-
1 κατατίθημι
κατα|τίθημι ['слагать'] 1. класть вниз; 2. выставлять на середину, делать общим; 3. откладывать в сторону, сберегать -
2 κατατιθημι
(fut. καταθήσω; эп.: 1 л. pl. aor. 2 κάτθεμεν - 3 л. pl. κάτθεσαν, 1 л. pl. conjct. καταθείομεν = καταθῶμεν, inf. κατθέμεν; med.: 1 л. pl. aor. 2 κατθέμεθα, 3 л. dual. κατθέσθην, conjct. καταθείομαι = καταθῶμαι, part. κατθέμενος) тж. med.1) класть, складывать(τι ἐπὴ χθονός и ἐπὴ χθονί, ἐν ψαμάθῳ Hom.; τὰ ὅπλα εἰς τὸ μέσον Xen.)
2) (тж. κ. εἰς μέσον Eur.) ставить(κλισίην τινὴ παρὰ πυρί Hom.; τὸν κρατῆρα Eur.)
3) med. ( снимая с себя) складывать(τὰ τεύχεα ἐπὴ γαίῃ, χλαῖναν ἐπὴ θρόνου Hom.)
ἐν ἡσυχίᾳ καταθέσθαι τὸ σῶμα Plut. — предаться отдыху4) med. снимать с себя(ζώναν Pind.; θοἰμάτιον Arph.)
5) тж. med. класть на погребальное ложе или в могилу, хоронить(τὸν Λύσανδρον ἐν φίλῃ χώρᾳ Plut.; τινὰ ἐν μνημείῳ NT.)
κατθέμενοι γοάοιεν Hom. — погребая (нас, они) рыдали бы6) med. откладывать (для себя), припрятывать, прятать(τι ἐπὴ δόρπῳ Hom.; πάντα βίον ἔνδοθι οἴκου Hes.; sc. σῖτον Lys.; θησαυροὺς ἐν τῷ οἴκῳ Xen.)
7) переносить, помещать8) высаживать (на берег)9) прокладывать(ὁδὸν εὐθύτομον Pind.)
10) med. отправлять11) med. отправлять в качестве заложников(τοὺς πρέσβεις ἐς Αἴγιναν Thuc.)
12) помещать, заключать, сажать(τινὰ ἐν τῶ δεσμωτηρίῳ Dem.)
13) ( в качестве награды или приза) ставить, предлагать(ἄεθλα, λέβητα Hom.)
14) выставлять (для всеобщего обозрения)(γράμματα εἰς τέν ἀγοράν Plat.)
15) med. слагать с себя(ἀρχήν, μοναρχίαν Plut.)
ἐς μέσον Πέρσῃσι καταθεῖναι τὰ πρήγματα Her. — передать персидскому народу управление государством;
εἰς τὸ κοινὸν καταθεῖναι Plat. — подвергнуть (что-л.) совместному обсуждению;εἰς τὸ ἴδιον καταθέσθαι τι ἑαυτῷ Xen. — использовать что-л. в личных целях;τὸ αὑτοῦ ἔργον ἅπασι κοινὸν κ. Plat. — делать свое дело общим достоянием17) med. откладывать в сторону, оставлять без внимания(τοὺς ποιητάς Plat.)
ἐν ἀμελείᾳ κ. τινά Xen.; — пренебрегать кем-л.18) med. прекращать(πόλεμον Thuc.; λόγους περί τινος Plat.; διαβολὰς καὴ κατηγορίας Plut.)
θυμὸν κατάθου Arph. — уйми свой гнев;τῆς ξυμφορᾶς κατατιθεμένης Thuc. — уладив это столкновение;ἐπ΄ ἀργυρίῳ καταθέσθαι τέν πρός τινα ἔχθραν Plut. — за деньги помириться с кем-л. (ср. 23)19) med. направлять(ὀργέν εἴς τινα Xen.)
20) вносить, платить, уплачивать(δέκα τάλαντά τινι Her.; δύο δραχμάς Arph.; μετοίκιον Lys.; ὄφλημα Dem.)
