Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

(работать)

  • 1 работать

    кор(меҳнат) кардан

    Русско-таджикский словарь > работать

  • 2 работать

    несов.
    1. кор (меҳнат) кар­дан; работать в две смены ду смена кор кардан; работать по ночам шабҳо кор кардан; быстро работать тез кор кардан; работать как вол хар барин кор кардан; работать редактором муҳаррир шуда кор кардан
    2. омӯхтан, тадқиқ кардан; кор кардан; работать над книгой китоб навиштан; работать с кадрами кадрҳоро тарбия кардан; работать с микро­скопом бо микроскоп кор кардан
    3. кор кардан, ҳаракат кардан; мотор работает исправно мотор нағз кор мекунад; телеграф работает круглосу­точно телеграф шабу рӯз кор мекунад <> работать над собой савияи дониш ва малакаи худро баланд кардан

    Русско-таджикский словарь > работать

  • 3 по

    предлог
    1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности, о поверхность) аз, ба, ба рӯи…; қадқадди…, бо; идти по дороге аз роҳ гузаштан (рафтан); спускаться по лестнице аз зина фуромадан; пройти по мосту аз пул гузаштан; гладить по головё сарро сила кардан; дождь стучит по крыше борон бомро мекӯбад, борон бомкӯбӣ карда истодааст; бить по мячу тӯпро задан
    2. с дат. (в пределах, в области чего-л.) дар; бродить по лесу дар беша гаштан; работать по профсоюзной линии дар соҳаи иттифоқҳои касаба кор кардан; соревнование по лыжам мусобиқаи лыжаронҳо//с сущ. во мн. ба; рассадить всех по местам ҳамаро ҷо ба ҷо шинондан; развесить картины по стенам суратҳоро ба деворҳо овехтан
    3. с дат. (в направлении чего-л.) б.а сӯи бо, аз паи…; плыть по течению ба сӯи поёноб шино кардан, бо ҷараёни об шинокунон рафтан; идти по ветру бо вазиши бод роҳ рафтан, бо боди мурод роҳ рафтан; идти по следу зверя аз паи дарранда рафтан.
    4. с дат. (согласно, следуя чемул.) аз рӯи…, мувофиқи …, аз бо, ба; начинать работу по гудку корро бо бонги гудок сар кардан; работать по плану аз рӯи нақша кор кардан; по моему мнению ба фикри ман, ба назари ман; уволиться по собственному желанию бо хоҳиши худ аз кор рафтан; по доброй воле хушӣ ба хущй; бо иродаи нек; бо хоҳиши худ; по выбору аз рӯи хоҳиш, аз рӯи интихоб, аз рӯи дилхост; судить по внешности аз сураташ дар бораи сираташ ҳукм баровардан, дар бораи касе. аз рӯи намуди зоҳириаш мулоҳиза доштан; жениться по любви муҳаббат баста (нағз дида) зан гврифтан; по вкусу аз рӯи завқ (табъ), табън дил; это ему не по вкусу ин ба вай намефорад // разг. в сочет. с личн. мест. аз, мувофиқи…, ба; по мне аз ман бошад; по тебе аз ту бошад; всё не по ней ҳеҷ чиз ба ӯ маъқул намешавад (нест), ҳеҷ чиз ба табъи ӯ намешинад // в сочет.: не по кармаиу компо -л. қудрати харидан надорад, ба кисааш (ба пулаш) мувофиқ нест; емe не по карману эта покупка ӯ ба харидани ин чиз пул надорад, қудраташ ба харидани ин чиз намерасад; по плечу, по силам мувофиқи қудрат; эта работа ему не по плечу (не по силам) ба ин кор зӯраш намерасад, ин кор аз иқтидори ӯ берун аст
    5. с дат. (на основании какихл. при знаков) аз ҷиҳати…, бо, аз рӯи…, мувофиқи…; старший по возрасту аз ҷиҳати синну сол калонтар; лӯчший по качеству аз ҷиҳати сифат беҳтаринаш; учитель по профессии касбаш муаллимӣ // (при указании родства, близости) аз тарафи…; родственники по матери хешу табор аз тарафи модар; товарищ по работе ҳамкор, ҳамкасаба // (при указании на имя, фамилию и т. п.) бо, … номаш, лақабаш; …ном; слесарь по имени Николай Николай ном челонгар
    6. с дат. (посредством) бо, ба воситаи,.., аз; послать по почте бо почта фиристодан; сообщить по телеграфу ба воситаи телеграф хабар додан; передать по радио аз (бо) радио хабар додан
    7. с дат. (вследствие) ба (аз) сабаби…, дар натиҷан…, бинобар он, бо, аз рӯи; сделать что-л. по ошибке саҳван коре кардан, аз ғайри ихтиёр роҳ додан; отсутствовать по болезни аз сабаби беморӣ ғоиб будан; по рассеянности аз сабабй (дар натиҷаи) фаромӯшхотирӣ; по обязанности аз рӯи ӯҳдадорӣ, аз рӯи вазифадорӣ
