-
1 алцы
мест. определит.всякий; всё, что угодно -
2 алцыппæт
см. алцыДемокритмæ гæсгæ дунейы алцыппæт дæр кæрæдзиуыл баст у, æнæ аххосæй цы æрцæуа, ахæм фæзындтæ æрдзы мидæг нæй: алкæцы фæзындæн дæр ис йæхи аххосаг, алы фæзынд дæр æрцæуы, йæ размæ чи 'рцыд, ахæм æндæр фæзынды аххосæй. – Согласно Демокриту всё во вселенной взаимосвязанно, ничего в природе не проиходит беспричинно: у любого явления есть причина, любое явление есть следствие какого-либо предыдущего явления. (Сиукъаты Н., Дун-дуне нæ алфамбылай)
-
3 зылд
(мн. зылдтæ, зылдтытæ)1) круг2) уход, ухаживаниехорз зылд – хороший уход
алцы дæр зылд уарзы – всё любит уход
-
4 хъуыдыйаг
то, что следует обдумать, над чем следует поразмыслить; то, что надо держать в уме; предмет мыслейКавказаг субстраты æндæвдады кой куы фæкæнæм, уæд хъуыдыйаг у ссæдзгæйттæй нымад дæр, уый дæр, æвæццæгæн, кавказаг субстратæй цæуы. – Ведя речь о влиянии кавказского субстрата, стоит держать в мыслях то, что, по всей видимости, двацатеричный счет идет из кавказского субстрата. (Дзасохты М., Дæллаг Ир)
Ахæм уавæрты алцы дæр хъуыдыйаг у. – В этих условиях все нужно учитывать. («Ирон ныхасы культурæ», Ир, 1989)
См. также в других словарях:
алцы — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
АЛЦЫ БЫНАТЫ ÆВÆРЫН — Уагмæ, ранмæ æркæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АЛЦЫ СÆРМÆ ХÆССЫН — Цы фæнды дæр аразын. Табу кæнынц, гæртам хъарынц – алцыдæр сæ сæрмæ хæссынц. Бакæс Азауы таурæгъ, сахуыр кæн æмæ æгады ран ма æвæр дæхи. (Р. 1993, 19 ноябрь.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДУНЕ НÆ АФÆЛДАХЫН — Алцы нæ саразын, алцы нæ фендæр кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
САСИРÆЙ ЛУАРÆГАУ КÆНЫН — Алцы лыстæггай, хъавгæ аразын, дзурын; алцы æвзаргæ кæнын. Хур дзæвгар суад, уæддæр ма мах сасирæй луарæгау луæрстам нæ зарæджы ныхæстæ. (Цæгæраты М. Балцы зарæг.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ФÆНДАГ УÆРÆХ УЫН — Алцы аразынмæ барджын уæвын, алцы æнцонæй аразын. Скатертью дорога … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХУЫНЧЪЫ БЫРЫН — Алцы базоныныл архайын, бæрæг кæнын, алцы аразын, цы фæнды хъуыддаджы хи тъыссын. Æддагон цæсты дæхи ма æппар, макæй хъыг дар... Æндæра дын хъахъхъæнынц дæ алы къахдзæф дæр, дæ хъуыддаджы алы хуынчъы дæр бырынц. (СИ. 1990, 189.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
АМОНД РАЗÆЙ ЦÆУЫН — Алцы æнцонæй аразын. Бабушка ворожит. см. АМОНД ХÆРÆГЫЛ БАДЫН … Фразеологический словарь иронского диалекта
АМОНД ХÆРÆГЫЛ БАДЫН — Алцы æнцонæй аразын. Бабушка ворожит. Астархан: Æвзæрæн, дам, йæ амонд хæрæгыл бады. (Джимиты Г. Сау мигъ.) см. АМОНД РАЗÆЙ ЦÆУЫН … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗУРЫН ЫЛ НÆ ХЪÆУЫ — Алцы дæр у бæрæг, ницы дзы ис дызæрдыггаг. Æвдисы бæлвырддзинад … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХЫ НИЦЫ УРОМЫН — Алцы дзурын. Æнæфсис, йæ дзыхы ницы уромы, дуне иуырдæм куы дзура, уæд уый та иннæрдæм æнцайы. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