τῇ δραχμῇ ἑκάστου μηνὸς ἐπωβελίαν κ. Plat. — уплачивать ежемесячно с каждой драхмы один обол ( в виде процентов);τί τινος κ. τινι Arph. — платить что-л. за что-л. кому-л.;ἃ δ΄ ὑπέσχεο, ποῖ καταθήσεις ; Soph. — как исполнишь (досл. оплатишь) ты то, что обещал?21) отплачивать, возмещатьκ. τινι χάριν Pind. — отблагодарить кого-л.
22) med. иметь право на возмещение, aor. заслужить(χάριτα μεγάλην Her.)
εὐεργεσίαν ἔς τινα καταθέσθαι Thuc. и χάριν καταθήσεσθαί τινι Xen., NT. или πρός τινα Dem. — оказать кому-л. услугу23) med. приобретать, стяжать(κλέος Her.; δόξαν Thuc.; φιλίαν παρά τινι Xen.)
ἔχθραν πρός τινα καταθέσθαι Lys. — навлечь на себя чью-л. вражду (ср. 18)24) вносить, заносить, записывать(τι εἰς μνήμην Plat.; εἰς βιβλίον Dem.)
25) med. расходовать, употреблять(τέν σχολέν εἴς τι Plut.)
-
3 θεω
I.Arph. (= *θεάου) imper. к θεάομαι См. θεαομαιII.I1) (тж. θ. δρόμῳ Arph., Xen.) бежать, бегать, (быстро) двигаться, передвигаться(ποσί и πόδεσσι Hom.; θᾶττον τῶν ἵππων Arst.)
ἄκρον ἐπὴ ῥηγμῖνος ἁλὸς θ. Hom. — носиться по гребням морских волн;θ. κατὰ κῦμα Hom. — мчаться по волнам;Ἀγαμέμνων ἀντίος ἦλθε θέων Hom. — навстречу (Менелаю) примчался Агамемнон;Μαλειάων ὄρος ἷξε θέων Hom. — (кормчий) полным ходом достиг Малийской горы;εἰ αὔρα φέροι, θέοντες ἀνεπαύοντο Xen. — когда дул попутный ветер, плывшие отдыхали2) катиться, вращатьсяὀλοοίτροχος ἀπὸ πέτρης θέει Hom. — камень катится с утеса;
τροχὸν πειρήσεται, αἴ κε θέῃσιν Hom. — (горшечник) попробует, вращается ли гончарный круг3) ( о линии) проходить, тянутьсяφλὲψ ἀνὰ νῶτα θέουσα Hom. — жила, проходящая вдоль спины;
ἄντυξ, ἢ πυμάτη θέεν ἀσπίδος Hom. — обод, который огибал край щита;ὀδόντες λευκὰ θέοντες Hes. — сплошной ряд белых зубов4) пробегать, проходить(τὰ ὄρη Xen.)
5) состязаться в бегеπερὴ τρίποδος θεύσεσθαι Hom. — состязаться в беге за треножник (объявленный наградой);
περὴ ψυχῆς θέον Ἕκτορος Hom. — (когда Ахилл преследовал Гектора), спор у них шел о (самой) жизни Гектора;περὴ τοῦ παντὸς δρόμον θ. Her. — вести последнюю и решающую борьбу, т.е. ставить все на карту6) перен. (нечаянно) попадатьεἰς νόσους θ. Plat. — (быстро) заболевать;
εἰς ἀδικίαν θ. Plat. — становиться несправедливым;θ. τὸν ἔσχατον κίνδυνον Plut. — подвергаться крайней опасности;θ. ἐγγύτατα ὀλέθρου Plat. — быть на краю гибелиII -
4 θεσις
- εως ἥ [τίθημι]1) опущение, постановка (ноги)ὑποβάλλειν τοὺς δακτύλους ὑπὸ τῇ ἄρσει καὴ θέσει Luc. — поднимать и опускать пальцы ( при игре на флейте)2) укладка(πλίνθων καὴ λίθων Plat.)
3) расстановка, размещение, распределение(ἐπέων Pind.; λεγομένων καὴ γραφομένων Plat.; τῶν μερῶν Arst.)
4) установление, введение, учреждение(τελῶν Plat.; ἀγώνων Diod.)