    8. с дат. (при указании цели действия) бо, барои; вызвать по делу бо коре ҷеғ задан; геологическая партия по разведке поленых ископаемых партияи геологии ҷӯяндагони канданиҳои фоиданок; кружок по изучению русского языка маҳфили забони русӣ
    9. с дат. с сущ. во мн. ч. (при обозначении времени) гҳо, дар; ҳар; гулять по утрам пагоҳиҳо гардиш кардан; заниматься по ночам шабҳо кор кардан; шабкорӣ кардан; ездить за город по воскресеням дар рӯзҳои якшанбе беруни шаҳр рафтан
    10. с дат. (в разделительном значении): дать детям по яблоку ба бачагон яктоӣ себ додан; по рублю за штуку донааш яксӯмӣ
    11. с дат. (в знач. предлош «о»): скучать по детям фарзандҳоро ёд шудан; тоска по дому хонаро пазмон шудан, ба хона дилкашолӣ доштан
    12. с вин. (до, вплоть до) то; войти в воду по пояс то камар (то миён) ба об даромадан; прочитать с первой по пятую главу аз боби якум то боби панҷум хонда баромадан; по сей день то имрӯз, то ҳол
    13. свин. (с сущ. «сторона», «рука» с опр.) дар тарафи…, аз тарафи..,; сидеть по другую сторону стола дар он тарафи миз нишастан; по левую руку находится парк, по правую -стадион дар тарафи чап - боғ, дар тарафи ростстадион ҳаст
    14. с вин. прост. и обл. (в знач. пред-лога «за») барои…, ба; пойти по воду барои об рафтан; ходить по грибы [ба] занбӯруғчинӣ рафтан
    15. с дат. и вин. в сочет. с числ.: по одному яктоӣ; якнафарӣ; по три сетой, се-се; сенафарӣ
    16. с предл. (после чего-л.) баъд аз, пас аз, баъди…; по окончании работы баъди кор, баъд аз тамом шудани кор; по прибытии на место баъд аз расидан ба ҷое по 5 приставка
    1. префикси феълсоз, ки маънохои зеринро ифода мекунад: пайдо кардаии ягон сифат, хислат ва кайфият - побелеть сафед шудан расондйни амал то ба натща - погибнуть нобуд шудан, барҳам хӯрдан 1) ащом додани амал дар як дафъа - поблагодарть ташаккур гуфтан 4) ан-чом додани амал дар зарфи ягон вақт, махсусан вакти кӯтоҳ - побегать андак тохтан; посидеть андак нишастан 5) ибтидои амал - побежать давидан, давидан гирифтан; повеять ба вазндан сар кардан 6) давомати номуайяни такроршавии амал ва ё ҳодиса- побаливать гоҳ-гоҳ дард кардан, андак дард кардан; поглядывать гоҳ--гоҳ нигоҳ кардан 7) ащом дода шудани амал дар дарачаи сусттаре по позолотить зарандуд кардан 8) паҳн шудани амал ба ҳамаи объектҳо ва ё бисёре аз онҳо, инчунин аз тарафи амал ё вазъият фаро гирифта шудани субъектҳои бисёр ва ё ҳамаи онҳо по попрятать пинҳон кардан; помёрзнуть ҳама (бисёр) аз хунукӣ нобуд шудан 9) анҷом додани амал ба таври оҳиста, тадричан ва ё дар якчанд дафъа по попривыкнуть андак одат кардан 10) шакли намуди мутлақи баъзе феълҳоро месозад по подарить бахшидан; познакомить шинос кардан, шиносондан
    2. дар калимасозии сифат истеъмол меёбад: 1) баъд аз он ки бо асоси калима нишон дода шудааст, вокеъ гардида - посмертный пас аз марг, баъди мурдан 2) мутобиқ ва муносиби он чи ки бо асоси калима нишон дода мешавад - подоходный …и даромад, аз рӯи даромад; посильный ба қадри ҳол, ало қадри ҳол, мувофиқи қувват 3) мансуб ба ҳар яке аз предметҳои бо асоси калима нишон додашуда; иҷрошаванда, ченшаванда, тақсимшаванда мутобиқи он чи ки бо асоси калима нишон дода шудааст - поголовный …и саршумор, сар то сар, саросар; помесячный якмоҳа, ҳармоҳа, моҳ ба моҳ
    3. дар мавриди сохта шудани даричаи қиёсии сифат ва зарф тобиши мулоимӣ, сустшавии кайфиятеро медиҳад, ки бо сифат ё зарф ифода шудааст - помоложе ҷавонтар, хурдтар; поновёе навтар, тозатар
    4. дар сохта шудани сифатҳо бо маънои «ба назди чизе ё қадпо -қадичизе воқеъшуда»инчунин дар сохтани исмҳо ба маънои «мутобиқ ба кор» меояд - пограничный сарҳаддӣ, …и ҳудуд; побережье соҳилй баҳр, соҳили дарё
    5. бо ҳамроҳии сифатщо зарфҳои тарзи амалро месозад - поновому ба таври нав, аз нав, дубора; попрежнему мисли пештар, аввала (пештара) барин; порусски русӣ, ба русӣ
    6. бо ҳамроҳии чонишинҳои соҳибӣ зарфҳои бо маънои «мутобиқи ақидаи (орзуи) касеро месозад - по-моему ба фикри ман, ба назарам, ба хаёлам; по-твоему ба фикри ту, ба назарат, ба хаёлат

