-
81 пачкалау
перех.пачкова́ть, разложи́ть по па́чкамкәгазь па́чкалау — разложи́ть по па́чкам бума́гу (листы́ бума́ги)
-
82 пөхтәләп
нареч.1) аккура́тнопөхтәләп бөкләнгән кәгазь — аккура́тно сло́женная бума́га
2) добро́тнопөхтәләп эшләнгән урындык — добро́тно сде́ланный стул
-
83 рулон
сущ.руло́н || руло́нный; ро́льный, ролево́й; рол, ролькәгазь рулоны — руло́н бума́ги; рол (роль) бума́ги
рубероид рулоны — руло́н руберо́ида
рулон кәгазе — руло́нная бума́га
рулон итеп төрү — см. рулонлау
-
84 саргылтым
прил.; уменьш. ст.слегка́ желтова́тый, чуть желтова́тыйсаргылтым кәгазь — бума́га чуть желтова́того отте́нка
-
85 сихерле
прил.1) миф, волше́бный, колдовско́йниндидер сихерле кәгазь — кака́я-то колдовска́я бума́га
2) миф. заколдо́ванный; волше́бныйсихерле капчык — заколдо́ванный мешо́к
сихерле таяк — волше́бная па́лочка
3) перен. чару́ющий, изуми́тельныйҗырчының сихерле тавышы — изуми́тельный го́лос певца́
сихерле күзләр — чару́ющие глаза́
сихерле елмаю — чару́ющая улы́бка
-
86 табак
I сущ.1) больша́я ча́ша ( для приноса горячей пищи на стол)бер табактан ашаган — однока́шник
ашына күрә табагы, балына күрә калагы — (посл.) по се́ньке и ша́пка, по Ерёмке и ермо́лка; по живо́тному и корм, по уму́ и разгово́р (букв. по су́пу и ча́ша, по мёду и ло́жка)
табак күрке нәкыш белән түгел, аш белән — (посл.) изба́ красна́ не угла́ми, а пирога́ми (букв. ча́ша красна́ су́пом, а не ро́списью)
2) весова́я ча́ша; ча́ша у весо́втаразы табагы — ча́ша рыча́жных весо́в
3) счётное сло́во для предме́тов, приноси́мых обы́чно на ча́шебер табак ит — (по́лная) ча́ша мя́са
4) перен. дискови́дные предме́ты ( шапка подсолнечника)•- табак түбәсе
- табак түбәсеннән ашау
- табакка салу
- табакка салып үлчәргә
- табакка төкерү
- табак бит
- табактай битле
- табак битле II сущ.1) лист (бумаги жести стекла и т. п.) счётное сло́во для листо́вбер табак кәгазь — (оди́н) лист бума́ги
басма табакк — печа́тный лист
автор табакгы — а́вторский лист
-
87 табаклау
перех.1) дели́ть, раздели́ть || деле́ние, разделе́ние на листы́2) в знач. нареч. табаклапа) листа́ми, в ви́де листо́в; поли́стнотабаклап алу (сату) — покупа́ть (продава́ть) листа́ми, поли́стно (бумагу жесть шифер и т. п.)
