-
41 тутырып
нареч.1)а) дополна́; до́верхутутырып салу — нагрузи́ть ( машину) дополна́ (до́верху)
б) по́лностьюсм. тж. тулысынчабурычны тутырып кайтардым — я отда́л свой долг по́лностью
2) перен.; разг. на весь, во весьурам тутырып кычкыру — крича́ть на всю у́лицу
авыз тутырып әйтү — сказа́ть во весь го́лос
күзне тутырып карау — смотре́ть (гляде́ть) во все глаза́
тутырып ачу — открыва́ть/откры́ть во всю ( двери)
3) перен.; разг. мно́го; о́чень мно́готутырып күчтәнәч бирдем — я дал мно́го гости́нцев
-
42 урам тутырып
1) на всю у́лицуурам тутырып кычкыру — крича́ть на всю у́лицу
2) на всю ширину́ у́лицыурам тутырып йөрү — ходи́ть, занима́я всю ширину́ у́лицы
-
43 халык
сущ.; = халкы1) наро́д (как население (какой-л.) страны, государства), народонаселе́ниетатар халкы — тата́рский наро́д
Көнчыгыш халыклары — восто́чные наро́ды, наро́ды Восто́ка
2) собир. наро́д, лю́ди; ма́сса, ма́ссы || наро́дный ( промысел)хезмәт халкы — трудово́й наро́д, трудя́щиеся
бүлмә тулы халык — в ко́мнате полно́ наро́ду (люде́й)
урам халкы — лю́ди на у́лице, прохо́жие
халык белән эш итү — вести́ рабо́ту с ма́ссами
диңгез кипмәс, халык үлмәс — (посл.) мо́ре не вы́сохнет, народ не умрёт
атаң улы гына булма, халыкның да улы бул — (погов.) не будь то́лько сы́ном своего́ отца́, будь сы́ном своего́ наро́да
3) национа́льность, наро́дность, пле́мятөньяк халыклары — наро́дности Се́вера
борынгы күчмә халыклар — дре́вние кочевы́е племена́
барлык халыклар телендә — на языка́х всех национа́льностей
4) населе́ние, (се́льские) жи́тели; селя́нешәһәр халкы — (жи́тели) городско́е населе́ние, горожа́не
Казан халкы — жи́тели Каза́ни, каза́нцы
җирле халык — ме́стное населе́ние
халыкның тыгызлыгы — пло́тность населе́ния, населённость
атау халкы — обита́тели о́строва, островитя́не
5) толпа́, гру́ппа (люде́й); наро́дищехалык арасыннан кычкыру — кри́кнуть из толпы́
дөнья хәтле халык җыелды — наро́дищу набрало́сь тьма-тьму́щая
6) разг. пу́блика || публи́чныйзалдагы халык — пу́блика в за́ле, зри́тели
халык алдында чыгыш ясау — вы́ступить пе́ред пу́бликой
галёрка халкы — пу́блика (зри́тели) на галёрке, галёрка
халык библиотекасы — публи́чная библиоте́ка
7) перен. шутл. и ирон. пле́мя; наро́дец, род, поро́датынгысыз студент халкы — беспоко́йное пле́мя студе́нтов
мәче халкы — коша́чий род (пле́мя)
бүре халкы — во́лчий род, во́лки
•- халык арасында
- халык власте
- халык демократиясе
- халык җыелышы
- халык контроле
- халык фронты
- халыкка каршы -
44 чәр-чәр
-
45 чәрелдек
прил.визгли́вый, пискли́вый, пискля́вый разг.чәрелдек тавыш белән кычкыру — крича́ть визгли́вым го́лосом
чәрелдек сыбызгы тавышы — пискли́вый звук свистка́
-
46 чөкри
чөкри кычкыру — проголода́ться
-
47 шарылдап кычкырып җибәрү
-
48 шарылдау
неперех.1) клокота́ть, бурли́ть, шуме́ть ( о воде)шарылдап тору — клокота́ть, бурли́ть ( постоянно)
2) перен.; прост. шуме́ть, мно́го говори́ть ( комментируя каждую мелочь); изли́шне открове́нничать•- шарылдап кычкыру
- шарылдап кычкырып җибәрү -
49 шыр
I сущ.; уст.ци́бик (ящик, тюк или мешок с чаем весом до двух пудов)II прил.шыр чәе — чай в ци́биках
го́лый, пусто́й, откры́тый; ниче́м не покры́тыйшыр дала — го́лая степь
шыр кыялар — го́лые ска́лы
ялан кебек шыр бүлмә — просто́рная, пуста́я (не обста́вленная) ко́мната
••шыр тиле (җүләр) — кру́глый (наби́тый) дура́к; дура́к дурако́м; слух царя́ небе́сного; идио́т
шыр ялангач калдыру — отобра́ть всё, отня́ть всё иму́щество у кого-л., обобра́ть до ни́тки, ободра́ть как ли́пку; оста́вить ни с чем, оста́вить ни́щим
- шыр чыкканшыр ялган — я́вная ложь; я́вная (го́лая) чушь
- шыр ялангач III нареч.сплошь, весь; кру́глый, совсе́м; чи́стый ( без примеси); см. тж. шау IIшыр көмештән савыт-саба — посу́да из чи́стого серебра́
шыр май — оди́н жир, одно́ са́ло; сли́шком жи́рный
шыр ятим — кру́глый(-ая) сирота́
шыр ятим калу (яшәү) — оста́ться кру́глым(-ой) сирото́й
••шыр яру — см. шәрран яру; шыр акыру
- шыр кычкырушыр ярып — о́чень гро́мко, во весь го́лос, во всё го́рло
- шыр сөяк IV 1. прил.; см. шырагай 2. нареч.; разг.невоспи́танно; некульту́рно, шаловли́воV сущ.шыр кылану, үзен шыр тоту — вести́ себя́ невоспи́танно; озорнича́ть, шали́ть; беси́ться
1) см.; тж. шур 1)2) рассо́л (для засолки овощей, рыбы и т. п.)3) минера́льная (солёная) вода́; морска́я вода́ и́ли вода́ из соланчака́•- шыр тозVI сущ.страх, у́жас, тре́пет, жуть- шыр итүэчкә шыр йөгерә — охва́тывает страх
-
50 шыр акыру
= шыр кычкыру ора́ть, крича́ть во весь го́лос; крича́ть во всё го́рлошыр акырып (кычкырып) елау — вопи́ть, реве́ть, ревмя́ реве́ть, реве́ть белу́гой
-
51 шырлап
нареч.; диал.; см. шырыйлапшырлап көлү — хохота́ть, смея́ться ( довольно громко)
шырлап кычкыру (акыру) — гро́мко ора́ть (крича́ть)
тавыклар шырлап кача — ку́ры с куда́хтаньем убега́ют
-
52 шырыйлап
нареч.; разг.пронзи́тельно, неи́стово, ре́зко, ре́зким го́лосомшырыйлап кычкыру — неи́стово крича́ть, вопи́ть
шырыйлап елап җибәрү — гро́мко зареве́ть
-
53 юллык
I 1. сущ.1) доро́жные (деньги, харчи и т. п. на дорогу), прого́нныеменә юллык сезгә — вот вам доро́жные
2) этногр. подоро́жные; пода́рок от жениха́ по прибы́тии в дом неве́сты ( в первый день свадьбы)2. прил.юллык сорау — проси́ть пода́рки ( у жениха)
доро́жный, предназна́ченный на доро́гу (деньги, припасы, вещи, одежда; транспортные средства)- юллыккаюллык акча — де́ньги на доро́гу
- юллыкка дигән II прил.-стро́чный ( о тексте)III сущ.дүртьюллык шигырь — четырёхстро́чный стих
дымохо́дIV сущ.мич юллыгы — дымохо́д печи́
доро́жка, полови́к (узкий длинный ковёр, ткань и т. п. на лестнице, у дверей и т. п.)хәтфә юллык — во́рсовая доро́жка
-
54 ярсу
