Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

на+чьей-н

  • 1 стоять

    несов.
    1. истодан, қарор истодан; стоять на крыльце дар болои зинапоя истодан; стоять на солнце (в тени) дар оф-тобрӯя (дар соя) истодан; стоять на цыпочках нӯги по истодан; стоять на коленях ба зону истодан
    2. кардан, истодан; стоять у станка дар дастгоҳе кор кардан; стоять в карауле каравулӣ кардан
    3. истодан, қарор истодаи, таваққуф кардан; поезд стоит десять минут поезд даҳ дақика меистад (тавакқуф мекунад); лошадь не стоит на месте асп дар ҷояш қарор намеистад
    4. истодан, будан, ҷорӣ набудан; вода в пруду стоит оби ҳавз ҷорӣ нест; время не стоит вакт мегузарад
    5. кор накардан, беҳаракат будаи; часы стоят соат хоб кардааст; машина стоит мошин кор намекунад
    6. вокеъ будан, истодан; город стоит на берегу реки шаҳр дар соҳили дарё воқеъ аст; поезд стоит на третьем пути поезд дар рохи сеюм истодааст; трактор стоит под навесом трактор дар таги шипанг аст; диван стоит в углу диван дар кунҷи хона истодааст
    7. перен. мавҷуд будан, будан; весна стояла у двора фасли баҳор наздик омада буд; стоят жаркие дни рӯзҳо гарманд; в воздухе стоял шум дар атроф ғалоғула хакмфармо буд; всюду стоит запах цветов ҳама ҷоро бӯи гул гирифтааст; в небе стояла луна шаб маҳтоб буд, маҳтобшаб буд; в глазах девочки стояли слёзы чашмони духтарак ашколуд буд; в комнате стоял дым хона пур аз дуд буд; стоять на уровне требований современности ба талаботи ҳозира муносиб будан; стоять у власти дар сари ҳокимият истодан; на повестке дня стоят три вопроса дар рӯзнома се масъала ҳаст; перед нами стоят серьёзные задачи дар пеши мо вазифаҳои ҷиддӣ истодаанд
    8. уст. воен. истодан, зиндагӣ кардан; стоять в деревне дар деҳот истодан
    9. мудофина кардан, тарафдор будан; стоять за Родину ватанро мудофиа кардан; стоять за дело мира тарафдори сулҳ будан; стоять друг за друга ҳамдигарро тарафдорӣ кардан <> стоять горой [за кого-л.] [ба ҳимояи касе] мисли кӯҳ истодан; балогардони кассе шудан; стоять грудью ҷонро дареғ надошта истодан; стоять за спиной у кого пушту паноҳ доштан; стоять колом (костью) в горле прост. балои ҷону тафти устухон будан; стоять над душой чьей-л., у кого-л. мехи ҷафо барин ба сари кассе истодан; стоять на задних лапках перед кем чоплусӣ (лаганбардорӣ) кардан; стоять на одной доске дар як қатор истодан, баробар будан; стоять на [одном] месте хобидан; стоять на платформе чего-л., какой-л. тарафдори чизе (ақидае) будан; стоять на чьем-л. пути (чьей-л. дороге) пеши роҳи касеро гирифтан; стоять на своём дар гапи худ истодан, гапи худро гузарондан; стоять на своем посту дар ҷои худ истодан, вазифаи худро иҷро кардан; стоять на своих [собственных] ногах мустақил будан; стоять насмерть ҷонро дареғ надошта ҷанг кардан; стоять на стороне кого-л., чьей-л. тарафи касеро гирифтан, касеро тарафдорӣ кардан; стоять на страже чего нигаҳбонӣ кардан; стоять на часах посбонӣ кардан; стоять одной ногой в могиле в гробу пой ба лаби гӯр расидан; стоять перед аналоем дар калисо никоҳ кардан;стоять перед выбором илоҷе надоштан; чӣ кор карданро надонистан; стоять перед глазами чьими, у кого пеши чашм истодан; стоять поперек горла у кого ниҳоят ба танг овардан; стоять поперёк пути (дороги) кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; не стоять за чем ҳозир будан, тайёр будан; стой(те)! 1) (остановись, остановитесь) исто!, истед!; 2) (подожди, подождите) сабр кун(ед)!, ист(ед)!; стойте, я знаю, как поступить истед, ман ҳамин хел карданӣ

