Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ēgressus

  • 1 egressus

    ēgressus, ūs, m. (egredior), I) das Herausgehen, Ausgehen, der Ausgang, das öffentliche Erscheinen, 1) eig.: vester, Cic.: qui togatorum comitatus et egressus! welch ein Geleite von Klienten beim Ausgehen! Tac. dial. 6: itinera egressusque eius, seine Wege u. Gänge, Sall.: ianitor egressus introitusque videt, das Gehen u. Kommen (der Leute), Ov.: egressibus adhaerescere, Tac.: rarus in publicum egressus, Tac., Ggstz. creber egressu, Pacat. pan.: rarus sit egressus in publicum, sie (die Frau) gehe selten aus, Hieron. epist. 22, 17. – u. der Ausflug der Vögel, Col. 8, 8, 1. – u. der Ausgang, das Fortströmen der Winde, ventos custodit et arcet Aeolus egressu, Ov. met. 11, 748. – 2) übtr., das Abgehen im Reden vom Thema, die Abschweifung, Quint. 4, 3, 12. – libero egressu memorare, in frei sich verbreitender Darstellung, Tac. ann. 4, 32. – II) insbes., A) das Aussteigen aus dem Schiffe, die Landung, egr. optimus, Caes.: in egressu navis, Suet. – B) meton., der Ausgang (als Ort), egr. tenebrosus et sordidus, Petron.: egressus obsidens, Tac.: poet., v. Flüssen, der Ausfluß, die Mündung, Ov. trist. 2, 189.

    lateinisch-deutsches > egressus

  • 2 egressus

    ēgressus, ūs, m. (egredior), I) das Herausgehen, Ausgehen, der Ausgang, das öffentliche Erscheinen, 1) eig.: vester, Cic.: qui togatorum comitatus et egressus! welch ein Geleite von Klienten beim Ausgehen! Tac. dial. 6: itinera egressusque eius, seine Wege u. Gänge, Sall.: ianitor egressus introitusque videt, das Gehen u. Kommen (der Leute), Ov.: egressibus adhaerescere, Tac.: rarus in publicum egressus, Tac., Ggstz. creber egressu, Pacat. pan.: rarus sit egressus in publicum, sie (die Frau) gehe selten aus, Hieron. epist. 22, 17. – u. der Ausflug der Vögel, Col. 8, 8, 1. – u. der Ausgang, das Fortströmen der Winde, ventos custodit et arcet Aeolus egressu, Ov. met. 11, 748. – 2) übtr., das Abgehen im Reden vom Thema, die Abschweifung, Quint. 4, 3, 12. – libero egressu memorare, in frei sich verbreitender Darstellung, Tac. ann. 4, 32. – II) insbes., A) das Aussteigen aus dem Schiffe, die Landung, egr. optimus, Caes.: in egressu navis, Suet. – B) meton., der Ausgang (als Ort), egr. tenebrosus et sordidus, Petron.: egressus obsidens, Tac.: poet., v. Flüssen, der Ausfluß, die Mündung, Ov. trist. 2, 189.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > egressus

  • 3 ēgressus

        ēgressus ūs, m    [egredior], a going out, going away, egress, departure: vestrum egressum ornando: arcet egressu (ventos), O.: egressūs eius explorat, tracks his movements, S.— A disembarking, landing: optimum esse egressum, Cs.— An emptying, mouth (of a river), O. — Fig., a digression: libero egressu memorare, i. e. to expatiate upon, Ta.
    * * *
    landing place; egress; departure; flight; landing; mouth (of a river)

    Latin-English dictionary > ēgressus

  • 4 ēgressus

        ēgressus    P. of egredior.
    * * *
    landing place; egress; departure; flight; landing; mouth (of a river)

    Latin-English dictionary > ēgressus

  • 5 egressus

    [st1]1 [-] ēgressus, a, um: part. passé de egredior. [st1]2 [-] ēgressŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de sortir, sortie. - [abcl]b - départ. - [abcl]c - débarquement. - [abcl]d - sortie, issue. - [abcl]e - essor, latitude; digression.[/b]    - Caesar rarus egressu, Tac.: César, qui sortait rarement.    - egressus togarum, Tac.: cortège formé par les clients.    - obsidere egressus, Tac.: fermer les issues.    - solus missus ad egressus Istri, Ov.: envoyé seul aux bouches de l'Ister.    - plebis et optimatium certamina libero egressu memorabant, Tac. A. 4, 32: ils avaient toute latitude pour raconter les rivalités entre la plèbe et le parti du sénat.
    * * *
    [st1]1 [-] ēgressus, a, um: part. passé de egredior. [st1]2 [-] ēgressŭs, ūs, m.: - [abcl][b]a - action de sortir, sortie. - [abcl]b - départ. - [abcl]c - débarquement. - [abcl]d - sortie, issue. - [abcl]e - essor, latitude; digression.[/b]    - Caesar rarus egressu, Tac.: César, qui sortait rarement.    - egressus togarum, Tac.: cortège formé par les clients.    - obsidere egressus, Tac.: fermer les issues.    - solus missus ad egressus Istri, Ov.: envoyé seul aux bouches de l'Ister.    - plebis et optimatium certamina libero egressu memorabant, Tac. A. 4, 32: ils avaient toute latitude pour raconter les rivalités entre la plèbe et le parti du sénat.
    * * *
        Egressus, huius egressus, Verbale. Cic. Sortement, Sortie, Issue.
    \
        Rarus egressu Caesar. Tacit. Qui ne sortoit guere souvent.

