(быть+с+кем)

ρ.δ. (στον ενστ. απαντά μόνο στο γ' ενκ. προσ. «есть» και παλ. στο γ' πλθ. προσ. «суть»; μελ. «буду», «будешь»; παρλθ. χρ. «был», «была», «было»; με άρνηση: «не был», «не была», «не было»; προστ. «будь»; μτχ. παρλθ. χρ. «бывший»; επιρ. μτχ. будучи)

1. υπάρχω, είμαι• υφίσταμαι•

2. εχω•

|| βρίσκομαι•

3. παραβρίσκομαι, είμαι παρών•

4. γίνομαι•

5. (συνδετικό ρ. στο περιφραστικό κατηγόρημα) είμαι•

|| γίνομαι, καθίσταμαι•

6. (βοηθτ. ρ.) είμαι•

7. (μόριο μέλλοντα) θα•

εκφρ.

быть может – κ. может быть βλ. στη λ. мочь ¹•

быть так – ας είναι (ας γίνει) έτσι•

быть (чему) – απαραίτητα, οπωσδήποτε θα συμβεί•

быть беде – οπωσδήποτε θα έρθει συμφορά•

так и быть – ας γίνει (ας είναι) κι έτσι•

быть за кого – είμαι με το μέρος κάποιου•

быть за одно с кем – έχω τις ίδιες ιδέες με κάποιον, είμαι το ι’διο με κάποιον•

как -? – τι να γίνει;•

будь что будет – ας γίνει ό,τι θέλει•

была не была – πρέπει να ριψοκινδυνέψω, ό,τι βγει, ό,τι γίνει•

что будет, то будет – ό,τι γίνει ας γίνει, ό,τι έβρεξε, κατέβασε.

сов см. въедаться. въехать сов см. въезжать. вы (вас, вам, вами, о вас) мест, личн. (έ)σεϊς, ὑμεϊς:

прил βραχύς, σύντομος:

ж I. (действие) ἡ ἀντιγραφή, ἡ δακτυλογράφηση [-ις]·

2. (корреспонденция) ἡ ἀλληλογραφία:

(тебя, тебе, тобой) мест. личн. ἐσύ, σύ:

(вас, вам, вас, вами, о вас) πλθ. της προσ. αντων. β’ προσώπου «ты» έσεις•

тебя, тебе κ. (απλ.) те, тебя κ. (απλ.) те, тя, тобой, о тебе προσωπ. αντωνυμία 2^ου προσώπου ενκ.

εσύ•

|| ну тебя! άφησε με, ξεφορτώσου με•

ж

1. τό χέρι, ἡ χείρ / τό μπράτσο, ὁ βραχίονας [-ων] (от локтя до плеча):

2. (почерк) ὁ γραφικός χαρακτήρας, τό γράψιμο:

3. перен (протекция) разг τό μέσο[ν], ἡ προστασία· ◊ он его правая \рука εἶναι τό δεξί του χέρι· \рука не дрогнет δέν θά διστάσω· у меня \рука не поднимается δέν μοδ κάνει καρδιά· золотые руки а) ἡ χρυσοχέρα (о женщине), б) ὁ χρυσοχέρης (о мужчине)· сидеть сложа руки κάθομαι μέ σταυρωμένα τά χέρια· руки не доходят до чего-л. δέν Εχω καιρό ν' ἀσχοληθώ μέ κάτι· у него руки опускаются χάνει τό κουράγιο του· ру́кн прочь! κάτω τά χέρια!· играть в четыре \рукай παίζω κατρμαίν связать кого-л. по \рукаам δένω τά χέρια κάποιου· быть связанным по \рукаа́м и ногам εἶμαι δεμένος χεροπόδαρα· уда́рить по \рукаа́м (согласиться) δίνω χέρι, συμφωνώ· дать кому-л. по \рукаам τιμωρώ κάποιον, τσακίζω τά χέρια· ходить по \рукаам περνώ ἀπό χέρι σέ χέρι· прибрать к \рукаам что-л. βάζω κάτι στό χέρι, οἰκειοποιούμαι κάτι· \рукаам воли не давай! μή σηκώνεις χέρι!· в одни руки (продать, отпустить) στό ἀτομο, κατ' ίίτο-μο[ν]· брать что-л. в свой руки παίρνω στά χέρια μου, ἀναλαμβάνω κάτι· взять кого-л. в руки κάνω κάποιον του χεριοο μου· взять себя в руки συνέρχομαι, συγκρατούμαι· попасть кому-л. в руки πέφτω στά χέρια κάποιου· быть в \рукаах у кого-л. μ' ἐχει κάποιος στό χέρι· быть (находиться) в хороших \рукаах βρίσκομαι σέ καλά χέρια· это в наших (их, ваших, его и т. п.) \рукаах εἶναι στό χέρι μας (τους, του, σας)· носить кого-л. на \рукаах ἔχω κάποιον μή στάξει καί μή βρέξει· иметь на \рукаа́х ἔχω· умереть на \рукаах у кого-л. πεθαίνω στά χέρια κάποιου· на все ру́ки мастер πολυτεχνίτης· набить руку παίρνω τόν ἀέρα (τής δουλειάς), συνηθίζω σέ κάτι· марать руки λερώνω τά χέρια μου· умывать руки νίπτω τάς χείρας μου, πλένω τά χέρια μου· \рука руку моет погов. τό ἕνα χέρι νίβει τ' ἀλλο καί τά δυό τό πρόσωπο· \рука об руку χέρι μέ χέρι· на скорую руку разг πρόχειρα, στά πεταχτά· нечист на руку ἀπατεώνας, παλη-άνθρωιτος· под пьяную руку разг στό μεθύσι, μεθυσμένος· подать руку помощи δίνω βοήθεια· поднять ру́ку на кого-л. σηκώνω χέρι (επάνω σέ κάποιον)-наложи́ть ру́ку на что-л. βάζω χέρι σέ κάτι, βάζω στό χέρι κάτι· наложить на себя руки κάνω ἀπόπειρα αὐτοκτονίας, σηκώνω ἐπάνω μου χέρι· приложить ру́ку βάζω τό χεράκι μου, βοηθώ· нагреть себе руки на чем-л. κάνω τή μπάζα μου, βγάζω μίζα· выдать на руки δίνω στά χέρια· это дело его рук εἶναι δική του δουλειά· из рук в ру́ки, с рук на руки ἀπό χέρι σέ χέρι· из первых рук ἀπό πρώτο χέρι· из рук вон плохо κακά καί ψυχρά· все валится из рук δέν μπορώ νά κάνω δουλειά· как без рук без кого-чего-л. εἶμαι ἀνήμπορος, μοῦ κόβονται τά χέρια· не покладая рук ἀσταμάτητα, ἀκούραστα· не хватает рабочих рук δέν φτάνουν τά ἐργατικά χέρια· отбиться от рук γίνομαι ᾶτακτος, δέν πειθαρχώ· с ру́к сбыть ξεφορτώνομαι κάτι· ему́ все сходит с рук βγαίνω πάντα λάδι· это мне не с \рукай разг δέν μοῦ ἐρχεται βολικό· средней \рукай разг μέτριος, κοινός· просить чьей-л, \рукаи ζητώ τό χέρι (или τήν χείρα), ζητώ σέ γάμο· махну́ть \рукао́й на что-л. παρατάω κάτι· \рукаой подать πολύ κοντά, δίπλα· как \рукаой сняло что-либо разг πέρασε ἐντελώς· чужими \рукаами жар загребать погов. βάζω ἄλλον νά βγάλει τό φίδι ἀπό τήν τρύπα, βάζω ἄλλον νά βγάλει τά κάστανα ἀπ' τή φωτιά· ухватиться обеими \рукаами за что-л. ἀρπάζομαι (или πιάνομαι) ἀπό κάτι, δέχομαι μέ εὐχαρίστηση· сон в ру́ку τό ὀνειρο βγήκε· передать кого-л. в ру́ки правосудия παραδίδω κάποιον στά χέρια τής δικαιοσύνης· положа ру́ку на сердце μέ τό χέρι στήν καρδιά.

-я ουδ.

1. γνώμη•

2. πόρισμα, απόφαση•

прил

1. (на что-л.) σύμφωνος, ἔτοιμος νά δεχτώ/ ἔτοιμος (готовый):

2. (единодушный) σύμφωνος:

3. (гармонический) ἀρμονικός.

лингв.

1. прил σύμφωνος·

2. м τό σύμφωνο[ν].

нареч

1. ταυτόχρονα, σύγχρονα:

2. (одновременно, попутно) ταυτόχρονα [-ως] μαζί.

