(year)

n. он, жил. an off \year ургацгүй жил. the New \year Шинэ жил. from \year to \year жил бүр. once a \year жилд нэг удаа. this day \year яг жилийн өмнө. all the \year round бүтэн жил, жил тойрон. school \year хичээлийн жил. in \year s хижээл насны.

v. (goes, went, gone) 1. явах, зорчих. We went by bus. Бид автобусаар явав. 2. явах, харих, буцах, мордох, хөдлөх. They came at six and went at nine. Тэд зургаад ирээд найман цагт явцгаав. When does the train \go ? Галт тэрэг хэзээ хөдлөх вэ ? 3. -д, -т явах/ очих. \go to school/ church сургуульд явах/ сүмд очих. 4. юманд явах. Let's \go fishing. Загас барихаар явцгаая. He had gone to buy a newspaper. Тэр, сонин авахаар явсан. 5. хүрэх, очих. Does this road \go to the station? Энэ зам өөртөө рүү очих уу? 6. байдал нь өөрчлөгдөх, хувирах,... болох. Her hair's going grey. Түүний үс нь цайж байна. The milk went sour. Сүү гашлав. 7. муудах, эвдрэх, хуучрах, элэгдэх. 8. эхлэх. 9. ажиллах, явах, хөдлөх. This clock doesn't \go. Энэ цаг явахгүй байна. 10. таарах, зохих, тохирох. 11. зарагдах, гүйх. The new dictionary is going well. Шинэ толь бичиг сайн гүйж байна. 12. \go (on sth) мөнгө үрэгдэх/ дуусах. All her earnings \go on clothes. Түүний олсон бүх мөнгө хувцсандаа явдаг. 13. нас барах, таалал төгсөх. 14. дохио өгөх, хонх дугарах, дуу авиа гаргах. No one may leave the classroom until the bell goes. Хонх дуугартал нэг ч хүн ангиас гарч болохгүй. The gun went bang. Буу пан хийв. 15. алга болох. 16. өнгөрөх. Summer had gone. Зун өнгөрлөө. How did the game \go? Тоглоом ямаршуу болж өнгөрөв? be going on (for) sth... орчим насны/ тооны байх,... цагийн орчим болох. He must be going on for ninety. Тэр, ер дөхөж байх ёстой. There were going on for fifty people at the party. Yдэшлэгт тавь орчим тооны хүн ирсэн байв. be going to do sth 1. ирээдүйд юу хийхээ төлөвлөх. We're going to spend our holidays in Wales this year. Бид энэ жил Уэллст амрахаар бодож байна. 2. (хойшид/ ирээдүйд юу болохыг заахад хэрэглэдэг): If the drought continues there's going to be a famine. Хэрэв ган тайлагдахгүй бол өлсгөлөн болно. enough/ something/ sth to be going on with түр аргалах, ойр зуур хэрэглэхэд хүрэх/ хангалттай байх. 'How much money do you need?' '50$ should be enough to be going on with' 'Чамд хэдий хэмжээний мөнгө хэрэгтэй юм бэ?' 'Тавин доллар байхад болно доо.' go all out for sth; go all out to do sth бүх хүчээ дайчлах, чармайх,... төлөө зүтгэх. The Democratic Party are going all out to win the election. Ардчилсан нам сонгуульд ялахын төлөө чадах бүхнээ хийж байна. go on (with you) яв цаашаа (дүргүйцэх эсвэл үл итгэсэн байдлыг илэрхийлэхэд хэрэглэдэг). go about 1. see go round/ around/ about. 2. завь зүг чигээ өөрчлөх. go about sth үргэлжлүүлэн хийсээр л байх. Despite the threat of war, people went about their work as usual. Хэдийгээр дайны аюул нүүрлэж байсан авч хүмүүс ердийнхөөрөө ажлаа хийцгээсээр л байв. go about sth/ doing sth юм оролдох/ хийж эхлэх. go after sb араас нь хөөх, мөрөөр нь мөшгих. go after sb/ sth араас нь хөөх/ хөөцөлдөх. He goes after every woman he meets. Тэр, учирсан хүүхэн бүрийн хойноос гүйж байдаг. go against sb ашиг сонирхолд үл нийцэх, эсрэг болох. The case may \go against you. Хэрэг явдал таны эсрэг эргэж болох юм шүү. go against sb/ sth эсэргүүцэх, сөрөх. She went against her mother's wishes