    Dictionarium latinogallicum > egressus

  • 6 egressus

    I ēgressus, a, um part. pf. к egredior II ēgressus, ūs m. [ egredior ]
    1) выход, выезд (alicujus C, T)
    egressibus alicujus adhaerescere T — всюду сопровождать кого-л.
    2) (тж. e. navis Su) причаливание, высадка Cs
    3) вылет (avium Col; ventorum O)
    4) отступление, уклонение (от предмета) Q
    libero egressu aliquid memorare T — свободно (не будучи ничем стеснённым) повествовать о чём-л.
    6) устье (e. fluminis O)

    Латинско-русский словарь > egressus

  • 7 egressus

    1.
    ēgressus, a, um, Part., from egredior.
    2.
    ēgressus, ūs, m. [egredior], a going out or away (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., egress, departure.
    1.
    In abstr.: frequentia sua vestrum egressum (sc. in provinciam) ornando, * Cic. Pis. 13 fin.:

    Caesar rarus egressu,

    Tac. A. 15, 53.—In plur., Sall. J. 35, 5 Kritz; Tac. A. 3, 33; 11, 12; id. Or. 6; Ov. F. 1, 138.—Of birds, a flying out, flight, Ov. M. 11, 748; Col. 8, 8, 1.—
    2.
    In concreto:

    per tenebrosum et sordidum egressum extraho Gitona,

    Petr. 91, 3.—In plur., Tac. A. 16, 10; and poet. of the mouths of the Ister, Ov. Tr. 2, 189.—
    B.
    In partic. (acc. to egredior, I. A. 2. b.), a disembarking, going ashore, landing, Caes. B. G. 5, 8, 3; id. B. C. 3, 23, 1; Auct. B. Afr. 3 fin.
    II.
    Trop., in rhet. lang. = egressio, II., a digression in speaking, Quint. 4, 3, 12; cf.:

    libero egressu memorare,

    to narrate with freedom in digression, Tac. A. 4, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > egressus

  • 8 egredior

    egressus
    to go out, leave, depart, exit.

    Latin-English dictionary of medieval > egredior

  • 9 egredior

    , egressus sum, egredi 3
      выходить; высаживаться

    Dictionary Latin-Russian new > egredior

  • 10 egredior

    ēgrĕdĭor, ēgrĕdi, ēgressus sum    - dép. - [st1]1 - intr. - sortir de, s'écarter de; monter au-dessus, s’élever; qqf. venir de, émaner.    - ab aliquo egredi: sortir de chez qqn.    - egredi domo: sortir de chez soi.    - egredi e curia: sortir du sénat.    - ex navi egredi ou a mari egredi ou navi egredi ou egredi: débarquer.    - in terram egredi: descendre à terre, débarquer.    - locus ad egrediendum idoneus, Caes.: lieu commode pour débarquer.    - liquor in sublime egreditur, Plin. 2, 42, 42: l'eau jaillit en l'air.    - egredi in moenia, Caes.: escalader les murailles.    - egredi (ad proelium), Caes.: marcher au combat.    - a proposito egredi, Cic. Brut. 21, 82: s'éloigner de son sujet, faire une digression. [st1]2 - tr. - passer, dépasser, surpasser, excéder, outrepasser, franchir, sortir de.    - tentoria egredi: sortir des tentes.    - egredi modum, Tac.: dépasser la mesure.    - munitiones egredi: franchir les fortifications.    - egredi fines: franchir la frontière.    - egredi flumen: passer le fleuve.    - egredi quintum annum, Quint. 6 prooem.: aller au-delà de la cinquième année.    - egredi praeturam, Tac. A. 3, 30: aller plus haut que la préture.    - vix septem decem annos egressus, Tac. An. 16: à peine dix-sept ans accomplis.
    * * *
    ēgrĕdĭor, ēgrĕdi, ēgressus sum    - dép. - [st1]1 - intr. - sortir de, s'écarter de; monter au-dessus, s’élever; qqf. venir de, émaner.    - ab aliquo egredi: sortir de chez qqn.    - egredi domo: sortir de chez soi.    - egredi e curia: sortir du sénat.    - ex navi egredi ou a mari egredi ou navi egredi ou egredi: débarquer.    - in terram egredi: descendre à terre, débarquer.    - locus ad egrediendum idoneus, Caes.: lieu commode pour débarquer.    - liquor in sublime egreditur, Plin. 2, 42, 42: l'eau jaillit en l'air.    - egredi in moenia, Caes.: escalader les murailles.    - egredi (ad proelium), Caes.: marcher au combat.    - a proposito egredi, Cic. Brut. 21, 82: s'éloigner de son sujet, faire une digression. [st1]2 - tr. - passer, dépasser, surpasser, excéder, outrepasser, franchir, sortir de.    - tentoria egredi: sortir des tentes.    - egredi modum, Tac.: dépasser la mesure.    - munitiones egredi: franchir les fortifications.    - egredi fines: franchir la frontière.    - egredi flumen: passer le fleuve.    - egredi quintum annum, Quint. 6 prooem.: aller au-delà de la cinquième année.    - egredi praeturam, Tac. A. 3, 30: aller plus haut que la préture.    - vix septem decem annos egressus, Tac. An. 16: à peine dix-sept ans accomplis.
    * * *
        Egredior, egrederis, pen. corr. egressus sum, egredi, pen. corr. Terent. Sortir hors.
    \
        Pedem e villa adhuc egressi non sumus. Ci. Nous n'avons bougé.
    \
        Egredi obuiam alicui. Liu. Sortir hors au devant de luy.
    \
        Egredi suo officio. Terent. Se mesprendre et faire contre son debvoir, Transgresser.
    \
        A proposito egredi. Cic. Sortir hors de son propos.

