Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

кiэ-

  • 1 кIэ

    I 1. хвост
    / Языныкъуэ псэущхьэхэм я пкъыр зэриухыу пытыр.
    * Блэр и кIэмкIэ тету къежьауэ щилъагъум, цыжьбанэм зызэригъапщхьэри гъуэлъащ. фольк.
    2. конец (напр. работы, палки)
    / Зыгуэр щиух, иужь ит.
    Мазэм и кIэ.
    * Псалъэм и пэр умыщIэмэ, и кIэри пщIэркъым. (погов.)
    КIэ етын 1) покончить с чем-л. (каким-л. делом, занятием) 2) лишить жизни кого-л., покончить с кем-л.
    КIэ игъуэтащ 1) делу конец 2) погибнуть окончательно.
    КIэ имыIэжу до бесконечности.
    КIэ иIэкъым без конца.
    * Шухэр ешат, егъэзыхыгъуэм кIэ имыIэ хуэдэу. КI. А.
    {И} кIэ къихуэн оказаться на последнем месте, плестись в хвосте.
    * Адрей къуажэм япэ димыщмэ, я кIэ дыкъихуэнкъым. КI. А.
    {И} кIэ къурыкъуу хэутIыпщхьэжын предоставить полную свободу действий кому-л.
    {И} кIэ темытIысхьэжын испытывать сильную тревогу из-за чего-л. ; не находить себе места, сильно беспокоиться, волноваться; не знать покоя.
    * Ар {хъыджэбзыр} зыщIыпIэ кIуамэ, къэкIуэжыху, анэр и кIэм тетIысхьэжыртэкъым. Къ. Хь.
    КIэи пэи иIэкъым 1) не разберешь, что к чему 2) нет конца и краю.
    КIэкIэ зисэн заупрямиться, закапризничать.
    {И} кIэм икIэжым 1) в конечном счете 2) наконец.
    {И} кIэм икIуэдэн погибнуть, пропасть по чьей-л. вине; отдать концы из-за кого-л.
    * Шорэ и Iуэху зытетыр къыщIэщу организацэ псор абы и кIэм икIуэдэн шынагъуэр къатепсыхат. Къ. Хь.
    {И} кIэм иплъэн дождаться чего-л.
    {И} кIэм итын 1) следовать всюду за кем-чем-л. 2) стоять в конце (напр. очереди) 3) плестись в хвосте, отставать (в соревновании, учебе и т. п.).
    {И} кIэм ищIауэ ходить тенью за кем-л., быть чьим-л. хвостом.
    {И} кIэм мафIэ къыщIэнащ {он} в панике, в тревоге.
    {И} кIэм теувэн наступать на хвост {пятки} кому-л.
    * Абы и кIэм теувэт, лъэщущ узэрытеувэнур! Ш. А.
    КIэр {бэкъум} дэупщIэн поджать хвост.
    * Иджы я кIэр я бэкъум дэупщIауэ заудыгъу, ауэ Iэмал зэрагъуэту иджыри Iэбэнухэщ {дыгъуэгъуакIуэхэр}. КI. Т.
    КIэр бжыхьым дэхуэжын разориться, обанкротиться.
    {И} кIэр къуилъхьэжащ {он} обанкротился.
    * Абрэджхэм я кIэр къуалъхьэжауэ зи фIэщ мыхъуи щыIэт. КI. А.
    КIэр удэу (къэжыхьын) виляя хвостом (бегать).
    * Диснэху и кIэр иудэу нэмэзлыкъыр унэм щIехьэ. Iуащхь.
    {И} кIэри и пэри только и всего, всего-навсего.
    {И} кIэри и щхьэри всего-навсего, просто-напросто.
    II юбка
    / ЦIыхубз щыгъын, бгым и щIагъымкIэ щыIэ Iыхьэм фIалъхьэу.
    * Абы {Софят} IэлъэщI фIыцIэ телъщ, кIэ къулэн щыгъщ. Щ. I.
    КIэ бгыкъу кубано-зеленчукские см. шыкъуэтэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > кIэ