    Русско-таджикский словарь > по

  • 4 так

    1. нареч. ҳамин тавр, инак, ин хел, ҳамин хел; он сказал именно так вай маҳз ҳамин тавр гуфтааст
    2. нареч. ин қадар, он қадар, чунон; я так много ходил, что едва стою на ногах ман чунон бисёр гаштам, ки ба зӯр пойҳоям рост меистанд
    3. нареч. бенатиҷа, беҷазо; это так не пройдет ин беҷазо намемонад; так оставить этого нельзя ин корро бенатиҷа монондан мумкин нест
    4. нареч. ҳамту, беғаразона; он сказал это просто так ӯ инро ҳамту гуфт 5.нареч. разг. худ ба худ, ҳамту; болезнь не пройдет так дард худ ба худ намемонад; я итак достану, без лестницы ман ҳамту бе нардбон ҳам мегирам
    6. частица разг. ҳеҷ чиз, ҳеҷ, ҳеҷ гап не; что с тобой ? - Так ба ту чӣ шуд?- Ҳеҷ гап не
    7. союз дар он сурат, пас,набошад, -дия; работу сделал, так можно и отдохнуть корро иҷро карда бошӣ, дам гирифтан мумкин аст; работать, так работать кор кардан бошад - кор кардандия
    8. частица пас; бинобар ин; хӯш; так ты мне не веришь? пас ту ба ман бовар намекунӣ?; так едем? пас меравем?
    9. союз аммо, вале; афсӯс, ҳайф; я говорил ему, так он не сделал этого ман ба ӯ гуфта будам, аммо вай ин корро накард
    10. частица бале, ҳа, оре, дар ҳакиқат; так это он? ин кас дар ҳақиқат, вай бошад?; так вы не ошиблись бале, шумо хато накардед
    11. частица усил. чунин; чӣ хел; я так думаю, что ты неправ ман чунин фикр дорам, ки гапи ту ҳак нест; вот у него конь так конь! аспаш кирои таъриф будааст!
    12. частица огранич. қариб, тахминан; человек лет так пятидесяти одами тахминан панҷоҳсола
    13. частица масалан, чунончӣ; в Душанбе летом жарко, так, температура в тени доходит до сорока градусов дар Душанбе тобистон гарм мешавад, масалан дар соя ҳарорат ба чил дараҷа мерасад вот так ана халос, ана, анаю мана; вот так так кор ҳамту будаастда, ана, дидӣ, халос; вот так клюква!, вот так фунт!, вот так штука! прост. аҷабо!, кора бинед-а!; всё так фарз кардем хамин тавр бошад; розӣ ҳастам, гирем ки…; давно бы так кайҳо ҳамин тавр карданатон даркор буд; за - прост. муфт, ройгон; и так [уж] бе ҳамон ҳам, бе ин ҳам; и так [уж] достаточно бе ин ҳам кифоя аст; и так далее (и т. д.) ва хоказо, ва ғайра (ва ғ.); [и] так и сяк I) ҳам ин тавру ҳамон тавр; ҳар хел; она [и] так и сяк примеряла шляпу вай шляпаро ҳам ин тавру ҳам он тавр пӯшида медид 2) (кое-как) чала-чулпа, нимкора 3)(ни то, ни сё) як навъ, на нағзу на бад; [и] так и так, [и] так и этак 1) см. [и] так и сяк 1); 2) ҳам ин тавр, ҳам он тавр, ҳам инчунин, ҳам ончунон; как [бы] не так ! ҳамин тавр набудагист!, ин тавр набошад даркор!; пусть так хуб, майлаш, бошад, ҳамин тавр бошад, бигузор; так бы ҳамин, ҳамин тавр; так бы и бросил всё ҳамин тавр ҳамаашро мепартофтам; так вот 1) инак, ҳамин тавр; так вот, слушайте, что дальше про­изошло [хайр набошад] гӯш кунед, охираш чӣ шуд; 2) ана [аз] барои ҳамин; так вот ему и приходится уез­жать ана аз барои ҳамин аз ин ҷо рафтанаш лозим меояд; так его (их)! ҷазояш(он) бинад (бинанд)!, ҳақ!, меарзад!; так и 1) сахт, бисёр; слёзы так и льются из глаз ашк шаш катор аз чашмонаш мерезанд; солнце так и жжёт офтоб сахт месӯзонад 2) якбора, ҳамту; он так и обмер вай якбора карахт шуда монд 3) хеҷ; так они пойдёт с вами! вай ҳеҷ ҳамроҳи шумо намеравад!; так он тебя и послушал! магар вай гапи туро гӯш мекунад!; 4) нағз, хуб; я так и знал … ман нағз медонистам, ки …; так и быть шавад, шудан гирад, майлаш; так и есть дар ҳақиқат ҳам ҳамин тавр аст; так и знай(те) дониста мон(етон), дониста гир(ед), дар ёдат(он) бошад; так и знай, что это тебе не удастся дониста мон, ки ин корро карда наметавонӣ; так и надо (нужно) кому сазояш ҳамин аст, ҳаққаш ҳамин аст; так ему и надо! вай бо ҳамин сазовор аст!, ҳаққаш ҳамин!; так и так [мол, дескать] гӯё ҳамин хел; так или иначе 1) ба ҳар ҳол, ҳар тавре ки бошад 2) бо вуҷуди ин, ба ҳар ҳол; так как союз чунки, зеро ки…; я спешу, так как пора идти на работу ман мешитобам, чунки вақти ба кор рафтан шуд; так на­зываемый ба номаш, гӯё ки; так на так прост, сар ба сар; так нет аммо; баръакс; ему надо быть дома, так нет, он ушёл вай бояд дар хона мебуд, аммо рафта мондааст; так себе ҳамту, бад не, як навъ; как вы себя чувствуете? - Так себе аҳволатон чӣ тавр? - Як навъ; так сказать вводн. ел. гуфтан мумкин; так точно воен. ҳа, ҳамин тавр; так что союз бинобар ин, барои ҳамин ҳам; времени у нас мало, так что поторопись вақтамон кам, би­нобар ин ту тез бош; так чтобы союз ки…, то ки…, барои он ки…; надо выйти пораньше, так чтобы не опоздать барвақттар баромадан лозим, то ки дер намонем; будьте \так добры марҳамат фармоед, бемалол бошад, агар заҳмат нашавад

    Русско-таджикский словарь > так

  • 5 аккбрдно

    нареч. аз рӯи байъ, корбайъ, яклухт; работать аккордно аз рӯи байъ кор кардан

    Русско-таджикский словарь > аккбрдно

  • 6 без

    (безо) предлог с род.
    1. бе; чайник без ручки чойник(и) бедаста; без большого труда бе машаққат, бе меҳнати зиёд, ба осони; заботы бе ташвиш; человек без родины шахси бе ватан (аз ватан маҳрум)
    2. (в отсутствие кого-л.) дар ғайби…, дар вақти набудани…; без вас приходйли гости дар вақти набудани шумо меҳмонон омада буданд; скучать без сына писарро ёд кардан (пазмон шудан)
    3. (за вычетом чего-л.) …кам; сто рублей без трех се кам сад сӯм; без пятй шесть (о времени) панҷ дақиқа кам шаш
    4. в сочет. с сущ. в знач. нареч.: без устали монда нашуда; работать без устали монда нашуда кор кардан; без толку бефоида, беҳуда; болтать без толку беҳуда лаққидан <> не без чего бе; бо; это произошло не без вашей помощи ин бо ёрии шумо шудааст; мы это сделали не без сожаления мо ин корро ночор кардем; не без того албатта, бе ин намешавад; без труда не вынешь [и] рыбку из пруда посл. нобурда ранҷ, ганҷ муяссар намешавад; без хозяина дом сирота посл. « сар не - сомон не; нет худа без добра посл. » ҳар зиёнеро суде ҳаст

    Русско-таджикский словарь > без

  • 7 вставать

    несов. см. встать <> не вставатья аз ҷо нахеста; пайваста, бефосила; работать не вставать я аз ҷо нахеста якзаггл кор кардан

    Русско-таджикский словарь > вставать

  • 8 дом

    м
    1. хона, ҳавлӣ, бино, иморат; деревянный дом хонаи чӯбин; каменный <> иморати сангин; жилой дом истиқоматгоҳ
    2. (жильё, квартира) хона, манзил, бошишгоҳ, истиқоматгоҳ; на дом ба хона; брать работу на дом корро ба хона гирифтан; на домӯ дар хона; рабо-тать на дому дар хона кор кардан; по домам хона ба хона; отправиться (разойтись) по домам хона ба хона рафтан
    3. (домашнее хозяйство) хоҷагӣ, корҳои хона, кору бори рӯзгор; хлопотать (работать) по дому бо корҳои хона машғул шудан; жить одним домом с кём-л. ҳамдегу табақ будан; тащить в дом прост. ғами рӯзгорро хӯрдан
    4. собир. оила, хонавода, хонадон, аҳли хона (байт); принять (взять) в дом кого-л. касеро ба хонадон қабул кардан; ввестй в дом бо аҳли хонавода шинос кардан; быть знакомым домами бо аҳли хонаводаи якдигар рафтуомад доштан
    5. (уч-реждение) хона; дом отдыха хонаи истироҳат; дом литераторов хонаи адибон; детский дом хонаи бачагон
    6. ист. (ди-настия, род) сулола, хонадон, хонавода; дом Романовых хонадони Романовҳо
    7. уст. (заведение) хона, идора; воспитательный дом тарбиятхонаи ятимон; жёлтый дом ҷиннихона, девонахона; ночлежный дом хонаи бенавоён, манзилгоҳи фақирон; питейный дом майхона, майкада; публичный дом фоҳишахона; сумасшедший дом ҷиннихона; торговый дом тиҷоратхона; дом терпимости уст. см. публичный дом <> закрыть двери дома, отказать от дома кому-л. уст. дари хонаро ба рӯи касе бастан; отбиться от \дома аз хона дур шудан, бегона барин шудан

    Русско-таджикский словарь > дом

  • 9 жантильный

    уст. разг. (жеманный) таиноз, ишвагар; эрка жар м
    1. гармӣ, гармо, ҳавои сӯзон, тафс, таф(т); от печей несло жантильныйом аз печкаҳо тафт мебаромад; мы выехали в самый жантильный дар айни гармо баромада рафтем
    2. разг. лахча; выгрести жантильный из печи лахчаро аз оташдон кашидан
    3. ҳарорат, таб; у ребёнка жантильный бача таб дорад
    4. ҳаяҷон, изтироб; от этих слов его бросило в жантильный аз ин суханҳо вай ба изтироб омад
    5. перен. ҷӯшу хурӯш, ҷидду ҷаҳд, ғайрат, шавқу завқ, ҳавас; юношеский жантильный ғайрати ҷавонӣ; с жантильныйом бо ҷидду ҷаҳд, бо ҳарорат; говорить с жантильныйом бо ҳарорат гап задан; работать с жантильныйом бо ҷӯшу хурӯш кор кардан
    6. перен. авҷ, шиддат; в жантильныйу спора дар айни ҷӯшу хурӯши баҳс <> дать (задать) жантильныйу 1) танбеҳ (гӯшмол) додан 2) ба таги кор монондан; поддать жантильныйу кому прост. ангезондан; ба ҷӯш овардан; с пылу, с жантильныйу нав пухташуда, нав бирёншуда; пирожки с пылу, с \жантильныйу санбӯсаи гармакак; чужими руками \жантильный загребать погов. « бо дасти ғайр оҳак тафта кардан

    Русско-таджикский словарь > жантильный

  • 10 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 11 бок

    м
    1. (у человека) паҳлу, бикин; ворбчаться с боку на бок аз паҳлу ба паҳлу гаштан, паҳлу задан; спать на боку якпаҳлу хобидан; он упёрся руками в бока ӯ дастро ба миён гузошт; отлежать бока ганда хоб рафта дарди биқин шудан
    2. (у животного) биқин; бараний бок гӯшти нахарт, гӯшти биқини гӯсфанд
    3. як тараф, паҳлу; по бокам аз ҳар ду тараф, аз ҳар ду паҳлу; конверт с одного бока надорван як тарафи конверт даридааст; лодка покрашена с одного бока як тарафи заврак ранг карда шудааст <> бок б бок паҳлу ба паҳлу; работать бок о бок паҳлу ба паҳлу истода кор кардан; под боком, под боком дар паҳлу, бисёр наздик; магазин под боком магазин бисёр наздик аст; брать за бока кого прост. ба коре маҷбур кардан; взяться не с того боку корро нодуруст сар кардан; лежать на боку бекорхӯҷагӣ (танбалӣ) кардан; намять (наломать, обломать) бока кому прост. задан, зарбу лат кардан; отдуваться своими боками прост. бок ҳалворо ҳаким хӯрад, калтакро ятим; переваливаться с боку на бок мурғобивор роҳ рафтан бокал м қадаҳ, ҷом, соғар; выпить по боку вина якқадаҳи май нӯшидан <> поднимать бок за кого-что-л. ба шарафи касе, чизе қадаҳ бардоштан

    Русско-таджикский словарь > бок

  • 12 вол

    м барзагов, наргови ахта <> работать как вол дев барин кор кардан

    Русско-таджикский словарь > вол

  • 13 вхолостую

    нареч. бефоида, беҳуда, бенатиҷа; работать вхолостую беҳуда кор кардан

    Русско-таджикский словарь > вхолостую

  • 14 вяло

    нареч. суст, ланҷ; говорить вяло ланҷ гап задан; работать вяло суст кор кардан

    Русско-таджикский словарь > вяло

  • 15 глохнуть

    несов.
    1. кар шудан; он начал глохнуть вай рӯз ба рӯз кар шудан гирифт
    2. (затихать - о звуках) паст (хомӯш) шудан (дар бораи овоз)
    3. (гаснуть - об огне) хомӯш шудан, мурдан (дар бораи оташ) // (переставать работать) аз кор мондан; мотор глохнет мотор аз кор мемонад
    4. перен. рафта-рафта (торафт) барҳам хӯрдан; его талант глохнет истеъдоди ӯ торафт барҳам мехӯрад
    5. хароб шудан; чудесный сад стал глохнуть боғи зебо хароб шудан гирифт

    Русско-таджикский словарь > глохнуть

  • 16 график

    I
    м график, ҷадвал; график движения поездов ҷадвали ҳаракати поездҳо; работать по графику аз рӯи график кор кардан
    II
    м (художник) рассоми соҳаи графика

    Русско-таджикский словарь > график

  • 17 дилемма

    ж
    1. лог. дилемма (муҳокима ё хулосае, ки аз ду фикри ба ҳам зид иборат буда, яке аз онҳоро интихоб кардан лозим аст)
    2. ҳолати муш-кил, масъалаи душвор, дар сари ду роҳ мондан(и); перед ним встала дилемма: идтй учиться или работать дар пеши ӯ масъалаи мушкиле меистод, ки ба хондан равад ё кор кунад

    Русско-таджикский словарь > дилемма

  • 18 душа

    ж
    1. ҷон, рӯҳ, дил; душа и тёло ҷону (рӯҳу) тан
    2. табиат, фитрат, сиришт; человек открытой душй одами кушодадил; низкая душа одами паст-фитрат; рбокая душа одами тарсончак; чуткая душа одами ҳассос (меҳрубон); душа -человек одами хуб, ҷони одам, одами тилло
    3. шавқу завқ, рағбат, ҳавсала; с душой бо шавқу завқ, аз таҳти дил, бо ғайрат; раббтать с душой бо шавқ кор кардан; с душой исполнить песню сурудро бо шавқу завқ хондан; без душибе шавқу завқ, бе ҳавас, бе рағбат, бе ҳавсала; работать без душй бе ҳавсала кор кардан; в егб игре нет души вай бе рагбат бозӣ мекунад
    4. перен. усгп. (сущность) моҳият, ҷавҳар
    5. перен. ҷону дил; душа общества ҷону дили маърака
    6. разг. кас, одам, ҷонзод; ҷон; на улице ни душй дар кӯча ҷонзоде нест; по сколько с душй? сари касе чандӣ?; ни одна душа не узнает ягон кас намефаҳмад; в семье пять душ дар оила панҷ сар хӯранда ҳаст; реальный доход на душу населения даромади реалӣ (ҳақиқӣ) ба ҳар сари аҳолӣ
    7. ист. (крепостной) деҳкони крепостной // мн. души (подати, налоги) андоз, хироҷ
    8. обращ. разг. (обычно со сл. «моя») ҷон, ҷони ҷан, ҷонакам; душа моя! ҷони ман!, ҷонакам! <> бумажная душ-а бюрократ, коғазбоз; коғазпараст; заячья душа одами тарсончак (буздил); мёртвые души ист. ҷонҳои мурда; чернильная душк бюрократ, коғазбоз, расмиятчй; душа нараспашку одами кушодадил; душой и телом бо ҷону дил; ни душой ни телом не виноват заррае гуноҳ надорад; в душ ё 1) (мысленно) ботинан, -дар дили худ 2) (по склонностям) табиатан; в глубинё душ-й дар замири дил; для душй барои дилхушй; до [глубины] душй то пардаи дил; рассказ взволновал меня до глубины душй ҳикоя то замири дил таъсир кард; за милую душу 1) (охотно) бо ҷону дил, аз таҳти дил 2) (не задумываясь) даррав; зур, дар як лаҳза; он и обманет за милую душу ӯ дар як лаҳза фиреб ҳам медиҳад; на душ е дар дил; на душ е у меня стало вёсело и спокбйно дилам шоду хотирам ҷамъ шуд; на душё кошки скребут у кого-л. дили касеро гургон тала мекунанд; от [всей] душй аз таҳти дил, аз дилу ҷон, аз сидқи дил; по душ ам поговорить (разговориться и т. п.) самимона (аз таҳти дил) гап задан; разговор по душам сӯҳбати самимӣ; по -ё кому дилҳоҳ, дилписанд, маъқул; не по душ ё кому номаъқул, маъқул не; от глубины (полноты) душ-й аз самими қалб, бо камоли майл; душа болйт у кого-л. дили кас месӯзад; душа надрывается дил пор.а мешавад, дил торс мекафад; душа не лежит к кому-чему-л. ба касе, чизе дил об намехӯрад; душа не на месте дил беқарор аст; душ а не принимает прост. дил намекашад; душа переболела дил сӯхт, ҷигар кабоб шуд; душа разрывается [на части] дил реш (об)мешавад; душа ушла (ухбдит) в пятки у кого талхакаф (гурдакаф, дил-каф) шудан; душй не чаять в ком-л. аз ҷон азизтар донистан; болеть -душой за кого-что, о ком-чём аз дилу ҷон ғам хурдан, дилсӯзӣ кардан; брать (хватать) за душу кого ба ҳаяҷон овардан, дилро об кардан, мутаассир кар-дан; вдохнуть душу во что рӯҳ бахшидан, ҷон дамондан; брать грех на душу гуноҳро ба гардан гирифтан; висёть над душой безор кардан, ба ҷсзн расондан, шилқин шудан; влезть (залезть) в душу кому-л. 1) роздони касе шудан 2) ақли касеро рабудан 3) бо ҳар роҳ ба мағзи пӯсти касе даромадан; вложить душу во что-л. бо майлу рағбат (меҳр монда) коре кардан; войтй в душу к кому-л. дили касеро дуздидан; вывернуть душу кого, чью безобита (мушавваш) кардан; вывернуть душу [наизнанку] перед кем дили худро кушодан, дилро холӣ кардан; вымотать [всю] душу кому аз ҷон безор кардан, ба ҷон расондан; вынуть душу уст. рӯҳан азоб додан, дил хун кардан; вытрясти душу из кого дӯғ зада тарсондан; вытянуть [всю] душу безор кардан, аз ҷон сер кардан; вышибить дӯшу изкого груб. прост. зада куштан; жить душа в душу дӯстона зиндагӣ кардан; заглянуть в душу кому-л. рози касеро фаҳмида гирифтан; излить (открыть) душу кому дил холӣ кардан, рози дил гуфтан; кривить душой дурӯғ гуфтан, бевиҷдонӣ кардан; отвестй душу 1) мурод ҳосил кардан 2) дил холй кардан, дарди дил гуфтан; отдать богу душу аз олам гузаштан, ба худо амонатиро супурдан; отдохнуть -душ ой (сердцем) дами беғам задан; отпустй душу на покаяние уст. 1) (пощади) омурзиш мехоҳам (металабам) 2) (оставь в покое) ба ҳолам гузор;
    II
    переболеть душой хуни дил (ҷигар) шудан; перевернуть [всю] душу кого, чью, кому хуни дил (ҷигар) кардан; положить душу за кого-что ҷон додан, фидо шудан; положить душу на что бо дилуҷон кардан; стоять над душ-ой чьей, у кого мехи ҷафо барин ба сарн касе истодан; в чём [только] душ а держится ҷонаш ба лаб омадааст; за душой есть (имеется) у кого дар бисоташ ягон чиз дорад; за душой нет чего-л. у кого дар бисоташ чизе надорад; за душой у него нет ни копейки (ни гроша) вай ягон тин ҳам надорад; как бог на душу положит пеш омад, хуш омад; с душй ворбтит прост. дил беҳузур мешавад, нафрати кас меояд, дили кас беҷо мешавад; сколько \душае угодно бы кадри дилхоҳ