б) в определённом коли́честве листо́вкәгазь биш табаклап (булыр) — о́коло пяти́ листо́в бума́ги
-
88 тәмәкелек
1. прил.1) приго́дный и́ли доста́точный для того́, что́бы сверну́ть папиро́сутәмәкелек кәгазь — бума́га, приго́дная и́ли доста́точная для свёртывания папиро́сы
2) предназна́ченный на ку́рево2. сущ.тәмәкелек акча — де́ньги на ку́рево
де́ньги, предназна́ченные на поку́пку ку́реватәмәкелек калдыру — оставля́ть/оста́вить де́ньги на ку́рево
-
89 тоткыч
сущ.1) см. тоткачемодан тоткычы — ру́чка чемода́на
2) в сост. терминологических словосочет.а) держа́телькәгазь тоткыч — бумагодержа́тель
энә тоткыч — иглодержа́тель
борау тоткыч — сверлодержа́тель ( в станке)
б) улови́тельтавыш тоткыч — звукоулови́тель
төтен тоткыч — дымоулови́тель
-
90 төргәкле
-
91 төргеч
1. сущ.1) обёртка2) бот. ча́шечка, чашели́стик ( цветка)2. прил.төргеч кәгазь — обёрточная бума́га
-
92 төргечлек
-
93 төчү
неперех.1) станови́ться/стать пре́сным, опресня́ться || обпресне́ние2) см. төчерү 2)3) выдыха́ться/вы́дохнуться (о чём-л. квашеном, кислом, о вине, квасе и т. п.)төчегән сыра — вы́дохшееся пи́во
4) перен. станови́ться/стать пре́сным, бана́льным, неинтере́снымтөчегән вәгазь — пре́сная про́поведь
5) перен. размяка́ть/размя́кнуть ( душой); впада́ть/впасть в сентимента́льное, пре́сное настрое́ние; ударя́ться/уда́риться в лири́зммин бераз төчеп киттем — я немно́жко размя́к
-
94 төшергеч
1. сущ.1) переводна́я карти́нка2) копи́рка, копирова́льная бума́га2. прил.переводно́й; копирова́льныйтөшергеч кәгазь — копирова́льная бума́га
-
95 тураклану
возвр.-страд. от тураклаутуракланган кәгазь — раскро́мсанная бума́га
-
96 унлык
1. сущ.1) деся́тка ( цифра)2) деся́тка, десятирублёвка, де́сять рубле́йяңа унлыклар — но́вые десятирублёвки
ул миңа унлык бирде — он дал мне деся́тку
буби унлыгы — бубно́вая деся́тка
2. прил.унлыктан йөрү — ходи́ть с деся́тки
унлык кәгазь акча — десятирублёвая купю́ра
-
97 урау
I перех.1) мота́ть, нама́тывать/намота́ть ( что на что) || нама́тываниейонны йомгакка урау — мота́ть шерсть в клубо́к
чолгау урау — намота́ть портя́нки
кәтүккә җеп урау — нама́тывать ни́тки на кату́шку
2) обма́тывать/обмота́ть, навива́ть/нави́ть, накру́чивать/накрути́ть, обвива́ть/обви́ть || обма́тывание, обмо́тка, навива́ние, накру́чиваниебарабанга канатны урау — накрути́ть кана́т на бараба́н
муенын шарф белән урау — обмота́ть ше́ю ша́рфом
чүпрәк белән урау — обмота́ть тря́пкой
3) завёртывать/заверну́ть, обёртывать/оберну́ть ( что во что) || завёртывание, обёртываниесөлгегә урау — заверну́ть в полоте́нце
кәгазь белән урау — оберну́ть бума́гой
4) ку́тать, заку́тывать/заку́тать, уку́тывать/уку́тать, оку́тывать/оку́тать || заку́тывание, уку́тывание, оку́тываниешәлгә урау — уку́тывать в шаль
5) окружа́ть/окружи́ть, охва́тывать/охвати́ть, обступа́ть/обступи́ть ( кого) || окруже́ние, охва́тываниегаскәр белән урау — окружи́ть войска́ми
6) обходи́ть, объе́хать; ходи́ть кру́жным путёмбакчаны урау — обходи́ть сад
•- урап алу- урап алыну
- урап кайту
- авылны урап кайттым
- урап үтү
- урап чыгу II прил.обхо́дный, кру́жныйурау юл — обхо́дный путь
-
98 ушандак
союз соед.; уст.; книжн.а та́кжеике китап һәм ушандак бер бит кәгазь — две кни́ги, а та́кже лист бума́ги
-
99 үтемле
прил.1) хо́дкий, ходово́йүтемле товар — ходово́й това́р; това́р, на кото́рый большо́й спрос
2) перен. дохо́дчивый, де́йственный; авторите́тныйүтемле сүз — авторите́тное сло́во
үтемле вәгазь — де́йственное нравоуче́ние
-
100 чүп
I сущ.1) сор, му́сор, отбро́сы || со́рный, му́сорныйчүп чиләге — му́сорное ведро́
кәгазь чүбе — бума́жный му́сор
чүп өеме — му́сорная ку́ча
чүп түгүче — му́сорщик
ашлык чүбе — му́сор зерна́