    Dictionarium latinogallicum > egredior

  • 11 egredior

    ē-gredior, gressus sum, gredī [ e + gradior ]
    1)
    а) выходить, выезжать (ex urbe C, urbe Cs etc., ab urbe Su и urbem L; extra fines C и finibus L)
    б) воен. выступать (exercitus egreditur e castris или castris Cs, Sl); уходить (ex convivio L, Su и convivio QC; ad portam L)
    в) отплывать (e portu C etc.)
    2) (тж. e. in terram C и in litus PJ) сходить (выходить) на берег, высаживаться Cs
    e. (ex) navi Csсойти с корабля
    3) удаляться, уклоняться (e. veritatem PJ)
    4) всходить, подниматься (e. ad summum montis Sl; in tumulum L; e. altius O)
    5) переступать, переходить (munitiones Cs; flumen Sl)
    6) превосходить, превышать ( altitudinem moenium Sen)

    Латинско-русский словарь > egredior

  • 12 egredior

    ē-gredior, gressus sum, gredī (ex u. gradior), I) intr.: A) herausgehen, 1) eig.: a) übh.: inde, Varro LL. u. Liv.: unde, Ter. u. Caes.: hinc, Plaut.: foras, Plaut.: intus, Plaut. – ex urbe, Cic.: ab urbe, Suet.: u. bl. urbe, Vell.: ex cubiculo, Cic.: u. bl. cubiculo, Tac.: ex (e) convivio, Liv. u. Suet., u. bl. convivio, Curt.: de cavernis (ihren Löchern), v. Mäusen, Vulg.: posticā domo clam, Val. Max.: ianuā, Val. Max.: extra fines, Cic.: ad portam, zum Tore hinausgehen, Liv. – im Bilde, extra hos cancellos egredi conabor, Cic.: certos mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim, Cic. – b) als milit. t. t., α) egr. ordine, aus Reih u. Glied treten, Sall. Iug. 45, 2. – β) mit dem Heere aus-, vorrücken, absol., Caes. u.a.: e castris u. bl. castris, Caes. u. Sall.: ex hibernis, Caes.: ex provincia, Caes.: Adrumeto, Auct. b. Afr.: ab Aggar, Auct. b. Afr.: per agrum Caeretem obliquis tramitibus, Liv.: in pacata, Liv.: praesidio pabulatoribus (zum Schutz für usw.), Caes.: ad proelium, Caes.: adversus hostes, Tac.: ad oppugnandum, Sall.: mit 1. Supin., speculatum, frumentatum, Liv. – c) als naut. t. t., α) egr. ex navi u. bl. navi = vom Schiffe ans Land gehen, aussteigen, landen, Cic. u. Caes.: ebenso egr. in terram, Cic., in litus, Plin. ep., u. bl. egr., Caes. u.a. – β) egr. e portu, aus dem Hafen gehen, absegeln, Cic. u. Quint.: bl. egr., Ov. – 2) übtr.: a) in der Rede vom Thema abgehen, abschweifen (vgl. die Auslgg. zu Cic. Brut. 21, 82), a proposito, Cic.: ex alqa re, Quint.: extra praescriptum, Quint.: bl. egr., Quint. – b) chronol. hinausfallen, -gehen, hinausreichen in usw., in alios consules, Tac. ann. 13, 9 extr. – B) hinaufgehen, -steigen, ad summum montis, Sall.: in altitudinem, Liv.: in vallum, Tac. – II) tr.: A) aus etw. herausgehen, urbem, Liv.: portum, Quint.: portam, Val. Max.: tecta, Plin. ep. – navem, aussteigen aus usw., Frontin. Vgl. Oudend. Frontin. strat. 1, 12, 1. – B) über etw. hinausgehen, etw. überschreiten, 1) eig.: munitiones, Caes.: flumen, Sall. – 2) übtr.: a) der Zeit nach, egressum esse m. Akk. der Jahre = ein gewisses Alter überschritten haben, quintum annum egressus, Quint.: vix septemdecim annos egressus, Tac. – b) dem Maße nach über etwas hinausgehen, modum, Tac.: modum epistulae, Fronto: veritatem, zus. = übertreiben, Plin. ep.: fortunam hominis, Vell.: vetustae arbores et solitam altitudinem egressae, Sen.: tecta altitudinem moenium egressa, überragende, Tac. – c) der Rangstufe nach, vetus familia neque tamen praeturam egressa, die jedoch nicht über die Prätur hinausgekommen war, Tac. ann. 3, 30. – / Parag. Infin. egredier, Plaut. Poen. 742. – Archaist. Partiz. ēgrētus = egressus, Paul. ex Fest. p. 78, 4.

