-
121 άς
1) (при побуждении) пусть; давай(те); ας τραγουδήσουμε давайте споём; άς έρθει όποτε θέλει пусть придёт, когда хочет; άς είναι пусть (будет); ας ερχόταν κι' ο Πέτρος пусть бы приходил и Пётр; ας υποθέσουμε ότι... допустим, предположим, что...; άς γίνει ό, τι γίνει пусть будет, что будет; 2) (при выражении пожелания, желания): ας είχα κι' εγώ (или καί γώ) ένα παιδί! если бы у меня был ребёнок!; άς μην τον έβλεπα μπροστά μου лучше бы он не попадался мне на глаза; 3) если; пусть только; άς ήσουν φρόνιμος, να σούδινα γλυκό если бы ты был послушным, я бы тебе дала варенья; άς αλλάξουν τα πράματα και τότε τού δείχνω пусть только изменятся обстоятельства, тогда я ему покажу; 4) (при обознач, времени) когда; пусть; άς έρθει και βλέπουμε когда приедет, тогда посмотрим; άς πέσει ο ήλιος και πάμε περίπατο пусть зайдёт солнце, тогда пойдём погуляем -
122 διά
προθ. I με γεν.1) (при обознач, пространства) по; через;διά ξηράς — по суше, сухопутным путём;
διά θαλάσσης — по морю;
παρέλασις διά των οδών — уличное шествие;
διά της θύρας — через дверь;
διά του δάσους — через лес;
2) (при обознач, способа, образа действия) посредством;διά του ατμόπλοίου — пароходом;
διά της ράβδου — палкой;
διά χρημάτων — посредством денег, за деньги;
στέλλω τα χρήματα δι' επιταγής посылать деньги переводом;τον αντικατέστησε δι' άλλου он его заменил другим; 3) (при обознач, времени):διά παντός — навсегда;
διά βίου — пожизненно;
§ δι' ολίγων — или διά βραχέων — в нескольких словах, вкратце;
διά μακρών — многословно, пространно;
διά μιάς — сразу, немедленно;
διά πυρός και σιδήρου — огнём и мечом;
τον έχω διά βίου — он мне осточертел;
II με αιτιατ.1) (при обознач, причины):ονομαστός διά τον πλούτον του — он известен своим богатством;
κατηγορείται διά κλοπήν — он обвиняется в краже;
τον αγαπώ διά την εργατικότητα — я его люблю за трудолюбие;
2) (при обознач, цели, назначения):υλικόν χρήσιμον δι' οικοδομικά έργα материал, годный для строительных работ; χάρτης δι' εφημερίδας газетная бумага; ανεχώρησεν δι' ανάπαυσιν он уехал отдыхать; 3) о, об, относительно, по поводу;διά τό ζήτημα σου, τίποτε το νεώτερον — относительно твоего дела нет ничего нового;
4) (при обознач, направления, места назначения) в, на;ετοιμάζομαι διά την Εύρώπην' — я собираюсь в Европу;
αναχωρώ διά Πάτρας — я уезжаю в Патры;
5) (при обознач, срока, времени):η συνεδρίασις ωρίσθη' διά την επομένήν Δευτέρα — заседание назначено на будущий понедельник;
μίσθωσις διά πέντε έτη — аренда на пять лет;
6) (в сочетании с зависимым наклонением) чтобы;διά να φθάσω εκεί — чтобы добраться туда;
7) (при мольбе, заклинании):δι' αγάπην τού Χρίστου ради Христа;§ διά τί; — почему?, зачем?;
διά τοδτο — поэтому;
όσον διά... — что (же) касается..., в отношении...;
δέκα διά δυό — десять, делённое на два
-
123 έξω
1. πρόθ. I με γεν.1) вне, за пределами (чего-л.);έξω της οικίας — вне дома;
2) перен. сверх, выше (чего-л.);αυτό είναι έξω των δυνατοτήτων μου — это выше моих возможностей;
II με αιτιατ.:1) — вне, за пределами (чего-л.);έξω από
