-
1 κατεβήσατο
καταβαίνωgo: aor ind mid 3rd sg (epic) -
2 κατα-βαίνω
κατα-βαίνω (s. βαίνω); imperat. aor. κατάβηϑι, Od. 23, 20 Ar. Nub. 237, auch κατάβα, Ran. 35; ep. conj. aor. καταβείομεν für καταβῶμεν, Il. 10, 97; κατεβήσετο, Il. 13, 17. 24, 191 Od. 10, 107, neben κατεβήσατο, Il. 6, 288 Od. 1, 330. 2, 337. 15, 99, wo Bekker überall κατεβήσετο schreibt; καταβήσεο, Il. 5, 109; – herabgehen, heruntergehen, heruntersteigen, Ggstz von ἀναβαίνω, Od. 12, 77 u. sonst; οὐρανόϑεν, Il. 11, 184 u. öfter; ἔκ τινος ἔς τι, ἐξ ὄρεος, 13, 17, ἐς πεδίον, 3, 252; ἐς Ἀΐδα δόμον Pind. P. 3, 11; ἐκ τῆς ἁρμαμάξης Her. 9, 76; τὰ ἐκ τῶν ὀρέων καταβάντα ῥεύματα Plat. Critia. 118 d; εἰς τὰ πεδία Legg. III, 678 c; εἰς φρέαρ Lach. 193 c; mit dem gen., δίφρου, πόλιος, vom Wagen heruntersteigen, von der Burg herabkommen, Il. 5, 109. 24, 329; Παρνασοῦ Pind. Ol. 9, 46; πολλὰ δὲ δάκρυά μοι κατέβα χροός Eur. Andr. 111; – mit dem acc. des Ortes, zu dem man hinabgeht, ϑάλαμον κατεβήσατο, er ging in das Gemach hinab, Od. 2, 337; Ἀΐδαν καταβήσει Soph. Ant. 816, wie τὸν Ἅιδα δόμον κατέβα Eur. Heracl. 913; ὅτε δὴ κατέβην δόμον Ἄϊδος εἴσω Od. 23, 252. Von anderer Art ist der acc. κλίμακα κατεβήσατο, sie stieg die Treppe herab, Od. 1, 330, wie ξεστὸν ἐφόλκαιον καταβάς, am Steuer hinabgestiegen, 14, 350; ähnlich κατέβαινε ὑπερώϊα, sie stieg das Obergemach, von dem Obergemach herab, 18, 206. 23, 85. – Auch pass., καταβαίνεται ὁ ἵππος, man steigt vom Pferde, Xen. de re equ. 11, 7; aber act., καταβὰς ἀπὸ τοῦ ἵππου, abgestiegen, Cyr. 5, 5, 6; καταβέβηκεν ἀπὸ τῶν ἵππων Dem. 42, 24. – Besondere Beziehungen sind – a) vom Binnenlande nach der Küste hingehen, Ggstz ἀναβαίνειν, καταβήσομαι ἐς Ἰωνίην Her. 5, 206, aus Hochasien herabziehen, u. öfter; κατέβην χϑὲς εἰς Πειραιᾶ Plat. Rep. I init.; Phaedr. 278 b; ἐς λιμένα Theaet. 142 a. – b) auf den niedriger gelegenen Kampfplatz herabsteigen, um zu kämpfen; absolut, Soph. Tr. 503; μεϑ' ὅπλων, Plat. Legg. III, 834 c; Xen. An. 4, 8, 27; auch ἐς ἀγῶνα. – c) vom Redner, von der Rednerbühne herabsteigen, καταβήσομαι, Dem. 20, 154. 19, 32 u. oft bei den Rednern, selten mit dem Zusatz ἀπὸ τοῦ βήματος, Dem. 19, 113; auch ἀπὸ τοῦ λόγου, aufhören zu reden, Luc. Tox. 35, vgl. Necyom. 2. – Uebertr., κατέβαινε ἐς λιτάς, er ließ sich auf Bitten ein, wie wir sagen »er ließ sich herab zu bitten«, Her. 1, 116; ähnlich κατέβαινε αὖτις παραιτεόμενος 1, 90; κατέβαινε λέγων, er ging so weit zu sagen, 1, 118; λόγους ἄλλους ἐποιεῠντο ἐς ὃ κατέβαινον συλλυπεύμενοι τῷ πάϑεϊ 9, 94; ἐπὶ τελευτὴν καταβαίνειν, zu Ende, zum Ziele kommen, Plat. Rep. VI, 511 b; εἰς τοὺς χρόνους καταβαίνειν, in die Zeit fallen, Arist. pol. 7, 16. – Auch vom Preise, wie bei uns, τιμῆς τοῠ σίτου καταβεβηκυίας, wenn der Preis heruntergegangen, Poll. 1, 51. – Vom Regen, κατέβη ἡ βροχή Matth. 7, 25. – Bei Pind. P. 8, 78 ist es trans. gebraucht, ἄλλον δ' ὑπὸ χειρῶν μέτρῳ καταβαίνει, er drückt ihn herab, erniedrigt ihn, Ggstz ὕπερϑε βάλλων.
-
3 καταβαίνω
κατα-βαίνω; herabgehen, heruntergehen, heruntersteigen, Ggstz von ἀναβαίνω; mit dem gen., δίφρου, πόλιος, vom Wagen heruntersteigen, von der Burg herabkommen; mit dem acc. des Ortes, zu dem man hinabgeht, ϑάλαμον κατεβήσατο, er ging in das Gemach hinab. Von anderer Art ist der acc. κλίμακα κατεβήσατο, sie stieg die Treppe herab; wie ξεστὸν ἐφόλκαιον καταβάς, am Steuer hinabgestiegen; ähnlich κατέβαινε ὑπερώϊα, sie stieg das Obergemach, von dem Obergemach herab. Auch pass., καταβαίνεται ὁ ἵππος, man steigt vom Pferde; aber act., καταβὰς ἀπὸ τοῦ ἵππου, abgestiegen. Besondere Beziehungen sind (a) vom Binnenlande nach der Küste hingehen, Ggstz ἀναβαίνειν, καταβήσομαι ἐς Ἰωνίην, aus Hochasien herabziehen; (b) auf den niedriger gelegenen Kampfplatz herabsteigen, um zu kämpfen; (c) vom Redner, von der Rednerbühne herabsteigen, καταβήσομαι; auch ἀπὸ τοῦ λόγου, aufhören zu reden. Übertr., κατέβαινε ἐς λιτάς, er ließ sich auf Bitten ein, wie wir sagen »er ließ sich herab zu bitten«; κατέβαινε λέγων, er ging so weit zu sagen; ἐπὶ τελευτὴν καταβαίνειν, zu Ende, zum Ziele kommen; εἰς τοὺς χρόνους καταβαίνειν, in die Zeit fallen. Auch vom Preise, wie bei uns, τιμῆς τοῠ σίτου καταβεβηκυίας, wenn der Preis heruntergegangen. Vom Regen, κατέβη ἡ βροχή Matth. 7, 25; trans. gebraucht, ἄλλον δ' ὑπὸ χειρῶν μέτρῳ καταβαίνει, er drückt ihn herab, erniedrigt ihn, Ggstz ὕπερϑε βάλλων -
4 καταβαίνω
A , etc.: [tense] pf. - βέβηκα; [dialect] Boeot. part.καταβεβάων IG7.3055
: [tense] aor.κατέβην Il.10.541
, Pi.O.9.43, etc.; poet. [ per.] 3pl.κατέβαν Il.24.329
, ; imper.κατάβηθι Od.23.20
, Ar.Lys. 873, [dialect] Lacon.κάβασι Hsch.
, , Ra.35; [dialect] Ep. [ per.] 1pl. subj. καταβήομεν (v.l. -βείομεν) Il.10.97; late [ per.] 3sg. opt. (cod. B), Conon 45.2J.; poet. part.καββάς Pi.N.6.51
; [dialect] Ep. inf.καταβήμεναι Il.14.19
:—[voice] Med., [dialect] Ep. [tense] aor. 1κατεβήσετο 6.288
, 13.17, Od.2.337, al. (with v.l. κατεβήσατο); imper.καταβήσεο Il.5.109
:—go or come down from.., c. gen., πόλιος κ. 24.329; οὐρανόθεν κ. 11.184;Παρνασοῦ Pi.O.9.43
, etc.: also with Preps.,ἐξ ὄρεος Il.13.17
;ἐς πεδίον 3.252
, etc.: also c. acc. loci,θάλαμον κατεβήσετο Od.2.337
; κ. Ἀΐδαν, Ἀΐδα δόμον, S.Ant. 822 (anap.), E.Heracl. 913 (lyr.); butκατέβην δόμον Ἄϊδος εἴσω Od.23.252
(later abs., die, Lib.Or.38.16); ἔσω κ. Hes.Th. 750: also c. acc. in quite different senses, κατέβαιν' ὑπερώϊα she came down from the upper floor, Od.18.206, 23.85; κλίμακα κατεβήσετο came down the ladder, 1.330 (κ. κατὰ τῆς κλίμακος Lys. 1.9
); ξεστὸν ἐφόλκαιον καταβάς having got down by the lading-plank, Od.14.350: abs., καταβαίνειν δ' οὐ σχολή come downstairs, Ar. Ach. 409; esp.1 dismount from a chariot or from horseback,δίφρου Il.5.109
;ἐκ τῆς ἁρμαμάξης Hdt.9.76
;ἀφ' ἁρμάτων Pi.N.6.51
;ἀπὸ τοῦ ἵππου X.Cyr.5.5.6
; but κ. ἀπὸ τῶν ἵππων give up riding, D.42.24, cf. Arist.Ath.49.1:—hence in [voice] Pass., ἵππος καταβαίνεται the horse is dismounted from, X.Eq.11.7.2 go down from the inland parts to the sea, esp. from central Asia (cf.ἀναβαίνω 11.3
), Hdt.1.94, etc.; also from Athens, κ. ἐς Πειραιᾶ, ἐς λιμένα, Pl.R. 327a, Tht. 142a.3 go down into the scene of contest, γυμνὸν ἐπὶ στάδιον κ. Pi.P.11.49; κ. ἐπ' αὐτὸ τοῦτο (sc. τὸ ἀεθλεύειν) Hdt.5.22: abs., = Lat. in certamen descendere, Pi.N.3.42, S.Tr. 504(lyr.), X.An.4.8.27; cf. καταβατέον; μέτρῳ καταβαίνειν 'seek no more contests' ( μέτρῳ by litotes for μή), Pi.P.8.78; μεθ' ὅπλων κ. Pl.Lg. 834c.4 of an orator, come down from the tribune, Lys.12.92, D.19.23, etc.; rarely in full, κ. ἀπὸ τοῦ βήματος ib.113; soκατάβα.--καταβήσομαι Ar.V. 979
; later, also κ. ἀπὸ τοῦ λόγου, ἀπὸ τῶν ἰαμβείων, to cease from.., Luc.Tox.35, Nec.1.5 less freq. of things,πρὶν.. καταβήμεναι ἐκ Διὸς οὖρον Il.14.19
; of tears, E.Andr. 111 (eleg.); of streams, Pl.Criti. 118d; of the womb, Arist.HA 582b24; πόσσω κατέβα τοι ἀφ' ἱστῶ; at what price did [ the robe] come down from the loom? Theoc.15.35; of the heavenly bodies, set, Vett.Val.31.3.II metaph.,1 attain,πόμπιμον κατέβαινε νόστου τέλος Pi.N.3.25
;κ. ἐπὶ τελευτήν Pl.R. 511b
: abs., attain one's end, ἐν φάει κ. Pi.N.4.38; simply, come to, arrive at in course of speaking, κατέβαινε ἐς λιτάς he ended with prayer, Hdt.1.116: usu. c. part., κατέβαινε αὖτις παραιτεόμενος ib.90, cf. 118, 9.94; καταβάς, of a writer, Eun.VSp.454B.2 κ. εἰς.. conform to,εἰς τοὺς Χρόνους κ. τούτους Arist.Pol. 1335a11
.4 fall in value, POxy.1223.33 (iv A.D.), cf. Poll.1.51.5 λέγεται μηδὲν αὐτοῖς τούτων καταβαίνειν, of abusive language, does not affect them or get home, Chrysipp.Stoic.2.242.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > καταβαίνω
См. также в других словарях:
κατεβήσατο — καταβαίνω go aor ind mid 3rd sg (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ARTACIA — fons apud Laestrygonas. Tibullus, ad Messalam l. 4. Epigr. 1. v. 59.ubi de Ulysse: Incultos adiit Laestrygonas, Antiphatemque Nobilis Artaciae gelidos quos irrigat unda. Homerus Od. 10. v. 107. Η῾ μὲν αρ εἰς κρήνην κατεβήσατο καλλιρέεθρον… … Hofmann J. Lexicon universale
GYNAECEUM — vel GYNAECONITIS, Gr. Γυναικεῖον, dicebatur locus secretior in aedibus ubi solae mulieres degebant: Erat autem δίςτεγος; in superiori aedium contignatione, ut eo difficilior ad eas aditus paterer. Ita enim Didymus, Οἱ αρχαῖοι, inquit, ταῖς… … Hofmann J. Lexicon universale
OECURIA Atheniensium memorabilis — Habebant uxores corum, praeter τὴν γυαικωνίτιδα, de qua supra aliquid voce Gynaconitis, etiam suum θάλαμον ἱςτῶν Polluci memoratum l. 1. c. 8. in quo labori telisque texendis vacabant. Loca vero, in quibus filiae degebant, παρθενῶνες dicebantur,… … Hofmann J. Lexicon universale
SCALA — a scandendo; per illas enim in superiora domus ascenditur. Sic apud Graecos, qui uxores filiasque auxiâ sollicitudine custodiebant, ad Parthenonas vel Gynaeconas, in supetiori aedium parte constitutas, Scalarum ascensu perventum: quae an… … Hofmann J. Lexicon universale