-
1 utor
ūtor (old form oetor, oesus, etc., from oitor, oisus, Lex. Thor. lin. 11; inf. parag. oetier, Rogat. Tribun. ap. Fest. p. 246 Müll.; Cic. Leg. 3, 4), ūsus ( inf. utier, Plaut. Cas. 2, 3, 4; Ter. Phorm. 4, 2, 13), 3, v. dep. [etym. dub.].I.Prop., to use.A.With abl.1.To make use of, employ: cave... ne tibi hoc scipione malum magnum dem. Paeg. Jam utere eo, Plaut. Pers. 5, 2, 36: Th. Oh Epidicumne ego conspicor? Ep. Certe oculis utere, Plaut. Ep. 1, 1, 4:2.hoc oculo,
id. Mil. 4, 7, 25:sola potest animi per se natura... durare et sensibus uti,
Lucr. 3, 560:de rebus ipsis utere tuo judicio,
Cic. Off. 1, 1, 2:utinam, quem ad modum oratione sum usurus alienā, sic mihi ore uti liceret alieno,
id. Rep. 3, 5, 8:utor neque perantiquis neque inhumanis ac feris testibus,
cite, appeal to, id. ib. 1, 37, 58:neque enim accusatore muto neque teste quisquam utitur eo, qui de accusatoris subsellio surgit,
id. Rosc. Am. 36, 104:num argumentis utendum in re ejus modi?
id. Verr. 2, 4, 6, § 11:mancipium, quo et omnes utimur, et non praebetur a populo,
id. ib. 2, 4, 5, §9: quo interprete non ad linguam Graecam, sed ad furta et flagitia uti solebat,
id. ib. 2, 3, 37, §84: ut postea numquam dextro (oculo) aeque bene usus sit,
Nep. Hann. 4, 3:si licet exemplis in parvo grandibus uti,
Ov. Tr. 1, 3, 25:viribus utendum est, quas fecimus,
Luc. 1, 347.—With ad: ad eam rem usus est tuā mihi operā Sa. Utere, ut vis, Plaut. Pers. 2, 5, 27:earum (navium) materiā atque aere ad reliquas reficiendas utebatur,
Caes. B. G. 4, 31:administris ad ea sacrificia Druidibus,
id. ib. 6, 16:ut eā potestate ad quaestum uteretur,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11:ad quam rem (deus) motu mentis ac ratione utatur,
id. N. D. 1, 37, 104.—With pro:utuntur aut aere aut taleis ferreis ad certum pondus examinatis pro nummo,
Caes. B. G. 5, 12.—Esp.a.To manage, control, wield:b.bene ut armis, optime ut equis uteretur,
Cic. Deiot. 10, 28:nemo est quin eo ipso (equo), quo consuevit, libentius utatur quam intractato,
id. Lael. 19, 68.—To spend, use:c.velim cum illā videas ut sit qui utamur (sc. pecunia),
Cic. Att. 11, 11, 2:tantis vectigalibus ad liberalitatem utens,
id. Fin. 2, 26, 84:cum horis nostris nos essemus usi,
spent, exhausted, id. Verr. 2, 1, 11, § 30.— Absol.:notum et quaerere et uti,
Hor. Ep. 1, 7, 57.—To wear:d.pellibus aut parvis renonum tegimentis utuntur, magnā corporis parte nudā,
Caes. B. G. 6, 21 fin.:ne insignibus quidem regiis Tullus nisi jussu populi est ausus uti,
Cic. Rep. 2, 17, 31.—To accept, adopt:e.eā condicione, quae a Caesare ferretur, se usuros ostendebant,
Caes. B. G. 4, 11:praeposteris enim utimur consiliis et acta agimus,
Cic. Lael. 22, 85.—To resort to, consult:f.neque Vectium ad se arcessit, quaestorem suum, cujus consilio uteretur,
Cic. Verr. 2, 5, 44, § 114:oraculo,
Tac. A. 2, 54.—Of a form or style of speech, sentiment, etc., to make, adopt, employ:g.sermonibus morologis utier,
Plaut. Ps. 5, 1, 21:si provincia loqui posset, hac voce uteretur,
