Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

videbitur

  • 1 alter

    alter, tera, terum, Genet. alterīus (im Verse auch alterĭus), Dat. alteri (v. alis), der eine von zweien, der andere (dagegen alius ein anderer in bezug auf mehr als zwei), I) eig.: A) im allg.: altero pede (auf dem einen F.) claudus, Nep.: hi libri quinque alteri, Cic.: alter exercitus, Liv.: alter consulum, Liv.: alter ex censoribus, Liv.: alterum ex duobus commodis, Gell.: altera ex duabus causis, Sen.: necesse est sit alterum de duobus, aut.... aut etc., Cic. Tusc. 1, 97; vgl. Sen. de brev. vit. 13, 8 u. Gell. 5, 11, 7. – binas a te accepi litteras, quarum alteris mihi gratulabare, Cic.: utrique alteris freti, Sall.: tuis unis et alteris litteris, Cic.: tabulae testamenti unae per legatos eius Romam erant allatae, alterae eodem exemplo... Alexandriae proferebantur, Caes.: duplices similitudines, unae rerum, alterae verborum, Cornif. rhet.: ambo imperatores Romani aut alter ex iis, Liv.: parentes ambo alterve, Gell.: absente consulum altero ambobusve, Liv. (vgl. unten no. I, B, 1): non uterque, sed alter, Cic.: aut uterque aut certe alter, Liv.: aut alter aut invicem uterque, Quint.: ita est utraque res sine altera debilis, Cic. – Distribut., alter... alter, der eine... der andere, alter perdidit, alter vendidit, Cic. – zuw. steht statt des zweiten alter ein Subst., od. hic, ille u. dgl., Epaminondae, Leonidae –: quorum alter (Epam.) – quaesivit, Leonidas autem etc., Cic.: alter... hic, Cic. Rosc. Am. 17: alter... iste, ibid.: alter... ille, Flor. 4, 7, 10. – zuw. das eine alter ganz ausgelassen, duae turmae haesere: altera metu dedita hosti, (altera) pertinacior etc., Liv. 29, 33, 7: Graeci duo genera eius fecere; (alteram) longam enodem, alteram brevem duriorem, Plin. 16, 63 (vgl. Sillig Plin. 35, 71). – Plur. von mehreren od. von ganzen Parteien, alteri dimicant, alteri victorem timent, Cic. – endlich das zweite alter in verschiedenem Kasus, alter alterius ova frangit, Cic.: alteri alteros aliquantum attriverant, Sall.: auch unus alteri, Plaut. – / Nach zwei Substst. bezieht sich gew. das erste alter auf das erste Subst., das zweite aus das zweite; zuw. aber ist es umgekehrt, wie Cic. Quinct. 1; de off. 3, 73; vgl. Spalding Quint. 9, 2, 6.

    B) insbes.: 1) als Formel in Senatsbeschl. usw.: alter ambove, S.E.V. (= si eis od. iis videbitur od. videatur), der eine (der beiden Konsuln) oder beide, wenn usw., Uti C. Pansa, A. Hirtius Coss., alter ambove, S.E.V., cognoscerent, qui ager iis coloniis esset, Cic. Phil. 5, 53; u. so ibid. 8, 33; 9, 16; 14, 37: umgekehrt, Q. Aelius, Paulus Fabius Coss. ambo alterve, si iis videbitur, SC. b. Frontin. aqu. 100 extr.

    2) der andere = zweite (secundus), a) übh.: proximo, altero (zweitnächsten), tertio die, Cic.: quadriennio post alterum consulatum, Cic.: fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, du bist nun der zweite nach jenem, Verg. – bei Zehnern u. Hunderten, altero vicesimo die, am 22. Tage, Cic.: annus alter ab undecimo, das 12., Verg.: anno trecentesimo altero (im 302. Jahre), quam Roma condita erat, Liv. – b) unus et (od. atque od. aut od. vel) alter, unus alterque, unus alter, der eine u. der andere (s. Heß Tac. dial. 21. p. 142. Schmidt Iuven. 7, 165), α) bestimmt = einer oder zwei, unus et alter dies, Cic. – β) unbestimmt = der eine u. der andere, der u. jener = etliche, einige wenige u. dgl., Ter., Cic. u.a. – c) alterum tantum, noch einmal-, doppelt so viel, Cic. u. Liv.: altero tanto longior, noch einmal so lang, Nep.: u. so altero tanto maior, Cic.

    3) bei Nom. appellat. u. appellat. gebrauchten Nom. propr. = hinsichtlich der Eigenschaften dem genannten Appellativum gleich, unser ein anderer, ein zweiter, me sicut alterum parentem diligit, Cic.: alter Verres, Cic.: prope Hannibal alter, Aur. Vict.: prope alter Camillus, Claud.: u. so alter ego, ein zweites Ich (von sehr vertrauten Freunden), Cic.: u. tamquam alter idem, gleichsam das zweite Selbst, Cic. de amic. 80.

    4) der andere = entgegengesetzte, ripa, das jenseitige, Caes.: acies, Liv.: pars altera, die Gegenpartei, Cic., Liv. u.a.: ebenso factio, Nep.: fortuna, Liv. – dah. poet., ander = der frühern Beschaffenheit nach verschieden, verändert, metuit secundis alteram sortem, Hor. carm. 2, 10, 13 sq.: u. quoties te speculo videris alterum, als einen andern, ganz verändert (also »unschöner«), Hor. carm. 4, 10, 6. – u. in der Augurspr. euphemist., altera avis = infausta, »ein unglückbringender V.«, nach Paul ex Fest. 7, 1.

    II) übtr., der (die) Andere = der Nächste, der Mit- od. Nebenmensch (ο πέλας, ο πλησίον; vgl. Ochsner Cic. ecl. p. 90 u. 458), qui alteri exitium parat, eum scire oportet etc., Enn. fr.: qui alterum incusat probri, eum ipsum se intueri oportet, Plaut.: qui nihil alterius causā facit, Cic. – dah. alter mit einer Negation od. einer negativen Frage u. dem Komparativ, verstärkend wie kein Zweiter für »kein anderer übh.«, sol scelestiorem nullum illuxit alterum, Plaut.: qui me alter audacior homo? Plaut.; u. so Hor. sat. 1, 1, 40 u. 1, 5, 33: u.m. Abl. compar., neque mest (als ich) Athenis alter hodie quisquam, quoi credi recte aeque putent, Plaut. asin. 492 sq.

    / Dat. masc. altero, Cic. de nat. deor. 2, 66 ed. Schoem. (Baiter u. Müller alteri). Carm. epigr. 192, 3; arch. alterei, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 76; öfter Dat. fem. alterae, Plaut. rud. 750. Ter. heaut. 271; Phorm. 928. Caes. b.G. 5, 27, 5. Nep. Eum. 1, 6. Col. 5, 11, 10. – Im Verse synk. altrius, altri, altris, s. Lorenz Plaut Pseud. 345. Brix Plaut. capt. prol. 8. Ribbeck Comic. Coroll. p. X sq. Röper Philol. 15, 294. A. 24. – Wegen der Quantität der Pänultima in alterius s. Prisc. 6, 37 u. bes. Ritschl opusc. 2, 662 sqq. u. 667 sqq. u. 694 sqq.