    Русско-таджикский словарь > душа

  • 19 задлром

    нареч. прост.
    1. муфт, бе-|1, ройгон, маҷҷони; работать задлром кор кардаи /I (очеиь дёшево) арзон, муфт; купить задлром бисьёр арзон харидан
    2. (бесполезно) бефоида, беҳуда, бекора; пропасть задлром беҳуда нобуд шудан

    Русско-таджикский словарь > задлром

  • 20 заработать

    I
    сов. что и без доп. пул кор кардан, бозьёфт кардан; хорошо заработать нағз пул кор кардан Ц разг. (добиться трудом) ҳақ пайдо кардан; заработать пенсию ба нафақа ҳақ пайдо кардан // разг. шутл. гирифтан; заработать выговор выговор гирифтан
    II
    сов. (иачать работать) ба кор даромадан

    Русско-таджикский словарь > заработать

См. также в других словарях:

  • РАБОТАТЬ — (работать обл.), паботаю, паботаешь, несовер. 1. без доп. Заниматься каким нибудь делом, применяя свой труд, делать что нибудь, трудиться. «По новому работать, по новому руководить.» Сталин. Работать не покладая рук. Работать усиленно. Работать… …   Толковый словарь Ушакова

  • работать — Делать, трудиться, заниматься, подвизаться; сидеть, корпеть, коптеть, мучиться, потеть над чем. Нести труды и заботы. Работать до поту лица, не покладая (не покладаючи) рук; работать, как вол; гнуть горб, горбить спину. Мы всю ночь возились с… …   Словарь синонимов

  • РАБОТАТЬ — РАБОТАТЬ, аю, аешь; несовер. 1. Трудиться над чем н., а также вообще находиться в действии, в работе. Р. у станка. Весь день р. над книгой. Машина работает. Завод работает. Магазин работает без перерыва. Сердце работает. Не мешайте р. 2.… …   Толковый словарь Ожегова

  • работать до усёра — работать до (усрачки, победного конца) Словарь русских синонимов …   Словарь синонимов

  • работать — работать, работаю, работает; дееприч. работая, устарелое и в народно поэтической речи работать, дееприч. работаючи. Срав. у Н. Некрасова: «Лето он жил работаючи, Зиму не видел детей, Ночи о нем помышляючи, Я не смыкала очей» (Мороз, Красный нос) …   Словарь трудностей произношения и ударения в современном русском языке

  • работать — Функционировать в соответствии с ожиданиями. Процесс или Конфигурационная единица работают, если выдаются Требуемые результаты. [Словарь терминов ITIL версия 1.0, 29 июля 2011 г.] EN operate To perform as expected. A process or configuration item …   Справочник технического переводчика

  • РАБОТАТЬ —     ♥ Работать во сне хороший знак. Сон обещает стабильность и заслуженное благополучие.     Видеть себя на собственном рабочем месте начальство отблагодарит вас за добросовестный труд. Быть может, вам дадут небольшой отпуск.     Если во сне вы… …   Большой семейный сонник

  • работать — глаг., нсв., употр. очень часто Морфология: я работаю, ты работаешь, он/она/оно работает, мы работаем, вы работаете, они работают, работай, работайте, работал, работала, работало, работали, работающий, работавший, работая 1. Если кто либо… …   Толковый словарь Дмитриева

  • работать — аю, ешь, нсв. 1) Заниматься каким л. делом, трудиться. [Лопахин:] Знаете, я встаю в пятом часу утра, работаю с утра до вечера (Чехов). Синонимы: труди/ться 2) Быть занятым трудом на каком л. предприятии, состоять где л. на службе. Работать в… …   Популярный словарь русского языка

  • работать — • активно работать • бешено работать • до изнеможения работать • до самозабвения работать • до седьмого пота работать • запоем работать • неутомимо работать …   Словарь русской идиоматики

  • работать — Древнерусское – робота (рабство, неволя). Старославянское – работа (неволя). В старославянский язык слово пришло из индоевропейского языка, в котором корень orbhos имел значение «барщина, работа на кого то». Первоначальное значение слова… …   Этимологический словарь русского языка Семенова

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»