Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

vincla+v

  • 1 vinclum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinclum

  • 2 vinculum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinculum

  • 3 vinculum

    vinculum u. vinclum, ī, n. (vincio), das Band zum Binden, die Schlinge, der Strick, I) eig.: A) im allg.: epistulae, Nep.: corpora constricta vinculis, Cic.: aptare vincula collo, Strick, Ov.: vincula sibi exuere, Ov.: chartae vincula demere, Ov.: vincula epistulae laxare, Nep.: abrumpere vincula, v. Pferden, Liv.: vinculum insiti incīdere, Plin.: nodos et vincula linea rupit, Verg.: velut vinculis ori impositis reticentes, als hätten sie ein Schloß vor dem Munde, Amm.: vinclorum immensa volumina, von den caestus, Verg.: capilli vincula, Binden, Prop. – (poet.) meton. = die mit Bändern zierlich geschnürten Sandalen, s. die Ausleger zu Tibull. 1, 5, 66. – B) insbes., vincula, die Bande, Fesseln eines Gefangenen, u. meton. das Gefängnis, liber od. exsolutus vinculis, fessellos, Ps. Quint. decl. u. Suet.: u. so exutae vinclis palmae, Verg.: sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se ipse iam dignum custodiā iudicarit? Cic.: alqm obtortā gulā de convivio in vincula atque in tenebras abripi iubere, Cic.: abrumpere vincla, Enn. fr., od. vincula, Liv.: condere alqm (zB. captivos) in vincula, Liv.: conicere alqm in vincula, Caes.: ex vinculis causam dicere, Caes. u. Liv.: demere alci vincula, Liv.: cum de vinculis educitur audiendus, aus dem G. zum Verhöre vorgeführt wird, Amm.: effugere ex vinclis publicis, Nep.: eripere alqm ex vinculis, Curt.: esse in vinculis et catenis, Liv.: indere vincla, Tac.: inicere alci vincla, Tac.: irritari (wütend gemacht werden) vinculis, Liv.: laxare vincula, Ps. Quint. decl.: levare alqm vinculis, Liv. (u. so viro manicas atque arta levari vincla iubet, Verg.): liberare alqm vinculis, Liv.: alqm aeternis tenebris vinculisque mandare, Cic.: alqm Ardeam (nach A.) in vincula mittere, Liv.: onerare alqm vinculis, Iustin.: punire alqm vinculis aeternis, Val. Max.: rumpere alcis vincula, Cic.: solvere alcis vincula et claustra refringere, Cic. – II) übtr.: A) das Band, die Fessel, als Hemmungs- oder Einschränkungsmittel, a) konkr.: ex corporum vinculis evolare, Banden, Cic.: vincula solvere cado, Tibull.: vincula undarum, Eis, Petron. – b) abstr.: vinculum ingens immodicae cupiditatis iniectum est, Liv.: iis vinculis fugae obstricti stabant, Liv.: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis, Val. Max. – B) das Band, für das, wodurch etwas zusammengehalten, befestigt, erhalten oder vereinigt wird, a) konkr.: mollit pennarum vincula, ceras, Ov.: vincula oder vincla für heftige, innige Umarmungen, Tibull. u. Prop. – b) abstr.: numerorum, Cic.: coniunctionis, Cic.: fidei, Liv.: accedit maximum vinculum, Grund, Beweggrund, Ursache (zur Freundschaft), Cic.: sanguinis vincula rupit amor, Bande des Blutes, Prop.: vinclis propinquitatis coniunctus, Cic.: ille (imperator) est enim vinculum, per quod res publica cohaeret, Sen.: illa vincula, quibus quidem libentissime astringor, quanta sunt! wie stark sind erst jene Bande, durch die ich mich am liebsten an andere geknüpft sehe, Cic.: atqui non indignitas rerum sponsionis vinculum levat, schwächt nicht die Kraft der Verbürgung, Liv.: qui ius civile contemnendum putat, is vincula revellit non modo iudiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis, Cic.: legis vincula ruperunt, Lact.: cuius morte optime cohaerentis rei publicae vincula resoluta sunt, Sen. – / arch. Abl. Plur. vinculeis, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 43. – Über die synkop. Form vinclum s. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 732.

    lateinisch-deutsches > vinculum

  • 4 vinculum

    vinculum u. vinclum, ī, n. (vincio), das Band zum Binden, die Schlinge, der Strick, I) eig.: A) im allg.: epistulae, Nep.: corpora constricta vinculis, Cic.: aptare vincula collo, Strick, Ov.: vincula sibi exuere, Ov.: chartae vincula demere, Ov.: vincula epistulae laxare, Nep.: abrumpere vincula, v. Pferden, Liv.: vinculum insiti incīdere, Plin.: nodos et vincula linea rupit, Verg.: velut vinculis ori impositis reticentes, als hätten sie ein Schloß vor dem Munde, Amm.: vinclorum immensa volumina, von den caestus, Verg.: capilli vincula, Binden, Prop. – (poet.) meton. = die mit Bändern zierlich geschnürten Sandalen, s. die Ausleger zu Tibull. 1, 5, 66. – B) insbes., vincula, die Bande, Fesseln eines Gefangenen, u. meton. das Gefängnis, liber od. exsolutus vinculis, fessellos, Ps. Quint. decl. u. Suet.: u. so exutae vinclis palmae, Verg.: sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se ipse iam dignum custodiā iudicarit? Cic.: alqm obtortā gulā de convivio in vincula atque in tenebras abripi iubere, Cic.: abrumpere vincla, Enn. fr., od. vincula, Liv.: condere alqm (zB. captivos) in vincula, Liv.: conicere alqm in vincula, Caes.: ex vinculis causam dicere, Caes. u. Liv.: demere alci vincula, Liv.: cum de vinculis educitur audiendus, aus dem G. zum Verhöre vorgeführt wird, Amm.: effugere ex vinclis publicis, Nep.: eripere
    ————
    alqm ex vinculis, Curt.: esse in vinculis et catenis, Liv.: indere vincla, Tac.: inicere alci vincla, Tac.: irritari (wütend gemacht werden) vinculis, Liv.: laxare vincula, Ps. Quint. decl.: levare alqm vinculis, Liv. (u. so viro manicas atque arta levari vincla iubet, Verg.): liberare alqm vinculis, Liv.: alqm aeternis tenebris vinculisque mandare, Cic.: alqm Ardeam (nach A.) in vincula mittere, Liv.: onerare alqm vinculis, Iustin.: punire alqm vinculis aeternis, Val. Max.: rumpere alcis vincula, Cic.: solvere alcis vincula et claustra refringere, Cic. – II) übtr.: A) das Band, die Fessel, als Hemmungs- oder Einschränkungsmittel, a) konkr.: ex corporum vinculis evolare, Banden, Cic.: vincula solvere cado, Tibull.: vincula undarum, Eis, Petron. – b) abstr.: vinculum ingens immodicae cupiditatis iniectum est, Liv.: iis vinculis fugae obstricti stabant, Liv.: alligati et constricti estis amaro vinculo servitutis, Val. Max. – B) das Band, für das, wodurch etwas zusammengehalten, befestigt, erhalten oder vereinigt wird, a) konkr.: mollit pennarum vincula, ceras, Ov.: vincula oder vincla für heftige, innige Umarmungen, Tibull. u. Prop. – b) abstr.: numerorum, Cic.: coniunctionis, Cic.: fidei, Liv.: accedit maximum vinculum, Grund, Beweggrund, Ursache (zur Freundschaft), Cic.: sanguinis vincula rupit amor, Bande des Blutes, Prop.: vinclis propinquitatis coniunctus, Cic.: ille (imperator) est enim vinculum,
    ————
    per quod res publica cohaeret, Sen.: illa vincula, quibus quidem libentissime astringor, quanta sunt! wie stark sind erst jene Bande, durch die ich mich am liebsten an andere geknüpft sehe, Cic.: atqui non indignitas rerum sponsionis vinculum levat, schwächt nicht die Kraft der Verbürgung, Liv.: qui ius civile contemnendum putat, is vincula revellit non modo iudiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis, Cic.: legis vincula ruperunt, Lact.: cuius morte optime cohaerentis rei publicae vincula resoluta sunt, Sen. – arch. Abl. Plur. vinculeis, Corp. inscr. Lat. 1, 199, 43. – Über die synkop. Form vinclum s. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 732.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vinculum

  • 5 vinculum

    vinculum (vinclum), i, n. [st2]1 [-] lien, attache. [st2]2 [-] ruban (d'une coiffure), bandeau, couronne. [st2]3 [-] laisse (pour les chiens). [st2]4 [-] courroie (de ceste). [st2]5 [-] lacet (pour prendre les oiseaux). [st2]6 [-] ceinture (de tunique). [st2]7 [-] Tib. cordon (de chaussure); chaussure. [st2]8 [-] cordon (pour sceller les lettres). [st2]9 [-] cordon (pour fermer un tonneau, une jarre). [st2]10 [-] câble, amarre (de navire). [st2]11 [-] liens (d'un prisonnier), chaînes, fers, menottes. [st2]12 [-] lien, noeud, engagement.    - ducere in vincula aliquem: conduire qqn dans les fers, conduire qqn en prison.    - conjicere in vincula aliquem: jeter qqn dans les fers, jeter qqn en prison.    - moribus suis Orgetoricem ex vinculis causam dicere coegerunt, Caes. BG. 1, 4: selon leurs coutumes, ils forcèrent Orgétorix à plaider sa cause après s'être constitué prisonnier.
    * * *
    vinculum (vinclum), i, n. [st2]1 [-] lien, attache. [st2]2 [-] ruban (d'une coiffure), bandeau, couronne. [st2]3 [-] laisse (pour les chiens). [st2]4 [-] courroie (de ceste). [st2]5 [-] lacet (pour prendre les oiseaux). [st2]6 [-] ceinture (de tunique). [st2]7 [-] Tib. cordon (de chaussure); chaussure. [st2]8 [-] cordon (pour sceller les lettres). [st2]9 [-] cordon (pour fermer un tonneau, une jarre). [st2]10 [-] câble, amarre (de navire). [st2]11 [-] liens (d'un prisonnier), chaînes, fers, menottes. [st2]12 [-] lien, noeud, engagement.    - ducere in vincula aliquem: conduire qqn dans les fers, conduire qqn en prison.    - conjicere in vincula aliquem: jeter qqn dans les fers, jeter qqn en prison.    - moribus suis Orgetoricem ex vinculis causam dicere coegerunt, Caes. BG. 1, 4: selon leurs coutumes, ils forcèrent Orgétorix à plaider sa cause après s'être constitué prisonnier.
    * * *
        Vinculum, vinculi, pen. corr. Dicimus et Vinclum, vincli, per syncopam. Colum. Un lieu.
    \
        - digitorum vincula collo Iniicit. Ouid. Il m'empoigne au col, et me serre des doigts.
    \
        Fabrilia. Ouid. Chaines de fer.
    \
        Iuncea. Ouid. Liens de jonc.
    \
        Addere manus alicuius in vincla. Ouid. Luy lier les mains.
    \
        Adhibere vincula captis. Ouid. Lier ceuls qu'on a prins.
    \
        Adimere vincula canibus. Ouid. Deslier.
    \
        Arcebant vincula palma. Virg. Luy estraignoyent et serroyent les mains, Elle avoit les mains liees.
    \
        Demere vincla pedibus. Ouid. Deslier les souliers.
    \
        Excidere vinclis. Virgil. Eschapper hors des liens.
    \
        Exutae vinclis palmae. Virgil. Mains desliees.
    \
        Imposita capiti vincla. Seneca. Couronne mise sur la teste.
    \
        Indere vincula. Tacit. Lier.
    \
        Leuare vincla alicui. Virgil. Le deslier.
    \
        Nectere vincula alicui. Virgil. Le lier.

