Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

маніцы

  • 1 маньчжурский

    манҷурӣ, …и Манҷурия; маньчжурское селение деҳаи манҷурӣ

    Русско-таджикский словарь > маньчжурский

  • 2 мой

    (моя, мое, мой) мест. притяж. м
    1. аз они ман, моли ман, …и ман; это моя книга ин китоби ман аст; они беседовали с моим отцом онҳо бо падарам сӯҳбат карданд; где мои тетради? дафтарҳои ман куҷост?
    2. в знач. сущ. мое с разг. аз они ман, аз ман; это - мое ин аз они ман аст // в сочет. со сравн. ст. нареч. аз ман, аз ман дида; он знает больше моего вай аз ман зиёдтар медонад
    3. в знач. сущ. мой мн. разг. (родные, близкие) аҳли хонадонам, хешҳоям, хешу таборам; все мои здоровы тамоми аҳли хонадонам сиҳатанд
    4. в знач. сущ. прост. мой м (муж) шавҳарам, шӯям; моя ж (жена) занам, ҳамсарам <> мое почтение салом; это не по моей части ин ба ман дахл надорад, ин кори ман не

    Русско-таджикский словарь > мой

  • 3 я

    I
    с нескл. я (ҳарфы сиюдуюми алифбои русӣ) <> от «а» до «я» аз аввал то охир
    II
    (меня, мне, меня, мною и мной, обо мне) мест. личн. 1 л. ед.
    1. ман; я скоро приду ман зуд меоям; послушайте меня гапи маро гӯш кунед; дайте мне книгу китобро ба ман диҳед; идёмте со мной ҳамроҳ равем; мне жарко ман гарм шудам; мне это известно ин ба ман маълум аст; у меня нет тетради ман дафтар надорам; это меня не касается ин ба ман дахл надорад
    2. в знач, сущ. Я с нескл. ман; моё Я Мани ман [я] не я буду, если… номам фалонӣ не …агар…; я тебя (его, вас, их)! ман туро (шуморо, онҳоро) боб мекунам, ман ба ту нишон медиҳам

    Русско-таджикский словарь > я

  • 4 по-моему

    нареч.
    1. (так, как я хочу, поступаю) аз рӯи хоҳиши ман, чунон ки ман мехоҳам, аз рӯи майли ман; дёлайте по-моему чунон ки ман мехоҳам, он тавр кунед; будет по-моему гуфти (хости) ман мешавад
    2. в знач. вводн. сл. (мне ка-жется, я думаю) ба фикри (ба назари, ба хаёли) ман, ба ақидаи ман; по-моему, пора идти ба фикри ман вақти рафтан шуд

    Русско-таджикский словарь > по-моему

  • 5 так

    1. нареч. ҳамин тавр, инак, ин хел, ҳамин хел; он сказал именно так вай маҳз ҳамин тавр гуфтааст
    2. нареч. ин қадар, он қадар, чунон; я так много ходил, что едва стою на ногах ман чунон бисёр гаштам, ки ба зӯр пойҳоям рост меистанд
    3. нареч. бенатиҷа, беҷазо; это так не пройдет ин беҷазо намемонад; так оставить этого нельзя ин корро бенатиҷа монондан мумкин нест
    4. нареч. ҳамту, беғаразона; он сказал это просто так ӯ инро ҳамту гуфт 5.нареч. разг. худ ба худ, ҳамту; болезнь не пройдет так дард худ ба худ намемонад; я итак достану, без лестницы ман ҳамту бе нардбон ҳам мегирам
    6. частица разг. ҳеҷ чиз, ҳеҷ, ҳеҷ гап не; что с тобой ? - Так ба ту чӣ шуд?- Ҳеҷ гап не
    7. союз дар он сурат, пас,набошад, -дия; работу сделал, так можно и отдохнуть корро иҷро карда бошӣ, дам гирифтан мумкин аст; работать, так работать кор кардан бошад - кор кардандия
    8. частица пас; бинобар ин; хӯш; так ты мне не веришь? пас ту ба ман бовар намекунӣ?; так едем? пас меравем?
    9. союз аммо, вале; афсӯс, ҳайф; я говорил ему, так он не сделал этого ман ба ӯ гуфта будам, аммо вай ин корро накард
    10. частица бале, ҳа, оре, дар ҳакиқат; так это он? ин кас дар ҳақиқат, вай бошад?; так вы не ошиблись бале, шумо хато накардед
    11. частица усил. чунин; чӣ хел; я так думаю, что ты неправ ман чунин фикр дорам, ки гапи ту ҳак нест; вот у него конь так конь! аспаш кирои таъриф будааст!
    12. частица огранич. қариб, тахминан; человек лет так пятидесяти одами тахминан панҷоҳсола
    13. частица масалан, чунончӣ; в Душанбе летом жарко, так, температура в тени доходит до сорока градусов дар Душанбе тобистон гарм мешавад, масалан дар соя ҳарорат ба чил дараҷа мерасад вот так ана халос, ана, анаю мана; вот так так кор ҳамту будаастда, ана, дидӣ, халос; вот так клюква!, вот так фунт!, вот так штука! прост. аҷабо!, кора бинед-а!; всё так фарз кардем хамин тавр бошад; розӣ ҳастам, гирем ки…; давно бы так кайҳо ҳамин тавр карданатон даркор буд; за - прост. муфт, ройгон; и так [уж] бе ҳамон ҳам, бе ин ҳам; и так [уж] достаточно бе ин ҳам кифоя аст; и так далее (и т. д.) ва хоказо, ва ғайра (ва ғ.); [и] так и сяк I) ҳам ин тавру ҳамон тавр; ҳар хел; она [и] так и сяк примеряла шляпу вай шляпаро ҳам ин тавру ҳам он тавр пӯшида медид 2) (кое-как) чала-чулпа, нимкора 3)(ни то, ни сё) як навъ, на нағзу на бад; [и] так и так, [и] так и этак 1) см. [и] так и сяк 1); 2) ҳам ин тавр, ҳам он тавр, ҳам инчунин, ҳам ончунон; как [бы] не так ! ҳамин тавр набудагист!, ин тавр набошад даркор!; пусть так хуб, майлаш, бошад, ҳамин тавр бошад, бигузор; так бы ҳамин, ҳамин тавр; так бы и бросил всё ҳамин тавр ҳамаашро мепартофтам; так вот 1) инак, ҳамин тавр; так вот, слушайте, что дальше про­изошло [хайр набошад] гӯш кунед, охираш чӣ шуд; 2) ана [аз] барои ҳамин; так вот ему и приходится уез­жать ана аз барои ҳамин аз ин ҷо рафтанаш лозим меояд; так его (их)! ҷазояш(он) бинад (бинанд)!, ҳақ!, меарзад!; так и 1) сахт, бисёр; слёзы так и льются из глаз ашк шаш катор аз чашмонаш мерезанд; солнце так и жжёт офтоб сахт месӯзонад 2) якбора, ҳамту; он так и обмер вай якбора карахт шуда монд 3) хеҷ; так они пойдёт с вами! вай ҳеҷ ҳамроҳи шумо намеравад!; так он тебя и послушал! магар вай гапи туро гӯш мекунад!; 4) нағз, хуб; я так и знал … ман нағз медонистам, ки …; так и быть шавад, шудан гирад, майлаш; так и есть дар ҳақиқат ҳам ҳамин тавр аст; так и знай(те) дониста мон(етон), дониста гир(ед), дар ёдат(он) бошад; так и знай, что это тебе не удастся дониста мон, ки ин корро карда наметавонӣ; так и надо (нужно) кому сазояш ҳамин аст, ҳаққаш ҳамин аст; так ему и надо! вай бо ҳамин сазовор аст!, ҳаққаш ҳамин!; так и так [мол, дескать] гӯё ҳамин хел; так или иначе 1) ба ҳар ҳол, ҳар тавре ки бошад 2) бо вуҷуди ин, ба ҳар ҳол; так как союз чунки, зеро ки…; я спешу, так как пора идти на работу ман мешитобам, чунки вақти ба кор рафтан шуд; так на­зываемый ба номаш, гӯё ки; так на так прост, сар ба сар; так нет аммо; баръакс; ему надо быть дома, так нет, он ушёл вай бояд дар хона мебуд, аммо рафта мондааст; так себе ҳамту, бад не, як навъ; как вы себя чувствуете? - Так себе аҳволатон чӣ тавр? - Як навъ; так сказать вводн. ел. гуфтан мумкин; так точно воен. ҳа, ҳамин тавр; так что союз бинобар ин, барои ҳамин ҳам; времени у нас мало, так что поторопись вақтамон кам, би­нобар ин ту тез бош; так чтобы союз ки…, то ки…, барои он ки…; надо выйти пораньше, так чтобы не опоздать барвақттар баромадан лозим, то ки дер намонем; будьте \так добры марҳамат фармоед, бемалол бошад, агар заҳмат нашавад