έξω από το σπίτι — вне дома;
2) кроме, за исключением;έξω από λίγα αυγά δεν εμεινε τίποτε άλλο — ничего не осталось, кроме нескольких яиц;
3) подольше от (кого-чего-л.);έξω από μας ( — или από λόγου μας) — подальше бы от нас;
§ έξω τόπου και χρόνου — вне времени и пространства;
έξω πάσης λογικής — против всякой логики;
γίνομαι ( — или είμαι) έξω φρενών ( — или εμαυτού) — выходить из себя, быть вне себя от злости;
είμαι έξω από κάθε υπόνοια — быть вне всякого подозрения;
τα λέω έξω από τα δόντια — говорить всё в лицо, напрямик, высказывать всё в глаза;
αυτό πιά είναι έξω από τα όρια — это уж сверх (всякой) меры; — это уж чересчур;
2. επίρρ.1) вовне, наружу;κυττάζω έξω — смотреть наружу (на улицу и т. п.);
πάμε έξω — выйдем во двор, пошли на улицу;
σκύβω έξω — высунуться наружу;
2) снаружи, вне помещения; на улице;όλη τη νύχτα μείναμε έξω — всю ночь мы были на у'лице;
μένω στο βαπόρι, δεν βγαίνω έξω — оставаться на пароходе, не сходить на берег;
3) за границей;σπουδάζω έξω — учиться за границей;
τα λεμόνια τα στέλνουν έξω — лимоны отправляют за границу;
4):από έξω — а) с наружной стороны, снаружи;
βάφω το σπίτι απ' έξω — покрасить дом снаружи; — б) наизусть, на память;
απ' έξω -άπ'έξω — а) стороной; — б) незаметно, намёками;
του τώφερε απ'έξω-απ'έξω — он ловко дал ему понять;
§ έξω - έξω на самом краю;
έξω! вон!;
έξω από δω! — вон отсюда!;
έξω φτώχεια! — с бедностью покончено!;
έξω νού! — выбрось всё из головы!; — плюнь (ты) на всё (разг);
βγάζω κάποιον έξω — прогонять, выгонять кого-л.;
ρίχνω έξω (τη βάρκα, το πλοίο) — сажать на мель (лодку, ко-
робль);τό ρίχνω έξω — пуститься в разгул;
γυρίζω τα μέσα έξω — выворачивать наизнанку;
μιά κι' έξω — разом;
απ' έξω κούκλα και μέσα πανούκλα — погов, сверху шёлк, а в брюхе щёлк;
3. (τό) внешний вид, наружная сторона (чего-л.);§ είμαι στα μέσα και στα έξω — быть важной фигурой;
τό έξω τ' αυγού και το μέσα τής ελιάς — погов. т тебе боже, что мне не тоже;
4. επίθ, άκλ.1) прям., перен. внешний;η έξω γωνία — внешний угол;
τα έξω πράγματα ( — или η έξω κατάσταση) — внешнеполитическая ситуация;
2) живущий за рубежом, вне страны;ο έξω ελληνισμός — греки, живущие вне Греции
-
124 καιρός
ο1) время;χάνω καιρό — терять время;
χάνω τον καιρό μου — напрасно терять время, напрасно стараться;
μη χάνετε καιρο — не теряйте времени, спешите;
2) удобный случай, подходящий момент, пора;εν καιρώ τω δέοντι — в подходящий момент;
βρίσκω (τον) καιρο — находить подходящий момент;
3) пора расцвета, созревания;είναι στον καιρό της η κοπέλλα — девушка в самом соку; — девушке пора замуж;
4) погода;ακατάστατος καιρός — неустойчивая погода;
κάνει καλό καιρο — стоит хорошая погода;
εξαρτάται απ' τον καιρό — зависит от погоды;
5) время, времена; эпоха, эра;καιροί — ой μενετοί — время не ждёт;
στον παληό καιρό — в старые времена;
§ θέλει καιρούς και ζαμάνια γιά να γίνει — для этого требуется длительное время;
περνώ τον καιρό μου — проводить время;
έχω καιρό να τον (1)δώ — я давно его не видел;
καιρός να τού δίνουμε — пора убираться; — пора смываться (прост.);
είναι καιρός πού μας άφησε χρόνια — он давно уже умер;
μιά φορά κι' έναν καιρό — когда-то, однажды (в сказках);
από τον καιρό τού Νώε — при царе Горохе;
με τον καιρό — со временем;
προ καιρου — давно;
πρίν (από) λίγο καιρό — или προ ολίγου καιρου — недавно, с недавних пор, с недавнего времени;
από καιρό σε καιρο — или από καιρού εις καιρόν — время от времени;
κατά καιρους — временами; — в разное время, периодически;
εν καιρώ — в нужное время, в нужный момент;
γνά πολύν καιρό — надолго;
τον καιρός πού... — в то время как...;
τον κακό σου τον καιρό! — или κακό καιρό να 'χεις! — чтоб тебе пусто было!, чтоб тебе добра не видать! (проклятие);
καιρός ήτανε — давно бы так;
ο καιρός επείγει ( — или βιάζει) — время не ждёт;
κάθε πράμα στον καιρό του κι' αυγά κόκκινα το Πάσχα — или κάθε πράγμα στον καιρό του (κι' ο κολιός τον Αύγουστο) — или καιρός παντί πράγματι — погов, каждому овощу своё время, всему своё время;
ο καιρός είναι γιατρός — погов, время — лучший лекарь;
έχει ο καιρός γυρίσματα να πληρωθούν τα πείσματα — погов, придёт время, он пожалеет об этом; — он получит по заслугам
-
125 κοιλιά
κοιλία η1) живот; утроба; чрево (книжн.); брюхо, пузо (прост.);με ( — или μού) πονεί η κοιλ μου — у меня болит живот;
γεμίζω την κοιλιά μου — насытиться; — набить брюхо, утробу (прост.);
η ζωή του αρχίζει απ' την κοιλιά του και τελειώνει στην κοιλ του — он обжора, он думает только р том, как набить утробу;
στην κοιλιά της μάννας — в утробе матери;
2) анат. полость, желудочек;η κοιλία της καρδιάς (τού εγκεφάλου) — желудочек сердца (головного мозга);
3) перен. выпуклость; вогнутость;στάμνα με μεγάλη κοιλιά — пузатый кувшин;
κάνει κοιλιά ο τοίχος — стенка выпятилась;
κάνω κοιλιά — провиснуть (о натянутой веревке и т. п.);
§ κάνω κοιλιά ( — или κοιλές) — отрастить живот, брюшко;
έχει μεγάλη κοιλιά — он невозмутим;
με την κοιλιά — ничком;
με την κοιλιά στο στόμα — на сносях
-
126 κώλο-κώλο
(или του κώλου-κώλου) с) пятиться назад; б) елееле ползти;δεν τού βαστάει ο κώλο-κώλο του — он трус;
τον πέρασε απ' τού σκυλιού τον κώλο-κώλοο — он его смешал с грязью;
βρέξε κώλο-κώλοο, φάε ψάρι — посл, без труда не вытащишь и рыбки из. пруда;
ο ΰπνος θρέφει μάγουλα και ξεγυμνώνει κώλο-κώλοους — посл, спать долго — жить с долгом
-
127 φέρω
(αόρ. έφερα и έφερον, παθ. αόρ. (ε)φέρθηκα и εφέρθην) μετ.1) носить (одежду, украшения и т. п.);φέρ (την) στολή (τού) αξιωματικού1 — носить офицерскую форму;
φέρω όπλα — носить оружие;
2) перен. носить (имя и т. п.);φέρει το όνομα τού πάππου του — он носит имя своего деда;
φέρω επιγραφή — иметь надпись;
3) приносить; привозить;ποιός έφερε το γράμμα; кто принёс письмо?;να μού φέρεις την βαλίτσα — привези мой чемодан;
4) ввозить, импортировать;5) вести, приводить; направлять;πού φέρει αυτός ο δρόμος; — куда ведёт эта дорога?;
πού μας έφερες; куда ты нас привёл?;6) перен. приводить (в какое-л. состояние), доводить (до чего-л.);φέρ σε απόγνωση — доводить до отчаяния;
