-
1 котельщик
1. мҡаҙан яһаусы2. мбоҫ (пар) ҡаҙаны белгесе -
2 котёл
-
3 кочегарка
-
4 лаз
1. млазейкаауыҙ, тишек2. м тех.ауыҙ, юл, тишек3. м охотн.сар, ауыҙ -
5 паровик
м; тех.пар ҡаҙаны (двигателе) -
6 паровой
I1. прил.пар...ы, быу...ы2. прил.пар менәнпар йылыһын файҙаланып3. прил.парҙа әҙерләнгәнIIс.-х.пар...ы -
7 чистый
1. прил.таҙа2. прил.сделанный аккуратно, тщательноентекле (эшләнгән), аныҡ3. прил.ничем не заполненный; безоблачный – о небетаҙа, буш; аяҙ4. прил.саф, таҙа, ҡушымтаһыҙ5. прил.асыҡ, аныҡ, дөрөҫ6. прил. перен.ғәйепһеҙ, саф, намыҫлы7. прил.получающийся после вычета чего-л.саф8. прил. разг.ысын, тулыһынса, бөтөнләйчистой (чистейшей) воды — бөтә торошо менән, асыҡтан-асыҡ күренеп торған, ысын
от чистого сердца — ихлас (ысын) күңелдән, бөтә йөрәктән
-
8 парить
Iнесов. о птицахҡанат ҡаҡмай осоу, кәйелеп осоуII1. несов. чтобыҡтырыу, парҙа (үҙ быуында) бешереү2. несов. чтоочищать паромбешекләү3. несов.кого-что; разг.в банесабыу4. несов.обычно безл.обдавать жаром, зноемҡыҙҙырыу, яндырыу5. несов.выделять пар, теплобыуланыу, быу сығарыу, парланыунесов. что; с.-х.оставлять землю под паромпарға ҡалдырыу -
9 поднять
1. сов. кого-чтокүтәреү, күтәреп алыу2. сов. кого-чтосделать более высокимкүтәрә (ҡалҡыта, бейегәйтә) биреү (төшөү)3. сов. кого-чтоперен.возвыситькүтәреү, үҫтереү4. сов. кого-чтоповыситькүтәреү, арттырыу5. сов. кого-чтоперен.күтәреү, яҡшыртыу, һәйбәтләндереүкәйефте һ.б.6. сов. кого-чтовспахатькүтәреү, һөрөүподнять голову — башты юғары тотоу, кәйефләнеү
поднять голос — ҡаты әйтеү, ҡырҡа киҫеп әйтеү
поднять меч (оружие) — ҡорал күтәреү, ҡорал менән ҡаршы сығыу
поднять на воздух — һауаға осороу, шартлатыу
7. сов. кого-чтоперен., разг.разобрать в поискахҡарап сығыу8. сов. кого-чтопереместить наверхмендереү, күтәреү9. сов. кого-чтосместить вверхкүтәреү10. сов. кого-чтовернуть в прежнее положениеторғоҙоу, аяҡҡа баҫтырыу11. сов. кого-чтовылечитьһауыҡтырыу, аяҡҡа баҫтырыу12. сов. кого-чтоналадитьаяҡҡа баҫтырыу, күтәреү, яҡшыртыу13. сов. кого-чтопобудить к действиюҡуҙғатыу, күтәреү14. сов. кого-чтоначать действиекүтәреү, ҡуптарыу, ҡуҙғатыуподнять дело против кого-л. — кемгәлер ҡаршы эш ҡуҙғатыу
-
10 нагрев
1. мсм. нагреть — нагревать
2. мйылыныу (йылытыу) дәрәжәһе3. м тех.йылытыу майҙаны -
11 накатать
1. сов. что, чего(күп итеп) тәгәрәтеү, тәгәрәтеп килтереп ҡуйыу2. сов.әүәләү, баҫыу, әүәләп яһау3. сов.укатать дорогутигеҙләү, шымартыу, юл һалыунакатать дорогу по лугу — болон аша күп йөрөп, юл һалыу
4. сов. спец.накат яһау, буяу менән ҡаплау (һырлау)5. сов. что, чего; прост.тиҙ генә яҙып (һыҙғылап) ташлау -
12 первый
1. числ.беренсе2. прил.тәүге, беренсе3. прил.беренсе, юғары, иң, төп4. в знач. сущ.; с первоеберенсев первую голову — барыһынан элек, тәүге сиратта
на первых порах — башта, элек
не первой молодости — йәш түгел, йәше уҙған (үтеп барған)
не первой свежести — шаҡтай иҫкергән, иҫке төҫ ингән
первый блин комом — беренсе ҡоймаҡ табаға йәбешә (берәй эштең уңышһыҙ башланып китеүенә ҡарата)
играть первую скрипку — мөһим урын тотоу, башлап йөрөү, берәй эштә төп ролде уйнау