    lateinisch-deutsches > egredior

  • 13 egredior

    ē-gredior, gressus sum, gredī (ex u. gradior), I) intr.: A) herausgehen, 1) eig.: a) übh.: inde, Varro LL. u. Liv.: unde, Ter. u. Caes.: hinc, Plaut.: foras, Plaut.: intus, Plaut. – ex urbe, Cic.: ab urbe, Suet.: u. bl. urbe, Vell.: ex cubiculo, Cic.: u. bl. cubiculo, Tac.: ex (e) convivio, Liv. u. Suet., u. bl. convivio, Curt.: de cavernis (ihren Löchern), v. Mäusen, Vulg.: posticā domo clam, Val. Max.: ianuā, Val. Max.: extra fines, Cic.: ad portam, zum Tore hinausgehen, Liv. – im Bilde, extra hos cancellos egredi conabor, Cic.: certos mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim, Cic. – b) als milit. t. t., α) egr. ordine, aus Reih u. Glied treten, Sall. Iug. 45, 2. – β) mit dem Heere aus-, vorrücken, absol., Caes. u.a.: e castris u. bl. castris, Caes. u. Sall.: ex hibernis, Caes.: ex provincia, Caes.: Adrumeto, Auct. b. Afr.: ab Aggar, Auct. b. Afr.: per agrum Caeretem obliquis tramitibus, Liv.: in pacata, Liv.: praesidio pabulatoribus (zum Schutz für usw.), Caes.: ad proelium, Caes.: adversus hostes, Tac.: ad oppugnandum, Sall.: mit 1. Supin., speculatum, frumentatum, Liv. – c) als naut. t. t., α) egr. ex navi u. bl. navi = vom Schiffe ans Land gehen, aussteigen, landen, Cic. u. Caes.: ebenso egr. in terram, Cic., in litus, Plin. ep., u. bl. egr., Caes. u.a. – β) egr. e portu, aus dem Hafen gehen, absegeln, Cic. u. Quint.: bl. egr., Ov. – 2)
    ————
    übtr.: a) in der Rede vom Thema abgehen, abschweifen (vgl. die Auslgg. zu Cic. Brut. 21, 82), a proposito, Cic.: ex alqa re, Quint.: extra praescriptum, Quint.: bl. egr., Quint. – b) chronol. hinausfallen, -gehen, hinausreichen in usw., in alios consules, Tac. ann. 13, 9 extr. – B) hinaufgehen, -steigen, ad summum montis, Sall.: in altitudinem, Liv.: in vallum, Tac. – II) tr.: A) aus etw. herausgehen, urbem, Liv.: portum, Quint.: portam, Val. Max.: tecta, Plin. ep. – navem, aussteigen aus usw., Frontin. Vgl. Oudend. Frontin. strat. 1, 12, 1. – B) über etw. hinausgehen, etw. überschreiten, 1) eig.: munitiones, Caes.: flumen, Sall. – 2) übtr.: a) der Zeit nach, egressum esse m. Akk. der Jahre = ein gewisses Alter überschritten haben, quintum annum egressus, Quint.: vix septemdecim annos egressus, Tac. – b) dem Maße nach über etwas hinausgehen, modum, Tac.: modum epistulae, Fronto: veritatem, zus. = übertreiben, Plin. ep.: fortunam hominis, Vell.: vetustae arbores et solitam altitudinem egressae, Sen.: tecta altitudinem moenium egressa, überragende, Tac. – c) der Rangstufe nach, vetus familia neque tamen praeturam egressa, die jedoch nicht über die Prätur hinausgekommen war, Tac. ann. 3, 30. – Parag. Infin. egredier, Plaut. Poen. 742. – Archaist. Partiz. ēgrētus = egressus, Paul. ex Fest. p. 78, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > egredior

  • 14 tamen

    adv.
    1) но, однако, всё-таки, всё же
    etsi ( quamquam, quamvis, quum, ut)... t. Pl, C, Nep etc. — хотя (если даже, несмотря на то, что)... всё же (тем не менее)
    ac (atque) t. Cи всё же
    sed (verum) t. Cи всё-таки
    si t. C — если однако, если только
    2) наконец, в конце концов (egressus est t. Su)

    Латинско-русский словарь > tamen

  • 15 egredior

    egredior egredior, egressus sum, egredi выходить, выступать (из)

    Латинско-русский словарь > egredior

  • 16 Medió tutíssimus íbis

    Средний путь - самый безопасный.
    Овидий, "Метаморфозы", II, 136-37:
    Áltius égressús caeléstia técta cremábis,
    Inferiús terrás: medió tutíssimus íbis.
    "Поднявшись слишком высоко, ты сожжешь небесные жилища, опустившись слишком низко, сожжешь землю: средний путь будет для тебя всего безопаснее".
    Фаэтону, добившемуся от него разрешения совершить путь на солнечной колеснице.
    ср. Цицерон, "Об обязанностях", I, 25: Mediocritatem illam tenere, quae est inter nimium et parum. "Держаться середины, которая между излишним и недостаточным"
    Письмо Ваше о спиритизме не получаю, да и только. Кстати о спиритизме. Позвольте предложить Вам один вопрос, который Вы вполне компетентны разрешить, ибо Вы занимаетесь в последнее время спиритизмом. Итак, скажите мне, почему Овидий называет медиума ибисом, да еще безопаснейшим: medio tutissimus ibis. [ Каламбур, основанный на омонимии ibis "ты пойдешь" и ibis "ибис". - авт. ] (В. С. Соловьев - Н. Н. Страхову, 2.III 1884.)
    В воскресенье я писал будущую свою лекцию; на это решился потому, что трудно становится весь час говорить из памяти в предмете еще мало знакомом и на языке еще новом: приготовление требует слишком много напряжения. Теперь я записываю все пассажи, которые труднее и для памяти и для выражения: остальное же по сделанному на поле знаку рассказываю наизусть. Так соединяется двоякое преподавание и получается середина, - а известно, что medio tutissimus ibis. (Я. К. Грот - П. А. Плетневу, 21.X 1841.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Medió tutíssimus íbis

  • 17 Urbs venālis

    Продажный город.
    Саллюстий, "Югуртинская война", XXXV, 10: Sed postquam Roma egressus est, fertur saepe eo tacitus respiciens postremo dixisse: "Urbem venalem et mature perituram, si emptorem invenerit". Но после того, как он [ Югурта * ] выехал из Рима, говорят, он долго молча оборачивался на него и, наконец, воскликнул: "Вот продажный город, который скоро погибнет, если найдет себе покупателя".
    [ * Царь Нумидии (в Африке), неоднократно добивавшийся подкупом римских должностных лиц поддержки Рима в своей борьбе с другими претендентами на Нумидийское царство, но в конце концов изгнанный из Рима. Однако же в начавшейся за этим (110 г. до н. э.) войне с Римом он принудил римлян к капитуляции и, подкупив римского военачальника заключил с Римом выгодный договор. - авт. ]
    Ничем я не умел пользоваться, а то бы я не в таком виде предстал перед вами!.. И я бы не жил там, в том чердаке, где я живу, - не имел бы возможности, вставая поутру и бросая взгляд на море крыш и труб Парижа, повторять восклицание Югурты: "Urbs venalis!" (И. С. Тургенев, Человек в серых очках.)
    Уезжаю в Карлсбад омыться от думских нечистот, заключившихся избранием в головы такого "господина", как Лихачев, и забаллотировкою такого человека, как П. Л. Корф. Urbs vendlis! (М. М. Стасюлевич - Д. А. Корсакову, 10.IV 1885.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Urbs venālis

  • 18 arx

    arx, arcis, f. (v. Stamme ARC in arceo; vgl. Varr. LL. 5, 151), ein von Natur od. durch Kunst fester, hoher Punkt, der eine Stadt, eine Gegend deckt od. beherrscht, eine feste Höhe, -Anhöhe, -Berghöhe, Feste, Zitadelle, Burg, Zwingburg, griech. ἄκρα, ερυμα, I) eig.: A) im engern Sinne: iam montani signo dato ex castellis ad stationem solitam conveniebant, cum repente conspiciunt alios, arce occupatā suā, super caput imminentes, alios viā transire hostes, Liv.: Ianiculum quoque adiectum non inopiā loci, sed ne quando arx hostium esset, Liv.: nocte occupat collem imminentem urbi (Larissam eam arcem vocant), Liv. – v. der Arx von Rom, zunächst die (nördl.) Höhe des kapitol. Berges (j. Höhe von Araceli), dann auch der ganze Berg mit der Burg u. dem Kapitol, vobis (communis patria) arcem et Capitolium commendat, Cic.: ne quis patricius in arce aut in Capitolio habitaret, Liv.: Romana, Liv.: Capitolina, Liv., od. Capitolii, Tac.: Tarpeia, Kapitol, Verg.: dass. arces Tarpeiae, Ov.: u. als Ort, wo die Auspizien angestellt wurden, cum in arce augurium augures acturi essent, Cic.: quia (domus) auguribus ex arce augurium capientibus officiebat, Val. Max. – v. der Arx griech. Städte = ἄκρα, ἀκρόπολις, der höher gelegene u. befestigte Teil einer Stadt, die Akropolis, die Burg, feste Oberstadt, Tarentina arx, Liv.: non est (hoc opus), ut in arce (A. v. Athen) poni possit, quasi illa Minerva Phidiae, Cic.: arx (A. von Korinth) inter omnia in immanem altitudinem edita, Liv.: qui (Salinator) amisso oppido (Tarent) fugerat in arcem, Cic.: potitus est urbis Syracusarum, praeter arcem et insulam adiunctam oppido, Nep. – v. der Arx eines Reiches = erste Festung, Hauptbollwerk, Hauptwaffenplatz, quod Gentius eam (Scodram) sibi ceperat velut regni totius arcem, Liv.: ad caput arcem que regni Pergamum ducit oppugnandam, Liv. – Sprichw., arcem facere e cloaca, aus einer Mücke einen Elefanten machen, Cic. Planc. 95.