    Русско-таджикский словарь > стоять

  • 2 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 3 благосклонность

    ж хайрхоҳӣ, некхоҳӣ, илтифот, меҳрубонӣ, ҳусни таваҷҷӯҳ, иноят; пользоваться чьей-л. ^ю аз инояти касе баҳравар шудан; проявлять к кому-л. благосклонность ба касе хайрхоҳӣ кардан

    Русско-таджикский словарь > благосклонность

  • 4 вина

    ж
    1. айб; гуноҳ; признать свою вину ба гуноҳи худ иқрор кардан; загладить свою - у гунохи худро шустан; поставить кому-л. в вину ь айбдор кардан; по чьей-л. винего (бо гуноҳи) касв
    2. сабаб, иллат, боис; всему виною была его усталость ҳамаи ин хастагии ӯ буд ' но -ё кого-чего ба сабаби …, ба иллати …; без вины виноватый гунаҳгори бегунох

    Русско-таджикский словарь > вина

  • 5 выйти

    сов.
    1. баромадан, баромада рафтан, берун баромадан, хориҷ шудан; выйти из дому аз хона баромадан; выйти на воздух берун баромадан
    2. перен. баромадан, хориҷ шудан, партофта рафтан; выйти из игры аз бозй барома-дан; выйти из боя аз ҷанг баромадан; выйти из больницы аз касалхона баромадан
    3. баромадан, омадан; выйти на сцену ба саҳна баромадан
    4. рафтан, баромадан; выйти на прогулку ба сайру гашт рафтан; выйти на охоту ба шикор баромадан
    5. баромадан, нашр шудан; выйти из печати аз чоп баромадан
    6. баромадан, шудан; выйти победителем голиб шудан
    7. баромадан, шудан; из этих записок вышла бы повесть аз ин хотирот кисса мешуд
    8. рӯйдодан, вокеъшудан; вышла неприятность ҳодисаи нохуш рӯй дод
    9. закого шавхар кардан; выйти замуж шавҳар кардан
    10. из кого-чего баромадан; выйти из народа аз байни халк баромадан 1). (прийти к концу) сарф шудан, тамом шудан; дрова все вышли тамоми ҳезум сарф шуд; срок вышел мӯхлат тамом шуд <> выйти боком аз бинй баро-мадан; выйти наружу ошкор шудан; выйти сухим из воды аз об хушк баромадан; выйти в люди ба катори одам даромадаи; выйти в свет чоп шудан, нашр гардидан; выйти в тираж ирон. аз маърака баромадан; выйти из колей сарсон шудан; выйти из пелёнок калонсол шудан, мустакил шудан; выйти из положения чора ёфтан; выйти из пределов (из гранйц) чего, -выйти за пределы чего аз ҳадди эътидол гузаштан; выйти из себя худро гум кардап, инони ихтиёр аз даст додан; выйти из строя аз кор баромадан; выйти из терпения токат ток шудан; выйти из-под кисти кого, чьей книжн. амали… (расми…) фалон кас буда; - из-под опеки аз васоят озод шудан; выйти из-под пера кого, чьего книжн. ба қалами касе мансуб будан; выйти на пенсию ба нафақа баромадан, нафақахӯр шудан; лицом не вышел хушрӯ не; рожей не вышел груб. прост. афташ хунук; ростом не вышел қад-паст аст; годы (года) вышли кому, кого прост. синнаш ба як ҷо расидааст; он пошел на фронт добровбльцем, хотя года его вышли вай ихтиёрй ба фронт рафт, агарчи синнаш калои буд

    Русско-таджикский словарь > выйти

  • 6 горевать

    несов.
    1. ғам хурдан, ғусса хӯрдан; не тоскуй, не горюй зик машав, ғусса махӯр
    2. о ком-чём и без доп. афсӯс хӯрдан, андӯҳгин шудан; горевать о чьей-л. смерти аз марги касе андӯҳгин шудан
    3. прост. азоб (мӯхтоҷй, кашшоқй) кашидан <> горе горевать прост. бисёр ғам хӯрдан

    Русско-таджикский словарь > горевать

  • 7 дорога

    ж
    1. роҳ, раҳ; шоссейная дорога роҳи сангфарш; проселочная - а роҳи деҳот (ноҳамвор); железная - а роҳи оҳан; водная дорога роҳи оби; воздушная дорога роҳи ҳавои; канатная дорога роҳи симтаноб; конно желёзная дорогз.уст. роҳи кӯнка (роҳи оҳани шаҳр, ки пеш аз ихтирои трамвай маъмул буда вагонҳоро асп мекашид); большая дорога прям., перен. роҳи калон, шоҳроҳ; столбовая дорога 1) уст. (тракт) роҳи калон, ҷода 2) перен. роҳи асосӣ, шоҳроҳ; торная дорога 1) роҳи ҳамвор 2) перен. роҳи озмуда; сойться с дороги роҳ гум задан; он не знал дороги вай роҳро намедонист; на перекрестке их дороги разошлись дар чорроҳа раҳашон дигар шуд, онҳо дар чорроҳа ҷудо шуданд; путь -дорог а роҳ, самт; без дороги (идтй и т. п.) бе роҳу бе пайраҳа (рафтан ва ғ.); встать на - е дар сари роҳ истодан, пеши роҳро гирифтан; ледокол пробил дорогу киштии яхшикан роҳ кушод
    2. перен. роҳ, имконият; перед ним открывается широкая дорога барои ӯ имконияти зиёд фароҳам меояд
    3. (путешествие) роҳ, сафар; утомительная дорога роҳи хастакунанда; отправиться в дорогу ба роҳ (ба сафар) баромадан; на половине дороги дар нимаи роҳ <> в -у, на дорогу 1) пеш аз сафар, пеш аз ба роҳ баромадан 2) барои роҳ, барои сафар; запастй провизии на дорогу тӯша гирифтан; по дороге
    4. (попутно) сари (болои) роҳ; по дороге заехать к брату сари роҳ назди бародар даромадан 2) кому с кем ҳамроҳ; мне с вами по дороге ман ҳамроҳи шумо, ман ба шумо ҳамроҳам; с дороги 1) баъд аз сафар; с дороги он проспал до полудня вай баъд аз сафар то пешин хоб рафт
    5. дар роҳи сафар, дар аснои роҳ; написать письмо с дороги дар аснои роҳ мактуб навиштан; скатертью дорога ҳар куҷо ки хоҳи, рав; чор тарафат қибла; туда и дорога кому сазояш ҳамин; встать поперёк дороги кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан, садди роҳи касе шудан; выбиться (выйти) на дорогу ба қатори одам даромадан; вывести на дорогу кого ба қатори мардум даровардан; дать (уступить) дорогу кому роҳ (имконият) додан; дать дорогу молодежи ба ҷавонон роҳ додан; забыть дорогу к кому, куда қадами худро кандан; заказать дорогу кому-л. уст. прост. роҳи касеро бастан; заступйть дорогу комӯ-л. прост. роҳи касеро банд кардан; садди роҳи касе шудан; знать дорогу роҳу растаро донистан, роҳбалад будан; идти своей дорогой бо роҳи худ рафтан; идти прямой дорогой бо роҳи рост рафтан; найти дорогу к чьему-л. сердцу (к сердцу кого-л.) ба дили касе роҳ ёфтан; перебйть (перейти, перебежать) дорогу кому-л. аз касе пешдасти кардаи; пробивать себе дорогу ба худ роҳ кушодан (ёфтан); проложить \дорогау кому-чему роҳ кушодан (додан); стоять на чьей-л. \дорогае (у когб-л. на \дорогае), стоять кому-л. поперек \дорогаи садди роҳи касе шудан; на \дорогае не валяется дар зери по намехобад

