-
1 направленный
1. прич. от направить2. прил.йүнәлешле, маҡсатлы, төбәлгән3. прил.; спец.билдәле йүнәлештә эшләгән -
2 авангардизм
1. мавангардизмниндәйҙер ижтимағи төркөмдөң өҫтөнлөк алырға ынтылышы2. мавангардизмХХ б. сәнғәтендә, ысынбарлыҡтан ситләшеп, яңы һүрәтләү сараларын һәм формаларын эҙләү хас булған ҡайһы бер йүнәлештәрҙең дөйөм атамаһы -
3 бить
1. несов.когоһуғыу, туҡмау; (ногами) тибеү, типкесләү2. несов.дробить на мелкие части, размельчатьваҡлау, ватыу, онтау3. несов.разбивать, раскладыватьонтау, ватыу4. несов.стремительно вытекатьбәреп тороу (сығыу), урғылып (саптырып) тороу (сығыу), атылыу5. несов.во чтоударами производить звукиҡағыу, һуғыу6. несов. в некоторых ремёслах: изготовлять, делать что-л. особым образомтуҡыу, һуғыу, тетеүбить масло: — 1) май туҡыу (яҙыу, бешеү, төшөрөү)
2) май һығыу; бить шерсть — йөн тетеү
7. несов.без доп.издавать звуки, отбивать ударыһуғыу8. несов.трясти, вызывать дрожьбиҙгәк тотоубить баклуши разг. — эт һуғарыу, ел ҡыуыу, йөн тибеү
бить в глаза — күҙгә бәрелеп тороу, күҙгә ташланыу
бить в набат — оран һалыу, яу һалыу
бить ключом — ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б. тураһында)
бить по карману — кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү
бить мимо цели — маҡсаттан ситкә китеү, маҡсатҡа ирешмәү
бить челом — баш эйеү, үтенеү, үтенеп һорау, ялбарыу
9. несов.кого-что, чемһуғыу, бәреү, сапсыу10. несов.во что, обо что, по чемубәреү, ҡағыу, һуғыу11. несов.во что; перен. с особой силой действовать на ощущения, чувства и т.д. – о свете, запахе, звуке и т.д.бәреп (ярып) инеү, бәреп тороу12. несов.кого-чтотуҡмау, еңеү, тар-мар итеү, ҡыйратыу13. несов.кого; перен.атып (һуғып) алыу, һунар итеү14. несов.обычно по кому-чему (стрелять)атыу, ут асыу15. несов.кого-чтоатыу, атып төшөрөү16. несов.по кому-чему; перен.бичеватьфаш итеү, ҡаты тәнҡитләү, туҡмау, ҡамсылау -
4 вестись
1. несов.совершаться, происходить, производитьсяалып барылыу, башҡарылыу, үткәрелеү2. несов. безл.; разг.ғәҙәткә кереү, ғәҙәт булып китеү, килеү3. несов. страд. от вести 1, 2, 3, 5, 8 -
5 веяние
1. сиҫеү, өрөүел2. сбилге, билдә3. с перен.направление, тенденцияағым, йүнәлеш -
6 декадентство
сдекадентлыҡХIХ б. аҙағында һәм ХХ б. башында әҙәбиәттә, сәнғәттә төшөнкөлөк һәм сиктән тыш индивидуализм менән билдәләнгән йүнәлештәрҙең дөйөм атамаһы -
7 диагональный
-
8 допечься
-
9 звуковой
1. прил. физ.тауыш...ы2. прил.тауышлы3. прил. лингв.өн...ы -
10 искривление
1. с см. искривить – искривлять, искривиться2. сискривлённое местокәкрәйгән урын3. с перен.искажениетайпылыу, тайпылыш -
11 католицизм
мкатолицизмбашында Рим Папаһы торған һәм үҙ иерархияһы булған христиан диненең төп йүнәлештәренең береһе -
12 линия
1. жһыҙыҡ2. жһыҙат, һыҙыҡ3. жпуть сообщенияюл4. ждлинный ряд или цепь чего-л.һыҙат5. жяҡ6. ж перен.направление, образ действиййүнәлешлиния обороны воен. — оборона һыҙығы
-
13 наклонение
1. ссм. наклонить — наклонять, наклониться - наклоняться
2. с грам.һөйкәлеш -
14 напечь
1. сов. что, чегобешереү, бешереп алыу (ҡуйыу)2. сов. что безл.; разг.эҫе ҡабыу (үтеү), ҡояш һуғыу -
15 настряпать
1. сов. что, чего(тиҙ генә) бешереү, бешереп ҡуйыу2. сов. что, чегоперен., разг., шутл. или пренебр.(тиҙ генә) әтмәләү, әтмәләп (эшләп) ташлау (әҙерләү, ҡороу, ҡуйыу, яҙыу) -
16 неопределённый
1. прил.точно не установленныйбилдәһеҙ2. прил.неотчётливый, уклончивыйаныҡ (асыҡ) булмаған, билдәле булмаған, икеле -
17 обратный
1. прил.кире, кире ҡайта торған2. прил.кире, ҡапма-ҡаршы3. прил.тиҫкәре, икенсе, артҡы, кире4. прил. мат.киреобратная сила закона — закондың кире көсө (закондың үҙе сығыуынан элек булған эштәргә ҡарата ҡулланылыуы)
обратный словарь — кире һүҙлек (һүҙҙәрҙең урыны уларҙың һуңғы хәрефтәренең алфавит тәртибенә нигеҙләнгән һүҙлек)
-
18 путь
м; в разн. знач.юлпути сообщения — юлдар (һауа юлы, тимер юл, һыу юлы)
пути достижения чего-л. — нимәгәлер ирешеү юлдары
по пути — юл ыңғайы, юл айҡан
бер үк йүнәлештә; бергә; не по пути — бергә түгел
быть на пути — (маҡсатҡа) яҡынайыу, етеп килеү
встать (стать, вступить) на путь — йүнәлеш алыу, юлына баҫыу
направить (наставить, обратить) на путь истины (на истинный путь) кого — дөрөҫ юл күрһәтеү, дөрөҫ юлға баҫтырыу (төшөрөү)
сбить (совлечь, совратить) с пути — юлдан яҙҙырыу
-
19 распор
1. м спец. см. распереть 1 – распирать 12. м тех.баҫым көсөҡоролмаларҙа вертикаль таяуҙарҙың горизонталь йүнәлештә баҫым яһауы -
20 сейсмический
прил.сейсмикер тетрәүгә мөнәсәбәтле
- 1
- 2
См. также в других словарях:
өлештәш — Нин. б. эштә яки предприятиедә өлеше (4) булган кеше, пайчы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төньяк-көнбатыш — 1. Горизонтның төньяк һәм көнбатыш тарафлары арасындагы өлеше, төньяк һәм көнбатыш арасындагы юнәлеш. Коры җирнең, дәүләтнең, илнең, шәһәр авылның һ. б. ш. шул юнәлештә урнашкан өлеше, ягы 2. с. Шул юнәлештәге, шул якта урнашкан. Шул юнәлештә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аркылы — I. 1. рәв. Нәр. б. иңе, киңлеге буенча; буйны иңгә кисеп үтә торган юнәлештә 2. с. Буйны иңгә кисеп үтә торган юнәлештә беркетелгән, куелган, эшләнгән. и. Иң, киңлек аркылысы буена тиң. АРКЫЛЫ БАЛТА – Балта эшендә ырмау ясау өчен кулл. тор. корал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ермачлау — 1. Төрле юнәлештә кисешеп үткән чокырлы чакырлы эзләр, ерынтылар ясау. Төрле юнәлештә кисеп үтү 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
узу — ф. 1. Атлап барып бер урыннан икенче урынга күчү, хәрәкәт итү моннан кем узган?. Хәрәкәт итеп нин. б. ара, юл үтү, берәр урын аша хәрәкәт итү ишегалдын узу 2. Нин. б. юнәлештә хәрәкәт иткәндә, барганда берәр нәрсә артта калу, аны үтеп китү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чабышу — 1. (Чабу (II) ) 2. Төрле юнәлештә йөгерү, чабу; бик ашыгып йөрү. Төрле юнәлештә тиз хәрәкәт итү 3. Чабышта узышу, чабышта катнашу (ат тур.) 4. рәв. ЧАБЫШЫП – Чаптырып, бик ашыгыч хәрәкәт итеп (күмәк рәвештә). Йөгереп, чабып (күмәкләп) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лететь — лечу, укр. летiти, ст. слав. летѣти, лештѫ (Рs. Sin.), болг. летя, сербохорв. лѐтjети, лети̑м, словен. letėti, letim, польск. lесiеc, lесę, в. луж. lecec, н. луж. leses. Итер.: летать, аю, цслав. лѣтати, болг. лятам, сербохорв. лиjѐтати,… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
агу — I. и. 1. Тере органнарны зарарлый, үтерә торган матдә 2. күч. Күңелне яралый, әрнетә торган нәрсә, мәкерле явызлык, зәһәрлек. с. Явыз, мәкерле, зәһәр агу телле кеше. АГУ ҮЛӘНЕ – Түндербаш. II. АГУ – ф. 1. Берәр юнәлештә агым булып хәрәкәт итү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агым — 1. и. Агу (II) хәрәкәте. с. Ага торган агым сулар өстендә. с. Көчле ага торган, ташкын агым сулы елга буенда 2. Диңгезләрдә, океаннарда су массасы бер юнәлештә даими хәрәкәт иткән урын Гольфстрим агымы 3. Зур һава массалары хәрәкәте 4. Суның… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аркылы-торкылы — рәв. 1. Бер берсенә аркылы итеп, берсе өстенә икенчесен атландырып 2. Тәртипсез рәвештә, ничек эләкте шулай; төрле юнәлештә, берсе өстенә берсе туры килеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арлы-бирле — АРЫЛЫ БИРЕЛЕ – рәв. Әле бер, әле икенче юнәлештә, төрле якка, як якка … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