    B) im weitern Sinne, v. Jupiters Himmelsburg, quae pater ut vidit summā Saturnius arce, Ov.: siderea arx, Ov.: Plur. v. Himmel selbst, aethereae arces, Ov.: igneae arces, Hor. – v. Götterwohnungen, d.i. Tempeln, sacras iaculatus arces, Hor. – v. Städten (vgl. Korte Lucan. 3, 84. Voß Verg. georg. 2, 172. p. 341), Romanae arces, v. Arpi in Apulien, Ov.: arces Bacchi, v. Dionysopolis am Pontus, Ov.: beatae arces, v. Korinth, Hor.: exustae Phocidos arces, v. Phokäa, Lucan. v. Berg- u. Gebirgshöhen (vgl. Drak. Sil. 15, 305. Voß Verg. georg. 1, 240. p. 123), Parnassi arx, Ov.: Plur., Roma septem una sibi muro circumdedit arces (Hügel), Verg.: Rhodopeiae arces, Verg.: inexpertae arces, v. den Alpen, Sil. – v. jedem Gipfel, jeder Spitze (vgl. Drak. Sil. 15, 305), corporis, das Haupt, der Kopf, Sen. poët.; vgl. alta capitis, Claud.: galeae corusca, Stat.

    II) übtr.: A) wie unser Burg, Schirmfeste = Hort, Schutz, Schutzwehr, Zuflucht, v. Örtl., haec urbs lux orbis terrarum atque arx omnium gentium, Cic.: templum illud fuit te consule arx civium perditorum, receptaculum veterum Catilinae militum, castellum forensis latrocinii, Cic.: cis Iberum castra Romana esse, arcem tutam perfugium que novas volentibus res, Liv.: tyranni nuper eos (muros) arcem et munimentum sibi, non civitati paraverunt, Liv.: hic locus (forum) est igitur unus, quo perfugiant: hic portus, haec arx, haec ara sociorum, Cic. – v. Pers., ipsam arcem finitimorum, Campanos, adorti, Liv. – v. Abstr., munite communem arcem bonorum, obstruite perfugium improborum, Cic.: consulatum superesse plebeiis: eam esse arcem libertatis, id columen, Liv.: hanc (legem repetundarum) habent arcem, minus aliquanto nunc munitam, quam antea, verumtamen etc., Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 33, 2.

    B) = der eigentliche Sitz, Hauptsitz, die Hauptschanze, quae visa species... arcem eam (das Kapitol) imperii atque caput rerum portendebat, Liv.: urbem magnam et in ea parte, quā sita erat, arcem regni Zamam statuit oppugnare, Sall.: v. Pers., ubi Hannibal sit, ibi caput atque arcem totius belli esse, Liv. – v. Abstr., arcem Stoicorum defendis, die Hauptschanze = den Hauptbeweisgrund, Cic.: num potui magis in arcem illius causae invadere? Cic.

    C) (von der Arx als hohem Punkte) = Höhepunkt, Gipfel, quae te via... ad summas laudum perduxerit arces, Sil.: celsā mentis ab arce despicis errantes, Stat.: tecum mihi res non est, quod, cum natura tua in ipsam arcem eloquentiae ferat, errare mavis, Tac. dial.: qui (Pollio et Messala) Cicerone arcem iam tenente eloquentiae agere coeperunt, Quint.: Caesar... nondum attigit arcem iuris (der höchsten Gewalt) et, humanum culmen egressus, meruit etc., Lucan. 7, 593.

    D) (v. der Arx als dem gewöhnl. Sitz der Herrscher, s. Nep. Tim. 3, 3. Sen. contr. 4 [8], 27. § 1) = Herrschaft, Thron, cupidi arcium, Sen. poët.: evertit arces respectus honesti, Lucan.

    lateinisch-deutsches > arx

  • 19 auditio

    audītio, ōnis, f. (audio), das Hören, I) im allg., vox auditionis, eine Stimme, die leicht zu hören ist, Vulg. Ierem. 10, 22. – dah. meton., der Gehörsinn, das Gehör (klass. auditus), Apul. dogm. Plat. 1, 14 in.: musicae auditiones, musikalisches Gehör, Vitr. 10, 12 (18), 2. – II) insbes., das Hören = das Anhören, Zuhören, 1) aktiv: a) eig.: (pueri) fabellarum auditione ducuntur, Cic. de fin. 5, 42. – absol., subactio (ingenii) autem est usus, auditio, lectio, litterae, Cic.: alqd multā lectione atque auditione assequi, Cic.: et idcirco non sunt facili auditione credenda, muß man sie nicht geradezu aufs Hören hin glauben, Arnob. – b) meton., der Vortrag, die Vorlesung, sedere in scholis auditioni operatos, Plin.: quod eius meminisse potui, egressus ibi ex auditione propere annotavi, Gell.: easdem auditiones, eosdem doctores colebamus, Gell.: quando erat a magistris auditionibusque obeundis otium, Gell. – 2) passiv = das Hörensagen, hoc solum auditione expetere coepit, cum id ipse non vidisset? Cic.: si accepissent famā et auditione esse quoddam numen et vim deorum, Cic. – dah. meton., das leere Gerede, Gerücht, mala, Vulg. psalm. 111, 7: levem auditionem habere pro re comperta, Caes.: Romam cum venissem ne levissimam quidem auditionem de ea re accepi, Cael. in Cic. ep.: Plur., fictae auditiones, Cic.: his rebus atque auditionibus permoti, Caes.: falsas auditiones depellere, Tac.

    lateinisch-deutsches > auditio

  • 20 deceo

    deceo, uī, ēre (zu decor, decus), zieren, ziemen, I) eig., a) v. Lebl., äußerlich zieren, kleiden, wohl od. gutstehen, wohl od. gutlassen (Ggstz. dedecere; vgl. Fronto de oratt. p. 159, 13 N.: nam convenire et decere et aptum esse et congruere Graeci ἡρμόσθαι appellant), m. Ang. wen (wem)? im Acc., quin me aspice et contempla, ut haec (vestis) me deceat, Plaut.: quem decet muliebris ornatus, quem incessus psaltriae, Cic.: neminem decet intertexta pluribus notis vestis, Quint.: te toga picta decet, Prop.: quem tenues decuere togae nitidique capilli, Hor.: habitus triumphalis feminas non decet, Quint.: forma viros neglecta decet, Ov.: neglecta decet multas (virgines) coma, Ov.: decet alba quidem pudor ora, Ov.: alba (weiße Tracht) decent Cererem; vestes Cerealibus albas sumite, Ov.: hic illum mire pudor decuit, Sen. – ohne Ang. wen (wem)? rarus in publicum egressus idque velatā parte oris, ne satiaret aspectum, vel quia sic decebat (weil es ihr so gut stand), Tac. ann. 13, 45. – b) v. Pers., prangen, Macrobii praecipuā decent pulchritudine, Solin. 30, 10. – II) übtr., den Verhältnissen nach zieren = stehen, wohl anstehen, wohlanständig sein, sich ziemen od. geziemen, sich schicken, schicklich sein, in der Ordnung sein (Ggstz. dedecere), wobei zu bemerken, daß decet oft durch es würde sich geziemen, decebat u. decuit durch es hätte sich ge ziemt, würde sich geziemt haben, übersetzt werden muß, α) m. Subjekts-Nom., teils m. Ang. wen (wem)? im Acc., arta decet sanum comitem toga, Hor.: illa ornamenta decere me et convenire eis rebus, quas gesseram, non putabam, Cic.: non velle experiri quam se aliena deceant; id enim maxime quemque decet, quod est cuiusque maxime suum, Cic. – teils (archaist.) m. Ang. wen (wem)? für wen? im Dat., istuc facinus nostro generi non decet, Plaut. Amph. 820 (vgl. unten no. β u. γ). – teils ohne Ang. wen? servare id, quod deceat (v. Dichter), Cic.: et quod decet honestum est et quod honestum est decet, Cic.: ita fere officia reperientur, cum quaeretur, quid deceat et quid aptum sit personis, temporibus, aetatibus, Cic. – m. Ang. worin? durch in m. Abl., ut in vita, sic in oratione nihil est difficilius quam quid deceat videre, Cic. – m. Ang. bei wem? durch apud m. Akk., u. wobei? durch Abl., neque eadem in voce, gestu, incessu apud principem, senatum, populum, magistratus, privato publico iudicio, postulatione, actione decent, Quint. 11, 3, 150. – β) m. Subjekts-Infin., u. zwar teils m. Acc. u. Infin. Act. u. Pass., oratorem irasci minime decet, simulare non dedecet, Cic.: omnes hommes ab odio, amicitia, ira atque misericordia vacuos esse decet, Sall.: omnes bonos rei publicae subvenire decebat, Sall.: non quidquid patrum plebisque est, consules, tribunos, deos, hominesque omnes armatos opem ferre, in Capitolium currere decuit? Liv.: m. Acc. u. Infin. Pass. (s. Klotz Nachtr. zu Cic. Tusc. p. 21. Wopkens Lectt. Tull. p. 71), atque in eo disputant, contaminari non decere fabulas, Ter.: num dubitas, quin specimen naturae capi deceat ex optima quaque natura? Cic.: sicut aut sola aut prima pensari decet... tanto regi (= a tanto rege), Liv. 34, 58, 8. – teils (archaist.) m. Dat. u. Infin., ita uti liberali esse ingenio decuit, Ter. Hec. 164: decet tantae maiestati eas servare leges, quibus etc., Paul. dig. 32, 1, 23: certa est enim ratio, quā deceat philosopho ob decretam sibi publice statuam gratias agere, Apul. flor. 16. p. 23, 4 Kr. – teils m. bl. Infin., iniusta impetrare non decet, Plaut.: exemplis grandioribus decuit uti, Cic. – m. vorhergeh. allgem. Pronom.-Nom., nihil est quod tam deceat, quam in omni re gerenda consilioque servare constantiam, Cic. – γ) ohne Subjekt, teils m. Ang. wen (wem)? durch Acc., facis, ut te decet, Ter.: ita uti fortes decet milites, Ter.: illum decet, Quint. – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? durch Dat. (s. Ussing Plaut. Amph. 813. Hildebr. Apul. de mund. 1. p. 336), ut decet lenonis familiae, Plaut.: ita nobis decet, Ter.: haec primum ut fiant, deos quaeso, ut vobis decet, Ter.: locum editiorem, quam victoribus decebat, capit, Sall. hist. fr. 1, 98 (100). – teils (archaist.) m. Ang. wem? od. für wen? im Abl., ut meque teque maxume atque ingenio nostro decuit (= dignum erat), Plaut. asin. 577. – teils ganz absol., fecisti ut decuerat, Ter.: perge, decet, Verg.: res... paulo ante confecta est; minus quidem illa severe quam decuit, non tamen omnino dissolute, Cic.: quo maiorem spem habeo nihil fore aliter ac deceat, Cic.: cuius a rne corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. cremari), wogegen es sich geschickt hätte, daß der meinige von jenem verbrannt würde, Cic.

    lateinisch-deutsches > deceo

См. также в других словарях:

  • egressus — index egress, outlet Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • egressus — See ingressus et egressus …   Ballentine's law dictionary

  • egressus —    (s.m.) digressione …   Dizionario di retorica par stefano arduini & matteo damiani

  • Lupinus cymba-egressus — ID 49804 Symbol Key LUCY2 Common Name N/A Family Fabaceae Category Dicot Division Magnoliophyta US Nativity Native to U.S. US/NA Plant Yes State Distribution CA Growth Habit Forb/herb Duration …   USDA Plant Characteristics

  • Lupinus ×cymba-egressus C.P. Sm. (pro sp.) [andersonii × fulcratus] — Symbol LUCY2 Botanical Family Fabaceae …   Scientific plant list

  • Lupinus ×cymba-egressus C.P. Sm. (pro sp.) [andersonii × fulcratus] — Symbol LUCY2 Botanical Family Fabaceae …   Scientific plant list

  • ingressus et egressus — Ingress and egress; the right or liberty of entering upon land and departing therefrom …   Ballentine's law dictionary

  • egreso — (Del lat. egressus, salida.) ► sustantivo masculino COMERCIO Partida de descargo o de gastos en una cuenta. * * * egreso (del lat. «egressus») m. Partida del *haber en una cuenta. ≃ Salida. * * * egreso. (Del lat. egressus). m. Salida, partida de …   Enciclopedia Universal

  • List of compositions by Giovanni Pierluigi da Palestrina — This is a list of compositions by Giovanni Pierluigi da Palestrina, sorted by genre. The volume (given in parentheses for motets) refers to which volume of the Breitkopf Härtel complete edition the work can be found in. Six of the volumes of… …   Wikipedia

  • Abraham ben Jacob — Ibrāhīm ibn Yaʿqūb (arabisch ‏ إبراهيم بن يعقوب الإسرائيلي الطرطوشي‎, DMG Ibrāhīm b. Yaʿqūb al Isrāʾīlī aṭ Ṭurṭūšī hebräisch: ‏ אברהם בן יעקב‎ Abraham ben Jacov), war ein Gesandter des Kalifen von Córdoba aus dem muslimisch geprägten Tortosa… …   Deutsch Wikipedia

  • Ibrahim Ibn Jacub — Ibrāhīm ibn Yaʿqūb (arabisch ‏ إبراهيم بن يعقوب الإسرائيلي الطرطوشي‎, DMG Ibrāhīm b. Yaʿqūb al Isrāʾīlī aṭ Ṭurṭūšī hebräisch: ‏ אברהם בן יעקב‎ Abraham ben Jacov), war ein Gesandter des Kalifen von Córdoba aus dem muslimisch geprägten Tortosa… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»