Cic. Div. in Caecin. 5, 19:hac unā defensione,
id. Verr. 2, 4, 4, § 8:haec oratio, quā me uti res publica coëgit,
id. Rosc. Am. 49, 143:cum hortatione non egeas, non utar eā pluribus verbis,
id. Fam. 11, 5, 3:illa criminatio, quā in me absentem usus est,
id. Agr. 3, 1, 3.—To perform, exercise, practise, etc.:h.crucior, patrem... nunc inprobi viri officio uti,
Plaut. Stich. 1, 1, 14:eādem nos disciplinā utimur,
id. As. 1, 3, 49; cf.:nec vero habere virtutem satis est quasi artem aliquam, nisi utare: etsi ars quidem, cum eā non utare, scientiā ipsā teneri potest,
Cic. Rep. 1, 2, 2:diuturni silentii, quo eram his temporibus usus, finem hodiernus dies attulit,
observed, kept, id. Marcell. 1, 1:eos (senes) ego fortasse nunc imitor et utor aetatis vitio,
id. Fam. 2, 16, 6:ratione utuntur,
exercise moderation, Plaut. Cas. prol. 27:ut anteponantur... ratione utentia rationis expertibus,
Cic. Top. 18, 69:ne tu, leno, postules Te hic fide lenoniā uti: non potis,
Plaut. Rud. 5, 3, 30:viribus uteris per clivos,
Hor. Ep. 1, 13, 10.—With adverb. acc.:ut hoc utimur maxime more moro multum,
Plaut. Men. 4, 2, 1:ita aperte ipsam rem locutus nil circuitione usus es,
Ter. And. 1, 2, 31.—In gen., to use, enjoy, profit by, take advantage of, etc.: otio qui nescit uti plus negoti habet, quam, etc., Enn. ap. Gell. 19, 20, 12 (Trag. Rel. v. 252 Vahl.): sinite... eodem ut jure uti senem Liceat, quo jure sum usus adulescentior, i. e. enjoy, exercise, Ter. Hec. prol. alt. 2:k.commodius esse opinor duplici spe utier,
id. Phorm. 4, 2, 13:serius a terrā provectae naves neque usae nocturnā aurā in redeundo offenderunt,
Caes. B. C. 3, 8:commoda quibus utimur lucemque quā fruimur ab eo nobis dari,
Cic. Rosc. Am. 45, 131:in maximo meo dolore hoc solacio utor, quod, etc.,
id. Fam. 11, 26 init.: usus est hoc cupidine, tamdiu, dum, etc., had the use of, i. e. borrowed, id. Verr. 2, 4, 3, § 6; cf.I. B. 2. infra: utatur suis bonis oportet et fruatur, qui beatus futurus est,
id. N. D. 1, 37, 103:propter nauticarum rerum scientiam plurimisque maritimis rebus fruimur atque utimur,
id. ib. 2, 60, 152:si fortunā permittitis uti,
to try, take advantage of, Verg. A. 9, 240:nostrā utere amicitiā, ut voles,
Ter. Hec. 5, 1, 38; cf.:decet hunc ordinem... bene utier amicitiā,
Plaut. Cist. 1, 1, 24:libertate modice utantur,
Liv. 34, 49, 8:deorum Muneribus sapienter uti,
Hor. C. 4, 9, 48:Ofellam Integris opibus novi non latius usum Quam nunc accisis,
id. S. 2, 2, 113:quia parvo nesciet uti,
id. Ep. 1, 10, 41:temporibus sapienter utens,
taking advantage of, Nep. Epam. 3, 1.—Prov.: foro uti, to make one's market, i. e. accommodate one's prices, actions, etc., to circumstances, take advantage of events:scisti uti foro,
Ter. Phorm. 1, 2, 29.— Absol.:opportunae sunt divitiae ut utare (sc. eis),
Cic. Lael. 6, 22.— With adverb. acc.:ne Silius quidem quicquam utitur (sc. suis hortis),
Cic. Att. 12, 22, 3. —Of passions, traits of character, etc., to indulge, practise, exercise, yield to, etc.:1.inter nos amore utemur semper subrepticio?