and became a dancer. Тэр, ээжийнхээ үгнээс зөрж бүжигчин болов. go against sth зөрөх, эсрэг байх, зөрчилдөх, харшилдах. go ahead 1. түрүүлэн явах. 2. болох, хийгдэх. go ahead (with sth) юмыг зөвшөөрсөний/ хэсэг эргэлзсэний / эсэргүүцэлтэй тулгарсны дараа хийж эхлэх. go along with sb/ sth санал нийлэх, хүлээн зөвшөөрөх. go at sb дайрах, довтлох. They went at each other furiously. Тэд бие бие рүүгээ улаан галзуу дайрцгаав. go at sth зүтгэх, чармайх, улайран ажиллах. go away 1. явах, зайлах. \go away! яв/ зайл/ далд ор! 2. ажлаар/ амралтаар явах. 3. сарних, аажмаар алга болох. go back (to...) буцаж/ эргэж очих. She doesn't want to \go back to her husband. Тэр, хар хүнтэйгээ эргэж нийлэх хүсэлгүй билээ. go back (to sth) 1. эргэн санах/ үзэх. 2.... цаг үеэс үүсэн бий болсон байх. go back on sth амласнаа үл биелүүлэх. He never goes back on his word. Тэр ямагт хэлсэндээ хүрдэг. go back to sth/ doing sth хэсэг завсарлаад дахин хийж эхлэх. She's decided to \go back to teaching. Тэр, эргээд багшлахаар шийдсэн. go before урьд цагт/ өмнө нь болж өнгөрөх. go before sb/ sth -ний өмнө танилцуулах, -нд асуудал оруулах. go beyond sth хэтрэх, -аас их байх. The matter has gone beyond a joke. Уг хэрэг тоглоом биш шоглоом болжээ. go by цаг хугацаа өнгөрөх. go by sth -ний дагуу хийх/ гүйцэтгэх/ шийдэх. go down 1. газар унах/ ойчих. 2. живэх. 3. (нар) жаргах. 4. залгих, хоолойгоор орох. 5. буух, буурах, татрах, унах. The flood waters are going down. Yерийн ус татарч байна. 6. муудах, дордох. 7. түр зогсох, саатал гарах. go down (in sth) бичигдэх, тэмдэглэгдэх. \go down in history түүхэнд тэмдэглэгдэх. go down (to sb) ялагдах. go down with sth өвчлөх, өвчин авах. go for sb дайрах, довтлох. go for sb/ sth 1. хамаарах, хамаатай байх. What I said about Peter goes for you, too. Питерийн тухай хэлсэн миний үг чамд ч бас хамаатай шүү. 2. юманд явах, явж олж ирэх. Shall I \go for a doctor? Би эмч аваад ирэх үү? 3. сэтгэл татагдах, таашаах, илүүд үзэх. go for sth 1. сонгож авах, шилэх. 2. оролдоод үзэх. go in 1. дотогшоо орох. Let's \go in, it's getting cold. Хүйтэрч байна орцгооё. 2. нар, сар үүлсийн цаагуур орох. go in for sth 1. шалгалт өгөх, уралдаан/ тэмцээнд оролцох. 2. мэргэжил сонгох. 3. сонирхох, хорхойтой болох. go into sth 1. машин юм мөргөх. The car skidded and went into a tree. Машин шарваад мод мөргөв. 2. орох, элсэх. 3. жолооч ба машин техник ямар нэгэн үйлдэл хийж эхлэх. 4. ааш хөдлөх,... байдал гаргах. She went into hysterics. Эмэгтэйн зүрхний хий хөдлөв. He went into a long explanation of the affair. Тэр, эл хэргийг нуршин тайлбарлаж гарав. 5. сайтар шалгах/ судлах. 6. мөнгө/ цаг хугацаа зарцуулагдах. go off 1. явах. He's gone off to the dentist's. Тэр, шүдний эмчид үзүүлэхээр явсан. 2. дэлбэрэх. 3. гэнэт чимээ гаргах. 4. гэрэл унтрах, цахилгаан тасрах, г. м. 5. унтах. 6. хоол хүнс муудах, бээх. 7. чанар нь муудах/ дордох. go off sb/ sth залхах, дургүй болох. go off with sb өөр хүнтэй нөхцөж эхнэрээ/ нөхрөө/ амрагаа хаях. go off with sth бусдын юмыг аваад арилаад өгөх. Who's gone off with my pen? Миний үзгийг хэн аваад явчихав аа? go on 1. болох. What's going on here? Энд юу болж байна? go on with sth/ doing sth үргэлжлүүлэн хийх. He went on talking even though no one was listening. Хэн ч сонсохгүй байхад тэр ярьсаар л байв. go on to sth нэг сэдвээс нөгөөд шилжих. go on (at sb) чихнээс хонх уях, муу хэлэх. go on to do sth нэг юмыг дуусгаад нөгөөг эхлэх. go out 1. гэрээс гадагш гарах. 