φέρω εις πέρας — доводить до конца, завершать;
7) приносить, давать (плоды — тж. перен.);φέρ αποτέλεσμα (κέρδος) — дать результат (выгоду);
8) вызывать, причинять;φέρω αηδία — вызывать отвращение;
φέρω πλήξη — вызывать скуку;
φέρω βλάβη — приносить вред;
φέρω πόνους — причинять боль;
φέρω όρεξη — возбуждать аппетит;
9) перен. приводить (пример и т. п.);φέρω αντίρρηση — приводить, выска- зывать возражения;
10) предлагать, представлять (на рассмотрение); вносить (предложение);§ φέρω (την) ευθύνη γιά... — нести ответственность за...;
(τό) φέρω βαρέως — тяжело переживать (что-л.); — быть глубоко задетым, обиженным;
τα φέρω δύσκολα — быть в нужде, в затруднении;
στη μνήμη μου — вызывать в памяти;σύρ' τα φέρ' τα хождение туда-сюда, взад-вперёд;βγω και φέρω — водить за нос;
την φέρω με τρόπο — начинать издалека;
φέρ' είπείν например;φέρε να ιδούμε — давай посмотрим;
ανθρώπων έκαστος δύο πήρας φέρει, την μεν εμπροσθεν, την δε όπισθεν — погов, чужие недостатки видней;
≈ в чужом глазу соринку замечаем, а у себя не видим и бревно;1) — вести себя; — держать себя; — поступать, обходиться (с кем-л.);φέρομαι
τρόπος τού φέρεσθαι — манера обращения, поведения;
μαθαίνω να φέρομαι — научиться вести себя;
φέρομαι πολύ άσχημα σε κάποιον — поступить скверно по отношению к кому-л., скверно обойтись с кем-л.;
2) идти, двигаться, направляться;πού φερόμαστε; куда мы идём?; 3) απρόσ. говорят, считают, что... -
128 Θεός
Θεός οБог – Творец неба и земли;ΦΡ.προς Θεού / για τον Θεό / για όνομα τού Θεού — ради Бога / имени БожьегоΘεός φυλάξοι — сохрани Господь от (чего-то, кого-то)από το στόμα σου και στου Θεού τ’αφτί! — твои слова да Богу в уши!ο Θεός μαζί σου! — Господь с тобой! / Да поможет тебе Бог (как благословение путешествующему или начинающему трудное дело)Θεός σχωρέσ’ τον — Господи, прости его (об усοпшем)Θεός να βάλει το χέρι του! / να κάνει το θαύμα του — Господь управит десницею Своею / сотворит чудо!Этим.дргр., этимология неизвестна. Однако существуют несколько версий происхождения слова:1) < θFεσ-ός, сравните с лит. dvasia «дух», герм. getwas «дух». Эта версия противоречит антропоморфному представлению древних греков о богах;2) < θ. θε- (< dhe, глагола τί-θη-μι «ставить, воздвигать, водружать»), сравните с арм. di-k «боги», лат. Deus «Бог», лат. Festus «праздничный». Словом Θεός «Бог» Семьдесят переводчиков передали значение одного из еврейских имен Бога: Elohah, Elohim «Элохим»
См. также в других словарях:
Μοντεσκιέ, Σαρλ Λουί ντε Σεκοντά, βαρόνος της Λα Μπρεντ και του- — (Charles Louis de Secondat, baron de La Brent et de Montesquieu, Λα Μπρεντ, Μπορντό 1869 – Παρίσι 1755). Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας δοκιμίων από τους επιφανέστερους εκπρόσωπους του Διαφωτισμού. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών και έκανε… … Dictionary of Greek