2) опи́лки; охло́пок, очёскипычкы чүбе — опи́лки
баса чүбе — поско́нные очёски
3) сорня́к, со́рная трава́ || со́рныйкукуруз басуын чүп баскан — кукуру́зное по́ле заросло́ сорняко́м
4) сори́нкааяган күзгә чүп керер — (погов.) в бережёный глаз сори́нка попада́ет
5) после́д, плаце́нтабала чүбе — после́д, плаце́нта
6) перен. ничто́, ничего́, чепуха́; незначи́тельная вещь•- чүп утагыч машина
- чүп утау
- чүп утаучы
- чүп үләне••чүп тә түгел — ничего́; см. тж. зарар юк
чүп тә булмас — ничего́ не бу́дет, ничего́ не случи́тся
чүп өстенә чүмәлә, син дә килеп чүгәлә — на бе́дного Ва́нюшку всю́ду ка́мушки
чүпкә дә санамау — и в грош не ста́вить
II подр.чүпкә чыгыштан уйнау — усло́вия игры́ в домино́, ша́хматы и т. п. ( когда проигравший партию выпадает из игры)
чүп итеп баланың битеннән үбеп алу — чмо́кнуть ребёнка в щёчку
См. также в других словарях:
газь — и, ж. gaz m. обл. Ядовитые промышленные отходы. Я как сделали вверху занятие ето, газь в реку стали пускать, рыба не стала ходить. Обск. сл. Доп. 1 63 … Исторический словарь галлицизмов русского языка
вәгазь — 1. Үгет, нәсихәт, яхшылыкка өндәү 2. Дини нәсихәт бирү төсендәге чыгыш. ВӘГАЗЬ ИТҮ (КЫЛУ) – Үгетләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фотокәгазь — Бер ягы яктылыкка сизгер катлау белән капланган, фоторәсем эшли торган кәгазь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәгазь — 1. Чүпрәк чапрактан, агачтан яки башкадан ясалып, язу, китап басу, әйбер төрү һ. б. өчен кулл. тор. юка табаклардан торган материал 2. сөйл. Рәсми характердагы язма документ. Нин. б. таныклык, мандат. Жалоба язуы 3. Язылган яки тексты булган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
транспарант — 1. Рамга алынган яки ике таякка беркетелгән лозунг яисә сүрәтле кәгазь, тукыма 2. Язганда юллар туры, тигез чыксын өчен сызыксыз чиста кәгазь астына куела торган кара сызыклы каты кәгазь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ассигнация — 1. Россиядә 1769 1843 елларда чыгарылган кәгазь акча 2. иск. сөйл. Гомумән кәгазь акча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билет — 1. Гадәттә түләп алына торган һәм нәрсәдән дә булса файдалануга хокук бирә торган вакытлы документ 2. Нин. б. оешма, партия әгъзасы булуны раслый, нин. б. вазифага, бурычларга, хезмәткә мөнәсәбәтне күрсәтә торган документ 3. Кәгазь, акча билгесе… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бит — I. и. 1. Кеше башының алгы өлеше; йөз 2. Йөзнең яңак өлеше 3. Нәр. б. өсте, өске йөзе аяк бите 4. Тау, калкулыкның һ. б. ш. авыш, сөзәк яны, өслеге. БИТ АЛМАСЫ (БИТ ОЧЫ) – Яңакның күпереп, калкып торган өлеше. БИТ САБЫНЫ – Исле сабын. БИТ СӨЛГЕСЕ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
карточка — 1. Кечерәк кенә дүрт почмаклы кәгазь яки катыргы кисәге, картотека кәгазе 2. Дүрткел кәгазьгә төшерелгән фотография (фотокарточка) 3. Кешенең исем фамилиясе һ. б. ш. язылган яки аның билгеле бер продукт, әйбер алырга хакы белдерелгән талоннардан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кәрт — Очколар санынча шартлы билгеләр, уен фигуралары һәм мастьлары төшерелгән кәгазь, катыргы кисәкләре, шулар белән уйнала торган уен (Кәртле) 3. Аерым белешмәләр теркәлә торган кәгазь, бланк курорт к. сы. II. КАРТА – 1 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кредит — I. (басым 1 иҗектә). Исәп хисап кенәгәсенең чыгымнар языла торган ягы; киресе – дебет. II. КРЕДИТ – (басым 2 иҗектә). 1. Өлешләп түләү шарты белән билгеле бер срокка товар сату яки акча һәм матди кыйммәтләрне процент алу исәбенә бурычка биреп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге