þvergyrðingr

m. a cross-girding put round a ship to strengthen her, Fas. iii. 257: in the metaph. phrase, það er komið í þvergyrðing með þeim, of sullen hostility.

1) athwart, transverse, opp. to endilangr( tjalda um þveran skálann);

lá hverr um annan þveran, in heaps;

fara þverr á fœti at e-u, to be unwilling for a thing;

beita þvert, to sail close-hauled, near the wind;

2) adverse, contrary (veðr hörð ok þver);

3) cross, obstinate;

hann kvazt ekki þverr vera í því at selja skipit, he said he would not be hard about selling the ship;

setja þvert nei fyrir, to deny flatly;

ek vil þó eigi þvert taka, ef þér er lítit um, I will not take it crossly, if it is not to thy mind.

* * *

þver, þvert, adj., compar. þverari, þverast, but also þverstr; [Ulf. þwairhs = ὀργίλος, ὀργισθείς, þwairgei = ὄργη, ἔρις; A. S. þweorh; Engl. a-thwart, and also queer; Germ. quer (kv = þv, like kvistr, kvísl, for tvistr, tvísl); Dan. tvær; cp. Engl. to thwart]:—athwart, across, transverse, opp. to longways; tjalda um þveran skálann, Fms. i. 265; um þvert andlitið, Ó. H. 217; um þveran dal, Jb. 194; lá hvarr um þveran annan, in heaps, Fms. ix. 31; falla hvárr um þveran annan, pass.; járnspengr um þveran skjöld, Gþl. 105; þverrar handar hár, a hand’s breadth, Sd. 147; þremr þverum fingrum minni, Bs. i. 376; svá langt at þvers fótar sé, Karl. 112; ferr þú lítt þverr á fæti at fjándskap við oss, Ölk. 36: um þvert, across; geng ek um þvert frá leiki, out of their way, Sighvat: storm mikinn ok veðr þvert, adverse winds, Eg. 405; veðr hörð ok þver, Fms. x. 150; veðr þver af suðri, Grett. 86 A; sem sá í þveru veðri beitir löngum, Bs. i. 750; beittu þá sem þverast austr fyrir landit, Eg. 161.

II. metaph., taka e-n þvert, to take it athwart, to deny flatly, Eg. 524; ek vil þó eigi þvert taka ( I will not insist on it) ef þér er lítið um, Nj. 26; var þat af þveru frá glíkendum, Bs. i. 347; setja þvert nei fyrir, to refuse, deny flatly, Ld. 196; hann kvaðsk ekki þverr vera í því at selja skipit, Nj. 259; biskup flutti ákafliga en Þórðr var inn þverasti, Sturl. iii. 17; var Þórgils þá svá þverr, at hann sagði svá, at …, 229; hvárr-tveggi var inn þverasti ok hvárrgi vildi til láta við annan, Bs. i. 760: þvert á móti, as adverb, quite the contrary (Dan. tværtimod), 687.

III. þvers, adv. across, athwart; nú er þar þvers á móti gört, Bs. i. 740; hann snýr þvers af leiðinni, Nj. 132; hann snýr þvers á braut í skóginn, Edda 30; vísaði hann ollurn þvers frá því sem þau vóru, Fms. i. 72; hljóp hann þá þvers á brott at fela sik, vi. 303; þá víkja þeir þvers út eptir firðinum, ix. 43; sneri þvers annan veg frá liðinu, vii. 56; höfðu þeir þvers farit frá því sem þeir skyldu, viii. 56; þvers í mót yðvarri hugsan, Fb. i. 513: superl. þverst, ef þér kœmið í þverst þvari (see þvari), Hkv. Hjörv. 18 (Bugge, not þverz). þvers-um, adv. across.

B. COMPDS: þverá, Þverá, Þverárhlíð, þverbak, þverbrestr, þverbrot, þverfell, þverfeta, þverfingr, þverfjörðr, þvergarðr, þvergyrðingr, Þverhlíðingr, þverhníptr, þvergniptr, þverhöggt, þverhönd, þverknýta, þverkominn, þverkyrfa, þverlyndi, þverlyndr, þvermóðska, þverneita, þverpallr, þversigling, þverskallast, þverskeytingr, þverskipa, þverskurðr, þverslag, þverslá, þverstigr, þverstræti, þversyll, þversök, þvertaka, þvertré, þverúð, þvervegr, þverþili, Þveræingr.