θ. νόμων Plat., Arst.; — законодательная деятельность, законодательство;θ. τοῦ ὀνόματος Plat. — наречение (по) имени, именование5) снимание, снятие(θ. καὴ ἀναίρεσις ὅπλων Plat.)
6) юр. внесение (в виде) залога(ἵππου Lys.)
ἵν΄ αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ Arph. — (Солон установил), чтобы залоги вносились (только) в первый день новолуния;ὅσουπερ ἥ θ. ἦν Dem. — в размере (денежного) залога7) (место)положение, расположение(τῶν τόπων Arst.; τῆς Ἀβύδου καὴ Σηστοῦ Polyb.)
ἥ θ. τῆς πόλεως ἐπὴ τῇ Θράκῃ Thuc. — положение города по отношению к Фракии;κατὰ τέν θέσιν τέν πρὸς ἡμᾶς Arst. — по (пространственному) отношению к намὁ κατὰ θέσιν πατήρ Polyb. — приемный отец
9) филос. положение, утверждение, тезис(διαλέγεσθαι πρὸς θέσιν τινά Arst.)
ὅ ὁρισμὸς θ. μέν ἐστι, ὑπόθεσις δ΄ οὐκ ἔστι Arst. — определение является положением, но не предположением;θέσιν κινεῖν Plut. — опровергать (чьё-л.) положение10) филос. (человеческое) установление, условиеφύσει, οὐ θέσει Plat. — объективно, а не (только) субъективно (досл. по природе, а не по (взаимному) соглашению)
11) грам. «позиция», «слоговая» долгота по положению(μακρὰ συλλαβέ γίνεται δίχως, φύσει τε καὴ θέσει Sext.)
12) стих. тесис, «опущение» (название сильной, ударной части стопы; обычно соотв. лат. arsis, как ἄρσις - лат. thesis) -
5 προτιθημι
(fut. προθήσω, стяж. aor. 1 προὔθηκα; aor. pass. προὐτέθην, praes. и impf. pass. в атт. обычно берутся от πρόκειμαι) тж. med.1) ставить перед, класть впереди, подносить(τραπέζας Hom.; δαῖτά τινι Her.)
προθέσθαι τι Plut. — поставить что-л. перед собою;προτιθέναι τοῦ λόγου προοίμιον Plat. — предпосылать речи введение;πέπλον ὀμμάτων προθέσθαι Eur. — закрыть глаза плащом;προθέσθαι τινὰ ἐν οἴκτῳ Aesch. — сжалиться над кем-л.;βραδύπουν ἤλυσιν ἄρθρων π. Eur. — медленно переставлять ноги;προτιθέμενα καὴ ἐπιλεγόμενα Arst. — начало и заключение2) ставить выше, предпочитать(τί τινος Her., Eur. и τι ἀντί τινος Eur.)
πάρος τινός προθέσθαι τι Soph. — предпочесть что-л. чему-л.3) бросать (на съедение), кидать(τινὰ κυσίν Hom.; τινὰ θηρσὴν ἁρπαγέν προθεῖναι Eur.)
ὅ θανάτῳ προτεθείς Eur. — брошенный, т.е. обреченный на смерть4) бросать, покидатьπροθεῖναί τινα ἔρημον Soph. — бросить кого-л. на произвол судьбы;
προθεῖναι τὸ παιδίον Her. — подкинуть ребенка5) заранее устанавливать, определять(τὸν νόμον τινί Eur.)
οὖρον τῆς ζόης ἀνθρώπῳ π. Her. — определять границу человеческой жизни;ἀεὴ πλείων τοῦ προτεθέντος χρόνος Arst. — время, большее любого (наперед) заданного, т.е. бесконечное6) устраивать, учреждать(τοὺς ἀγῶνας λόγων Thuc.)
πένθος μέγα προθέσθαι Her. — учредить большой траур7) назначать(στέφανον τῶν ἀγώνων τινί Thuc.; med. τινα ἱλαστήριον NT.)