    Русско-таджикский словарь > дорога

  • 8 душа

    ж
    1. ҷон, рӯҳ, дил; душа и тёло ҷону (рӯҳу) тан
    2. табиат, фитрат, сиришт; человек открытой душй одами кушодадил; низкая душа одами паст-фитрат; рбокая душа одами тарсончак; чуткая душа одами ҳассос (меҳрубон); душа -человек одами хуб, ҷони одам, одами тилло
    3. шавқу завқ, рағбат, ҳавсала; с душой бо шавқу завқ, аз таҳти дил, бо ғайрат; раббтать с душой бо шавқ кор кардан; с душой исполнить песню сурудро бо шавқу завқ хондан; без душибе шавқу завқ, бе ҳавас, бе рағбат, бе ҳавсала; работать без душй бе ҳавсала кор кардан; в егб игре нет души вай бе рагбат бозӣ мекунад
    4. перен. усгп. (сущность) моҳият, ҷавҳар
    5. перен. ҷону дил; душа общества ҷону дили маърака
    6. разг. кас, одам, ҷонзод; ҷон; на улице ни душй дар кӯча ҷонзоде нест; по сколько с душй? сари касе чандӣ?; ни одна душа не узнает ягон кас намефаҳмад; в семье пять душ дар оила панҷ сар хӯранда ҳаст; реальный доход на душу населения даромади реалӣ (ҳақиқӣ) ба ҳар сари аҳолӣ
    7. ист. (крепостной) деҳкони крепостной // мн. души (подати, налоги) андоз, хироҷ
    8. обращ. разг. (обычно со сл. «моя») ҷон, ҷони ҷан, ҷонакам; душа моя! ҷони ман!, ҷонакам! <> бумажная душ-а бюрократ, коғазбоз; коғазпараст; заячья душа одами тарсончак (буздил); мёртвые души ист. ҷонҳои мурда; чернильная душк бюрократ, коғазбоз, расмиятчй; душа нараспашку одами кушодадил; душой и телом бо ҷону дил; ни душой ни телом не виноват заррае гуноҳ надорад; в душ ё 1) (мысленно) ботинан, -дар дили худ 2) (по склонностям) табиатан; в глубинё душ-й дар замири дил; для душй барои дилхушй; до [глубины] душй то пардаи дил; рассказ взволновал меня до глубины душй ҳикоя то замири дил таъсир кард; за милую душу 1) (охотно) бо ҷону дил, аз таҳти дил 2) (не задумываясь) даррав; зур, дар як лаҳза; он и обманет за милую душу ӯ дар як лаҳза фиреб ҳам медиҳад; на душ е дар дил; на душ е у меня стало вёсело и спокбйно дилам шоду хотирам ҷамъ шуд; на душё кошки скребут у кого-л. дили касеро гургон тала мекунанд; от [всей] душй аз таҳти дил, аз дилу ҷон, аз сидқи дил; по душ ам поговорить (разговориться и т. п.) самимона (аз таҳти дил) гап задан; разговор по душам сӯҳбати самимӣ; по -ё кому дилҳоҳ, дилписанд, маъқул; не по душ ё кому номаъқул, маъқул не; от глубины (полноты) душ-й аз самими қалб, бо камоли майл; душа болйт у кого-л. дили кас месӯзад; душа надрывается дил пор.а мешавад, дил торс мекафад; душа не лежит к кому-чему-л. ба касе, чизе дил об намехӯрад; душа не на месте дил беқарор аст; душ а не принимает прост. дил намекашад; душа переболела дил сӯхт, ҷигар кабоб шуд; душа разрывается [на части] дил реш (об)мешавад; душа ушла (ухбдит) в пятки у кого талхакаф (гурдакаф, дил-каф) шудан; душй не чаять в ком-л. аз ҷон азизтар донистан; болеть -душой за кого-что, о ком-чём аз дилу ҷон ғам хурдан, дилсӯзӣ кардан; брать (хватать) за душу кого ба ҳаяҷон овардан, дилро об кардан, мутаассир кар-дан; вдохнуть душу во что рӯҳ бахшидан, ҷон дамондан; брать грех на душу гуноҳро ба гардан гирифтан; висёть над душой безор кардан, ба ҷсзн расондан, шилқин шудан; влезть (залезть) в душу кому-л. 1) роздони касе шудан 2) ақли касеро рабудан 3) бо ҳар роҳ ба мағзи пӯсти касе даромадан; вложить душу во что-л. бо майлу рағбат (меҳр монда) коре кардан; войтй в душу к кому-л. дили касеро дуздидан; вывернуть душу кого, чью безобита (мушавваш) кардан; вывернуть душу [наизнанку] перед кем дили худро кушодан, дилро холӣ кардан; вымотать [всю] душу кому аз ҷон безор кардан, ба ҷон расондан; вынуть душу уст. рӯҳан азоб додан, дил хун кардан; вытрясти душу из кого дӯғ зада тарсондан; вытянуть [всю] душу безор кардан, аз ҷон сер кардан; вышибить дӯшу изкого груб. прост. зада куштан; жить душа в душу дӯстона зиндагӣ кардан; заглянуть в душу кому-л. рози касеро фаҳмида гирифтан; излить (открыть) душу кому дил холӣ кардан, рози дил гуфтан; кривить душой дурӯғ гуфтан, бевиҷдонӣ кардан; отвестй душу 1) мурод ҳосил кардан 2) дил холй кардан, дарди дил гуфтан; отдать богу душу аз олам гузаштан, ба худо амонатиро супурдан; отдохнуть -душ ой (сердцем) дами беғам задан; отпустй душу на покаяние уст. 1) (пощади) омурзиш мехоҳам (металабам) 2) (оставь в покое) ба ҳолам гузор;
    II
    переболеть душой хуни дил (ҷигар) шудан; перевернуть [всю] душу кого, чью, кому хуни дил (ҷигар) кардан; положить душу за кого-что ҷон додан, фидо шудан; положить душу на что бо дилуҷон кардан; стоять над душ-ой чьей, у кого мехи ҷафо барин ба сарн касе истодан; в чём [только] душ а держится ҷонаш ба лаб омадааст; за душой есть (имеется) у кого дар бисоташ ягон чиз дорад; за душой нет чего-л. у кого дар бисоташ чизе надорад; за душой у него нет ни копейки (ни гроша) вай ягон тин ҳам надорад; как бог на душу положит пеш омад, хуш омад; с душй ворбтит прост. дил беҳузур мешавад, нафрати кас меояд, дили кас беҷо мешавад; сколько \душае угодно бы кадри дилхоҳ