  • 2 кIэ


    1.
    1) хвост
    кIэ кIыхь хвостатый
    2) юбка
    3) конец
    гъуэгум и кIэ конец дороги
    абы кIэ игъуэтащ и дело с концом
    кIэ имыIэу без конца
    кIэи гъуни иIэкъым конца краю нет
    2. в знач. опр. хвостовой

    Кабардинско-русский словарь > кIэ

  • 3 кIэ



    I хвост
    хьэм ыкIэ егъэсысы собака машет хвостом

    II конец
    урамым ыкIэ ар щэпсэу он живет в конце улицы
    кIэ фэхъун закончиться, завершиться
    кIэ фэшIын положить конец чему-л.
    ыкIэм нэгъэсын довести до конца, завершить что-л.
    ыкIэм фэкIон приблизиться к концу
    ькIэм ыкIэжьым в конце концов, в конечном счете

    III семя
    кIэпыкI конопляное семя

    IV новый, свежий
    къэбарыкIэхэр свежие новости

    Адыгэ-урыс гущыIалъ > кIэ

  • 4 кIэ-


    глагольная приставка, передаётся
    1) предлогом вслед кому-чему-л. за кем-чем-л.; следом за кем-чем-л.; напр.:
    мыщэм кIэлъыкIуэн пойти вслед медведю
    кIэщIэтхъуэн подгрести

    Кабардинско-русский словарь > кIэ-

  • 5 кIэ



    кон. хвост

    Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр > кIэ

  • 6 кIэ IупщIэхэр


    кон. еплъ кIэпкъ

    Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр > кIэ IупщIэхэр

  • 7 папщIэ(кIэ)

    I союз чтобы, дабы, для того чтобы
    / ЩхьэкIэ, абы къыхэкIкIэ.
    * А зэманым урыс культурэм пыщIа хъун папщIэ, бгырысхэм я дежкIэ хэкIыпIэ нэхъыщхьэу щытар урысыдзэм къулыкъу щыщIэнырт. Н. Ш.
    II послелог для, ради кого-чего-л., за кого-что-л. ; из-за кого-чего-л.
    / Зыгуэрым щхьэкIэ, зыгуэрым хуэсэбэпу, теухуауэ, и пIэ иувэу н. къызэрыкI послелог.
    * {Чачэ Нахъуэ жриIэу:} - Елдаррэ уэрэ папщIэ сэ сымыщIэн щыIэ? КI. А. Анэм Кэзибан жриIэу: Ар {Джэримэс} цIыху Iейхэм къагъэпцIауэ Мис уэр папщIэ сфIагъэкIуэдыр. Къэб.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > папщIэ(кIэ)

  • 8 щIигъу(кIэ)

    нареч. больше, свыше
    / Бжыгъэ, зэман гуэрым щхьэпрыкI; зыгуэрым нэхърэ нэхъыбэ.
    * ЛIыгъур и унэм щекIуэлIэжым, Хэкум цIыхуу исыр зэхуэсри, мазэм щIигъукIэ хьэгъуэлIыгъуэр зэхэтащ. Къэб. таур.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > щIигъу(кIэ)

