-
1 по
предлог1. с дат. (на поверхности, вдоль поверхности, о поверхность) аз, ба, ба рӯи…; қадқадди…, бо; идти по дороге аз роҳ гузаштан (рафтан); спускаться по лестнице аз зина фуромадан; пройти по мосту аз пул гузаштан; гладить по головё сарро сила кардан; дождь стучит по крыше борон бомро мекӯбад, борон бомкӯбӣ карда истодааст; бить по мячу тӯпро задан2. с дат. (в пределах, в области чего-л.) дар; бродить по лесу дар беша гаштан; работать по профсоюзной линии дар соҳаи иттифоқҳои касаба кор кардан; соревнование по лыжам мусобиқаи лыжаронҳо//с сущ. во мн. ба; рассадить всех по местам ҳамаро ҷо ба ҷо шинондан; развесить картины по стенам суратҳоро ба деворҳо овехтан3. с дат. (в направлении чего-л.) б.а сӯи бо, аз паи…; плыть по течению ба сӯи поёноб шино кардан, бо ҷараёни об шинокунон рафтан; идти по ветру бо вазиши бод роҳ рафтан, бо боди мурод роҳ рафтан; идти по следу зверя аз паи дарранда рафтан.4. с дат. (согласно, следуя чемул.) аз рӯи…, мувофиқи …, аз бо, ба; начинать работу по гудку корро бо бонги гудок сар кардан; работать по плану аз рӯи нақша кор кардан; по моему мнению ба фикри ман, ба назари ман; уволиться по собственному желанию бо хоҳиши худ аз кор рафтан; по доброй воле хушӣ ба хущй; бо иродаи нек; бо хоҳиши худ; по выбору аз рӯи хоҳиш, аз рӯи интихоб, аз рӯи дилхост; судить по внешности аз сураташ дар бораи сираташ ҳукм баровардан, дар бораи касе. аз рӯи намуди зоҳириаш мулоҳиза доштан; жениться по любви муҳаббат баста (нағз дида) зан гврифтан; по вкусу аз рӯи завқ (табъ), табън дил; это ему не по вкусу ин ба вай намефорад // разг. в сочет. с личн. мест. аз, мувофиқи…, ба; по мне аз ман бошад; по тебе аз ту бошад; всё не по ней ҳеҷ чиз ба ӯ маъқул намешавад (нест), ҳеҷ чиз ба табъи ӯ намешинад // в сочет.: не по кармаиу компо -л. қудрати харидан надорад, ба кисааш (ба пулаш) мувофиқ нест; емe не по карману эта покупка ӯ ба харидани ин чиз пул надорад, қудраташ ба харидани ин чиз намерасад; по плечу, по силам мувофиқи қудрат; эта работа ему не по плечу (не по силам) ба ин кор зӯраш намерасад, ин кор аз иқтидори ӯ берун аст5. с дат. (на основании какихл. при знаков) аз ҷиҳати…, бо, аз рӯи…, мувофиқи…; старший по возрасту аз ҷиҳати синну сол калонтар; лӯчший по качеству аз ҷиҳати сифат беҳтаринаш; учитель по профессии касбаш муаллимӣ // (при указании родства, близости) аз тарафи…; родственники по матери хешу табор аз тарафи модар; товарищ по работе ҳамкор, ҳамкасаба // (при указании на имя, фамилию и т. п.) бо, … номаш, лақабаш; …ном; слесарь по имени Николай Николай ном челонгар6. с дат. (посредством) бо, ба воситаи,.., аз; послать по почте бо почта фиристодан; сообщить по телеграфу ба воситаи телеграф хабар додан; передать по радио аз (бо) радио хабар додан7. с дат. (вследствие) ба (аз) сабаби…, дар натиҷан…, бинобар он, бо, аз рӯи; сделать что-л. по ошибке саҳван коре кардан, аз ғайри ихтиёр роҳ додан; отсутствовать по болезни аз сабаби беморӣ ғоиб будан; по рассеянности аз сабабй (дар натиҷаи) фаромӯшхотирӣ; по обязанности аз рӯи ӯҳдадорӣ, аз рӯи вазифадорӣ8. с дат. (при указании цели действия) бо, барои; вызвать по делу бо коре ҷеғ задан; геологическая партия по разведке поленых ископаемых партияи геологии ҷӯяндагони канданиҳои фоиданок; кружок по изучению русского языка маҳфили забони русӣ9. с дат. с сущ. во мн. ч. (при обозначении времени) гҳо, дар; ҳар; гулять по утрам пагоҳиҳо гардиш кардан; заниматься по ночам шабҳо кор кардан; шабкорӣ кардан; ездить за город по воскресеням дар рӯзҳои якшанбе беруни шаҳр рафтан10. с дат. (в разделительном значении): дать детям по яблоку ба бачагон яктоӣ себ додан; по рублю за штуку донааш яксӯмӣ11. с дат. (в знач. предлош «о»): скучать по детям фарзандҳоро ёд шудан; тоска по дому хонаро пазмон шудан, ба хона дилкашолӣ доштан12. с вин. (до, вплоть до) то; войти в воду по пояс то камар (то миён) ба об даромадан; прочитать с первой по пятую главу аз боби якум то боби панҷум хонда баромадан; по сей день то имрӯз, то ҳол13. свин. (с сущ. «сторона», «рука» с опр.) дар тарафи…, аз тарафи..,; сидеть по другую сторону стола дар он тарафи миз нишастан; по левую руку находится парк, по правую -стадион дар тарафи чап - боғ, дар тарафи ростстадион ҳаст14. с вин. прост. и обл. (в знач. пред-лога «за») барои…, ба; пойти по воду барои об рафтан; ходить по грибы [ба] занбӯруғчинӣ рафтан15. с дат. и вин. в сочет. с числ.: по одному яктоӣ; якнафарӣ; по три сетой, се-се; сенафарӣ16. с предл. (после чего-л.) баъд аз, пас аз, баъди…; по окончании работы баъди кор, баъд аз тамом шудани кор; по прибытии на место баъд аз расидан ба ҷое по 5 приставка1. префикси феълсоз, ки маънохои зеринро ифода мекунад: пайдо кардаии ягон сифат, хислат ва кайфият - побелеть сафед шудан расондйни амал то ба натща - погибнуть нобуд шудан, барҳам хӯрдан 1) ащом додани амал дар як дафъа - поблагодарть ташаккур гуфтан 4) ан-чом додани амал дар зарфи ягон вақт, махсусан вакти кӯтоҳ - побегать андак тохтан; посидеть андак нишастан 5) ибтидои амал - побежать давидан, давидан гирифтан; повеять ба вазндан сар кардан 6) давомати номуайяни такроршавии амал ва ё ҳодиса- побаливать гоҳ-гоҳ дард кардан, андак дард кардан; поглядывать гоҳ--гоҳ нигоҳ кардан 7) ащом дода шудани амал дар дарачаи сусттаре по позолотить зарандуд кардан 8) паҳн шудани амал ба ҳамаи объектҳо ва ё бисёре аз онҳо, инчунин аз тарафи амал ё вазъият фаро гирифта шудани субъектҳои бисёр ва ё ҳамаи онҳо по попрятать пинҳон кардан; помёрзнуть ҳама (бисёр) аз хунукӣ нобуд шудан 9) анҷом додани амал ба таври оҳиста, тадричан ва ё дар якчанд дафъа по попривыкнуть андак одат кардан 10) шакли намуди мутлақи баъзе феълҳоро месозад по подарить бахшидан; познакомить шинос кардан, шиносондан2. дар калимасозии сифат истеъмол меёбад: 1) баъд аз он ки бо асоси калима нишон дода шудааст, вокеъ гардида - посмертный пас аз марг, баъди мурдан 2) мутобиқ ва муносиби он чи ки бо асоси калима нишон дода мешавад - подоходный …и даромад, аз рӯи даромад; посильный ба қадри ҳол, ало қадри ҳол, мувофиқи қувват 3) мансуб ба ҳар яке аз предметҳои бо асоси калима нишон додашуда; иҷрошаванда, ченшаванда, тақсимшаванда мутобиқи он чи ки бо асоси калима нишон дода шудааст - поголовный …и саршумор, сар то сар, саросар; помесячный якмоҳа, ҳармоҳа, моҳ ба моҳ3. дар мавриди сохта шудани даричаи қиёсии сифат ва зарф тобиши мулоимӣ, сустшавии кайфиятеро медиҳад, ки бо сифат ё зарф ифода шудааст - помоложе ҷавонтар, хурдтар; поновёе навтар, тозатар4. дар сохта шудани сифатҳо бо маънои «ба назди чизе ё қадпо -қадичизе воқеъшуда»инчунин дар сохтани исмҳо ба маънои «мутобиқ ба кор» меояд - пограничный сарҳаддӣ, …и ҳудуд; побережье соҳилй баҳр, соҳили дарё5. бо ҳамроҳии сифатщо зарфҳои тарзи амалро месозад - поновому ба таври нав, аз нав, дубора; попрежнему мисли пештар, аввала (пештара) барин; порусски русӣ, ба русӣ6. бо ҳамроҳии чонишинҳои соҳибӣ зарфҳои бо маънои «мутобиқи ақидаи (орзуи) касеро месозад - по-моему ба фикри ман, ба назарам, ба хаёлам; по-твоему ба фикри ту, ба назарат, ба хаёлат -
2 здорово
нареч. прост.1. (сильно) сахт, зӯр, хеле, дуруст, расо; я здорово проголодался ман сахт гурусна мондам2. (хорошо) нағз, хуб, баҷо; здорово вы живёте! зиндагиатон нағз!IIмежд. прост. салом!; здорово, друзья! салом, ҷӯраҳо! здорово живёшь (живёте)! прост. саломат бош(ед)! за здорово живёшь прост. бе ҳеҷ асос, бе сабаб, бе далел, ҳамтуII1. нареч. солимона2. в знач. сказ. нафъ дорад; детям здорово спать на воздухе дар ҳавои кушод хобидан барои саломатии бачаҳо нафъ дорад -
3 надарить
сов. что, чего разг. чизҳои бисёр ҳадя (инъом) кардан; надарить детям игрӯшек ба бачаҳо бозичаҳои бисёр инъом кардан -
4 отказать
Iсов.1. кому-чему в чём и без доп. рад (инкор) кардан, қабул накардан, даст кашидан; отказать кому-л. в просьбе илтимоси касеро рад кардан; отказать в помощи дасти ёрӣ надодан; отказать на отрез катъӣ рад кардан // кому ба никоҳ розигӣ надодан; отказать жениху ба домодшаванда «не» гуфтан2. кому--чемув чём перен. аз чизе маҳрум кардан; отказать в своём расположении рӯихуш надодан; отказать себе в чем-л. аз баҳри чизе гузаштан // (не признать) инкор кардан, эътироф (иқрор) накардан; ему нельзя отказать в таланте истеъдоди ӯро бояд иқрор кард3. кому от чего уст. ҷавоб додан, нузул кардан, аз кор баровардан (холӣ кардан); отказать от места аз вазифа холӣ кардан4. разг. аз кор мондан, бозистодан, вайрон шудан; мотор отказал мотор аз кор монд; голос отказал ему овозаш набаромада монд; сердце отказало дил аз тапиш монд <> отказать от дома кому-л. уст. дари хонаро ба рӯи касе бастан; не откажи(те) в чём лис неолр. илтимос (хоҳиш) мекунам (дорам); не откажите в любезности хоҳиш мекунам илтифоти худро дареғ надоред сов. что кому-чему уст. васият кардан, мерос гузоштан (додан, мондан); отказать своё имущество детям молу мулки худро ба фарзандон васият кардан (мерос додан) -
5 отписать
сов.1. кого-что уст. (конфисковать) мусодира кардан, рӯйхат карда гирифтан2. кого-что уст. прост. васият кардан, мерос гузоштан; отписать имущество детям молу мулкро ба бачаҳо васият кардан3. кого уст. (снять с учёта) аз ҳисоб (аз рӯйхат) баровардан4. что и без доп. прост. (написать) мактуб (хат, нома) навиштан5. что и без доп. разг. (кончить писать) навишта шудан -
6 передать