    Dictionarium latinogallicum > vinculum

  • 6 vincula

        Vincula, vinculorum, per translationem. Venuleius. Prisons où sont liez et enferrez les malfaicteurs.
    \
        In vincla coniectus est. Cic. Il a esté mis en prison.
    \
        In vinclis esse. Plin. Estre en prison.
    \
        Connubialia vincla. Stat. Le lien de mariage.
    \
        Iugali vinclo sociare se alicui. Virgil. Se marier à aucun.
    \
        Reuellere vincula iudiciorum. Cic. Rompre les liens qui tiennent l'utilité commune en son entier.
    \
        In vinculis habere. Quintil. Tenir en prison.
    \
        Vincla. Horat. Obligations, ou Subjections ausquelles on est tenu.

    Dictionarium latinogallicum > vincula

  • 7 abripio

    abrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [ab + rapio] - tr. - [st2]1 [-] emmener de force, arracher, enlever, entraîner, emporter violemment. [st2]2 [-] détacher de, ravir, détourner.    - abripere aliquem de convivio in vincla atque in tenebras, Cic. Verr. 2, 4, 10: emmener qqn de force du banquet à la prison ténébreuse.    - arma vi fluminis arrepta, Caes. BC. 1, 64, 6: armes emportées par la violence du fleuve.    - (filium) etiam si natura a parentis similitudine abriperet, Cic. Verr. 2, 5, 12: (fils) même si la nature l’entraînait à ne pas ressembler à son père.    - a tribunali abripere, Cic. Verr. 5, 17: arracher du tribunal.    - avec dat. pecora litori abrepta Plin. Ep 8, 20, 8, troupeaux arrachés au rivage.    - Romulum etiamsi natura ad humanum exitum abripuit, Cic. Rep. 1, 25: Romulus, quoique la nature l’ait emporté brusquement vers une fin mortelle.    - repente te quasi quidam aestus ingenii tui procul a terra abripuit, Cic. de Or. 3, 145: soudain, pour ainsi dire, le flot impétueux de ton génie t’a entraîné loin du rivage.    - voluntate omnes tecum fuerunt, tempestate abreptus est unus, Cic. Lig. 12: tous (les trois) étaient de coeur avec toi: un seul a été écarté par la tempête.    - se abripere: s’esquiver, se dérober.    - abripuit sese subito, Plaut.: il s'est esquivé en un clin d'oeil.    - cf. Liv. 22, 6, 10 ; Suet. Tib. 45.
    * * *
    abrĭpĭo, ĕre, rĭpŭi, reptum [ab + rapio] - tr. - [st2]1 [-] emmener de force, arracher, enlever, entraîner, emporter violemment. [st2]2 [-] détacher de, ravir, détourner.    - abripere aliquem de convivio in vincla atque in tenebras, Cic. Verr. 2, 4, 10: emmener qqn de force du banquet à la prison ténébreuse.    - arma vi fluminis arrepta, Caes. BC. 1, 64, 6: armes emportées par la violence du fleuve.    - (filium) etiam si natura a parentis similitudine abriperet, Cic. Verr. 2, 5, 12: (fils) même si la nature l’entraînait à ne pas ressembler à son père.    - a tribunali abripere, Cic. Verr. 5, 17: arracher du tribunal.    - avec dat. pecora litori abrepta Plin. Ep 8, 20, 8, troupeaux arrachés au rivage.    - Romulum etiamsi natura ad humanum exitum abripuit, Cic. Rep. 1, 25: Romulus, quoique la nature l’ait emporté brusquement vers une fin mortelle.    - repente te quasi quidam aestus ingenii tui procul a terra abripuit, Cic. de Or. 3, 145: soudain, pour ainsi dire, le flot impétueux de ton génie t’a entraîné loin du rivage.    - voluntate omnes tecum fuerunt, tempestate abreptus est unus, Cic. Lig. 12: tous (les trois) étaient de coeur avec toi: un seul a été écarté par la tempête.    - se abripere: s’esquiver, se dérober.    - abripuit sese subito, Plaut.: il s'est esquivé en un clin d'oeil.    - cf. Liv. 22, 6, 10 ; Suet. Tib. 45.
    * * *
        Abripio, abripis, pen. cor. abripui, abreptum, abripere, Ex ab, et rapio. Plin. Ravir, Oster par force.
    \
        Aliquem a terra abripere. Cic. Le ravir de terre, et l'emporter en l'air.
    \
        A complexu abripere, vele, aut ex complexu. Liu. Arracher d'entre les bras.
    \
        Abripere, Emmener par force.
    \
        In vincula atque in tenebras abripi iussit. Cic. En prison.
    \
        Etiam si natura eum a parentis similitudine abriperet. Cic. Combien que nature l'esloignast de la semblance de son pere, Combien que de sa nature il ne resemblast à son pere.
    \
        Sese abripere. Plaut. Se desrober soubdain et s'enfuir.

