-
61 вширь
нареч. ба бар, ба васеӣ, ба паҳноӣ, ба вусъат; раздаться вширь васеъ шудан <> вглубь и вширь ҳамаҷониба; наука и техника развиваются вглубь и вширь илму техника ҳамаҷониба тараққӣ мекунанд -
62 главный
1. асосӣ, муҳим, умда; главная идея произведения ғояи асосии асар; главные силы қувваҳои асосӣ; главной задачей является… вазифаи асосӣ ин аст, ки…//в зиач. сущ. главное с кори (чизи) асосӣ; - ое сделано кори асосӣ карда шудааст; не сказать главного чизи асосиро нагуфта мондан // в знач. вводн. сл. главное разг. аз ҳама муҳим, муҳиммаш ин ки|…; главное, не торопитесь муҳиммаш ин ки шитоб накунед2. марказӣ, аз ҳама калон, асосӣ; главная улица кӯчаи (хиёбони) асосӣ3. калон, сар=; главный бухгалтер сарбухгалтер; главный врач сардухтур; главный инженер саринженер4. грам.: главное предложение сарҷумла; главн ые члены предложения сараъзоҳои ҷумла <> главная квартира уст. қароргоҳи сарфармондеҳ; главная книга бухг. дафтари асосй (дафтари бухгалтерӣ барои қайд кардани беистисно ҳамаи муомилаҳои додугирифт); главное дело в знач. вводн. сл. муҳиммаш ин ки; алалхусус; \главныйым образом асосан, хусусан, бештар -
63 двузначный
дурақама, иборат аз ду рақам; двузначное число адади дурақама -
64 диапазон
м1. муз. диапазон (фосилаи мобайни овози аз ҳама боло ва аз ҳама пасти ҳофиз, сози мусиқӣ ва ғ.); диапазон голоса диапазони садо2. перен. ҳаҷми (дараҷаи) дониш, доираи маълумот -
65 дороже
1. сравн. ст. к дорогбй и к дорого азизтар, меҳрубонтар; труд специалиста дороже ценится қадри меҳнати мутахассис баланд аст; дороже всего аз ҳама азизтар; он для меня дороже всех вай барои ман аз ҳама азизтар аст <> себе дороже станет (стбит) мурда кирои гиристан намекунад -
66 застрельщик
м1. уст. пешчанг (солдате, ки дар сафи пароканда аз ҳама пеш бо душман рӯ ба ру мешуд)2. пешқадам, ташаббускор, мубошир; застрельщик соревнования ташаббускори мусобиқа, пешқадам м1. уст. пешчанг (солдате, ки дар сафи пароканда аз ҳама пеш бо душман рӯ ба ру мешуд)2. пешқадам, ташаббускор, мубошир; застрельщик соревнования ташаббускори мусобиқа, пешқадам -
67 значкист
м нишондор, дорои ни-шон(а); - ГТО дорои нишони гто г о означный, -ая, -ое қисми дуюми калимаҳои мураккаб, ки миқдори ращмҳои шумораро нишон медщад: однозначный якрақама, якхонагӣ; трёхзначный серақама, сехонагӣ -
68 из
(изо) предлог с род.1. (указывает на предмет, место, откуда направлено действие) аз; мы приехали из Москвы мо аз Москва омадем; из достоверных источников аз рӯи манбаъҳои боэътимод; пить из пиалы аз (бо) пиёла нӯшидан2. (указывает на целос, из которого выделяется часть) аз; одно из двух аз ду яке; лучший из всех аз ҳама беҳтарин; младший из братьев бародари аз ҳама хурдӣ; один из ста аз сад яке3. (указывает на материал, из которого делается предмет) аз; сдёлать из дерева аз чӯб сохтан; ложки из серебра чумчаҳои нуқра4. (указывает на изменение, превращение) аз; из посёлка вырос город қасаба щаҳр шуд, касаба ба шаҳр табдил ёфт5. (указывает на причину, цель, основание) аз рӯи…, барои…, баҳри…; из благодарности аз рӯи миннатдорӣ; из любви к искусству аз рӯи ҳавас (иштиёқ) ба санъат; из уважения к вам ба хотири шумо, аз рӯи эҳтироме, ки нисбат ба шумо дорам6. в сочет. с предлогом «в» то, аз, ба; из года в год сол ба (аз, то) сол; изо дня в день рӯз то рӯз, рӯз ба рӯз (изо-, изъс-, ис-) приставка1. сарчаспаки феъл, ки маъноҳои зеринро мефаҳмонад: 1) самти ҳаракат аздарун ба берун - извёргнуть ҳаво додан; излучать паҳн кардан, нур пошидан (афкандан), шуоъ додан; изгнать рондан, ҳай (пеш) кардан 2) паҳншавии амал ба тамоми предмет - избегать давр зада баромадан; изранить сахт (ба куллӣ) захмдор кардан; изрёзать бурида пора-пора кардан 3) ба охир ё то ба ҳадде расонидани амал -изжарить бирён кардан, зирбондан; измучить сахт азоб додан; изругать сахт мазаммат (ҷанг, ҳакоратборон) кардан 4) сарф шудани предмете, ки объекти амал мебошад - измылить совида-совида (зада-зада) то охир сарф кардан (оид ба собун); израсхбдовать харҷ (сарф, хароҷот) кардан 5) бо иловаи ҳиссачаи ? дорои сифат ё хусусияте шудан - изолгаться дуруғгӯи гузаро шудан, дуруғгӯй шуда рафтан2. аз сифат ҳосил шудани зарф - изжелта- зардчатоб, зардча -