неперех.1) разъяря́ться/разъяри́ться, прийти́ в я́рость (в бе́шенство), свирепе́ть, рассвирепе́ть, взбеси́ться, остервене́ть, остервени́ться, разгне́ваться высок. || я́рость, си́льный гнев, бе́шенство, свире́постьчиксез ярсу — кра́йне разъяри́ться
ярсуын баса алмыйча — в си́льном гне́ве
2) перен. безу́мствовать, бу́йствовать, бушева́тьярсып елау — пла́кать навзры́д, рыда́ть
ярсып кычкыру — крича́ть с надры́вом
3) быть в я́рости, станови́ться кра́йне насто́йчивым, напо́ристым (в работе, в каких-л. действиях)ярсып эшкә тотыну — с я́ростью приступи́ть к рабо́те
• -
55 кычкырту
-
56 кычкырышу
гл1. взаимно-совместный от кычкыру2. ругаться, браниться, разругаться -
57 кычкырту
Kaus. zu кычкыру schreien lassen
См. также в других словарях:
кычкыру — (КЫЧКЫРЫНУ) (КЫЧКЫРЫШ) (КЫЧКЫРЫШУ) – 1. Бик көчле аваз бирү, каты яңгыравыклы тавыш чыгару 2. Кычкырту 3. Көчле тавыш белән бик нык ишетелерлек итеп әйтү яки сөйләү. Көчле тавыш белән кем. б. чакыру 4. сөйл. Яңгыравыклы тавыш белән әрләү 5. сөйл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чырый итеп кычкыру — Ачы нечкә тавыш белән кычкыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чырыйлап кычкыру — Ачы нечкә тавыш белән кычкыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыйкулау — диал. Каты кычкыру, төрле тавышлар чыгарып кычкыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөрәнләү — Өндәп, чакырып аваз салу, кычкыру. Гомумән, көчле аваз салу, кычкыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үкерү — Сузып, каты итеп кычкыру, акыру (кайбер эре хайваннар тур.). Хайваннарны кычкыру акыруына охшаш тавышлар чыгару 2. Бик каты кычкырып елау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фөрьяд — и. иск. кит. 1. Ярдәм сорап ялвару (кычкыру) 2. Зар, аһ зар, зарлану, зар елау 3. Рухи төшенкелек, күңелсезлек, өметсезлек. ФӨРЬЯД ИТҮ (КЫЛУ) – 1. Ярдәм сорап ялвару (кычкыру) 2. Зар кылу, зарлану, аһ ору … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәрелдәү — 1. Ачы тавыш белән ашыгып сөйләү яки кычкыру; тавышлану 2. Үзенә бертөрле тавыш чыгарып кычкыру (мәс. акчарлаклар) 3. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чинау — 1. Нечкә ачы тавыш чыгарып кычкыру, шыңшу (дуңгыз, эт һ. б. ш. тур.). Нечкә ачы тавыш чыгару (әйбер тур.) 2. Нечкә ачы тавыш белән кычкыру, сөйләү (әйтү) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыркылдау — (ЧЫРКЫЛДАТУ) – 1. Бик югары яки яңгыравыклы тавыш белән сөйләү, кычкыру; чырылдау 2. Үзенә бертөрле тавыш белән кычкыру, сайрау (кайбер кошлар тур.) 3. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шыр — I. и. иск. Ике потка якын чәй тутырылган зур әрҗә; рус. Цибик. II. ШЫР – 1. с. Буш, бернәрсәсез; шәрә шыр далада тилмереп 2. рәв. Бөтенләй, тулысынча (юләр, тиле, ялган, ятим һ. б. ш. сүзләр янында) шыр тиле, шыр юләр, шыр ятим 2. рәв. диал.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге