Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

(первой)

  • 1 звезда первой величины

    ситораи бузургии якум. астр.

    Краткий русско-таджикский терминологический словарь по точным, естественным и техническим наукам > звезда первой величины

  • 2 первый

    1. числ. якум, якумин, аввал, аввалин; первый курс курси якум; первый том ҷилди якум; в первых числах января дар аввалҳои январь; в первых рядах дар қаторҳои аввал
    2. аввала, пештара, нахустин; первые впечатления таассуроти нахустин; первый сон рӯъёи нахуст; при первой возможности ҳамин ки имконият даст дод; первые заморозки аёси аввалини тирамоҳ
    3. якумин, аввадин, нахустин; первая любовь ишқи аввал
    4. беҳтарин, аъло, якум; первый ученик талабаи якум (беҳтарин); первая красавица хуби хубон, маликаи ҳусн; первая премия мукофоти якум; шахматист первой категории шоҳмотбози дараҷаи якум
    5. якум, якумин, муҳимтарин, асосӣ; играть первые роли нақшҳои асосиро бозӣ кардан; предметы первой необходимости лавозимоти асосӣ // муз. якум; первая скрипка в оркестре скрипкачии якуми оркестр ҳар кадом, ҳар як, ҳар кас; первый встречный ҳар роҳгузаре, ҳар каси бегона
    7. в знач. сущ. первое с таоми якум (шӯрбо, карамшӯрбо ва ғ.)
    8. в знач. вводн. сл. первое уст. и прост. аввалан, якум ин ки… <> первое дело прост. 1) дар навбати аввал, аз ҳама пеш, аввал 2) в знач. сказ. аз ҳама хубтар, аз ҳама беҳтар; первым делом дар навбати аввал, даставвал; первым долгом пеш аз ҳама, дар навбати аввал; первая ласточка 1) падидаи нахуст 2) аввали кор; первая помощь ёрии аввалин; первый попавшийся 1 (такой, который ближе всего) ҳар чизи ба даст афтода, ҳар чизи тасодуфӣ 2) (случайный) ҳар касе, ки рост ояд, касе, ки вохӯрад; первое слово 1) сароғоз, ибтидо 2) асл, моҳият; первый сорт в знач. сказ. беҳтарин, аъло; первые шагй, первый шаг қадамҳои аввалин, ибтидои кор; в первую голову дар навбати якум, сараввал; в первую очередь дар навбати аввал, пеш аз ҳама; из первых рук (узнать, получить) аз сарманбаъ (фаҳмидан, гирифтан; на перв ый взгляд ба назари аввал; на первых порах дар ибтидо; не первой молодости солхӯрда, миёнсол; не первой свежести тару тоза не; кӯҳна, кӯҳнашуда; влетит тебе по первое число ту ҷазои сахт мебинӣ; с первого взгляда, по первому взгляду 1) бо як дидан, якбора 2) ба назари аввал, аз таассуроти аввал; с первого знакомства бо як дидан; с первого слова аз оғози сухан; играть первую скрипку сардорӣ кардан, мавқеи асосӣ доштан; \первыйый блин ко-мом погов. \первый сари кор сар кафонад, қадами аввал - лӯкка

    Русско-таджикский словарь > первый

  • 3 возможность

    ж
    1. имкон, имконият, эҳтимолият
    2. имконият; использовать все возможности тамоми имкониятро ба кор бурдан; дать возможность имконият додан, роҳ (иҷозат) додан; - ь избирать и быть избранным имконияти интихоб кардан ва интихоб шудан
    3. мн. возможности имкониятҳо, захираҳо; материальные возможности захираҳои моддӣ <> до последней возможност и ҳатталимкон; нет возможности мумкин нест, илоч надорад; маҳол аст; по возможности, по мере возможности «знт. вводн. сл. ба кадри имкон, то мумкин аст, алоқадри ҳол, ҳатталимкон; при первой \возможностьи ҳамин ки имконият (фурсат) даст дод

    Русско-таджикский словарь > возможность

  • 4 гильдия

    ж ист. гилдия (1. дар асрҳои миёна дар Европаи Ғарбӣ ит-тиҳодияи савдогарон ва ҳунармандон
    2. дар Россияи пешазреволютсияяке аз се гуруҳе, ки савдогарон аз рӯи сармояашон ба он гурӯҳҳо тақсим мешу-даид)\ купец первой - и савдогари гилдияи якум

    Русско-таджикский словарь > гильдия

  • 5 забота

    ж
    1. ғам, ташвиш; заботы о будущем ғами оянда; жить без забот бепарво зиндагӣ кардан; хозяйственные заботы ташвиши рӯзғор; у него нет никаких забот ӯ ҳеҷ ғаму ташвиш надорад
    2. ғамхорӣ, ҷонсӯзӣ, дилсӯзӣ; забота о человеке ғамхорӣ дар ҳаққи одам; окружить заботой ғамхорӣ кардан; промвить заботу ғамхорӣ кардан
    3. тараддуд, ташвиш, кор; первой заботой его было устроиться на ночлег аввалин кори ӯ ёфтани ҷои хоб буд; это моя забота ин кори ман аст; это не моя (не твоя, не его и т. д.) забота ин кори ман (ту, вай ва ғ.) нест <> и заботы мало кому ҳеҷ парво надорад; не было забот ы бо дарди саре нишаста будам, пул додаму дарди сар харидам

    Русско-таджикский словарь > забота

  • 6 звезда

    ж
    1. ситора, кавкаб, ахтар, наҷм; Полярная звезда Ситораи Қутб; мерцание звезды милт-милти ситора
    2. перен. уст. толеъ, тақдир; счастливая звездк толеи баланд; верить в свою звезду ба толеи баланди худ имон доштан
    3. перен. ситора; звезда экрана ситораи экран
    4. ситора; нарисовать звезду ситора кашидан
    5. ситора; маршальская звезда. ситораи маршалӣ; орден «Красной Звезды» ордени «Ситораи Сурх»; медаль «Золотая Звезда» медали «Ситораи Тилло» // (воинский значок) ситорача
    6. (у животных) қашқа; конь с белой звездой на лоу аспи пешонақашқа <> звезд-а первой величины 1) астр. ситораи дараҷаи якум 2) машъали тобон; восходящая звезде балета ситораи нави балет; морская звезда зоол. ситораи баҳри!; путеводная звезда раҳнамо; ситораи раҳнамо; до звезд ы то шом; родиться под счастлйвой звездой некахтар (бахтёр) будан; считать звёзды даҳоняла (бекорхӯҷа) будан; хватать звёзды с неба заковатманд (соҳибхирад) будан; он звёзд с неба не хватает чандон заковатманд не

    Русско-таджикский словарь > звезда

  • 7 марка

    I
    ж
    1. марка; почтовая марка маркаи почта; гербовая марка маркаи тамғадор (гербдор); наклеить марку марка часпондан
    2. уст. (жетон) марка (пулакчаи металлӣ, ки дар ресторанҳо ё дар бозӣ ба чои пул кор фармуда мешуд)
    3. тамға, тамғаи мол;, фабричная марка тамғаи фабрика
    4. навъ, хел; новые марки стали хелҳои нави пӯлод <> высшей (первой) марки гузаро; плут высшей марки қаллоби гузаро; под маркой чего бо баҳонаи …, бо номи…; держать (выдерживать) марку ба одоби муошират риоя кардан, эътиборро нигоҳ доштан; портить \маркау обрӯ резондан
    II
    ж марка (воҳиди пул дар РДГ, РФГ ва Финляндия)
    ж ист. марка (1. ҷамоати деҳқонон дар Европаи Гарбии асрҳои миена
    2. мулки мутеи сарҳадӣ дар Германияи асрҳои миена)

    Русско-таджикский словарь > марка

  • 8 молодость

    ж
    1. ҷавонӣ; в молодости дар ҷавонӣ
    2. (начальный период) навигарӣ, нав будан(и) <> вторая молодость ҷавонии дуюм, рӯҳи ҷавони дар куҳансолӣ; не первой молодост и солхӯрда, миенсол; по молодости лет аз ҷавонӣ, аз хомӣ, аз бетаҷрибагӣ

    Русско-таджикский словарь > молодость

  • 9 необходимость

    ж
    1. зарурат, лузум, зарур (воҷиб) будан(и), эҳтиёҷ; крайняя необходимость ғояти зарурат; иметь необходимость в ком-чем-л. ба касе, чизе эҳтиёҷ доштан; нет необходимости лозим не, зарурат надорад; в силу (по) необходимости аз рӯи зарурат; ввиду [крайней] необходимости бинобар [ниҳоят] зарур будан(и); в случае необходимости дар сурати зарурӣ; предметы первой \необходимостьи чизҳои зарурӣ
    2. филос. зарурат

    Русско-таджикский словарь > необходимость

  • 10 оказание

    с (по знач. гл. оказать) кардан(и), додан(и), расондан(и); оказание первой помощи расондани ёрии аввалин

    Русско-таджикский словарь > оказание

  • 11 очередь

    ж
    1. навбат; в порядке очереди ба (бо) навбат; вне очереди берун аз навбат; соблюдать очередь навбатро риоя кардан // марҳала, навбат; строительство первой очереди гидростанции сохтмони навбати якуми станцияи электрикии обй
    2. навбат; сегодня ваша очередь имрӯз навбати шумо
    3. (о людях) очередь, навбат; (о транспорте) қатор, тӯда; большая очередь навбати калон; стоять в очереди дар навбат истодан; машины установились в очередь перед светофбром мошинҳо дар пеши светофор қатор шуда истоданд
    4. воен. шиллик, тирпарронии мусалсал; пулемётная очередь шиллики пулемёт; стрелять короткими очередями бо фосилаи кӯтоҳ тир паррондан <> живая очередь навбат; по очереди 1) аз рӯи навбат; принимать больных по очереди беморонро аз рӯи навбат қабул кардан 2) навбат ба навбат; читать по очереди навбат ба навбат хондан; в первую очередь дар навбати аввал, пеш аз ҳама; в свою очередь дар навбати худ, ҷавобан; он в свою очередь пригласил меня к себе ӯ ҳам дар навбати худ маро ба хонаи худ даъват кард; быть (стоять) на очереди ҳалталаб (иҷроталаб) будан; поставить на \очередьь ба навбат гузоштан (мондан); стать на \очередьь, стоять на \очередьи ба (дар) навбат истодан