несов

1. κυττάζω, βλέπω, θεωρώ, παρατηρώ:

2. (осматривать \смотреть о враче) ἐξετάζω·

3. (фильм, спектакль и т. п.) βλέπω·

4. (присматривать за кем-л., за чем-л.) разг προσέχω, ἐπιβλέπω:

5. (считать кем-л., чем-л.) разг θεωρώ, βλέπω:

6. (быть обращенным куда-л.) βλέπω:

ж

1. ἡ ἀρχή, ἡ ἐξουσία:

2. \властьи мн. (лица, облеченные властью) οἱ ἀρχές:

м

1. (обязанность) τό καθήκο[ν], ἡ ὑποχρέωση [-ις], τό χρέος:

2. (взятое взаймы) ἡ ὁφειλή, τό χρέος; брать в \долг δανείζομαι, παίρνω δανεικά· дава́ть в \долг δανείζω, δίνω δανεικά· делать \долгй χρεώνομαι, κάνω χρέη· отдавать \долг πληρώνω τό χρέος· влезать в \долги́ разг μπαίνω στά χρέη· ◊ быть в \долгу́ перед кем-л. ὁφείλω σέ κάποιον, ἔχω ὑποχρέωση σέ κάποιον не оставаться в \долгу́ ἀνταποδίδω τήν ἐξυπηρέτηση, ξοφλάω τήν ὑποχρέωση· первым \долгом πρώτα πρῶτα, πρώτα ἀπ' ὅλα· быть по́ уши в \долгах, в \долгу́ как в шелку погов. εἶμαι πνιγμένος στά χρέη, εἶμαι καταχρεωμένος· \долг платежом красен погов. τό δῶρο θέλει ἀντίδωρο· отдать последний \долг усопшему ἀποχαιρετώ τόν νεκρό.

ж τό πόδι, τό ποδάρι, ὁ ποῦς (ступня)/ χό σκέλος, ἡ κνήμη, ἡ γάμπα (от ступни до колена):

м в разн. знач. ἡ γλώσσα; \язык колокола ἡ γλώσσα τής καμπάνας· \язык пламени ἡ φλόγα, ἡ γλώσσα τής φωτιΐϊς· обложенный \язык γλώσσα μέ ἐπίχρισμα· вареный (копченый) \язык ἡ βραστή (ή καπνιστή) γλώσσα· злой \язык ἡ κακιά γλώσσα· острый на \язык ἔχει τσουχτερή γλώσσα· ΗΗοετρέΗΗΐιΐΐ \язык ἡ ξένη γλώσσα· греческий \язык ἡ ἐλληνική γλώσσα· литературный \язык ἡ λογοτεχνική γλώσσα· разговорный \язык ἡ ὁμιλούμενη (γλώσσα)· живой (мертвый) \язык ἡ ζωντανή (ἡ νεκρή) γλώσσα· показать \язык а) (врачу) δείχνω τή γλώσσα, б) (из озорства) βγάζω τή γλώσσα μου· прикусить \язык прям., перен δαγκάνω τή γλώσσα μου· владеть \языко́м κατέχω μιά γλώσσα· знающий \языкй γλωσσομαθής· ◊ добыть \языка воен. πιάνω γλώσσα, πιάνω αἰχμάλωτο γιά πληροφορίες· высунув \язык μέ τή γλώσσα ἔξω· попридержи́ \язык! разг μάζεψε τή γλώσσα σου!· держать \язык за зубами δέν λέγω πολλά λόγια· тянуть за \язык кого́-л. ὑποχρεώνω κάποιον νά μιλήσει· развязать \язык кому-л. λύνω τή γλώσσα κάποιου· быть несдержанным на \язык δέν μετρώ τά λόγια μου· быть бойким на \язык πάει ἡ γλώσσα μόυ ροδάνι· злые \языки́ говорят οἱ κακές γλώσσες λενε· у него́ отнялся \язык κατάπιε τή γλώσσα του· у него́ \язык без костей εἶναι πολυλογάς· у него длинный \язык δέν κρατἄ τή γλῶσσα του· у него́ \язык хорошо подвешен ἔχει ἀκονισμένη τή γλώσσα του· у него что на уме, то и на \языке τα λεω ὅλα, δέν κρύβω τίποτε· у меня \язык чешется разг μέ τρώει ἡ γλώσσα μου· э́то слово сорвалось у меня с \языка μοῦ ξέφυγε· это слово вертится у меня на \языке τήν ἔχω τή λεξη στό στόμα μου καί δέν μπορώ νά τή βρώ· трепать \языко́м φλυαρώ· найти общий \язык с кем-л. Ερχομαι σέ συνεννόηση μέ κάποιον \язык до Киева доведет ρωτώντας πάει κανείς στήν Πόλη· \язык мой \язык враг мой λανθάνουσα ἡ γλώσσα λέει τήν ἀλήθεια.

-ы θ.

πόδι•

μτφ. στήριγμα•

εκφρ.

без (задних) ног – μου κόπηκαν τα πόδια (από την κούραση)•

в -ах – το μέρος του κρεβατιού των ποδιών (απέναντι του κεφαλόκλινου)•

к нога! – (στρατ. παράγγελμα) παρά πόδα!•

на -ах – στα πόδια•

уснуть на -ах – α) κοιμάμαι ορθός, β) σε κίνηση, στα πόδια, επί ποδός. γ) όχι στο κρεβάτι•

перенести грипп на -ах – περνώ τη γρίπη στα πόδια (ορθός)•

деревянная нога – ξύλινο πόδι (ξυλοπόδαρο)•

нога за -у идти (ташиться, плестись) – αργοβαδίζω,βαδίζω σαν τη χελώνα, καρκινοβατώ•

взять -у – παίρνω βήμα•

дать -у – δίνω βήμα•

быть на дружеской (короткой) - – έχω φιλικές (στενές) σχέσεις•

стать на дружескую (короткую) -у – αποκατασταίνω φιλικές (στενές) σχέσεις•

быть {стоять)на равной - с кем – απευθύνομαι ως ίσος προς ίσον•

поставить (организовать) что на какую -у – προσαρμόζω (οργανώνω) κατά το υπόδειγμα (τρόπο) κάποιου•

еле (едва, насилу) -и волочить (тасканогать) – μόλις μπορώ και σέρνω τα πόδια• (стоять) одной -ой в могиле (в гробу)• ногаодна нога в могиле (в гробу) με το ένα πόδι στον τάφο ή στο λάκκο, (είναι) του θανατά•

идти ή шагать (нога) в -у – κυρλξ. κ. μτφ. συμβαδίζω•

кланяться в -и кому – προσκυνώ, φιλώ τα πόδια κάποιου•

стать(встать ή поднять(ся) на -и – α) σηκώνομαι στα πόδια, αναρρώνω, β) ανακτώ δυνάμεις, αναστηλώνομαι•

слетать на одной - – έ πηγαίνω και γυρίζω στα πεταχτά, πετιέμαι•

поставить (поднять) на -и – α) θεραπεύω, αναστηλώνω, β) ανατρέφω, μεγαλώνω (ώσπου να γίνει αυτοτελής). γ) ξεσηκώνω, αναστατώνω, κινητοποιώ•

стоять на (своих, собственных)-ах – στηρίζομαι μόνο στον εαυτό μου•

стоять на -ах крепко (прочно) – στέκομαι γερά στα πόδια (είμαι αυτοτελής, αυτεξούσιος)•

хромать на обе ноги – α) κουτσαίνω από τα δυό πόδια, δεν πάει καθόλου καλά (η υπόθεση, δουλειά κ.τ.τ.), β) έχω τελείως άγνοια, (μεσάνυχτα)• την παθαίνω, πέφτω σε γκάφα•

вертеться (путаться, мешать(ся) под -ами – γίνομαι τσιμπούρι (κουνούπι), ενοχλώ επίμονα•

валить с ног – ρίχνω κάτω (εζασθενώ)•

валиться (падать) с ног – πέφτω από τα πόδια μου (κατεξαντλούμαι, εξασθενίζω)•

на широкую (большую, барскую) -у – πλούσια, πλουσιοπάροχα, αρχοντικά•

встать с левой ή не с той -и – σηκώνομαι μαχμουρλής, βαριόθυμος εξοργισμένος•

ни -ой к кому – δεν πατάω ούτε στο κατώφλι κάποιου (δεν επισκέπτομαι καθόλου)•

со всех ног – ολοταχώς, τρεχάλα•

давай Бог -и – τρεχάλα να δουν τα μάτια σου (αφάνταστη ταχύτητα)•

левой -ой делать – φτιάχνω όπως-όπως, άσχημα, άτεχνα•

одно нога здесь,(а) другая там – πηγαίνω και επιστρέφω γρήγορα, πετάγομαι•

откуда -и взялись – (απο) που βρέθηκε τέτοια μεγάλη ταχύτητα•

чего моя нога – χό•

нога чет – τι θέλω εγώ εκεί, τι μου χρειάζεται εμένα (για άσκοπες ενέργειες)•

чтобы -и чьей не было у кого – γα μην πατήσει το πόδισε κάποιον (να μην επισκεφτεί).

стать ¹

стану, станешь ρ.σ.

1. στέκομαι όρθιος, στέκομαι, ίσταμαι•

|| σηκώνομαι, εγείρομαι•

2. οτα.\ίατίύ, σταθμεύω•

|| καταλαβαίνω, πιάνω θέση (για μάχη).

3. μτφ. παίρνω θέση, τοποθετώ τον εαυτό μου.

4. ξεσηκώνομαι (για αγώνα)•

|| ανατέλλω• βγαίνω• ανεβαίνω, υψώνομαι•

|| παλ. αρχίζω• σηκώνομαι•

|| (διαλκ.) επέρχομαι, γίνομαι•

5. σταματώ, ανακόπτω (κίνηση, πορεία)•

|| παύω•

|| (για ποτάμι) παγώνω. || (για πάγο) σχηματίζομαι, γίνομαι κατάλληλος (για χιονοδρομία).

6. (απλ.) στοιχίζω.

εκφρ.

стать во главе – μπαίνω επικεφαλής•

стать между кем – μπαίνω στη μέση (παρακινώ τον έναν κατά του άλλου)•

стать на квартиру к кому – βλ. встать на квартиру; стать на лд αρχίζω να παγοδρομώ•

стать на лыжи – αρχίζω χιονοδρομία με σκι•

стать на путь – βλ. встать на путь• стать на учт είμαι γραμμένος (στον κατάλογο μιας οργάνωσης)•

стать на якорь – στσ.μσ.τώ, ρίχνω άγκυρα•

стать у власти – παίρνω την εξουσία.

стать ²

стану, станешь ρ.σ.

1. (ως συνδετικό ρ. στο περιφραστικό κατηγόρημα)• αρχίζω• γίνομαι•

2. η οριστική του ενεστώτα σχηματίζει το μέλλοντα διαρκή αντί του «буду», «будешь»•, я не стану есть δε θα τρώγω•

3. συμβαίνω, λαβαίνω χώρα, γίνομαι• αποβαίνω.

4. απρόσ. υπάρχω. || (με αρνητ ικό μόριο) δε θα υπάρχω, θα έχω πεθάνει•

5. παλ. αρκώ, φτάνω•

εκφρ.

стало быть – κ. (απλ.)• стало (παρνθ. λ.) συνεπώς• δηλαδή•

- ло быть вам не хочется работать – δηλαδή δε θέλεις να δουλέψεις•

стать нет с кого ή от кого – (απλ.) απ αυτόν όλα να τα περιμένεις.

статься

βλ. ρ. ενεργ. φ. (3 σημ.).

стать ³

-и, γεν. πλθ. -ей θ.

1. κορμοστασιά, παράστημα• σουλούπι, φιγούρα.

2. μτφ. χαρακτήρας, ιδιότητα, ψυχοσύνθεση.

3. (ως κατηγ.) είναι ευπρεπές. || χρησιμότητα, ανάγκη. || (με το αρνητικό μόριο не)• δεν ταιριάζει, δεν αρμόζει, δεν πρέπει,

εκφρ.

под стать – α) ομοιάζω με, όμοιος με σαν. β) ανάλογα, αντίστοιχα• παράλληλα.

-и, προθτ. о тени, в тени, πλθ. тени -ей θ.

1. σκιά, ίσκιος•

2. σκοτεινό μέρος εικόνας•

|| η ριχνόμενη σκιά•

|| έκφραση φόβου, θλίψης κ.τ.τ. грустные -и на е лице έκφραση θλίψης στο πρόσωπο της.

3. μτφ. ίχνος αδύνατο, σημαδάκι•

4. σιλουέτα, φιγούρα.

5. φάσμα, φάντασμα, ίσκιωμα (σκιά πεθαμένου).

εκφρ.

ночная (вечерная) тень; тень ночи – το σούρουπο•

бросать (кидать) тень на кого-что – αμαυρώνω την αξιοπρέπεια κάποιου•

навести тень (на плетень, на ясный день) – συσκοτίζω σκόπιμα• θολώνω τα νερά•

быть (сделать(ся) -ью – α) ακολουθώ κάποιον σαν τη σκιά του.

|| είμαι η σκιά κάποιου (είμαι υποχείριο κάποιου)•

он тень и голос кого – αυτός είναι σκιά και φερέφωνο κάποιου•

держаться (быть, стоять) в -и – δε θέλω να φαίνομαι, να επιδείχνομαι• κρατιέμαιστην αφάνεια•

оставлять в -и что – αφήνω κάτι σκοτεινό (ασαφές, αδιευκρίνιστο)•

ходить, (идти, следовать) за кем как тень – παρακολουθώ κάποιον άγρυπνα, τον παίρνω στο κοντό, σαν τη σκιά του•

тень падает на кого-что – αμαυρώνεται η αξιοπρέπεια κάποιου• (одна) тень осталось от кого έγινε σαν το ίσκιωμα (κάτισχνος)•теньи под глазами οιδήματα (σακκουλίτσες)κάτω από τα μάτια.