  • 9 бзу

    воробей
    / ЦIыхухэм я псэупIэм и гъунэгъуу щыпсэу, зи фэр морэ=гъуабжафэу щыт къуалэбзу цIыкIу.
    * Пщэдеирей ныбгъуэ нэхърэ, нобэрей бзу. (погов.) Бзум ил и лэпсщ. (погов.) Уэсукхъуэр бзу цIыкIум къегъэхъей. (погов.) Зи хущхьэ хъум и бзу. (погов.)
    Бзу кхъуей птичье молоко.
    Бзум худрапхъей имыIэн не иметь ни крошки.
    * ЦIыхум дахыхьэн дыукIытэу хьэджафэ шыру, унэм дыкъыщIыхьэжмэ, бзум худрапхъей димыIэу дыкъэбгъэнащ. Къ. Хь.
    бзу дамэху название птицы
    / Губгъуэ къуалэбзу лъэпкъ.
    бзу кIэзэгуэх зоол. каменка
    / Къуалэбзу лъэпкъ; мывэкIэпыс.
    Бзу кIэзэгуэхи, бзу кIэплъи, бзуупцIи къэкIуат зэIущIэм. Ад. фольк.
    бзу кIэплъ зоол. горихвостка
    / КIэ гъуэжь-плъыжьыфэ зыпыт къуалэбзу лъэпкъ.
    бзу кIэплъ фIыцIэ зоол. горихвостка-чернушка
    / КIэ гъуэжь-плъыжьыфэ зыпыт къуалэбзу фIыцIэ лъэпкъ.
    / Къуалэбзу лъэпкъ.
    бзу пэ кIыхь зоол. бекас
    / Шэдылъэхэм щыпсэу къуалэбзу лъэпкъщ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бзу

  • 10 етын

    (ирет) перех. гл. 1. дать, вручить кому-л. что-л.
    / Iэрыгъэхьэн, IэщIэлъхьэн.
    Тхылъыр еджакIуэм етын.
    * Къубатийрэ Бей-Булатрэ зэхэту мэл щищ иратащ Ермоловым. Ш. А.
    2. дать, предоставить, обеспечить кому-л. что-л.
    / Зыгуэр зыгуэркIэ къызэгъэпэщын, зыгуэрым зыгуэр хузэфIэгъэкIын.
    ЩIэблэм щIэныгъэ етын. ЩIалэм лэжьапIэ етын.
    3. дать, даровать кому-чему-л. что-л. ; наделить, наградить кого-что-л. чем-л.
    / Зыгуэрым зыгуэркIэ хуэупсэн, тыгъэ хуэщIын.
    ЛэжьакIуэ пашэм орден етын. Саугъэт етын.
    4. закрыть, запереть что-л. (напр. замок)
    / Гъэбыдэн.
    БжэIулъэ етын. IункIыбзэ етын. Хьэлъкъ етын. Жыгым щIэгъэкъуэн етын.
    5. уплатить какую-л. цену
    / Зыгуэрым уасэ щIэтын.
    Мэлым ахъшэшхуэ естащ.
    Ажал етын см. ажал.
    Гъуэгу емытын см. гъуэгу.
    КIэ етын см. кIэ.
    ЛIы етын см. лIы.
    Лъатэпс етын см. лъалэпс.
    Нэмыплъ етын см. нэмыплъ.
    Псалъэ етын см. псалъэ.
    Сэху етын см. сэху.
    Судым етын см. суд.
    Телеграммэ етын см. телеграммэ.
    УвыIэпIэ етын см. увыIэпIэ.
    Узыгъуэ етын см. узыгъуэ.
    ШхупцIатэ етын см. шхупцIатэ.
    Iэмал емытын см. Iэмал.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > етын

  • 11 къихуэн

    (къохуэ) неперех. гл. 1. упасть куда-л. ( сюда)
    / Зыгуэрым ихуэу къехуэхын. МыIэрысэр
    матэм къихуащ.
    2. переносное появиться, оказаться где-л.
    / ЗыщIыпIэ къыщыунэхун, къыщыхутэн.
    * Хэкум бэвыр къиухуэ. Сов. Къэб. ифольк. Ауэ мис ар {анэр} цIыху Iув кIуэм и кIэм къихуащ. Iуащхь.
    {И} кIэ къихуэн см. кIэ I.
    {И} IэмыщIэ къихуэн см. IэмыщIэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къихуэн