первым делом — иң тәүҙә, иң элек, башта
См. также в других словарях:
пар — (ПАРЛЫ) – I. 1. Сыекча кисәкләренең күпләп очып күтәрелүеннән барлыкка килгән газ. Торак җылыту яки машина хәрәкәтләндерү өчен махсус ясалган, пар белән һавадан торган эссе катнашма 3. күч. Кызулык, дәрт, темперамент 4. күч. Исерткеч эчемлек… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ақпаршыл — сын. Ақпары бар, ақпарға қанық, ақпарқұмар. Арқасын аяз қысса а қ п а р ш ы л пысық қайда барар дейсің! Тек жұттың бетін ары қылсын де (Қ. Ысқақ, Ақсу., 471) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Александр Великий — АЛЕКСАНДРЪ ВЕЛИКІЙ или МАКЕДОНСКІЙ, сынъ Филиппа, царя македонскаго и Олимпіи, дочери эпирскаго царя Неоптолема, род. въ Пеллѣ, столицѣ Македоніи, въ 356 г. до Р. Х. Съ ранней молодости А. отличался силою, крѣпостью и величественной красотой и… … Военная энциклопедия
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
Винт гребной — ВИНТЪ ГРЕБНОЙ, единств. судовой двигатель, примѣняемый въ современ. воен. флотѣ; гл. преимущество его передъ гребными колесами въ томъ, что, погруженный подъ ватерлинію к бля и прикрытый его кормою, В. защищенъ отъ непр. снарядовъ и друг.… … Военная энциклопедия
Португалия — ПОРТУГАЛІЯ, республика, на з. Пиренейск. полуо ва. Граница (см. карту) съ Испаніей проходитъ большею частью по естеств. рубежамъ, ея протяженіе 995 в., морск. гр ца 750 в. Берегов. линія мало развита; на большемъ своемъ протяженіи она состоитъ… … Военная энциклопедия
ләмке — (Гур., Тең.) иыққа киіп, ау тартатын қайыс, кендір бау. Бұрын балықшылар ұзын ауды л ә м к е киіп тартатын (Гур., Тең.). Кешір, өзіңнің де, оңып тұрғаның шамалы, бізге пар болып, күйкі тіріліктің л ә мк е с і н тарта тарта аққаптал болғаныңды… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сорау — 1 (Шымк., Мақт.; Қарақ.; Ауғ.; Ир.) сұрау. Менің сенен с о р а у ы м бар, сен маған қарашы (Қарақ.). Басқа сүйегі жоқ, неліктен деп с о р а д ы м (Қарақ.). [Түрікше сормак сұрау (Тур. рус. сл., 1977). Түркі жазба ескерткіштерінде сор сұрау (ДТС,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
эжекция — 1. Нин. б. ике матдәнең (пар белән суның, су белән комның һ. б. ш.) кушылу процессы; бу очракта бер матдә, басым астында булып, икенчесенә тәэсир итә һәм, үзенә ияртеп, аны кирәкле юнәлештә этеп чыгара 2. Ташу вакытында турбиналарны нормаль… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эшләү — 1. Нин. б. эш белән шөгыльләнү, эшчәнлек күрсәтү, үз көчең белән эш башкару. Кайда да булса хезмәт итү, эш белән дәвамлы шөгыльләнү заводта э. . Берәр хезмәт урынында булу, нин. б. вазифа үтәү, кем. б. хезмәтен башкару артист булып эшли 2. Берәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дулыға — зат. көне Соғыста батырлар киетін металдан жасалған бас киім; қалпақ. Дулығаның екі жағы мен артқы етегіне темір тор ілініп, адамның мойны мен иығын тымақ тәрізді тұтас жауып тұрады. Дулыға батырдың басын сойыл, шоқпар, қылыш және садақ оғынан… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі