-
21 перетолковать
сов. разг.1. что дигар хел (нодуруст) маънидод кардан, нодуруст таъбир додан; перетолковать посвоему ба таври худ маънидод кардан2. о ком-чему с кем гуфтугӯ (гуфтугузор) кардан; надо нам с тобой об этом перетолковать мо (ману ту) бояд дар ин бора гуфтугӯ кунем -
22 побывать
сов.1. рафта омадан, саёҳат кардан, гаштан; дидан; он побывал во многих странах вай бисёр мамлакатҳоро дидагӣ, вай дар бисёр мамлакатҳо саёҳат кардагӣ // рафтан, даромадан; дидан; зиёрат кардан; надо ещё побывать в музее боз ба музей ҳам даромадан (рафтан) даркор; завтра я побываю у вас ман пагоҳ ба назди шумо меравам2. иштирок кардан, будан, дидан; он побывал на войне вай дар ҷанг [иштирок карда] буд, вай ҷангро дидагӣ3. муддате будан (шудан), шуда дидан; ему пришлось побывать и слесарем, и плотником вай челонгар ҳам [шуда] буд, дуредгар ҳам [шуда] буд <> побывать в переделках гарму сардро чашидан -
23 подчитать
сов. что1. разг. боз хон-дан, барилова мутолиа кардан; надо ещё подчитать заданный урок вазифаи супурдашударо боз хондан даркор2. по-лигр. бо овози баланд хондан (барои татбиқи нусха ба матни аслӣ) -
24 полагать
несов.1. что уст. дареғ надоштан, тамоман бахшидан2. что уст. гузоштан, ниҳодан; полагать предел ҳад гузоштан, ҳудуд ниҳодан3. с союзом «что» и с прил. в тв. с неопр. фарз (тасаввур, фикр) кардан, пиндоштан, гумон (тахмин, ҳисоб) кардан; я полагал, что все придут вовремя ман гумон доштам, ки ҳама дар сари вакт меоянд; к какому времени вы полагаете вернуться? ба фикратон кай гаш-та меоед? // кого офиц. ҳисоб (тахмин) кардан, гумон бурдан; полагать больным касал ҳисоб кардан <> должно полагать в знач. вводн. сл. эҳтимол дорад ки…, шояд; надо полагать 1) в знач. вводн, сл. эҳтимол дорад ки…, шояд, бояд 2) (да, конечно) албатта -
25 размяться
сов.1. аз молиш мулоим шудан; кожа размялась пуст аз молиш мулоим шуд; глина размялась лой пухт2. перен. разг. дасту пои худро ёзондан; надо погулять, немного размяться сайру гашт карда андак дасту поро ёзондан даркор -
26 расшевелить
сов. кого-что1. ҷунбондан, ҷунбонида ба ҳаракат овардан: расшевелить спящего одами хобидаро ҷунбонида бедор кардан2. перен. ба харакат овардан, ба ҷунбиш овардан (даровардан); надо его расшевелить ӯро ба харакат овардан лозим -
27 рожон
м уст. ходачаи нўгтез лезть на рожон, переть против рожна прост. худро ба балое гирифтор кардан; какого рожна? груб, прост, барои чи?; какого рожна надо (не хватает?) груб, прост, боз чӣ лозим? ; -
28 свериться
сов. с чем и без доп. разг. муқоиса кардан; надо свериться с календарём бо тақвим муқоиса кардан лозим аст -
29 смотреть