  • 12 псы

    I 1. вода
    / Псыежэх, тенджыз, гуэл сытхэр къэзыгъэхъу ущызэкIэщIэплъ ткIуаткIуэ.
    * Шыгъу зышхар псы йофэж. (погов.) Псыр псэ пылъхьэжщ. (погов.)
    2. река
    / Псыежэх.
    * Лъагъуэхэш ажэжьхэр псы уэрым пэмылъэщу ирихьэжьэрэ хъушэр абы кIэлъелъэрышэмэ, куэд итхьэлэнкIэ хъунут. Т. Хь. Псы икIыгъуэм унэмысу уи кIэр думыхьей. (погов.)
    Псибл икIын кануть в вечность (букв. оно уже за семью реками). Псы гъэва кипяченная вода.
    * Пщэдджыжьым ХьэтIутIэ псы гъэвакIэ зэхэпща хьэкъуртыр ишхри лIыщIапIэм къэкIуащ. Ж. Б.
    Псы игъэжыхьыжын разорить дотла подчистую что-л.
    * ЖьакIэжь и лъапсэм псы идгъэжыхьыжынщи ди Сэтэней гуащэ дахэр тхьыжынщ, - яжриIащ Уэзырмэс нартхэм. Нарт.
    Псы мэхын = псы хуэлIэн.
    Псы утхъуам бдзэжьей къыщыубыдын в мутной воде ловить рыбу.
    Псы хыхьэн пропитаться водой.
    * ЦейлъэщIым псы хуабжьу хыхьэри шыдым и хьэлъэр куэдкIэ нэхъ уэндэгъу хъуащ. Япэу лъ. з.
    Псы хуэлIэн испытывать жажду.
    * Ажэр псы хуэлIэ хъуати бгым ехри псыкъуийм бгъэдыхьащ. Япэу лъ. з.
    Псы щIэгъэуэн затопить.
    Псы щIэуауэ къэнэн остаться ни с чем, разориться.
    Псым итхьэлэн утонуть.
    * Бдзэжьей цIыкIу псышхуэ итхьэлэрэ? (погов.) Инжыдж узэпрыкI хъуну псытэкъым - шыбэри Iэщ хъушэри итхьэлащ. Нарт.
    Псым иубыдын = псы хуэлIэн.
    * Пхъэри ислъхьауэ, тIэкIуи сешауэ, псым сиубыдати, адэ.. къуэмкIэ сежьащ. Е. К.
    Псым тхъу техын переливать из пустого в порожнее (букв. с воды снимать коровье масло).
    Псым хуэдэу къэфэн танцевать плавно (букв. танцевать как вода).
    Псым хуэдэу уаулъагъу! Чтоб тебя ( люди) стали ценить так же, как и воду!
    Псым щIилъэфэн пойти ко дну, утонуть.
    Псыр щIэкIын высыхать.
    псы бабыщ серая утка
    / Шэд къамылылъэхэм щыпсэу бабыщыщхъуэ.
    Псы бабыщым и лыр IэфIщ.
    псы бзу оляпка, водяной воробей
    / Зи дамэхэр кIэщI, бзу гъуабжэ кIагуэ лъакъуэ кIыхь цIыкIу.
    Псы бзур нэхъыбэрэ щыгъуалъхьэр псы Iуфэ пабжьэ зэгъуэкIхэрщ.
    / ЩIыIубнэфым ещхьыфэ дзыгъуэ лъэпкъ.
    Псы бланэр нэхъыбэрэ мэзым щIэж псыхэм щопсэу.
    псы дэгъэуэхыпIэ место пуска воды по определённым руслам
    / Псыр зыхуей кIэнауэм щыдагъэлъадэ, щагуэш щIапIэ.
    * Псы дэгъэуэхыпIэ щIын.
    псы джэд лысуха ( птица)
    / Шэдыр зи псэупIэ джэд лъэпкъ.
    Псы джэд псым итхьэлэкъым, мэлыхъуэхьэ дыгъужьым ихькъым.
    псы дзыгъуэ водяная полевка ( водяная крыса)
    / Псым щыпсэу дзыгъуэ.
    Псы дзыгъуэм пыт кIэ кIэщIыр щескIэ къегъэсэбэп.
    псы ефапIэ водопой
    / Iэщыр псы щрагъафэу псыежэх, гуэл с. ху. яIэ щIыпIэ хэха.
    Шыхэр псы ефапIэм хун.
    псы жапIэ см. псы бэкъу.
    * Псы жапIэу дэ тхуащIахэм Тэрч IурыщIэу тетщи къожэр. П. Б.
    псы зешапIэ водопровод
    / Псыр бжьамийхэмкIэ зэрызэрашэ ухуэныгъэ.
    Къуажэхэм псы зешапIэхэр щащIащ.
    псы ина лужа
    / Уэшх нэужьым, уэсыр щыткIукIэ е псы къытеуа нэужь кумблIэмбхэм къинэ псы.
    Машинэм псы инахэр иутхыурэ мажэ.
    псы куу глубоководный
    / Зи гущIыIумрэ зи лъащIэмрэ зэпэIэщIэ псы.
    Псы куухэм кхъухь щызокIуэ.
    / Псыежэх цIыкIу.
    псы кIэнтхъ незначительный остаток воды ( после запруды или пересыхания)
    / Псы кIэкъинэ.
    Псы кIэнтхъ икIутын.
    псы къиуа разлив, половодье
    / Уэсымрэ мылымрэ куэду ткIууэ е уэшхышхуэ къешхыху псыр ину къежэхыныгъэ.
    Псы къиуам нэри пэри ихьу йожэх. Псы къиуам хэхуэн.
    псы къыпыжыпIэ водосток
    / Псыр къыщыпыж, къызыпыж.
    Псы къыпыжыпIэр пыщтыкIат.
    * Псы къыпыжыпIэм пэгун щIэгъэувэн.
    псы къыхэжыпIэ исток реки
    / Псыежэхым и къежьапIэ.
    псы къуэкIий см. псыбэкъу.
    * Темботрэ Исуфрэ шыгъуэгу щхьэгъубжэмкIэ долъ, бжыхьым щхьэдолъыхри псы къуэкIийм долъадэ. Щ. Ам.
    псы нэпкъ обрывистый крутой берег
    / Псы Iуфэ задэ.
    псы ныджэ пойма реки
    / Псы къыщиуам деж щIигъанэ щIыналъэр.
    * Си наджэ-къаджэм псы ныджэ пшахъуэр яубэ... Къэб. п. и ант.
    псы уэрыпIэ стремнина ( в реке)
    / Псыежэхыр нэхъ щыуэр щIыпIэ.
    Псы уэрыпIэм щынэсым шур шым кърихьэхащ.
    псы хэлъэдапIэ устье реки
    / Псы ежэхыр тенджызым, гуэлым е нэгъуэщI псыежэхым щыхэхуэж щIыпIэ.
    псы хэхуапIэ см. псы хэлъэдапIэ.
    псы хэхуэжыпIэ см. псы хэлъэдапIэ.
    псы хущхъуэ целебная вода, лечебный источник
    / Уз гуэрхэм зэреIэзэ псы.
    Ди республикэр псы хущхъуэхэмкIэ къулейщ.
    псы хьэлывэ вареник
    / Кхъуейлъалъэ, кIэртIоф с. ху. дэлъу гъэва хьэлывэ цIыкIу.
    Псы хьэлывэ щIын.
    псы хъумапIэ водохранилище
    / Псы щахъумэн папщIэ ящIа гуэл IэрыщI.
    / КIэпIащIэ зиIэ, псым щесыф, шындырхъуом ещхь псэущхьэ.
    псы щхьэл водяная мельница
    / Псым игъэхьэжэ щхьэл.
    / Псым и лъащIэ.
    Псыр къабзэти псы щIагъым щIэлъ псори плъагъурт.
    псы щIагъ кхъухь подводная лодка
    / Псы щIагъым щызекIуэ кхъухь.
    Псы щIагъ кхъухьым къулыкъу щыщIэн.
    псы IэфI газированная вода с сиропом
    / Газ зыхэт, пхъэщхьэмыщхьэпс IэфI зыхэкIа псы.
    Псы IэфI ефэн.
    псы Iуб глоток воды
    / Псы ткIуэпс, гъаткIуэ, псы еIубыгъуэ.
    * Пхъэру къажэм псы Iуб ягъуэткъым. фольк. Дыгъужьыгъуэ хьэкхъуафэм итым щыщу зы псы Iуби сIухуакъым. Нарт.
    псы Iуфэ берег реки
    / Псыежэхыр зыдэт къуэм и джабитI псым хуэгъэзар.
    * КIукIуэ нэпкъым ехри псы Iуфэм Iулъ мывэ гуэрым тетIысхьащ. Iуащхь. Псы Iуфэм Iусым икIыпIэр ещIэ. (погов.)
    Псы Iуфэ мылу зыIуегъэхын убраться, уйти с глаз долой.
    Псы Iуфэ мылу IугъэсыкIын заставить кого-л. уйти, убраться.
    * Пщы ябгэм и гъунэгъуу хамэ гуэр къэтIысамэ, псы Iуфэ мылу IуигъэсыкIырт. Къэб. таур.
    псы Iуфэ бзу трясогузка ( птица)
    / Псыхъуэм дэсырей бзу кIэ кIыхь цIыкIу; мывэкIэпыс.
    II 1. шнурок
    2. ручка чего-л.
    / Сумкэ, портфель с. ху. яIэ убыдыпIэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > псы