    Русско-таджикский словарь > душа

  • 9 забыть

    забываться несов. \. см. забыться; вы - етесь! шумо аз доираи одоб берун баромадаед!
    2. фаромӯшхотир шудан, тираақл шудан; дед от старости стал забыть ться бобо аз пирй фаромӯшхотир шудааст
    3. страд. фаромӯш карда шудан сов.
    1. кого-что, о ком-чём фаромӯш кардаи, аз хотир (аз ёд) баровардан; забыть номер телефона номери телефонро фаромӯш кардан; забыть о чьей-л. просьбе илтимоси касеро фаромӯш кардан; забудем нашу ссору! биёед, моҷароямонро фаромӯш кунем!
    II
    с повел. фикр накардан; и думать об этом забудь! инро ҳатто ба хаёлат ҳам набиёр! // с союзом щщоъ или с неопр. фаромӯш кардан, аз хотир баровардан; я забыл сказать, что вас ждут ман фаромӯш кардам бигӯям, ки шуморо мунтазиранд // что, о чём фаромӯш кардан; забыть приличие расму одобро фаромӯш кардан; забыть стыд бешарм (беҳаё) шудан
    2. кого-что фаромӯш кардан, фаромӯш карда мондан; забыть книгу дома китобро дар хона фаромӯш кардан
    3. кого-что фаромӯш кардаи, партофтан; забыть свой обязанности вазифаҳои худро фаромӯш кардан
    4. кого-что фаромӯш кардан, аз хотир (аз ёд) баровардан; вы совсем нас забыли шумо моро тамоман фаромӯш кардед <> забыть дорогу к кому, куда қадами худро кандан; забыть себя манфиати худро фаромӯш кардан (риоя на-кардан); забыть чью-л. хлеб-соль нону намаки касеро фаромӯш кардан, кӯрнамакй кардан; не забыть 1) кого (вознаградить) некии касеро фаромӯш накардан; сипосгузорӣ кардан; 2) кому чего (не простить) набахшидан, аз дил набаровардан; я вам этого никогда не забуду ман ин гуноҳатонро ҳаргиз намебахшам; что я (ты, он и т. д.) там (тут) забыл? ман (ту, вай ва ғ.) дар он ҷо коре надорам (надорӣ, надорад ва г.)

    Русско-таджикский словарь > забыть

  • 10 интонация

    ж
    1. интонатсия, оҳанг, овоз; торжественная интонация оҳанги тантананок; подражать чьей-л. интонации ба оҳанги (ба овози) касе тақлид кардан
    2. лингв. интонация, оҳанг, овоз (пасту баландшавии нутқ); вопросительная интонация оҳанги савол; повествовательная интонация оҳанги нақлӣ; восходящая интонация интонацияи (оҳанги) болобароянда (ба-ландшаванда); нисходящая интонация интонатсияи (оҳанги) пастшаванда
    3. муз. интонатсия, оҳанг; фальшивая \интонацияя оҳанги вайрон