69 известный
(извест|ен, -на, -но)1. маълум, машҳур; это известная песня ин суруди машҳур аст; он известен как большой любитель музыки ӯ ҳамчун ишқбози калони мусиқи машҳур аст2. машҳур, маъруф, номӣ, шӯҳратманд, шӯҳратнок; известный писатель нависандаи номӣ3. ба ҳама маълум; она известная модница вай олуфтаи ба ҳама маълум аст4. муайян, маълум; в этом есть известный смысл ин маънии муайяне дорад5. маълум, ошно, шинос; известный вам человек одами ба шумо маълум6. баъзе; в известных случаях дар баъзе мавридҳо, баъзан7. в знач. сущ. известное с мат. адади маълум <> известное дело разг. маълум ки…, албатта; до (в) известной степени то дараҷае, то андозае, то як андоза -
70 иначе
нареч.1. ба таври (ба тарзи) дигар, дигар хел; сделать иначе дигар хел кардан; он держался иначе, чем все ӯ нисбат ба ҳама дигар хел рафтор мекард; всё вышло иначе, чем он предполагал ҳама кор аз ғайри чашмдошти ӯ анҷом ёфт; иначе говоря ба тарзи дигар гӯем2. в знач. против. союза разг. вагарна, ва илло, дар акси ҳол, набошад; надо спешить, иначе опоздаем на поезд шитоб кардан лозим, вагарна ба поезд дер мемонем не иначе прост. албатта, бешубҳа; не иначе он пришёл албатта ӯ омадааст; так или иначе в знач. вводн. сл. (во всяком случае) ба (дар) ҳар ҳол; так или иначе, но я уеду завтра ба ҳар ҳол ман фардо меравам -
71 конкурс
м конкурс (мусобиқа дар соҳаи санъат, адабиёт, илм ва спорт бо мақсади ҷудо кардани касони аз ҳама пурҳунар ё асарҳои хубтарин) <> вне конкурса бемисл, аз ҳама баланд, беҳамто -
72 кругом
1. нареч. чарх (давр) зада; обойти пруд кругом аз гирди ҳавз давр зада гузаштан2. нареч. аз ҳама тараф, аз чор тараф; кругом тянулись горы чор тараф кӯҳсор буд3. нареч. разг. аз ҳар ҷиҳат; он кругом виноват вай аз ҳар ҷиҳат гунаҳкор аст; кругом в долгах вай ба қарз ғӯтидагӣ, вай аз ҳама қарздор4. предлог с род. разг. дар гирди…, дар гирду атрофи…, гирдо-гирди…; кругом села поле атрофи деҳа саҳро «<> ! ба пас гард!, кругом! (команда); ходить кругом да около шаф-шаф гуфтан, шафтолу нагуфтан; кругом шестнадцать прост. фақат ногуворию халос нареч.: голова идёт \кругом сар гаранг (гиҷ) мешавад -
73 наперво
нареч. прост. пеш аз ҳама, аз ҳама аввал -
74 написать
сов. что навиштан, навишта тамом кардан, навишта шудан О на лбу написано у кого намоён, ба ҳама маълум; на лице написано у кого, чём намоён, ба ҳама маълум, аз афт маълум; на его лице был написан страх дар рӯяш осори тарс нақш бастааст; на роду напйсано кому-л. дар пешонааш навишта шудагй, дар тақдираш будааст -
75 начать
сов.1. что или с неопр. сар (шурӯъ, оғоз) кардан; начать строительство сохтмонро сар кардан; начать учииться ба хондан шурӯъ кардан2. с неопр. сар шудан, омадан; начало светать субҳ дамид; начал накрапыначать вать дождь борон якта-нимта омад3. что сар кардан, кушодан; начать новую банку вареня банкаи нави мурабборо кушодан <> начать с того, что… пеш аз ҳама…, аз ҳама муҳимаш ин ки… -
76 обнести
сов.1. (вокруг чего-л.) бардошта дар атрофи чизе гардондан2. что чем иҳота кардан, девор кардан, тавора кашидан; обнести сад забором ба атрофи боғ тавора кашидан3. кого-что чем оварда ба ҳама додан, давр зада ба ҳама таклиф кардан; обнести гостей вином давр зада ба меҳмонон май таклиф кардан4. кого-что чем (обходя с угощением, пропустить) насибаи касеро надодан -
77 обо