    Русско-таджикский словарь > так

  • 6 знать

    I
    несов.
    1. что, о комчем донистан, огоҳӣ (хабар) доштан, бохабар (воқиф, огоҳ) будан; шинохтан; знать намерения противника нияти душманро донистан, аз нияти душман бохабар будан; все уже знают о случившемся аз воқеа кайҳо ҳама хабардоранд; я не знаю, где она живет ман ҷои истиқомати ӯро намедонам; насколько я знаю… ба андозае, ки ман медонам…; как я могу об этом знать? ман инро аз куҷо донам?
    2. что донистан, балад будан; тасаввур[от] доштан; знать язык забон донистан; знать своё дело кори худро донистан, дар кори худ балад будан // с неопр. или с прид. предл. (уметь) тавонистан;знать, как себя вести одоби муоширатро риоя карда тавонистан; шинухез карда тавонистан
    3. кого (быть знакомым) ошной доштан, шиносо будан; я его совсём не знаю ман бо ӯ мутлақо шинос нестам; знать кого-л. по имени номи касеро донистан; знать в лицо кого-л. касеро аз рӯи қиёфа шинохтан
    4. чтр ҳис кардан, дарк кардан, донистан, фаҳмидан; я знаю, это даром не проидет ман медонам, ки ин [кор] беҷазо намемонад
    5. что аз сар гузарондан, таҳаммул кардан; он знал и горе и радость ӯ ҳам ғам ва шодиро аз сар гузарондааст
    6. чаще с отриц. эътироф (иқрор) кардан; он знать ничего не хочет ӯ ба ҳеҷ чиз иқрор шудан намехоҳад
    7. знаешь, знаете в знач. вводн. сл. оё медонӣ (медонед), медонӣ чӣ, медонед чӣ; знаете, я уже совсем здоров медонед чӣ, ман тамоман сиҳат шудам <> знать вдоль и поперек (насквозь, наперечет, как свой пять пальцев) панҷ ангушт (панҷа) барин нағз донистан; знать все ходы и выходы ҳамаи роҳу растаро донистан; роҳи даромаду баромадро донистан; знать за собой что ба ягон камбудии худ иқрор будан; знать меру аз ҳад нагузаштан; - про себя прост. нагуфтан, пинҳон доштан; знать свое место ҳадди худро донистан (шинохтан); знать толк в ком-чем ба қадри ҳалвою набот расидан, қадри ҳалвою наботро донистан; знать цену кому-чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену кадри худро донистан; дать знать кому о ком-чем хабар додан, хабардор кардан; дать знать о себе худро маълум кардан; арзи ҳастӣ кардан; дать себя знать худро нишон додан, ҳис карда шудан; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть аз шарм дасту по хӯрдан (худро гум кардан); не знать, куда себя деть чӣ кор карданро надонистан; не могу знать уст. намедонам; знать не знаю ҳеҷ (асло) намедонам; знай наших! прост. мо ана ҳамин хел!, ба мо қоил шав!, бо мо шӯхӣ накун!; знаем мы вас! прост. ирон. кӣ будану чй будани шуморо медонем!, мо пӯсти шуморо дар чармгарӣ ҳам мешиносем!; знай себе (в сочет. с гл.) парвое накарда…; а он знай себе покуривает вай бошад парвое накарда. тамоку мекашад; бог знает кто (что, куда) 1) худо медонад кн (чӣ, ба куҷо)… 2) чандои хуб нест; будешь (будете) знать, как… дониста мемонӣ (мемонед), ки…, дониста бош(ед), ки…; как знаешь (знаете) ихтиёрат(он), майлат(он); как знать, кто знает чӣ донам, аз куҷо [ме]донам, маълум нест, кӣ медонад; кто его знает, бог (господь) его знает, черт его знает кӣ медонад, худо медонад; пора [и] честь знать 1) бас аст, кофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вақти рафтан (хайру хуш) расид; то и знай в сочет. с гл. ҳамеша, доимо, дамодам, дам ба дам; только и знает (знаю, знаешь), что… ба ғайр аз ин дигар ҳеҷ корро намедонад (намедонам, намедонӣ); аз а в глаза не знает алифро калтак мегӯяд, балоро ҳам намедонад
    II
    вводн. сл. прост. аз афташ, аз афти кор, эҳтимол, шояд
    ж собир, аъёну ашроф