сов.1. кого-что додан, гирифта додан, супурдан, таҳвил додан, ҳавола кардан; г записку в президиум ба президиум хатча додан; передать из рук в руки аз даст ба даст додан; передать землю крестянам заминро гирифта ба деҳқонон додан // что омӯзондан, омӯхтан, ошно кардан, ёд додан; передать свои знания и опыт молодежи ҷавононро бо донишу таҷрибаи худ ошно кардан; передать детям любовь к труду ба бачагон меҳнатдӯстӣ омӯхтанIIчто спорт. зада фиристодан, додан, партофтан2. что гуфтан, расондан; нақл (баён) кардан; передать привет салом расондан; верно передать мысль автора фикри муаллифро дуруст баён кардан3. что тасвир кардан, акс кунондан4. что расондан, шунавондан, нишон додан, маълум кардан; передать концерт по радио ба воситаи радио концерт шунавондан; передать по телеграфу ба воситаи телеграф маълум кардан5. что гузарондан, паҳн кардан, сироят кунондан; передать грипп касалии гриппро гузарондан6. что фиристодан, ҳавола (роҳӣ) кардан, додан, супурдан; передать дело в суд корро ба суд додан7. что, чего и без доп. разг. (дать лишще) саҳван барзиёд додан8. сов. к передавать 2 -
7 приволье
с1. (простор) ялангӣ, ҷои яланг (фароҳ, кушод); приволье степей паҳнои дашт2. (свобода) озодӣ, фароғат; в саду детям приволье бачаҳо дар боғ бофароғат мегарданд -
8 приставить
сов.1. что наздик гузоштан, ҷафс кардан (мондан); такя кунондан (додан); приставить к столу стул курсиро паҳлуи миз гузоштан; приставить ногу пойҳоро ҷафс мондан; приставить лестницу к стене нардбонро ба девор мондан2. что (приделать, пришить) илова кардан, ҳамроҳ кардан, часпондан; дӯхта дароз кардан3. кого-что гирифтан, таъин (муқаррар) кардан, гузоштан, мондан; приставить няню к детям ба бачаҳо доя гирифтан
См. также в других словарях:
Детям до 16 (фильм, 2010) — Детям до 16... Жанр мелодрама … Википедия
Детям до шестнадцати (фильм) — Детям до шестнадцати Skipped Parts Жанр драма Режиссёр Тэмра Дэвис В главных ролях Дженнифер Джейсон Ли Миша Бар … Википедия
Детям до шестнадцати — Skipped Parts Жанр драма Режиссёр Тэмра Дэвис В главных ролях Дженнифер Джейсон Ли Миша Бартон Баг Холл Длительность 100 мин … Википедия
Детям до 16 (фильм) — Детям до 16, Детям до шестнадцати название нескольких фильмов: Детям до шестнадцати (фильм, 2000) фильм США, 2000 год. Детям до 16 (фильм, 2010) фильм России, 2010 год … Википедия
детям — детьми, дети Словарь русских синонимов. детям сущ., кол во синонимов: 2 • дети (26) • детьми … Словарь синонимов
Детям не порча игрушка, а порча худая прислужка. — Детям не порча игрушка, а порча худая прислужка. См. ДЕТИ РОДИНЫ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Детям до шестнадцати (фильм, 2000) — Другие фильмы с таким же или схожим названием: см. Детям до шестнадцати (фильм). Детям до шестнадцати Skipped Parts Жанр … Википедия
Детям спички не игрушки - покупайте зажигалки — (от советского плаката Детям спички не игрушка не следует оставлять детям спички, т.к. они, играя, могут устроить пожар) о спичках в руках детей … Живая речь. Словарь разговорных выражений
Рыба с киви (детям от 2-х лет) — Кухня: Тип блюда: Время приготовления (минуты): 15 Продукты: Рецепт приготовления … Энциклопедия кулинарных рецептов
Соус на основе творога (детям от 18 месяцев) — Кухня: Тип блюда: Время приготовления (минуты): 5 Продукты: Рецепт приготовления … Энциклопедия кулинарных рецептов
Редька-пай (детям) — Кухня: Тип блюда: Продукты: Рецепт приготовления: В текущей категории (Детская кухня) … Энциклопедия кулинарных рецептов