  • 13 темытIысхьэжын

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > темытIысхьэжын

  • 14 анэ

    1. мать
    / Бын зиIэ, быныр къэзылъхуа бзылъхугъэ.
    * Cи адэр зауэм кIуа нэужь, си анэр нэхъ цIыхухэмыхьи нэхъ цIыху зэIылъи хъуат. Т. Хь. Анэм и гъуапэр пхъум и джанэщ. (погов.) Анэр быным хуэзэшауэ IуплъэхукIэ, хуэгумащIэу IэплIэкIэ ныпожьэ. Къу. Къ.
    2. самка
    / ЩIэжьей, шыр зиIэ псэущхьэ, бзу, хьэпщхупщ сыт хуэдэхэр.
    Гуэгуш анэ.
    * Дыгъужь анэр зэрыIэщIэкIар жагъуэ щыхъуауэ, Исмел щIыбагъымкIэ къызэплъэкIыжащ, шырхэр къилъыхъуэу. Т. Хь.
    Анэ бгъафэ см. анэбгъэ.
    * Анэ бгъафэрэ хъурыфэ джэдыгурэ. (погов.)
    Анэ быдзышэу и хьэлэлын пойти впрок, как молоко матери.
    * {Iурарэ:} - Бжьэм и унафэр сэ сщIыну си боршщи, мэ, си щIалэ, уи анэ быдзышэу уи хьэлэлщ. Iуащхь.
    Анэм и кIэ къуагъым къуэсын держаться за юбку матери.
    Анэм къызэрилъхуауэ в чем мать родила.
    анэ дэлъху дядя, дядька, брат матери
    / Анэм и дэлъху, анэм къыдалъхуа цIыхухъу.
    * {Фаризэт:} - Уэр папщIэ сэ мащIэрэ сагъэукIытэркъым, уи анэ дэлъхур сондэджэрщ жаIэурэ. Пьесэхэр. Анэ дэлъхуу сэ си дэлъху закъуэм Токъаныр IэщIэкIуэдэнущ. Къэб. п. и ант.
    анэ шыпхъу тетка, тетя, сестра матери
    / Анэм и шыпхъу, анэм къыдалъхуа бзылъхугъэ.
    * Анэ шыпхъу анэ палъэщ. (погов.)

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > анэ

  • 15 аргъынэкIэ

    конец валка, гряды
    / Аргъынэм и ухыпIэ, абы и кIэ.
    АргъынэкIэм деж лъэпсылъэзехьэ щIалэ цIыкIур къыщыст.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > аргъынэкIэ

  • 16 бабыщ

    утка
    / Псым ес джэдкъазхэм ящыщ.
    Унэ бабыщ. Губгъуэ бабыщ.
    Бабыщ кIуэкIэ утиная походка.
    бабыщ анэ утка-самка; утка с утятами
    / Бабыщхэм ящыщу бзы; шыр зиIэ бабыщ.
    Бабыщ анэм бабыщ шырхэр псым ишащ.
    бабыщ кIэ псыгъуэ зоол. шилохвостка
    / Губгъуэ бабыщ лъэпкъ.
    бабыщ лъашэ зоол. кряква
    / Губгъуэ бабыщ лъэпкъ.
    бабыщ шыр утёнок
    / Бабыщым къриша.
    Бабыщ шырхэр псым тесщ.
    бабыщ цIыкIу зоол. чирок-свистунок
    / Губгъуэ бабыщ лъэпкъ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бабыщ

  • 17 бажэ

    1. лиса
    / И теплъэкIэ хьэм ещхь, кIэ бапхъэшхуэ зыпыт хьэкIэкхъуэкIэ лъэпкъ.
    * Бажэхэм я нэхъ Iущыр и гъуэм къыщаубыд. (погов.) Бажэм и фэр и бийщ. (погов.) Бажэр Iэрылъхьэмэ, щакIуэр шэрыуэщ. (погов.)
    2. переносное лиса, хитрец (о человеке)
    / ЦIыху Iэмалшы, бзаджэ, хьилагъэ зыхэлъ.
    Бажэ Iугъуэ щIэщIэн выкурить, выжить кого - л.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бажэ

  • 18 бостеикIэ

    1. юбка
    / Бгым щегъэжьауэ лъакъуэмкIэ ехыу цIыхубзхэм зэрахьэ щыгъын; кIэ.
    * БостеикIэ кIыхьым илъахъэми, игу хэхъуэу мэбакъуэ, и щхьэр лъагэу Iэтащ {ХьэIишэт}. КI. Т.
    2. подол женского платья
    / Бостейм и къуащIэ.
    * Мотоциклыр зэпиплъыхьа нэужь, и бостеикIэр зэщIикъуэри {Мэржан абы} тетIысхьащ. Къу. С.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бостеикIэ

  • 19 глагол

    грамм. глагол
    / Псалъэ лъэпкъыгъуэхэм щыщу предметым илэжьыр е къыщыщIыр къэзыгъэлъагъуэ.
    глагол зыгъэзэж грамм. возвратный глагол
    / Глаголым зыгъэзэжкIэ йоджэ, абы хэлъ лэжьыгъэр езы зылэжьым къылъэIэсыжу щытмэ.
    Глагол зыгъэзэжыр префикс зы-кIэ къохъу.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > глагол

  • 20 гухъу

    приспособление для рушения зерна
    / Гъавэ хьэдзэ зэрагу Iэмэпсымэ.
    Гуэщым гухъу щIэтщ. ГухъукIэ хугу гун.
    гухъу кIэмажьэ устар. хвостовая часть приспособления для рушения зерна
    / Гухъум и кIэ.
    гухъу лъабжьэ устар. деревянное основание ступы
    / Гухъунэр зыщхьэщыт, щIым хэт пхъэ тыкъырыр.
    гухъу матэ устар. плетеная корзина, обмазанная глиной, приделанная к основанию ступы
    / Гухъу лъабжьэм щхьэщащIыхь, зи кIуэцIыр ятIэкIэ къиикIа матэ.
    гухъу пкъо устар. стойки приспособления для рушения зерна
    / Гухъушым пхъэдамэхэр тралъхьэн папщIэ, щIым хэтIа пкъо.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гухъу