    Русско-таджикский словарь > очередь

  • 12 по

    предлог
    1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности, о поверхность) аз, ба, ба рӯи…; қадқадди…, бо; идти по дороге аз роҳ гузаштан (рафтан); спускаться по лестнице аз зина фуромадан; пройти по мосту аз пул гузаштан; гладить по головё сарро сила кардан; дождь стучит по крыше борон бомро мекӯбад, борон бомкӯбӣ карда истодааст; бить по мячу тӯпро задан
    2. с дат. (в пределах, в области чего-л.) дар; бродить по лесу дар беша гаштан; работать по профсоюзной линии дар соҳаи иттифоқҳои касаба кор кардан; соревнование по лыжам мусобиқаи лыжаронҳо//с сущ. во мн. ба; рассадить всех по местам ҳамаро ҷо ба ҷо шинондан; развесить картины по стенам суратҳоро ба деворҳо овехтан
    3. с дат. (в направлении чего-л.) б.а сӯи бо, аз паи…; плыть по течению ба сӯи поёноб шино кардан, бо ҷараёни об шинокунон рафтан; идти по ветру бо вазиши бод роҳ рафтан, бо боди мурод роҳ рафтан; идти по следу зверя аз паи дарранда рафтан.
    4. с дат. (согласно, следуя чемул.) аз рӯи…, мувофиқи …, аз бо, ба; начинать работу по гудку корро бо бонги гудок сар кардан; работать по плану аз рӯи нақша кор кардан; по моему мнению ба фикри ман, ба назари ман; уволиться по собственному желанию бо хоҳиши худ аз кор рафтан; по доброй воле хушӣ ба хущй; бо иродаи нек; бо хоҳиши худ; по выбору аз рӯи хоҳиш, аз рӯи интихоб, аз рӯи дилхост; судить по внешности аз сураташ дар бораи сираташ ҳукм баровардан, дар бораи касе. аз рӯи намуди зоҳириаш мулоҳиза доштан; жениться по любви муҳаббат баста (нағз дида) зан гврифтан; по вкусу аз рӯи завқ (табъ), табън дил; это ему не по вкусу ин ба вай намефорад // разг. в сочет. с личн. мест. аз, мувофиқи…, ба; по мне аз ман бошад; по тебе аз ту бошад; всё не по ней ҳеҷ чиз ба ӯ маъқул намешавад (нест), ҳеҷ чиз ба табъи ӯ намешинад // в сочет.: не по кармаиу компо -л. қудрати харидан надорад, ба кисааш (ба пулаш) мувофиқ нест; емe не по карману эта покупка ӯ ба харидани ин чиз пул надорад, қудраташ ба харидани ин чиз намерасад; по плечу, по силам мувофиқи қудрат; эта работа ему не по плечу (не по силам) ба ин кор зӯраш намерасад, ин кор аз иқтидори ӯ берун аст
    5. с дат. (на основании какихл. при знаков) аз ҷиҳати…, бо, аз рӯи…, мувофиқи…; старший по возрасту аз ҷиҳати синну сол калонтар; лӯчший по качеству аз ҷиҳати сифат беҳтаринаш; учитель по профессии касбаш муаллимӣ // (при указании родства, близости) аз тарафи…; родственники по матери хешу табор аз тарафи модар; товарищ по работе ҳамкор, ҳамкасаба // (при указании на имя, фамилию и т. п.) бо, … номаш, лақабаш; …ном; слесарь по имени Николай Николай ном челонгар
    6. с дат. (посредством) бо, ба воситаи,.., аз; послать по почте бо почта фиристодан; сообщить по телеграфу ба воситаи телеграф хабар додан; передать по радио аз (бо) радио хабар додан
    7. с дат. (вследствие) ба (аз) сабаби…, дар натиҷан…, бинобар он, бо, аз рӯи; сделать что-л. по ошибке саҳван коре кардан, аз ғайри ихтиёр роҳ додан; отсутствовать по болезни аз сабаби беморӣ ғоиб будан; по рассеянности аз сабабй (дар натиҷаи) фаромӯшхотирӣ; по обязанности аз рӯи ӯҳдадорӣ, аз рӯи вазифадорӣ
    8. с дат. (при указании цели действия) бо, барои; вызвать по делу бо коре ҷеғ задан; геологическая партия по разведке поленых ископаемых партияи геологии ҷӯяндагони канданиҳои фоиданок; кружок по изучению русского языка маҳфили забони русӣ
    9. с дат. с сущ. во мн. ч. (при обозначении времени) гҳо, дар; ҳар; гулять по утрам пагоҳиҳо гардиш кардан; заниматься по ночам шабҳо кор кардан; шабкорӣ кардан; ездить за город по воскресеням дар рӯзҳои якшанбе беруни шаҳр рафтан
    10. с дат. (в разделительном значении): дать детям по яблоку ба бачагон яктоӣ себ додан; по рублю за штуку донааш яксӯмӣ
    11. с дат. (в знач. предлош «о»): скучать по детям фарзандҳоро ёд шудан; тоска по дому хонаро пазмон шудан, ба хона дилкашолӣ доштан
    12. с вин. (до, вплоть до) то; войти в воду по пояс то камар (то миён) ба об даромадан; прочитать с первой по пятую главу аз боби якум то боби панҷум хонда баромадан; по сей день то имрӯз, то ҳол
    13. свин. (с сущ. «сторона», «рука» с опр.) дар тарафи…, аз тарафи..,; сидеть по другую сторону стола дар он тарафи миз нишастан; по левую руку находится парк, по правую -стадион дар тарафи чап - боғ, дар тарафи ростстадион ҳаст
    14. с вин. прост. и обл. (в знач. пред-лога «за») барои…, ба; пойти по воду барои об рафтан; ходить по грибы [ба] занбӯруғчинӣ рафтан
    15. с дат. и вин. в сочет. с числ.: по одному яктоӣ; якнафарӣ; по три сетой, се-се; сенафарӣ
    16. с предл. (после чего-л.) баъд аз, пас аз, баъди…; по окончании работы баъди кор, баъд аз тамом шудани кор; по прибытии на место баъд аз расидан ба ҷое по 5 приставка
    1. префикси феълсоз, ки маънохои зеринро ифода мекунад: пайдо кардаии ягон сифат, хислат ва кайфият - побелеть сафед шудан расондйни амал то ба натща - погибнуть нобуд шудан, барҳам хӯрдан 1) ащом додани амал дар як дафъа - поблагодарть ташаккур гуфтан 4) ан-чом додани амал дар зарфи ягон вақт, махсусан вакти кӯтоҳ - побегать андак тохтан; посидеть андак нишастан 5) ибтидои амал - побежать давидан, давидан гирифтан; повеять ба вазндан сар кардан 6) давомати номуайяни такроршавии амал ва ё ҳодиса- побаливать гоҳ-гоҳ дард кардан, андак дард кардан; поглядывать гоҳ--гоҳ нигоҳ кардан 7) ащом дода шудани амал дар дарачаи сусттаре по позолотить зарандуд кардан 8) паҳн шудани амал ба ҳамаи объектҳо ва ё бисёре аз онҳо, инчунин аз тарафи амал ё вазъият фаро гирифта шудани субъектҳои бисёр ва ё ҳамаи онҳо по попрятать пинҳон кардан; помёрзнуть ҳама (бисёр) аз хунукӣ нобуд шудан 9) анҷом додани амал ба таври оҳиста, тадричан ва ё дар якчанд дафъа по попривыкнуть андак одат кардан 10) шакли намуди мутлақи баъзе феълҳоро месозад по подарить бахшидан; познакомить шинос кардан, шиносондан
    2. дар калимасозии сифат истеъмол меёбад: 1) баъд аз он ки бо асоси калима нишон дода шудааст, вокеъ гардида - посмертный пас аз марг, баъди мурдан 2) мутобиқ ва муносиби он чи ки бо асоси калима нишон дода мешавад - подоходный …и даромад, аз рӯи даромад; посильный ба қадри ҳол, ало қадри ҳол, мувофиқи қувват 3) мансуб ба ҳар яке аз предметҳои бо асоси калима нишон додашуда; иҷрошаванда, ченшаванда, тақсимшаванда мутобиқи он чи ки бо асоси калима нишон дода шудааст - поголовный …и саршумор, сар то сар, саросар; помесячный якмоҳа, ҳармоҳа, моҳ ба моҳ
    3. дар мавриди сохта шудани даричаи қиёсии сифат ва зарф тобиши мулоимӣ, сустшавии кайфиятеро медиҳад, ки бо сифат ё зарф ифода шудааст - помоложе ҷавонтар, хурдтар; поновёе навтар, тозатар
    4. дар сохта шудани сифатҳо бо маънои «ба назди чизе ё қадпо -қадичизе воқеъшуда»инчунин дар сохтани исмҳо ба маънои «мутобиқ ба кор» меояд - пограничный сарҳаддӣ, …и ҳудуд; побережье соҳилй баҳр, соҳили дарё
    5. бо ҳамроҳии сифатщо зарфҳои тарзи амалро месозад - поновому ба таври нав, аз нав, дубора; попрежнему мисли пештар, аввала (пештара) барин; порусски русӣ, ба русӣ
    6. бо ҳамроҳии чонишинҳои соҳибӣ зарфҳои бо маънои «мутобиқи ақидаи (орзуи) касеро месозад - по-моему ба фикри ман, ба назарам, ба хаёлам; по-твоему ба фикри ту, ба назарат, ба хаёлат

    Русско-таджикский словарь > по

  • 13 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 14 степень

    ж
    1. дараҷа, андоза; степень мастерства дараҷаи махорат
    2. тк. ед. с определением и предлогами до» ба дараҷаи…, то андозаи…; в высшей степени ба дараҷаи олй; в значительной степени ба андозаи намоён, анча, бештар, ғолибан; в какой-то степени то андозае, то дараҷае; в известной (в некоторой) степени то як андоза; то дараҷае; до последней степени то охир, ни-ҳоят; ни в какой (ни в малейшей) степени ба ҳеч ваҷҳ, ба ҳеч тадбир, тамоман, ҳеҷ
    3. в сочет. с числ. дараҷа; диплом первой степени дипломи дараҷаи аввал
    4. мат.> грам. дараҷа; показатель степени мат. нишондиҳандаи дараҷа; возвести в степень мат. ба дараҷа бардош-тан; степени сравнения грам. дараҷаҳои қиёсӣ; сравнительная степень грам. да-раҷаи қиёсӣ; превосходная степень грам. дараҷаи олӣ
    5. унвон; учёная степень унвони илмӣ; степень кандидата наук унвони номзади фанҳо; присудить учёную \степеньь унвони илмӣ додан // уст. (ранг, чин) мартаба

    Русско-таджикский словарь > степень

  • 15 яркость

    ж
    1. равшанӣ, дурахшонӣ; яркость света дурахшонии ранг
    2. (цвета) баландӣ
    3. перен. баландӣ; барҷастагӣ; яркость рассказа барҷастагии тасвироти ҳикоя; яркость таланта баландии истеъдод
    4. физ., астр. дурахш (тавсифи танвири сатҳи рахшон дар самти муайян); звезды первой яркости ситораҳои дурахшашон дараҷаи аввал

    Русско-таджикский словарь > яркость

См. также в других словарях:

  • ПЕРВОЙ — Первой, холоп Пиросского пог. 1495. Писц. I, 433. Первыш, холоп в Которском пог. 1498. Писц. IV, 93. Первой, холоп в Дубровенском пог. 1498. Писц. IV, 191. Первой, холоп в Должинском пог. 1539. Писц. IV, 436. Первой Елисеев сын, устюжский… …   Биографический словарь

  • ПЕРВОЙ — ПЕРВОЙ, первая, первое (прост.). То же, что первый. «Не я первой, не я последний их суд услышу над собой.» Пушкин (о читателях). Первой, другой обчелся. ❖ Не в первой см. впервой. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 …   Толковый словарь Ушакова

  • Первой руки — (иноск.) перваго сорта, степени, выдающійся чѣмъ. Ср. Этотъ приказчикъ былъ мошенникъ и плутъ первой руки: кромѣ того, что онъ развращалъ сына и отца обкрадывалъ. Григоровичъ. Въ ожиданіи парома. Ср. Это былъ добрѣйшій малый, честный, веселый,… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • первой марки — с большой буквы, настоящий, чистейшей воды, на все сто, подлинный, истый, стопроцентный, отъявленный, чистой воды, каких мало, высшей марки, истинный, заправский, не из последних, самый что ни на есть, в полном смысле слова, без подмесу, с головы …   Словарь синонимов

  • первой руки — большой руки, записной, завзятый, густопсовый, прожженный, отъявленный, матерый, высшей пробы, чистопробный, махровый, патентованный, чистой пробы, девяносто шестой пробы Словарь русских синонимов. первой руки прил., кол во синонимов: 13 •… …   Словарь синонимов

  • ПЕРВОЙ ПО РОСЕ ПРОШЛА КРАСАВИЦА — «ПЕРВОЙ ПО РОСЕ ПРОШЛА КРАСАВИЦА», СССР, БЕЛАРУСЬФИЛЬМ, 1979, цв., 28 мин. Новелла. По мотивам рассказа В.Кобликова «Баюн трава». Настя, вдова средних лет, принимает на постой квартиранта Виктора Ивановича, ученого энтомолога, заехавшего в эти… …   Энциклопедия кино

  • Первой яйцо от черной курицы спасает скот в поле от волка. — (западн.). См. ЖИВОТНОЕ ТВАРЬ …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • Первой, другой, согнул дугой... — Первой, другой, согнул дугой; три, четыре прискочили; пять, шесть бьют шерсть; семь, восемь сено косим; девять, десять девок весить; одиннадцать, двенадцать некуда деваться (конаются). См. КОНАНЬЕ ЖЕРЕБИЙ …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • Первой касатке не верь. — Первой касатке (Одной ласточке) не верь. См. ОСТОРОЖНОСТЬ …   В.И. Даль. Пословицы русского народа

  • первой части сложных слов пишется слитно — первой части сложных слов пишется слитно …   Орфографический словарь-справочник

  • первой необходимости — прил., кол во синонимов: 1 • инфериорный (5) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 …   Словарь синонимов

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»