    Русско-таджикский словарь > знать

  • 7 дело

    с
    1. кор; дело кипит кор дар авҷ аст; приняться за дело ба кор шурӯъ кардан; сидеть без дела бе кор нишастан; важное дело кори муҳим; общественное дело кори ҷамъиятӣ Ц чаще мн. дела машғулият, корҳо; государственные дела корҳои давлатӣ; хозяйственные дела корҳои хоҷагӣ; текущие дела корҳои ҷорӣ; у него дел по горло кораш аз мӯи сараш бисёр, ӯ бисёр серкор аст; заниматься делами бо корҳо машғул будан; обсуждать дела корҳоро муҳокима кардан; по делам службы бо корҳои идора; министерство иностранных дел вазорати корҳои ҳориҷӣ
    2. кирдор, кор, рафтор; сделать доброе дело кори савоб кардан
    3. разг. (полезное занятие) кор; он занят - ом вай ба коре банд аст; делу время, потёхе час ҳар кор вақту соат дорад // (нечто нужное) чизи муҳим (фоиданок), гапи пухта; он дело говорит вай гапи пухта зада истодааст, гапи вай ҷон дорад; не дело ты затеял кори беҷо кардӣ
    4. кор, ихтисос, касб; горное дело маъданканӣ, кӯҳкорӣ; издательское - о кори нашриёт; военное дело касби (кори) ҳарбӣ
    5. мақсад, вазифа, кор; правое - о кори ҳаққонӣ; дело укрепления мира во всем мире вазифаи (кори) мустаҳкам кардани сулҳ дар тамоми ҷаҳон
    6. кор; эҳтиёҷ; я к вам по делу ман ба пеши шумо бо коре омадам
    7. кор, вазифа; какое мне до этого дело? ба ин чӣ кор дорам?; это не моё дело ин кори ман не; не суйся не в своё дело ба ҳар ош қатиқ нашав; ба кори дигарон мудохила накун; это не твоего ума дело ақли ту ба ин кор намерасад; ему до всего дело вай ба ҳар ош қатиқ; это дело милйции ин кор ба милиция тааллуқ дорад, ин вазифаи милиция аст
    8. ҳодиса, воқеа, кор; это дело случилось давно ин ҳодиса кайҳо рӯй дода буд; дела давно мидел нувших дней корҳои кайҳо шуда гузаштагӣ; кори кӯҳна
    9. чаще мн. дела аҳвол, вазъият, корҳо, авзои кор, сурати ҳол; как ваши дела? аҳволатон (корҳоятон) чӣ тавр?; дела его плохи аҳволаш (корҳояш) бад аст; дела как сажа бела погов. дел кор хӯрҷин; кор чатоқ
    10. юр. кор; уголовное дело кори ҷиноятӣ; пересмотр дела аз нав дида баромадани кор; возбудить дело против кого-л. ба касе даъвогар шудан; расследовать дело корро тафтиш (тергав) кардан; прекратить дело корро хобондан
    11. канц. дела; дела хранятся в папках делаҳо дар папкаҳо нигоҳ дошта мешаванд; подшить к делу ба дела дӯхтан; дело номер пять делаи рақами панҷ
    12. с прил. в знач. сказ. кор, масъала; это дело нешуточное ин кори ҳазл не // с прил. в знач. вводн. сл. масъала; ясное дело, он прав масъала равшан (маълум), ҳак ба ҷониби вай аст; естественное дело, он не знал этого табиист, ки вай аз ин гап (кор) хабар надошт
    13. уст. савдо, кору бор, дӯкон; открыть своё дело дӯкон кушодан
    14. уст. ҳарбу зарб, корзор, набард, ҷанг; жаркое было дело! ҳарбу зарби сахт буд! <> дело житейское зиндаги-дия!; дело вкуса ҳар кию ҳар чӣ; дело привычки гап дар сари одат; дело прошлое кори гузашта, гапи гузашта; дело случая кори тасодуф; гиблое дело кори намешудагӣ; главное дело в знач. вводн. сл. муҳиммаш ин ки; алалхусус; грешным делом в знач. вводн. сл. айб бошад ҳам, мутаасифона; известное дело маълум ки…, албатта; лёгкое ли дело кори ҳазл не; это другое (иное) дело ин гапи дигар аст; первым делом дар навбати аввал, даставвал; понятное дело шак нест, аён аст; такое дело прост. гап ҳамин ки…; дело в шляпе прост. кор панҷ; дело за кем-чем кор вобаста ба…; дело за вами гап ба шумо, кор ба шумо вобаста аст; дело на мазӣ прост. кор пухтагӣ; и дело с концом, и делу конец вассалом, тамом, бо ҳамин тамом; в самом деле в знач. вводн. сл. ҳакиқатан, воқеан; ба ростӣ; в самом деле, куда он исчез? воқеан, вай куҷо шуд?; за дело! (призыв к началу работы) ба кор шурӯъ кунем!, остинро барзанем!; [бт-же] к делу! ба сари кор (матлаб) оем!, ба сари мақсад биёед!; между делом (дел) дар байни кор, кор карда истода; на деле дар ҳақиқат, дар амал; он на деле мог убедиться в этом вай дар амал ба ин кор (гап) бовар ҳосил карда метавонист; на самом деле дар амал, дар ҳақиқат; не у дел бе кор, аз кор берун, аз хизмат берун; оказаться не у дел аз сари хизмат рафтан; то и дело бисёр, доимо, ҳамеша, ҳар замон, дам ба дам; то ли дел о! аммо!, кори дигар!; то ли дело сон на, воздухе! аммо дар ҳавои кушод хоб кардан кори дигар; -делать кори муҳимме кардан; дело дошло (доходит) до… кого--чего кор ба… оид шуд (мешавад); дело идёт (двигается) к чему-л. кор ба ҷое мерасад (наздик шуда истодааст); дело идет к развязке кор анҷом ёфта истодааст; - идёт на лад кор соз шуда истодааст; дело идёт о ком-чем-л., дело касается кого-чего-л. гап дар бораи касе, чизе меравад; быть в деле ба кор бурда шудан, кор фармуда шудан; идтй (пойтй) в дело кор омадан, ба кор бурда шудан; иметь дело с кем-чем-л. бо касе, чизе сару кор доштан; пустить (употребить) в дело кор фармудан, ба кор бурдан; вйданное ли это дело? магар мумкин аст?, оё ип тавр шуда метавонад?; вот в чём дело! ана гап дар чист!, ана гап дар куҷо будааст!; всё делов этом ҳама гап дар ҳамин; в чем -дело? чӣ гап?; дело в том, что… гап ҳамин ки…, гап дар ин ки…; дело мастера боится посл. гунҷишкро кӣ кушад? -Қассоб; ба кордон кор осон; есть такое дело прост. хуб шудаст, хуб аст; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; моё (твоё и т. д.) дело маленькое ин кори ман (ту ва ғ.) не; моё (твоё и т. п.) дело сторона ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ба ту ва ғ.) дахл надорад; пока суд да дело то кор буд шавад; по сути дела моҳиятан, дар ҳақиқат; статочное ли это дело? уст. разг. оё (ҳеҷ) мумкин аст?, наход ки кор ҳамин хел шавад?; такие-то \делоа! корҳо ҳамин тавр! аиа корҳо чӣ хел!; это - о деситое ин аҳамият надорад, ин муҳим не; это \делоо его рук ин корро вай кардааст, ин кори вай аст

    Русско-таджикский словарь > дело

  • 8 до

    межи қитъаи заминро то рош рондан до пахивание с (по знач. гл. допахать) рондан(и), ронда тамом кардан(и)
    II
    предлог с род.
    1. (указывает расстояние, время) то, то ба; до города осталось пять километров то шаҳр панҷ километр монд; достать до дна то ба таг расидан; до отхода поезда осталось полчаса то рафтани поезд ним соат монд; ждать до вечера то бегоҳ мунтазир шудан; до полной победы то ғалабаи комил; до особого распоряжения то фармони махсус
    2. (указывает на степень действия): износить до дыр то дариданаш пӯшидан; истратить до копейки то тини охир ин харҷ кардан; я удивлён до крайности ман бениҳоят ҳайронам; промокнуть до нитки шипшилтик шудан; промёрзнуть до костей сахт.хунук хӯрдан; покраснеть до корней волос аз хиҷолат суп-сурх шудан; устать до смерти бисёр шалпар шудан; обидеться до слёз сахт хафа шудан; вылить всё до капли то қатраи охирин рехтан
    3. (прежде) пеш аз, то; до революции пеш аз революция; до наступления холодов то хунук шудани ҳаво
    4. (приблизительно) қариб, тақрибан, то, то ба; зал вмещает до тысячи человек дар зал қариб ҳазор кас мегунҷад; мороз доходит до сорока градусов сармо то ба чил дараҷа мерасад
    5. (не больше) то; дети до десятй лет бачагони то синни даҳ; весом до пятй килограммов вазнаш то панҷ килограмм
    6. (указывает на лицо, предмет, которого что-л. касается) ба; мне нет до этого дела ман ба ин коре надорам; мне не до шуток (не до смеху) ҳозир ба ман шӯхӣ намефорад; что до кого-чего…, …бошад; что до меня, то я согласен гап дар бораи ман бошад, ман розӣ ҳастам <> до свидания хайр, то дидан(а); до чего … 1) (как) чунон…, бисёр…; до чего жарко чунон гарм ки…; до чего жаль сад афсӯс ки… 2) (какой) чӣ, аҷаб; до чего интересная книга аҷаб (чӣ) китоби шавқовар; до сих пор, до сих пор 1) (о месте) то ин ҷо; читайте до сих пор то ин ҷо хонед 2) (о времени) то ҳол; его нет до сих пор вай то ҳол нест; до того, как … то…; ждйте до того, как он придёт то омадани вай нигоҳ карда истед; они будут готовы до того, как он придёт то омадани вай онҳо тайёр мешаванд; до тех пор пока … то вақте ки…; до того, что… 1) (так долго, что) он қадар…; он кричал до того, что охрип вай он қадар дод зад, ки овозаш гирифт 2) (до такой степени, что) то ба дараҷае…, он чунон…, он қадар…; он до того устал, что не может двинуться вай он чунон монда шуд, ки маҷоли ҷунбидан надорад; от доскй до доскй (прочитать, выучить) аз аввал то охир, аз андаш ба бандаш (хондан, ёд кардан)
    II
    с нескл. муз. до (овози якуми гаммаи мусикӣ ва нотаи он)\ нижвее до дои поён (паст); взять вёрхнее до дои болоро хондан

