-
1 удобно
rahat* * *1) нареч. rahatя сиде́л не о́чень удо́бно — oturduğum yer pek rahat değildi
2) безл., в соч., → сказ.в э́том кре́сле удо́бно сиде́ть — bu koltuk, oturanı rahat ettirir
э́тим прибо́ром о́чень удо́бно по́льзоваться — bu alet çok kullanışlıdır
3) безл., → сказ. ( подходит) işine gelir, elverişlidirон де́йствует так, как ему́ удо́бно — nasıl işine gelirse öyle davranır
4) безл., → сказ. (прилично, уместно) yakışık alırудо́бно ли бу́дет спра́шивать его́ об э́том? — bu kendisine sorulsa yakışık / münasebet alır mı?
-
2 seemly
adj. uygun, yakışır, yakışık alır————————adv. uygun bir biçimde, yakışık alır biçimde* * *uygun* * *adjective ((negative unseemly) (of behaviour etc) suitable, proper or decent: seemly conduct.) edebe uygun, nazik -
3 Gold
-
4 ехать
gitmek,gelmek; ayrılmak (araç ile)* * *1) gitmek; gelmekе́хать бы́ло ве́село — yolculuk neşeli geçti
ты е́дешь с на́ми? — bizimle geliyor musun?
по́езд, на кото́ром мы е́хали — bindiğimiz tren
навстре́чу е́хал вса́дник — karşıdan bir süvari geliyordu
мы е́хали с ним в одно́м купе́ — onanla aynı kompartımanda yolculuk ettik
грузови́к е́хал ме́дленно — kamyon ağır yol alıyordu / gidiyordu
2) ( уезжать) gitmek, ayrılmak3) (сдвигаться, скользить) kaymak••ти́ше е́дешь - да́льше бу́дешь — посл. ağır giden yol alır, hızlı giden yolda kalır
-
5 за
1) ( на ту сторону) arkasına; ardına; ötesine; dışına ( за пределы)поста́вить что-л. за шкаф — dolabın arkasına koymak
распространи́ться за Ура́л — Uralların ötesine yayılmak
пое́хать за́ город — şehir dışına gitmek; kıra gitmek
2) ( по ту сторону) arkasında; ardında; ötesinde; dışında ( за пределами)за гора́ми — dağların ardında
реши́ть вопро́с за закры́тыми дверя́ми — sorunu kapalı kapılar ardında halletmek
за облака́ми — bulutların ötesinde
за́ городом — şehir dışında
3) (около, у) başına; başındaсиде́ть за столо́м — masa başında oturmak
сесть за пиани́но — piyano başına oturmak
4) (до какого-л. временного или пространственного предела) kala; kalırkenза день до сва́дьбы — düğüne bir gün kala
за ми́лю до по́рта — limana bir mil kala
5) ( на расстоянии) ötede; uzaktaего́ за версту́ ви́дно! — bir fersah uzaktan görülür!
6) (при указании на лицо, предмет, до которого дотрагиваются)...dan;...aвзять кого-л. за́ руку — elinden / kolundan tutmak
держа́ться за пери́ла — parmaklığa tutunmak
7) (во время чего-л.)...da, sırasındaза обе́дом — yemekte, yemek sırasında, yemek yerken
я заста́л их за игро́й в ша́шки — onları dama oynarken buldum
8) ( в течение)...da, içindeза́ год — bir yılda; bir yıl içinde
да́нные за́ два го́да — iki yılın verileri
впервы́е за пять лет — beş yıldan beri ilk kez
за коро́ткое вре́мя — kısa zamanda
за че́тверть ча́са — çeyrek saatte
реши́ть зада́чу за мину́ту — problemi bir dakikada çözmek
9) (вместо кого-л.) yerine; olarak (в качестве кого-л.)распиши́сь за него́ — onun yerine sen imzala
рабо́тать за секретаря́ — katip olarak çalışmak
есть за трои́х — üç kişinin yediğini yemek
10) (в возмещение, в обмен)...a, karşılığında; içinза де́ньги — para karşılığında
за э́ти де́ньги он рабо́тать не бу́дет — bu paraya çalışmayacak
надба́вка за сверхуро́чную рабо́ту — fazla mesai zammı
он не хоте́л рабо́тать за таку́ю зарпла́ту — bu ücretle çalışmak istemiyordu
покупа́ть нефть за до́ллары — petrolü dolar karşılığı almak
купи́ть что-л. за рубль — bir rubleye almak
продава́ть что-л. по рублю́ за килогра́мм — kilosunu bir rubleden satmak
что / ско́лько он получа́ет за свой труд? — emeği karşılığında / emeğine ne alır?
11) (ради, в пользу, во имя) için; uğruna; uğrundaборьба́ за незави́симость — bağımsızlık için / uğruna savaşım
стоя́ть / выступа́ть за мир — barıştan yana olmak
ты за каку́ю кома́нду (боле́ешь)? — hangi takımdansın?, hangi takımı tutuyorsun?
ты за кого́? — kimden yanasın?
12) (одно вслед за другим; преследуя) arkasından; ardındanоди́н за други́м — birbiri arkasından
идёт ме́сяц за ме́сяцем — aylar birbirini kovalıyor
он идёт за на́ми — arkamızdan geliyor
мы пошли́ за ним — ardına düştük
чита́ть кни́гу за кни́гой — kitap üstüne kitap okumak
13) (с целью получить, достать что-л.) için;...mayaон пошёл за хле́бом — ekmek almaya gitti
обрати́ться к кому-л. за по́мощью — yardım için birine başvurmak
сходи́ за ребёнком — gidip çocuğu getir
14) (по причине, вследствие) için,...dan dolayı / ötürü;...dığı için,...dığından (dolayı)за недоста́тком вре́мени — vakit dar olduğu için / olduğundan
за неиме́нием ну́жных материа́лов — gerekli malzeme yokluğu nedeniyle
уважа́ть кого-л. за хра́брость — cesareti için saymak
за э́то он досто́ин похвалы́ — bundan dolayı övgüye layıktır
извини́те меня за гру́бость — kabalığımı affediniz
наказа́ние за мале́йшее неповинове́ние — en küçük bir itaatsizliğin cezası
15) (свыше какого-л. предела) aşkın; fazlaему́ уже́ за со́рок — kırkını aşkın / geçkin
(вре́мя) бы́ло за́ полночь — saat geceyarısını geçmişti
16) ( указывает на направление действия) içinборо́ться за свобо́ду — özgürlük için mücadele vermek
движе́ние за мир — barış hareketi
уха́живать за больны́м — hastaya bakmak
следи́ть за игро́й — oyunu izlemek
17) ( в тостах)...a; içinза ва́ше здоро́вье! — sağlığınıza!
за мир и дру́жбу! — barış ve dostluk için!
••за по́дписью Ивано́ва — İvanov imzalı
за но́мером три — üç numaralı
о́чередь за ва́ми — sıra sizde
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
проводи́ть вре́мя за чте́нием — vaktini okumakla geçirmek
закры́ть за собо́й дверь — kapıyı üstüne kapatmak
об э́том он был оповещён за неде́лю — bu kendisine bir hafta öncesinden duyuruldu
о́чень рад за Вас — sizin için / hesabınıza çok sevindim
что он за челове́к? — o, nasıl adamdır?
что за гла́зки! — bunlar nasıl göz!
мы прие́дем за ва́ми — sizi gelip alacağız
кто отве́тствен за э́то? — bundan sorumlu kim?
де́сять мину́т не счита́лись за опозда́ние — on dakika rötardan sayılmazdı
быть за́мужем за... — karısı olmak
-
6 кидать
atmak* * *несов.; сов. - ки́нуть, однокр.1) atmak; fırlatmak; savurmakкида́ть не́вод / се́ти — ağ atmak
я так далеко́ не ки́ну — ben bu kadar uzağa savuramam
кида́ть оку́рки на́ пол — izmaritleri yerlere atmak
2) в соч.взры́вом (снаря́да) маши́ну ки́нуло в кюве́т — patlayan mermi arabayı hendeğe attı / uçurdu
3) перен. fırlatmakки́нуть гне́вный взгляд — öfke dolu bir bakış fırlatmak
кида́ть расте́рянные взгля́ды вокру́г (себя́) — şaşkın şaşkın çevresine bakınmak
4) basmakкида́ть в сон — uyku bastırmak / basmak
меня́ ки́нуло в жар — beni ateş bastı
тако́е, что в дрожь кида́ет! — öyle bir şey ki insanı bir titreme alır!
кида́ть тень — gölgesi düşmek
-
7 нюх
-
8 поглощать
несов.; сов. - поглоти́ть1) soğurmak; emmekпоглоща́ть светову́ю эне́ргию — ışık erkesini soğurmak
небольши́е земе́льные наде́лы поглощены́ кру́пными хозя́йствами — перен. küçük toprak parçaları büyük işletmeler tarafından yutulmuştur
2) yutmak; emmekмо́ре поглоти́ло кора́бль — deniz gemiyi yuttu
тума́н тут же поглоти́л ло́дку — sis saniyesinde kayığı emdi
3) dalmakон был поглощён чте́нием (кни́ги) — kitaba dalmıştı
но́вая иде́я поглоти́ла его́ (всего́) — yeni fikir zihnini tümüyle aldı
4) almak, tüketmekэ́та рабо́та поглоща́ет у него́ мно́го вре́мени — bu iş çok zamanını alır
-
9 понадобиться
сов.gerekmek, lazım olmakе́сли пона́добиться — gerekirse
возьми́, мо́жет, пона́добиться — al, belki lazım olur
на э́то пона́добиться мно́го вре́мени — bu çok vakit alır
-
10 проплывать
несов.; сов. - проплы́ть1) врз yüzmekпроплы́ть до середи́ны о́зера — (yüzerek) gölün ortasına varmak
стометро́вку он проплыва́ет ме́нее чем за мину́ту — yüz metreyi bir dakikanın altında yüzer / alır
за э́тот рейс су́дно проплы́ло ты́сячу киломе́тров — bu sefer sırasında gemi bin kilometrelik bir yolu aldı
2) (миновать что-л.) (yüzerek) geçmekкогда́ ка́тер проплыва́л мая́к... — motor fenerin yanından / önünden geçerken...
планёр проплы́л под облака́ми — planör bulutların altından süzülerek geçti
-
11 проходить
I несов.; сов. - пройти́1) geçmekпройти́ по мосту́ — köprüden geçmek
он прошёл ми́мо нас — yanımızdan geçti
пройди́те вперёд — öne geçin(iz)
он прошёл в кино́ без биле́та — sinemaya biletsiz daldı
пройти́ переу́лком — yan sokaktan geçmek
доро́га прохо́дит о́коло дере́вни — yol köyün yakınından geçer
здесь пройдёт нефтепрово́д — buradan bir petrol boru hattı geçecek
2) (yol) almak; yapmakмы прошли́ де́сять киломе́тров — on kilometre yol aldık
стометро́вку он прохо́дит за двена́дцать секу́нд — yüz metreyi on iki saniyede alır
пе́рвый круг про́йден за 43 секу́нды — спорт. ilk tur 43 saniyede geçildi / koşuldu
вчера́ го́нщики прошли́ 200 киломе́тров — dün yarışçılar 200 kilometre koştular
маши́на но́вая, прошла́ всего́ три ты́сячи киломе́тров — araba yenidir, topu topu üç bin kilometre yaptı
а пото́м пройдём в парк — sonra da parka uzanırız
не прошёл я и ста шаго́в, как... — yüz adım gittim gitmedim,...
3) ( миновать) geçmek, arkada bırakmakпрошли́ го́ды — yıllar geçip gidiyordu
мно́го лет прошло́ с тех пор — aradan yıllar geçti
за э́то вре́мя про́йден значи́тельный путь — bu süre içinde hayli yol alındı
за про́йденный пери́од — arkada / geride bıraktığımız dönem içinde
передо мной прошли́ собы́тия после́дней неде́ли — gözümün önüne son haftanın olayları bir bir gelip geçti
4) ( об осадках) yağmak5) (распространяться - о слухах и т. п.) dolaşmak, yayılmakпо всей дере́вне прошёл слух, что... — söylentisi tüm köyü dolaştı
6) (продвигаться через что-л.) sığmak; geçmekни́тка в ушко́ не прохо́дит — iplik iğnenin gözünden geçmiyor
в э́ту дверь шкаф не пройдёт — dolap bu kapıdan sığmaz
7) ( просачиваться) sızmakчерез заклёпки прохо́дит вода́ — perçin başlarından su sızıyor
8) (о времени, о чём-л. бывшем, длившемся) (gelip) geçmekпрошёл це́лый час — tam bir saat geçti
зима́ прошла́ — kış geçti
мо́лодость прошла́, как сон — gençlik bir rüya hali gibi gelip geçti
с тех пор, как он уе́хал, не прошло́ и неде́ли — o gideli daha bir hafta bile olmadı
не пройдёт и неде́ли, как... — (bir) haftaya kalmaz / kalmadan
не прошло́ и го́да, как... — senesine kalmadı,...
не пройдёт и го́да, как... — bir yıla varmaz,...
три дня прошли́ в перегово́рах — üç gün görüşmelerle geçti
вся его́ жизнь прошла́ в борьбе́ — tüm hayatı mücadele ile geçti
путь, про́йденный на́ми за полве́ка — yarım yüzyıl içinde aldığımız / katettiğimiz yol
с тех пор ско́лько их таки́х прошло́! — o zamandan bu yana kaç tanesi geldi gitti!
9) ( прекращаться) dinmek; geçmekболе́знь прошла́ — hastalık geçti
болезнь прошла́ без осложне́ний — hastalık komplikasyonsuz olarak geçti
головна́я боль у неё прошла́ — baş ağrısı dindi
всё у него́ пройдёт (о больном) — bir şeyi kalmaz
уста́лость постепе́нно пройдёт — yorgunluk yavaş yavaş çıkacak
дождь прошёл — yağmur durdu / dindi / kesildi
шторм прошёл — (denizde) fırtına durdu / kaldı
10) (подвергаться чему-л.) geçmekпройти́ через тяжёлые испыта́ния — ağır / çetin sınavlardan geçmek
проходи́ть медици́нский осмо́тр — tıbbi muayeneden geçmek
проходи́ть ветерина́рный контро́ль — veteriner kontrolundan geçmek
пройти́ (через) цензу́ру — sansürden geçmek
11) (заканчиваться каким-л. образом) geçmekпра́здник прошёл ве́село — bayram neşeli bir hava içinde geçti
его́ конце́рт прошёл успе́шно — verdiği resital başarılı oldu
12) (завершить какой-л. курс) görmekпройти́ специа́льную подгото́вку — özel eğitim görmek
пройти́ курс светолече́ния — ışık tedavisi görmek
13) ( быть утверждённым) kabul edilmekэ́тот прое́кт резолю́ции не прошёл — bu karar taslağı kabul edilmedi
14) ( быть принятым) kabul edilmekпройти́ в университе́т — üniversiteye kabul edilmek
15) разг. ( изучать) çalışmak, işlemekкако́й урок сейча́с прохо́дят? — şimdi kaçıncı ders işleniyor?
э́то мы еще́ не проходи́ли (в школе) — o derse henüz gelmedik
••э́тот трюк / но́мер не пройдёт! — bu oyun sökmez!
II сов.фаши́зм не пройдёт! — faşizme geçit yok!
(провести какое-л. время в ходьбе) yürümekмы зря сто́лько проходи́ли — boşuna taban teptik
-
12 редко
о́чень ре́дко — ender, binde bir, nadiren
он ре́дко вступа́л / вме́шивался в разгово́р — söze az karışırdı
он выступа́ет о́чень ре́дко — binde bir söz alır
-
13 самое большее
en çok; çok çok; olsa olsaему́ са́мое бо́льшее лет пятна́дцать — olsa olsa on beş on altı yaşındadır
мы пробу́дем там са́мое бо́льшее три дня — orada en çok / kalsak kalsak üç gün kalırız
э́та рабо́та отни́мет у вас са́мое бо́льшее два часа́ — bu iş çok çok iki saatinizi alır
-
14 тише
ти́ше е́дешь, да́льше бу́дешь — посл. ağır giden yol alır, hızlı giden yolda kalır
2) в соч. -
15 умещаться
sığmak,sığışmak* * *несов.; сов. - умести́тьсяsığmak, sığışmakэ́то с трудо́м умеща́ется в созна́нии — havsala bunu güç alır
-
16 управлять
yönetmek,kullanmak; sürmek (uçak/araba vs)* * *1) врз yönetmek; kullanmak; sürmekуправля́ть госуда́рством — devleti yönetmek
управля́ть су́дном — gemiyi yönetmek / abramak
ты мо́жешь управля́ть маши́ной? — araba kullanmasını bilir misin?
управля́ть орке́стром — orkestrayı yönetmek
2) грам.э́тот глаго́л управля́ет да́тельным падежо́м — bu fiil...e halinde tümleç alır
••управля́ть собы́тиями — olaylara hakim olmak
-
17 уходить
ayrılmak,gitmek; çekilmek; kaçınmak; geçip gitmek; ilerlemek,ileri olmak; taşmak* * *несов.; сов. - уйти́1) gitmek; ayrılmak; çekilmekкогда́ он ушёл? — saat kaçta gitti?
он ушёл в свою́ ко́мнату — odasına çekildi
он ушёл из до́ма и бо́льше не верну́лся — evden ayrıldı, bir daha da dönmedi
из коло́дца ушла́ вода́ — kuyunun suyu çekildi
вода́ бы́стро ушла́ в песо́к — su hızla kuma / kumlara çekildi
из ло́пнувшей трубы́ ухо́дит вода́ — çatlak borudan su kaçıyor
когда́ мы пришли́, по́езд уже́ ушёл — geldiğimiz zaman tren kalkmıştı
уйти́ в мо́ре — denize açılmak
мяч ушёл за бокову́ю ли́нию — top taça çıktı
ферзь ушёл на (по́ле) е2 — vezir e2 karesine / evine kaçtı
уходи́ть в защи́ту — спорт. müdafaaya / defansa çekilmek
уходи́ть за ковёр (о борце) — minder dışına kaçmak
2) тж. перен. kaçmak, kaçınmak; sıyrılmakуйти́ от сле́жки — takipten kaçmak
уходи́ть от защи́ты — спорт. müdafaadan sıyrılmak
кома́нде не удало́сь уходи́ть от пораже́ния — takım yenilmekten kurtulamadı
он ухо́дит от отве́та на мои́ вопро́сы — sorduğum suallerden kaçıyor
уходи́ть от отве́тственности — sorumluluğun altından sıyrılmak
уйти́ из-под контро́ля со стороны́ парла́мента — parlamento denetiminden sıyrılmak
от э́той и́стины никуда́ не уйдёшь — bu gerçekten kaçamazsın
жена́ ушла́ от него́ — karısı kaçtı / ondan ayrıldı
3) ayrılmak; çekilmek; gitmekуйти́ из литерату́ры — edebiyat alanından çekilmek
уйти́ с истори́ческой аре́ны — tarih sahnesinden çekilmek
уйти́ в отста́вку (о военном) — emekliye ayrılmak
уйти́ с вое́нной слу́жбы — askerlikten ayrılmak
уйти́ с рабо́ты — işten ayrılmak
уйти́ в о́тпуск — izne gitmek
ушел (с рабо́ты) и э́тот специали́ст — bu uzman da gitti
уйти́ со съе́зда (в знак протеста) — kongreyi terketmek
4) geçip gitmekвре́мя ещё не ушло́ — vakit var daha
го́ды ухо́дят (о возрасте человека) — yıllar geçip gidiyor
5) gitmek; almakкуда́ ушло́ сто́лько де́нег? — bunca para nereye gitti?
на э́то де́ло ухо́дит мно́го вре́мени — bu iş çok zaman alır
на пальто́ сто́лько тка́ни не уйдёт — paltoya bu kadar kumaş gitmez
6) ilerlemek, ileri olmakчасы́ ушли́ вперёд — saat ilerlemiş / ileridir
7) разг. taşmakмолоко́ ушло́ — süt taştı
8) перен. kendini... vermekуйти́ в нау́ку́ — kendini bilime vermek
с голово́й уйти́ в рабо́ту — işe dalmak, kendini işe vermek
••уйти́ в оборо́ну — savunmaya çekilmek
тж.
перен. уйти́ в себя́ — içine kapanmakуйти́ из жи́зни — hayattan ayrılmak
уходя́щий класс — göçüp giden sınıf
уше́дший от нас... (о покойном) — aramızdan ayrılan...
исто́рия э́того го́рода ухо́дит в глубо́кое про́шлое — bu kentin tarihi çok eskiye gider / iner
-
18 формироваться
oluşmak,biçimlenmek* * *несов.; сов. - сформирова́ться1) biçimlenmek, biçim / şekil almakли́чность формиру́ется в мо́лодости — insanın kişiliği, genç iken biçim alır
ю́ноша уже́ сформирова́лся — delikanlı erkek endamı almıştır
де́вушка ещё то́лько начала́ формирова́ться — kız balık etine yeni girdi
2) ( о коллективе) oluşmak -
19 чуять
koku almak; hissetmek,duymak; sezmek* * *э́та соба́ка хорошо́ чу́ет дичь — bu köpek avın kokusunu iyi alır
чу́ет моё се́рдце, что... — içime öyle doğuyor / geliyor ki...
-
20 воспламеняющийся
alev alır, tutuşurТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > воспламеняющийся
См. также в других словарях:
ALIR — noun a terrorist organization that seeks to overthrow the government dominated by Tutsi and to institute Hutu control again in 1999 ALIR guerrillas kidnapped and killed eight foreign tourists • Syn: ↑Army for the Liberation of Rwanda, ↑Former… … Useful english dictionary
The Alir — (Кангу,Индонезия) Категория отеля: 4 звездочный отель Адрес: Jalan Sahadewa Banjar Anyar, 8 … Каталог отелей
108140 Alir — Infobox Planet minorplanet = yes width = 25em bgcolour = #FFFFC0 apsis = name = Alir symbol = caption = discovery = yes discovery ref = discoverer = discovery site = discovered = , designations = yes mp name = 108140 alt names = 2001 HO mp… … Wikipedia
erken kalkan yol alır, er evlenen döl alır — yapacakları işlere erken başlayanlar kazançlı çıkarlar anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
baskısız tahtayı yel alır, yel almazsa sel alır — kontrol altında bulundurulmayan veya gereği gibi korunmayan gençler kötü yollara sürüklenebilirler anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır — insan kendi durumuna göre bir yaşam tarzı benimsemeli, arkadaşlarını da ona göre seçmelidir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
ucuz alan, pahalı alır — ucuz olan mal çabuk eskir, pahalıya alınmış gibi olur anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
borç uzayınca kalır, dert uzayınca alır — borç zamanında ödenmezse borçluluk duygusu gevşer, hastalık uzun süreli olursa ölüme yol açar anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
baktıkça alır — güzelliği birdenbire göze çarpmaz anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
bir kızı bin kişi ister, bir kişi alır — bir şeyi herkes ister ancak onu bir kişi elde edebilir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
yaz gelince çalı dibi selam alır — yazın nerde olsa kalırım diyen kişi … Beypazari ağzindan sözcükler