2. явуулах, илгээх. 3. радио/ телевизээр нэвтрүүлэх. 4. унтрах. 5. мэдээ/ мэдээлэл олны сонорт хүрэх. go out (of sth) 1. тэмцээнээс хасагдах. 2. моодноос гарах. go out (to...) төрсөн нутгаасаа гарч өөр газар очих. Our daughter went out to Australia ten years ago. Манай охин арван жилийн өмнө нутгаасаа гарч Австралид очсон. go out of sb/ sth арилах, алга болох. go out with sb; go out (together) найзлах, явалдах, хамтдаа цаг нөхцөөх. go over sth 1. сайтар үзэх, нэгбүрчлэн шалгах. 2. нарийн тайлбарлах. go over to бодлоо өөрчлөх, нэг намаас/ шашинаас нөгөөд орох. go round 1. эргэх, эргэлдэх. 2. тойруу замаар явах, холуур тойрох. 3. хүрэлцээтэй/ хангалттай байх. There aren't enough chairs to go round. Сандал хүрэлцэхгүй байна. go round/ around/ about 1. нааш цааш явах, холхих, явах. 2. (цуу яриа, зар) тарах, түгэх. 3. өвчин тарах, халдварлах. There's a lot of flu going round at the moment. Одоо гадуур ханиад томуу маш их байна. go round (to...) ороод/ дайраад гарах. \go round to the post office шуудангаар дайраад гарах. go round/ around/ about with sb нийлэх, цаг хамт өнгөрөөх. go through (хууль, гэрээ, г. м.) албан ёсны болгох/ батлах. go through sth 1. зовлон бэрхшээл давах, туулах, үзэх/ амсах. 2. сайтар үзэх, эрэх, хайх. 3. нарийвчлан авч үзэх/ судлах. 4. шат дамжлага дамжих. 5. номыг сайжруулан дахин хэвлэх. 6. юу ч үгүй дуусгах, цөлмөх. go through with sth төлөвлөсөн/ бодсон зүйлээ хийж гүйцэлдүүлэх. He's determined to \go through with the marriage despite his parents' opposition. Хэдийгээр эцэг эх нь дургүйцэж байвч тэр гэрлэхээр шийдсэн. go to sb/ sth (шагнал, өв хөрөнгө г. м.) -нд очих. The estate went to the eldest son. Хөрөнгө ууган хүүд өвлөгдөн очив. go towards sth мөнгө хандивлах, мөнгөнд нэмэр болгох. The money will \go towards a deposit for a house. Энэ мөнгө байшин авах гэж хадгалж буй мөнгөнд нэмэр болно. go under 1. усан онгоц/ завь живэх. 2. ажил төрөл нурах, дампуурах. go up 1. өсөх, нэмэгдэх. Prices have gone up sharply this year. Энэ жил үнэ огцом өслөө. 2. барилга байшин баригдах/ босох. A lot of new houses are going up round here. Энэ хавиар олон шинэ байшин баригдаж байна. 3. театрын хөшиг нээгдэх. go up in flames шатах, гал авалцах. go with sb явалдах. go with sth; go together 1. өнгө/ амт таарах, зохих. White wine goes well with fish. Цагаан дарс загастай сайхан таардаг. 2. дагалдах, нэг дор байх. Disease often goes with poverty/ disease and poverty often \go together. Өвчин ядуу зүдүүг үргэлж дагаж байдаг/ өвчин ба ядуу зүдүү үргэлж хамт байдаг. go without (sth) -гүй байх. She went without sleep for three days. Тэр, гурав хоног нойргүй байв. n. (pl goes) 1. тоглоомын ээлж. Whose \go is it? Хэний ээлж вэ?/ хэн явах вэ? 2. идэвхтэй байдал, завгүй байх. at one go нэг амьсгаагаар, шууд, дор нь. be all go тун завгүй байх. first, second, etc go эхний, хоёрдахь оролдлогоо. She passed her driving test first \go. Тэр, эхний оролтоор жолооны шалгалтыг давав. have a go (at sth/ doing sth) хийх гэж оролдох/ үзэх. have a go at sb/ sth загнах, шүүмжлэх, чихнээс нь хонх уях. leave go/ hold (of sth) тавих. Leave \go of my arm - you're hurting me! Өвдөж байна шүү дээ - гарыг минь тавиач! make a go of sth ахих, амжилт гаргах.

adj. 1. хичээлийн, сургуулийн. the \academic year хичээлийн жил. 2. судалгааны, онолын. The question is purely \academic. Энэ асуудал бол цэвэр онолынх. 3. номонд сайн, эрдэмтэй.

v. 1. уях, тогтоох; хавсаргах. Please \attach a photograph to the application form. Өргөдөлд зургаа хавсарга. 2. нэгдэх, нийлэх, элсэх, хамтрах. You'll be \attached to this department until the end of the year. Он дуустал та энэ тасагт ажиллах болно. be attached to someone дасах, ижилсэх. attach importance to sth чухал гэж бодох, чухал гэдэгт үнэмших/ итгэх. attached adj. ижил дасал болсон. attachment n.

v. Үйл үгэнд хэрэглэгдэнэ. Үүнд: Одоо цаг: I am, I'm, You are, you're, He/ she/ it is, he's, We are, we're, You are, you're, They are, they're. Өнгөрсөн цаг: I was, You were, He/ she/ it was, We were, You were, They were. Нөхцөл үйл үгийн өнгөрсөн цаг: been. Нөхцөл үйл үгийн одоо цаг: being. Үгүйсгэх хэлбэр: aren't, isn't, wasn't, weren't. 1. үйл үгийн одоо үргэлжлэх, үргэлжлэн өнгөрсөн цагуудыг үүсгэхэд туслах үйл үгийн үүрэг гүйцэтгэнэ. Жишээ нь: I'm working at the moment. Би яг одоо ажиллаж байна. She was reading a book. Тэр ном уншиж байлаа. We're leaving tomorrow. Бид маргааш явна. 2. үйл үгийн идэвхгүй хэв үүсгэхэд мөн туслах үйл үгийн үүрэгтэй. Жишээлбэл: He was attacked by three men. Түүн рүү гурван хүн дайрав. The building was decorated last year. Байшинд ноднин жил засвар хийсэн. Тайлбар: өгүүлбэрүүдийг махчлан орчуулсангүй утгаар нь монголчлов. 3. болох. Жишээ нь: He's to meet the president next week. Тэр, ерөнхийлөгчтэй дараагийн долоо хоногт уулзана. 4. байх (бол, байна, болов г. м.) утгыг илэрхийлдэг. Жишээлбэл: This is Mr Stevenson. Энэ хүн бол Стивенсон гуай. The book is on the table. Ном ширээн дээр байна. The election was on Monday. Сонгууль Даваа гаригт болов. 5. there is, there are, etc гэх мэт хэлхэц нь бий, байдаг, байж байна гэсэн утгатай. Жишээ нь: There were three people in the room. Өрөөнд гурван хүн байлаа.

n. 1. малгай. a bathing-cap усны малгай. 2. таглаа, бөглөө. 3. орой, толгой. v. \cap (-pp-) 1. уулын орой цасаар, үүл манангаар хучигдах. snow-capped mountains оройдоо цастай уулс. 2. цомхотгох. Twenty councils are to be capped this year. Энэ жил хорин зөвлөлийг цомхотгоно. 3. шүд бүрэх.