προθεῖναί τινι κρίσιν Lys. — назначить кому-л. судебное разбирательство, т.е. вызвать кого-л. в суд;π. θάνατον ζημίαν Thuc. — назначать смертную казнь;προθέσθαι τέν λέσχην Soph. — созвать собрание8) задавать, предлагать(ἄπορον αἵρεσιν Plat.; τὸ προτεθὲν πρόβλημα Arst.)
προτίθεσθαι αἵρεσιν Plat. — ставить перед собой альтернативу;προθεῖναί τινι βαστάζειν τι Soph. — предложить кому-л. взять что-л. на себя;ὅπερ προὐθέμεθα σκέψασθαι Plat. — рассмотрением чего мы задались;προθεῖναί τι τοῖς ὤμοις τινός Soph. — возложить что-л. на чьи-л. плечи, т.е. предписать кому-л. что-л.9) тж. med. выставлять(νεκρόν Her.; med. ὀστᾶ τῶν ἀπογενομένων Thuc.)
π. τι ὤνιον Luc. — выставлять что-л. на продажу;π. αἰτίαν Soph. — выставлять причину;προτίθεσθαί τι Polyb. — ссылаться на что-л. (как на основание)10) med. показывать(ποτήρια χρύσεα Her.)
ἀνδραγαθίαν τινὴ π. Thuc. — рассказывать о чьей-л. храбрости11) представлять, докладывать, излагать(πρῆγμα Her.; λόγον περί τινος Xen.)
π. τέν διαγνώμην περί τινος Thuc. — вносить на обсуждение вопрос о чем-л.;προθεῖναι λέγειν περί τινος Thuc. — представить что-л. на обсуждение;τὰ προτιθέμενα κατὰ τὰς ἐγγραφάς Arst. — зарегистрированные судебные решения12) предоставлять, разрешать(οὐ προὐτέθη σφίσι λόγος Xen.)
προθέσθαι τινὴ ἔχθραν Thuc. — объявить кому-л. о своей вражде13) med. ставить себе целью, намереваться -
6 υπερτιθημι
тж. med.1) поднимать выше, приподнимать(τὸ ἄροτρον Plut.)
2) ставить наверху или вышеπαντὴ αἴτιον ὑπερτιθέμεν τι Pind. — считать что-л. причиной всего
3) воздвигать, ставить(βωμόν Anth.)
4) протягивать, простиратьὑπερθέσθαι χεῖρά τινος Anth. in tmesi — защищать кого-л. своей рукой
5) переходить, проходить, переправляться(πέραν ποταμοῦ Polyb.)
ὑπερθέσθαι τέν ἄκραν Diod. — миновать мыс;ὑπερθεῖναι ὄρος Polyb. — перейти гору6) med. переносить, откладыватьτέν ταχθεῖσαν ἡμέραν ὑπερθέσθαι Polyb. — перенести установленный срок;
ὑπερθέσθαι τέν ἐκκλησίαν εἰς αὔριον Plut. — отсрочить собрание до завтра;ὑπερτίθεσθαι καὴ καταμέλλειν Polyb. — откладывать и тянуть7) передавать, сообщатьεἴ τοι ὑπερετίθεα (ион. impf. = ὑπερετίθην) τὰ ἔμελλον ποιήσειν Her. — если бы я сообщил тебе, что собрался сделать
8) med. превосходитьὑπερθέσθαι τινά τινι или κατά τι Polyb. — превзойти кого-л. чем(в чём)-л.
