Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

кому+кого-чего

  • 1 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 2 глаз

    м
    1. чашм, дида; правый глаз чашми рост; чёрные глаза чашмони сиёҳ; близорукие глаза чашмони наздикбин, чашмони хира; заплаканные глаза дидаи ашкбор; глазас поволокой чашми хумор, нигоҳи махмурона; зажмурить глаза чашмро нимпӯш кардан; заглаз крыть глаза чашмро пӯшидан
    2. назар, нигоҳ, чашм; встретиться глазами чашм ба чашм афтидан (во хӯрдан); поднять глаза назар (нигоҳ) кардан; провожать глазами кого-что-л. аз пушти касе, чизе нигоҳ карда истодан
    3. чашм; бабушка стала слаба глаз -ами чашми модаркалон хира аст // тк. ед. чашм; верный глаз чашми дақиқ; меткий глаз чашми тез; опытный глаз чашми зирак; посмотреть на что-л. глазом знатока ба чизе бо чашми кор-дони нигоҳ кардан
    4. перен. разг. назорат; нужен глаз да глаз чашм набояд канд; у семй нянек дитя без глазу посл. «кайвонӣ нӯҳ шуд, завола гум шуд <> бесстыжие глаза проспг. бран. обращ. бешарм!, беҳаё!; доступный глазу аён, намоён; дурной глаз чашми бад; невооруженным(простым) глазом бо чашми оддӣ, бе айнак, бе дурбин; своими глазами бо чашми худ; хозяйский глаз пухтакорӣ; ғамхорӣ, назорат; в глаза рӯйрост, беибо; сказать в глаза кому-л. ба рӯи касе гуфтан; в глазах кого-л., чьих-л. дар (ба) назари касе, ба фикри (ба гумони) касе; вырасти в чьйх-л.- ах дар пеши назари касе эътибор (обрӯ) пайдо кардан; за глаза 1) дар ғайб, ғоибона, аз пушт 2) (не видя) нодида (дар хариду фурӯш, ҳангоми ичрра гирифтан) 3) (вполне) комилан, баҳузур; за глаза довольно басу зиёдатист, баҳузур мерасад; на глаз тахминӣ, аз рӯи дид; определить (прикинуть) на глаз аз рӯи дид тахмин (муайян) кардан; на глазах у кого-л. дар пеши чашми касе, дар пеши назари касе, дар ҳузури касе; всё это происходит у него на глазах ҳамаи ин кор дар пеши назари вай рӯй медиҳад; с глаз долой) дур шав аз чашмам (аз назарам); убирайся с глаз долой! рав!, аз пеши чашмам дафъ шав!, ба назарам на-намо! 2) ба чашм нанамояд; с глаз долой - из сердца вон посл. аз дида дур - аз дил дур; с глазу на глаз танҳо ба танҳо, якка ба якқа; для отвода глаз барои чашмбандӣ; как бельмо на -у дилбазан, халаи биқин барин; куда глаза глядят ҳар ҷо, ки бошад; ҳар ҷо, ки рост ояд; лопни [мой] глаза прост. кӯр шавам ки…; насколько хватает глаз то чашм дидана; ни в одном глазу (глазе) маст-паст не; сна ни в одном глазу прост. хеҷ хоб намебарад; ради прекрасных глаз ба хотири чашмони зебо; с закрытыми глазами фикр накарда, мулоҳиза накарда, чашмро пӯшида; с открытыми глазами касдан, дидаю дониста; с пьяных глаз прост. мастомаст; хоть глаз (глаза) выколи (коли тип-торик, торикистон; глаз отдыхает на чём чашми кас меосояд; глаза разбежались у кого ҳайрон шуда монд; глаза разгорелись у кого оби дахон рафт; глаза слипаются (закрываются) хоб зер мекунад; глаза бы [мой] не глядёли (не видали, не смотрели) намедидаму намесӯхтам;глаза на лоб лезут у кого прост. чашмон мош барин калон кушода мешаванд; глаза на мокром месте гирёнчак; и [даже] -ом не ведёт пинакашро вайрон намекунад; глаз не казать куда, к кому камнамо шудан, рафтуоро қатъ кардан; глазом не моргнув 1) мижа назада, бе фикру андеша 2) бе тарсу харос; не успел глазом моргнуть ба як мижа задан, дар як дам; глаз не сводить с кого-чего-л. аз касе, чизе чашм накандан; глаз не сомкнуть чашм напӯшидан, мижа тах накардан; в глаза не видеть кого ҳеч надидан, асло надидан; у меня в -глазах потемнёло пеши чашмонам сиёҳй зад; в - ах рябит дар пеши чашм биҷиррос мезанад; не знаю, с какими -глазами покажӯсь куда бо кадом рӯй ба чашми мардум намоён мешавам; берёчь пӯще глаза (ока) ҳамчун гавхараки чашм ҳифз кардан (нигоҳ доштан); бить в глаза диққатро ба худ кашидан (ҷалб кардан); бросаться в глаза ба чашм афтодан, диқкатро ба худ ҷалб кардан; впиться глаз ами в кого, во что теғ кашида нигоҳ кардан; выкатить глаза прост. чашм ало кардан, чашм аз косахона баровардан; высмотреть [все] глаза прост. чашм чор шудан; вытаращить (выпялить) глаза прост. чашмро аз косахона баровардан, чашмро калон кушодан; глядеть (смотреть) во все глаза, глядеть (смотреть) в оба глаза бо диққат нигох кардан; делать большие -глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать круглые глаза худро ба нодонӣ задан; закрыть глаза кому-л. манаҳи касеро бастан; ба ҳалқи касе об чаккондан; закрыть глаза на что-л. чашм аз чизе пӯшидан, аҳамият ба чизе надодан; играть глазами ғамза кардан, чашм паррондан; искать глазами кого-что-л. чашм давонда касеро, чизеро кофтан; лезть в (на) глаза кому-л. прост. 1) зӯр зада диқкати касеро ба худ ҷалб карданӣ шудан 2) худнамоӣ кардан; мозолить глаза кому прост. хори чашм шудан; безор кардан; не верить [своим] глаз -ам ба чашмони худ бовар накардан; не спускать глаз с кого-чего-л. 1) (смотреть) чашм накандан аз касе, чизе 2) (приглаз стально следить) дар зери чашм доштан; открыть глаза кому-л. на что чашми касеро кушодан; отвести глаза кому-л. чашми касеро ба хато андохтан; пожирать глазами кого-что бо чашм хӯрдан; показываться (казаться) на глаза чьи, кому ба назар (ба чашм) намудан; попасть на глаза ба чашм афтидан; продрать глаза прост. чашм кущодан, бедор шудан; проплакать (выплакать) все глаза аз гиря чашмро варам кунондан; протереть глаза прост. бедор шудан; аз хоб хестан; пустить пыль в глаза кому-л. ба чашми касе хок пошидан; пялить (пучить) глаза на кого-что прост. чашмро песондан, чашм сих кардан, чашм дӯхтан; скрыться из глаз аз назар ғоиб шудан; смотреть в глаза кому 1) чашм дӯхтан 2) тамаллуқ кардан; смотреть в глаза чему нотарс рӯ ба рӯ шудан, беҳарос нигоҳ кардан; смотреть в глаза правде аз ҳақикат бим надоштан; смотреть в - а смерти аз марг наҳаросидан; смотреть прямо (смело) в глаза чему нотарсона нигох кардан; смотреть большими глазами тааҷчубомез чашм дӯхтан; смотреть другими глазами на кого--что бо дигар чашм дидан, аз дигар ҷиҳат баҳо додан; аз а в \глаза не знает алифро калтак мегӯяд; искры из глаз посыпались аз чашмон оташ парид; не в бровь, а в \глаз погов. « кофия рост омад; правда \глаза колет посл. сухани ҳак талх мешавад; у страха \глаза велики погов. тарсончак чор чащм дорад

