-
1 ἐπι-τρέπω
ἐπι-τρέπω, aor. ἐπέτρεψα, Hom. auch ἐπέτρα-πον, u. im med. nur ἐπετραπόμην, aor. I. pass. ἐπετρέφϑην, ion. ἐπιτράπω, zuwenden; – 1) hingeben, übergeben, überlassen, anvertrauen, οἶκόν τινι, zur Aufsicht Einem das Haus übergeben, Od. 2, 226; ἐπίτρεψον ϑεοῖσιν 19, 502; c. inf., Τρωσὶν γὰρ ἐπιτραπέουσι φυλάσσειν Il. 10, 421; pass., ᾡ λαοί τ' ἐπιτετράφαται καὶ τόσσα μέμηλεν 2, 25, wie Ὁραι τῇς ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανός 5, 750; παισὶ κτήματα, den Kindern zuwenden, hinterlassen, Od. 7, 149; αὑτοὺς σμικραῖς ἐλπίσιν Eur. frg.; oft in Prosa, τὰ πρήγματά τινι Her. 6, 26; ὑμῖν ἐπιτρέπω καὶ τῷ ϑεῷ κρῖναι περὶ ἐμοῦ Plat. Apol. 35 d; εἰ τὸ σῶμα ἐπιτρέπειν σε ἔδει τῳ Prot. 313 a; ἐπιτρέψαι τῷ ϑεῷ περὶ τούτων Gorg. 512 e; ἀρχήν τινι Xen. An. 5, 9, 31, Folgde, pass., ἰατρῷ ἐπιτρεφϑείς Antiph. IV β 4; παρὰ τούτων Ἡρακλεῖδαι ἐπιτραφϑέντες ἔσχον τὴν ἀρχήν Her. 1, 7, vgl. 2, 121, 1; bes. als Statthalter übergeben, 1, 64 u. oft; οἱ ἐπιτετραμμένοι τὴν φυλακήν, denen die Wache anvertraut ist, Thuc. 1, 126, wie οἱ τὰς πόλεις ἐπιτετραμμένοι Luc. Nigr. 34. – 2) zulassen, einräumen, νίκην τινί Il. 21, 473; gestatten, vergönnen, οὐκ ἄν ποτ' ἄλλῳ τοῦτό γ' ἐπέτρεπον ποιεῖν Ar. Plut. 1078; εἰ βουλοίμεϑά τῳ ἐπιτρέψαι παῖδας ἄῤῥενας παιδεῦσαι Xen. Mem. 1, 5, 2; τινὶ χώραν διαρπάσαι An. 1, 2, 19; τούτοις ὁπότερ' ἂν ψηφίσωνται 7, 7, 18; οὔτε τοῖς ἄλλοις ἐπιτρέπομεν ποιεῖν Plat. Chartn. 171 e; Conv. 219 c u. öfter; absolut, ταῖς ἡδοναῖς καὶ ἐπιϑυμίαις μὴ ἐπιτρέποντες Legg. VII, 802 b. Auch τινὶ κακῷ εἶναι Xen. An. 3, 2, 31; οὐδ' αὐτοῖς Θηβαίοις ἐπετρέπετε αὐτονόμους εἶναι Hell. 6, 3, 9; ἀδικέοντι τῷ ἀδελφεῷ Her. 2, 120; vgl. μὴ ἐπιτρέπων τῷ ἀσεβοῦντι sc. ἀσεβεῖν, Plat. Euthvphr. 5 e; c. acc. c. int., ἡμᾶς οὐδ' ἐναυλισϑῆναι ἐπιτρέπεις Xen. An. 7, 7, 8, wie Ath. XIII, 565 f; mit der Negation, nicht gestatten, verbieten, verhindern, ἢν δέ τις μαλακύνῃ, μὴ ἐπιτρέπετε Xen. Cyr. 3, 2, 5; Thuc. 1, 71; σὺ δ' ἐπέτρεπες; du ließest es zu? Ar. Nubb. 799. – Jemandem Vollmacht geben, Jemandes Ausspruch, Entscheidung Etwas anheimstellen, ἤϑελον τῷ ἐν Δελφοῖς μαντείῳ ἐπιτρέψαι Thuc. 1, 28, Schol. τὴν ἐπιτροπὴν τῆς κρίσεως δοῦναι; vgl. 4, 83; Xen. Mem. 3, 5, 12; οἱ δικασταί, οἷς ἂν ἐπιτρέψητε Dem. 7, 7; mit περί, Ἀϑηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν ϑανάτου, sie stellten sich der Entscheidung der Athener, nur sollten diese nicht Todesstrafe verhängen dürfen, Thuc. 4, 54; τῷ ϑεῷ περὶ τούτων Plat.; Dem. u. A.; περὶ τῶν ὅλων, unumschränkte Vollmacht, Pol. 1, 62, 3; τινί, Einem die Vormundschaft übertragen, Lys. bei Harpocr., s. Mein. IV p. 119. – 3) auftragen, anbefehlen, οἷς ἂν ἐπιτρέψωσιν οἵδε καὶ τάξωσιν, τούτοις ἐμμένειν Plat. Legg. VI, 784 c; τὴν τάξιν ἐπὶ τὸ δεξιὸν ἐπέτρε ψεν ἐφέπεσϑαι Xen. An. 6, 3, 11. – 4) intrans., wo man ἑαυτόν ergänzen kann, τοῖσιν γὰρ ἐπετράπομέν γε μάλιστα, auf diese vertrauten wir am meisten, Il. 10, 59; ὥς οἱ ἐπέτρεψε, als er sich ihm anvertraut hatte, Her. 3, 130; τοῖς ὅρκοις II. Hal. 7, 40; – γήραϊ, dem Alter nachgeben, unterliegen, Il. 10, 79; Sp., ὀργῇ D. Hal. 7, 45; ἀήταις Opp. Hal. 1, 350. – 5) Med. sich wohin wenden, neigen, σοὶ ϑυμὸς ἐπετράπετο εἴρεσϑαι Od. 9, 12; – sich anvertrauen, τινί, d. i. sich an Einen als Schiedsrichter wenden, Her. 1, 96. 5, 95; ἐπίστευον αὐτῷ αἱ πόλεις ἐπιτρεπόμεναι, sich seinem Schutze anvertrauend, Xen. An. 1, 9, 8; übh. anvertrauen, τὰ ἄλλα ἐμοὶ ἐπιτράψονται Her. 3, 155; – ἐπιτε-τράψεται D. L. 1, 54.
-
2 ἐπιτρέπω
ἐπιτρέπ-ω, [dialect] Ion. [suff] ἐπιτρεπ-τράπω [pron. full] [ᾰ] Hdt.3.81: [tense] fut. - τρέψω; [dialect] Dor. [ per.] 3pl.A- τρέψοντι Pi.O.6.21
; Cret. inf. ,5024.12: [tense] aor. I- έτρεψα Il.10.116
, etc.: [tense] aor. 2 - έτραπον ib. 59 : [tense] pf.- τέτρᾰφα Plb.30.6.6
:—[voice] Med., [tense] fut. - τρέψομαι (v.l. -τράψ-) Hdt.3.155 : [tense] aor. 2- ετρᾰπόμην Od.9.12
:—[voice] Pass., [tense] fut. - τετράψομαι Pisistr. ap. D.L.1.54 : [tense] aor. I ; [dialect] Ion. -ετράφθην, part.- τραφθείς Hdt.1.7
: [tense] aor. 2 - ετράπην [pron. full] [ᾰ] Th.5.31 : [tense] pf. (v. infr. 1.6):—prop. to turn to or towards, used by Hom.in [tense] aor. 2 [voice] Med., σοὶ.. θυμὸς ἐπετράπετο εἴρεσθαι thy mind inclined itself to ask, Od.9.12.3 commit, entrust to another as trustee, guardian, or vicegerent,οἱ.. ἐπέτρεπεν οἶκον ἅπαντα 2.226
;ἐπιτρέψειας ἕκαστα δμῳάων [ἐκείνῃ] ἥ τις..ἀρίστη 15.24
, cf. Il.17.509 ; θεοῖσι μῦθον ἐπιτρέψαι leave it to them, Od.22.289, cf. 19.502 ; so κάκοισι θῦμον ἐπιτρέπην ([dialect] Aeol. inf.) Alc. 35.1 ;σμικραῖς ἑαυτοὺς ἐ. ἐλπίσιν E.Fr. 921
; freq. in Prose, ἐ. τινὶ τὰπρήγματα Hdt.6.26
;τὴν πόλιν Id.4.202
;Νάξον Λυγδάμι Id.1.64
;τὰ πάντα Th.2.65
;πλεῖστα τῷ ἀλογίστῳ Id.5.99
;τὴν ἀρχήν X.An.6.1.31
, etc.; also a son for education, Pl.La. 200d: c. dat. et inf.,τινά τινι γερονταγωγεῖν Ar.Eq. 1098
: freq. in [dialect] Att., refer a legal issue to any one,τινὶ δίαιταν D.59.45
; ; οἷς (attracted for ἃ) ἂν ἐπιτρέψωσιν οἱ δὲ τάξωσι, τούτοις ἐμμένειν, i.e. acquiesce in the court and abide by its decision, ib. 784c (for the constr. cf. And.3.34 fin.).4 c. dat. only, rely upon, leave to,τοῖσιν γὰρ ἐπετράπομέν γε μάλιστα Il.10.59
;ἐπιτρέψαι δὲ θεοῖσιν Od.21.279
;ἐ. τῇ ὀλιγαρχίῃ Hdt.3.81
; ὥς οἱ (sc. ἰατρῷ) ἐπέτρεψε ib. 130 : c. dat. et inf., σοὶ ἐπέτρεψεν πονέεσθαι he left it to you to work, Il.10.116, cf. 421, Hdt.9.10 : freq. in [dialect] Att., refer the matter to a person, leave it to his arbitration, Ar.Ach. 1115, V. 521, Ra. 811 ; τινὶ δικαστῇ to one as a judge, Th.4.83 ;τῷ ἐν Δελφοῖς μαντείῳ Id.1.28
;ἐ. τῷ θεῷ περί τινος Pl.Grg. 512e
, cf. Alc.1.117e ;ὑμῖν ἐπιτρέπω καὶ τῷ θεῷ κρῖναι Id.Ap.35d
; Ἀθηναίοις ἐ. περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν θανάτου to leave their case to the A. save as to the penalty of death, Th.4.54 ;περὶ ὧν διαφερόμεθα τοῖς οἰκείοις ἐ. D. 27.1
:—[voice] Pass., .5 [voice] Med., entrust oneself, leave one's case to,τινί Hdt.1.96
;διαιτητῇ Id.5.95
, cf. X.An.1.5.8 ; also, to entrust what is one's own to another, Hdt.3.155, 157.6 [voice] Pass., to be entrusted, ᾧ λαοί τ' ἐπιτετράφαται ([ per.] 3pl. [tense] pf. for ἐπιτετραμμένοι εἰσί) Il.2.25 ; τῇς (sc. Ὥραις) ἐπιτέτραπται μέγας οὐρανός heaven's gate is committed to them (to open and to shut), 5.750, cf. Hdt.3.142 ; ὑπό τινων ἐπιτρεφθῆναι (sc. ἰατρῷ), of a patient, Antipho 4.3.5 : c. acc. rei, ἐπιτρέπομαί τι I am entrusted with a thing,ἐπιτραφθέντες τὴν ἀρχήν Hdt.1.7
;ἐπιτετραμμένοι τὴν φυλακήν Th.1.126
.II give up, yield,Ποσειδάωνι δὲ νίκην πᾶσαν ἐπέτρεψας Il.21.473
; later ἐ. τινί c. inf., permit, suffer, Ar.Pl. 1078, Pl.Chrm. 171e, etc.: c. acc. et inf., X.An.7.7.8 ; alsoἐ. Θηβαίοις αὐτονόμους εἶναι Id.HG6.3.9
;οὐδενὶ ἐ. κακῷ εἶναι Id.An.3.2.31
;ἐ. ἀδικέοντι τῷ ἀδελφεῷ Hdt.2.120
;μὴ ἐ. τῷ ἀσεβοῦντι Pl.Euthphr.5e
: abs., give way, Pi.O.6.21, Ar.Nu. 799, Pl. 915, Th.1.71, Pl.Ap. 35b:— [voice] Pass., ἄνευ τοῦ ἐπιτραπῆναι without leave, POxy.474.40 (ii A.D.).2 intr., give way,οὐ μὲν ἐπέτρεπε γήραϊ λυγρῷ Il.10.79
; indulge,μὴ πάντα ἡλικίῃ καὶ θυμῷ ἐπίτρεπε Hdt.3.36
;ταις ἡδοναῖς καὶ ἐπιθυμίαις Pl.Lg. 802c
;τῇ ὀργῇ D.H.7.45
.III command,τὴν μὲν [τάξιν] ἐπὶ τῷ δεξιῷ ἐπέτρεψεν ἐφέπεσθαι X.An.6.5.11
: elsewh. c. dat., PLond.3.1173.3 (ii A.D.), etc.:—[voice] Pass.,ἐπετράπην ὑπὸ σοῦ POxy.51.5
(ii A.D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐπιτρέπω
-
3 ἐπιτρέπω
ἐπι-τρέπω, (1) hingeben, übergeben, überlassen, anvertrauen, οἶκόν τινι, zur Aufsicht einem das Haus übergeben; παισὶ κτήματα, den Kindern zuwenden, hinterlassen; bes. als Statthalter übergeben; οἱ ἐπιτετραμμένοι τὴν φυλακήν, denen die Wache anvertraut ist. (2) zulassen, einräumen; gestatten, vergönnen; mit der Negation: nicht gestatten, verbieten, verhindern; σὺ δ' ἐπέτρεπες; du ließest es zu? J-m Vollmacht geben, j-s Ausspruch, Entscheidung etwas anheimstellen; mit περί, Ἀϑηναίοις ἐπιτρέψαι περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν ϑανάτου, sie stellten sich der Entscheidung der Athener, nur sollten diese nicht Todesstrafe verhängen dürfen; περὶ τῶν ὅλων, unumschränkte Vollmacht; τινί, einem die Vormundschaft übertragen. (3) auftragen, anbefehlen. (4) intrans., wo man ἑαυτόν ergänzen kann, τοῖσιν γὰρ ἐπετράπομέν γε μάλιστα, auf diese vertrauten wir am meisten; ὥς οἱ ἐπέτρεψε, als er sich ihm anvertraut hatte; γήραϊ, dem Alter nachgeben, unterliegen. (5) sich wohin wenden, neigen; sich anvertrauen, τινί, d. i. sich an einen als Schiedsrichter wenden; ἐπίστευον αὐτῷ αἱ πόλεις ἐπιτρεπόμεναι, sich seinem Schutze anvertrauend; übh. anvertrauen
См. также в других словарях:
επιτρέπω — (AM ἐπιτρέπω και ιων. τ. ἐπιτράπω) [τρέπω] 1. δίνω σε κάποιον την άδεια να κάνει κάτι, ανέχομαι (α. «δεν μού επέτρεψε να απαντήσω» β. «οὐκ ἄν ποτ’ ἄλλῳ τοῡτ’ ἐπέτρεψ’ ἐγώ ποιεῑν», Αριστοφ. γ. «ἢν δέ τις μαλακύνηται, μὴ ἐπιτρέπετε», Ξεν.) νεοελλ.… … Dictionary of Greek