Plaut. Curc. 1, 3, 49:alacritate ac studio,
Caes. B. G. 4, 24:severitas, quā tu in iis rebus usus es,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 6, § 19:usus est ipse incredibili patientiā,
id. Phil. 1, 4, 9: ego pervicaciam (esse hanc) aio, et eā me uti volo, Att. ap. Non. 433, 1 (Trag. Rel. v. 5 Rib.):dementer amoribus usa,
Ov. M. 4, 259.—With in and acc.:ut suā clementiā ac mansuetudine in eos utatur,
Caes. B. G. 2, 14.—To experience, undergo, receive, enjoy, etc., ne simili utamur fortunā atque usi sumus, Quom, etc., Ter. Phorm. prol. 31:m.hoc honore usi togati solent esse,
Cic. Phil. 8, 11, 32:homines amplissimis usos honoribus,
id. Fl. 19, 45:nobiles amplis honoribus usi,
Sall. J. 25, 4:neminem curuli honore usum praeterierunt,
Liv. 34, 44, 4:primus externorum usus illo honore quem majores Latio quoque negaverint,
Plin. 7, 43, 44, § 136: quoniam semel est odio civiliter usus, Ov. Tr. 3, 8, 41.—To use as food or medicine, to take, drink, etc.:B.lacte mero veteres usi memorantur et herbis,
Ov. F. 4, 369:aquis frigidis,
Cels. 1, 1:antidoto,
Scrib. Comp. 171:medicamento,
id. ib. 228:vino modice,
Cels. 8, 11:ex altero (loco, i. e. ex lacu) ut pecus uti possit (sc. aquā),
Varr. R. R. 1, 11, 2.—With the thing used, etc., as direct obj. (class. only in gerund. constr.; v. infra): nuptias abjeci, amicos utor primoris viros, Turp. ap. Non. p. 497, 15 (Com. Rel. v. 164 Rib.):2.facilitatem vulgariam,
Nov. ib. 481, 21 (Com. Rel. v. 98 ib.):res pulchras, quas uti solet,
id. ib. 500, 16 (Com. Rel. v. 69 ib.):ita uti eum oportet libertatem,
Titin. ib. 481, 19 (Com. Rel. v. 98 ib.):cetera quae volumus uti Graecā mercamur fide,
Plaut. As. 1, 3, 47:dic mihi, an boni quid usquam'st, quod quisquam uti possiet,
id. Merc. 1, 2, 37:diutine uti bene licet partum bene,
id. Rud. 4, 7, 15:profecto uteris ut voles operam meam,
id. Poen. 5, 2, 128:mea, quae praeter spem evenere, utantur sine,
Ter. Ad. 5, 3, 29:BALINEVM... QVOD VSI FVERANT AMPLIVS ANNIS XXXX.,
Inscr. Orell. 202: si quid est, quod utar, utor: si non est, egeo, Cato ap. Gell. 13, 23, 1:oleam albam, quam voles uti, condito,
id. R. R. 118:quam rem etiam nomine eodem medici utuntur,
Varr. R. R. 3, 16, 23:ferrum,
Aur. Vict. Caes. 17, 4.—Hence, esp. gerund. in phrases dare utendum, to lend; recipere or rogare or petere utendum, to borrow, etc. (class.;II.freq. in Plaut.): quod datum utendum'st,
Plaut. Trin. 5, 2, 7:quae utenda vasa semper vicini rogant,
id. Aul. 1, 2, 18; 2, 4, 32; 2, 9, 4; id. Pers. 1, 3, 47 sq.; id. Mil. 2, 3, 76; id. Rud. 3, 1, 10: auris tibi contra utendas dabo, Enn. ap. Non. 506, 1 (Trag. Rel. v. 364 Vahl.); Ter. Heaut. 1, 1, 81:quae bona is Heraclio omnia utenda ac possidenda tradiderat,
Cic. Verr. 2, 2, 18, § 46:te, quod utendum acceperis, reddidisse,
id. Tusc. 3, 17, 36:multa rogant utenda dari, data reddere nolunt,
Ov. A. A. 1, 433.—Transf. (through the intermediate idea of having and using).A.Pregn., to enjoy the friendship of any one; to be familiar or intimate with, to associate with a person.a.With abl:b.his Fabriciis semper est usus Oppianicus familiarissime,
Cic. Clu. 16, 46:quā (Caeciliā) pater usus erat plurimum,
id. Rosc. Am. 11, 27:Trebonio multos annos utor valde familiariter,
id. Fam. 1, 3, 1:Lucceius qui multum utitur Bruto,
id. Att. 16, 5, 3:utere Pompeio Grospho,
Hor. Ep. 1, 12, 22:quo pacto deceat majoribus uti,
id. ib. 1, 17, 2:si sciret regibus uti,
ib. ib. 14:ita me verebatur ut me formatore morum, me quasi magistro uteretur,