    Русско-таджикский словарь > глаз

  • 3 делать

    несов.
    1. что кардан, сохтан, тайёр кардан; творог делают из простокваши чаккаро аз ҷурғот тайёр мекунанд; делать мебель мебел сохтан
    2. кардан, эҷод кардан, баровардан; делать фильм филм баровардан
    3. что кардан, кор кардан; ничего не делать бекор гаштан, ҳеҷ кор накардан; доьольно говорить, надо [дело] делать гап [задан] бас, кор кардан лозим; чего только мы не дёлали! кори накардагиамон намонд!; что мне было делать? ман чӣ коре карда метавонистам?
    4. в сочет. с сущ. что: делать зарядку машқ (варэиш) кардан; делать опыты таҷриба кардан; делать уроки дарс тайёр кардан; делать дополнения к новому изданию ба чопи нав иловаҳо даровардан; делать выбор интихоб кардан; делать вывод хулоса баровардан; делать глупости беақлӣ кардан; делать долги қарз гирифтан; делать наблюдения мушоҳида кардан; делать обход (о враче, стороже) дидан, дида баромадан; делать ошибку хато кардан; делать подарок тӯҳфа кардан; делать попытку саъй кардан; делать предупреждение огоҳонидан; делать различие фарқ кардан; делать сообщение хабар (ахборот) додан; делать усилия зӯр задан, кӯшиш кардан; делать шаг вперёд як қадам ба пеш мондан; делать жест рукой бо даст ишора кардан
    5. что (в сочет. со словами, указывающими на количество) гаштан, роҳ рафтан, чарх задан; поезд делает восемьдесят километров в час поезд дар як соат ҳаштод километр мегардад; колесо делает сто оборотов в минуту ғилдирак дар як дақиқа сад бор чарх мезанад; катер делает два рейса в сутки катер дар як шабонарӯз ду рейс мекунад
    6. что и без доп. рафтор (муомила) кардан; делать всё посвоему ҳама корро ба таври худ кардан; не знаю, что делать намедонам, чӣ кор кунам
    7. что кардан, расондан; делать добро некӣ кардан;делать одолжение илтифот кардан; делать кому-л. неприятности касеро хафа кардан (озор додан)
    8. кого-что из кого-чего кардан, сохтан, гардондан; делать из кого-л. посмешище касеро хандазор кардан; делать событие из каждого пустяка барои ҳар кори ночизе ҳаёҳу бардоштан // кого-что кем-чем кардан, таъин кардан; делать кого-л. своим помощником касеро ёрдамчии худ кардан; делать счастливым хушбахт кардан, бахтиёр кардан // кого-что кардан, сохтан, нишон додан; борода делала его старше своих лет ришаш ӯро аз будаш калонсолтар нишон медод <> делать авансы кому умедвор кардан, майли муошиқат кардан (аз тарафи зан); делать акцент на чем-л. чизеро таъкид кардан; делать вид вонамуд кардан; делать большие глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать весёлую (хорошую) мину при плохой игре бардурӯғ худро хурсанд нишон додан; делать глазки кому назарбозӣ кардан, чашмакӣ задан; делать дело (делать что-л. важное, полезное) кори муҳимме кардан; делать карьеру ба мартабаи калон (баланд) расидан; делать крюк давр зада роҳро дур кардан; делать кислую мйну рӯй турш кардан; делать нечего, нечего делать в знач. вводн. сл. илоҷ (илоҷи дигар) нест; делать нечего, придётся пойтй туда илоҷи дигар нест, бояд он ҷо рафт; делать погоду таъсири ҳалкунанда доштан; роли муҳим бозидан; делать предложение хостгорӣ кардан; делать стойку охот. сайдро дида наҷунбида истодан; собака делает стойку саг сайдро дида наҷунбида меистад; делать сцену кому-л. бо касе ҷанҷол бардоштан; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, лоиқи ҳурмат кардан; этот поступок делает вам честь ин рафторатон обрӯи шуморо мебардорад; делать из мухи слона аз пашша фил сохтан, аз коҳ кӯҳ сохтан; \делать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; \делать под себя прост. бистарро олуда кардан; что \делать1, что будешь \делать ! чӣ бояд кард!, илоҷи дигар нест!; что прикажешь (прикажете) \делать ? чй бояд кард?, илоҷ чист?; от нечего \делать аз бекорӣ