предлог пешоянде, ки ба цои «о» ва «об» дар баъзе таркибхо меояд: обо мне дар бораи ман; обо что ба чизе; обо всём дар бораи ҳама чиз; обо всех дар бораи ҳама; см. о приставка префиксе, ки ба чои «о-» ва «обобо» дар мавридхои зерин меояд: 1) пеш аз «й» - обойти давр зада гузаштан 2) пеш аз ду ё зиёда хамсадоҳо обо обогнуть хам карда печондан; обобрать ғун (ҷамъ) кардан 3) пеш аз ҳамсадое, ки баъди он аломати «ь» меояд - оболью мепошам; см. о* -
78 обратиться
сов.1. гардондан, рӯ овардан; обратиться лицом к свету рӯ ба тарафи равшани гардондан // (в сочет. со словами. «глаза», «взгляды», «вздры») нигоҳ кардан, назар андохтан (аф-кандан), нигаристан, чашм дӯхтан; взоры всех обратились на вошедшего чашмони ҳама ба одами даромадагӣ дӯхта шуданд // перен. равона (нигаронда) шудан; фурӯ рехтан; гнев отца обратился на сына хашму ғазаби падар ба сари писар фурӯ рехт2. машғул шудан; обратиться к изучению высшей математики ба омӯхтани математикаи олӣ машғул шудан; диққат кардан (додан); обратиться к первоисточнику ба маъхаз диққат додан3. муроҷиат кардан; обратиться к врачу ба духтур муроҷиат кардан; обратиться с просьбой илтимос намудан4. табдил ёфтан, мубаддал шудан; облачко обратилось в тӯчу абрпора ба абри сиёҳ табдил ёфт ; обратиться в бегство рӯ ба гурез ниҳодан, роҳи гурезро пеш гирифтан; обратиться в зрение бо диққат нигоҳ кардан, чашм дӯхтан; обратиться в пепел сӯхтан, сӯхта хокистар. шудан; \обратиться в слух ҳама тан гӯш шудан -
79 общаться
несов. с кем алоқа (робита) доштан, рафтуомад кардан (доштан), муносибат доштан -..общег қисми аввали калимаҳои мураккаб, ки ба маъноҳои зерин меояд: 1) барои ҳама умумӣ будан - общенациональный умумимиллӣ; 2) ба ҳама мансуб будан - общепонятный оммафаҳм 3) мансубияти асосӣ - общетеоретический умуминазариявӣ -
80 общедоступность
ж1. дастраси умум будан(и), ба ҳама дастрас будан(и); арзонӣ; общедоступность цен ба ҳама дастрас будани нархҳо2. оммафаҳм (фаҳмо, мафҳум) будан(и); общедоступность изложения мафҳум будани баёни сухан
См. также в других словарях:
Ама — (кириллица): Ама (аюрведа) продукт пищеварения. Ама (город) город в Японии. Ама (посёлок) поселок в Японии. Ама (Бутан) (en:Ama) поселок в Бутане. American Medical Association Американская медицинская ассоциация.… … Википедия
АМА — Американская медицинская ассоциация мед., организация Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с. АМА Академия менеджмента и агробизнеса нечернозёмной зоны Российской Федерации… … Словарь сокращений и аббревиатур
Ама — (ж) рожденная в субботу Африканские имена. Словарь значений. Ама Амалия, Амата, Пиама Словарь русских личных имен. Н. А. Петровс … Словарь личных имен
Ама — профессиональные ныряльщицы. Едва ли в Японии можно найти человека, не знающего, кто такая ама, и в то же время мало кто может похвастаться непосредственным знакомством с людьми этой странной для нынешнего цивилизованного времени и небезопасной… … Вся Япония
ҳама — [همه] ҷонишини муайянӣ тамомӣ, ҷумлаи; ҳама шаб тамоми шаб; ҳама одамонро ҷумлаи одамонро; ҳамаи мардум ва ашёро … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ҳамаҷоя — [همه جايه] 1. ҳарҷоӣ, умумӣ 2. ҳамаҷо, дар ҳама ҷо, дар ҳар макон … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Ама-ги — О посёлке в префектуре Кагосима, Япония см. Амаги (посёлок). Слово ама ги (клинописн … Википедия
қамақ — мырза қамақ диал. Тұтқындалған, қамауға алынған адамдарды бостандықта ұстау, еркін қамау түрі … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ама̄ӈги — отцовский; эй а̄пок ама̄ӈги эта шапка отцовская … Нанайско-русский словарь
Ама-Даблам — Местоположнение: Кхумбу, Непал, Азия Высота: 6848 метров Координаты: 27°51′40″N, 86°51′40″E Ама Даблам(Ama Dablam) вершина в … Энциклопедия туриста
Ама-Даблам — непальск. आमा दब्लम हिमाल … Википедия