Plin. Ep. 8, 23, 2.—With acc.:B.vilica vicinas aliasque mulieres quam minimum utatur,
Cato, R. R. 143, 1.—To be in possession of a thing, esp. to have, hold, or find a thing in some particular mode or character; with abl.:mihi si unquam filius erit, ne ille facili me utetur patre,
he shall find an indulgent father in me, Ter. Heaut. 2, 1, 5; cf.:patre usus est diligente et diti,
Nep. Att. 1, 2:bonis justisque regibus,
Cic. Rep. 1, 33, 50:quae (sc. libertas) non in eo est, ut justo utamur domino, sed ut nullo,
id. ib. 2, 23, 43; cf. id. Fin. 1, 1, 2:hic vide quam me sis usurus aequo,
id. Verr. 2, 5, 59, § 154:ut is illis benignis usus est ad commodandum,
id. ib. 2, 4, 3, §6: ne bestiis quoque immanioribus uteremur,
id. Rosc. Am. 26, 71:me Capitolinus convictore usus amicoque A puero est,
Hor. S. 1, 4, 95:uteris monitoribus isdem,
id. Ep. 2, 2, 154:valetudine non bonā,
Caes. B. C. 3, 49:quo (sc. Philoctete) successore sagittae Herculis utuntur,
Ov. M. 13, 52.— Absol.:nam pol placidum te et clementem eo usque modo ut volui usus sum in alto (= placidum te esse ut volui, sic te usus sum),
Plaut. Trin. 4, 1, 8.—Hence, P. a.: ūtens, ntis, m., possessing, that possesses:utentior sane sit,
i. e. a larger possessor, richer, Cic. Off. 2, 20, 71. -
2 utor
ūtor, ūsus sum, ūtī, von etwas Gebrauch machen, etwas gebrauchen, anwenden, benutzen, sich etw. zunutze machen, einer Sache sich bedienen, auch etw. genießen, einer Sache sich erfreuen, I) eig.: A) im allg.: a) m. Abl.: servis, amicis, Plaut.: operā alcis, Plaut.: Samiis vasis, Plaut.: oculis recte, recht sehen, Plaut.: istoc oculo utor minus, sehe nicht recht gut damit, Plaut.: armis, Cic.: oratione, reden, Cic.: hāc voce, so reden, Cic.: ut Ciceronis utar verbo, Sen., od. ut verbo Ciceronis utar, Quint.: uti aetatis vitio, Cic.: temporibus sapienter, sich in die Umstände schicken, Nep.: ebenso uti foro, Ter.: uti suo largius, verschwenden, vertun, Sall.: male uti lege, das G. mißbrauchen, Cic.: pace uti, den Frieden annehmen, Liv., od. in Frieden leben, Cic. u. Caes.: virtus se utitur (entwickelt sich) suo iure, Sen. de tranqu. anim. 4, 7. – cornibus urorum pro poculis uti, Caes.: pro laurea corona myrteā semper uti, Val. Max.: huius capellae corio usum esse pro scuto, Lact. – uti alqo in servilia eius artis ministeria, Liv.: uti somno et cibo in vitam, non in voluptatem, Vell.: uti eā criminatione in alqm, Cic. – uti alqo (teste) contra alqm, als Zeugen anführen, Lact. – instrumenta, quibus ad lanificia utuntur, Colum.: uti Siciliā ad omnes res, Cic.: potentiā suā numquam aut raro ad impotentiam uti, Vell.: ea, quibus ad res divinas uti solemus, Colum. – m. dopp. Abl., vel imperatore vel milite me utimini, Sall. Cat. 20, 16: iis... inimicissimis crudelissimisque usum, Cic. ad Att. 3, 13, 2: et locis altis positas turris (= turres) Hispania habet, quibus et speculis et propugnaculis adversus latrones utuntur, Liv. 22, 19, 6. – b) m. Acc.: quam rem etiam nomine eodem medici utuntur, Varro: ferrum uteretur, Aur. Vict.: quod quisquam uti possit, Plaut.: ne filius quidem quidquam utitur, Cic. – huic omnia utenda ac possidenda tradiderat, Cic.: alci scyphos utendos dare, zum Gebrauche leihen, Plaut.: utenda vasa rogare, sich zum Gebrauche leihen, Plaut.: u. so artoptam ex proximo utendam petere, Plaut.: u. beneficium quod datum utendum est (auf Borg geben), repetundi copia est, Plaut.: auris utendas dare, Enn. – m. dopp. Acc., alqm uti placidum et clementem, Plaut. trin. 827 Sch.2 (Ritschl gegen die Überlieferung placido te et clementi). – c) absol.: divitiae (expetuntur), ut utare, zum (materiellen) Gebrauche, Cic.: tot annos in utendo exhauserunt, Quint.: et quaerere et uti, Gebrauch davon machen, Hor.: negavit se uti, er schlug es aus, Cic.: ebenso non uterer, ich würde es ausschlagen, Cic.: quem ad modum in tribunis consulari potestate usi sunt, wie sie es bei der Wahl von Tr. mit kons. Gew. gehalten haben, Liv. 4, 43, 5. – B) insbes.: 1) mit jmd. umgehen, Umgang haben, Trebonio multos annos utor, Cic.: maioribus, Hor. – 2) von etwas leben, huic dederis, unde utatur, Ter.: habere quī utar, Cic. – 3) genießen, cibis bonis, Cels.: vino modice, Cels.: lacte et herbis, Ov.: ut pecus uti possit (sc. aquā), trinken, Varro: dicam, ut sibi penum aliud adornet, siquidem sese uti volet, woll' er darben nicht, Plaut. capt. 920. – 4) fleischlich gebrauchen, mulieribus, Lampr. Heliog. 30. § 3 u. 5. – 5) uti frui, als jurist. t.t., den Nießbrauch von etwas haben, mit Abl., alienis rebus, ICt.: absol., ICt. – II) übtr.: 1) im Besitze eines Gegenstandes sein, besonders einen Gegenstand in irgend einer Beschaffenheit haben, patre diligente, Nep.: adversis ventis, Cic.: proeliis secundis usus erat, hatte glücklich gefochten, hatte glückliche Schlachten geliefert, Cic.: valetudine bonā, genießen, Caes.: honore, eine Ehrenstelle bekleiden, Cic. – 2) brauchen, nötig haben, ambitione nihil uterer, Cic.: ea nihil hoc loco utimur, brauchen wir hier nicht, reden davon nicht, Cic. – / aktive Nbf. uto, wovon utito, Cato r.r. 96, 2 u.a.: utunto, Corp. inscr. Lat. 12, 589, 9: Infin. utere, Cl. Mamert. de stat. anim. 1, 3. p. 30, 13 Engbr.: vgl. Prisc. 44, 4. – pass., utitur, Nov. com. 43: utetur, Priap. 44, 4. – parag. Infin. utier, Plaut. Cas. 220. Ter. Phorm. 603. Corp. inscr. Lat. 1, 33. lin. 5. – arch. Infin. Präs. utei, Corp. inscr. Lat. 1, 204. col. 1, 10; 1, 206, 74. 76. 78. – altlat. oetor, wov. oetantur, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. X I.p. 79: oesus sit, Cic. de legg. 3, 12 (in einer Gesetzesformel), u. parag. Infin. oetier, Fest. 246 (b), 2. – Über die Konstruktion von utor vgl. P. Langen in Wölfflins Archiv 3, 329 f.
-
3 utor
ūtor, ūsus sum, ūtī, von etwas Gebrauch machen, etwas gebrauchen, anwenden, benutzen, sich etw. zunutze machen, einer Sache sich bedienen, auch etw. genießen, einer Sache sich erfreuen, I) eig.: A) im allg.: a) m. Abl.: servis, amicis, Plaut.: operā alcis, Plaut.: Samiis vasis, Plaut.: oculis recte, recht sehen, Plaut.: istoc oculo utor minus, sehe nicht recht gut damit, Plaut.: armis, Cic.: oratione, reden, Cic.: hāc voce, so reden, Cic.: ut Ciceronis utar verbo, Sen., od. ut verbo Ciceronis utar, Quint.: uti aetatis vitio, Cic.: temporibus sapienter, sich in die Umstände schicken, Nep.: ebenso uti foro, Ter.: uti suo largius, verschwenden, vertun, Sall.: male uti lege, das G. mißbrauchen, Cic.: pace uti, den Frieden annehmen, Liv., od. in Frieden leben, Cic. u. Caes.: virtus se utitur (entwickelt sich) suo iure, Sen. de tranqu. anim. 4, 7. – cornibus urorum pro poculis uti, Caes.: pro laurea corona myrteā semper uti, Val. Max.: huius capellae corio usum esse pro scuto, Lact. – uti alqo in servilia eius artis ministeria, Liv.: uti somno et cibo in vitam, non in voluptatem, Vell.: uti eā criminatione in alqm, Cic. – uti alqo (teste) contra alqm, als Zeugen anführen, Lact. – instrumenta, quibus ad lanificia utuntur, Colum.: uti Siciliā ad omnes res, Cic.: potentiā suā numquam aut raro ad impotentiam uti, Vell.: ea, quibus ad res divinas uti solemus, Colum. – m.