    Русско-таджикский словарь > делать

  • 4 вид

    I
    м
    1. намуд, афту андом, қиёфа; здоровый вид афту андоми солим; придать вид кому-чему-л. касеро, чизеро ба намуде даровардан
    2. манзара; из окна был вид на озеро аз тиреза манзараи кӯл намоён буд; какой красивый вид ! чй манзараи зебо!
    3. мн. Виды фарз, тахмин; ният, мақсад, ғараз; виды на урожай андозаи ҳосил (аз рӯи тахмин) <> вид на жительство уст. паспорт, ҳуҷҷати зист; в видах чего уст. бо мақсади …; в видах экономии бо мақсади сарфакорӣ; в виде 1) (в форме чего-л.) монанди…, …барин; нарост в виде опухоли ғуррии монанди омос 2) (в качестве чего-л.) ба тариқи…, ба сифати…; в виде упрёка ба тариқи таъна; в каком-л. виде дар ҳолате; в нетрезвом виде дар ҳолати мастӣ, дар сархушӣ; для вида руякӣ, барои намуд; на вид, по виду, с виду аз рӯи намуд, зоҳиран, аз афт(аш); на вид ему было лет двадцать вай зоҳиран бистсола буд, ни под каким видом дар ҳеҷ сурат, ҳаргиз, асло, ба ҳеҷ ваҷҳ; под видом 1) чего бо баҳонаи …; под видом рыбной ловли бо баҳонаи моҳигирӣ 2) кого-чего ба қиёфаи…; при виде… дида, ҳангоми дидан; быть на виду намоён будан, дар мадди назар будан; видать виды 1) гармию сардиро дидан (чашидан), ҷаҳондида (таҷрибакор, пурдида) будан 2) (об одежде) обшуста (нимдошт) будан; делать вид вонамуд кардан; иметь виды на кого-что-л. касеро, чизеро таги чашм кардан; иметь в виду 1) (подразумевать) дар назар доштан 2) (принимать во внимание) дар хотир (дар назар) доштан, ба эътибор гирифтан; я буду иметь вас в виду ман шуморо дар назар хоҳам дошт 3) (иметь намерение) ният доштан, хостан; имейте в виду ба назар гиред, дар хотир дошта бошед; не подать (не показать) виду (вида) вонамуд кардан, сир надодан; принять вид кого худро … нишон додан; он принял беспечный вид (вид беспечного человека) ӯ худро бепарво нишон дод; потерять из виду (из вида) аз назар гум кардан; скрыться из виду (из вида) аз чашм ғайб задан, аз назар ғоиб шудан; ставить на вид кому огоҳ кардан, огоҳонидан; упустить (выпустить) из виду (из вида) фаромӯш кардан, ба назар нагирифтан
    II
    м
    1. навъ, хел; виды спорта навъҳои варзиш
    2. биол. ҷинс, зот
    3. грам. намуд; совершенный вид глагола намуди мутлақи феъл; несовершённый вид глагола намуди ғайримутлақифеъл; многократный вид глагола намуди бисьёркаратаи феъл; однократный \вид глагола намуди яккаратаи феъл

    Русско-таджикский словарь > вид

  • 5 стать

    I
    сов.
    1. хестан, рост хестан, аз ҷо хестан рост шудан; истодан; стать на цепочки ба нӯги по истодан; волосы стали дыбом мӯйҳо сих шуда монданд
    2. истодан, ҷой гирифтан; стать лагерем дар кароргоҳ ҷой гирифтан
    3. истодан, аз ҳаракат мондан; часы стали соат хобид; мотор стал мотор истод; лошади стали аспҳо аз ҳаракат монданд
    4. ҷойгир шудан, ғунҷидан; диван здесь не станет диван ин ҷо намеғунҷад
    5. таваккуф кардан; стать на якорь лангар андохтан
    6. сар кардан, ба коре шурӯъ кардан; стать на караул посбон шуда истодан <> -стать горой за кого-что пуштибон шудан; стать грудью за кого-что сина сипар кардан; стать поперёк горла кому дилбазан шудан, ба ҷон расондан; стать поперёк пути кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; стать в копеечку бисьёр қимат афтидан; стать во главе чего-л. дар сари чизе истодан; стать в тупик ноилоҷ монондан; стать на дыбы қатъиян мукобил шудан, пошна задан; стать на задние лапки перед кем хушомадгӯиро сар кардан, лаганбардор шудан; стать на колени таслим шудан, гардан фуровардан; стать на ноги 1) сиҳат шудан 2) мустакил шудан 3) аҳволи моддии худро беҳтар кярдан; стать на одну доску с кем-л. ба касе баробар шудан; стать на пути см. стать поперёк пути; стать на путь чего ихтиёр кардан; стать на стражу (на страже) чего-л. пуштибони чизе шудан, чизеро дифоъ кардан; дело стало кор хоб карда монд; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; ни \статьть ни сесть сӯзан партоӣ - рост меистад
    II
    ж
    1. кадду қомат, андом, сохти бадан
    2. зот; лошадь арабской стати аспи зоти тозӣ
    3. перен. уст. хо-сият
    4. в знач. сказ. со словами «что за, какая» уст.: чӣ ҳоҷат <> под стать 1) шабеҳ, монанд 2) мезебад, шинам, зебо; с какой стати? чаро? барои чӣ?
    сов.
    1. ҳамчун феъли ёридиҳанда кор фармуда мешавад: сар (шурӯъ) кардан; он сразу стал работать вай якбора ба кор сар кард; он стал заниматься на курсах вай ба хондан дар курс шурӯъ кард
    2. в сочет. с неопр.\ я стану тебе помогать ман ба ту ёрй медиҳам; я не стану тебя слушать ман гапи туро гӯш намекунам
    3. кем-чем безл. в сочет. с тв. или с прил. в тв. или им. означает «сделаться», «превратиться» шудан, гардидан; стать счастливым хушбахт шудан; он стал очень нервным вай бисьёр асабӣ шуд; в доме стало холодно хона хунук шуд; стать взрослым калон шудан; стать врачом духтур шудан
    4. шудан, воқеъ шудан, рӯй додан; что с ним стало? ба вай чӣ шуд?
    5. кого-чего безл. с отриц. намондан, тамом шудан; сил не стало қувва намонд
    6. разг. расидан, кифоя будан; станет ли на это времени? ба ин (кор) вақт мерасида бошад?
    7. прост. истодан, арзидан, афтидан; во сколько вам стало пальто? ин пальто ба шумо чанд пул афтид? <> во что бы то ни стало бо кадом роҳе ки бошад, ҳар навъ карда, ҳар чӣ бошадҳам; незаниматьстать чего прост. фаровон, мӯл, сероб; стало быть вводн. сл. (следовательно, значит) пас, набошад, яъне; стало быть, его нет дома пас ӯ дар хона нест; с него станет вай метавонад, аз дасти вай ҳар кор меояд