    Русско-таджикский словарь > до

  • 9 что

    I
    мест.
    1. вопр. чӣ?; что это такое? ин чист?; что случилось? чӣ шуд?; чӣ гап? чӣ воқеа рӯй дод?; что с вами? ба шумо чӣ шуд?; что нового? чӣ хабари нав?
    2. вопр. взнач. сказ. чӣ гавр?; что больной? аҳволи бемор чӣ тавр?; ну что, как поживаете? хӯш, аҳволатон чӣ тавр аст?
    3. вопр. в знач. нареч. чаро, барои чӣ; что ты так кричишь? чаро ин кадар фарьёд мезанӣ?: что ты задумался? чаро ба хаёл рафтӣ? / разг. с частицей «так» чаро?; я не приду,- Что так? ман намеоям.- Чаро?
    4. вопр. (что ты сказал?) чӣ гуфти?, чи?
    5. вопр. разг. (сколько?, какую сумму?) чанд нул?, чӣ қадар?; что стоит книга? китоб чанд пул меистад?
    6. неопр. разг. (что-то, что-нибудь) ягон чиз, чизе; если что случится, сразу извести агар воқеае рӯй диҳад, дарҳол хабар деҳ; в случае чего мабодо…
    7. с отриц. чизе ки на …; о чём они только не говорили! оҳо, онҳо чизҳои бисьёр гуфтанд!, онҳо чизе ки нагуфтанд!; чего не сделаешь для тебя! чиро бароят намекунӣ!
    8. в устойчивых сочетаниях 1) (при оботачении сомнения): что пользы? чӣ фоида?; что толку? чӣ манфиат?; что хорошего? чӣ нағзӣ дорад? 2) (всё, любое) кадомаш ки бошад; что угодно? чӣ лозим? чӣ даркор?; что попало чизе ки бошад; что придётся чизе қи рост ояд; чем [ни] попадя прост. ҳар чизе ки ба даст омад (афтид)
    9. относ. ки; я незнаю, что ей нравится ман намедонам, ки чӣ чиз ба вай маъқул аст; что с возу упало, то пропало посл. что обе ки аз кӯза рехт, рехт <> а что? чаро?, барои чӣ?; не ходи сегодня гулять.- а что? - Погода плохая имрӯз ба сайру гашт набаро.-- Чаро? - Чунки ҳаво бад аст; во что бы то ни стало ҳар чӣ ки шавад, ба кадом роҳе ки бошад; вот что медонӣ чӣ, агар дони; вот что я тебё скажу медонӣ, ман ба ту чӣ мегуям; вот (вон) [оно] что ҳамин тавр; ана гап дар қучо будааст; ҳамту гӯед; в случае чего агар вокеае рӯй диҳад; до чего [же] 1) (очень, чрезвычайно) бисьёр, хеле; до чего хорошо на реке! сайри дарё хеле хуш аст! 2) (до какого состояния) ба чӣ ҳолат (аҳвол); до чего ты меня довел! ту маро ба чӣ аҳвол расондӣ!; к чему? 1) (зачем?) чӣ лозим? 2) (что бы это значило?) барои чӣ?, чӣ маънӣ дорад? его вызвали в центр.- К чему бы это? ӯро бо марказ даъват кардаанд.- Чӣ маънӣ дошта бошад?; как ни в чём не бывало ҳеч чиз нашудагӣ барин; мало ли что ҳеҷ гап не; на что [уж] (как ни, хотя и очень) ҳарчанд ки, агар чанде; не к чему ҳоҷат не, ҳоҷат надорад; ни за что 1) (ни в каком случае) ҳеҷ гоҳ, ба ҳеҷ ваҷх, ҳеҷ вақт 2) (зря, напрасно) беҳуда, бефоида, бекора; ни за что [ни про что] беҳудаву бесабаб, бе хеч чиз; ни к чему лозим не, даркор не; пока что ҳоло, дар айни ҳол; почти что кариб, тақрибан, тахминан. наздики …; с чего? дар кадом асос?, ба чӣ асос?; только что [не] қариб ки, наздикӣ …; хоть бы что кому ҳеч парво накардан; чуть что 1) агар ягон ҳодиса рӯй диҳад 2) прост. қариб ки..,; что бы ни чӣ хеле ки …; [ну] что ж хайр, майлаш; что за беда чӣ аҳамият дорад, хеч гап не; что ли магар, ми; пойти погулять, что ли? рафта сайр карда биёяммӣ?; что такое? чӣ?; что [же (ж) это] такое? ин чӣ гап худаш?; что ты? (вы?) наход?, рост?; что это за? ин чӣ?, чӣ?; что касается меня агар гап дар бораи ман равад …; что называется в знач. вводн. сл. чунон ки мегӯянд; на чём свет стоит ругать даншоми қабеҳ додан; ни во что не ставить, ни за что считать кого-л. касеро ҳеҷ шумурдан (донистан); ни с чем уйти, (остаться) дасти холӣ рафтан (мондан); чёрт знает что (сколько и т. п.) худо медонад
    II
    союз
    1. нзъясн. ки; жалко, что ты опоздал афсӯс, кн дер мондӣ; мешок такой тяжёлый, что не поднять чувол чунон вазнин, ки бардоштан мумкин нест
    2. сравн. фольк. и прост. мисли…, монанди…, чун; она поёт, что соловей вай чун булбул месарояд
    3. разг. (хоть …, хоть) хоҳ …, хоҳ; что ты придёшь, что я, - всё равно хоҳ ту биёй, хоҳ ман - фарқ надорад; что в лоб, что по лбу погов. « Хӯҷаалӣ - Алихӯча, ду понздаҳ - якей
    4. вхо­дит в состав сложных союзов, напр.: потому что бинобар он ки; благодаря тому что дар натиҷаи он ки; в связи с тем что ба муносибати он ки, ба сабаби он ки; несмотря на то, \что катъи назар аз он ки, сарфи назар аз он ки …, бо вуҷуди он ки

    Русско-таджикский словарь > что

  • 10 выше

    1. сравн. ст. к высокий и высоко баландтар, болотар; мой товарищ выше меня ростом рафиқам аз ман қадбаландтар аст
    2. нареч. болотар, баландтар; я живу этажом выше хонаи ман як ошёна болотар аст; дети в возрасте семй лет и выше бачагони синни ҳафтсола ва калонтар аз он
    3. нарен. пеш, дар боло; как сказано выше чунон ки пеш гуфта шуд; смотри выше болотар нигох кун
    4. предлог с род. аз… баландтар, аз… зиёдтар; температура выше нуля ҳарорат аз да-раҷаи сифр баландтар аст // (по течению) аз… болотар; выше Волгограда аз Волгоград болотар // (вне или сверх чего-л.) берун, берун аз, дур; быть выше предрассудков аз хурофот дур будан; это выше моих сил ин аз иқтидори ман берун аст; это выше моего понимания ақли ман аз дарки ин очиз аст; ба ин ақлам намерасад; выше головы не прыгнешь погов. зӯри беҳуда миён мешиканад

    Русско-таджикский словарь > выше

  • 11 гнусаво

    нареч. манқа-манқа; говорить гнусаво манқа-манқа гап задан

    Русско-таджикский словарь > гнусаво

  • 12 же

    I
    союз
    1. против. аммо, лекин, ку, у; я остаюсь, товарищ же уезжает ман мемонаму рафиқам меравад
    2. присоед. ва, дар айни ҳол, бошад; с тех пор как я его знаю, знаю же я его с детства… аз бозе ки ман ӯро медонам, ман бошам, ӯро аз бачагӣ мешиносам… <> хар чи бошад ҳам, бо вуҷуди ин; всё же я не пойду бо вуҷуди ин ман намеравам
    II
    частица
    1. усил. -а, -я, -е, -дия, охир, худи…; говори же! Гап зан, охир!; пойдём же! рафтем-е!; на первом же шагу аз худи кадами аввал; куда ж ты? охир, ту ба куҷо?
    2. (для указания тождества) худи ҳамон, худи ҳамин, айнан ҳамин; тот же худи ҳамон; такой же худи ҳамин, айнан ҳамин хел; там же дар худи ҳамои ҷо; туда же ба худи ҳамон ҷо; тогда же дар худи ҳамон вақт

    Русско-таджикский словарь > же

  • 13 и

    т.д.. (и так далее) ва ғ. (ва ғайра) т. п. (и тому подобное) ва м. ин (ва монанди ин)
    II
    с нескл. и (номи харфи нӯхуми алифбои русӣ) <> «и» краткое «и» -и кӯтоҳ, ҳарфи «й»; ставитьточки (точку) над (на) «и» буду шуди гапро гуфтан
    II
    союз
    1. соед. ва, »у, =ю; догнать и перегнать расидан ва пеш гузаштан; стыд и срам шармандагию расвоӣ; старые и малые хурду калон, пиру барно; муж и жена зану шавҳар; отец и мать падару модар
    2. присоед. ҳам, ҳатто. ҳам; и я хотел пойти вместе с ними ман ҳам мехостам ҳамроҳи онҳо равам
    3. перечисл. ҳам; и тот, и другой ҳам ину ҳам он
    4. усил. охнр; и чего ты ко мне привязался? охир ту чаро ин кадар ба ман часпидӣ?; и куда ты смотрел? охир чашмат дар куҷо буд?; и как ты не слышал об этом? охир чӣ хел шуд, ки ту инро нашунида мондӣ?
    5. повеств., ана; и взошло солнце офтоб ҳам баромад
    6. выдел. (поэтому, так что) ана, ҳам, ҳамон тавр ҳам, ҳамин хел; а я ему и говорю ман ҳам ҳамон тавр ба ӯ мегӯям…// в сочет. суказ. мест., нареч., частицами: вот… и ана… ҳам; так... и ҳамин (ҳамон) тавр ҳам; это… и ҳамин…, ҳаминро…; вот об этом я вам и не сказал ана ҳаминашро ман ба шумо нагуфтам; так оно и случилось ана ҳамон тавр ҳам шуд
    7. против. боз, у, ҳам; мужчина - и плачет! мард шуда истода боз гирья мекунад!
    8. взнач. усил. частицы ҳам, хуб, хеле; и как же ты вырос! ту хуб калон шуда мондаӣ-ку! // (тоже, также) ҳам, ҳамин тавр; будет и на нашей улице праздник погов. дар кӯчаи мо ҳам тӯй мешавад; и ба ҷӯи мо ҳам об меояд; он и у нас побывал в гостях ӯ ба хонаи мо ҳам меҳмон шуда омада буд // (даже) ҳам, ҳатто, ҳеҷ; он не хбчет и слышать об этом ӯ дар ин хусус шунидан ҳам намехоҳад <> и так [уж] бе ин ҳам; и то прост. дуруст, дар ҳақиқат, ҳамин тавр, набошад чй, ҳа-дия; и так далее (и т. д.) ва ғайра, ва ҳоказо, ва ғайруҳу (ва ғ.); и томӯ подобное (и т. п.) ва монанди ин (ва м. ин); одно и то же айни як чиз, айнан як, биайниҳй
    межд. хайр, хайр; и, полно! хайр, хайр, бас аст!

    Русско-таджикский словарь > и

  • 14 как

    I
    частица чӣ; как! Это он! чӣ! Ҳамон одам!; как? Разве все уже собрались? чӣ! Магар ҳама ҷамъ шуданд?
    II
    нареч.
    1. вопр. чӣ тавр, чӣ гуна, чӣ хел, ба кадом шакл; чй; как вы поживаете? аҳволатон чй тавр?; как ваши диела? корҳоятон чӣ тавр?; как вы сказали? шумо чи гуфтед?
    2. относ. чӣ хеле ки…, чи (ҳамон) тавре ки…; я написал, как вы сказали ман ҳамон тавре ки шумо гуфтед, навиштам
    3. определит. чӣ хел, чи тавр; как хорошо! чй хел нағз!; как жарко! чӣ хел гарм!
    4. времени вақте ки, ҳангоме ки…; как приеду, сообщу ҳамин ки омадам, хабар медиҳам <> как будто гуё, гуё ки; как бы [то] нй было дар ҳар ҳол; как бы чи хел карда; как бы он не узнал боз вай нафаҳмад; как вдруг якбора, яке, дафъатан, баного.ҳ, ногаҳон, нохост; как же! набошад чӣ!, албатта!; вы выполнили мою просьбу? - Как же! шумо илтимоси маро ба ҷо овардед? - Албатта!; как [бы] не так! умед накун!, беҳуда фикр накун!; как когда, когда как ҳар вақт ҳар хел, гоҳ ин тавр - гоҳ он тавр, як хел не; как кому, кому как ба як кас маъқул, ба дигаре не; как можно ҳар чӣ, ба қадри имкон; как можно больше ҳар чӣ бисьёртар; ему хотелось как можно скорёе добраться до дому ӯ мехост, ки ҳар чӣ тезтар ба хонааш расад; как ни в чём не бывало гӯё ки ҳеҷ ҳодисае нашуда буд; как и не бывало асараш ҳам намонд, буд ё набуд; как нельзя лучше бисьёр нағз; как попало чи тавре ки тӯғри (рост) ояд; как раз 1) (именно) маҳз, худи худаш; тебято как раз мне и надо маҳз худат ба ман даркор 2) в знач. сказ. айнан, худи худаш; лоиқ, муносиб; башмаки мне как раз кафш ба пои ман лоиқ аст; как сказать кӣ медонад; чӣ гӯям; как только ҳамин ки, … замон; как только доклад закончился, они ушли ҳамин ки маърӯза тамом шуд, онҳо баромада рафтанд; вот [оно] как! ҳамтуя!, аҷабо!
    союз
    1. сравн. …барин, чун, ҳамчун, мисли…, монанди…; степь широкая, как море дашти монанди баҳр васеъ; белый как снег барф барии сафед; бледный как полотно дока барин сафед; как нарочно қасдан кардагй барин
    2. присоед. ҳамчун, чун; я советую вам как друг ман ба шумо чун дӯст маслиҳат медиҳам
    3. врем. ҳамин ки…, дар баробари…; как приедешь, напишй ҳамин ки рафта расиди, хат навис
    4. уст. прост. агар; найдёшь дело, как захочешь агар хоҳи, кор меёби <> как скоро уст. книжн. 1) врем. ҳамин ки, …замон; как скоро он уедет… вай рафтан замон 2) усл. модом ки, агар; как скоро мы признали, что он прав, то… модом ки мо ӯро хак донистем, пас…

    Русско-таджикский словарь > как

  • 15 он

    (его, ему, его, им, о нём) мест. личн. м ӯ, вай, он; он не приехал ӯ наомад; его нет дома вай дар хона нест; скажи ему ба ӯ бигӯй; я его видел ман ӯро дидам; я им доволен ман аз вай розӣ; я с ним согласен бо ӯ ҳамфикрам, ба фикри ӯ розиам; я о нём ничего не слышал ман аз вай ҳеҷ хабар надорам <> вотя его! ман вайро боб мекунам! кто его знает! кӣ медонад; пускай (пусть) его майлаш, бигузор; пускай его сердится бигузор каҳраш омадан гирад

    Русско-таджикский словарь > он

  • 16 по

    предлог
    1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности, о поверхность) аз, ба, ба рӯи…; қадқадди…, бо; идти по дороге аз роҳ гузаштан (рафтан); спускаться по лестнице аз зина фуромадан; пройти по мосту аз пул гузаштан; гладить по головё сарро сила кардан; дождь стучит по крыше борон бомро мекӯбад, борон бомкӯбӣ карда истодааст; бить по мячу тӯпро задан
    2. с дат. (в пределах, в области чего-л.) дар; бродить по лесу дар беша гаштан; работать по профсоюзной линии дар соҳаи иттифоқҳои касаба кор кардан; соревнование по лыжам мусобиқаи лыжаронҳо//с сущ. во мн. ба; рассадить всех по местам ҳамаро ҷо ба ҷо шинондан; развесить картины по стенам суратҳоро ба деворҳо овехтан
    3. с дат. (в направлении чего-л.) б.а сӯи бо, аз паи…; плыть по течению ба сӯи поёноб шино кардан, бо ҷараёни об шинокунон рафтан; идти по ветру бо вазиши бод роҳ рафтан, бо боди мурод роҳ рафтан; идти по следу зверя аз паи дарранда рафтан.
    4. с дат. (согласно, следуя чемул.) аз рӯи…, мувофиқи …, аз бо, ба; начинать работу по гудку корро бо бонги гудок сар кардан; работать по плану аз рӯи нақша кор кардан; по моему мнению ба фикри ман, ба назари ман; уволиться по собственному желанию бо хоҳиши худ аз кор рафтан; по доброй воле хушӣ ба хущй; бо иродаи нек; бо хоҳиши худ; по выбору аз рӯи хоҳиш, аз рӯи интихоб, аз рӯи дилхост; судить по внешности аз сураташ дар бораи сираташ ҳукм баровардан, дар бораи касе. аз рӯи намуди зоҳириаш мулоҳиза доштан; жениться по любви муҳаббат баста (нағз дида) зан гврифтан; по вкусу аз рӯи завқ (табъ), табън дил; это ему не по вкусу ин ба вай намефорад // разг. в сочет. с личн. мест. аз, мувофиқи…, ба; по мне аз ман бошад; по тебе аз ту бошад; всё не по ней ҳеҷ чиз ба ӯ маъқул намешавад (нест), ҳеҷ чиз ба табъи ӯ намешинад // в сочет.: не по кармаиу компо -л. қудрати харидан надорад, ба кисааш (ба пулаш) мувофиқ нест; емe не по карману эта покупка ӯ ба харидани ин чиз пул надорад, қудраташ ба харидани ин чиз намерасад; по плечу, по силам мувофиқи қудрат; эта работа ему не по плечу (не по силам) ба ин кор зӯраш намерасад, ин кор аз иқтидори ӯ берун аст
    5. с дат. (на основании какихл. при знаков) аз ҷиҳати…, бо, аз рӯи…, мувофиқи…; старший по возрасту аз ҷиҳати синну сол калонтар; лӯчший по качеству аз ҷиҳати сифат беҳтаринаш; учитель по профессии касбаш муаллимӣ // (при указании родства, близости) аз тарафи…; родственники по матери хешу табор аз тарафи модар; товарищ по работе ҳамкор, ҳамкасаба // (при указании на имя, фамилию и т. п.) бо, … номаш, лақабаш; …ном; слесарь по имени Николай Николай ном челонгар
    6. с дат. (посредством) бо, ба воситаи,.., аз; послать по почте бо почта фиристодан; сообщить по телеграфу ба воситаи телеграф хабар додан; передать по радио аз (бо) радио хабар додан
    7. с дат. (вследствие) ба (аз) сабаби…, дар натиҷан…, бинобар он, бо, аз рӯи; сделать что-л. по ошибке саҳван коре кардан, аз ғайри ихтиёр роҳ додан; отсутствовать по болезни аз сабаби беморӣ ғоиб будан; по рассеянности аз сабабй (дар натиҷаи) фаромӯшхотирӣ; по обязанности аз рӯи ӯҳдадорӣ, аз рӯи вазифадорӣ
    8. с дат. (при указании цели действия) бо, барои; вызвать по делу бо коре ҷеғ задан; геологическая партия по разведке поленых ископаемых партияи геологии ҷӯяндагони канданиҳои фоиданок; кружок по изучению русского языка маҳфили забони русӣ
    9. с дат. с сущ. во мн. ч. (при обозначении времени) гҳо, дар; ҳар; гулять по утрам пагоҳиҳо гардиш кардан; заниматься по ночам шабҳо кор кардан; шабкорӣ кардан; ездить за город по воскресеням дар рӯзҳои якшанбе беруни шаҳр рафтан
    10. с дат. (в разделительном значении): дать детям по яблоку ба бачагон яктоӣ себ додан; по рублю за штуку донааш яксӯмӣ
    11. с дат. (в знач. предлош «о»): скучать по детям фарзандҳоро ёд шудан; тоска по дому хонаро пазмон шудан, ба хона дилкашолӣ доштан
    12. с вин. (до, вплоть до) то; войти в воду по пояс то камар (то миён) ба об даромадан; прочитать с первой по пятую главу аз боби якум то боби панҷум хонда баромадан; по сей день то имрӯз, то ҳол
    13. свин. (с сущ. «сторона», «рука» с опр.) дар тарафи…, аз тарафи..,; сидеть по другую сторону стола дар он тарафи миз нишастан; по левую руку находится парк, по правую -стадион дар тарафи чап - боғ, дар тарафи ростстадион ҳаст
    14. с вин. прост. и обл. (в знач. пред-лога «за») барои…, ба; пойти по воду барои об рафтан; ходить по грибы [ба] занбӯруғчинӣ рафтан
    15. с дат. и вин. в сочет. с числ.: по одному яктоӣ; якнафарӣ; по три сетой, се-се; сенафарӣ
    16. с предл. (после чего-л.) баъд аз, пас аз, баъди…; по окончании работы баъди кор, баъд аз тамом шудани кор; по прибытии на место баъд аз расидан ба ҷое по 5 приставка
    1. префикси феълсоз, ки маънохои зеринро ифода мекунад: пайдо кардаии ягон сифат, хислат ва кайфият - побелеть сафед шудан расондйни амал то ба натща - погибнуть нобуд шудан, барҳам хӯрдан 1) ащом додани амал дар як дафъа - поблагодарть ташаккур гуфтан 4) ан-чом додани амал дар зарфи ягон вақт, махсусан вакти кӯтоҳ - побегать андак тохтан; посидеть андак нишастан 5) ибтидои амал - побежать давидан, давидан гирифтан; повеять ба вазндан сар кардан 6) давомати номуайяни такроршавии амал ва ё ҳодиса- побаливать гоҳ-гоҳ дард кардан, андак дард кардан; поглядывать гоҳ--гоҳ нигоҳ кардан 7) ащом дода шудани амал дар дарачаи сусттаре по позолотить зарандуд кардан 8) паҳн шудани амал ба ҳамаи объектҳо ва ё бисёре аз онҳо, инчунин аз тарафи амал ё вазъият фаро гирифта шудани субъектҳои бисёр ва ё ҳамаи онҳо по попрятать пинҳон кардан; помёрзнуть ҳама (бисёр) аз хунукӣ нобуд шудан 9) анҷом додани амал ба таври оҳиста, тадричан ва ё дар якчанд дафъа по попривыкнуть андак одат кардан 10) шакли намуди мутлақи баъзе феълҳоро месозад по подарить бахшидан; познакомить шинос кардан, шиносондан
    2. дар калимасозии сифат истеъмол меёбад: 1) баъд аз он ки бо асоси калима нишон дода шудааст, вокеъ гардида - посмертный пас аз марг, баъди мурдан 2) мутобиқ ва муносиби он чи ки бо асоси калима нишон дода мешавад - подоходный …и даромад, аз рӯи даромад; посильный ба қадри ҳол, ало қадри ҳол, мувофиқи қувват 3) мансуб ба ҳар яке аз предметҳои бо асоси калима нишон додашуда; иҷрошаванда, ченшаванда, тақсимшаванда мутобиқи он чи ки бо асоси калима нишон дода шудааст - поголовный …и саршумор, сар то сар, саросар; помесячный якмоҳа, ҳармоҳа, моҳ ба моҳ
    3. дар мавриди сохта шудани даричаи қиёсии сифат ва зарф тобиши мулоимӣ, сустшавии кайфиятеро медиҳад, ки бо сифат ё зарф ифода шудааст - помоложе ҷавонтар, хурдтар; поновёе навтар, тозатар
    4. дар сохта шудани сифатҳо бо маънои «ба назди чизе ё қадпо -қадичизе воқеъшуда»инчунин дар сохтани исмҳо ба маънои «мутобиқ ба кор» меояд - пограничный сарҳаддӣ, …и ҳудуд; побережье соҳилй баҳр, соҳили дарё
    5. бо ҳамроҳии сифатщо зарфҳои тарзи амалро месозад - поновому ба таври нав, аз нав, дубора; попрежнему мисли пештар, аввала (пештара) барин; порусски русӣ, ба русӣ
    6. бо ҳамроҳии чонишинҳои соҳибӣ зарфҳои бо маънои «мутобиқи ақидаи (орзуи) касеро месозад - по-моему ба фикри ман, ба назарам, ба хаёлам; по-твоему ба фикри ту, ба назарат, ба хаёлат