несов.1. на кого-что, во что нигоҳ кардан, нигаристан, назар андохтан; смотреть на часы ба соат нигоҳ кардан; смотреть вперёд ба пеш нигоҳ кардан; смотреть в окно аз тиреза нигоҳ кардан; смотреть в микроскоп бо микроскоп нигоҳ кардан; смотреть устало хастаҳолона нигоҳ кардан; смотреть исподлобья песондан, бад-бад нигоҳ кардан; смотреть печально ғамгинона нигоҳ кардан // повел. смотри(те) (знак отсылки в тексте - см.) нигоҳ кун(ед) - ниг.2. на кого-что перен. разг. фикр доштан (кардан); как вы смотрите на то, чтобы пойти погулять? шумо фикри сайр кардан надоред?; как вы на это смбтрите? шумо дар бораи ин кор чӣ фикре доред // без доп. разг. фикр кардан, шах шуда истодан; надо было раньше смотреть пештар фикр кардан лозим буд; чего смотришь, помогай! чаро шах шуда истодаӣ, ёрдам кун!3. кого-что дидан, дида баромадан; я смотрел вашу рукопись ман дастнависи шуморо дида баромадам; врач смотрел больного духтур беморро муоина кард4. кого-что тамошо кардан, дидан; смотреть новый спектакль спектакли навро тамошо кардан; смотреть выставку выставкаро тамошо кардан5. за кем--чем разг. нигоҳубин (назорат, парасторӣ) кардан; смотреть за порядком тартиботро назорат кардан; смотреть за больным ба бемор нигоҳубин кардан6. на кого-что перен. разг. таклид кардан, нигоҳ кардан; аҳамият додан, парво кардан; ты на него не смотри, дёлай по своему ту ба вай таклид накун, ба таври худ рафтор кун; вы на это не смотрите шумо ба ин аҳамият надиҳед, шумо ба ин парво накунед7. на кого-что и без доп. пе-рен. намоён будан, дида шудан; из-за облаков смотрели звёзды аз миёни абр ситораҳо намоён буданд8. на кого-что, во что рӯ ба чизе будан; окна школы смотрят во двор тирезаҳои мактаб рӯ ба ҳавлӣ мебошанд9. кем-чем разг. намуд доштан; смотреть героем намуди каҳрамонона доштан; он смотрит орлом намудаш ғурурнок аст10. повел. разг. смотри(те) ҳушьёр бош(ед), зинҳор; смотри, будешь виноват! ҳушёр шав, ки гунаҳкор мешавӣ!; смотри, чтобы не получилась неприятность бохабар бош, то ягон нохушӣ рӯй надиҳад; смотри, не простудись! бохабар бош, то шамол нахӯрӣ!11. повел. разг. смотри бин; смотрите бинед; смотрите, как она танцует! бинед, чӣ хел рақс мекунад!12. в знач. вводн. сл. разг. смотрю бинам, нигоҳ кунам; смотрим бинем, нигоҳ кунем; смотрю я, а он уже убежал бинам, вай аллакай гурехтааст13. в знач. вводн. сл. разг. смбтришь (между тем, и вот) ҳамин ки …, аммо; не успеешь оглянуться, смотришь, уже вечер ана-мана нагуфта, мебинед, ки шаб шудааст <> смотреть волком песондан, бо адоват нигоҳ кардан; смотреть другими глазами бо чашми дигар дидан, аз дигар нуктаи назар баҳо додан; смотреть косо на кого-что каҷ (нописандона, бадхоҳона) нигоҳ кардан; смотреть сверху вниз на кого-л. ба касе мағрурона нигоҳ (муомила) кардан; он смотрит сентябрем шутл. аз қошу кавоқаш барф меборад; смотреть в глаза кому-л. 1) бо диққат нигоҳ кардан, зеҳн мондан, чашм дӯхтан 2) барои ба касе маъқул шудан кушиш намудан; смотреть в глаза (в лицо) чему нотарс рӯ ба рӯ шудан (нигоҳ кардан); смотреть в глаза смерти аз марг наҳаросидан; смотреть во все глаза, смотреть в оба глаза чаҳорчашма нигоҳ кардан, бо диққат нигоҳ кардан; смотреть в оба хушёр будан; смотреть сквозь пальцы беэътиноёна назар кардан, мусоҳилакорӣ кардан, чашм пӯшидан; \смотреть со своёй колокольни на кого-что-л. касеро, чизеро бо гази худ чен кардан; того и смотри прост. қариб аст, ана ҳозир -
30 считаться
несов.1. с кем-чем (производить расчёты) ҳисоб баробар кардан, ҳисобӣ кардан // с кем-чем разг. даъво доштан2. с кем-чем аҳамият додан, эътибор кардан, ба назари эътибор гирифтан; не считаться с мнением товарищей ба фикри рафикон аҳамият надодан; с этим надо считаться ба ин аҳамият додан лозим аст3. страд. ҳисоб карда шудан, шумурда шудан -
31 теперь
нареч.1. ҳозир, дар вақти ҳозира, акнун, ҳоло, алҳол; это надо сделать теперь же ин корро худи ҳозир кардан лозим аст2. (далее) баъд, сонӣ -
32 указать
сов.1. кого-что, на кого-что нишон додан; указать пальцем бо ангушт нишон додан2. гуфтан, ёд додан, таълим додан, фаҳмондан; укажите мне путь в жизни роҳи зиндагиро ба ман нишон диҳед3. на кого-что ишора (ҳавола) кардан; указать на статью в журнале ба мақолаи журнал ишора кардан4. разг. дастур (нишон) додан; укажи, что надо делать дастур бидеҳ, чӣ бояд кард <>указать кому-л. [своё] место касеро ба ҷояш шинонда мондан; указать на дверь кому-л. кафши касеро пеш гузоштан -
33 умереть
сов.1. мурдан, вафот кардан, фавтидан; скоропостижно умереть ногаҳон вафот кардан2. за кого-что и без доп. ҷон додан, ҷон фидо кардан; умереть за родину барои ватан ҷон додан3. перен. несту нобуд шудан, бар бод рафтан, аз байн рафтан <> умереть под ножом дар вақти ҷарроҳӣ мурдан; умереть своей смертью бо аҷали худ мурдан; хоть умри взнач. вводн. сл. мурӣ ҳам…; хоть умри, а надо выезжать! мурӣ ҳам, баромада рафтан шарт! -
34 ходить
несов.1. рафтан, роҳ рафтан, гаштан, рафтуомад кардан; ходить По комнате рӯ-рӯи хона гаштан; ходить по лесу дар бешазор гаштан; ходить по улице дар кӯча гаштан; ходить большими шагами калонкалон қадам зада роҳ рафтан; ходить на цыпочках нӯг-нӯги пой гаштан; ходить в ногу баробар қадам партофтан; ходить согнувшись хамида роҳ рафтан, дуқат шуда гаштан; автобус ходит туда каждые полчаса автобус ба он ҷо дар ҳар ним соат рафта меистад2. (плавать) шино кардан, рондан; (работать) кор кардан; ходить под парусами бо заврақҳои бодбонӣ шино кардан; ходить на вёслах [белзанон] заврақ рондан; ходить на речных судах дар киштиҳои дарьёгард кор кардан; ходить на пароходе штурманом дар киштӣ штурман шуда кор кардан3. рафтан, гаштан; ходить по магазинам магазин ба магазин гаштан; он чисто ходит в театр вай зуд-зуд ба Театр меравад4. ба юриш баромадан, лашкар кашидан, рафтан; ходить на врага ба сари душман лашкар кашидан; ходить в атаку ба хуҷум рафтан5. пахн шудан; ходят слухи овоза пахн мешавад6. ларзидан, чунбидан; пол ходит под ногами фарш дар зери пой меларзад7. (о часах) гаштан; часы ходят хорошо соат нағз мегардад8. аакем-чем нигоҳубин кардан, парасторӣ кардан, парвариш кардан; ходить за детьми кӯдаконро парасторӣ кардан; ходить за цветами гулҳоро парвариш кардан9. пӯшида гаштан; ходить в полушубке нимпӯстин пӯшида гаштан; ходить в сапогах мӯза пӯшида гаштан10. гаштан; он ходит как в тумине вай гаранг-гаранг мегардад 11 карт, гаштан, бозӣ кардан; кому ходить ? кӣ мегарад?; ходить с туза аз туз гаштан12. за кем-чем, на кого-что ба шикор рафтан; ходить на медведя ба шикори хирс рафтан13. (испражняться, мочиться) казои ҳоҷат кардан; ба халоҷо рафтан <> ходить вокруг да около шафшаф гуфта шафтолу нагуфтан; ходить гоголем (козырем) саллона-саллона гаштан, каттагӣ карда гаштан; ходить ходуном ларзидан, ҷунбидан; ходить на голове прост. бозӣ карда: хонаро ба сар. бардоштан.; ходить на задних лапках перед кем чоппусӣ (лаганбардорӣ) кардан; ходить в золоте нағз пӯшидан, либоси гаронбаҳо пӯшида гаштан; ходить на поводу у кого-л. дастнигори касе будан; ходить по миру хонабардӯш гаштан; сарсону саргардон гаштан; ходить по пятам за кем-л. аз дунболи касе гаштан; ходить по рукам даст ба даст гаштан; \ходить по струнке у кого-л. нақораи дасти касе будан; далеко \ходить не надо дур рафтан (кофтан) лозим не, осон аст, мушкил нест -
35 честь
IжII. ору номус, шарафу номус, виҷдон; дело чести кори виҷдон; береги честь смолоду шарафу номуси худро аз овони ҷавонӣ нигоҳ дор2. шараф, шаън, [мояи] ифтихор; честь страны ифтихори мамлакат; честь флага шарафи байрақ3. номи нек, некномӣ; задеть чью-л. честь ба иззати нафси касе расидан4. бакорат, исмат, иффат, покдоманӣ; потерять честь иффатро гум кардан5. ҳурмат, эҳтиром, иззат, обрӯ; это для меня большая честь ин барои ман шарафи бузург аст // уст. (почетное звание) номи фахрӣ <> в честь кого-чего-либо ба шарафи касе, чизе; к чести чьей-л. ба ҳурмати касе; к чести его следует заметить, что … хубии ӯ дар он аст, ки …; по чести ба ростӣ ио чести сказать в знач. веодн. сл. уст. рости гап ин ки … честь честью, честь по чести аз рӯи қоида; он тавр, ки мебоист; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, касеро лоиқи ҳурмат кардан; это делает честь вашему вкусу ин аз хубии саликаи шумо шаҳодат медиҳад; отдавать честь 1) кому воен. саломи низомӣ додан 2) кому-чему (воздать почести) арзи эҳтиром кардан; пора (надо) и честь знать 1) бас аст, қофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вакти рафтан (хайру хуш) расид; просить честью ба нағзӣ пурсидан, бо забони хуш илтимос кардан; принадлежит честь кому-л. махсуси шарафи касе аст; честь открытия чего-л. принадлежит кому-л. шарафи кашфи чизе ба касе тааллук дорад; была бы честь предложена таклиф карда шудку, бас аст; честь и место комууст. 1) марҳамат кунед, бинишинед; 2) мо аз ташрифи шумо хушнудем; ваша честь уст. ҷаноби (ҳазрати) шумо; честь имею сообщить вам, что ба маълумоти ҷанобашон мерасонам, ки…; \честьь имею кланяться уст. хуш бошед!, саломат бошед!IIнесов. уст. эътироф кардан, ҳисоб кардан, шумурдан, донистаннесов. что уст. и обл. хондан -
36 элементарный
(элементар|ен, -на, -но)1. тк. полн. ф. ибтидоӣ, мабдоӣ; элементарная алгебра алгебраи ибтидоӣ2. перен. содда, оддӣ, сатҳӣ, рӯякӣ; элементарные примеры мисоли содда3. возеҳ, маълум, маъмул; элементарные правила вежливости қоидаҳои маъмули муошират; когда входят, надо постучаться - это же элементарно! пеш аз даромадан дарро так--тақ кардан даркор - ин одат маъмул--ку!4. полн. ф. перен. зарурӣ, лозима; элементарное условие шароити лозима5. тк. полн. ф. хим таркибӣ; элементарный анализ таҳлили таркибӣ6. тк. полн, ф. физ. элементарӣ; \элементарныйые частицы зарраҳои элементарӣ
- 1
- 2
См. также в других словарях:
надо же — надо же … Орфографический словарь-справочник
НАДО — 1. НАДО1, в знач. сказуемого, кому чему с инф., или кого что, или чего (разг.). То же, что нужно. Надо послать письмо. Для этого дела надо особого работника. Мне надо воды. «Вам что надо? вдруг отчеканил он резко.» Короленко. ❖ Что надо (прост.)… … Толковый словарь Ушакова
НАДО — 1. НАДО1, в знач. сказуемого, кому чему с инф., или кого что, или чего (разг.). То же, что нужно. Надо послать письмо. Для этого дела надо особого работника. Мне надо воды. «Вам что надо? вдруг отчеканил он резко.» Короленко. ❖ Что надо (прост.)… … Толковый словарь Ушакова
НАДО — 1. НАДО1, в знач. сказуемого, кому чему с инф., или кого что, или чего (разг.). То же, что нужно. Надо послать письмо. Для этого дела надо особого работника. Мне надо воды. «Вам что надо? вдруг отчеканил он резко.» Короленко. ❖ Что надо (прост.)… … Толковый словарь Ушакова
надо — 1. НАДО1, в знач. сказуемого, кому чему с инф., или кого что, или чего (разг.). То же, что нужно. Надо послать письмо. Для этого дела надо особого работника. Мне надо воды. «Вам что надо? вдруг отчеканил он резко.» Короленко. ❖ Что надо (прост.)… … Толковый словарь Ушакова
надо — ???, ??? 1. Если вам надо сделать что либо, значит, вам необходимо, нужно сделать это. Мне надо с вами поговорить. | Прежде всего надо твёрдо усвоить, что закон допускает только нотариально заверенные завещания. | Эту задачу надо решать… … Толковый словарь Дмитриева
надо — НАДО, в знач. сказ., с неопред., кого (что) или чего. То же, что нужно (см. нужный в 3 и 4 знач.). Н. работать. Его беспокойство н. понять. Н. денег. Больше всех н. кому н. (о том, кто слишком активен, во всё вмешивается; разг. неод.). Так ему и… … Толковый словарь Ожегова
НАДО — предл., см. над. II. НАДО надобно, влад. надобе, ·стар. и сев. надобеть, орл. надобить, пермяц. надовно, архан. надотка, надоткабы; надоть, надоти, надось нареч. и безл., гл. нужно, должно, следует, необходимо, надлежит, требуется, потребно. Мне… … Толковый словарь Даля
НАДО — предл., см. над. II. НАДО надобно, влад. надобе, ·стар. и сев. надобеть, орл. надобить, пермяц. надовно, архан. надотка, надоткабы; надоть, надоти, надось нареч. и безл., гл. нужно, должно, следует, необходимо, надлежит, требуется, потребно. Мне… … Толковый словарь Даля
надо — Надобно, должно, надлежит, необходимо, нужно, потребно, приходится, требуется, следует, полагается, стоит, не мешает. С этим нельзя не считаться. Этому нечего удивляться. Это в порядке вещей. Не грех бы и нас послушаться. Ср. . См. нуждаться...… … Словарь синонимов
НАДО 2 — НАДО 2, предлог с тв. п. То же, что над; употр. вместо перед нек рыми сочетаниями согласных, напр. надо мною, надо лбом, надо рвом. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова