Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

vindicare

  • 1 vindicare

    1) заявлять притязание, требовать чего, отыскивать свое право;

    vindicatio, требование чего судебным порядком, honori suo vindic. aliquid (1. 7 pr. D. 1, 16. 1. 6 § 6 D. 1, 18. 1. 24 D. 26, 5);

    vacationem (1. 7 D. 50, 7);

    libertatem (1. 40 § 1 D. 29, 1. 4 C. 6, 9. 1. 2 § 2. 1. 4 § 3 D. 26, 6);

    fisco vindicari = confiscari (1. 21 D. 34, 9); особ. обозн. a) требовать судебным порядком, на основании права собственности, выдачи вещи от владеющего ею; (rei) vindicatio, вещный иск (in rem actio), которым защищается собственность в тех случаях, когда собственник вследствие нарушения своего права теряет владение вещью; цель иска - признать право собственности и возвратить вещь истцу (tit. D. 6, 1. C. 3, 32. cf. § 15 I. 4, 6. 1. 25 pr. D. 44, 7. 1. 16 § 7 D. 5, 3. 1. 49 § 1 D. 6, 1);

    per vindicationem legare, legatum обозначает по древнему p. праву отказ, по которому отказоприниматель (легатарий) приобретал право собственности на отказанную вещь с момента вступления наследника в наследство, и в качестве квиритского собственника имел право отыскивать отказанную вещь посредством виндикации;

    legatum per vindicationem был вид (форма) назначения отказов (Gai, II. 192-200. Ulp. XXIV. 2. 3. 7. Vat. § 47. 57. 83 seq.);

    b) всякое нарушение в осуществлении сервитутов дает право на вещный иск, наз vindicatio servitutis (actio confessoria); эта виндикация была, вероятно, сначала той же самой виндикацией, которой защищалось перед судом право собственности: vindicare servitutem (1. 4 pr. D. 8, 1. 1. 2 § 1 D. 8, 5. 1. 9 D. 39, 1), vindic. viam (1. 1. 4 § 5 D. 8, 5);

    usumfructum (1. 21 § 3 D. 44, 2);

    c) относительно осуществления залогового права посредством actio hypothecaria источники говорят: vindicare pignus (1. 16 § 3. 1. 28 D. 20, 1): d) отыскивать какое-либо право судебным порядком (asserere) (1. 12 pr. D. 10, 4. 1. 32 eod).

    2) = ulcisci, мстить, карать, наказывать (1. 18. 26 D. 29, 5);

    adulterium (1. 13 § 2 D. 48, 5);

    se vindic. (1. 2 § 5 D. 5, 1).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > vindicare

  • 2 vindico

    vindicare, vindicavi, vindicatus V
    claim, vindicate; punish, avenge

    Latin-English dictionary > vindico

  • 3 vindico

    vindĭco (vendĭco), āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] réclamer en justice, revendiquer, se faire adjuger provisoirement. [st2]2 [-] revendiquer, réclamer, s'attribuer, s'arroger, chercher à recouvrer. [st2]3 [-] délivrer, défendre, garantir, protéger contre. [st2]4 [-] tirer vengeance de, punir. [st2]5 [-] venger.    - rem publicam in libertatem ex dominatu vindicare: arracher l'État à la tyrannie et lui rendre la liberté.    - in libertatem aliquem vindicare: [ramener qqn vers la liberté] = rendre à qqn la liberté.
    * * *
    vindĭco (vendĭco), āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] réclamer en justice, revendiquer, se faire adjuger provisoirement. [st2]2 [-] revendiquer, réclamer, s'attribuer, s'arroger, chercher à recouvrer. [st2]3 [-] délivrer, défendre, garantir, protéger contre. [st2]4 [-] tirer vengeance de, punir. [st2]5 [-] venger.    - rem publicam in libertatem ex dominatu vindicare: arracher l'État à la tyrannie et lui rendre la liberté.    - in libertatem aliquem vindicare: [ramener qqn vers la liberté] = rendre à qqn la liberté.
    * * *
        Vindico, vindicas, pen. cor. vindicare. Cic. Venger, Prendre vengeance, Punir.
    \
        Mortem vindicare alicuius. Plin. Venger.
    \
        Peccata moribus et iudiciis vindicare. Cic. Punir les faultes par la commune observance et forme de juger.
    \
        Peccatum in altero vindicare. Cic. Punir.
    \
        Vindicare se ab aliquo. Seneca. Se venger de quelcun.
    \
        In posterum diem vindicari. Liu. Avoir la recreance jusques au jour apres ensuyvant.
    \
        Vindicatum est, Impersonale. Cic. In ciues nostros persaepe est seuere ac vehementer vindicatum. Noz citoyens ont esté severement puniz.
    \
        Vindicare. Cicero. Pecunia quae nos a tributis posset vindicare. Delivrer et mettre en liberté.
    \
        Ab interitu vindicare. Plinius iunior. Mettre en seureté de ne point perir.
    \
        A labore vindicare. Cic. Exempter de peiner.
    \
        Ab obliuione et silentio hominum vindicare. Cic. Faire que quelque chose ne vienne en oubli.
    \
        Aliquem a vitiis omnibus vindicare. Cic. Eximer de touts vices et descharger, L'affranchir.
    \
        In libertatem vindicare. Cic. Mettre en liberté.
    \
        Vindicare libertatem. Caesar. Defendre sa liberté, Se remettre en liberté.
    \
        Vindicare se ad suos. Cic. Se rendre sain et sauve en sa maison.
    \
        Vindicare se existimationi hominum. Cic. Se mettre et maintenir en la bonne estime et reputation des hommes.
    \
        Vindica te tibi. Seneca. Pren le loisir de penser à tes affaires. B.

    Dictionarium latinogallicum > vindico

  • 4 vindico

    vindĭco (on account of a supposed derivation from venum - dico, also written vendĭco), āvi, ātum, 1 (collat. form, acc. to the 3d conj., VINDICIT, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1 fin.), v. a. [vim - dico, prop. to assert authority, viz. in a case where legal possession of a thing claimed is refused; hence, transf.], to lay legal claim to a thing, whether as one's own property or for its restoration to a free condition.
    I.
    Lit.: IN. IVS. DVCITO. NI IVDICATVM FACIT AVT QVIS ENDO EOM IVRE VINDICIT, i. e. eum in jure vindicat, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf., on the form of laying claim to disputed personal property, Gai Inst. 4, 16:

    vindicare sponsam in libertatem,

    Liv. 3, 45, 11; cf. id. 3, 48, 5; 3, 46, 7:

    puellam,

    id. 3, 46, 3:

    ita vindicatur Virginia spondentibus propinquis,

    id. 3, 46, 8.—
    II.
    Transf., in gen. (freq. and class.; cf. assero).
    A.
    To lay claim to as one's own, to make a claim upon, to demand, claim, arrogate, assume, appropriate a thing:

    omnia non Quiritium sed sapientium jure pro suis vindicare,

    Cic. Rep. 1, 17, 27:

    videor id meo jure quodam modo vindicare,

    id. Off. 1, 1, 2:

