-
1 пре-
1) сыйфат һәм рәвеш ясаганда кулланылса, бу приставка артыклык дәрәҗәсен белдерә һәм татарчага иң кисәкчәсе яки "бик", "үтә" һ.б.ш. рәвешләр ярдәмендә тәрҗемә ителә2) фигыль ясаганда кулланылса, аның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителәләра) предметның хәлен, торышын үзгәртү мәгънәсе яки эш-хәрәкәтнең бер сыйфаттан икенче сыйфатка әверелүе үзгәртеп һ. б. ш. хәл фигыль ярдәмендә биреләб) эш-хәрәкәтнең артык көчле, чиктән тыш киеренке булу мәгънәсе "үтә", "артык", "арттырып" рәвешләре белән биреләпревозносить (кого-л.) — кемне дә булса арттырып мактау
преувеличить чьи-л. достоинства — кемнең дә булса яхшылыкларын арттырып күрсәтү
в) пере- алкушымчасына якын булган мәгънә "аркылы", "аша" рәвешләре белән бирелә -
2 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
3 у-
алкушымча, фигыль ясауда кулланылып, татар теленә түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителә1) "китү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә2) "кыскарту" дигән фигыль ярдәмендә3) "чыгу" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә4) "бетерү" игән дәрәҗә фигыле ярдәмендә5) "җитү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә6) "калу" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә7) "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә8) "төшү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә9) "алу" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә10) "бирү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә11) "тутыру" дигән фигыль ярдәмендәусеять — чәчеп тутыру; усыпать сибеп тутыру
12) "кимү" дигән фигыль ярдәмендәукрасть— урлау
-
4 аэро-
-
5 пред-
= предъ-1) исемнәр һәм сыйфатлар ясаганда кулланылса, "алды", "яны" сүзләре белән тәрҗемә ителәпредпосевной — чәчү алды...
2) фигыльләрдә эшнең, хәрәкәтнең алдан, башта, элек булганлыгын аңлата һәм "алдан", "башта", "электә" дигән рәвешләр белән тәрҗемә ителә -
6 префикс
м; лингв.алкушымча, префикс -
7 приставка
-
8 приставочный
См. также в других словарях:
алкушымча — Сүзнең тамыр алдындагы кисәге, префикс … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тә — терк. Да. III. ТА – иск. кит. – га, гә, на, нә мәгънәсендә кулланылган алкушымча калыр бакый бу журнал та кыямәт 2. да, дә, та, тә чакта яки дан, – дән бирле сүзләре белән бергә вакытны белдерү өчен кулл. алкушымча та теректә, дусларым, бер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
анти... — Капма каршылык, дошманлык мәгънәләрен бирә торган алкушымча (мәс. Антисанитар, Антифашист) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
би — I. иск. Морза, түрә, кенәз, хуҗа. II. БИ – Гарәп фарсы теленнән кергән сүзләрдә юклыкны белдерә тор. алкушымча (мәс. бихисап, биһуш, бичара) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
де... — Сүзгә кире мәгънә биреп, түбәндәгеләрне белдерүче алкушымча 1) Бетерү туктату, тарату таркату мәс. дегазация 2) Түбән дәрәҗәгә төшерү, бозу мәс. деградация … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дез... — Берәр нәрсәнең тукталуын, юкка чыгарылуын яки булмавын белдергән алкушымча, мәс. Дезинфекция, Дезинсекция … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
диз... — Сүзгә кире мәгънә бирә яки таркату җимерүне, бетерү бозуны, аеру бүлүне, начарлату кыенлаштыруны белдерә торган алкушымча мәс. дисгармония, дискрет … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дис... — Сүзгә кире мәгънә бирә яки таркату җимерүне, бетерү бозуны, аеру бүлүне, начарлату кыенлаштыруны белдерә торган алкушымча мәс. дисгармония, дискрет … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
изо... — Бертигез, бертөрле, бер үк, охшаш мәгън. алкушымча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
морфема — лингв. Сүзнең лексик яки грамматик мәгънәгә ия булган кисәкләре (тамыр, кушымча яки алкушымча) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
префикс — Сүзнең алдына ялгана торган кушымча; алкушымча (мәс. антистатик сүзендә анти , амораль сүзендә а ) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге