-
1 кружить
несовер.1. (кого-л., что-л.) зилын, зилын кæнынкружить голову – сæр зилын кæнын, æрра кæнын
2. (кружиться) зилын, зилдух кæнын, зырын; разил-базил кæнынв небе кружил орел – арвы зылди цæргæс
-
2 вращаться
несовер.1. (вертеться) зилын, разил-базил кæнын, зилдух кæнын; зырын2. перен. зилынвращаться в ученых кругах – ахуыргæндты æхсæн зилын
-
3 ухаживать
несовер.1. (опекать заботиться) зилын, кæсын, узæлынухаживать за больным – рынчынмæ зилын
2. (за женщиной) фæдыл цæуын; фæдыл зилын -
4 вертеться
несовер.1. зилын, зырын,зыррытткæнынЗемля вертится вокруг Солнца – Зæхх Хуры алыварс зилы
2. разг. (находиться где-л.) рауай-бауай кæнын, зилдух кæнын, зилынсиди спокойно, не вертись! – æнцад бад, тæлфгæ ма кæ!
-
5 обходить
несовер.1. зилынобходит поле он вокруг (Пушкин) – быдыры алфамбылай зилы
2. перен. дæрдты зилын, иувæрсты цæуынв разговоре он старательно обходил эту тему – ныхасы уый хъавгæйæ дæрдтыл зылди уыцы темæйыл
см. обойти -
6 таскаться
несовер. разг. рацу-бацу кæнын, ралли-балли кæнын, зилын, хъеллау кæнын, хæтынохотники таскаться по пирам (Крылов) – куывдтыл зилын уарзджытæ
-
7 уклониться
совер.1. (в сторону) фæзилын, аздæхын, ачиуын, аиртæсынуклониться от удара – цæфæй иуырдæм фæзилын
2. (от чего-л.) атылиф кæнын, хи аиуварс кæнын, хи аласынуклониться от ответа – дзуаппæй атылиф кæнын
-
8 уход
муж.1. ацыд, ацæуынперед уходом он проверил, закрыто ли окно – ацæуыны размæ бабæрæг кодта, рудзынг æхгæд у æви нæ
см. уходить2. (присмотр) зылд, зилын, каст, кæсын, узæлд, узæлынуход за больным – рынчынмæ зилын
см. ухаживать -
9 ходить
несовер.1. цæуынходить за водой – донмæ цæуын
он долго ходил по двору – бирæ фæрацу-бацу кодта кæрты
3. (быть одетым во что-л.) дарыня ходил в белом бешмете и черной черкеске – æз дардтон урс куырæт æмæ сау цухъхъа
4. (ухаживать) зилынходить за скотом – фосмæ зилын
5. (посещать) цæуынходить на лекции – лекцитæм цæуын
-
10 холить
несовер. буц дарын, буц хæссын, хорз зилын, узæлынали я тебя не холю (Пушкин) – æви дæм хорз нæ зилын
-
11 багроветь
несовер. сырх кæнын, рæдæнг кæнын, туджы зилын -
12 ввертывать
-
13 ввинчивать
несовер. зилын, здухынсм. ввинтить -
14 вертеть
несовер. зилын, здухын -
15 волочиться
-
16 вращать
несовер. зилын, здухын -
17 вращение
ср. зылд, зилдух, зилынвращение Земли вокруг Солнца – Зæххы зилдух Хуры алыварс
-
18 вывертывать
несовер.2. (шубу и т. п.) фæлдахын3. (вывихивать) æлвæсын кæнын, здыхсын кæнындиг. иуæхсун кæнунсм. вывернуть -
19 вывинчивать
-
20 заботиться
несовер. мæт кæнын, сагъæс кæнын, зилын, аудын кой кæнын, хъус дарынон ни о чем не заботится – ницæуыл сагъæс кæны
См. также в других словарях:
зилын — ↓ азилын, базилын, æрзилын, æрбазилын, разилын, ныззилын, сзилын, фæзилын 1) вертеть, кружить, вращать … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
зилын — з.б.п., зылдтон, зылдтаин, зилдзынæн … Орфографический словарь осетинского языка
фæзилын — ↑ зилын 1) повернуть, повертеть, покружить, повращать Хуымæтæг, аразгæ, цæугæ мивдисæг. Æххæст хуыз. Æбæлвырд формæ бирæон нымæцы: фæзилынтæ Æбæлвырд формæ æн ыл: фæзилæн Æбæлвырд формæ æн ыл бирæон нымæцы: фæзилæнтæ йедтæ Ифтындзæг: Æргомон… … Словарь словообразований и парадигм осетинского языка
КЪУЫМТЫ ДЫМГÆ ЗИЛЫН — тж. КЪУЫМТЫ УАЗАЛ ДЫМГÆ ЗИЛЫ см. ХÆДЗАРЫ КЪУЫМТЫ ДЫМГÆ ЗИЛЫН Мæгуыр цæрын, афтид хæдзар уын. Чи уа, æнафоны мæ чи хъыгдары? Кæд миййаг, къæрныхтæ сты... мæ тæригъæд сæ ма уа, кæд мæм давинаг цы ссардтой. Мæ къуымты уазал дымгæ куы зилы.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХÆДЗАРЫ КЪУЫМТЫ ДЫМГÆ ЗИЛЫН — см. КЪУЫМТЫ ДЫМГÆ ЗИЛЫН Афтид уæвын, æнæ фæллой; мæгуыр уæвын. Æмæ ма саразин ноджы иу хъуыддаг: Цхинвалы афтид магазинтæ мыстытæн баззадысты, сæ мидæг дымгæ зилы. Æз уыцы магазинтæй иу раттин таможняйы кусджытæн... (Х. 1994, 17.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
зилгæ-зилын — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
фæзилын — з.б.п., (цæугæ мивд.) фæзылдтон, фæзылдтаин, фæзилдзынæн, (æдзæугæ мивд.) фæзылдтæн, фæзылдаин, фæзилдзынæн … Орфографический словарь осетинского языка
ДЗАДЖДЖЫНТЫЛ ЗИЛЫН — Хицæн хуыздæртæ хæссын, æвæрын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫППЫТЫ ДЫМГÆ ЗИЛЫН — Æнæ æхца уын. Ветер свистит по карманам. Уас фæлдыст мæ куыдз уыцы рæстæгæн... æндæра афонмæ цардæй булхъ булхъ кæниккам... ныр нæ хæдзар æмæ нæ дзыппыты дымгæ зилы. (СИ. 1990. 189.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЫМГÆ КЪУЫМТЫ ЗИЛЫН — Мæгуыр уæвын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЫМГÆ СÆРЫ ЗИЛЫН — Рæуæг зонды хицау уын, æнæгъдау уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
