вазифаҳои наздиктарин
    3. бевосита, мустақим, наздик; при ближайшем участии кого-л. бо иштироки бевоситаи касе
    4. аз наздик, аниқ, амиқтар, дақиқтар; при ближайшем рассмотрении дела дар вақти амиктар дида баромадани кор

    Русско-таджикский словарь > ближайший

  • 31 вживе

    нареч. уст. и прост.
    1. (при жизни) зинда, дар вақти зинда будан
    2. (в живых) зинда, саломат нареч. уст. и прост.
    1. (при жизни) зинда, дар вақти зинда будан
    2. (в живых) зинда, саломат

    Русско-таджикский словарь > вживе

  • 32 вы

    (вас, вам, вами, о вас) мест. личн. (при обращении к нескольким лицам) шумо, шумоён; (при обращении к одному лицу) шумо <> быть с кем-л. на «вы» бо касе «шумо-шумо» гуфта гап задан

    Русско-таджикский словарь > вы

  • 33 дверь

    ж дар; входная дверь дари даромад; двустворчатая дверь дари дутабақа; стоять в дверях дар дами дар истодан; пеши дарро гирифтан <>дверьв дверь (напротив) рӯ ба рӯ; жить двер ьвдверь дар рӯ ба рӯ хона доштан, ҳамсояи рӯ ба рӯ будан; у дверей (совсем близко) хеле наздик; зима у дверей зимистон наздик омад (хеле наздик аст); при закрытых дверях пинҳонӣ, пӯшида; при открытых дверях кушода, озод, дар маҷлиси кушода; ломиться в открытую дверь ширро сафед гуфтан; закрыть двери дома перед кем-л. дари хонаро ба рӯи касе бастан; показать (указать) на дверь кому-л. кафши касеро пеш гузоштан; стучаться в дверь наздик будан (шудан), расидан; весна стучится в дверь баҳор наздик аст двёсти числ. дусад; \дверь рублей дусад сӯм

    Русско-таджикский словарь > дверь

  • 34 деньги

    мн.
    1. пул; бумажные деньги пули когазӣ; серебряные деньги пули нуқра, танга; разменять деньги пулро майда кардан
    2. (капитал, средства) маблағ, сармоя; время деньги вақт ғанимат аст <> бешеные деньги пули калони бе дарди миён; карманные деньги кисахарҷӣ; хорошие деньги пули кам не; чистые деньги пули нақд; шальные деньги пули бе дарди миён; деньги на булавки уст. пули сурмаю ҳино; на мёдные деньги учиться уст. бо муҳтоҷӣ таҳсил кардан; маълумоти нокифоя гирифтан; при деньгах [быть] уст. иул доштан, пулдор будан; не при деньгах [быть] уст. пул надоштан, пулдор набудан; ни за какие деньги ҳаргиз, зинҳор, ба ҳеҷ ваҷҳ; деньги водятся у кого-л. касе пулдор аст; денег стоит арзон не, қимат аст; бросать деньги (деньгами), сорить деньгами исрофкорӣ кардан; пулро чошидан, бадхарҷӣ намудан; бросать деньги на ветер бадхарҷӣ кардан, пулробар бод додан; грестй (загребать) деньги лопатой пулро бо ҷорӯб рӯфта гирифтан; деньги [идут] к деньгам погов. пул пулро меёбад; деньги об ба сой менигарад, пул ба бой; у него денег куры не клюют пулаш беҳисоб аст; пулаш бӯй гирифта хобидааст

    Русско-таджикский словарь > деньги

  • 35 детекторный

    радио детекторӣ, …и детектор; <> приёмник приёмники детектори

    Русско-таджикский словарь > детекторный

  • 36 ламповый

    1. лампагӣ, …и лампа, …и чароғ; …и лампасозӣ; ламповое стекло шишаи чароғ, шишаи лампа
    2. тех. лампагӣ, лампадор; ламповый приёмник приёмники лампадор

    Русско-таджикский словарь > ламповый

  • 37 наличный

    1. мавҷуда, нақд; наличные деньги пули нақд, нақдина; наличный расчёт (при купле) нақд харидан(и); (при продаже) нақд фурӯхтан(и); за наличный расчёт нақд, бо пул, ба пул
    2. в знач. сущ. наличные мн. пули нақд, нақдина; платить наличными пули нақд додан; продавать за наличные ба пули нақд фурӯхтан

    Русско-таджикский словарь > наличный

  • 38 обстоятельство

    с
    1. ҷиҳат, сурат; обстоятельства дела сурати кор
    2. мн. обстоятельства ҳолат, вазъият, шароит, маврид; тяжёлые обстоятельства ҳолати вазнин; под давлением обстоятельств аз [рӯи] ночорӣ; при других обстоятельствах дар мавриди дигар; смотря по обстоятельствам бино ба шароит; ни при каких обстоятельствах ҳеҷ вақт, дар ҳеҷ сурат, асло, ҳаргиз
    3. грам. ҳол; обстоятельство времени ҳоли замон; \обстоятельствоо места ҳоли макон; \обстоятельствоо образа действия ҳоли тарзи амал