n. өдөр, хоног. Take three times a \day. Өдөрт гурван удаа уу. day after day өдөр болгон, олон өдрийн турш. at day үүрээр. by day өдөр, өдрийн цагт. day by day өдөр бүр, өдөр өдрөөр; бага багаар. day and night өдөр шөнөгүй, өдөржин шөнөжин. from day to day өдрөөс өдөрт. the day after tomorrow нөгөөдөр. at the present day өнөө үед, одоо. every other day өнжөөд. day off амралтын өдөр. one year ago to the day яг жилийн өмнө. day book өдрийн тэмдэглэл.

v. (died, dying) 1. үхэх, нас барах, таалал төгсөх. He died a year ago. Тэр жилийн өмнө нас барсан. 2. алга болох. 3. унтрах. The motor died. Хөдөлгүүр унтрав. be dying for sth/ to do sth хүсэх/ хийхийг хүсэх. We're dying to know where you've been. Чи хаана байсныг бид мэдэхийг хүсч байна. die away (дуу чимээ, салхи г. м.) намдах. die down аажмаар намдах, буурах, унтрах. die off ар араасаа цувран үхэх, үхэж дуусах. die out устаж үгүй болох. die laughing элгээ хөштөл инээх. n. төмөр хэв.

v. сонгох. She was \elected to parliament last year. Тэр, ноднин жил парламентад сонгогдсон. elect to do sth хийхээр шийдэх. She \elected to return to work after her baby was born. Тэр, хүүхдээ төрсний дараа ажилдаа эргэж орохоор шийдэв. adj. сонгогдсон. the elect n. шилдэгүүд.

num. тав. all \five тавуулаа. \five times тавантаа, таван удаа. five- таван. a five-year contract таван жилийн гэрээ. a five-sided figure таван талт дүрс. fiver n. тавтын дэвсгэрт.

adj. аварга, агуу, асар том. a \gigantic building асар том барилга. His company has made \gigantic losses this year. Tүүний пүүс энэ жил асар их алдагдал гаргасан.

n. 1. өргөх шат. 3. өргөх хөшүүрэг. v. өргөх, дээш өргөх. \hoist a flag тугаа мандуулах. She \hoisted her skirt to avoid getting it wet. Усанд норгохгүйн тулд тэр банзлаа дээш нь болгов. He managed to \hoist his earnings to $ 100000 last year. Өнгөрсөн жил тэр орлогоо 100 мянган болгочихсон байна шүү. (be) hoist/ hoisted by/ with one's own petard өөрийн тавьсан урхинд орох, өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр.

шорон, гяндан. a ten-year \jail sentence aрван жил шоронд хорих ял. v. \jail (also gaol) sb (for sth) шоронд хийх/ гянданд хорих. He was \jailed for six years for his part in the robbery тэр дээрмийн хэрэгт орооцолдож зургаан жилээр хоригдсон.

v. (leapt or leaped) 1. харайх, цовхрох, дүүлэх, харайлгах. 2. (үнэ, тоо) огцом өсөх. leap at sth эргэлзэх юмгүй шүүрэн авах. n. 1. харайлт, үсрэлт. 2. огцом өсөлт, эрс өөрчлөлт. by/ in leaps and bounds маш хурдан. leap year n. өндөр жил.

adj. түр зуурын, зуурдын, түргэн хальт. n. 1. өнгөрөх. 2. эцэс. the \passing of the old year хуучин оны эцэс. 3. үхэл.

n. 1. ерөнхийлөгч. 2. захирал. presidential adj. ерөнхийлөгчийн. \president year ерөнхийлөгч сонгох жил.

