кодтой

Дыууæ лæппын хæфсы ссæст хæмпæлмæ сбырыдысты æмæ ныхас кæнынц. – Два лягушонка взобрались на примятый бурьян и стали беседовать. (Брытъиаты Е., Цад)

Иу индиаг сахар Сураты уыди кофецымæн. Уырдæм алы бæстæтæй æмбырд кодтой бæлццæттæ æмæ-иу арæх ныхас кодтой. – Была в индийском городе Сурате кофейная. И сходились туда из разных земель проезжие и иностранцы и часто беседовали. (Л. Толстой, Суратская кофейня. Тæлмацгæнæг – Æмбалты Ц.)

Бибойы æд фос, æд рæгъау зæй фæласта; нарæг комы зæйы бын ныххерджитæ сты. – Бибо вместе со скотом, со стадом унесло лавиной; в тесном ущелье под лавиной (трупы) полегли навалом. (Гæдиаты Секъа)

Гъе, æмæ фæсте ма баззайыны тыххæй адæм гуылф кодтой, къæсæргæрон-иу ныххерджи сты æмæ дзы фæрсксæстытæ æмæ цонгсæстытæ кодтой. – И вот, чтобы не оказаться в числе отстающих, люди наваливались толпой, образуя у порога затор, в результате чего ломали себе ребра, руки. (Дзесты Куыдзæг, Зæрдæйы ностæ)

Уыцы хъуымацæй кодтой адæм сæхицæн хæдæттæ, сырх ахорæнæй ахуырстæй дзы сылгоймæгтæ кодтой сæхицæн уæрагæмбæрзæнтæ дæр. – Из этой ткани люди шили себе рубашки, а из выкрашенной в красный цвет (ткани) женщины делали себе также панталоны. (Беджызаты Ч., Мæсгуытæ дзурынц)

Ацы æгъдауы æнгæс æгъдау кодтой абхаз, сомих, гуырдзы, цæцæн, мæхъхъæл æмæ æндæр адæмтæ дæр. – Похожий обычай был у абхазов, армян, грузин, чеченцев, ингушей и других народов. (Цыбырты Л., Ирон адæмон бæрæгбонтæ)

Агъуысты бын ахуырст куы уа, уæд уый дæр хорз. – Если пол в комнате покрашен, то это уже хорошо. (Журнал «Æфсир», 1910, №3)

Хæдзарæн йæ дæллаг кæрон, агъуысты бын фæрсæй-фæрстæм лæууыд дыууæ æмхуызон æфсæйнаг пецы æмæ сын чъиригæнæг сылгоймæгтæ сæ алыварс æмызмæлд кодтой. – В нижнем конце дома, на полу, бок о бок стояли две одинаковые железные печи, вокруг которых суетились, пёкшие пироги, женщины. (Хуыгаты С., Гандзейы чиныг)

Куысты фæстæ-иу <…> цыдтæн мæзджытмæ ламаз кæнынмæ, азан-иу куы ныхъхъæр кодтой, уæд… – После работы, заслышав азан, я шел в мечеть делать намаз … (Мамсыраты Д., Райгуырæн бæстæ)

Хус цырагъмæ спичкæ бадар æмæ апæр-пæр кæндзæн – Поднеси к сухой свече спичку и свеча загорится (Цоциты Р., Амонд)

Абанайы астæрды цы хуынчъытæ уыд чъизи дон ацæуынæн, уыдон нал фаг кодтой æмæ-иу дон къæхты бын скул, суанг зæнджы хæцъæфты онг. – Отверстий для стекания грязной воды в полу бани не хватало и она нередко собиралась под ногами, вплоть до щиколотки. (Дзесты К, Зæрдæйы ностæ)

Æнæконфликтдзинад, <…> уæлæнгай афыст, литературон сюжетон схемæтæ, – уыдон бирæ базиан кодтой нæ поэзийæн. – Бесконфликтность, поверхностное описание, литературные сюжетные схемы, – все это принесло большой вред нашей поэзии. ( «Фидиуæг», 1957, №7)

Æмдзæвгæ байдайы бынаты уавæрты афыстæй. – Стихотворение начинается с описания обстановки. (Дзуццаты Х.-М., Знон æмæ абон)

Уыцы бон хъæбатыры хуызæн кастис Цола адæммæ. Хъæубæсты алы ран дæр стыр диссагæн кодтой йе сгуыхты кой. Фæлæ уый фæстæ адæмæй байрох. Цола баззадис мæгуыр æмæ æгадæй – раздæр куыд уыдис, афтæмæй. – В тот день Цола в глазах народа был героем. Односельчане повсюду говорили о его подвиге. Но впоследствии люди это забыли. Цола остался таким, каким был раньше – бедным и бесславным. (Мамсыраты Д., Цыт)

...йæ хæдзарæй дæрддзæфгомау батыгуыр сты устытæ æмæ дам-дум кодтой – неподалеку от ее дома собрались женщины и начали сплетничать (Гуыцмæзты Алеш, Дæ уды фарн)

Бахсæвиуат кæнынмæ кæйдæр хæдзары баззадтæн, уырдæм та мæ зонгæтимæ ’нæнхъæлæджы фембæлды фæстæ бахаудтæн, фысым дын уыдзыстæм, зæгъгæ, мæ сразы кодтой ныллæууыныл, стæй тынг æнафон æмæ уазал дæр уыд. – Я ночевал в чужом доме, куда попал после случайной встречи со знакомыми, которые уговорили меня остаться у них, так как было очень поздно и холодно. (Гæздæнты Гайто, Гавайские гитары. Тæлмацгæнæг – Гусалты Барис)

Бæрæгуатыл бакуыстой æмæ йæ мыхуырмæ бацæттæ кодтой... – Справочник составили и подготовили к печати... (Ирон æгъдæуттæ: цыбыр бæрæгуат. – Ир, 2003)

«Хъæды æртæ карчы амардтон», – загъта зæронд лæг æмæ фæрсаджырдæм йæ фæтæн чъылдым фæзылдта. Фæсте æртæ хъæддаг карчы, сæ къубæлттæ роны сагъдæй, дзедзыкка кодтой, туджы æртæхтæ калгæйæ цухъхъайыл. – «В лесу три курочки замордовал», – отвечал старик, поворачивая к окну свою широкую спину, на которой заткнутые головками за поясом, пятная кровью черкеску, висели три фазанки. (Лев Толстой, Хъазахъхъ. Тæлмацгæнæг – Зæнджиаты Бæбу)

Сæ (стъалыты) талас тынтæ дзедзырæйттæ кодтой – Их (звезд) нежные лучи покачивались (Хъодзаты Æхсар, Артур-паддзахы мæлæт)

Ногбоны ма уыдонæй уæлдай кодтой ноджы дзæвгар æндæр уæливыхтæ дæр, фæлæ уыдон цал хъуамæ уыдаиккой, кæнæ сын цахæм динон нысан уыдис, уый зæрæдтæй рæстмæ ничиуал хъуыды кæны, зонадон литературæйы дæр ницы ис уыдон тыххæй, уымæ гæсгæ уыдон фæдыл дзурын зын у. – Помимо них (пирогов) на Новый год делали еще много разных пирогов с начинкой из сыра, но сколько именно их должно было быть и какое у них религиозное назначение, этого из стариков уже никто точно не помнит, да и в научной литературе по этому поводу ничего нет, поэтому говорить об этом трудно. (Цыбырты Л., Ирон адæмон бæрæгбонтæ)