    Русско-таджикский словарь > обстоятельство

  • 39 одноламповый

    радио як-лампа[дор]; одноламповый приёмник приёмники яклампа

    Русско-таджикский словарь > одноламповый

  • 40 остаться

    сов.
    1. мондан; остаться дома дар хона мондан; остаться ночевать шаб хоб карда мондан; остаться с больным ҳамроҳи бемор мондан; остаться [на второй год] ду сол дар як синф мондан
    2. (сохраниться) мондан; остаться в памяти дар Хотир мондан; у меня осталось только два рубля фақат ду сӯм пулам монд; до отъезда осталось три дня ба сафар се рӯз монд; ему осталось всё имущество тамоми молу мулк аз ӯ мерос монд
    3. (в какомл. соспгоянии) дар ҳолате мондан; остаться в живых зинда мондан; остаться при своём мнении дар фикри (дар ақидаи) худ мондан
    4. (оказаться) мондан; остаться вдовой бева мондан; остаться без денег (без гроша) бепул мондан
    5. безл. кому с неопр. боз бояд, боз лозим; мне осталось сказать немногое ман боз бояд баъзе чизҳоро гӯям <> остаться позади паси сар шудан, гузаштан; остаться в дураках (дураком) 1) Кирт. бохтан, бой додан 2) фиреб (фанд) хӯрдан; остаться за кем-л. 1) дар их гиёри касе мондан; квартира осталась за ним хона дар ихтиёри ӯ монд 2) дар гардани касе мондан; за ним осталась небольшая сумма як миқдор қарз дар гардани ӯ монд; остаться на бобах ду даст дар бинӣ мондан; остаться на руках у кого-л. дар дасти касе мондан остаться ни при чём ба мурод нарасидан; остаться-ни с чем аз ҳама чиз маҳрум шуда мондан; остаться с носом ду даст дар бинӣ мондан; кор барор нагирифтан; остаться у разбитого корыта ду даст дар бинӣ мондан; не \остаться в долгу перед кем-л. подоши касеро додан; остались рожк и да ножки каллаю поча шуд

    Русско-таджикский словарь > остаться

См. также в других словарях:

  • при́уз — приуз …   Русское словесное ударение

  • приём — приём, а …   Русский орфографический словарь

  • приём — приём …   Словарь употребления буквы Ё

  • приём — приём/ …   Морфемно-орфографический словарь

  • ПРИ — [без удар., кроме тех случаев, когда ударение переносится с сущ. на предлог, напр. при смерти], предлог с предл. п. 1. Непосредственно около, возле, у чьего–н. При входе стоит часовой. || В непосредственной близости от чего–н., в местности,… …   Толковый словарь Ушакова

  • ПРИ — [без удар., кроме тех случаев, когда ударение переносится с сущ. на предлог, напр. при смерти], предлог с предл. п. 1. Непосредственно около, возле, у чьего–н. При входе стоит часовой. || В непосредственной близости от чего–н., в местности,… …   Толковый словарь Ушакова

  • приём — сущ., м., употр. часто Морфология: (нет) чего? приёма, чему? приёму, (вижу) что? приём, чем? приёмом, о чём? о приёме; мн. что? приёмы, (нет) чего? приёмов, чему? приёмам, (вижу) что? приёмы, чем? приёмами, о чём? о приёмах 1. Под приёмом чего… …   Толковый словарь Дмитриева

  • при — предлог. ком чём. 1. Указывает на место, в непосредственной близости от которого что л. находится; около, возле, у, рядом с. Комната при кухне. Разбить сад при доме. Остановиться при входе в ущелье. Часовня стоит при дороге. * Ногою твёрдой стать …   Энциклопедический словарь

  • ПРИ — предл. с пред. о месте, у, близь, около, возле. Город при реке, но, называя ее, говорят на. Владимир при реке, на Клязьме. При городе слобода, под городом, пригородье. | О людях, в бытность, в присутствии. Это бмло при мне и при многих свидетелях …   Толковый словарь Даля

  • при — (1) Предлог с мест. пад. 1. При указании на явление, событие, во время которого что л. происходит. И абие нача здати стѣны въ Иерусалимѣ ... Аще же бы скончал при своем животѣ, не могли быша римляне никако же Иерусалима взяти. Флав. Полон. Иерус …   Словарь-справочник "Слово о полку Игореве"

  • Приём — многозначное слово Может означать: Действие по значению глагола принимать, взятие, получение какого либо передаваемого объекта Приём посуды Приём информации Приём почтовых отправлений Приём (введение) лекарственных средств Сублингвальный приём… …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»