    Dictionarium latinogallicum > abripio

  • 8 escarius

    escārĭus, a, um [st2]1 [-] qui sert aux repas. [st2]2 [-] bon à manger. [st2]3 [-] garni d'une amorce.    - escaria mensa, Varr.: table à manger.    - istaec nimis lenta vincla sunt escaria, Plaut. Men. 1, 18: ces chaînes de nourriture sont vraiment élastiques.    - escaria (vasa): vaisselle.
    * * *
    escārĭus, a, um [st2]1 [-] qui sert aux repas. [st2]2 [-] bon à manger. [st2]3 [-] garni d'une amorce.    - escaria mensa, Varr.: table à manger.    - istaec nimis lenta vincla sunt escaria, Plaut. Men. 1, 18: ces chaînes de nourriture sont vraiment élastiques.    - escaria (vasa): vaisselle.
    * * *
        Escarius, Adiectiuum. Appartenant à la viande.
    \
        Escaria vasa. Plin. Vaisselle à mettre la viande.

    Dictionarium latinogallicum > escarius

  • 9 tenax

    tĕnax, ācis [teneo] [st1]1 [-] qui tient fortement, qui s'attache.    - tenaci forcipe, Virg. En. 12, 404: avec une pince mordante.    - cf. Virg. En. 6, 3.    - tenacia vincla, Virg. G. 4, 412: des liens solides.    - vestium tenax, Plin. 27, 32: qui s'attache aux vêtements (en parl. d'une herbe).    - cutis tenacior capilli, Plin. 22, 82: peau qui retient plus fortement les cheveux. [st1]2 [-] qui tient a ce qu'il possède, tenace, avare, parcimonieux, dur à la détente.    - umbrae tenaces, Sen.: les ombres infernales qui ne lâchent pas leur proie.    - Plaut. Cap. 289; Cic. Cael. 66; Planc. 54. [st1]3 [-] qui adhère fortement, tenace, adhérent, serré, compact.    - in tenaci gramine, Hor. Epo. 2, 24: dans un gazon qui tient fort, dru, épais.    - tenacissimum solum, Plin. Ep. 5, 6, 10: sol très compact.    - pondere tenacior navis, Liv. 28, 30, 11: navire que son poids rend plus capable de tenir la mer, plus résistant. [st1]4 [-] au fig. tenace, qui résiste, ferme, solide, fort.    - memoria tenacissima, Quint. 1, 1, 19: mémoire très tenace.    - passu stare tenaci, Ov. P. 2, 6: rester ferme à son poste.    - tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus, Quint.: nous retenons parfaitement ce que nous avons appris dans notre jeunesse.    - tenax propositi, Hor. O. 3, 3, 1: ferme dans ses desseins.    - cf. Ov. M. 7, 657.    - tenax justitiae, Juv. 8, 25: attaché à la justice fermement. [st1]5 [-] obstiné, opiniâtre.    - equus tenax, Liv. 39, 25, 13: cheval rétif.    - ira tenax, Ov. P. 1, 9, 28: colère implacable.
    * * *
    tĕnax, ācis [teneo] [st1]1 [-] qui tient fortement, qui s'attache.    - tenaci forcipe, Virg. En. 12, 404: avec une pince mordante.    - cf. Virg. En. 6, 3.    - tenacia vincla, Virg. G. 4, 412: des liens solides.    - vestium tenax, Plin. 27, 32: qui s'attache aux vêtements (en parl. d'une herbe).    - cutis tenacior capilli, Plin. 22, 82: peau qui retient plus fortement les cheveux. [st1]2 [-] qui tient a ce qu'il possède, tenace, avare, parcimonieux, dur à la détente.    - umbrae tenaces, Sen.: les ombres infernales qui ne lâchent pas leur proie.    - Plaut. Cap. 289; Cic. Cael. 66; Planc. 54. [st1]3 [-] qui adhère fortement, tenace, adhérent, serré, compact.    - in tenaci gramine, Hor. Epo. 2, 24: dans un gazon qui tient fort, dru, épais.    - tenacissimum solum, Plin. Ep. 5, 6, 10: sol très compact.    - pondere tenacior navis, Liv. 28, 30, 11: navire que son poids rend plus capable de tenir la mer, plus résistant. [st1]4 [-] au fig. tenace, qui résiste, ferme, solide, fort.    - memoria tenacissima, Quint. 1, 1, 19: mémoire très tenace.    - passu stare tenaci, Ov. P. 2, 6: rester ferme à son poste.    - tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percepimus, Quint.: nous retenons parfaitement ce que nous avons appris dans notre jeunesse.    - tenax propositi, Hor. O. 3, 3, 1: ferme dans ses desseins.    - cf. Ov. M. 7, 657.    - tenax justitiae, Juv. 8, 25: attaché à la justice fermement. [st1]5 [-] obstiné, opiniâtre.    - equus tenax, Liv. 39, 25, 13: cheval rétif.    - ira tenax, Ov. P. 1, 9, 28: colère implacable.
    * * *
        Tenax, tenacis, pen. prod. om. ge. Virgil. Tenant, Gluant.
    \
        Equus tenax. Liu. Qui est fort en bouche.
    \
        Fides longa, tenaxque. Ouid. Qui dure long temps.
    \
        Ira tenax ad extremum. Ouid. Qui persevere jusques à la fin.
    \
        Memoria tenax. Pli. iun. Qui retient fort bien, Memoire retenante.
    \
        Morbus tenax. Sueton. Qui tient fort, Qu'on ne peult guarir.
    \
        Passu tenaci stare. Ouid. Ferme.
    \
        Restrictus et tenax. Cic. Chiche.
    \
        Tenacissimus disciplinae. Pli. iun. Qui retient bien la discipline.
    \
        Tenax iuris sui dominus. Columel. Qui ne veult rien perdre de son droict et de ce qui luy appartient, Trop tenant.
    \
        Iustitiae tenax. Iuuenal. Bon observateur de justice, Qui exactement observe et fait ce qui est de droict et raison.
    \
        Tenax propositi. Horat. Perseverant en son propos.
    \
        Tenacissimi sumus eorum, quae rudibus annis percipimus. Quintil. Nous retenons fort bien, et n'oublions point, etc.
    \
        Tenax. Terent. Tenant, Taquin, Chiche.

    Dictionarium latinogallicum > tenax

  • 10 vinculum or vinclum

        vinculum or vinclum ī, n    [vincio], a means of binding, fastening, band, bond, rope, cord, fetter, tie: corpora constricta vinculis: vincula rupit, V.: quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis, i. e. the seal, O.: vincula epistulae laxavit, N.: Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis, i. e. sandals, V.— Plur, fetters, bonds, prison: mitto vincla, mitto carcerem: in vincula coniectus, Cs.: in vincula duci, L.: ex vinculis causam dicere, i. e. to plead in chains, Cs.—Fig., a bond, fetter, restraint: e corporum vinculis tamquam e carcere evolare: vinculum ingens immodicae cupiditati iniectum est, L.—A bond, tie, band: omnes artes habent quoddam commune vinculum: fidei, L.: vincula revellit iudiciorum: accedit maximum vinculum, quod ita rem p. geris, ut, etc.: Ne cui me vinclo sociare iugali, V.; cf. vinclo tecum propiore ligari, O.: Excusare mercenaria vincla, H.

    Latin-English dictionary > vinculum or vinclum

  • 11 addo

    ad-do, didī, ditum, ere
    1)
    а) добавлять, прибавлять ( in vinum aquam Cato); присоединять ( injuriae contumeliam Ph)
    a. gradum (sc. gradui) Pl, L etc.прибавлять шагу
    a. cursum Ptускорить бег
    adde (huc, istuc, eo, eodem) L, C etc. — добавь (к этому), т. е. к тому же
    addito tempore T и addita aetate PM — со временем, с течением времени
    a. aliquem Trojae periturae V — обречь кого-л. на гибель вместе с Троей
    б) мат. прибавлять, складывать
    2) придавать, приставлять ( alicui custodem Pl)
    4) вкладывать ( epistulas in eumdem fasciculum C); накладывать, наваливать ( stercus ad radīcem Cato)
    5) давать (nomina rebus O; cognomen alicui V)
    a. calcar (calcaria) alicui H, PJ — пришпоривать, перен. подбадривать, поощрять кого-л.
    virgas alicui a. L — сечь кого-л. розгами
    moras alicui rei a. V — замедлить что-л.
    finem alicui rei a. Sil, Cld — положить конец чему-л.
    manūs alicujus in vincla a. O — наложить оковы на чьи-л. руки
    a. in arma manus O — браться за оружие, воевать
    6) усиливать, внушать, прибавлять (iram O; ardorem V)
    strenuis vel ignavis spem metumque a. T — храбрым внушить надежду, а на малодушных навести страх

    Латинско-русский словарь > addo

  • 12 contendo

    con-tendo, tendī, tentum, ere
    1) натягивать (arcum V etc.); спускать ( sagittam nervo Sil); метать ( procul hastam V); стягивать ( vincla V)
    4) метить, целиться, тж. запускать ( telum aērias in auras V)
    5) протянуть, перекинуть ( pontem Hellesponto Enn)
    6)
    б) напрягать (summas vires Lcr; nervos Vr)
    7) сравнивать, сопоставлять (causas, quae inter se conflīgunt C; vetĕra et praesentia T; aliquem alicui, aliquid alicui rei H, Aus)
    8) напрячься, поднатужиться, направлять все свои усилия ( hunc locum oppugnare Cs)
    c. debet quam maxime possit, ut vincat C — он должен приложить величайшие усилия, чтобы победить
    c. animum in curas Oзаботиться
    9) спорить, соперничать, бороться, сражаться (cum aliquo, contra или adversus aliquem; тж. alicui и inter se)
    c. bello cum aliquo V — начать войну с кем-л.
    de aliquā re c. C, Q etc. — спорить о чём-л. (бороться за что-л.)
    summā ambitione contendi ab aliquo C — с величайшим упорством быть выпрашиваемым у кого-л.
    Domitianus omni ope contendit, ut ipse mitteretur Su — Домициан всячески настаивал на том, чтобы (против аланов) послали его самого
    11) утверждать, уверять, настаивать, твёрдо заявлять
    Themistocles apud ephoros contendit falsa his esse delata Nep — Фемистокл решительно заявил эфорам, что им доложили неверные сведения

    Латинско-русский словарь > contendo

  • 13 conubialis

    cōnūbiālis, e [ conubium ]
    брачный, супружеский (jura O; vincla St)

    Латинско-русский словарь > conubialis

  • 14 escarius

    ēscārius, a, um [ esca ]
    1) относящийся к пище, пищевой, предназначенный для еды, столовый (vasa, uva PM)

    Латинско-русский словарь > escarius

  • 15 taureus

    a, um [ taurus ]
    бычачий, воловий
    tergum taureum V — воловья шкура, но тж. O барабан, бубен

    Латинско-русский словарь > taureus

  • 16 tenax

    tenāx, ācis adj. [ teneo ]
    1)
    а) крепко держащий ( dens ancorae V): крепкий ( vincla V); цепляющийся, цепкий (hedĕra O; tenacissimi serpentes Ap); клейкий, липкий, вязкий ( cera V)
    fama ficti pravique t. V — молва, жадно подхватывающая вымысел и неправду
    б) труднопроходимый, сыпучий ( sabulum QC); плотный, густой ( gramen H)
    2)
    а) крепко держащийся, остойчивый ( trirēmis pondĕre tenacior L)
    б) прочно удерживающий ( memoria Q); прочный, длительный, твёрдый ( fides O)
    t. alicujus rei O Sen etc. — постоянный, неизменный в чём-л.
    3) скупой, скаредный (parcus ac t. C)
    quaesīti t. O — крепко держащийся за приобретённое, не склонный расстаться с нажитым
    4) упорный, упрямый ( fata O); строптивый, норовистый ( equus L); неподатливый, упорный, хронический ( morbus Su)

    Латинско-русский словарь > tenax

  • 17 traho

    trāxī, tractum, ere
    1)
    а) тащить, тянуть ( plaustra per montes V); таскать, влечь ( aliquem crinibus V)
    per me ista pedibus trahantur погов. C — по мне, пропади оно пропадом
    б) волочить ( Hectorem circum Pergăma O); вести за собой ( exercitum L); с трудом передвигать ( genua aegra V); вытаскивать ( ex puteis aquam C); увлекать, мчать (limum arenamque Sl; trahi studio laudis C)
    2)
    а) притягивать ( magnes ferrum trahit Sol); привлекать, вовлекать, склонять ( in suam sententiam L)
    trahit sua quemque voluptas V — каждого влечёт своё удовольствие, т. е. у всякого свой вкус
    б) втягивать, завлекать ( Teucros in proelia V)
    ne pars sincēra trahatur O — чтобы и здоровая часть не оказалась вовлечённой, т. е. поражённой
    3) отнимать ( partem doloris L); утаскивать, уносить ( praedas L); грабить
    4) вытаскивать, вынимать, извлекать (ferrum a, de и e vulnere или corpore O)
    t. vultum Oхмуриться
    6) вытягивать, удлинять ( digitos pedum O)
    7) тянуть в разные стороны, раздирать ( factionibus trahi T)
    8) расточать, растрачивать (pecuniam omnibus modis Sl)
    9) распределять, делить ( laborem sorte V)
    10) влечь за собой, причинять, вызывать ( ruinam V)
    11) отвлекать, отклонять (aliquem ab incepto Sl)
    12) втягивать (в себя), пить ( pocula fauce H); всасывать ( sucum e terra C); впивать, вдыхать (odorem naribus Ph; auras ore O)
    13) присваивать (себе), захватывать (regnum L; t. in se munia senatus T); приписывать ( decus alicujus rei ad aliquem L)
    t. in se crimen Oбрать вину на себя
    14) испускать, издавать ( vocem imo a pectore V)
    15) выводить, вести ( originem ab aliquo PM)
    16) извлекать, перенимать, усваивать ( multum ex moribus Sarmatarum T)
    17) принимать, усваивать, получать (nomen ab aliquo C, O; colorem V, O; molestiam ex aliqua re C); приобретать ( lapidis figuram O)
    18) обдумывать, обсуждать, взвешивать ( rationes alicujus rei Sl)
    t. animo или cum animo suo Sl — обдумывать, размышлять
    19) проводить ( noctem sermone V); влачить ( vitam Ph)
    t. moram O — тянуть, медлить
    t. quiētem Prp — отдыхать, спать
    20)
    а) откладывать ( omnia Sl); затягивать ( aliquid in serum L)
    21) растягивать, протяжно произносить ( verba Sil)
    22) тянуться, длиться ( decem annos Fl)

    Латинско-русский словарь > traho

  • 18 vinculum

    (vinclum), ī n. [ vincio ] (преим. pl.)
    1) верёвка (для связывания), завязка, шнур ( tunĭcae O)
    2) перевязь, обвязка, скрепа
    3) причал (praeciso vinculo Pt)
    4) сандалия, обувь ( vincla de pede detrahere Tib)
    5) путы, оковы (vincula rumpere V, L); цепи (in vincula conjectus Cs)
    6) темница, тюрьма
    7) связующее начало, узы, связь (vincula concordiae C; uno societatis vinculo contineri C)
    v. jugale Vбрачные узы
    vincula numerorum C — ритмическая связность, метрическая форма
    8) помеха, препятствие ( fugae L)

    Латинско-русский словарь > vinculum

  • 19 Toto caelo

    "На целое небо", на расстояние от земли до неба, т. е. очень далеко, очень значительно, очень резко (отстоять, отличаться и т. п.).
    Макробий, "Сатурналии", III, 12, 10: Numquamne tibi, Praetextate, venit in mentem toto, ut aiunt, caelo errasse Vergilium cum Dido sua rem divinam pro nuptiis faceret? "Mactat", enim inquit,
    "Lectás de móre bidéntes
    Légiferáe Cererí Phoebóque patríque Lyáeo" -
    "Júnon(i) ánt(e) omnés cui víncla jugália cúrae".
    "Разве тебе, Претекстат, никогда не пришло на ум, что Вергилий ошибается, как говорится, на целое небо, когда его Дидона совершает священнодействие перед свадьбой?
    "В жертву приносит она", говорит Вергилий, "по обычаю ярок отборных
    Фебу, Лиэю-отцу и дающей законы Керере [ В традиционном русском произношении - Церера. - авт. ]" - и как бы спохватившись добавляет:
    "Прежде же всех - Юноне, что брак меж людьми освящает".
    Выступающий с этим замечанием в собеседовании о Вергилии грамматик Евангел шокирован тем, что Вергилий, говоря о свадебном жертвоприношении Дидоны ("Энеида", IV, 57 сл.), упоминает покровительницу браков Юнону - хотя и с оговоркой, "прежде всех" - только на четвертом месте.
    Уже в самом начале своего сочинения Рикардо [ Рикардо, Давид (1772-1823) - английский экономист, крупнейший представитель классической буржуазной политической экономии. - авт. ] делает особый упор на, что определение стоимости [ 841 ] товара содержащимся в нем рабочим временем toto caelo отлично от определения этой стоимости тем количеством труда, какое товар может купить. (К. Маркс, Теории прибавочной стоимости (IV том "Капитала").)
    "Нездоровая мистика, - говорит Дицген как раз против такой философии, - отделяет ненаучно абсолютную истину от относительной. Она делает из являющейся вещи и "вещи в себе", т. е. из явления и истины две категории, различные между собой toto caelo (всецело, по всей линии, принципиально) и не содержащиеся ни в какой общей категории. Посудите теперь об осведомленности и об остроумии русского махиста Богданова, который не хочет признать себя махистом и хочет, чтобы его считали в философии марксистом. (В. И. Ленин, Материализм и эмпириокритицизм.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Toto caelo

  • 20 abrumpo

    ab-rumpo, rūpī, ruptum, ere, I) abreißen = losreißen, ramos, Ov.: caudam equi, Frontin.: sibi partem viscerum, Curt.: vincla, Enn., od. vincula, Liv.: frenos, Sen.: laqueos, Ggstz. solvere laqueos (im Bilde), Plin. ep.: stamen, Iuven.: collum (verst. sibi), v. Gänsen, Varr.: atrox tempestas fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta foede dissipavit, Liv. – übtr., Hellespontus Asiam abrumpit Europae, Plin. – equites ab exercitu, Curt.: se latrocinio Antoni (von der Räuberbande des A.), Cic. Phil. 14, 31: plebs velut abrupta a populo, Liv.: divelli ab alqo et abrumpi (durch den Tod), Curt.: Graeci abrupti a ceteris, abgeschnitten, Curt.: abrumperet vitam ab ea civitate, cuius etc., möge seinen Lebensfaden losreißen usw., Tac.: lucrum ex re patroni abruptum, gezogenen, ICt.: omnibus inter victoriam mortemve certā desperatione abruptis (abgeschnitten), Liv.: abr. suspiciones palam, vom Zaun brechen, Apul. apol. 98. – II) abreißen = zerreißen, zersprengen, mit Gewalt trennen, 1) eig.: nubes, Verg.: pontem, Tac.: pontem post tergum alcis, Val. Max.: laxati ordines abrumpuntur (werden durchbrochen), nec possunt restitui, Tac.: abr. venas, aufreißen (um zu sterben), Tac.: verberibus corpus abrumpitur, wird zerfleischt, Sen. rhet.: imbres abrupti, Wolkenbruch, Apul. – v. lebl. Subjj., praealtae praecipitesque fossae pluribus locis obiectae abruperant iter, hatten versperrt, Curt. – 2) übtr., a) verletzen, fas, Verg.: fidem, Tac.: od. abstumpfen, zerstreuen, aciem intentionis, Flor. 1. pr. § 3. – b) vor der Zeit od. schnell, unvermutet abbrechen = aufgeben, abschneiden, unterbrechen, stören, verscheuchen (s. Ladew. Verg. georg. 3, 530), vitam, Verg.: vitam ab ea civitate, Tac.: lucem, Verg.: somnos, Verg.: somnum, Sil.: medium sermonem, Verg.: inceptum sermonem, Quint.: abrupto, quem inchoaverat, sermone, Quint.: nonnumquam hilariores sermones, Suet.: repetiit quod abruperat, Plin. ep.: non abrupta esse studia (Ggstz. dilata), Quint.: otium (Ggstz. intermittere), Plin. ep.: spem undique, Tac.: alci spem gratiae cito, Curt.: dissimulationem, die Maske auf einmal abwerfen, Tac.: abruptis voluptatibus, nachdem ihr den Lüsten für immer entsagt habt, Tac.

    lateinisch-deutsches > abrumpo

См. также в других словарях:

  • Ave Maris Stella — ( Hail Star of the Sea ) is a plainsong Vespers hymn to the Virgin Mary. It is of uncertain origin and can be dated back at least as far as the eighth century. It was especially popular in the Middle Ages and has been used by many composers as… …   Wikipedia

  • Sextus Propertius — Sextus Aurelius Propertius was a Latin elegiac poet born around 50 45 BCE in Mevania (although other cities in the region of Umbria claim this dignity Hespillus, Ameria, Perusia and Assisium), and died a short time after 15 BCE. [John Lemprière s …   Wikipedia

  • Ave Maris Stella — Jungfrau und Kind Mit den Worten Ave maris stella („Meerstern, sei gegrüßt“) beginnt ein lateinischer Hymnus, der im Stundengebetder Katholischen Kirche zur zur Vesper an Marienfesten gesungen wird. Der Text des Hymnus ist seit dem 8. Jahrhundert …   Deutsch Wikipedia

  • Ave maris stella — Jungfrau und Kind Mit den Worten Ave maris stella („Meerstern, sei gegrüßt“) beginnt ein lateinischer Hymnus, der im Stundengebet der Katholischen Kirche zur Vesper an Marienfesten gesungen wird. Der Text des Hymnus ist seit dem 8. Jahrhundert… …   Deutsch Wikipedia

  • Ave Maris Stella — est une prière catholique dédiée à la Vierge Marie. Son titre latin signifie Salut, étoile de la mer en français. L origine de la prière est incertaine. Certains l attribuent à Venance Fortunat (530 609) ou à Paul le Diacre. Elle peut au moins… …   Wikipédia en Français

  • Hymne acadien — Histoire L hymne acadien a été choisi en 1884. Il s agit de Ave Maris Stella[1] , une musique en latin qui avait été choisie plus pour son air que pour ses paroles. Plusieurs personnes avaient tenté de composer un hymne sur cet air, et l on peut… …   Wikipédia en Français

  • Monstra Te esse matrem — Ave Maris Stella Catholicisme Religions sœurs (branches) Catholicisme · Orthodoxie · Protestantisme Spécificités Église catholique romaine · Histoire de l Église catholique romaine Spécificités …   Wikipédia en Français

  • Salut, étoile de la mer — Ave Maris Stella Catholicisme Religions sœurs (branches) Catholicisme · Orthodoxie · Protestantisme Spécificités Église catholique romaine · Histoire de l Église catholique romaine Spécificités …   Wikipédia en Français

  • Ave Maris Stella — Saltar a navegación, búsqueda Ave Maris Stella ( Salve Estrella del Mar ): con estas palabras comienza un himno latino que se canta en la Liturgia de las Horas de la Iglesia católica en las fiestas marianas, concretamente en Vísperas. El texto se …   Wikipedia Español

  • Legio XV Primigenia — Sestercio emitido en Roma en 37 38 con el retrato y titulatura imperial de Calígula, creador de la Legio XV Primigenia Activa Desde 39 hasta 70 …   Wikipedia Español

  • Schwyzertag — Der Schwyzertag ist ein jährliches, traditionelles Heimatfest der Stadt Tiengen, heute: Waldshut Tiengen. Inhaltsverzeichnis 1 Überlieferung 2 Quellen 3 Resumè 4 Literatur …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»