    Русско-таджикский словарь > по

  • 17 сторона

    ж
    1. (направление) тараф, сӯ, ҷониб, самт; с правой стороны дар (аз) тарафи рост; с левой стороны дар (аз) тарафи чап; со всех сторон аз ҳама тараф; с разных сторон аз ҳар тараф; на той сторонё дар он тараф; уклониться в сторону ба як сӯ рафтан; смотреть по сторонам ба атроф иигоҳ кардан; разбежаться в разные стороны тохта ба ҳар тараф пароканда шудан
    2. (страна, местность) мамлакат, маҳал, мавзеъ; родная сторона ватан, зодгоҳ
    3. (край) тараф, лаб, канор; южная сторона улицы тарафи ҷанубии кӯча; на теневой сторонё улицы дар тарафи соядори кӯча; по обеим сторонам шоссе дар ду лаби роҳ; подветренная сторона тарафи шамолпанаҳ; наветренная сторона тарафи шамолрас; ехать стороной дороги аз канори роҳ рафтан
    4. (поверхность) рӯй, тараф; листорон цевая сторона материи рӯи матоъ, тарафи ростаи матоъ
    5. перен. канор, чет; держаться в сторонё дар канор истодан, худро аз коре чет кашидан; остаться в сторонё дар канор мондан; дар коре иштирок накардан; отвлечься в сторону аз масъалаи асосӣ дур рафтан 6, перен. ҷиҳат, ҷониб, назар, тараф; обсудить вопрос со всех сторон масъаларо аз хар ҷиҳат муҳокима кардан 7, (свойство, качество) ҷиҳат, сифат; положительная (отрицательная) сторона дела ҷиҳати мусбати (манфии) кор; воспитательная сторона ҷиҳати тарбиявӣ; показная сторона ҷиҳати рӯякӣ; материальная сторона ҷиҳати моддӣ; сильные и слабые стороны книги ҷиҳатҳои мусбату сусти китоб
    8. (группа людей) тараф, ҷониб; Высокие договаривающиеся стороны дип. Тарафҳои олии аҳдкунанда; победа на нашей сторонё ғалаба дар ҷониби мост; нападающая -сторона тарафи ҳамлакунанда; прения сторон юр. изҳори фикри тарафайн
    9. с предлогом «со»; дядя со стороны матери тағо; дед со стороны отца бобо
    10. мат. пахлу; сторона куба паҳлуи куб; стороны треугольника паҳлуҳои секунҷа
    11. в знач. нареч. стороной аз чет, аз паҳлу; обойти стороной аз чет гузаштан // перен. аз атроф, аз дигарон; разузнать стороной аз дигарон донистан (фаҳмидан) <> в ^е 1) (поодаль) каме дуртар, як кадар онсӯтар, як қадар онтарафтар 2) (отдельно от других) ҷудогона, алоҳида, танҳо, мустақилона; в сторону чего-л. ба тарафи чизе; в сторону (отбросить и т. п.) берун, ба як сӯ (партофтан ва ғ.); иди на все четыре стороны! куҷо ки хоҳӣ, рав!; чор тарафат кибла!; на ^ё дар ҷои дигар, дар ҷои бегона (ғариб); на сторону ба ҷои дигар, ба берун; на сторону (сбиться и т. п.) ба як сӯ, ба як лаб; с чьёй-л. стороны аз тарафи касе; с моёй (твоей) стороны аз тарафи ман (ту), ман худам, ту худат; с одной стороны… с другой стороны аз як тараф… аз тарафи дигар; аввал… сони…; со стороны (взять, пригласить) аз берун, аз ҷое (гирифтан, даъват кардан); со стороны руководства аз тарафи роҳбарият; брать (принять) чью-л. сторону тарафи касеро гирифтан, касеро тарафгирӣ кардан; держать сторону кого, чью ҳимоя кардан, тарафдорӣ кардан; перейти на чью-л. сторону ба тарафи касе гузаштан; мое (твоё и т. п.) дело \сторонаа ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ту ва ғ.) дахл надорад; шутки в сторону бе ҳазл, бе шӯҳӣ ҷиддан