    Русско-таджикский словарь > стать

  • 6 нос

    м
    1. бинӣ, димоғ, машом; курносый нос бинии пучуқ; прямой нос бинии рост; нос с горбинкой бинии дӯнг; орлиный нос бинии минқоршакл; греческий нос бинии рост, бинии зебо
    2. нӯл, минқор; дятел стучит носом по коре эзорсурхак ба пӯсти дарахт нӯл мезанад
    3. ҷумак; чайник с отбитым носом чойники ҷумакшикаста
    4. нӯг, нӯл; ботинки с тупыми носами ботинкаи нӯгпаҳн
    5. сар, нӯг, қисми пеш; нос корабля сари кишти
    6. геогр. (мыс) димоға нос в нос, носом к.носу рӯ ба рӯ; на носу ба наздики, наздик; зима на носу зимистон наздик; не по носу кому прост. маъқул не, зӯр намерасад; под носом, под самым носом дар пеши чашм, дар пеши назар; с носа, с носу прост. аз ҳар кас, сари касе; носа не показыватв (не казать) куда, к кому камдидор будан, камнамо шудан; в нос говорить (петь и т. п.) манқаманқа (бо димоғ) гап задаи (сурудан); изпод [самого] носа (носу) кого, чьего, у кого взять (утащить и т. п.) аз пеши чашм бурдан (рабудан ва ғ.); под нос говорить (бормотать и т. п.) прост. зери лаб ғур-ғур кардан; бить в нос ба димоғ задан; водить за нос бо чормағзи пуч доман пур кардан, бо ваъдаи дурӯғ фиреб додан; воротить нос от кого-чего рӯ гардондан, рӯй тофтан; высунуть нос куда, откуда берун баромадан; держать нос по ветру замонасозӣ кардан; драть (задирать, поднимать) нос перед кем прост. димоғбаландӣ кардан, фук ба осмон бардоштан, ҳавобаланд шудан; зарубить [себё] на носу ҳалқа бар гӯш кардан; клевать носом пинак рафтан; крутить носом прост. гардантобӣ (саркашӣ) кардан; морщить нос рӯ турш кардан; не видеть дальше своего [собственного] носа аз атроф бехабар будан, кӯтоҳандеш будан; оставить с носом кого, натянуть (наставить) нос кому прост. фиреб додан, ду даст дар бини монондан; остаться с носом фанд хӯрдан, ду даст дар бинӣ мондан; повесить нос [на квинту] лабу лунҷ овезон кардан, хафа мондан, маъюс шудан; совать [свой] нос, соваться с носом (со свойм носом) куда, во что прост. ба ҳар кор аралаш шудан, ба ҳар ош қатиқ шудан; тыкать в нос кому, тыкать носом кого во что прост. дағалона ишорат додан; утереть нос кому-л. прост. касеро ба як нӯл задан, уткнуть нос, уткнуться носом во что чашм дӯхтан, ғарқ шудан (ба навиштан, хондан); комар носа (носу) не подточит погов. касе ғингӣ гуфта наметавонад; с гулькин (с воробьйный) нос прост. қитикак, пушти нохун барин; короче воробьйного носа бисёр кӯтоҳ, хеле кӯтоҳмуддат; [хоть] кровь из носу (из \носа) прост. бо ҳар роҳе, ки бошад, мурӣ ҳам

    Русско-таджикский словарь > нос

  • 7 наставить

    I
    сов.
    1. что кого-чего мондан, гузоштан; наставить на стол всякой еды ба рӯи миз ҳар гуна таом гузоштан
    2. чего разг. задан; т синяков зада кабуд кардан
    3. что [илова карда] дарозтар кардан; наставить рукава остинҳоро дарозтар кардан
    4. что рост кардан, ба нишон рост кардан; наставить дуло револьвера мили таппончаро рост кардан <> наставить нос кому-л. касеро фиреб додан, ду даст дар бинӣ монондан; наставить рога кому-л. 1) ба шавҳар бевафоӣ кардан 2) хушдори зани касе будан
    II
    сов. кого-что на что, чему уст. панд додан, насиҳат кардан; наставить на путь истинный (на путь истины) кого роҳи ҳақиқатро нишон додан, ба роҳи рост ҳидоят кардан; \наставить на ум (на разум) кого насиҳат додан

    Русско-таджикский словарь > наставить

  • 8 набить

    сов.
    1. что пур кардан, анбоштан, пуропур рехтан, ҷо кардна; набить погреб льдом таҳхонаро бо (аз) ях пур кардан; набить папиросы найчаи папиросро аз тамоку пур кардан; набить трубку ба чубуқ тамоку ҷо кардан; набить рот (живот) прост. даҳон (шикам) пур кардан
    2. что на что зада шинондан (даровардан); набить обруч на бочку ба бочка чамбарак задан (зада шинондан)
    3. что текст. нақшдор кардан, гул баровардан; набить ситец ба чит нақш бастан
    4. что разг. занондан, задан; набить мозоли обила занондан; набить шишку на лбу пешониро зада варам кунондан
    5. что, чего разг. (вколотить) задан; набить гвоздей в стену ба девор мех задан
    6. что, чего разг. (разбить) шикастан
    7. что, кого-чего шикор (сайд) кардан (задан); набить уток мурғобӣ шикор кардан
    8. кому-чему прост. (победить в игре) ғолиб (зӯр) баромадан
    9. кого-что прост. задан, сахт задан; набить морду кому-л. груб. прост. ба фуки касе задан набить битком пур (лаболаб) кардан; набить карман (мошну) кисаро пур кардан; бой шудан; набить оскомину 1) дандонро кунд кардан, дандонро занондан (аз бисёр хӯрдани чизхои турш) 2) ба дил задан, безор (сер) шудан; набить руку вчём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; набить цену на что нархро бардоштан (баланд кардан); \набить себе цену нархи худро баланд кардан, бозори худро тез кардан

    Русско-таджикский словарь > набить

  • 9 выйти

    сов.
    1. баромадан, баромада рафтан, берун баромадан, хориҷ шудан; выйти из дому аз хона баромадан; выйти на воздух берун баромадан
    2. перен. баромадан, хориҷ шудан, партофта рафтан; выйти из игры аз бозй барома-дан; выйти из боя аз ҷанг баромадан; выйти из больницы аз касалхона баромадан
    3. баромадан, омадан; выйти на сцену ба саҳна баромадан
    4. рафтан, баромадан; выйти на прогулку ба сайру гашт рафтан; выйти на охоту ба шикор баромадан
    5. баромадан, нашр шудан; выйти из печати аз чоп баромадан
    6. баромадан, шудан; выйти победителем голиб шудан
    7. баромадан, шудан; из этих записок вышла бы повесть аз ин хотирот кисса мешуд
    8. рӯйдодан, вокеъшудан; вышла неприятность ҳодисаи нохуш рӯй дод
    9. закого шавхар кардан; выйти замуж шавҳар кардан
    10. из кого-чего баромадан; выйти из народа аз байни халк баромадан 1). (прийти к концу) сарф шудан, тамом шудан; дрова все вышли тамоми ҳезум сарф шуд; срок вышел мӯхлат тамом шуд <> выйти боком аз бинй баро-мадан; выйти наружу ошкор шудан; выйти сухим из воды аз об хушк баромадан; выйти в люди ба катори одам даромадаи; выйти в свет чоп шудан, нашр гардидан; выйти в тираж ирон. аз маърака баромадан; выйти из колей сарсон шудан; выйти из пелёнок калонсол шудан, мустакил шудан; выйти из положения чора ёфтан; выйти из пределов (из гранйц) чего, -выйти за пределы чего аз ҳадди эътидол гузаштан; выйти из себя худро гум кардап, инони ихтиёр аз даст додан; выйти из строя аз кор баромадан; выйти из терпения токат ток шудан; выйти из-под кисти кого, чьей книжн. амали… (расми…) фалон кас буда; - из-под опеки аз васоят озод шудан; выйти из-под пера кого, чьего книжн. ба қалами касе мансуб будан; выйти на пенсию ба нафақа баромадан, нафақахӯр шудан; лицом не вышел хушрӯ не; рожей не вышел груб. прост. афташ хунук; ростом не вышел қад-паст аст; годы (года) вышли кому, кого прост. синнаш ба як ҷо расидааст; он пошел на фронт добровбльцем, хотя года его вышли вай ихтиёрй ба фронт рафт, агарчи синнаш калои буд

    Русско-таджикский словарь > выйти

  • 10 честь

    I
    ж
    II
    . ору номус, шарафу номус, виҷдон; дело чести кори виҷдон; береги честь смолоду шарафу номуси худро аз овони ҷавонӣ нигоҳ дор
    2. шараф, шаън, [мояи] ифтихор; честь страны ифтихори мамлакат; честь флага шарафи байрақ
    3. номи нек, некномӣ; задеть чью-л. честь ба иззати нафси касе расидан
    4. бакорат, исмат, иффат, покдоманӣ; потерять честь иффатро гум кардан
    5. ҳурмат, эҳтиром, иззат, обрӯ; это для меня большая честь ин барои ман шарафи бузург аст // уст. (почетное звание) номи фахрӣ <> в честь кого-чего-либо ба шарафи касе, чизе; к чести чьей-л. ба ҳурмати касе; к чести его следует заметить, что … хубии ӯ дар он аст, ки …; по чести ба ростӣ ио чести сказать в знач. веодн. сл. уст. рости гап ин ки … честь честью, честь по чести аз рӯи қоида; он тавр, ки мебоист; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, касеро лоиқи ҳурмат кардан; это делает честь вашему вкусу ин аз хубии саликаи шумо шаҳодат медиҳад; отдавать честь 1) кому воен. саломи низомӣ додан 2) кому-чему (воздать почести) арзи эҳтиром кардан; пора (надо) и честь знать 1) бас аст, қофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вакти рафтан (хайру хуш) расид; просить честью ба нағзӣ пурсидан, бо забони хуш илтимос кардан; принадлежит честь кому-л. махсуси шарафи касе аст; честь открытия чего-л. принадлежит кому-л. шарафи кашфи чизе ба касе тааллук дорад; была бы честь предложена таклиф карда шудку, бас аст; честь и место комууст. 1) марҳамат кунед, бинишинед; 2) мо аз ташрифи шумо хушнудем; ваша честь уст. ҷаноби (ҳазрати) шумо; честь имею сообщить вам, что ба маълумоти ҷанобашон мерасонам, ки…; \честьь имею кланяться уст. хуш бошед!, саломат бошед!
    II
    несов. уст. эътироф кардан, ҳисоб кардан, шумурдан, донистан
    несов. что уст. и обл. хондан

    Русско-таджикский словарь > честь

  • 11 ум

    м
    1. акл, хирад, фаҳм, зеҳн; пытливый ум акли кунҷков; человек большого ума одами боақл, одами хирадманд; светлый ум ақли расо (комил); проницательный ум акли басир (тез); короткий ум ақли кӯтоҳ; волновать умы одамонро шӯрондан
    2. мутафаккир, олим, хирадманд, донишманд; лучшие умы человечества беҳтарин мутафаккирони башарият <> в уме
    1. дар дил, дар фикр 2) выражение удивления: ты в уме? ақлат ҳаст? ақ-лат дар ҷояш?; не в своем уме ақлаш дар ҷояш не, девонаавзоъ; из ума вон аз хотир баромад, фаромӯш шуд; на уме дар дил; от (с) большого ума ирон. аз камоли беақлӣ, аз бефаҳмӣ, аз нодонӣ; с умом андешида, фикр карда; себе ка уме ба кори худ ҳушьёр, дамдузд; без ума [быть] от кого-чего-л. волаю шайдои касе, чизе шудан; брать-ся за ум боақл шудан; взбрести на ум кому ба хаёл омадан; взяться за ум ба тавфиқ омадан; выжить из ума пир шуда ақлро гум кардан; держать в уме что дар хотир доштан; доходить своим умом сарфаҳм рафтан; лишиться ума аклро гум кардан, аз ақл бегона шудан; мешаться в уме ақлро гум кардан, девона шудан; не выходит (нейдет) из ума аз хаёл дур намешавад, фаромӯш намешавад; не идет на ум кому что ҳавсала нест; прийти на ум ба хаёл омадан; раскинуть умом фикр карда баромадан, майна кор фармудан, ақл давондан; свести с ума 1) ба дараҷаи девонагӣ расондан, девона кардаи 1) шефтаю шайдо кардан; сойти (спятить) с ума 1) аклро гум кардан, девона шудан 2) бемулоҳизагӣ кардан; ум за разум зашёл (заходит) у кого калла варам кард, майна гиҷ шуд; ума не приложу фикрам (ақлам) намегирад, ҳеҷ ақлам намерасад; уму непостижимо аз ақл берун; ума палата у кого акли расо, кони ақл; ума помраченье уст. аҷоиб, ҳайратафзо, тааҷҷубовар; уму-разуму учить/сого ақлу хирад ёд додан; задним умом крепок ақли ғулом баъд аз пешин медарояд; и в уме нет (не было) у когб-л. дар фикраш ҳам набуд; не моего (твоего, нашего) ума дело ин ба ман (ту, мо) алоқае надорад; по одежке встречают, по уму провожают посл. ум гап дар салла не, дар калла

    Русско-таджикский словарь > ум

  • 12 снять

    сов.
    1. кого-что гирифтан, бардоштан, фуровардан; снять чайник с огня чойникро аз болои оташ гирифтан; снять ковёр со стены гилемро аз девор гирифтан; снять ребёнка с дивана кӯдакро аз диван фуровардан; снять рюкзак борхалтаро кашида фуровардан
    2. что кашидан, кашида гирифтан; снять пальто палторо кашидан
    3. что с.-х. бардоштан, ғундоштан, чидан; снять богатый урожай ҳосили фаровон бардоштан
    4. что кашида баровардан (гирифтан); снять лодку с мели заврақро аз ҷои пасти об кашида баровардаи
    5. что буридан, бурида гирифтан; снять волосы мӯй гирифтан; снять шкуру с медведя хирсро пӯст кандан; снять пуговицы тугмаҳоро бурида гирифтан
    6. кого-что ҷеғ зада гирифтан, пас гирифтан; снять караул қаровулро чеғ зада гирифтан
    7. кого-что воен. куштан, асир кардан; партизаны сняли часового партизанҳо посбони душманро куштанд
    8. кого перен. бекор кардан, баровардан; снять с работы аз кор баровардан; снять с учёта аз ҳисоб баровардан
    9. что перен. бекор кардан, лағв кардан, монондан; снять вопрос с обсуждения масъаларо ба муҳокима нагузоштан; он снял своё предложение вай таклифи худро пас гирифт; снять обвинение айбро бардоштан
    10. что озод кардан, халос кардан, гирифтан; снять ответственность с кого-л. касеро аз масъулият озод кардан
    11. что гирифтан, бардоштан; снять копию с диплома нусхаи дипломро бардоштан; снять мерку андоза гирифтан
    12. кого-что фото, кино сурат (акс) гирифтан; снять фильм фильм гирифтан
    13. что ба иҷора гирифтан; снять комнату хонаро ба иҷора гирифтан
    14. что юр. пурсидан, пурсида гирифтан, кардан; снять показания со свидетелей шоҳидонро пурсидан; снять допрос истинтоқ кардан <> снять голову с кого, кому 1) (убить) сар буридан 2) (наказать) калла кандан 3) уст. (подвести кого-л.) ноумед кардан; снять покров (покровы) с кого-чего-л. миси касеро, чизеро баровардан; снять последнюю рубашку с кого луб-луч кардан, лучу урён кардан; снять стружку с кого-л. касеро ба тахта ка-шидан; снять шляпу перед кем-л. дар пеши касе сари таъзим фуруд овардан; как рукой сняло что прост. ту дидӣ - ман надидам шуд, тамоман нест шуд

    Русско-таджикский словарь > снять

  • 13 пронести

    сов.
    1. кого-что бурдан, бардошта бурдан (овардан), гирифта бурдан (овардан); пронести чемодан до вагона чамадонро то дари вагон бар­дошта бурдан
    2. кого-что (мимо кого-чего-л.) бардошта гузаштан (гузарондан), аз пеши касе (чизе) гирифта гу­заштан; пронести знамёна мимо трибуны байрақҳоро бардошта аз назди минбар гузаштан // кого-что (через что-л.) аз миёни (аз байни) чизе гузарондан; пронести шкаф через дверь ҷевонро аз дар гузарондан // что разг. (доставить тайком) рустӣ (пинҳонӣ) бурда ра­вондан // что перен. дар дил (дар хотир, дар ёд) нигоҳ доштан (хиссеро, фикреро ва ғ.) пронести любовь к кому-л. через всю жизнь ишқи касеро то охири умр дар дил парваридан
    3. кого-что тез (давон-давон) гузаронда бурдан, тез (тозон) давонда гузарондан, босуръат бурдан (савора); машина пронесла нас через центр города мошин моро аз маркази шаҳр бо­суръат гузаронда бурд
    4. чаще безл. что рондан, ҳай (рад) кардан; тучу пронесло шамол абрро ронд, абр гузашта рафт // перен. (миновать - о беде, опасности и т. п.) гузаштан, бартараф (рафъ) шудан
    5. что уст. (раз­нести - слух, сплетню) паҳн кардан, миш-миш кардан, ғайбат кардан
    6. безл. кого прост, дарун равондан, дарунрав кардан, исҳол кардан (ку­нондан); от ягод ребёнка пронесло мева бачаро дарунрав кард

    Русско-таджикский словарь > пронести

  • 14 отнестй

    сов.
    1. кого-что бурдан, бурда расондан (додан, мондан); отнестй книгу в библиотёку китобро ба китобхона бурдан; отнестй ребёнка в ясли бачаро ба ясли бурда мондан
    2. кого-что бардошта бурдан, дур кардан, ба дигар ҷо бурдан; отнестй забор дальше деворро акибтар бурдан; отнестй от дороги аз сари роҳ дур кардан // (течением, ветром) бурдан, рондан; течением отнесло лодку безл. ҷараёни об заврақро гирифта бурд
    II
    (отстранить от себя) кашидан, ёзондан, гардондан
    3. кого-что к кому-чему нисбат (тааллук) додан, мансуб кардан, марбут (мансуб) донистан; отнестй рукопись к десятому веку дастнависро марбут ба асри даҳум донистан // что к чему донистан, ҳавола кардан, вобаста кардан; ошибки следует отнестй к его небрежности хатоҳои содиршударо аз бепарвоии ӯ бояд донист
    4. что разг. (отложить) монондан, мавкуф гузоштан, гузарондан
    5. что прост. буридан, ҷудо (катъ) кардан; отнестй голову сар аз тан буридан <> отнестй за счёт кого-чего-либо 1) ба ҳисоби касе, чизе гузарондан 2) ба касе, чизе нисбатдодан; \отнестй на чей-л. счёт ба касе, чизе нисбат додан

    Русско-таджикский словарь > отнестй

  • 15 отдаться

    сов.
    1. кому-чему, на что худро ба ихтиёри касе, чизе супурдан // кому уст. (сдаться врагу) таслим (асир) шудан
    2. чему худро бахшидан; великом отдаться театру умри худро тамоман ба театр бахшидан; отдаться чему-л. всей душой ба чизе (ба коре) аз таҳти дил дода шудан; отдаться чему-л. безраздельно саргарми коре шудан; отдаться мечтам ғарқи орзуву ҳавас шудан
    3. кому тан додан
    4. (о звуке) акси садо додан; голос гулко отдался в пустой комнате акси садо дар хонаи холӣ баръалоина ба гӯш расид // в ком-чём (о каком-л. чувстве, ощущении и т. п.) асар кардан; острая боль отдалась в голове дарди сахт ба сар асар кард <> отдаться во власть кого-чего-л. ба касе, ба чизе итоат кардан

    Русско-таджикский словарь > отдаться

  • 16 переити

    сов.
    1. что, через что и без доп. гузаштан, убур кардан; переити [через] улицу аз кӯча гузаштан, кӯчаро бурида гузаштан; переити мост аз пул гузаштан; переити реку вброд аз ҷои пастоби дарё [пиёда] гузаштан; переити в другую комнату ба хонаи дигар гузаштан
    2. гузаштан; переити на другой факультет ба факультети дигар гузаштан; переити на третий курс ба курси сеюм гузаштан
    3. гузаштан, ҳамроҳ шудан; переити на сторону врага ба тарафи душман гузаштан; гу в другое подданство ба раияти давлати дигар гузаштан
    4. к кому, кому гузаштан; власть перешла в руки трудящихся ҳокимият ба дасти меҳнаткашон гузашт; дом перешёл по наследству к сьшу хона ба писар мерос монд; болезнь от матери перешла к ребёнку касали аз модар ба бача сироят кард; в русскии язык перешло много слов из французского ба забони руси аз французи бисёр калимаҳо гузаштаанд
    5. гузаштан; пардохтан, шурӯъ кардан; переити к другой теме ба мавзӯи дигар гузаштан; переити от обороны к наступлению аз мудофиа ба ҳуҷум гузаштан
    6. во что мубаддал шудан, табдил ёфтан, гузаштан; ветер перешёл в ураган шамол ба тӯфон мубаддал шуд
    7. за что разг. гузаштан; время перешло за полночь вакт аз нисфи шаб гузашт <> переити дорогу кому-л. сари роҳи касеро гирифтан; -ы [через] порог кого-чего, чеи ворид (дохил) шудан; \переити Рубикон қадами қатъӣ гузоштан, ба қарори қатъӣ омадан

    Русско-таджикский словарь > переити

  • 17 памятць

    ж
    1. ёд, зеҳн, хотир, қувваи ҳофиза; зрительная памятцьь ҳофизаи чашм; у него хорошая памятцьь қувваи ҳофизаи ӯ нағз аст; зеҳни ӯ тезаст; если мне не изменяет памятцьь агар аз хотирам набаромада бошад, агар аз ёдам нарафта бошад; выучить на памятцьь аз ёд кардан, аз бар (ҳифз) кардан
    2. ёдоварӣ, ёдгорӣ, хотира, ёдбуд; хранить памятцьь о погибших героях қаҳрамонони шаҳидро ёдоварӣ кардан; подарить на памятцьь барои ёдгорӣ туҳфа додан
    3. ҳуш, ҳис; больной лежал без памятць и бемор беҳуш мехобид <> вечная памятцьь кому хотираи абадӣ; дырявая (короткая, куриная) памятцьь фаромӯшхотирӣ, ҳофизаи суст; блаженной (светлой, незабвенной) памятцьи уст. ёдаш ба хайр, марҳум, раҳматӣ; без памятцьи 1) маҷнунвор, шайдоиёна, девонавор; любить без памятцьи маҷнунвор дӯст доштан, ошиқи шайдо шудан 2) в знач. сказ. от кого-чего мафтун шуда аст, дилдода аст; он от тебя без памятць и вай мафтуни ту шудааст, вай ба ту дил бохтааст; из памятцьи вон [выскочило] аз хотир баромад, фаромӯш шуд; на памятцьи кого-л., чёй-л. дар хотири (дар ёди) касе будан; этот случай на моёй памятцьи ин воқеа дар хотирам ҳаст; на памятцьь, по памятцьи аз ёд (гуфтан, нақл кардан, донистан); по старой памятцьи гузаштаро ба ёд оварда; выбросить (выкинуть, вычеркнуть) из памятцьи кого-что аз хотир баровардан; выжить из памятцьи пир шуда ақлро гум кардан; вылететь (выпасть, выскочить, улетучиться) из памятцьи тамоман аз хотир баромадан, тамоман фаромӯш шудан; выпустить из памятцьи аз хотир баровардан, фаромӯш кардан; зарубить [себе] в памятцьи прост. нағзакак ба хотир гирифтан; изгладиться из памятцьи фаромӯш кунондан, аз хотир (аз ёд) рафтан; лишиься памятцьи уст. беҳис (беҳуш) шудан, аз ҳуш рафтан; не выходит из \памятцьи фаромӯш намешавад, аз хотир намебарояд; прийти на \памятцьь ба хотир (ба ёд) омадан; дай бог \памятцьь хофиза мададгор шавад

    Русско-таджикский словарь > памятць

  • 18 перед

    (передо) предлог с тв.
    1. (напротив кого-чего-л.) дар пеши…, дар рӯ ба рӯи…; перед домом дар пеши хона; перед тобой дар рӯ ба рӯи ту
    2. (за некоторое время до чего-л.) андаке пеш аз…, пеш аз…, пеш, қабл аз…; он приехал перед нами ӯ аз мо андак пеш омад; мыть руки перед е доим дастҳоро пеш аз хӯрок шустан
    3. (по отношению к кому-чему-л.) дар пеши…, дар назди…, дар ҳузури…, аз…; я перед вами винват ман дар пеши шумо гунаҳкорам; мне неудобно перед вами ман аз шумо дар хиҷолатам, ман аз шумо изо мекашам; извиниться перед другом аз дӯст узр (маъзарат) хостан
    4. (по сравнению с кем-чем-л.) дар пеши…, дар назди…, нисбат ба…, назар ба…, аз…; его игра перед твоей бледнеет бозии ӯ дар пеши бозии ту ҳеҷ аст <> перед лицом 1) коголибо дар пеши (дар ҳузури, дар назди) шахсе 2) чего-л. дар сурати мавҷуд будани чизе м
    1. пеш, тарафи пеш, тарафи рӯи; перед платя пеши курта
    2. мн. переда сапожн, сари; переда сапог сарии мӯза

    Русско-таджикский словарь > перед

  • 19 следовать

    несов.
    1. за кем-чем раф­тан; он неотступно следовал за мной вай ҳамчунон аз паи ман мерафт
    2. за чем рӯй додан; события следовали одно за другим ҳодисаҳо паи хам зуд рӯй медоданд
    3. рафтан, гаштан, ҳаракат кардан; поезд следует без остановок поезд бе таваққуф меравад
    4. чему перен. ба инобат гирифтан, пай­равӣ кардан; он во всём следует отцу вай ҳамаи гапҳои падарашро ба ино­бат мегирад; она следует моде вай мудпарастӣ мекунад
    5. баромадан; из этого следует, что… аз ин бармеояд ки…
    6. безл. кому-чему и с неопр. лозим (зарур) аст, бояд; вам следует обратиться к врачу шумо бояд ба духтур муроҷиат кунед; об этом следует знать всем ҳама инро бояд донанд
    7. кому--чему, с кого-чего и без доп. бояд; вам следует получить сто рублей шумо бояд сад сӯм гиред; мне с вас следует полу­чить три рубля шумо бояд ба ман се сӯм диҳед как \следоватьует бояду шояд

    Русско-таджикский словарь > следовать

  • 20 вина

    ж
    1. айб; гуноҳ; признать свою вину ба гуноҳи худ иқрор кардан; загладить свою - у гунохи худро шустан; поставить кому-л. в вину ь айбдор кардан; по чьей-л. винего (бо гуноҳи) касв
    2. сабаб, иллат, боис; всему виною была его усталость ҳамаи ин хастагии ӯ буд ' но -ё кого-чего ба сабаби …, ба иллати …; без вины виноватый гунаҳгори бегунох

    Русско-таджикский словарь > вина

См. также в других словарях:

  • КОМУ — как угодно, а мы как знаем. Еще солнышко высоко (говорит лиса в яме), а знать тут ночевать! Про то знают купец, да продавец. Знай, да не бай. знать не знаю, ведать не ведаю, ответ на допрос. Тем только и дышим, что знать не знаем, ведать не… …   Толковый словарь Даля

  • Награждение, признание заслуг или лишение чего-либо, наказание — Имена существительные     ИЗВЕ/СТНОСТЬ, знамени/тость, популя/рность, сла/ва.     Широкое признание заслуг многими, всеми чьего либо таланта, доблести.     НАКАЗА/НИЕ, пла/та, высок. возме/здие, высок. ка/ра, высок. немези/да, высок. распла/та,… …   Словарь синонимов русского языка

  • требование (кому), требовать (у кого) — ▲ обращение (к кому), ▲ обращаться (к кому) ↑ для (чего), побуждать, выполнить, обязательный, действие требовать просить категорически; обращаться, чтобы побудить выполнить обязательное действие (я требую от вас). требование кому (выдвигать #.… …   Идеографический словарь русского языка

  • не́кого — некому, некем, не о ком, мест. отрицат., с неопр. В сочетании с предлогом отрицание „не“ ставится перед предлогом и пишется отдельно, например: не у кого, не к кому, не с кем. Нет никого, кто (мог бы сделать что л., был бы пригоден для чего л.).… …   Малый академический словарь

  • ценность (чего) — ▲ свойство ↑ положительный ценность положительное свойство; свойства объекта, которые можно использовать; польза, которую можно извлечь из чего л; значимость объекта; совокупность свойств объекта; степень полезности (духовные #). представлять… …   Идеографический словарь русского языка

  • быть примером (кому) — ▲ быть источником ↑ подражать пример то, что вызывает подражание (# для подражания. личный #). являть пример [образец] чего. показывать [подавать] пример кому. быть [являться] примером для кого. ставить в пример. законодатель (# мод). задавать… …   Идеографический словарь русского языка

  • занять — ЗАНЯТЬ, займу, займёшь; занял, заняла, заняло; занявший; занятый ( ят, ята, ято); совер., что. Взять взаймы. З. рубль. | несовер. занимать, аю, аешь. • Не занимать кому кого (чего) (разг.) имеется много кого чего н. у кого н. Ума ему не занимать …   Толковый словарь Ожегова

  • ЖЕЛАТЬ — ЖЕЛАТЬ, аю, аешь; несовер. 1. чего, кого (что) (с конкретными сущ., разг.), с неопред. или с союзом «чтобы». Испытывать желание, хотеть. Ж. признания. Желаю знать. Желаю, чтобы он вернулся. Желаете кофе или чаю? Ж. невыполнимого. Много желающих… …   Толковый словарь Ожегова

  • оценка — кого чего и кому чему. 1. кого чего (определение цены, стоимости, значения кого , чего л.). Оценка имущества. Оценка знаний учащихся. Оценка гениев, опередивших свой век, совершается в потомстве (Добролюбов). 2. кого чего и кому чему (мнение,… …   Словарь управления

  • памятник — кому чему (в честь кого чего) и кого чего. 1. кому, в честь кого чего (скульптурное сооружение в честь какого л. лица, события). Памятник Пушкину в Москве. Она вышла на площадь, широко раскинувшуюся вокруг памятника Кирову (Кетлинская). Марья… …   Словарь управления

  • жаль — кого что, кого чего и чего. 1. кого что (о чувстве сострадания, жалости по отношению к кому , чему л.). Жалко (жаль) девочку. Жалко (жаль) увядшую розу. Мне стало невыразимо жалко его (Гаршин). 2. кого что и кого чего (о чувстве грусти, горечи,… …   Словарь управления

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»