См. также в других словарях:
όρκος — Κατά την αρχική εκδοχή του όρου είναι η επίσημη δήλωση, κατά την οποία ο άνθρωπος επικαλείται τη θεότητα ως μάρτυρα της αλήθειας της διαβεβαίωσης του ή ως εγγυητή της τήρησης υπόσχεσής του. Η έννοια αυτή διευρύνθηκε αργότερα ώστε να περιλάβει… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Δίκαιο (Αρχαιότητα και Βυζάντιο) — ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΚΑΙΟ Το ελληνικό δίκαιο συνδέεται με την εξέλιξη και την ακμή της πόλης στην αρχαιότητα. Οι πολιτειακές μεταβολές και κυρίως η γένεση, η άνθηση και η πορεία της δημοκρατίας στο χρόνο ορίζουν την έννοια, το εύρος, το περιεχόμενο και τα … Dictionary of Greek
θέση — Η τοποθέτηση ενός πράγματος ή γνώμη για κάποιο θέμα. (Moυσ.) Όρος της αρχαίας και της σύγχρονης μετρικής και μουσικής. Στη μετρική, θ. ονομάζεται το ισχυρό μέρος του μέτρου, το οποίο τονίζεται, σε αντίθεση με το ασθενές που δεν τονίζεται και… … Dictionary of Greek
μέρος — το (ΑM μέρος) 1. τμήμα ενός όλου, τεμάχιο, κομμάτι (α. «γκρεμίστηκε ένα μέρος τού τοίχου» β. «κίνησις γὰρ αὕτη δὴ μεγίστη τοῑς Ἕλλησιν ἐγένετο καὶ μέρει τινὶ τῶν βαρβάρων», Θουκ.) 2. αυτό που αναλογεί στον καθένα, μερίδιο, μέρισμα, μερτικό («πήρε … Dictionary of Greek
χειρ — η / χείρ, χειρός, ΝΜΑ, και χείρα Ν, και αιολ. τ. χήρ Α 1. το χέρι 2. (ιδίως) το άκρο χέρι 3. συνεκδ. το άτομο τού οποίου το χέρι έκανε κάτι (α. «χειρ Χριστόδουλου Καλλέργη» ο εικονογράφος Χριστόδουλος Καλλέργης β. «χειρ δ ὁρᾷ τὸ δράσιμον», Αισχύλ … Dictionary of Greek
χάρη — Η με διάταγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας μη εκτέλεση ή ελάττωση ποινής που επιβλήθηκε με αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση. Θεωρείται ιδιότυπος θεσμός και είναι προνόμιο του αρχηγού του κράτους, ο οποίος επεμβαίνει με αυτό τον τρόπο στον τομέα… … Dictionary of Greek
πρυτανείο(ν) — το / πρυτανεῑον, ΝΜΑ, και πρυτάνιον και ιων. τ. πρυτανήϊον και αιολ. τ. προτανήϊον και αττ. τ. προτανεῑον και κρητ. τ. βρυτανεῑον Α (στην αρχαιότητα) 1. δημόσιο οικοδόμημα που βρισκόταν αρχικά στην επονομαζόμενη αγορά τού Θησέως, η οποία… … Dictionary of Greek
σκηνοθεσία — Το σύνολο διάφορων δραστηριοτήτων, καλλιτεχνικών και τεχνικών, που τείνουν στην πραγμάτωση της δραματικής ατμόσφαιρας ενός θεατρικού κειμένου. Στην κλασική αρχαιότητα και στο μεσαιωνικό θέατρο καθήκοντα σκηνοθέτη ασκούσαν οι συγγραφείς. Από το… … Dictionary of Greek
θέμα — I Το μέρος της λέξης που απομένει μετά την αφαίρεση της κατάληξής της. Είναι αμετάβλητο κατά την κλίση και φορέας της βασικής έννοιας της λέξης. Έτσι, στις λέξεις ουρανός, ταχύτητα, τρέχω, εκείνος, τα θ. είναι αντίστοιχα ουραν , ταχυτητ , τρεχ ,… … Dictionary of Greek
τάσσω — ΝΜΑ, και αττ. τ. τάττω Α 1. βάζω, τοποθετώ σε κατάλληλη θέση 2. (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) τεταγμένος, η, ο και μόνο στη νεοελλ. και ταγμένος, η, ο α) τοπ. ο παρατεταγμένος β) χρον. ο καθορισμένος από πριν, προδιαγεγραμμένος νεοελλ. 1. ορίζω … Dictionary of Greek
ψήφος — η / ψῆφος, ΝΜΑ, και ψήφος, ο, Ν, και δωρ. τ. ψᾱφος Α καθένα από τα λίθινα κατά την αρχαιότητα ή μολύβδινα κατά τους νεώτερους χρόνους σφαιρίδια τα οποία έριχναν σε ειδική κάλπη οι μετέχοντες σε ψηφοφορία (α. «πήρε πέντε χιλιάδες ψήφους» β. «τῶν… … Dictionary of Greek