    Русско-таджикский словарь > сторона

  • 18 чтоб

    чтобы союз.
    1. цели барои ин (он) ки, ки, то ки; поторапливайся, чтоб не опоздать тезтар бош, то ки дер намонӣ; зуд бош, ки дер мемонӣ
    2. изъясн. ки; я попросил, чтоб мне напи­сали обо всем ман хоҳиш кардам, ки дар бораи ҳама чиз ба ман нависанд; дача была построена с таким расчётом, чтоб в ней можно было жить и зимой и летом бӯстонсаро ба ҳамин мақсад сохта шуда буд, ки дар он ҳам зимистон, ҳам тобистон зиндагонӣ кардан мумкин бошад
    3. входит в состав слож­ных союзов цели, напр.: для того чтоб барои он ки; так, чтоб ҳамин хел ки; то он ки, то ки
    4. в знач. частицы (для выражения повеления, приказания) чтоб этого больше не было! ин кор дубора нашавад! ин кор дигар такрор нашавад!
    5. в знач. частицы (для выражения пожелания, обычно плохого) ҳа; илоҳӣ; чтоб ты лопнул! ҳа, кафида мурӣ; чтоб духу его не было! дафъ (гум) шавад!
    6. в знач. частицы (для выражения сомнения) магар, боз; чтоб я тебя об­манул? Да за кого ты меня принима­ешь? магар ман туро фиреб медиҳам? Ту маро чӣ хаёл кардӣ?; чтоб я тебе ещё поверила! боз мехоҳӣ, ки ман ба [сухани] ту бовар кунам <> не то, чтоб на ин ки, на танҳо, на он қадар; не так \чтоб он кадар не, ки

    Русско-таджикский словарь > чтоб

  • 19 мой

    аз они ман, моли ман, \мойи ман

    Русско-таджикский словарь > мой

  • 20 быть

    несов.
    1. мавҷуд будан, вуҷуд доштан; будан; был ли он, или это только легенда? оё ӯ вуҷуд дошт, ё ин ки афсона аст?
    2. шудан, воқеъ будан, будан; завтра я буду там весь день фардо ман тамоми рӯз дар он ҷо мешавам; пастоище было высоко в горах чарогоҳ дар баландии кӯҳҳо воқеъ буд
    3. будан, доштан; на нём был тёмный костюм ӯ дар бар костюми сиёҳ дошт
    4. в сочет. с сущ. и нареч.: быть в переписке мукотиба доштан; он будет в восторге ӯ масрур хоҳад шуд; быть в разъездах дар сафар будан; быть начеку ҳушёр будан; быть вударе кайфчоқ будан; он был не в духе димоғаш сӯхтагӣ буд; быть не в своей тарелке кайфпарида (димоғсӯхта) будан
    5. шудан, рӯй додан, ба вуқӯъ омадан; не знаю, что с ним было намедонам ба вай чӣ шуда бошад
    6. омадан, рафтан, рафтуомад кардан; мы будем к обеду мо то пешин расида меоем; завтра буду у вас фардо ба назди шумо меравам
    7. ба сифати феъли ёридиҳанда мубтадоро бо хабар пайваст мекунад: он тогда был студентом ӯ дар он вақт донишҷӯ буд
    8. ба сифати феъли ёридиҳанда барои сохтани шаклҳои мураккаби сиғаи мачҳул кор фармуда мешавад: она была очень огорчена этим известием вай аз ин хабар бисьёр хафа шуда буд; дом был построен в прошлом году ҳавлӣ соли гузашта сохта шуда буд
    9. ба сифати феъли ёридиҳандаи замони оянда ба масдар ҳамроҳ шуда, сиғаи хабариро ифода мекунад: будете вы читать или нет? шумо мутолиа мекунед ё не?; я буду гулять в парке ман дар чорбоғ сайру гашт мекунам <> быть чему бояд шавад (воқеае); быть дождю бояд борон борад; быть за кого-л., быть на чьёй-л. стороне тарафи касеро гирифтан, касеро тарафгирӣ кардан; как быть ? чӣ бояд кард?; так и быть бошад, майлаш, шудан гирад; была не была! ҳар чӣ бодо бод!, таваккал!; будь добр!, будьте добры обращ. вежл. лутфан, бемалол бошад, марҳамат карда; будьте спокойны! хотирҷамъ бошед!; будь ты (он и т. п.) трижды проклят! прост. садқаи одам шав(ӣ)! будь что будет ҳар чӣ шавад, шудан гирад, ҳар чӣ бодо бод; будет и на нашей улице праздник дар кӯчаи мо (вай, ту ва ғ.) ҳам ид мешавад; ба ҷуи мо (ман, ту ва ғ.) ҳам об меояд; что будет, то будет таваккал, ҳар чӣ бодо бод; должно быть в знач. вводн. сл. бояд, бояд бошад, бояд ки; может, быть может в знач. вводн. сл. ]) (возможно) мумкин аст, эҳтимол, аҷаб нест ки…, шояд, эҳтимол дорад 2) в вопр. и побуд. предложениях шояд бытьёсуст. (жизнь) зиндагӣ, ҳастӣ, зист <> житьё- \быть зисту зиндагӣ, рӯзгор

    Русско-таджикский словарь > быть

См. также в других словарях:

  • манёвр — манёвр …   Русское словесное ударение

  • манёвр — манёвр …   Словарь употребления буквы Ё

  • Ман — Ман, МАН: Ман (мифология)  в китайской мифологии огромный страшный змей. Ман  в иудейской традиции то же, что манна в христианской. Топонимы Ман (Кот д’Ивуар)  город в Кот д’Ивуаре. Ман (департамент) департамент в Кот д’Ивуаре …   Википедия

  • манёвр — а; м. [франц. manoeuvre] 1. Воен. Передвижение и группировка войск или флота с целью нанести удар противнику. Стратегический м. войск. Обходной м. Ограничить м. войск противника. // только мн.: манёвры, ов. Тактические занятия войск и флота в… …   Энциклопедический словарь

  • манґаніт — манґані/т, род. манґаніту, мн. манґаніти, род. мн. манґанітів (від англ. manganite – коричнева марганцева руда) мінерал класу оксидів та гідроксидів, основний оксид манґану ланцюжкової будови; набув свого поширення з 2 ї пол. ХІХ ст. при… …   Фізико-технічний словник-мінімум

  • МАНЁВР — МАНЁВР, а, муж. 1. Передвижение войск (или флота) на театре военных действий с целью нанести удар противнику. Обходный м. М. на окружение противника. 2. перен. Ловкое действие, приём (разг.). Удачный м. 3. мн. Военные учения оперативно… …   Толковый словарь Ожегова

  • Манёвр — (фр. manœuvre  действие, операция): Маневр или манёвр  изменение скорости, направления движения (курса) транспортного средства (см. маневрировать) Войсковой манёвр  организованное передвижение войск в ходе выполнения боевой… …   Википедия

  • манёвр — и мане/вр (2 м); мн. манёвры и мане/вры, Р. манёвров и мане/вров (ловкий приём) …   Орфографический словарь русского языка

  • МАН — Малая академия наук образование и наука МАН Международная академия науковедения образование и наука МАН Международный аэропорт Новосибирск Международный аэропорт Новосибирск (Толмачёво) авиа, г. Новосибирск …   Словарь сокращений и аббревиатур

  • МАН — в китайской мифологии чудовищный змей или дракон, почетный знак на одежде императора. ...МАН (от греч. mania безумие восторженность, страсть), часть сложных слов, означающая: страстный любитель того, что названо предшествующей частью слова, напр …   Большой Энциклопедический словарь

  • МАН — в китайской мифологии огромный страшный змей. В древнем словаре «Эр я» М. определяется как царь змей (согласно древним комментариям, самый большой змей). Образ М., по видимому, возник в южнокитайских областях. В средние века понятием М. стал… …   Энциклопедия мифологии

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»