v. (-fied) 1. \qualify (as sth) мэргэжил олох, мэргэших. He \qualifyed as an engineer. Тэр инженерийн диплом авсан. 2. \qualify sb (for sth) бэлдэх, бэлтгэх. The test \qualifyies you to drive heavy vehicles. Энэ шалгалтыг өгснөөр та ачааны машин барих эрхтэй болох юм. 3. \qualify (sb) (for sth) эрхтэй байх, зөвшөөрөгдсөн байх. Eighteen-year-olds \qualify to vote. Арван найман настай залуучууд сонгуульд саналаа өгөх эрхтэй. 4. \qualify (for sth) шалгарах, оролцох эрх авах. England failed to \qualify. Английн баг тэмцээнд шалгарч чадаагүй байна. 5. \qualify (sth) as sth үнэлэх, тооцох, гэж үзэх. 6. өөрчлөх. I must \qualify my statement. Би мэдэгдэлдээ тайлбар нэмэх шаардлагатай байна. 7. (grammar) үг тодорхойлох, үг тодотгох. Adjectives \qualify nouns. Тодотгол нь нэр үгийг тодорхойлдог. qualified adj. 1. \qualify (for sth) мэргэжилтэй, боловсролтой, дадлагатай. a \qualify doctor нарийн мэргэжлийн эмч. 2. хэмжээтэй, хязгаартай. qualifier n. 1. тодотгогч үг. 2. тэмцээнд шалгарсан баг, тамирчин. 3. урьдчилан шалгаруулах тоглолт. a World Cup \qualify Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний урьдчилан шалгаруулах тоглолт.

n. 1. (жилийн) улирал. Winter is the coldest \season of the year. Өвөл бол жилийн хамгийн хүйтэн улирал. 2. цаг хугацаа, үе. v. 1. хоол амтлах. 2. мод хагсаах. seasoned adj. хашир, догь, туршлагатай.

adv. тэр үеэс, -аас хойш. He has not been here \since last Monday. Өнгөрсөн даваа гаригаас хойш тэр энд ирсэнгүй. prep. -аас, -ээс, -оос, -өөс (цаг хугацаанаас). \since yesterday өчигдрөөс. \since last year ноднин жилээс, өнгөрсөн оноос. conj. 1. -аас хойш. 2. тул тиймээс, учраас.

n. 1. \use (of sth) хэрэглээ, ашиглалт. the renunciation of the \use of force хүч хэрэглэхээс татгалзах. be in \use хэрэглэж байх, ашиглаж байх. be / fall out of \use хэрэггүй болох, хэрэгцээнээс гарах. 2. ашиг, тус. of no хэрэггүй, ашиггүй. come into/ go out of \use ашиглагдаж эхлэх/ дуусах. When did this word come into common \use ? Энэ үг хэзээнээс өргөн хэрэглэгдэх болсон юм бэ? The city`s trams will go out of \use next year. Хотын трамвайнууд ирэх жил ашиглалтаас гарна. make \use of sth/ sb ашгий нь гаргах, үрийг нь үзэх. Make full \use of every chance you have to speak English. Англиар ярих шаардлагатай боломж бүхнийг сайн ашиглаарай. She has not made good \use of her talents. Өөрийн авьяасаа тэр бүсгүй зохих ёсоор нь ашиглаж чадсангүй дээ. v. (pt, pp used) 1. \use sth (for sth/ doimg sth) хэрэглэх, ашиглах. The police \use d force. Цагдаагийнхан хүч хэрэглэв. \use up үрэх, зарцуулах, дуусгах. The money is all \use d up. Бүх мөнгө аль хэдийн дуусчээ. \use one`s loaf өөрийн бололцоогоо ашиглах. Don`t keep asking me what to do, \use your loaf! Юу хийхээ надаас бүү асуугаад бай, юу хийж болохыг өөрөө хар! usable adj. ашиглаж болох, хэрэглэх боломжтой. useful adj. 1. ашигтай, хэрэгтэй. a \use book хэрэгтэй ном. Don`t just sit watching television- make yourself \use! Телевиз гөлрөөд л суугаад байлгүй ямар нэгэн юм хийгээч! 2. тун сайн. He is a very \use player. Тэр үнэхээр сайн тоглогч. used adj. 1. хэрэглэгдсэн, ашиглагдаж байсан. a \use-car dealer хуучин машины наймаачин. 2. \use to sth/ doing sth дассан, -г асан, байсан. The food here seemed strange at first but I soon became/ got \use to it. Эндхийн хоол хүнс эхэндээ хачин санагддаг байсан ч би мөдхөн идээд сурчихсан юм.