τετάραγμαι

ταράσσω

stir: perf ind mp 1st sg

τετάραγμαι, ταράσσω

stir: perf ind mp 1st sg

     ταράσσω

     τᾰράσσω

    атт. τᾰράττω (fut. ταράξω; pass.: fut. ταράξομαι - поздн. ταραχθήσομαι, aor. ἐταράχθην, pf. τετάραγμαι)

    1) мешать, размешивать

    

(φάρμακον Luc.)

    2) смешивать

    

(ὁμοῦ τέν γῆν καὴ τέν θάλατταν Arph.)

    3) волновать, вздымать

    

(πέλαγος Eur.; ταραχθεὴς πόντος Eur.)

    4) взрыхлять, вспахивать

    

(χθόνα Pind.)

    5) сотрясать, сокрушать

    

(βροντήμασι πάντα Aesch.)

    6) потрясать, мутить, приводить в смятение, смущать, тревожить

    

(καρδίαν Eur.; τέν ψυχήν Plat.; τινὰ λόγοις NT.)

    7) приводить в замешательство, расстраивать (sc. τοὺς πολεμίους Her.; τέν πόλιν Arph.)

    

Θετταλοὴ τεταραγμένοι Dem. — взбунтовавшиеся фессалийцы;

    8) ворошить, разгребать

    

τ. τὸν θῖνά τινος Arph. — трогать кого-либо до глубины души, задевать кого-л. за живое

    9) возбуждать, поднимать, начинать

    

(νεῖκος Soph.; πόλεμον Plat.)

    10) (pf. τέτρηχα) находиться в волнении, волноваться

    

ἀγορέ τετρηχυῖα Hom. — бурное собрание;

τᾰράσσω, Pi.O.2.63, etc.; [dialect] Att. [suff] τᾰράξ-ττω Ar.Eq. 902; also [full] θράσσω (q.v.): [tense] fut. ταράξω ib. 358, etc.: [tense] aor.

A

ἐτάραξα Od.5.291

, ([etym.] συν-) Il.1.579, 8.86: [tense] plpf.

συν-ετεταράχει D.C.42.36

: [dialect] Ep. [tense] pf. in pass. sense τέτρηχα (v. infr. 111):—[voice] Pass., [tense] fut.

ταραχθήσομαι Men.858

(prob.), Epict.Ench.3, etc.; [voice] Med. ταράξομαι in pass. sense, Th.7.36, X. Cyr.6.1.43: [tense] aor.

ἐταράχθην Ar.Nu. 386

(anap.), etc.: [tense] pf. τετάραγμαι ib. 388 (anap.), etc.:—stir, trouble, in a physical sense, σύναγεν νεφέλας ἐτάραξε δὲ πόντον [Ποσειδῶν] Od.5.291;

κύμασιν ταράσσεται πόντος Archil.54

, cf. Sol.54;

τ. πέλαγος ἁλός E.Tr.88

, cf. 692;

ὁμοῦ τ. τήν τε γῆν καὶ τὴν θάλατταν εἰκῇ Ar.Eq. 431

;

τ. καὶ κυκᾶν Id.Ach. 688

(troch.), Eq. 251 (troch.); οὐ χθόνα ταράσσοντες troubling not the earth (by ploughing), Pi. l.c.;

βροντήμασι.. κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω A.Pr. 994

; τ. φάρμακον perh. mix, Luc.Lex.4, cf. Amips. 18: metaph., φωνὰν ταρασσέμεν to wag the tongue, Pi.P.11.42; πάντα τ., of a speaker, jumble up, D.19.93;

τὴν τῶν πραγμάτων διδασκαλίαν Gal.15.185

.

2 trouble the mind, agitate, disturb,

με δεινὸς ὀρθομαντείας πόνος στροβεῖ ταράσσων A.Ag. 1216

; δεινὰ (adverbial) τ. [με] S.OT 483 (lyr.);

ὅταν ταράξῃ Κύπρις ἡβῶσαν φρένα E.Hipp. 969

, cf. Fr.1079.4;

Νικίαν ταράξω Ar.Eq. 358

(troch.);

τ. καρδίαν E.Ba. 1321

; esp. of fear, A.Ch. 289, Ar.Eq.66, etc.; ἄν τις φόβος τ. X.Mem.2.4.6;

τὸ σῶμα τ. τὴν ψυχήν Pl.Phd. 66a

, cf. 103c; so

τ. γλῶσσαν E.IA 1542

: abs., cause confusion, Pl. R. 564b, Hp.Mi. 373b:—[voice] Pass., Id.Phd. 100d, etc.;

περί τι Id.Sph. 242c

;

διά τι D.4.3

;

ταράσσομαι φρένας S.Ant. 1095

; ὄμμα σὸν τ. E. Or. 253.

3 of an army, etc., throw into disorder, Hdt.4.125, 9.51, etc.;

ἐτάρασσον τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων Id.8.12

:—[voice] Pass., to be in disorder, Id.4.125, 129, 8.16, Th.4.25, X.Cyr.2.1.27, etc.; ἐν σφίσιν αὐτοῖς τ. Th.7.67.

b metaph., rout or upset, κριτήριον τ. Demetr.Lac.Herc.1012.38 (perh. variant of Epicur.Sent. 24):—[voice] Pass.,

λόγου ταραχθέντος Phld.Rh.1.136

S.;

εἰ τὰ σημεῖα ταραχθείη Gal.6.262

.

4 τ. τὴν γαστέρα cause relaxation of the bowels, of purges, Hp.Nat.Mul.12, cf. Acut.56, Arist.Pr. 864b23, Gal.15.667:—[voice] Pass.,

ἐταράχθης τὴν γαστέρα Ar.Nu. 386

(anap.);

τὸ πνεῦμα Gal.15.903

; more generally,

τεταραγμένον σῶμα Sor.1.105

.