————dopp. Abl., vel imperatore vel milite me utimini, Sall. Cat. 20, 16: iis... inimicissimis crudelissimisque usum, Cic. ad Att. 3, 13, 2: et locis altis positas turris (= turres) Hispania habet, quibus et speculis et propugnaculis adversus latrones utuntur, Liv. 22, 19, 6. – b) m. Acc.: quam rem etiam nomine eodem medici utuntur, Varro: ferrum uteretur, Aur. Vict.: quod quisquam uti possit, Plaut.: ne filius quidem quidquam utitur, Cic. – huic omnia utenda ac possidenda tradiderat, Cic.: alci scyphos utendos dare, zum Gebrauche leihen, Plaut.: utenda vasa rogare, sich zum Gebrauche leihen, Plaut.: u. so artoptam ex proximo utendam petere, Plaut.: u. beneficium quod datum utendum est (auf Borg geben), repetundi copia est, Plaut.: auris utendas dare, Enn. – m. dopp. Acc., alqm uti placidum et clementem, Plaut. trin. 827 Sch.2 (Ritschl gegen die Überlieferung placido te et clementi). – c) absol.: divitiae (expetuntur), ut utare, zum (materiellen) Gebrauche, Cic.: tot annos in utendo exhauserunt, Quint.: et quaerere et uti, Gebrauch davon machen, Hor.: negavit se uti, er schlug es aus, Cic.: ebenso non uterer, ich würde es ausschlagen, Cic.: quem ad modum in tribunis consulari potestate usi sunt, wie sie es bei der Wahl von Tr. mit kons. Gew. gehalten haben, Liv. 4, 43, 5. – B) insbes.: 1) mit jmd. umgehen, Umgang haben, Trebonio multos annos utor, Cic.: maioribus, Hor. – 2) von————etwas leben, huic dederis, unde utatur, Ter.: habere quī utar, Cic. – 3) genießen, cibis bonis, Cels.: vino modice, Cels.: lacte et herbis, Ov.: ut pecus uti possit (sc. aquā), trinken, Varro: dicam, ut sibi penum aliud adornet, siquidem sese uti volet, woll' er darben nicht, Plaut. capt. 920. – 4) fleischlich gebrauchen, mulieribus, Lampr. Heliog. 30. § 3 u. 5. – 5) uti frui, als jurist. t.t., den Nießbrauch von etwas haben, mit Abl., alienis rebus, ICt.: absol., ICt. – II) übtr.: 1) im Besitze eines Gegenstandes sein, besonders einen Gegenstand in irgend einer Beschaffenheit haben, patre diligente, Nep.: adversis ventis, Cic.: proeliis secundis usus erat, hatte glücklich gefochten, hatte glückliche Schlachten geliefert, Cic.: valetudine bonā, genießen, Caes.: honore, eine Ehrenstelle bekleiden, Cic. – 2) brauchen, nötig haben, ambitione nihil uterer, Cic.: ea nihil hoc loco utimur, brauchen wir hier nicht, reden davon nicht, Cic. – ⇒ aktive Nbf. uto, wovon utito, Cato r.r. 96, 2 u.a.: utunto, Corp. inscr. Lat. 12, 589, 9: Infin. utere, Cl. Mamert. de stat. anim. 1, 3. p. 30, 13 Engbr.: vgl. Prisc. 44, 4. – pass., utitur, Nov. com. 43: utetur, Priap. 44, 4. – parag. Infin. utier, Plaut. Cas. 220. Ter. Phorm. 603. Corp. inscr. Lat. 1, 33. lin. 5. – arch. Infin. Präs. utei, Corp. inscr. Lat. 1, 204. col. 1, 10; 1, 206, 74. 76. 78. – altlat. oetor, wov. oetantur, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. X I.p. 79: oesus sit, Cic. de legg. 3, 12 (in————einer Gesetzesformel), u. parag. Infin. oetier, Fest. 246 (b), 2. – Über die Konstruktion von utor vgl. P. Langen in Wölfflins Archiv 3, 329 f. -
4 utor
utor utor, usus sum, uti употреблять -
5 utor
utor utor, usus sum, uti пользоваться -
6 ūtor
ūtor (old, oetor), ūsus, ī, dep., to use, make use of, employ, profit by, take advantage of, enjoy, serve oneself with: utor neque perantiquis neque inhumanis testibus, cite: num argumentis utendum in re eius modi?: dextro (oculo) aeque bene, N.: exemplis in parvo grandibus uti, to apply, O.: naves neque usae nocturnā aurā in redeundo, Cs.: usus est hoc cupidine, tamdiu, dum, etc., i. e. borrowed: si fortunā permittitis uti, to take advantage of, V.: libertate modice utantur, L.: deorum Muneribus sapienter uti, H.: temporibus sapienter utens, taking advantage of, N.: opportunae sunt divitiae ut utare (sc. eis): administris ad ea sacrificia Druidibus, Cs.: ut eā potestate ad quaestum uteretur, might avail himself of: utuntur aut aere aut taleis ferreis ad certum pondus examinatis pro nummo, Cs.—Prov.: scisti uti foro, to make your market, i. e. to conciliate, T.—With acc. (old): Mea, quae praeter spem evenere, utantur sine, T.—Pass., only in gerundive: Quod illa aetas magis ad haec utenda idoneast, i. e. for these enjoyments, T.: te, quod utendum acceperis, reddidisse, what you borrowed: Multa rogant utenda dari, O.—To manage, control, wield: bene armis, optime equis.—To spend, use: notum et quaerere et uti, H.: cum horis nostris nos essemus usi, exhausted.—To wear: pellibus aut parvis tegimentis, Cs.: insignibus regiis.—To accept, adopt: eā condicione, quae a Caesare ferretur, Cs.: praeposteris consiliis.—To resort to, consult: quaestor, cuius consilio uteretur.—To make, adopt, employ, express oneself: si provincia loqui posset, hac voce uteretur: haec oratio, quā me uti res p. coëgit.— To perform, exercise, practise: virtute suā: Viribus per clivos, H.: nil circuitione, T.—To indulge, practise, exercise, yield to: alacritate ac studio, Cs.: incredibili patientiā: dementer amoribus, O.: suā clementiā in eos, Cs.—To experience, undergo, receive, enjoy: Ne simili utamur fortunā atque usi sumus, Quom, ete., T.: hoc honore usi togati solent esse.—To consume, take, drink: Lacte mero et herbis, O.—To enjoy the friendship of, be intimate with, associate with: quā (Caeciliā) pater usus erat plurimum: Utere Pompeio Grospho, H.: regibus, H.—With two abll., to use as, employ for, hold in the capacity of, find to be: Mihi si umquam filius erit, ne ille facili me utetur patre, shall find me an indulgent father, T.: hic vide quam me sis usurus aequo, i. e. how justly I have dealt with you: uteris monitoribus isdem, H.: valetudine non bonā, Cs.* * *uti, usus sum V DEPuse, make use of, enjoy; enjoy the friendship of (with ABL) -
7 utor
ūtor, ūsus sum, ūtī depon.1) употреблять, применять, пользоваться (pecuniā C; verbis alicujus C; cornibus urorum pro poculis Cs; bonā valetudine Cs; auxilio alicujus C)u. aliquo medico C — пользоваться чьими-л. услугами, как врачаu. mari Cs — ехать моремu. castris L — оставаться в лагереu. domo Sl — жить в домеu. oratione (voce) C — говоритьoculis u. — видеть (recte, minus Pl)u. silentio C — хранить молчаниеu. exemplo C — приводить примерu. oraculo T — вопрошать оракулu. honore C — занимать почётную должностьu. condicione Cs — принимать условиеu. pace C, Cs — соблюдать мир, жить в мире или L принимать мирные условияu. temporibus Nep — применяться к обстоятельствамu. consilio C — принимать решение, следовать плануu. instituto suo C — оставаться верным своему намерениюu. suo largius Sl — расточать своё достояниеu. mediocribus consiliis C — прибегать к полумерамu. adversis ventis C — плыть против ветраu. aliquo amico C, Nep — дружить с кем-л.u. patre divĭte Nep — иметь богатого отцаproeliis secundis u. C — успешно воевать; редко с acc.u. operam alicujus Pl — пользоваться чьей-л. помощью2) наслаждаться ( libertate C)3) потреблять, питаться, жить (u. lacte et herbis O; habeo unde utar C)4) проявлять, высказывать, обнаруживать (u. clementiā Cs; u. celeritate C)5) общаться, иметь общение (u. aliquo C); обходиться, обращаться (u. aliquo familiariter C; u. sociis velut hostibus Sl)scire, quo pacto deceat majoribus uti H — знать, как следует держать себя по отношению к знатиlaudamus veteres, sed nostris utimur annis O — мы восхищаемся древностью, но живём современностью6) иметь надобность, нуждаться ( eā re nihil hoc loco utimur C) -
8 utor
utor, usus, 3, use. -
9 utor
prepдиал. из -
10 utor
,uti,usus sumпользоваться -
11 utor
зарубка, насечка -
12 útőr
дорожный сторож; сторож дорожного участка -
13 utor
-
14 utor
• notch; rut -
15 útor
-
16 utor
, uti, ususto use, employ, possess, enjoy/ associate with, find. -
17 utor
-
18 utor
(e) Kimme (Faßkimme) f (-, -n), Falz m (-es, -e), Einschnitt m (-[e]s) -
19 utor
,uti,usus sumпользоваться -
20 utor
, usus sum, uti 3пользоваться, употреблять, использовать; применять
См. также в других словарях:
utor — útor m DEFINICIJA [i] (+ potenc.)[/i] urezano, užlijebljeno mjesto na nekom tijelu predviđeno da se u nj što uglavi, ispust koji točno pristaje (na kraju duge, u što se uglavljuje dno bačve) ETIMOLOGIJA u + *torъ ≃ slov. utor … Hrvatski jezični portal
útor — m (+ potenc.) urezano, užlijebljeno mjesto na nekom tijelu predviđeno da se u nj što uglavi, ispust koji točno pristaje (na kraju duge, u što se uglavljuje dno bačve) … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
utòr — óra in ôra m (ȍ ọ, ó) ozek žleb v deski ali strojnem delu: dolbsti, vrezovati utore; globina, širina utora; stroj za izdelavo utorov / grelna žica pri kuhalniku je položena v spiralaste utore ♦ les. spah na utor in pero … Slovar slovenskega knjižnega jezika
útor — adv beyond, outside; cmp of úte … Old to modern English dictionary
Typhoon Utor — The name Utor is on the name list for the western north Pacific and has been used for two tropical cyclones since the name list was introduced in 2000. The name was contributed by the United States and is a Marshallese word for squall line. *… … Wikipedia
útorak — útor|ak m 〈G ōrka, N mn ōrci, G ākā〉 drugi dan u tjednu, drugi dan poslije nedjelje [pokladni ∼ak; ∼kom] ⃞ {{001f}}∼ak kratak korak reg. ništa se ne obavlja dobro, ako se započne u utorak (ili početi u ponedjeljak ili čekati srijedu) … Veliki rječnik hrvatskoga jezika
Rohingya villages — Villages inhabited by the Rohingya people of Myanmar (Burma).Akyab township*Santouli *Zailla fara *Folthon (Plok Taung) *Bodor Muham *Amla fara *Mouloi fara *Hocái fara *Nazir fara *Joltahán fara *Buhá fara *Kongsi(Hoñsi) fara *Ruáinggá(Rohingya) … Wikipedia
Timeline of the 2006 Pacific typhoon season — ImageSize = width:800 height:220PlotArea = top:10 bottom:80 right:20 left:20 DateFormat = dd/mm/yyyyPeriod = from:01/01/2006 till:31/12/2006TimeAxis = orientation:horizontalScaleMinor = grid:black unit:month increment:1 start:01/01/2006Colors =… … Wikipedia
2006 Pacific typhoon season — Infobox hurricane season Basin=WPac Year=2006 Track=2006 Pacific typhoon season summary.jpg First storm formed=May 9, 2006 Last storm dissipated=December 19, 2006 Strongest storm name=Yagi Strongest storm winds=105 Strongest storm pressure=910… … Wikipedia
2006-2007 Malaysian floods — Infobox flood image location=Kt flood.jpg Malay. name = 2006 2007 Malaysian floods duration = December 18, 2006 January 13, 2007 total damages (USD) = $395 million total fatalities = 118 areas affected = Johor, Malacca, Pahang, Negeri Sembilan,… … Wikipedia
Dépression tropicale 11W (2006) — Saison cyclonique 2006 dans le nord ouest de l océan Pacifique Saison cyclonique 2006 dans le nord ouest de l océan Pacifique … Wikipédia en Français