См. также в других словарях:

  • кIэ — I (кIэр, кIэхэр) новый, ая, ое КIэ нахь жъэп Машинэр кIэ УнакIэ аригъэшIыгъ Жъы уимыIэу кIэ уиIэщтэп гущ. II (кIэр, кIэхэр) семя Чылапхъ КъэбэскъакIэ ещэ КъыпцIакIэ КъэкIрэ пстэуми кIэ яI III (кIэр, кIэхэр) хвост Псэушъхьэмэ кIэ апыт ШыкIэ (шым… …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • Шичепшин —         шикепшина (адыг. шыкIэпшын, кабардино черкесск. шыкIэпшынэ, от шы конь, кIэ хвост, пшынэ муз. инструмент), адыгский нар. струн. смычковый инструмент. Веретенообразный долблёный корпус (шир. 80 170 мм), шейка (дл. 140 250 м) и головка… …   Музыкальная энциклопедия

  • Шичепшин — Шичепщин (Адыгский(Черкесский) Адыг.) ШыкӀэпшынэ Классификация  • Струнный смычковый инструмент  • Хордофон Родственные инструменты Апхьарца Музыканты Шичепщинисты Производители Гучев …   Википедия

  • баджэ — (баджэр, баджэхэр) лиса Цы шъабэ тетэу, кIэ утысэ кIыхьэ пытэу, щэкIэ пIорэ хьакIэ къокIэ цунтхъэкIо цIыкIу Баджэр хъоршэр Баджэм фэд, тхьэгъэпцIы Такъэр зэбдзэкIымэ мэгъушъы, баджэр ушъымэ мэкIэжьы гущ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • гуиупкIыгъ — (гуеупкIы) лъыI. отрубил, а, о, отрезал, а, о сбоку Ыбгъу кIэ риупкIыгъ Къутэмэ гъугъэр чъыгым гуиупкIыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • гъунэ — (гъунэр, гъунэхэр) 1. край, грань, рубеж Зыгорэр зыщиухырэр ары Хьасэ гъун Мэз гъунэм дэжь щылъ 2. конец КIэ (кIэух) Iофым гъунэ фэхъугъ ◊ Гъунэ лъифыгъ заботился ЫнаIэ тыригъэтыгъ Гъунэ лъызыфын иIэп некому позаботиться …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • ы-гъэкIэжьыгъ — (е гъэкIэжьы) езгъ. обновил, придал новый вид, подновил КIэ фэдэу ышIыжьыгъ Унэр, хэупхъухьи, ыгъэкIэжьыгъ ПхъашIэм столыр ыгъэкIэжьыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • ы-гъэцэкIэжьыгъэр — (ы гъэцэкIэжьырэр) зыгъ. прич. исправленный, ая, ое Ащ машинэу ыгъэцэкIэжьыгъэр кIэ фэдэ хъужьыгъэ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • джэрз — I (джэрзыр) бронза Металл гъожь лъэпкъ Джэрз лэджэн II (джэрзыр) название травы Гыным фэдэу кIэ шIуцIэ цIыкIухэр къетэкъу Джэрзыр къырачыгъ Пасэм адыгэмэ джэрз уцым ыкIэ гын хашIыкIыщтыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • жъапхъ — (жъапхъэр, жъапхъэхэр) сковородка с ручкой КIэ зиIэ таб Жъапхъэм из кIэнкIэ ыгъэжъагъ Жъапхъэр хьакум тыригъэуцуагъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • жъы — (жъыр, жъыхэр) старый, ая, ое Бэ зыгъэшIагъэр е бэрэ зэрахьагъэр ары Жъы хъугъэ Жъы зимыIэм кIэ иIэп гущ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»