Ἀκροάσομαι τοῦ τε κατηγόρου καὶ τοῦ ἀπολογουμένου ὁμοίως ἀμφοῖν. — ἀκροάσομαι τοῦ τε κατηγόρου καὶ τοῦ ἀπολογουμένου ὁμοίως ἀμφοῖν. См. Не спеши карать, спеши выслушать … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Φροντενάκ, Λουί ντε Μπουάντ κόμης του Παλουό και του- — (Frontenac, Σεν Ζερμέν αν Λε 1620 – Κεμπέκ 1698). Γαλλοκαναδός πολιτικός και στρατιωτικός. Πήρε μέρος στην τελευταία μάχη του Τριακονταετή πολέμου και το 1669 ήταν ο αρχηγός της γαλλικής αποστολής στην Κρήτη. Διορίστηκε διοικητής της Νέας Γαλλίας … Dictionary of Greek
και — γε καί... γε (Α) βλ. και (Ι). (I) ή κι πριν από φωνήεν ή δίφθογγο (AM καί, με κράση πριν από λέξη που αρχίζει από φωνήεν ή δίφθογγο: «χοί» καὶ οἱ, «κἀγώ» καὶ ἐγώ) (σύνδ.) 1. συμπλεκτικός, συνδέει κατά παράταξη δύο ή περισσότερες έννοιες, λέξεις,… … Dictionary of Greek
Του Φου — Κινέζος ποιητής της δυναστείας Τ’ανγκ (Τούλινγκ, Σενσί 712 – Λέιγιανγκ, Χουνάν 700). Σύγχρονος του Λι Πο, διεκδικεί από αυτόν την πρώτη θέση στην ιστορία της κινεζικής ποίησης. Εμπνεόμενος από τον κομφουκιανισμό, έγραψε ποιήματα με βαθύ στοχασμό… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Γραμματεία και Λογοτεχνία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ H λέξη ιστορία συνδέεται ετυμολογικά με τη ρίζα Fιδ , η οποία σημαίνει «βλέπω», και υπό αυτή την έννοια ιστορία είναι η αφήγηση που προκύπτει από έρευνα βασισμένη στην προσωπική παρατήρηση. Τα κείμενα των αρχαίων… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Φιλοσοφία και Σκέψη — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η φιλοσοφία ως κατανοητικός λόγος Όταν κανείς δοκιμάζει να προσεγγίσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, πρωτίστως έρχεται αντιμέτωπος με το ερώτημα για τη γένεσή της. Πράγματι, η νέα ποιότητα των φιλοσοφικών θεωρήσεων της… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Δίκαιο (Αρχαιότητα και Βυζάντιο) — ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΚΑΙΟ Το ελληνικό δίκαιο συνδέεται με την εξέλιξη και την ακμή της πόλης στην αρχαιότητα. Οι πολιτειακές μεταβολές και κυρίως η γένεση, η άνθηση και η πορεία της δημοκρατίας στο χρόνο ορίζουν την έννοια, το εύρος, το περιεχόμενο και τα … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Κοινωνία και Οικονομία (Αρχαιότητα) — ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Η οικονομία στην Aρχαϊκή περίοδο Στον τομέα της οικονομίας, στην Aρχαϊκή περίοδο, σημειώθηκε μια σημαντική πρόοδος σε σχέση με τη Γεωμετρική περίοδο. Κατά τη διάρκεια της Γεωμετρικής… … Dictionary of Greek
Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση — ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ/ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Η αφετηρία Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το Μάρτιο του 1957, ύστερα από την υπογραφή της σχετικής συνθήκης στη Ρώμη από τη Γαλλία, την Ομοσπονδιακή… … Dictionary of Greek
αγροτικά κινήματα και εξεγέρσεις — Γενικά με τον όρο αυτό νοούνται οι μαζικοί και βίαιοι αγώνες που διεξάγει η αγροτική τάξη για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Οι αγώνες αυτοί έχουν χαρακτήρα άλλοτε αιφνίδιο, αυθόρμητο και ανοργάνωτο (εξεγέρσεις) και άλλοτε καλύτερα… … Dictionary of Greek