-
1 арман
тік, гарман, гумно; атларны арманче йиберип айдайляр коней запускають на тік і поганяють П; арман бас- молотити на току П, СМ, К; арман кӧтэробмолочувати зерно на току, прибирати обмолочену солому з току, щоб зібрати зерно СМ; арман таш (ы) молотильний коток; арман таш (ы) бле / ташнен бас (тыр) - молотити котком П / СМ, СГ; арман хайа скеля на току Г; арман хыр- стругати, чистити тік Г; арман эт- молотити на току П. -
2 тувар-
розпрягати ВН, У, Г, СЛ; атларны тувар- У; пор. твар-. скотарство О. -
3 хой-
(хойар, хойай)1. класти, ставити, складати, насипати, наливати, призначати, лишати, поселяти, припиняти; бизни хойдлар хонахларға нас поселили на квартири ВН; таванға хойдлар склали на горище СБ; хойайляр җумран тутмаға призначають ловити ховрахів СБ; тавлухка хойай хызыны лишає свою дочку в лісі СМ; хоймадылар бени стэд'ен йериме не віддали мене, куди я хотіла Б; йенед'е бир йердэ хоймай җаду відьма зновутаки ніде не дає їм спокою Б; атларны аранға хой- ставити коней до стайні У; ад хойдавати ім'я Б; йапу хой- ставити паркан К; ӧзӱн хой- поводити себе П, СМ; ӧзӱн йуваш хойпоказувати себе лагідним П; пухов хой- надівати путо СК; стол, софра / суфра хой- накривати стіл У / П; стол артына хойпосадити за стіл У; су хой- наливати воду К; тахмах хой- давати прізвисько НМ; фидэ хойсадити розсаду ВН; хач хойхреститися СМ; храр хой- давати обітницюП.2. допом. дієсл., передає завершену дію; пиширип хойду наварив ВН; дағытый хойай розтринькує повністю СМ; айтты хойду він розповів У; пор. ко-, кой-, хо-.
См. также в других словарях:
азыкландыру — сир. Азык белән тәэмин итү, азык, бирү, тукландыру атларны туарып а … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бугалак — 1. Нечкә тимерчыбыктан яки кылдан ясалган, элмәк сыман тозак 2. Бер очы элмәкле озын аркан (кыргый яки өйрәтелмәгән атларның һ. б. ш. муеныннан эләктерү өчен) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җибәрү — 1. Билгеле бер урынга берәр йомыш яки максат белән кем. б. озату. Юнәлеш бирү, билгеле бер юнәлеш буенча озату. Нин. б. эшкә билгеләү, шул эшкә озату 2. Китәргә мәҗбүр итү, куу. Билгеле бер яшәү урыныннан, илдән еракка куу, сөрү 3. хат җ. сүз җ.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җык — БУЛУ – Тәмам туеп, арып бетү, гарык булу (нин. б. эштән, күренештән). ҖЫК КЕРГЕРЕ (ТИГЕРЕ, БУЛГЫРЫ) – Тиргәү, каргау сүзе. ҖЫК КЕБЕК – Әзмәвердәй, зур гәүдәле, таза. ҖЫК ЧЫГУ – Хәлдән таю, тәмам йөдәү сабан сөйри сөйри атларның җыгы чыккан. ҖЫККА … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өркетү — 1. Куркыту, куркытып читкә тайпылдыру (атларны, хайваннарны) 2. Куркыту, курку хисе уяту … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төтен — и. 1. Берәр нәрсә янганда аксыл зәңгәр, каралҗым һ. б. төстәге газ булып һавага чыга, күтәрелә торган бик вак каты кисәкчекләр җыелмасы 2. Сизелер сизелмәс кенә күренә торган җиңелчә газ 3. Элекке заманда авылдагы йортларның, хуҗалыкларның санын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төяк — и. 1. Атларның яшь һәм җенес ягыннан беришле аерым көтүләре, мәс. колынлы бияләр өчен аерым көтүлек 2. күч. Торган, яшәгән җир. бер төяк тапмыйча каңгырып йөрү бетеп, вәйран булып мәгъмүр төякләр, Җир астына тезелде ку сөякләр 3. Сыеныр (торыр)… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тышаулау — 1. Эрерәк хайваннарның (гадәттә атларның) алгы (сирәк кенә арткы) аякларын бер беренә якын китереп бәйләү, тышау, киертү 2. күч. Үзе теләгәнчә эшләү мөмкинлеген чикләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уркыллык — и. Утлап йөргән атларны тоту өчен бер башы элмәкле бау яки колга … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
форейтор — Очлап җигелгән атларның иң алдагысына атланып баручы кучер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чабыш — и. 1. Җайдаклы атларның ярышы, узышы; бәйге 2. Чабу, чабып бару рәвеше. ЧАБЫШ АТЫ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