5 freq. of political agitation,

τ. τὴν πόλιν Ar.Eq. 867

; τὰ πράγματα ib. 214:—[voice] Pass., to be in a state of disorder or anarchy, ἐν ἀλλήλοις τ. Th.2.65, cf. D.2.14, Ptol.Tetr. 164.

6 ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων to be shaken in one's seat on horseback, X. Cyr.5.2.17.

7 Math., τεταραγμένη ἀναλογία disturbed proportion, Euc.5Def.18, Archim.Sph.Cyl.2.4.

II stir up, metaph., τ. νεῖκος, πόλεμον, S.Ant. 794 (lyr.), Pl.R. 567a;

φόνον E.Ba. 797

;

ἡλίκα πράγματα ταράξασα D.18.153

, cf. X.An.5.10.9;

τ. δίκας τινὶ πρός τινας Plu.Them.5

:—[voice] Pass.,

πόλεμος ἐταράχθη D.18.151

;

γόος.. ταραχθείς A.Ch. 331

(lyr.).

III exc. in the places mentioned, Hom. uses only intr. [tense] pf. τέτρηχα, to be in disorder or confusion, be in an uproar,

τετρήχει δ' ἀγορή Il.2.95

;

ἀγορὴ τετρηχυῖα 7.346

; so

τετρηχυῖα θάλασσα AP7.283

(Leon.);

τετρηχότος οἴδματος A.R.1.1167

;

τετρηχότα βῶλον Id.3.1393

;

τετρηχότι νώτῳ Nic.Th. 267

; but ἐκ σέθεν.. ἄλγεα.. τετρήχασι cruel woes arise, A.R. 4.447, cf. 3.276, Philet.7; in Nic.Th.72 τετρήχοντα κλήματα is f.l. for δὲ τρήχοντα. (Alexandrine and later Poets seem to have thought erroneously that τέτρηχα = to be rough (cf. τραχύς).) ( ταράχψω from ταραχ-ή, τάραχ-ος and these from Θᾰρᾰχ-: cogn. with θράσσω from θρᾱχ-ψω of which the [dialect] Ion. [tense] pf. is τέτρηχα.)

ταράσσω impf. ἐτάρασσον; fut. 3 sg. ταράξει LXX; 1 aor. ἐτάραξα. Pass.: impf. ἐταρασσόμην; fut. 3 sg. ταραχθήσεται; 1 aor. ἐταράχθην; pf. τετάραγμαι, ptc. τεταραγμένος (Hom.+; Ath., R. 3 p. 51, 30 [-ττ]).

① to cause movement by shaking or stirring, shake together, stir up of water (Hom. et al.; Aesop 155 P.=274b Halm/160 H-H; Babrius 166, 5=Fgm. 4 p. 144 L-P.; Athen. 7, 52, 298c ταραττομένου τοῦ ὕδατος; Hos 6:8; Is 24:14; Ezk 32:2, 13) J 5:3 [4] v.l.; pass. (Solon 11 Diehl³) be moved, be stirred vs 7.

② to cause inward turmoil, stir up, disturb, unsettle, throw into confusion, fig. ext. of 1 (Aeschyl., Hdt. et al., pap, LXX; Just., A I, 68, 7 [Hadrian]; Ath., R. 3 p. 51–30), in our lit. of mental and spiritual agitation and confusion (Menand., Epitr. 611 Kö. [but s. 931 S. mg.]; Philo, Conf. Lingu. 69), which can manifest themselves in outward tumult τὸν ὄχλον Ac 17:8; cp. vs. 13 (Hyperid. 1, 31, 8; POxy 298, 27; PGiss 40 II, 20 ταράσσουσι τὴν πόλιν). τὴν διάνοιάν τινος ταρ. 2 Cl 20:1 (Epict., Ench. 28 τ. γνώμην σου). Of mental confusion caused by false teachings ταρ. τινά Ac 15:24 (w. λόγοις foll.); Gal 1:7; 5:10. Of Jesus in John’s Gospel ἐτάραξεν ἑαυτόν he was troubled or agitated J 11:33 (difft. NRSV ‘deeply moved’. S. Hdb. ad loc.—Menand., Sam. 672 S. [327 Kö.] σαυτὸν ταράττεις; M. Ant. 4, 26 σεαυτὸν μὴ τάρασσε).—Pass. be troubled, frightened, terrified (Ps 47:6; Is 8:12; Jos., Ant. 7, 153; 12, 164; Just., D. 38, 2) Mt 2:3 (GJs 21:2); 14:26 (cp. Phlegon: 257 Fgm. 36, II, 3 w. θαρρεῖν, at a φάσμα); Mk 6:50; Lk 1:12; 24:38; MPol 5:1; 12:1; Hm 12, 4, 2. μηδὲ ταραχθῆτε do not let yourselves be intimidated 1 Pt 3:14 (Is 8:12). ἡ ψυχή μου τετάρακται J 12:27 (cp. Diod S 17, 112, 4 Alexander ἐταράττετο τὴν ψυχήν at the prediction of his death; Dio Chrys. 23 [40], 20 ταράξαι τὴν ψυχήν; Chion, Ep. 16, 7 ταράσσειν τὴν ψυχήν; Ps 6:4; TestZeb 8:6; TestDan 4:7b); also ἡ καρδία 14:1, 27 (cp. Ps 108:22; 54:5; TestDan 4:7a). ταραχθῆναι τῷ πνεύματι be inwardly moved 13:21; cp. 11:33 v.l. (Ps.-Callisth. 2, 12, 5 ἐταράσσετο τῇ ψυχῇ).—DELG. M-M. Spicq.