    Русско-таджикский словарь > интонация

  • 11 искать

    сов.
    1. кого-что ҷустуҷӯ кардан, ҷустан, аз паи чизе гаштан, кофтан; искать нужную книгу китоби даркорнро ҷустан
    2. кого-что, чего ҷустан; искать защиты ҳимоя (дастгирӣ) ҷустан; искать новых путей в творчестве дар эҷодиёт роҳҳои нав ҷустан
    3. что с кого, на ком юр. даъво (иддао) кардан, даъво доштан; искать с ответчика две тысячи рублей ба (аз) ҷавобгар ду ҳазор сӯм даъво доштан
    4. с неопр. уст. книжн. (стремиться) хостан, саъю кӯшиш (ҷидду ҷаҳд) кардан
    5. в ком, у кого уст. (за искивать) хушомадгӯй (лаганбардорӣ)! кардан искать вчерашний день дар пирӣ айеми ҷавонӣ ҷустан; искать глазами кого--что-л. чашм давонда касеро, чизеро кофтан; искать забвения в чем-л. ба ягон коре машгул шуда ғаму ғуссаро фаромӯш карданӣ шудан; искать чьей-л. руки уст. ба занӣ хостан; ищи-свищи, ищи ветра в поле ёбу гир (дар бораи чизи бедарак гумшуда гуфта мешавад)

    Русско-таджикский словарь > искать

  • 12 лёгкий

    (лёг|ок, легка, легко)
    1. сабук; лёгкая коляска аробачаи сабук; -лёгкая закуска хӯроки сабук
    2. хиромон, нозук, чолок; лёгкая серна нахчири чолок; лёгкая походка гашти хиромон
    3. осон, саҳл; лёгкая работа кори осон; лёгкий урок дарси осон; лёгкий заработок пули бедардимиён
    4. сабук, фараҳбахш, дилнавоз; лёгкая музыка мусиқии фараҳбахш
    5. андак, суст, нарм; лёгкий ветерок боди сабук, насим; лёгкое наказание ҷазои сабук; у него лёгкая простуда ӯ андак шамол хӯрдааст; лёгкая улыбка табассуми нарм; лёгкий вздох оҳи сабук; лёгкая дремота ғанаби андак, нимхоб; лёгкое вино шароби суст; лёгкий табак тамокуи паст
    6. бепарвоёна, саҳлангорона, рӯякӣ, сатҳӣ, сабук; лёгкое отношение к чему-л. муносибати рӯякӣ ба ягон чиз
    7. мулоим, ҳалим, хуб, нағз; лёгкий человек одами ҳалим <> лёгкая артиллерия артиллерияи сабук; лёгкая атлетика атлетикаи сабук; лёгкая кавалерия уст. кавалерияи сабук, саво-раҳои сабукбор; лёгкие почвы заминҳои мулоим; лёгкая рука дасти сабук; с лёгкой руки кого-л. (чьей-л.) бо ташаббуси касе; лёгкий (лёгок) на ногу қадамаш сабук, тезгард; лёгок на подъём одами ҳамешатайёр; лёгок на помине чӯбро гиру гурбаро ёд кун; лёгкое ли дело кори ҳазл не; женщина лёгкого поведения занаки сабукпо; с лёгким паром! бардам бошед! (иборае, ки ба каси аз ҳаммом баромада гӯянд); с \лёгкийим сердцем бо хотири ҷамъ, бо хаёли осуда

    Русско-таджикский словарь > лёгкий

  • 13 милость

    ж
    1. меҳрубонӣ, лутф, лутфу марҳамат, илтифот; оказывать милость меҳрубонӣ кардан; из милости аз рӯи марҳамат
    2. уст. афв, бахшиш; просить милости афв пурсидан
    3. уст. некӯкорӣ, некӣ, эҳсон, хайр
    4. уст. бахшиш, ҳадья, ато
    5. разг. боварӣ, эътимод; быть в милости у кого-л. дар назди. касе эътимод доштан; снискать милость у кого-л. боварии касеро ба даст овардан <> по чьей-л. милости 1) (благодаря кому-л.) аз марҳамати касе 2) (по вине кого-л.) бо айби (бо гуноҳи) касе; ваша (твоя) милость уст. и ирон. ҷаноб; милости просим марҳамат кунед, лутф фармоед; войти в милость боварӣ пайдо кардан; сделай(те) милость 1) (вежливая просьба) илтифот кунед 2) (пожалуйста) марҳамат кунед, лутфан; скажи-(те) на милость 1) (скажите, пожалуйста) лутфан гӯед 2) в знач. вводн. сл. аҷаб, аҷабо; и куда он, скажите на милость, пропал? аҷабо, вай куҷо гум шуд? 3) ирон. (вот удивительно) ана кори аҷиб!, воаҷабо!; скажите на милость, и он здесь! ана кори аҷиб, вай ҳам дар ин ҷо будааст!; сменить (переменить) гнев на милость аз каҳр фуромадан; яви(те) (сделай, сделайте) божескую \милостьь уст. раҳм (тараҳҳум) кун(ед), меҳрубонӣ кун(ед)

    Русско-таджикский словарь > милость

  • 14 подмётка

    ж
    1. (по знач. гл. подметать II) аз таг лаганда кардан(и), кӯк бастан(и)
    2. тагчарми пойафзол, кафакӣ; поставить подмётки тагчарм ан-дохтан, кафакӣ дӯхтан (задан) <> подмётки не стоит чьей ба ду пул ҳам намеарзад, ба як тора мӯи касе ҳам намеарзад; в подмётки не годится кому ба як тора мӯи (нохуни пои) касе ҳам намеарзад; на ходу подмётки рвёт (рёжет) аз болои шутур алаф медаравад; аз чашм сурмаро мезанад

    Русско-таджикский словарь > подмётка

  • 15 помощь

    ж ёрй, ёрмандй, мадад, имдод, кӯмак; получить помощь ёрӣ гирифтан; оказать помощь мадад расондан; взывать о помощи имдод талабидан; медицинская помощь ёрии тиббй; первая помощь ёрии аввалин; скорая помощь ёрии таъҷилй; военная и экономическая помощь ёрии ҳарбӣ ва иктисодӣ; придти на помощь ба ёрй омадан (расидан); на помощь! вой дод!, ёрӣ диҳед!; при чьей-л. помощи ба воситаи касе; не в \помощьь кому барабас, бехуда

    Русско-таджикский словарь > помощь

  • 16 просить

    несов.
    1. кого-что, кого-чего, оком и с неопр. хоҳиш (дархост) кардан, хостан, пурсидан, илтимос (таманно) кардан, талабидан, талаб кардан; просить о помощи ёрӣ талабидан; просить разреше­ния иҷозат пурсидан, иҷозат хостан; просить пить об пурсидан, об хостан // с неопр. таклиф (даъват) кардан, хоҳиш кардан; прошу садиться хоҳиш мекунам, [ки] нишинед, марҳамат кар­да бинишинед; прошу не беспокоиться хоҳиш мекунам, [ки] ташвиш накашед
    2. кого-что за кого-что, о ком-чём барои касе ҳаракат кардан; шафоат кардан аз касе; просить за товарища барои рафиқи худ илтимос (хоҳиш) кардан
    3. кого-что и без доп. даъват (таклиф) кардан, ҷеғ задан; просить к столу ба сари миз (дастархон) таклиф кардан
    4. что разг. (назначать цену) хостан, нарх муқаррар (таъин) кардан, нарх мондан, баҳо гузоштан
    5. разг. (собирать ми­лостыню) гадоӣ кардан, садақа ҷамъ кардан <> прошу [вас] мархамат кунед, бифармоед, хоҳиш мекунам; прошу покорно оҷизона илтимос ме­кунам; просить руки кого, чьей ба зани хостан; просить честью бо нағзӣ пурсидан, бо забони хуш илтимос кардан; милости просим (прошу) марҳамат кунед, лутф фармоед; есть про­сит (просят) шутл. «ошу нонте», мегӯяд, кораш шудааст; сапоги про­сят каши шутл. мӯза хандидааст

    Русско-таджикский словарь > просить

  • 17 рог

    м
    1. шох; оленьи рога шохҳои гавазн
    2. буғ, бук, карнай, шайпур; трубить в рог буғ (карнай) кашидан
    3. чангак; рог якоря чангаки лангар
    4. уст. и обл. (мыс) димоға <> наставить рога кому-л. 1) (изменить мужу) ба шавҳар бевафогӣ кардан 2) (быт любовником чьей-л. жены) хушдори зани касе будан; обломать рога кому-л. доди касеро додан, мӯй барин мулоим кардан; сломить рога кому-л. уст. шох шикастан, шасти касеро гардондан, парҳои касеро хамондан: брать (взять) быка за рога якбора ба кори асосӣ шурӯъ кардан; в бараний рог согнуть (скрутить) кого-л. ба тахта кашидан; как (будто, словно, точно! из рога изобилия бисёр фаровон, мулк чёрту на рога, у чёрта на рога прост дар ким-кадом гӯр, дар кимкуҷо

    Русско-таджикский словарь > рог

  • 18 сидеть

    несов.
    1. нишастан, шиштан; сидеть на скамье дар харак нишастан; сидеть в седле болои зин нишастан
    2. будан, истодан, нишастан; сидеть дома дар хона будан (нишастан); сидеть в гостях дар меҳмонӣ будан; сидеть без дела бекор нишастан; лодка сидит на мели заврақ дар ҷои пасти об дармондааст; сидеть под арестом маҳбус будан
    3. будан, мондан; сидеть без хлеба бе нон мондан; сидеть без денег (без гроша) бе пул мондан; сидеть без помощи мӯҳтоҷи ёрӣ будан; сидеть на диете парҳез доштан; сидеть над уроками машғули дарстайёркунӣ будан
    4. (об одежде) шинам будан; пальто на нем сидит хорошо пальтоаш шинам аст сидеть как на иголках орому қарор надоштан; сидеть на бобах прост. ду даст дар бинӣ мондан; сидеть на мели зору нотавон мондан; сидеть на хлебе и воде нимсеру нимгурусна зиндагӣ кардан; санги қаноат ба шикам бастан; сидеть на чемоданах рахти сафар бастан; сидеть на шее (на горбу) у кого-л. ба гардани касе савор шудан; сидеть на яйцах тухм зер кардан; сидеть над душой чьей, у кого ба ҷон расондан, безор кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; \сидеть у моря, ждать погоды ирон. погов. \сидеть ба умеди фардо будан

    Русско-таджикский словарь > сидеть

  • 19 снизойти

    сов.
    1. уст. фуромадан // перен. книжн. илҳом ёфтан
    2. к кому--чему книжн. марҳамат кардан, илтифот кардан; мувосо кардан; снизойти к чьей-л. просьбе марҳамат карда илтимосро қабул кардан; снизойти к чьим-л. слабостям аз камбудиҳои касе гузашт кардан

    Русско-таджикский словарь > снизойти

  • 20 совесть

    ж виҷдон, инсоф; угрызения совести азоби виҷдон; у него совесть чиста виҷдонаш пок аст; нечистая совесть виҷдони нопок; спокойная совесть дили соф; не иметь ни стыда, ни совести шарму ҳаё надоштан; у тебя совесть есть? инсоф дорӣ? <> свобода совести полит. озодии виҷдон; без зазрения совести шарм накарда, бе ибо, ибо накарда; для очистки совест и барои тасаллои дил; на совести у кого-л., чьей-л. ба гардани касе; на совесть виҷдонан, нағз, хуб; туфли сшиты на совесть туфлӣ нағз дӯхта шудааст; потрудиться на совест ь виҷдонан меҳнат кардан; не за страх, а за совесть виҷдонан, аз рӯи виҷдон; по совести говоря (сказать), по чистой совести в знач. вводн. сл. аз рӯи виҷдон гӯем, кушоду равшан гӯем; со спокойной \совесть ью бо виҷ-дони пок; пора и \совестьь знать! шарму ҳаё ҳам даркор!

    Русско-таджикский словарь > совесть

См. также в других словарях:

  • Плясать по(чьей либо) чужой дудке — Плясать по (чьей либо) чужой дудкѣ (иноск.) дѣйствовать не по своей волѣ. Ср. Есть личности... Онѣ какъ будто и родились съ тѣмъ условіемъ, чтобъ ничего не начинать самимъ, и только прислуживать, жить не своей волей, плясать по чужой дудкѣ. Ихъ… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • По чьей воде плыть, того и волю творить. — По чьей воде плыть, того и волю творить. См. КАРА ПРИЗНАНИЕ ПОКОРНОСТЬ …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • Стук в доме, от неизвестной причины, ко чьей-либо смерти. — Стук в доме, от неизвестной причины, ко чьей либо смерти. См. СУЕВЕРИЯ ПРИМЕТЫ …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • быть на чьей-л. стороне — См …   Словарь синонимов

  • быть чьей-л. работой — См …   Словарь синонимов

  • ни в чьей-л. власти — См …   Словарь синонимов

  • сообразоваться с чьей-л. волею — См …   Словарь синонимов

  • плясать по(чьей-либо) чужой дудке — (иноск.) действовать не по своей воле Ср. Есть личности... Они как будто и родились с тем условием, чтоб ничего не начинать самим и только прислуживать, жить не своей волей, плясать по чужой дудке. Их назначение исполнять одно чужое. Достоевский …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • по милости чьей-либо — (иноск.) по чьему содействию, из за кого (в хорошем и дурном смысле) Ср. Где живу? по милости твоей матушки, в Каменьке, как и прежде, до этой поры проживала... Данилевский. Девятый вал. 3, 35 …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • На чьей земле, того и сено. — см. Кому сею, тому и вею …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • Плясать по чьей дудке. — см. Он все по чужой дудке пляшет …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»