    Homerum... Chii suum vindicant,

    id. Arch. 8, 19:

    ortūs nostri partem patria vindicat,

    id. Off. 1, 7, 22:

    maximam partem quasi suo jure Fortuna sibi vindicat,

    id. Marcell. 2, 6:

    ceterarum rerum quae sunt in oratore, partem aliquam sibi quisque vindicat,

    id. Or. 19, 69:

    quod neque summi imperatores... sibi umquam vindicare sunt ausi,

    Quint. 1, prooem. §

    14: partem oneris tui mihi vindico,

    Plin. Ep. 6, 32, 2:

    majestatem sibi,

    id. Pan. 42, 1:

    partis sibi aequas potentiae,

    Suet. Tib. 50; id. Tit. 5; Sen. Ira, 3, 30, 3; id. Cons. Helv. 3, 9; id. Q. N. 1, 1, 10; Val. Max. 4, 3, 1; 5, 3, ext. 2; cf. Plin. Pan. 8, 2; Val. Max. 4, 5, 3: iniquissima haec bellorum condicio est; prospera omnes sibi vindicant, adversa uni imputantur, Tac. Agr. 27:

    victoriae majore parte ad se vindicatā,

    Liv. 44, 14, 8:

    decus belli ad se,

    id. 9, 43, 14:

    tanta tamen universae Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, ut, etc.,

    should be maintained, vindicated, Caes. B. G. 7, 76:

    Trasimenum pro Tarsimeno multi auctores... vindicaverunt,

    have adopted, Quint. 1, 5, 13; so id. 1, 5, 26:

    vindicet antiquam faciem, vultusque ferinos Detrahat,

    reassume, Ov. M. 2, 523.— Poet., with inf.:

    vindicat hoc Pharius dextrā gestare satelles,

    Luc. 8, 675.—
    B.
    To place a thing in a free condition.
    1.
    In libertatem vindicare, to set free, to free, emancipate:

    in libertatem rem populi,

    Cic. Rep. 1, 32, 48:

    ex dominatu Ti. Gracchi in libertatem rem publicam,

    id. Brut. 58, 212:

    rem publicam afflictam et oppressam in veterem dignitatem ac libertatem,

    i. e. to restore, id. Fam. 2, 5, 2:

    Galliam in libertatem,

    Caes. B. G. 7, 1:

    se et populum Romanum in libertatem,

    id. B. C. 1, 22.—
    2.
    To deliver, liberate, protect, defend:

    te ab eo vindico et libero,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9:

    nos a verberibus, ab unco, a crucis terrore neque res gestae neque acta aetas neque vestri honores vindicabunt?

    id. Rab. Perd. 5, 16:

    sapientia sola nos a libidinum impetu et formidinum terrore vindicat,

    id. Fin. 1, 14, 46:

    quin ab hoc ignotissimo Phryge nobilissimum civem vindicetis?

    id. Fl. 17, 40:

    aliquem a miseriis morte,

    id. Brut. 96, 329:

    a molestiā,

    id. Q. Fr. 1, 4, 2:

    a labore,

    id. Sull. 9, 26:

    domum suam a solitudine,

    id. de Or. 1, 45, 199:

    laudem summorum oratorum ab oblivione hominum atque a silentio,

    rescue, id. ib. 2, 2, 7:

    sed ab hac necessitate egregie vos fortuna vindicat,

    Liv. 37, 54, 10:

    corpora a putrescendo (sal),

    Plin. 31, 9, 45, § 98:

    ebur a carie (vetus oleum),

    id. 15, 7, 7, § 32:

    capillum a canitie,

    id. 28, 11, 46, § 164:

    se non modo ex suspitione tanti sceleris, verum etiam ex omni hominum sermone,

    Cic. Sull. 20, 59:

    perpetienda illa fuerunt, ut se aliquando ad suos vindicaret,

    might restore, id. Rab. Post. 9, 25:

    quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides,

    sets free, Ov. M. 11, 213:

    tandem absolutus vindicatusque est (reus),

    Plin. Ep. 4, 9, 1.—
    C.
    With respect to some wrong perpetrated (cf. ulciscor), to avenge, revenge, punish; to take vengeance on any one; make compensation for:

    omnia quae vindicaris in altero, sibi ipsi vehementer fugienda sunt,

    Cic. Verr. 2, 3, 2, § 4:

    maleficium in aliis vindicare,

    id. Sull. 6, 19:

    facinus in nullo etiam,

    id. Verr. 2, 3, 84, § 194:

    dolum malum et legibus,

    id. Off. 3, 15, 61. acerrime maleficia, id. Rosc. Am. 5, 12:

    consensionem improborum supplicio omni,

    id. Lael. 12, 43:

    eam rem quam vehementer,

    id. Quint. 7, 28:

    Ti. Gracchi conatus perditos,

    id. Off. 1, 30, 109:

    necem Crassi,

    Ov. F. 6, 468:

    offensas ense,

    id. Tr. 3, 8, 40:

    fortuita non civium tantummodo sed urbium damna principis munificentia vindicat,

    Vell. 2, 126, 4.— Impers. pass.:

    fateor non modo in socios, sed etiam in cives militesque nostros persaepe esse severe ac vehementer vindicatum,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 133:

    vindicandum in eos,

    Sall. J. 31, 18:

    vindicatum in eos, qui, etc.,

    id. C. 9, 4; cf.:

    in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, quo diligentius, etc.,

    Caes. B. G. 3, 16.—
    2.
    Transf. (after the analogy of ulcisci): vindicare se ab (de) aliquo, to revenge one's self upon one:

    se ab illo,

    Sen. Ben. 6, 5, 3:

    se de fortunā praefationibus,

    Plin. Ep. 4, 11, 14.— Pass.:

    quantā saevitiā opus erat, ut Sulla de Mario vindicaretur,

    Flor. 3, 21, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > vindico

  • 5 rächen

    rächen, jmd. od. etwas, ulcisci alqm od. alqd (für jmd. od. etwas infolge des Zorns über ein zugefügtes Unrecht aus eigener Machtvollkommenheit Rache nehmen). – vindicare alqm od. [1910] alqd (gesetzmäßig Genugtuung verschaffen, ahnden, bes. v. Gesetzen u. von der Obrigkeit). – persequi alcis poenas (der Rache für jmd. od. etwas nachgehen). – poenas alcis rei ex petere (Strafe nehmen, fordern für jmd. od. etwas). – persequi alqd (als rächender Verfolger bestrafen). – jmds. Tod r., alcis mortem (od. necem) ulcisci od. vindicare oder persequi: jmd. (jmds. Tod) durch das Blut jmds. r., alci oder alcis manibus sanguine alcis parentare. sich rächen, iniurias ulcisci oder persequi: sich an jmd. r. (für erlittenes Unrecht), ulcisci oder persequi alcis iniurias: ulcisci alqm pro acceptis iniuriis; vindicare in alqm; poenas expetere ab alqo: sich an jmd. für eine Person od. Sache od. eine Person od. Sache an jmd. r., ulcisci alqm pro alqo od. pro alqa re (jmd. rächend bestrafen für etc.); vindicare alqd ab alqo (etw. rächend ahnden an jmd.); poenas alcis oder alcis rei repetere ab alqo (Strafe für etwas von jmd. fordern). – jmd. rächen wollen, alqm ultum ire: etwas nicht rächen, inultum et impunitum dimittere alqd; relinquere alqd: sich nicht rächen, iniurias acceptas non persequi; iniuriam inultam et impunitam dimittere.

    deutsch-lateinisches > rächen

  • 6 Мстить

    - poenam sumere; ulcisci (aliquem); exsequi (violata jura; delicta; injurias); vindicare (injuriam alicujus et dignitatem); parentare; persequi (aliquem); piare; poenas injuriae ab hoste expetere; injuriae acceptae poenas sumere / exigere; injuriam acceptam vindicare;

    • мстить за что-л. - ulcisci aliquid, pro aliqua re;

    • мстить кому-л. - vindicare se ab, de aliquo; ultionem ab, ex aliquo petere;

    • мстить за кого-л. - ulcisci aliquem (patrem, virum и кому-л. - inimicum);

    • (ото)мстить за чью-л. смерть - vindicare mortem alicujus;

    • мстить за смерть друга - amici mortem ulcisci;

    • быть отмщённым - ulcisci (ulta ossa patris);

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > Мстить

  • 7 bestrafen

    bestrafen, jmd., punire alqm. – poenā afficere alqm (mit Strafe belegen, z. B. alqm tantā poenā, quanta etc.). – poenam capere od. exigere de alqo. poenas ab alqo petere, expetere. supplicium sumere de alqo (zur Strafe ziehen). – poenas ab alqo repetere (zur Vergeltung büßen lassen). – in alqm animadvertere od. vindicare (ein Vergehen an jmd. ahnden; anim. auch durch Schläge, verberibus). – exemplum in alqm edere od. facere (ein Beispiel an jmd. statuieren, zur Warnung u. Abschreckung anderer). – multare alqm (mit einer Strafe belegen, die einen fühlbaren u. schmerzlichen Verlust nach sich zieht, bes. von Geld- und Lebensstrafen, dah. mit dem Zus. exsilio, vinculis, pecuniā, morte). – castigare alqm (züchtigen, um zu bessern, verbis od. verberibus). – etw. b., poenam sumere pro alqa re; alqd vindicare (ahnden), castigare (züchtigen); alqd ulcisci, persequi od. verb. ulcisci et per. sequi (etwas strafend ahnden od. rächen). – auf der Stelle b., poenam repraesentare: jmd. ebenso b. wie den Bruder, alqm eādem quā fratrem poenā afficere: jmd. hart b., alqm gravi poenā afficere: auf das empfindlichste, quam acerbissimum supplicium sumere de alqo: auf das grausamste, in alqm omnia exempla cruciatusque edere: etwas auf das strengste b., acerrime vindicare alqd: mit dem Leben b., in caput alcis animadvertere: mit dem Tode b., morte punire od. multare. – bestraft werden, puniri; plecti (durch Prügel u. dann übh.); auch poenas dare, solvere, persolvere, pendĕre, expendĕre, von jmd., alci, wegen etwas, alcis rei (Strafe geben): mit dem Tode bestraft werden, poenas capite luere: unschuldig b. werden, innoxium plecti: Hoffnung, nicht b. zu werden, spes impunitatis. Bestrafer, punītor. – castigator (Züchtiger). – vindex (Ahnder). – ultor (Rächer).

    deutsch-lateinisches > bestrafen

  • 8 освобождать

    liberare [1]; abalienare [1] (aliquem metu); abducere [o, xi, ctum] (a malis); excipere [io, cepi, ceptum] (aliqum e servitute); expedire [4] (aliquem ex servitute; aliquem aliquā re; ab [de [e]x] aliquā re); vindicare [1] (in libertatem; aliquem; Galliam; virginem ad saxa revinctam; aliquem ab omnibus vitiis); emancipare [1]; solvere [o, lvi, lutum]; absolvere; dissolvere; exsolvere; resolvere; vacationem dare [o, dedi, datum]; aliquid vacuum facere [io, feci, factum]; reclinare [1]; emittere; explicare [1]; manumittere [o, misi, missum]; purgare [1]

    • освободить мышление от привычных представлений cogitationem ab consuetudine abducere

    • освободив правую руку expedita dextra

    • освободить государство от владычества патрициев vindicare rem publicam a patrum dominatione

    • освободить кого-л. от чьего-л. господства vindicare aliquem ex dominatu alicujus in libertatem

    • кто-л. освобожден от военной службы alicujus militiae vacatio est

    • освобождать из плена recuperare [1]

    • освобождать от занимаемой должности loco movēre [eo, movi, motum]

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > освобождать

  • 9 требовать

    poscere [o, poposci] (aliquid sibi); deposcere; exposcere; petere [o, ii, itum]; expetere; competere; postulare [1] (aliquid ab aliquo); expostulare; quaerere [o, sivi, situm] (illud quaerit eloquentiam); requirere (misericordiam); exquirere; exspectare [1]; assumere [o, mpsi, mptum] (sibi nihil); appellare [1]; egēre [eo, ui]; indigēre; flagitare [1]; rogare [1]; desiderare [1]; exigere [o, egi, actum]; velle [volo, volui]; vindicare [1] (sibi aliquid); stipulari [or, atus sum]; (шумно) fremere [o, ui, itum] (f. Arma; aliquem praevaricatum)

    • это требует большой тщательности hoc requirit magnam diligentiam

    • это требует немалого упражнения res eget exercitatione non parva

    • требовать от кого-либо exigere (petere, repetere, rogare, stipulari) ab aliquo

    • требовать изъявления покорности poscere aliquem aquam terramque

    • требовать у кого-л. чего-л. poscere aliquem [ab aliquo] aliquid

    • требовать назначения кого-л. полководцем poscere aliquem imperatorem

    • от меня требуют чего-л. poscor aliquid

    • кто-л. требует от кого-л. чего-л. aliquid ab aliquo postulatur

    • требовать вознаграждения appellare mercedem

    • требовать с кого-л. уплаты денег appellare aliquem de pecunia

    • не требуйте, чтобы я напомнил вам nolite a me commoneri velle

    • требовать свободы для кого-л. vindicare aliquem in libertatem

    • требовать все как свою собственность omnia pro suis vindicare

    • требуй сколько тебе угодно quantumvis stipulare

    Большой русско-латинский словарь Поляшева > требовать

  • 10 contumelia

    contumēlia, ae, f. (contemno), jede jmds. sittliches Gefühl, Ehre u. Würde herabwürdigende Handlung od. Rede, die Ehrenkränkung, die entehrende, entwürdigende Beschimpfung, der entehrende, entwürdigende Schimpf, die Schmach, in Worten auch = die Schmähung, die Schmährede, Verunglimpfung, der beleidigende, ehrenrührige Ausdruck od. Ausfall (vollst. verborum c.), in Taten = die entehrende, entwürdigende, empörende Mißhandlung, der beleidigende usw. Übermut (vollst. rerum c.), I) eig., einer Pers.: a) übh.: contumeliae acerbiores principibus solent esse, quam iniuriae, Sen.: maledictio nihil habet propositi praeter contumeliam; quae si petulantius iactatur, convicium, si facetius, urbanitas vocatur, Cic.: alterum genus (facetiarum), in quo nulli aculei contumeliarum insunt, Cic. – contumeliā dignus, Cic.: contumeliis obnoxius, Suet. u. Plin. ep.: contumeliae plenum ludibrium, Val. Max. – c. mea (meine, gegen mich), Cic.: contumeliae graves od. gravissimae, Vell. u. Cic.: insignis despecti senatus c., Suet.: an esse ulla maior aut insignitior c. potest, quam etc., Liv. – accipere tantam contumeliam, Caes.: accipere alqd ad od. in contumeliam, etw. für eine Schm. halten, sich durch etw. in seiner Ehre gekränkt fühlen, Ter. u. Curt.: addere contumeliam iniuriae Phaedr.: nullam adhibere memoriam contumeliae, kein Gedächtnis haben für eine B., Nep.: adicere verborum contumelias, Sen. rhet.: afficere alqm contumeliā, Sen., pari contumeliā, Lentul. in Cic. ep., contumeliis, Sen. rhet.: contumeliā appellare alqm perfugam, jmd. Üb. schimpfen, Caes.: arcere ferro eam contumeliam, Liv. – demere (jmdm. abnehmen, zurücknehmen) contumeliam, Liv.: depellere omni vi contumeliam iniuriamque, Liv.: descendere palam ad gravissimas verborum contumelias, Caes.: dicere alci contumeliam od. contumelias, Plaut. u. Ter.: dicere contumelias in Caesarem, Tac.: ultro dicere contumelias, Liv. – istaec quidem contumelia est, Ter.: quid est, si hoc non contumelia est? Ter. – contumelia est m. Inf., Sen. de const. sap. 16, 4. – edere in corpora ipsorum, in liberos, in coniuges infandas contumelias, Liv.: effundere contumelias et invidiam in populum Rom. (in einer Rede), Tac.: exsequi (bestrafen) contumelias suas nullā crudelitate, Sen.: exstingui non posse eam contumeliam, Plin. ep. – facere (alci) contumeliam, eine B., eine Schm. antun, Cato, Komik., Liv. u. Sen. ( nur Anton. b. Cic. Phil. 3, 22 cont. facere = eine B. erleiden): ferre aequo animo contumeliam, Iustin.: quae contumelia eum non fregit, sed erexit, Nep. – imponere alci tantam contumeliam, Sall., u. alci contumelias, Gracch. fr., u. alci privatim plurimas iniurias contumeliasque, Cic.: inferre alci contumeliam, Vell.: interrogare alqm verborum contumeliā, Caes.: alternis versibus intorquentur inter fratres contumeliae gravissimae, Cic.: natus ad contumelias omnium ingeniis inurendas, Sen. rhet. – iacere contumeliam in alqm, Cic.: iactare contumeliam petulantius, facetius, Cic. – lacerare alqm incesto ore verborum contumeliis, Cic.: leniuntur alcis erga me officiis hominis importunissimi contumeliae, Metell. in Cic. ep. – meritum esse eam contumeliam omnibus morum vitiis, Vell. – offendet te dicax contumeliā, Tac.: offerre os contumeliis, Tac.: onerare alqm contumeliis od. omnibus contumeliis, Metell. (in Cic. ep.) u. Cic. – parcere nullis verborum contumeliis de viro ad fratrem, Liv.: pati contumelias, Brut. in Cic. ep.: perpeti alcis contumelias, Ter.: perferre omnes indignitates contumeliasque, Caes.: praebere ad contumeliam os od. praebere os contumeliis, Liv.: propulsare a se contumeliam, Cic. – nihil defuit contumeliarum, quin subiret, Suet. – trahere in contumeliam suam, si etc., Suet. – vacat animadversio et castigatio contumeliā, Cic.: vertere alqd in contumeliam suam, etw. als persönlichen Schimpf ansehen, Caes.: vexare alqm omnibus contumeliis, Cic.: vindicare suam contumeliam, Plin. ep.: vindicare alqm a contumeliis alcis, Vell. – contumeliae causā, zB. c. causā alqm describere, Cic.: c. causā alqm nominare dominum (»Herr« schimpfen), Suet., u. c. causā alqos vocare auditores (»Zuhörer« schimpfen), Sen. rhet.: u. (Ggstz. honoris causā) alqm honoris potius, quam contumeliae causā nominatum velle, Cic. – ad contumeliam, zB. praesidium per cruciatum et ad c. necare, Liv. – in contumeliam, zB. nisi in contumeliam ignominiamque nostram certare iuvat, Liv. – per contumeliam, zB. saepe Thurinum appellari, Suet.: per contumeliam beneficium populi Rom. alci extorquere, Caes. – cum contumelia, zB. magna cum contumelia verborum nostros ad pugnam evocare, Caes.: in arma cum gravibus in Romanos contumeliis instigare, Vell.: cum contumelia nostra omnia prius experiri velle, Lentul. in Cic. ep. – defensionem Gabinii sine ulla mea contumelia suscepit, Cic.: non sine verborum contumelia in alqm saevire, Suet. – sine contumelia nominari, ohne bloßgestellt zu werden, Cic. – b) insbes., die Ehrenkränkung, entehrende Mißhandlung durch Unzucht, die Schändung (vollst. c. stupri, ICt.), piratarum contumelias perpeti, Cic.: ad libidinem et contumeliam animum accendere, Liv.: quos post transacta convivia aliae cubiculi contumeliae exspectant, Sen.: ita ei lecti sui contumelia vectigalis est, Apul. – II) übtr., lebl. Ggstde., die Mißhandlung, das Ungemach, quamvis vim et contumeliam perferre (von Schiffen), Caes. b. G. 3, 13, 3: lignum inquinare omni contumeliā, Phaedr. 1, 2, 21. – / Synk. Form contumia, Mart. Cap. 4. § 424 u. Gloss.

    lateinisch-deutsches > contumelia

  • 11 ahnden

    ahnden, animadvertere (etwas Verschuldetes übel vermerken u. bestrafen). – vindicare (durch Bestrafung einer Verschuldung dem Rechte Genüge tun; beide bes. auch von der Obrigkeit). – castigare (etw. rügen, um zu bessern), etwas an jmd., alle alqd in alqo. – persequi (mit Strafe verfolgen). – etw. streng a., omni supplicio vindicare alqd (auch an jmd., in alqo). Ahndung, animadversio (das Übelvermerken u. Bestrafen), einer Sache, alcis rei, gegen jmd., in alqm. – castigatio (die Zurechtweisung, Rüge, um zu bessern).

    deutsch-lateinisches > ahnden

  • 12 aneignen

    aneignen, sich eine Sache od. Pers., alqd oder alqm suum facere (übh. zum Seinigen-, zum Eigentum machen, z. B. pretio). – alqd in rem suam od. in usus suos convertere (zu seinem Nutzen verwenden). – vindicare alqd sibi u. ad se u. bl. alqd vindicare (auf etw. als sein Eigentum Anspruch machen, etw. in Anspruch nehmen). sibi sumere alqd (sich etwas unrechtmäßigerweise beilegen, s. »anmaßen« die Synon.). – sibi induereod od. bl. induere (gleichs. anziehen, z. B. sibi novum ingenium [Sinnesart]: hunc animum). – assuefacere se u. assuescere alqā re (sich an etw. gewöhnen, sich durch Gewöhnung etw. aneignen). – discere. addiscere (lernen, sich durch Lernen, Unterricht [100] aneignen). – sich etw. (geistig) ganz aneignen, alqd partem sui facere. – sich etwas anzueignen suchen, alqd sequi (zu erreichen suchen); alqd persequi (einer Sache fort und fort nachgehen, um sie sich zu eigenzu machen).

    deutsch-lateinisches > aneignen

  • 13 erlösen

    erlösen, liberare alqā re (befreien von etwas, bes. aus eigenem Antriebe und durch eigene Kraft). – vindicare ab alqa re (losmachen). – eripere ex alqa re (losreißen, herausreißen, z.B. aus einer Gefahr). – redimere (loskaufen durch Lösegeld). – jmd. aus der Sklaverei e., alqm in libertatem vindicare. Erlöser, liberator. vindex, aus etwas, alcis rei (Befreier). – redemptor (durch Lösegeld; bei Spät. übtr. durch sein Blut, wie mundi redemptor [= der Erlöser der Welt] Christus). – servator (Erretter, w. s.). – Erlösung, liberatio (Befreiung). – redemptio (Loskaufung durch Lösegeld). – salus (Rettung, Wohlfahrt). – um baldige E. jmds. (beim Sterben) bitten, labenti animae exitum precari.

    deutsch-lateinisches > erlösen

  • 14 streng

    streng, I) herb, hart für Geschmack, Gefühl: austērus (eig., streng für den Geschmack; herb, z.B. vinum; dann bildl. = empfindlich für das Gefühl, z.B. frigus). – acer (eig., scharf von Geschmack, z.B. Essig: dann eine schneidende Empfindung verursachend, z.B. hiems). – asper (rauh, z.B. hiems, victus; vgl. asperitas frigorum abest, strenge Kälte gibt es dort nicht). – praegelidus (sehr kalt, z.B. Kälte, Winter). – sehr st. (für das Gefühl), intolerabilis (unerträglich, z.B. frigus); atrox (fürchterlich, z.B. hiems); saevus (grimmig, z.B. gelu). – II) hart, genau, a) mit Entsagung des Genusses und der Bequemlichkeit: durus. – eine st. Lebensart, duritia: ein Mann von st. Lebensweise, vir vitā durus: eine st. Lebensweise führen, parce ac duriter vitam agere. – b) pünktlich: severus (z.B. pater, iudex, matrimonium, imperium, iudicium). – rigidus (unbeugsam, z.B. censor, ius, innocentia). – acer (unser »scharf«, der auch da Strenge übt, wo Milde eintreten könnte, z.B. pater, existimator: und animadversor vitiorum: und iudicium). – acerbus (mit Bitterkeit, mit kränkender Strenge verfahrend, z.B. in exigendo [im Einkassieren]: u. inquisitio). austērus [voll finstern Ernstes). – gravis (mit Ernst verfahrend, z.B. iudex, iudicium: u. schwer treffend, z.B. poena). – fastidiosus od. fastidiosior (wählerisch, heikel). – summus (der höchste, äußerste, z.B. oboedientia: u. ius). – diligens (mit Genauigkeit u. Sorgfalt verfahrend oder etw. beobachtend, z.B. rituspatrii custodia [Beobachtung]: alqm diligenti custodiā asservare). – saevus (grausam, tyrannisch streng). – sehr streng, acerbe severus, gegen jmd., in alqm. – ein sehr st. Befehlshaber, severissimi imperii vir: st. Sitte und Zucht, morum disciplinaeque severitas: eine st. Strafe, poena gravis (eine schwere); poena magna (eine große, z.B. magnā poenā afficere). – zu st. gegen sich sein, eine zu st. Kritik gegen sich üben, nimium in se inquirere: etw. auf das strengste ahnden, alqd omni supplicio vindicare. Adv.severe (z.B. iudicare: u. ius dicere: u. alqd vindicare: pünktlich u. streng auf häusliche Zucht halten, disciplinam domesticam diligenter ac severe regere). rigide (unbeugsam, z.B. dissolutam disciplinam rigidius astringere). – acriter (scharf, z.B. acerrime exigere disciplinam). – acerbe (mit großer Bitterkeit, z.B. acerbissime exigere pecunias). – austēre (mit finsterem Ernste, z.B agere cum alqo). – restricte (gleichs. mit straff angezogenem Zügel, genau, z.B. cetera non tam restricte praefinio: und observare restricte [streng darauf halten], ne etc). diligenter (mit Sorgfalt, Genauigkeit, z.B. praeceptum observare). – allzu st. regieren, severiore oder acerbiore imperio uti: jmd. st. halten, es st. mit jmd. nehmen, s. haltenno. I, 4: etwas nicht st. auslegen, alqd benignius interpretari – es streng (genau) nehmen, s. genau.

    deutsch-lateinisches > streng

  • 15 widerrufen

    widerrufen, revocare (z.B. sententiam: u. promissum). – retractare (zurücknehmen, z.B. dicta). – in irritum vindicare. alqd irritum esse iubere (etwas für nicht geschehen betrachtet wissen wollen); verb. retractare et in irritum vindicare (z.B. largitiones). – rescindere (kassieren, z.B. decretum: u. testamentum). – mutare (ändern, z.B. sententiam) – ich widerrufe das, was ich beschworen habe, irrita ea, quae iureiurando sanxi, facio.

    deutsch-lateinisches > widerrufen

  • 16 zueignen

    zueignen, jmdm. etwas, addicere alci alqd (als Eigentum zuerkennen). – jmdm. ein Buch z. (widmen), s. widmen. – sich etw. zueignen, sibi od. ad se vindicare alqd (auf etwas als sein Eigentum Anspruch machen, z.B. decus belli ad se vind.). – in se transferre alqd (widerrechtlich auf sich übertragen). – arrogare sibi alqd (sich widerrechtlich etwas anmaßen). – sumere od. assumere sibi alqd (etwas widerrechtlich nehmen, an sich nehmen. z.B. tres magistratus nobilitas sibi sumpsit). sibi inscribere alqd (sich mit Worten etwas zuschreiben, z.B. nomen philosophi). – occupare alqd (sich einer Sache bemächtigen, z.B. regnum). – sich etwas (einen Teil) von etwas zueignen, partem alcis rei ad se vindicare (z.B. victoriae); aliquid ex alqa re sibi arrogare (z.B. ex aliena laude); aliquid ex alqa re sibi decerpere (z.B. ex alcis laude). – sich allein etwas z., sibi soli alqd attribuere (sich allein als Verdienst beilegen); in se unum vertere (sich allein zuwenden, z.B. gloriam).

    deutsch-lateinisches > zueignen

  • 17 capital

    căpĭtăl, ālis, n. [capitalis] [st1]1 [-] crime capital.    - capital facere, Plaut. Merc. 611: commettre un crime capital.    - capitalia vindicare, Cic. Leg. 3, 6: punir les crimes capitaux.    - capital est avec inf.: c'est un crime capital de... --- Liv. 24, 37, 9; Sen. Ben 4, 38, 2; Curt. 8, 9, 34; Plin. 12, 63; 18, 12.    - [formules de lois] si servus... fecerit, ei capital (esto), Dig. 47, 21, 3, 1: si un esclave a fait..., que ce soit pour lui un crime capital (Cic. Inv. 2, 96).    - qui non paruerit, capital esto, Cic. Leg. 2, 21: pour qui n'aura pas obéi, crime capital.    - capitale, Tac. Agr. 2; Quint. 9, 2, 67 au lieu de capital. [st1]2 [-] bandeau des prêtresses dans les sacrifices.    - Varr. L. 5, 130 ; P. Fest. 57, 6.
    * * *
    căpĭtăl, ālis, n. [capitalis] [st1]1 [-] crime capital.    - capital facere, Plaut. Merc. 611: commettre un crime capital.    - capitalia vindicare, Cic. Leg. 3, 6: punir les crimes capitaux.    - capital est avec inf.: c'est un crime capital de... --- Liv. 24, 37, 9; Sen. Ben 4, 38, 2; Curt. 8, 9, 34; Plin. 12, 63; 18, 12.    - [formules de lois] si servus... fecerit, ei capital (esto), Dig. 47, 21, 3, 1: si un esclave a fait..., que ce soit pour lui un crime capital (Cic. Inv. 2, 96).    - qui non paruerit, capital esto, Cic. Leg. 2, 21: pour qui n'aura pas obéi, crime capital.    - capitale, Tac. Agr. 2; Quint. 9, 2, 67 au lieu de capital. [st1]2 [-] bandeau des prêtresses dans les sacrifices.    - Varr. L. 5, 130 ; P. Fest. 57, 6.
    * * *
        Capital, pen. cor. capitalis, pen. prod. Varro. Garniture de teste dequoy on usoit és sacrifices du temps passé, Ruban à tresser ou lier les cheveuls, Une coeffe à trousser les cheveuls.
    \
        Capital, Adiectiuum: vt Capital facinus, Quod poena luitur. Festus. Un crime pour lequel il y a peine de mort, ou infamie.

    Dictionarium latinogallicum > capital

  • 18 silentium

    sĭlentĭum, ĭi, n. [sileo] [st1]1 [-] silence.    - silentium est, Ter.: on fait silence.    - silentium facere, Cic. Plaut.: faire silence, se taire.    - silentium facere, Liv. (indicere, Plin.-jn.): faire faire silence, demander le silence.    - aliquid silentio praeterire, Cic.: passer qqch sous silence.    - ut nulla fere pars orationis silentio praeteriretur, Cic. Brut. 22: si bien que presque toutes les phrases soulevaient des acclamations.    - plur. poétique - fida silentia sacris, Virg. En. 3: le silence garanti aux rites des mystères.    - silentium agere de aliquo, Quint.: ne pas parler de qqn.    - silentium de Partho est, Cic.: on n'entend pas parler des Parthes.    - convenire silentio ne... Dig.: convenir tacitement de ne pas... [st1]2 [-] calme, sérénité.    - lex silentio perfertur, Liv.: la loi passe sans opposition.    - plur. poétique - silentia noctis, Lucr. 4: la sérénité de la nuit.    - silentia agunt terras, Ov.: le silence règne sur la terre.    - silentia ruris, Ov.: la paix des champs. [st1]3 [-] t. augural - silence, absence de tout signe défavorable.    - id silentium dicimus in auspiciis, quod omni vitio caret, Cic. Div. 2: on dit qu'il y a silence dans les auspices quand la prise est exempte de toute irrégularité.    - nec suspicit nec circumspicit; statim respondet silentium esse videri, Cic. Div. 2: il ne lève pas les yeux, ne regarde pas autour de lui; il répond aussitôt qu'il lui paraît qu'il y a absence de tout signe défavorable.    - silentio surgere, Fest.: avoir un heureux lever. [st1]4 [-] repos, tranquillité, cessation, inaction.    - silentium judiciorum, Cic. Pis. 14: le silence des tribunaux.    - ne vitam silentio transeant veluti pecora, Sall. C.: pour ne pas passer leur vie obscurément, comme il arrive aux bêtes.    - biduum silentium fuit neutris transgredientibus amnem, Liv. 37: deux jours s'écoulèrent dans l'inaction, sans qu'aucun des deux partis cherchât à traverser le fleuve.    - a silentio vindicare, Cic.: tirer de l'obscurité.
    * * *
    sĭlentĭum, ĭi, n. [sileo] [st1]1 [-] silence.    - silentium est, Ter.: on fait silence.    - silentium facere, Cic. Plaut.: faire silence, se taire.    - silentium facere, Liv. (indicere, Plin.-jn.): faire faire silence, demander le silence.    - aliquid silentio praeterire, Cic.: passer qqch sous silence.    - ut nulla fere pars orationis silentio praeteriretur, Cic. Brut. 22: si bien que presque toutes les phrases soulevaient des acclamations.    - plur. poétique - fida silentia sacris, Virg. En. 3: le silence garanti aux rites des mystères.    - silentium agere de aliquo, Quint.: ne pas parler de qqn.    - silentium de Partho est, Cic.: on n'entend pas parler des Parthes.    - convenire silentio ne... Dig.: convenir tacitement de ne pas... [st1]2 [-] calme, sérénité.    - lex silentio perfertur, Liv.: la loi passe sans opposition.    - plur. poétique - silentia noctis, Lucr. 4: la sérénité de la nuit.    - silentia agunt terras, Ov.: le silence règne sur la terre.    - silentia ruris, Ov.: la paix des champs. [st1]3 [-] t. augural - silence, absence de tout signe défavorable.    - id silentium dicimus in auspiciis, quod omni vitio caret, Cic. Div. 2: on dit qu'il y a silence dans les auspices quand la prise est exempte de toute irrégularité.    - nec suspicit nec circumspicit; statim respondet silentium esse videri, Cic. Div. 2: il ne lève pas les yeux, ne regarde pas autour de lui; il répond aussitôt qu'il lui paraît qu'il y a absence de tout signe défavorable.    - silentio surgere, Fest.: avoir un heureux lever. [st1]4 [-] repos, tranquillité, cessation, inaction.    - silentium judiciorum, Cic. Pis. 14: le silence des tribunaux.    - ne vitam silentio transeant veluti pecora, Sall. C.: pour ne pas passer leur vie obscurément, comme il arrive aux bêtes.    - biduum silentium fuit neutris transgredientibus amnem, Liv. 37: deux jours s'écoulèrent dans l'inaction, sans qu'aucun des deux partis cherchât à traverser le fleuve.    - a silentio vindicare, Cic.: tirer de l'obscurité.
    * * *
        Silentium, silentii. Plin. Silence.
    \
        Silentium noctis, pro Intempesta nocte, quam alii concubium, alii conticinium vocant. Liu. Le temps de la nuict que toutes choses reposent.
    \
        Alta silentia. Ouid. Grande silence.
    \
        Alti et egregii silentii homo. Horat. Qui se scait fort bien taire, Un homme secret, Un homme couvert.
    \
        Caeca silentia. Sil. Nuict fort obscure et en laquelle on ne fait aucun bruit, Noire nuict.
    \
        Fidele silentium. Horat. Quand on se garde bien de reveler un secret.
    \
        Agere silentium de aliquo. Quintil. S'en taire et n'en parler point.
    \
        Agere alta silentia. Ouid. Faire grande silence.
    \
        Descendere in silentium. Quintil. Se taire.
    \
        Dissimulare aliquid silentio. Quintil. Le passer et dissimuler sans en parler.
    \
        Facere silentium. Quintil. Faire silence, Faire taire.
    \
        Silentio aliquid ferre. Cicero. Porter patiemment quelque chose sans en dire mot.
    \
        Iubere silentia. Lucan. Commander qu'on se taise.
    \
        Eximia est virtus praestare silentia rebus. Ouid. Se taire de ce qui doibt estre tenu secret.
    \
        Suadere silentia digito. Ouid. Imposer silence du doigt.
    \
        Silentium est causarum et iuris. Cic. On ne plaide plus.
    \
        De Partho silentium est. Cic. On n'en dit mot.
    \
        Tenuere silentia cuncti. Ouid. Chascun se teust.
    \
        Tramittere aliquem silentio. Tacit. N'en dire mot, S'en taire, Ne faire aucune mention de luy.
    \
        Silentio, vice aduerbii. Liuius, Nocte deinde silentio Papyrium Dictatorem dixit. De nuict, et sur le point que tout le monde repose.

    Dictionarium latinogallicum > silentium

  • 19 contumelia

    contumēlia, ae, f. (contemno), jede jmds. sittliches Gefühl, Ehre u. Würde herabwürdigende Handlung od. Rede, die Ehrenkränkung, die entehrende, entwürdigende Beschimpfung, der entehrende, entwürdigende Schimpf, die Schmach, in Worten auch = die Schmähung, die Schmährede, Verunglimpfung, der beleidigende, ehrenrührige Ausdruck od. Ausfall (vollst. verborum c.), in Taten = die entehrende, entwürdigende, empörende Mißhandlung, der beleidigende usw. Übermut (vollst. rerum c.), I) eig., einer Pers.: a) übh.: contumeliae acerbiores principibus solent esse, quam iniuriae, Sen.: maledictio nihil habet propositi praeter contumeliam; quae si petulantius iactatur, convicium, si facetius, urbanitas vocatur, Cic.: alterum genus (facetiarum), in quo nulli aculei contumeliarum insunt, Cic. – contumeliā dignus, Cic.: contumeliis obnoxius, Suet. u. Plin. ep.: contumeliae plenum ludibrium, Val. Max. – c. mea (meine, gegen mich), Cic.: contumeliae graves od. gravissimae, Vell. u. Cic.: insignis despecti senatus c., Suet.: an esse ulla maior aut insignitior c. potest, quam etc., Liv. – accipere tantam contumeliam, Caes.: accipere alqd ad od. in contumeliam, etw. für eine Schm. halten, sich durch etw. in seiner Ehre gekränkt fühlen, Ter. u. Curt.: addere contumeliam iniuriae Phaedr.: nullam adhibere memoriam contumeliae, kein Ge-
    ————
    dächtnis haben für eine B., Nep.: adicere verborum contumelias, Sen. rhet.: afficere alqm contumeliā, Sen., pari contumeliā, Lentul. in Cic. ep., contumeliis, Sen. rhet.: contumeliā appellare alqm perfugam, jmd. Üb. schimpfen, Caes.: arcere ferro eam contumeliam, Liv. – demere (jmdm. abnehmen, zurücknehmen) contumeliam, Liv.: depellere omni vi contumeliam iniuriamque, Liv.: descendere palam ad gravissimas verborum contumelias, Caes.: dicere alci contumeliam od. contumelias, Plaut. u. Ter.: dicere contumelias in Caesarem, Tac.: ultro dicere contumelias, Liv. – istaec quidem contumelia est, Ter.: quid est, si hoc non contumelia est? Ter. – contumelia est m. Inf., Sen. de const. sap. 16, 4. – edere in corpora ipsorum, in liberos, in coniuges infandas contumelias, Liv.: effundere contumelias et invidiam in populum Rom. (in einer Rede), Tac.: exsequi (bestrafen) contumelias suas nullā crudelitate, Sen.: exstingui non posse eam contumeliam, Plin. ep. – facere (alci) contumeliam, eine B., eine Schm. antun, Cato, Komik., Liv. u. Sen. ( nur Anton. b. Cic. Phil. 3, 22 cont. facere = eine B. erleiden): ferre aequo animo contumeliam, Iustin.: quae contumelia eum non fregit, sed erexit, Nep. – imponere alci tantam contumeliam, Sall., u. alci contumelias, Gracch. fr., u. alci privatim plurimas iniurias contumeliasque, Cic.: inferre alci contumeliam, Vell.: interrogare alqm verborum contumeliā, Caes.:
    ————
    alternis versibus intorquentur inter fratres contumeliae gravissimae, Cic.: natus ad contumelias omnium ingeniis inurendas, Sen. rhet. – iacere contumeliam in alqm, Cic.: iactare contumeliam petulantius, facetius, Cic. – lacerare alqm incesto ore verborum contumeliis, Cic.: leniuntur alcis erga me officiis hominis importunissimi contumeliae, Metell. in Cic. ep. – meritum esse eam contumeliam omnibus morum vitiis, Vell. – offendet te dicax contumeliā, Tac.: offerre os contumeliis, Tac.: onerare alqm contumeliis od. omnibus contumeliis, Metell. (in Cic. ep.) u. Cic. – parcere nullis verborum contumeliis de viro ad fratrem, Liv.: pati contumelias, Brut. in Cic. ep.: perpeti alcis contumelias, Ter.: perferre omnes indignitates contumeliasque, Caes.: praebere ad contumeliam os od. praebere os contumeliis, Liv.: propulsare a se contumeliam, Cic. – nihil defuit contumeliarum, quin subiret, Suet. – trahere in contumeliam suam, si etc., Suet. – vacat animadversio et castigatio contumeliā, Cic.: vertere alqd in contumeliam suam, etw. als persönlichen Schimpf ansehen, Caes.: vexare alqm omnibus contumeliis, Cic.: vindicare suam contumeliam, Plin. ep.: vindicare alqm a contumeliis alcis, Vell. – contumeliae causā, zB. c. causā alqm describere, Cic.: c. causā alqm nominare dominum (»Herr« schimpfen), Suet., u. c. causā alqos vocare auditores (»Zuhörer« schimpfen), Sen. rhet.: u. (Ggstz. honoris causā) alqm
    ————
    honoris potius, quam contumeliae causā nominatum velle, Cic. – ad contumeliam, zB. praesidium per cruciatum et ad c. necare, Liv. – in contumeliam, zB. nisi in contumeliam ignominiamque nostram certare iuvat, Liv. – per contumeliam, zB. saepe Thurinum appellari, Suet.: per contumeliam beneficium populi Rom. alci extorquere, Caes. – cum contumelia, zB. magna cum contumelia verborum nostros ad pugnam evocare, Caes.: in arma cum gravibus in Romanos contumeliis instigare, Vell.: cum contumelia nostra omnia prius experiri velle, Lentul. in Cic. ep. – defensionem Gabinii sine ulla mea contumelia suscepit, Cic.: non sine verborum contumelia in alqm saevire, Suet. – sine contumelia nominari, ohne bloßgestellt zu werden, Cic. – b) insbes., die Ehrenkränkung, entehrende Mißhandlung durch Unzucht, die Schändung (vollst. c. stupri, ICt.), piratarum contumelias perpeti, Cic.: ad libidinem et contumeliam animum accendere, Liv.: quos post transacta convivia aliae cubiculi contumeliae exspectant, Sen.: ita ei lecti sui contumelia vectigalis est, Apul. – II) übtr., lebl. Ggstde., die Mißhandlung, das Ungemach, quamvis vim et contumeliam perferre (von Schiffen), Caes. b. G. 3, 13, 3: lignum inquinare omni contumeliā, Phaedr. 1, 2, 21. – Synk. Form contumia, Mart. Cap. 4. § 424 u. Gloss.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > contumelia

  • 20 vindicō (vend-)

        vindicō (vend-) āvī, ātus, āre    [vindex].—In law, to assert a claim to, demand formally, ask judgment for: puellam in posterum diem, i. e. to take charge of under bonds to appear the next day, L.: ita vindicatur Virginia spondentibus propinquis, L.—To claim as one's own, make a claim upon, demand, claim, arrogate, assume, appropriate omnia iure pro suis vindicare: Homerum Chii suum vindicant: prospera omnes sibi vindicant, adversa uni imputantur, Ta.: victoriae maiore parte ad se vindicatā, L.: Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, ut, etc., should be maintained, Cs.: antiquam faciem, reassume, O.—In the phrase, in libertatem vindicare, to claim for freedom, set free, free, emancipate: in libertatem rem populi: rem p. in veterem dignitatem ac libertatem, i. e. to restore: se et populum R. in libertatem, Cs.—To serve as champion, deliver, liberate, protect, defend, save: te ab eo: nos a verberibus: ab hac necessitate vos fortuna vindicat, L.: perpetienda illa fuerunt, ut se aliquando ac suos vindicaret, might protect: quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides, sets free, O.—To act as avenger, avenge, revenge, punish, take vengeance on, recompense: quo (perfugio), nisi vos vindicatis, utentur necessario: contionibus populum ad vindicandum hortari, S.: quae vindicaris in altero, tibi ipsi fugienda sunt: improborum consensionem supplicio omni: Ti. Gracchi conatūs perditos: necem Crassi, O.: fateor in civīs persaepe esse severe vindicatum: in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, Cs.

    Latin-English dictionary > vindicō (vend-)

См. также в других словарях:

  • vindicare — /vindakeriy/ In the civil law, to claim, or challenge; to demand one s own; to assert a right in or to a thing; to assert or claim a property in a thing; to claim a thing as one s own …   Black's law dictionary

  • venger — [ vɑ̃ʒe ] v. tr. <conjug. : 3> • 1080; vengiar 980; lat. vindicare « réclamer en justice » 1 ♦ Dédommager moralement (qqn) en punissant son offenseur, la personne qui lui a nui. Venger qqn d un affront. Personne ne le vengera. « Va, cours,… …   Encyclopédie Universelle

  • vindicatif — vindicatif, ive [ vɛ̃dikatif, iv ] adj. • v. 1400; du lat. vindicare « venger » ♦ Porté à la vengeance. ⇒ rancunier. Un rival vindicatif. On m a « parlé du caractère vindicatif de nos compatriotes » (Mérimée). Adv. VINDICATIVEMENT . ● vindicatif …   Encyclopédie Universelle

  • Officio Assassinorum — L Officio Assassinorum est une composante de l Imperium dans l univers de fiction de Warhammer 40,000. L Officio Assassinorum est une des branches les plus secrètes de l Imperium, hormis la Sainte Inquisition Impériale. Ses membres sont chargés d …   Wikipédia en Français

  • devengar — (De de + lat. vindicare, atribuirse, apropiarse.) ► verbo transitivo ECONOMÍA Tener una persona el derecho a percibir una cantidad de dinero: ■ la cuenta devenga intereses mensuales. SE CONJUGA COMO pagar * * * devengar (de « …   Enciclopedia Universal

  • vengar — (Del lat. vindicare.) ► verbo transitivo/ pronominal Tomar satisfacción de un agravio o un daño por medio de otro: ■ se vengó de su enemigo pegándole una paliza. SE CONJUGA COMO pagar * * * vengar (del lat. «vindicāre») tr. y prnl. Causar un daño …   Enciclopedia Universal

  • vindicar — (Del lat. vindicare.) ► verbo transitivo/ pronominal 1 Causar un daño a una persona como respuesta a otro o a un agravio recibido de ella: ■ se vindicó de los males recibidos . SE CONJUGA COMO sacar SINÓNIMO vengar 2 Defender, en especial por… …   Enciclopedia Universal

  • Vindikation — Vin|di|ka|ti|on 〈[ vın ] f. 20〉 Anspruch auf Herausgabe von Eigentum gegenüber dem Besitzer [<lat. vindicatio „Inanspruchnahme, Rechtsanspruch“; zu vindicare „beanspruchen, sich zuschreiben, sichern, bestrafen, rächen“] * * * Vin|di|ka|ti|on,… …   Universal-Lexikon

  • vindizieren — vin|di|zie|ren 〈[ vın ] V. intr.; hat〉 eine Vindikation geltend machen [<lat. vindicare; → Vindikation] * * * vin|di|zie|ren <sw. V.; hat [lat. vindicare] (Rechtsspr.): als Eigentümer einer Sache ihre Herausgabe vom Besitzer verlangen. * *… …   Universal-Lexikon

  • vindeca — VINDECÁ, víndec, vb. I. 1. refl. şi tranz. A scăpa sau a face pe cineva să scape de o boală, a (se) face sănătos; a (se) însănătoşi, a (se) tămădui, a (se) lecui. ♦ refl. spec. (Despre răni, tăieturi etc.) A se închide, a se cicatriza. 2. tranz.… …   Dicționar Român

  • liberté — Liberté, et franchise de parler, et vivre comme on veut, Libertas. Liberté accoustumée, Tradita atque inculcata libertas. La liberté qu on a de ses ancestres, et en laquelle on a esté nourri, Tradita atque inculcata libertas. La liberté est… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»