    lateinisch-deutsches > alter

  • 2 sordidus

    sordĭdus, a, um [sordes] [st1]1 [-] sale, malpropre, crasseux, sordide, d'un aspect repoussant, d'un aspect terne; mal vêtu, négligé (en signe de deuil).    - sordidus amictus, Virg.: manteau sale.    - sordida rura, Virg.: champs incultes.    - sordido in loco sedere, V.-Max. 9: être à la selle.    - sordidus fumus, Hor.: noire fumée.    - puer lippus, sordidissimis dentibus, Petr. 64: c'était un garçon chassieux, aux dents dégoûtantes.    - nunc in squalore et sordibus, confectus morbo, Cic.: maintenant en habit de deuil, épuisé par la maladie.    - saepe est etiam sub palliolo sordido sapientia, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3: souvent on trouve la sagesse sous un manteau sordide. [st1]2 [-] de basse condition, bas, humble.    - ut quisque sordidissimus videbitur, ita libentissime severitate judicandi sordes suas eluet, Cic.: plus [on] = un juge paraîtra de basse condition, plus volontiers [on] = il lavera cette infériorité par la sévérité de son jugement. [st1]3 [-] grossier, commun, sans valeur, bas, insignifiant, misérable, vil (de caractère), ignoble, honteux.    - familiae sordidissima pars, Petr. 132: la lie de ses esclaves.    - pecuniam praeferre amicitiae sordidum existimare, Cic. Lael.: penser que c'est chose vile de mettre l'argent au-dessus de l'amitié.    - sordidum perjurium, Phaedr. 4: parjure honteux.    - Virtus, repulsae nescia sordidae, Hor.: la vertu ne connaît pas la honte de l'échec.    - cum quibus comparari sordidum sit, Cic.: auxquels ce serait un affront d'être comparé.    - sordida verba, Quint.: expressions triviales. [st1]4 [-] avare, chiche, sordide.
    * * *
    sordĭdus, a, um [sordes] [st1]1 [-] sale, malpropre, crasseux, sordide, d'un aspect repoussant, d'un aspect terne; mal vêtu, négligé (en signe de deuil).    - sordidus amictus, Virg.: manteau sale.    - sordida rura, Virg.: champs incultes.    - sordido in loco sedere, V.-Max. 9: être à la selle.    - sordidus fumus, Hor.: noire fumée.    - puer lippus, sordidissimis dentibus, Petr. 64: c'était un garçon chassieux, aux dents dégoûtantes.    - nunc in squalore et sordibus, confectus morbo, Cic.: maintenant en habit de deuil, épuisé par la maladie.    - saepe est etiam sub palliolo sordido sapientia, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3: souvent on trouve la sagesse sous un manteau sordide. [st1]2 [-] de basse condition, bas, humble.    - ut quisque sordidissimus videbitur, ita libentissime severitate judicandi sordes suas eluet, Cic.: plus [on] = un juge paraîtra de basse condition, plus volontiers [on] = il lavera cette infériorité par la sévérité de son jugement. [st1]3 [-] grossier, commun, sans valeur, bas, insignifiant, misérable, vil (de caractère), ignoble, honteux.    - familiae sordidissima pars, Petr. 132: la lie de ses esclaves.    - pecuniam praeferre amicitiae sordidum existimare, Cic. Lael.: penser que c'est chose vile de mettre l'argent au-dessus de l'amitié.    - sordidum perjurium, Phaedr. 4: parjure honteux.    - Virtus, repulsae nescia sordidae, Hor.: la vertu ne connaît pas la honte de l'échec.    - cum quibus comparari sordidum sit, Cic.: auxquels ce serait un affront d'être comparé.    - sordida verba, Quint.: expressions triviales. [st1]4 [-] avare, chiche, sordide.
    * * *
        Sordidus, pen. corr. Adiectiuum. Cic. Ord et sale.
    \
        Color sordidus. Colum. Vilaine, et qui ne se trouve pas belle.
    \
        Sordidus homo. Cic. Un pincemaille qui n'ha esgard qu'à amasser argent, Qui fait toutes choses viles pour argent.
    \
        Sordido loco natus. Liuius. D'un pere qui est d'ord et vilain mestier.
    \
        Cupido sordidus. Horat. Avarice, Convoitise.
    \
        Lingua sordida. Tibul. Menteuse, Parjure.
    \
        Sordidum consilium. Cic. Corrompu.

    Dictionarium latinogallicum > sordidus

  • 3 video

    vĭdĕo, ēre, vīdi, vīsum - tr. - [st2]1 [-] voir, apercevoir. [st2]2 [-] voir, être témoin, assister à, être contemporain de. [st2]3 [-] percevoir (par l'ouïe, par l'odorat). [st2]4 [-] voir avec les yeux de l'esprit, concevoir, comprendre. [st2]5 [-] voir dans ses lectures, lire. [st2]6 [-] voir avec attention, regarder, aller voir, visiter. [st2]7 [-] voir à, songer à, examiner, s'occuper de, veiller à, prendre soin de, faire attention. [st2]8 [-] avoir en vue, aspirer à.    - cf. gr. ἰδεῖν (*Ϝιδεῖν): voir.    - vidi eum ingredientem: je l'ai vu entrer (= au moment où il entrait).    - fulgentes gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant, Cic. Tusc. 2, 59: les Décius voyaient briller les glaives des ennemis, au moment où ils se précipitaient sur leurs rangs.    - vidi eum ingredi: j'ai vu (j'ai constaté) qu'il entrait.    - animus videt se ad meliora proficisci: l'âme comprend qu'elle part vers une vie meilleure.    - vide quomodo sit agendum: examine comment il faut agir.    - videtis ut pueri ludere cupiant: vous voyez comme les enfants ont envie de jouer.    - vide ut res brevi conficiatur: veille à ce que l'affaire soit terminée en peu de temps.    - videas: on peut voir, on verrait.    - videres: on pouvait voir, on aurait pu voir.    - plus videre: être plus clairvoyant.    - aliud vidit: il a eu d'autres vues.    - ipse viderit (fut. antérieur), Cic.: c'est à lui de voir.    - sitne igitur malum dolere necne, Stoici viderint, Cic. Tusc. 2, 42: si la souffrance est un mal ou non, aux Stoïciens de le voir.    - viderint ista officia viri boni, Cic.: je laisse ce devoir aux honnêtes gens.    - voir le passif videor.
    * * *
    vĭdĕo, ēre, vīdi, vīsum - tr. - [st2]1 [-] voir, apercevoir. [st2]2 [-] voir, être témoin, assister à, être contemporain de. [st2]3 [-] percevoir (par l'ouïe, par l'odorat). [st2]4 [-] voir avec les yeux de l'esprit, concevoir, comprendre. [st2]5 [-] voir dans ses lectures, lire. [st2]6 [-] voir avec attention, regarder, aller voir, visiter. [st2]7 [-] voir à, songer à, examiner, s'occuper de, veiller à, prendre soin de, faire attention. [st2]8 [-] avoir en vue, aspirer à.    - cf. gr. ἰδεῖν (*Ϝιδεῖν): voir.    - vidi eum ingredientem: je l'ai vu entrer (= au moment où il entrait).    - fulgentes gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant, Cic. Tusc. 2, 59: les Décius voyaient briller les glaives des ennemis, au moment où ils se précipitaient sur leurs rangs.    - vidi eum ingredi: j'ai vu (j'ai constaté) qu'il entrait.    - animus videt se ad meliora proficisci: l'âme comprend qu'elle part vers une vie meilleure.    - vide quomodo sit agendum: examine comment il faut agir.    - videtis ut pueri ludere cupiant: vous voyez comme les enfants ont envie de jouer.    - vide ut res brevi conficiatur: veille à ce que l'affaire soit terminée en peu de temps.    - videas: on peut voir, on verrait.    - videres: on pouvait voir, on aurait pu voir.    - plus videre: être plus clairvoyant.    - aliud vidit: il a eu d'autres vues.    - ipse viderit (fut. antérieur), Cic.: c'est à lui de voir.    - sitne igitur malum dolere necne, Stoici viderint, Cic. Tusc. 2, 42: si la souffrance est un mal ou non, aux Stoïciens de le voir.    - viderint ista officia viri boni, Cic.: je laisse ce devoir aux honnêtes gens.    - voir le passif videor.
    * * *
        Video, vides, vidi, visum, videre. Veoir, Regarder.
    \
        Somnum ego hac nocte oculis non vidi meis. Terent. Je n'ay point dormi ceste nuict.
    \
        Suo toto Consulatu somnum non vidit. Cicero. Il n'a point dormi.
    \
        Aliquid animo videre. Cic. Contempler en son esprit.
    \
        Somnia videre. Ouid. Songer de nuict.
    \
        Video, de visu per insomnium. Tacit. Songer qu'on voit.
    \
        Causas videre. Lucret. Entendre.
    \
        Insidias alicuius videre. Ouid. Preveoir.
    \
        Plus spei video, quam volo. Terentius. Je voy plus d'esperance, que je ne veulx.
    \
        Videre quippiam ingratum. Ouid. Veoir quelque chose qui ne nous plaist point.
    \
        Ego (vt spero) propediem te videbo. Cic. Je te voiray de brief, et seray avec toy.
    \
        Celeriter, vt spero, vos videbo. Cic. De brief.
    \
        Auaritia vide quid facit. Terent. Regarde que fait avarice. Dict par courroux.
    \
        Vide vt incedit. Plaut. Regarde comme il marche.
    \
        Fient, me vide. Terent. Regarde moy hardiment.
    \
        Omnia credo vidisti, nihil te sesellit. Cic. Tu as tout preveu.
    \
        Videre animo. Cic. Prevoir en son esprit.
    \
        Videre. Terent. Prendre garde, Avoir soing de quelque chose, Penser à quelque chose.
    \
        Nihil vident nisi quod lubet. Terent. Il ne leur chault de rien, que de ce qui leur plaist.
    \
        Recte ego mihi vidissem. Terent. J'eusse bien pourveu à mes affaires.
    \
        In clamando video eum esse bene robustum atque exercitatum. Cic. J'appercoy.
    \
        Tu pro tua prudentia, quid optimum factu sit videbis. Cic. Tu adviseras.
    \
        Valebis, meaque negotia videbis. Cicero. Tu prouvoiras à mes affaires.
    \
        Sed id quoque videbimus. Cic. Nous y adviserons.
    \
        Posterius ista videbimus. Cic. Nous y penserons une autre fois. B.
    \
        Videre alicui prandium. Cic. Luy apprester à disner, ou faire apprester, Donner ordre que son disner soit prest, Prouvoir à son disner.
    \
        Hoc vide: in mea vita tu tibi laudem is quaesitum scelus. Terent. Pren garde à ce.
    \
        Vide ne a malis dici verius possit. Cic. Garde que, etc.
    \
        Vide quid agas. Terent. Pren bien garde à ce que tu feras.
    \
        Vide, vt satis modo contemplata sis. Terent. Regarde et advise que tu, etc.
    \
        Ego istuc videro. Terent. Je y prendray garde.
    \
        Postea videro. Cic. Je y adviseray apres, Je y penseray.
    \
        De reliquo videro. Cic. Je prouvoiray au demourant, J'adviseray du reste.
    \
        Viderit Epicurus de hac re. Cic. Je m'en rapporte à Epicurus, qu'il y prenne garde s'il veult, C'est à luy à faire.
    \
        De Capitone post viderimus. Cic. Nous en adviserons.
    \
        Videbitur, Impersonale. Plautus. On y pourvoira, On y advisera.
    \
        Videndum est ne obsit benignitas. Cic. Il fault prendre garde que, etc.
    \
        Omnes videntur scire. Plaut. Il semble à veoir que touts le scachent.
    \
        Videre verum dicere. Terent. Il semble à veoir que tu die la verité.
    \
        Bene meriturus mihi videris de tuis ciuibus. Cicero. Il me semble à veoir que tu feras un grand bien à tes citoyens.
    \
        Meminisse videor fieri. Plaut. Il me semble que j'ay memoire qu'il a esté faict.
    \
        In rege Ariobarzane ea mihi signa videor virtutis, ingenii, fidei, beneuolentiaeque erga vos perspexisse. Cic. Il me semble que j'ay veu et congneu, etc.
    \
        Tum denique mihi videbor restitutus, si illa erit nobis restituta. Cic. Il me semblera à veoir, etc. Il me sera advis que, etc.
    \
        Videre videor iam diem illum, quum hinc egens Profugiet aliquo militatum. Terent. Il me semble que je voy, Il m'est advis que je voy le jour que, etc.
    \
        Videtur ita mihi. Plaut. C'est mon advis, Je suis de cest advis.
    \
        - mihi Sic hoc videtur, quod te absente hic filius Egit, etc. Terent. Mon advis est que, etc.
    \
        Tibi ita videtur: at ego non posse arbitror. Terent. Il te le semble ainsi, C'est ton advis.
    \
        Facies me, si tibi videtur, certiorem. Cic. S'il te semble bon et necessaire, S'il te plaist.
    \
        Quibus tibi videbitur, velim des literas nomine meo. Cicero. A ceuls qu'il te semblera qu'il les faille bailler.
    \
        Ad haec praesidia disponerent, quibus locis videretur. Liu. és lieux qu'il leur sembleroit bon de mettre.
    \
        Audire vocem visa sum ante aedes modo. Plaut. Il me semble que j'ay ouy sa voix.
    \
        Id mihi visus est dicere, Abi cito, et suspende te. Terent. Il m'a semblé qu'il disoit, etc.
    \
        Visus sum mihi cum Galba ambulare. Cic. Il me sembloit que je me pourmenoye avec Galba.
    \
        Facies tamen quod tibi visum fuerit. Brutus ad Ciceronem. Tu en feras ce qu'il t'en semblera bon de faire.
    \
        Visum est faciendum quoquomodo res se haberet, certiorem vos facere. Seruius ad Ciceronem. Il a semblé bon de vous advertir.
    \
        Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo. Cic. Il n'a rien estimé tout.
    \
        Videre licet plerosque non tam natura liberales, quam quadam gloria ductos. Cic. On en peult veoir plusieurs qui, etc.
    \
        Viden`, pro Videsne. Terent. Vois tu pas.
    \
        Sed haec fors viderit. Cic. En advienne ce qui pourra. B. quod etiam idem Cicero dixit, Sed haec Fortuna viderit. Et alibi, Sed haec casus gubernabit.
    \
        Nos aliquid viderimus. Plaut. Nous trouverons quelque expedient. B.
    \
        Ego aliquid videro. Plaut. Je trouveray quelque moyen. B.
    \
        Auidus videndi. Ouid. De veoir.
    \
        Videndo, Gerundii modus a passiuo. Virgilius, - vritque videndo Foemina. Quand elle est veue.
    \
        Visu, Supinum: vt Deformia visu. Ouid. Laids à veoir.
    \
        Terribiles visu formae. Virgil. Terribles à regarder.

    Dictionarium latinogallicum > video

  • 4 alter

    alter, tera, terum, Genet. alterīus (im Verse auch alterĭus), Dat. alteri (v. alis), der eine von zweien, der andere (dagegen alius ein anderer in bezug auf mehr als zwei), I) eig.: A) im allg.: altero pede (auf dem einen F.) claudus, Nep.: hi libri quinque alteri, Cic.: alter exercitus, Liv.: alter consulum, Liv.: alter ex censoribus, Liv.: alterum ex duobus commodis, Gell.: altera ex duabus causis, Sen.: necesse est sit alterum de duobus, aut.... aut etc., Cic. Tusc. 1, 97; vgl. Sen. de brev. vit. 13, 8 u. Gell. 5, 11, 7. – binas a te accepi litteras, quarum alteris mihi gratulabare, Cic.: utrique alteris freti, Sall.: tuis unis et alteris litteris, Cic.: tabulae testamenti unae per legatos eius Romam erant allatae, alterae eodem exemplo... Alexandriae proferebantur, Caes.: duplices similitudines, unae rerum, alterae verborum, Cornif. rhet.: ambo imperatores Romani aut alter ex iis, Liv.: parentes ambo alterve, Gell.: absente consulum altero ambobusve, Liv. (vgl. unten no. I, B, 1): non uterque, sed alter, Cic.: aut uterque aut certe alter, Liv.: aut alter aut invicem uterque, Quint.: ita est utraque res sine altera debilis, Cic. – Distribut., alter... alter, der eine... der andere, alter perdidit, alter vendidit, Cic. – zuw. steht statt des zweiten alter ein Subst., od. hic, ille u. dgl., Epaminondae, Leonidae –: quorum alter (Epam.) – quaesivit, Leonidas autem etc., Cic.: alter... hic, Cic.
    ————
    Rosc. Am. 17: alter... iste, ibid.: alter... ille, Flor. 4, 7, 10. – zuw. das eine alter ganz ausgelassen, duae turmae haesere: altera metu dedita hosti, (altera) pertinacior etc., Liv. 29, 33, 7: Graeci duo genera eius fecere; (alteram) longam enodem, alteram brevem duriorem, Plin. 16, 63 (vgl. Sillig Plin. 35, 71). – Plur. von mehreren od. von ganzen Parteien, alteri dimicant, alteri victorem timent, Cic. – endlich das zweite alter in verschiedenem Kasus, alter alterius ova frangit, Cic.: alteri alteros aliquantum attriverant, Sall.: auch unus alteri, Plaut. – Nach zwei Substst. bezieht sich gew. das erste alter auf das erste Subst., das zweite aus das zweite; zuw. aber ist es umgekehrt, wie Cic. Quinct. 1; de off. 3, 73; vgl. Spalding Quint. 9, 2, 6.
    B) insbes.: 1) als Formel in Senatsbeschl. usw.: alter ambove, S.E.V. (= si eis od. iis videbitur od. videatur), der eine (der beiden Konsuln) oder beide, wenn usw., Uti C. Pansa, A. Hirtius Coss., alter ambove, S.E.V., cognoscerent, qui ager iis coloniis esset, Cic. Phil. 5, 53; u. so ibid. 8, 33; 9, 16; 14, 37: umgekehrt, Q. Aelius, Paulus Fabius Coss. ambo alterve, si iis videbitur, SC. b. Frontin. aqu. 100 extr.
    2) der andere = zweite (secundus), a) übh.: proximo, altero (zweitnächsten), tertio die, Cic.: quadriennio post alterum consulatum, Cic.: fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo, du bist nun der zweite nach
    ————
    jenem, Verg. – bei Zehnern u. Hunderten, altero vicesimo die, am 22. Tage, Cic.: annus alter ab undecimo, das 12., Verg.: anno trecentesimo altero (im 302. Jahre), quam Roma condita erat, Liv. – b) unus et (od. atque od. aut od. vel) alter, unus alterque, unus alter, der eine u. der andere (s. Heß Tac. dial. 21. p. 142. Schmidt Iuven. 7, 165), α) bestimmt = einer oder zwei, unus et alter dies, Cic. – β) unbestimmt = der eine u. der andere, der u. jener = etliche, einige wenige u. dgl., Ter., Cic. u.a. – c) alterum tantum, noch einmal-, doppelt so viel, Cic. u. Liv.: altero tanto longior, noch einmal so lang, Nep.: u. so altero tanto maior, Cic.
    3) bei Nom. appellat. u. appellat. gebrauchten Nom. propr. = hinsichtlich der Eigenschaften dem genannten Appellativum gleich, unser ein anderer, ein zweiter, me sicut alterum parentem diligit, Cic.: alter Verres, Cic.: prope Hannibal alter, Aur. Vict.: prope alter Camillus, Claud.: u. so alter ego, ein zweites Ich (von sehr vertrauten Freunden), Cic.: u. tamquam alter idem, gleichsam das zweite Selbst, Cic. de amic. 80.
    4) der andere = entgegengesetzte, ripa, das jenseitige, Caes.: acies, Liv.: pars altera, die Gegenpartei, Cic., Liv. u.a.: ebenso factio, Nep.: fortuna, Liv. – dah. poet., ander = der frühern Beschaffenheit nach verschieden, verändert, metuit secundis al-
    ————
    teram sortem, Hor. carm. 2, 10, 13 sq.: u. quoties te speculo videris alterum, als einen andern, ganz verändert (also »unschöner«), Hor. carm. 4, 10, 6. – u. in der Augurspr. euphemist., altera avis = infausta, »ein unglückbringender V.«, nach Paul ex Fest. 7, 1.
    II) übtr., der (die) Andere = der Nächste, der Mit- od. Nebenmensch (ο πέλας, ο πλησίον; vgl. Ochsner Cic. ecl. p. 90 u. 458), qui alteri exitium parat, eum scire oportet etc., Enn. fr.: qui alterum incusat probri, eum ipsum se intueri oportet, Plaut.: qui nihil alterius causā facit, Cic. – dah. alter mit einer Negation od. einer negativen Frage u. dem Komparativ, verstärkend wie kein Zweiter für »kein anderer übh.«, sol scelestiorem nullum illuxit alterum, Plaut.: qui me alter audacior homo? Plaut.; u. so Hor. sat. 1, 1, 40 u. 1, 5, 33: u.m. Abl. compar., neque mest (als ich) Athenis alter hodie quisquam, quoi credi recte aeque putent, Plaut. asin. 492 sq.
    Dat. masc. altero, Cic. de nat. deor. 2, 66 ed. Schoem. (Baiter u. Müller alteri). Carm. epigr. 192, 3; arch. alterei, Corp. inscr. Lat. 1, 198, 76; öfter Dat. fem. alterae, Plaut. rud. 750. Ter. heaut. 271; Phorm. 928. Caes. b.G. 5, 27, 5. Nep. Eum. 1, 6. Col. 5, 11, 10. – Im Verse synk. altrius, altri, altris, s. Lorenz Plaut Pseud. 345. Brix Plaut. capt. prol. 8. Ribbeck Comic. Coroll. p. X sq. Röper Philol. 15, 294. A. 24. – Wegen der Quantität der Pänultima in
    ————
    alterius s. Prisc. 6, 37 u. bes. Ritschl opusc. 2, 662 sqq. u. 667 sqq. u. 694 sqq.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > alter

  • 5 adtribuo

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adtribuo

  • 6 adtributus

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adtributus

  • 7 attribuo

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > attribuo

  • 8 attributum

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > attributum

  • 9 video

    vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:

    vidĕ,

    Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:

    clare oculis video,

    id. ib. 3, 1, 35:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:

    Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    mulieres et pueri qui visum processerant,

    Sall. J. 94, 5:

    ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!

    Hor. Epod. 2, 62 sq.:

    serpentes atque videres Infernas errare canes,

    id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):

    viden', ut geminae stant vertice cristae?

    Verg. A. 6, 779:

    viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77.—With ut and subj.:

    nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?

    Verg. G. 3, 250:

    nonne vides ut... Antennae gemant?

    Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:

    ubi sol sex mensibus continuis non videtur,

    Varr. R. R. 1, 2, 4:

    a se disertos visos esse multos,

    Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:

    consulis ante pedes ire viderer eques,

    Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of things ( poet.), to see:

    (Apenninus) Gallica rura videt,

    Luc. 2, 429:

    et casus abies visura marinos,

    i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—
    b.
    Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):

    triclinium hortum et gestationem videt,

    Plin. Ep. 2, 17, 13.—
    c.
    Of the other senses, to perceive, observe any thing:

    vidistin' toto sonitus procurrere caelo?

    Prop. 2, 16 (3, 8), 49:

    mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,

    Verg. A. 4, 490:

    tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,

    Hor. S. 2, 8, 77:

    naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,

    Plaut. Mil. 4, 6, 44.—
    B.
    In partic., to see on purpose, to look at any thing:

    vide sis signi quid siet,

    Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:

    vide, tali ubi sint,

    id. Most. 1, 3, 151:

    illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide, si non os inpudens Videtur,

    id. ib. 5, 1, 23; cf.:

    specta me, a threatening expression,

    Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;

    syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    id. Fam. 6, 3, 2:

    aperte enim adulantem nemo non videt,

    sees through, detects, id. Lael. 26, 99:

    si dormientes aliquid animo videre videamur,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    aliquid in somnis,

    id. N. D. 1, 29, 82:

    somnia,

    id. Div. 2, 71, 147:

    quod ego, cur nolim, nihil video,

    id. Fam. 9, 6, 2:

    nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?

    id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:

    ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,

    to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:

    videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,

    id. de Or. 1, 25, 116:

    aliena melius videre et dijudicare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:

    sin autem vos plus in re publicā vidistis,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:

    vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,

    id. Agr. 2, 37, 103:

    di vatesque eorum in futurum vident,

    Liv. 6, 12.—With two accs.:

    quem virum Crassum vidimus,

    Cic. Sen. 17, 61; cf.:

    officiorum conjunctione me privatum videbam,

    id. Brut. 1, 1:

    cum invidiosum se propter nimias opes viderit,

    Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    Verg. G. 1, 56.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:

    reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 118:

    nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,

    Cic. Ac. 2, 13, 40:

    id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,

    id. Lael. 11, 36:

    sed videamus Herculem ipsum,

    id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:

    quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,

    id. Off. 1, 20, 68:

    te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,

    let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,

    viderit,

    Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:

    quam id recte faciam, viderint sapientes,

    Cic. Lael. 3, 10; and:

    quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,

    id. de Or. 1, 58, 246:

    viderint ista officia viri boni,

    id. Quint. 17, 55.—
    2.
    To look out for, see to, care for, provide:

    atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,

    Cic. Tusc. 4, 17, 38:

    antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,

    i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:

    dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,

    id. Tusc. 3, 19, 46:

    aliud lenius (vinum),

    Ter. Heaut. 3, 1, 50:

    Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,

    Cic. de Or. 3, 1, 2:

    absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,

    Ter. Phorm. 1, 4, 12.—
    3.
    To take care, see to it, make sure, with final clause:

    navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,

    Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:

    videret, ut quam primum tota res transigeretur,

    id. Quint. 5, 20:

    ne fortuna mea desit, videte,

    Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:

    videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,

    Cic. Off. 1, 14, 42:

    ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,

    id. de Or. 3, 11, 40; cf.:

    vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,

    id. Fam. 14, 18, 2.—
    4.
    To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
    a.
    In gen.:

    qui suo toto consulatu somnum non viderit,

    Cic. Fam. 7, 30, 1.—
    b.
    Esp., to see, live to see a period or event:

    ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,

    Cic. Lael. 3, 12:

    utinam eum diem videam, cum, etc.,

    id. Att. 16, 11, 1:

    duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!

    Ter. Ad. 5, 4, 13:

    spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,

    Cic. Mil. 28, 78:

    multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,

    id. ib. 28, 77:

    tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,

    Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—
    5.
    Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:

    viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,

    Cic. Att. 12, 14, 1:

    quā re etiam Othonem vide,

    id. ib. 12, 37, 4:

    videbis ergo hominem, si voles,

    id. ib. 4, 12 init.:

    mane videas Plinium domi,

    Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—
    6.
    Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—
    7.
    Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:

    numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,

    Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:

    ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,

    id. ib. 3, 2, 7:

    multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:

    ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,

    id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):

    cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,

    Cic. Fam. 4, 13, 3:

    ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,

    id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:

    cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,

    Cic. Lael. 23, 86:

    digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,

    id. ib. 1, 4:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,

    id. ib.:

    a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,

    id. ib. 8, 27:

    quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    quod idem Scipioni videbatur,

    id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):

    quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,

    Cic. Att. 8, 11, 1:

    Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,

    id. Fam. 4, 13, 3.—
    (β).
    With inf.:

    de familiari illo tuo videor audisse,

    Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:

    satis facere rei publicae videmur, si, etc.,

    id. Cat. 1, 1, 2:

    ut beate vixisse videar, quia, etc.,

    id. Lael. 4, 15:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. ib. 13, 47:

    videre jam videor populum a senatu disjunctum,

    id. ib. 12, 41; cf.:

    te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    vere videor posse contendere,

    Nep. Att. 12, 4:

    audire videor undique congerentes nomina poëtarum,

    Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:

    videor mihi perspicere ipsius animum,

    id. Fam. 4, 13, 5:

    hoc mihi videor videre,

    id. Inv. 2, 57, 171. —
    (γ).
    With nom. and inf.:

    ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

    id. ib. 1, 3:

    quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,

    id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:

    ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:

    divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,

    Cic. Lael. 16, 58.—
    (δ).
    Impers., with acc. and inf. (rare; cf.

    creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12:

    aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,

    Quint. 5, 10, 5 Spald.:

    quae vult videri, se esse prudentiam,

    Cic. Off. 3, 17, 71:

    quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,

    Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:

    sed mihi contra ea videtur,

    Sall. J. 85, 2:

    seque facile, ut mihi videtur, expediunt,

    Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—
    b.
    In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:

    majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,

    Cic. Ac. 2, 47, 146:

    fecisse videri pronuntiat,

    id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

    cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,

    id. Att. 4, 2, 3:

    consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,

    Liv. 38, 44, 6:

    Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,

    Caes. B. C. 1, 2.—
    c.
    Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.
    (α).
    With dat. of pers.:

    tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,

    Cic. Fam. 14, 7, 3:

    velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,

    id. Att. 12, 28, 3:

    qui imitamur, quos cuique visum est,

    id. Off. 1, 32, 118:

    ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,

    Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;

    31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,

    id. 34, 46, 5.—
    (β).
    Without dat.:

    ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,

    Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:

    nunc, si videtur, hoc, illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:

    si videatur,

    Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > video

  • 10 videor

    vīsus sum, ērī [pass. к video ]
    1) быть видимым (видным), показываться, (по)являться
    videndus C, Sen — заметный, видимый
    omnia postponere videtur Cs — ясно, что всё (остальное) он отодвинул на второй план
    fieri quaedam ad meliorem spem inclinatio visa est C — было очевидно, что дело приняло оборот к лучшему
    3) иметь вид, казаться, представляться, считаться (felix est non qui aliis videtur, sed qui sibi Sen)
    hinc exaudiri voces visa V — оттуда (Дидоне) слышались, как ей казалось, голоса
    quum dixisset, quid sibi videretur C — когда (кто-л.) высказывал своё мнение
    ne videretur jacturā motus Pt — чтобы не подумали, будто он расстроен (этой) утратой
    esse, quam videri, bonus malebat Sl — (Катон) предпочитал быть честным человеком, чем казаться (таковым)
    mihi Homerus hujusmodi quiddam vidisse videtur C — мне представляется, что нечто подобное имел в виду Гомер
    maximae stultitiae videtur hariolis credere C — верить предсказателям чрезвычайно, думается, глупо
    satis de hac re dixisse mihi videor C — об этом я сказал, полагаю, достаточно
    abesse a periculo (sc. sibi) videntur Cs — им кажется, что они вне опасности
    jure sumere videmur C — мы можем, пожалуй, с (полным) правом утверждать
    «fecisse videri» pronuntiare C — произнести (приговор) «по-видимому совершил (преступление)», т. е. «да, виновен»
    4) представляться, хотеться, быть угодным
    ad haec, quae visum est, respondit Cs — на это он ответил так, как счёл нужным

    Латинско-русский словарь > videor

  • 11 attribuo

    at-tribuo (ad-tribuo), buī, būtum, ere, zuerteilen, zuteilen, verleihen, I) eig.: A) im allg.: servos, pastores armat atque iis equos attribuit, machte sie beritten, Caes.: navibus III comparatis, ex quibus duas familiaribus suis attribuerat, unam ipse conscenderat, Caes.: non Stratonis modo regiam supellectilem attribui ei iussit, sed etiam etc., Curt.

    B) insbes.: 1) jmdm. einen Ort als Aufenthalt, Wohnsitz od. Besitztum zuteilen, zuweisen, anweisen, alteram partem eius vici Gallis concessit, alteram cohortibus ad hibernandum attribuit, Caes.: sibi agros attribuant, Caes.: quibus urbes agrosque attribui iussit, Curt.: ipsis attribueret sedem, Curt.: coloniae a rege attributae, Curt.: terra culturae causā attributa olim particulatim hominibus, ut Etruria Tuscis, Samnium Sabellis, Varr. sat. Men. 17. – iuventus, quae praesidio eius loci attributa erat, Liv.: u. m. dopp. Acc., electos ex omnibus legionibus fortissimos viros, antesignanos, centuriones Caesar ei classi attribuerat, als Zent., Caes. b. c. 1, 57, 1. – ebenso den Standort in der Schlacht, dextra pars (Flügel) Massiliensibus attribuitur, sinistra Nasidio, Caes.

    2) als t. t. der Geschäftsspr., attr. pecuniam, Geld anweisen, überweisen, durch Anweisung zuteilen, -verleihen, a) v. einer Privatperson, Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, si modo attribuetur, quantum debetur, Cic. ad Att. 13, 2, 1: dah. prägn., attr. alqm, auf jmd. anweisen, attributos (die Angewiesenen) quod appellas, valde probo, Cic. ad Att. 13, 22, 4: sei (= si) is quei (= qui) adtributus erit, eam pecuniam... ei quoi (= cui) attributus erit, non solverit, Corp. inscr. Lat. 1, 2, 206. lin. 41 sq.: u. m. Dat. der Summe, tamtae pecuniae eum eosve attribuito, ibid. 40 sq.: quamtae pecuniae attributus erit, tamtam pecuniam et eius dimidium ei, quoi (= cui) adtributus erit, dare debeto, ibid. lin. 43. – b) von Staats wegen (s. Müller Liv. 1, 43, 9), »(Antonius) mihi pecuniam attribuit?« Cupio videre, qui id audeat dicere, Cic.: pecunia attributa, numerata est, Cic.: censoribus postulantibus, ut pecuniae summa sibi, quā in opera publica uterentur, attribueretur, vectigal annuum decretum, Liv.: unde (pecunia publica) erat attributa, Cic.: nonne sestertium centiens octogiens ex aerario tibi attributum Romae in quaestu reliquisti? Cic.: his talenta D ad belli usum attributa, Curt. – prägn., auf jmd. anweisen, quibus equos alerent, viduae attributae, quae bina milia aeris in annos singulos penderent, Liv. 1, 43, 9.

    3) jmdm. etw. zur Besorgung, Leitung, Führung zuteilen, pecus omne equitibus auxiliariis agendum attribuit, Sall.: attribuit nos trucidandos Cethego, Cic.: Amynandro Aetolos concitandos ad bellum attribuit, Liv.; vgl. ceterorum (captivorum) curam benigne tuendorum C. Flaminio quaestori attribuit, Liv.: ei (pontifici) sacra omnia exscripta exsignataque attribuit, quibus etc., übertrug ihm den ganzen Gottesdienst mit der schriftlichen Übersicht und Nachweisung usw., Liv. – bes. jmdm. ein milit. Kommando zuteilen, eine Stadt, Soldaten, Schiffe usw. unter jmds. Leitung ( Kommando) stellen, ihm unterordnen, oppidum civibus Romanis, Caes.: naves singulas equitibus Romanis, Caes.: alci IV legiones, Caes.: equites praefectis, Curt. – ebenso eine Provinz usw., video, cui Apulia sit attributa, qui habeat Etruriam etc., qui sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit, Cic.: alci Sogdianam regionem, alci satrapeam Mediae, Curt.: regnum filio eius, Curt.

    4) als publiz. t. t., eine Völkerschaft od. einen Fürsten einem andern Volke od. Fürsten als unterworfen u. zinsbar zuteilen, ihm unterwerfen, mediatisieren, einverleiben, insulae, quae erant a Sulla Rhodiis attributae, Cic.: Suessiones Remis attributi, Caes.: ipsi (Commio) Morinos attribuerat, Caes.: Ariarathen Ariobarzani attribuit, qui sub eius imperio et ditione esset, Auct. b. Alex.

    5) einer Sache die u. die Summe als Abgabe zuteilen, d.i. als Abgabe auflegen, damit belegen, his rebus omnibus terni in milia aeris attribuerentur, Liv. 39, 44, 3.

    II) übtr.: A) im allg., zuerteilen, zuteilen, verlei hen, ne aut irato facultas ad dicendum data, aut cupido auctoritas attributa esse videatur, Cic.: huc accedit summus timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit, Cic.: si legi, loco, urbi, monumento attribueretur oratio, die Rede dem Gesetz usw. gleichs. in den Mund gelegt würde, Cic. – nunc illud satis est, non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram, hinzuzufügen, hinzuzubringen, Cic. – senae horae in orbem operi attributae sunt, wurden zugewiesen bestimmt, Liv.

    B) insbes.: 1) als rhetor. u. gramm. t. t., alci (rei) attribui, einer Pers. od. Sache als Eigenschaft, nähere Bestimmung (als Prädikat od. Attribut) zuerteilt-, erteilt-, beigelegt werden, dah. attributum esse (als Prädikat od. Attribut) zukommen, zu einer Pers. od. Sache ganz eigentlich gehören, unter etw. mitbegriffen sein, omnis res [argumentando] confirmatur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum. Ac personis has res attributas putamus: nomen, naturam, victum, fortunam, habitum, adfectionem, studia, consilia, facta, casus, orationes... Ac personis quidem haec videntur esse attributa. Negotiis autem quae sunt attributa, partim sunt continentia etc., Cic. de inv. 1, 34 sqq.: etiam quod iumentorum causā apparatum esset, quibus dominus uteretur, penori attributum dicit, zum Penus gehörig, mit unter dem P. begriffen, Gell. 4, 1, 21.

    2) jmdm. etwas als Wirkung od. Schuld zuteilen = zuschreiben, beimessen, beilegen, bonos exitus attribuimus dis immortalibus, Cic.: quod mihi cum illo erat commune, sibi soli attribuit, Cic.: qui (Cato) si eruditius videbitur disputare, attribuito litteris Graecis, Cic.: hoc si cupidius factum existimas, Caesari attribues; si familiarius, utrique nostrum, Cic.: tanta fuit Verris impudentia, ut aliis causam calamitatis attribueret, quae omnis propter avaritiam ipsius accidisset, Cic.: m. folg. quod (daß usw.), quod Sicyonii te laedunt, Catoni et eius aemulatori attribues Servilio, Cic.

    lateinisch-deutsches > attribuo

  • 12 autem

    autem, Coni. adversat. (αὖτε), dagegen, aber, andererseits, drückt die ruhigste Gegenüberstellung eines Begriffs gegen einen andern aus, I) sich zunächst an den Begriff, der entgegengestellt wird, anlehnend, dagegen, anderseits, a) in einfacher Darlegung, vehit hic clitellas, vehit hic autem alter senex, Plaut. – b) in der Frage, cur non de integro autem datum? Cic.: sed quid ego haec autem nequiquam ingrata revolvo? Verg. – II) nach einem Worte od. mehreren zu einem Begriffe vereinigten Worten zu Anfang eines Satzes od. Satzgliedes, a) in einfacher Darlegung, hingegen, aber, dagegen, e principio oriuntur omnia; ipsum autem nulla ex re nasci potest, Cic.: QUA DE AGITUR autem illud, quod etc., Cic. – autem mehrmals wiederholt, s. Cic. Tusc. 4, 13 sq. – Insbes.: α) beim nähern Eingehen auf etwas, aber, in der Erzählung, oppidum oppugnare instituit. Est autem oppidum et loci naturā et colle munitum, Caes. – zur Einführung einer Parenthese, si qua praeterea sunt (credo autem esse multa), ab iis, si videbitur, qui ista disputant, quaeritote, Cic.: in primis foedera et leges (erant autem eae duodecim tabulae et quaedam regiae leges) conquiri iusserunt, Liv. – bei Wiederholung eines gebrauchten Ausdrucks u. näherem Eingehen auf denselben, admoneri me satis est. Admonebit autem nemo alius nisi reip. tempus, Cic. – β) zur Einführung des Untersatzes (der assumptio) in einem Schlusse, aber, aut hoc aut illud: non autem hoc, illud igitur, Cic. – γ) zur Entgegenstellung der Pronomina, aber, ego autem, nos autem u. dgl., Cic. u.a. – b) bei Einleitung einer Frage, die im Gegensatz zu etwas stattfindet, aber, quid tu ais, Gnatho?... quid tu autem, Thraso? Ter.: cedo tandem, qui sit ordo aut quae concursatio somniorum? quo modo autem distingui possunt vera somnia a falsis, cum etc.? Cic. – Insbes.: α) bei näherem Eingehen auf etwas, Arsinoën, Stratum... fateris ab hostibus esse captas. Quibus autem hostibus? Cic. – β) bei Wiederholung eines eben gebrauchten Ausdrucks, um ihn als unstatthaft od. ungeeignet zu bezeichnen, aber, num quis testis Postumum appellavit? Testis autem? Num accusator? Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 44, 7. – spöttelnd im Zwiegespräche, THR. Quid tu tibi vis? ego non tangam meam? CH. Tuam autem, furcifer? Ter. – c) beim Ausrufe, um denselben gegensätzlich einzuführen, quam brevi tempore quot et quanti poëtae, qui autem oratores exstiterunt! Cic. – Bes. bei Interjektionen, heia autem inimicos! Plaut.: ecce autem subitum divortium! Cic. Vgl. Ruhnken Ter. eun. 2, 3, 6. – / autem steht auch mit andern Partikeln verbunden, wie ast autem, allein dagegen, Cic. fr. – sed autem od. sed... autem, aber dagegen, Komik. u. Verg. – et... autem, und... dage gen, Plaut. u. Lucan., und hinwiederum, Sen. u. Plin. – et autem... et, aber sowohl... als auch, Plin. u.a. – et... et autem, sowohl... als auch hinwieder, Plaut. – neque... autem, und hinwieder nicht, Plaut. – nec (neque)... neque autem, weder... noch dagegen, Cic. u.a. – neque autem... neque, aber weder... noch, Cels. – autem etiam, aber auch, dagegen auch, Cic. u. Cels. – post autem, Nep. u. Auct. b. Afr.

    lateinisch-deutsches > autem

  • 13 eventus

    ēventus, ūs, m. (evenio), I) der Ausgang, die Folge, der Erfolg, die Entscheidung, 1) im allg.: ev. rei, Caes. u. Curt., rerum, Curt.: eventus rerum qui accĭderunt, Cic.: belli, Caes. u.a.: eius diei, Caes.: duorum militum ev., der Ausgang, den der Kampf der beiden Soldaten genommen hatte, Liv.: in eventu eius urbis (seines Angriffs gegen die St.) positum esse, Liv. – ev. felix, Vell., laetus, Plin. ep.: prosper, Curt.: belli ev. prosper, Liv.: eventus varii, Caes., varii orationis, Cic.: sine successu et bono eventu, Varro: pugnare dubio eventu od. cum dubio eventu, Liv. epit.: totius facti iudicium non tam ex consilio tuo quam ex eventu homines esse facturos, Cic.: ubi haud quaquam ad spem eventus respondit, Liv.: precibus eventum vestris senatus, quem videbitur, dabit, Liv. – 2) insbes.: a) der Ausgang, das Ende, die Katastrophe, α) eines Theaterstückes, semper ad eventum festinat, Hor. de art. poët. 148. – β) einer Person, impiorum fratrum, Liv. 45, 19, 16: horum, Ov. met. 10, 600: eventus illos meruisse, Ov. met. 13, 575. – b) der (günstige) Erfolg, das Gelingen, casus eventusque rerum, Cic. u. Tac.: per eventus suos iurat, Ov.: utendum eventu, Tac.: nec eventus defuit, Tac.: nec audaciae eius eventus defuit, Iustin. – II) der Zufall, die Begebenheit, das Ereignis, Cic. u.a. – dah. das Begegnis = das Schicksal, Geschick einer Person od. Sache (vgl. Held Caes. b. G. 4, 31, auditur Decii eventus, Liv.: ex eventu navium suarum, Caes.: qui quosque eventus exciperent, welches Geschick jeden treffen würde, Caes. – III) personifiziert, Bonus Eventus, eine Gottheit des römischen Landmanns, das gute-, fruchtbare Gedeihen der Feldfrüchte, Varro r. r. 1, 1, 6. Plin. 34, 77. Corp. inscr. Lat. 7, 77: im Dat. auch Bono Evento, Corp. inscr. Lat. 5, 3218; vgl. deo sancto Evento, ibid. 2, 2413.

    lateinisch-deutsches > eventus

  • 14 fero

    fero, tulī, lātum, ferre ( altindisch bhárati, trägt, griech. φέρω, gotisch bairan, das Perf. tuli [vorklass. auch redupliziert tetuli] v. veralteten tulo [w. vgl.], das Supin. latum eig. tlatum, v. alten tlao, τλάω), tragen, I) im allg., etwas Tragbares tragen, tragend bringen, 1) eig.: a) mit vorherrsch. Begr. des Tragens: onus, Ter. (u. so accommodatum od. aptum esse oneri ferundo, Solin. u. Capit.): alqd umeris, Hor. u. Petron.: arma in sarcinis, Curt.: alqm super arma, Verg.: puerum prae se, Suet. – faces in Capitolium, Cic.: puerum circa iudices, Quint.: lecticā ferri per oppidum, Cic., in Capitolium, Suet.: alqm ex proelio, Liv. – So nun α) am Körper tragen, an sich tragen, personam, s. persōna: cervice iugum, Hor.: aure duos lapides, Ov.: census corpore suos (sein ganzes Vermögen), Ov. – β) von Schwangern, ventrem, den Leib tragen, schwanger gehen od. sein, Liv., trächtig sein, von Tieren, Varro. – ebenso partum (Leibesfrucht) octonis mensibus, v. Tieren, Plin.: alqm, mit einem schwanger gehen, Tibull.: poet., alqm alci, jmd. einem gebären, Sil. – γ) als milit. t. t.: arma ferre posse, waffenfähig sein, Caes.: arma contra alqm, Caes. u. Cic., adversus alqm, Nep., in alqm, Liv., u. (poet.) alci, Sil., gegen jmd. ziehen. – signa in hostem, losgehen auf usw., Liv.: signa infesta ad urbem Romam, Liv.: quā impetum tulisset, sich mit seinem Angriff gewendet hatte, Iustin. b) mit vorherrsch. Begr. des Bringens, bringen = herbeibringen, hinbringen, überbringen, darbringen, venenum, Liv.: argentum ad alqm, Plaut.: pisciculos alci, Ter.: alqd a domo ad alqm, Liv. – alci praemia, Verg.: alci osculum, geben, Ov.: alci complexum, jmd. umarmen wollen, Liv. – signa, Zeichen geben, Verg. – u. bes., wie φέρειν, eine Abgabe, Gabe, ein Opfer bringen, darbringen, entrichten, alci tributum, Liv. u. Curt., tributa, Ov. (griech. φόρον, φόρους φέρειν): u. als t. t. der Religionsspr., liba Baccho, Verg.: sacra divis, Verg.: crinem Diti, weihen, Verg.: suprema cineri, die letzte Ehre erweisen, Verg.

    2) übtr.: a) mit vorherrsch. Begr. des Tragens: α) übh. tragen, führen, aufweisen, aufzuweisen haben, nomen Aemilii Pauli, Liv.: avum Marcum Antonium, Tac. – nomen iniqui, Hor., cognomen Torquati, Suet.: imaginem alcis, jmds. Bild (Gestalt) an sich tragen, sich fälschlich ausgeben für jmd., Plaut. (s. Lorenz Plaut. mil. 151). – alqm in oculis od. bl. oculis, jmd. überaus lieben, Cic. – prae se alqd od. m. folg. Acc. u. Infin., an den Tag legen, zeigen, merken lassen, zu erkennen geben (Ggstz. dissimulare), Cic. u.a.: ebenso eam laudem cognomine ipso, zur Schau tragen, erkennen lassen, Cic.: u. f. paulo apertius, apertissime alqd (dolorem, laetitiam), etwas offener, ganz offen zeigen, zur Schau tragen, Cic.: u. vultu f. laetitiam, Tac.: patrium nitorem ore, Ov.: u. der Ggstz. obscure f. (heimlich halten) et dissimulare, Cic., u. clam f., verhehlen, Liv. – ut se fert ipse, wie er sich selbst gibt, Cael. in Cic. ep. 8, 4, 2. – β) etw. tragen, ertragen, erdulden, sich gefallen lassen, hinnehmen, aushalten, miserias, Ter.: contumaciam alcis, Cic.: impetum, Caes.: u. als t. t. des Landbaues, vetustatem, das Alter vertragen, sich lange halten, v. Weine, Cic., übtr., v. Schriften, Ov. – mit pers. Objj., optimates quis ferat? Cic.: fer me! Ter.: non ferrem te, Quint.: non tulit hunc, konnte ihm nicht widerstehen, Nep.: quem ferret si parentem ferret non suum, ertragen, sich nicht widersetzen, Ter. – m. folg. Infin., servo nubere nympha tuli, Ov. her. 5, 12. – m. folg. Acc. u. Infin., ferunt aures hominum, illa... laudari, Cic. de or. 2, 344: illa praecipi quis ferat? Quint. 11, 3, 27: u. so Ov. met. 12, 555 u.a.: nach non ferre, Hor. epod. 15, 13. Ov. met. 2, 628: m. folg. quod (daß), Ov. met. 5, 525: u. so non ferendum est, quod etc., Quint. 11, 3, 131. – per alqm non ferre m. folg. quo minus u. Konj., Cic. Quinct. 99. – absol., non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden, Cic. Cat. 1, 10. – dah. m. Advv. u. dgl. = irgendwie tragen, ertragen, aufnehmen, alqd aegre, moleste, graviter molesteque, Cic.: anxie, Sall. u.a.: aequo od. (im Ggstz.) iniquo animo, Cic.: facile, clementer, fortiter ac sapienter u. dgl., Cic.: quam rem nobilitas aegerrime tulit, und das hat den Adel höchlich verdrossen, Sall. – mit folg. Acc. u. Infin., graviter sibi dari uxorem ferunt, Ter.: si quis aegre ferat se pauperem esse, Cic. – alqd tacite non ferre m. folg. quin u. Konj., Liv. 5, 28, 1. – m. de u. Abl., moleste fers de illo, Cic. – Partiz. non ferendus, unerträglich, unzulässig, unstatthaft, facinus, Cic.: lex, Cic.: non ferendum m. folg. Acc. u. Infin., Cic. u. Plin. – b) m. vorherrsch. Begr. des Bringens, α) (= afferre, offerre) übh. bringen, herbeibringen, -führen, darbringen, = bieten, opem, auxilium, opem auxiliumque, Cic.: caput luendae sponsionis causā, Liv.: poet., alci fidem (Glauben), schenken, beimessen, Verg. – ebenso einen Zustand, bes. einen üblen, bringen, herbeiführen, bereiten (vgl. Lorenz Plaut. Pseud. 744. Weißenb. Liv. 23, 9, 5), finem alci rei u. alcis rei, Verg.: alci luctum lacrimasque, Liv.: alci fallaciam, mit Lug u. Trug vorgehen gegen jmd., Plaut.: fraudem, eine Tücke anrichten (Ggstz. vitare), Liv.: alci fraudem, Nachteile bringen (v. einem Umstand), Cic.: perniciem alci cum scelere, Liv. – β) mündlich bringen, d.i. αα) mündlich od. schriftlich übh. hinterbringen, vorbringen, melden, berichten, quod fers, cedo, Ter.: si vera fero, Verg.: f. responsa Turno, Verg.: nec aliud per illos dies populus credulitate, prudentes diversā famā tulere, es war das Einzige, wovon in diesen Tagen das V. im Glauben daran und die Unterrichteten im entgegengesetzten Sinne sprachen, Tac. ann. 16, 2, 2. – m. folg. Acc. u. Infin., Ov. met. 6, 470 u. 14, 527. Tac. ann. 4, 58; 6, 26; hist. 4, 78: u. so mihi fama tulit m. folg. Acc. u. Infin., Verg. Aen. 6, 503: commentarii ad senatum missi ferebant m. folg. Acc. u. Infin., Tac. ann. 6, 47. – ββ) mündlich darbringen, preces Iunoni, Verg.: dis vota precesque, Sil. – dah. anbieten, antragen, alqam (zur Frau), Cic.: condicionem eam ferre (stellen) misero, ut etc., Cic.: condiciones tristes f., Liv. – γγ) bes. die publiz. u. jurist. t. t.: suffragium, seine Stimme abgeben, in den Komitien, Cic.: ebenso sententiam de etc., v. Volke u. v. den Richtern, Cic. – legem f., ein Gesetz vorschlagen, einen Antrag, Vorschlag machen, Cic., de alqa re, Cic., od. ut etc., Vell., od. m. folg. bl. Coniunctiv, Vell.: ebenso privilegium de alqo, Cic.: rogationem de alqo, contra od. in alqm, ad populum, in plebem, Cic., Caes. u. Liv.: u. bl. ferre ad populum, ut etc., Cic.: ferre ad plebem, vellent iuberentne etc., Liv.: u. bl. ferre de alqa re od. ut etc., Cic.: nihil de me tulisti, quo minus essem in civium numero, du hast keinen förmlichen Antrag gestellt, mich von der Z. der B. auszuschließen, Cic. de domo 82. – impers., lato ad populum, ut etc., Liv. 23, 14, 2. – (alci) iudicem, vom Kläger, dem Verklagten einen Richter vorschlagen, Cic. (vgl. quem tibi meorum suppliciorum iudicem feram, Liv.); u. übtr., jmd. verklagen übh., Liv. – γ) v. Abstr., mit sich bringen, erfordern, verlangen, erheischen, bestimmen, gestatten, quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu facillime optimeque perspicies, Cic.: quae fert adulescentia, Ter.: ut aetas illa fert, Cic.: ut natura fert, Ter.: ut mea fert opinio, Cic.: ut opinio et spes fert, Cic.: quantum mea opinio fert, Apul.: si ita res feret, wenn es so sein muß, Cic.: si vestra voluntas feret, Cic.: natura fert... ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent, Cic.: hoc totum si vobis versutius, quam mea consuetudo defendendi fert, videbitur, Cic.

    II) insbes.: A) ins Hausbuch eintragen, f. acceptum (accepto), expensum, s. ac-cipiono. I, A, a, α, u. expendo no. II, B, 1.

    B) schriftlich od. mündlich 1) etw. umhertragen, -bieten, verbreiten, überall-, oft von etw. reden, im Passiv umhergeboten werden, im Umlauf sein, in aller Leute Händen od. Munde sein, a) schriftlich: cuius scripta feruntur, Cic. – b) mündlich: inimici famam non ita, ut nata est, ferunt, verbreiten, Plaut.: hascine propter res maledicas famas ferunt? Plaut.: vestrum iter ac reditum omnia saecula laudibus ferent, werden preisen, Liv.: sermonibus bella, Liv.: f. haec omnibus sermonibus, Caes.: tanto opere ferri, Cic.: vulgo ferebantur versus, Suet.: fertur imprimis (hoc dictum), Ter. – 2) aussprechen, aussagen, äußern, erklären, vorgeben, erwähnen, angeben, mitteilen, von etw. sprechen, etw. besprechen, si vera feram, Verg.: eam rem vulgo, Liv.: homines ferunt mit folg. Acc. u. Infin., Lucr. 3, 41 sq.: haud dubie ferebant m. folg. Acc. u. Infin., sie erklärten unzweideutig, Liv. 22, 14. 15. – dah. ferunt u. Passiv fertur, feruntur, man berichtet, -erzählt, man s pricht davon, man behauptet allgemein, es soll, ferunt (ferebant, ferent) mit folg. Acc. u. Infin., Cic. de nat. deor. 3, 57. Liv. 1, 4, 5. Vell. 1, 4, 1. Catull. 2, 11. Verg. Aen. 2, 230: fertur u. feruntur mit folg. Nom. u. Infin., Cic. de sen. 8; de rep. 2, 20 u. ö. Sall. Iug. 30, 2. Vell. 1, 8, 2. Acc. tr. 669. Lucr. 5, 14. Catull. 64, 19. Verg. Aen. 1, 15. Hor. carm. 1, 7, 23: fertur m. folg. Acc. u. Infin., Capit. Anton. phil. 28, 10. Dict. 4, 21. – u. fertur alqs mit folg. quasi u. Konj., Cic. de legg. 3, 30. – parenthet., ut ferebant, sicut fertur, ut temporibus illis ferebatur, Cic. – famā ferre, sich mit dem Gerede tragen, ausstreuen, sich allgemein dahin aussprechen, m. folg. Acc. u. Infin., Verg. Aen. 7, 765. Liv. 23, 31, 13 u. 28, 40, 1. – u. fama fert (es geht das Gerede) mit folg. Acc. u. Infin., Liv. 2, 7, 6. Tac. ann. 1, 5 extr.: parenthet., sicut fama fert (geht), Liv.: ita fama ferebat, Ov. – u. ferre mit dopp. Acc., für od. als den u. den ausgeben, angeben, erklären, rühmen (s. M. Müller Liv. praef. § 7. Fabri Liv. 21, 41, 7. Weißenb. Liv. 37, 45, 5), ferre alqm inventorem omnium artium, Caes.: Servium conditorem famā f., Liv.: si te petitorem fero, Cic.: se belli ducem potiorem f., Liv.: se Philippum, Vell.: im Passiv m. dopp. Nom., qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur, wurde als ausgezeichnet unter seinen A. gerühmt, Nep. Att. 1, 3

    C) im Geiste od. Gemüte tragen, überdenken, bedenken, überlegen, als etw. ansehen, beurteilen, dice, quid fers, Plaut.: homo semper in se aliud fert, in alterum aliud cogitat, Syri sent.: id consilio ante ferre debemus, vorausbedenken, Cic. ep. 5, 16, 6 (C. F. W. Müller liest ›anteferre‹): utcumque ferent ea facta minores, Verg.: ne id ipsum, quod consultationi reliquerant, pro praeiudicato ferret, Liv. – m. Infin., ad Stygios iterum fero (gedenke) mergere fluctus, Stat. Ach. 1, 134.

    D) davontragen, 1) im guten Sinne, a) davontragen, mit hinwegnehmen, bildl., veniam peto feroque, nehme sie gleichs. mit, versichere mich derselben, Liv.: calumniam, den Tadel der Schikane davontr., Cael. b. Cic.: nihil aliud ex certamine, Liv.: alqd tacitum, etwas als verschwiegen mit hinwegn., zB. non tacitum feres, ich werde nicht schweigen, Cic.: ne id quidem ab Turno tacitum tulisse, T. habe auch dazu nicht geschwiegen, Liv.: alqd impune, Caes., od. inultum, Ter., bei etwas ungestraft davonkommen, ungestr. bleiben: u. so non feret, quin vapulet, er wird nicht ohne Schläge wegkommen. Plaut. – b) davontragen = erhalten, erlangen, ernten, quod posces feres, Plaut.: partem praedae, Cic.: fructus ex fortuna, Vell.: fructus ex re publ. uberes, Cic.: victoriam ex alqo, Liv.: gratiam (Dank) alcis rei, Liv.: u. hoc facto haud immeritam laudem gratiamque (und Dank) apud omnes, Liv.: palmam, primas, Cic.: responsum ab alqo, Cic.: poenas, s. poena: ridendo maxima damna feres, Ov. – u. so in den publiz. t. t.: repulsam (a populo), Cic.: suffragia, Suet.: ebenso centuriam, tribus, die Stimmen der Z. usw. erhalten, Cic. – c) von wo entnehmen, feruntur (sie sind entnommen) ex optimis naturae et veritatis exemplis, Cic. de off. 3, 69. – 2) im üblen Sinne, gewaltsam-, raubend u. dgl. hinwegnehmen, hinwegraffen, Pergama, Verg.: te fata tulerunt, Verg. – dah. f. et agere, wegtragen u. wegführen = alles (Tragbare, sowie Menschen und Vieh) als Beute wegführen, Liv. (s. ausführl. ago no. I, 2, c. S. 263 oben): ähnlich rapere et ferre, Verg.

    E) tragen = hervorbringen, terra fruges ferre potest, Cic.: absol., ferundo arbor peribit, Cato. – v. Ländern, quae si tulisset Achaia, Plin. ep. – übtr., haec aetas oratorem prope perfectum tulit, Cic.

    F) ( wie φέρω) mit vorherrsch. Begriff der Bewegung: 1) tragend in Bewegung setzen, einherbewegen, fortbewegen u. dgl., bes. schnell, rasch dahin tragen, -führen, -treiben, u. ferre se od. medial ferri, sich rasch bewegen, rasch gehen, eilen, stürzen, fahren, springen, rennen usw., v. Lebl. auch fliegen, aufwärts = steigen, abwärts = sich senken, a) eig.: α) act.: fer pedem, profer gradum, Plaut.: quocumque pedes ferent, die Füße tragen, Hor.: ebenso inde domum pedem, den Fuß tragen = gehen, Verg.: numquam huc tetulissem pedem Ter.: qui huc in hanc urbem pedem, nisi hodie, numquam intro tetulit, Plaut. (vgl. Spengel Ter. Andr. 808): contra (entgegen) gradum, Plaut.: gradus ingentes, große Schr. machen, Ov. – signa (milit. t. t.), das Feldzeichen fortbewegen = aufbrechen, abmarschieren, Liv. – ad caelum fulmina, Lucr.: caelo supinas manus, Hor. – in eam partem, quo ventus fert, trägt, führt, Caes.: ventus ferens, ein leicht dahinführender, die Fahrt fördernder Wind, ein Fahrwind, ventus secundus et ferens, günstiger Fahrwind, Sen.: oft Plur. venti ferentes, fördernde, günstige Winde, Plin. pan. u. Ov. – β) refl.: se ferre alci obviam, Cic.: se extra tecta f., Verg.: qui se ferebat, der sich im stolzen Gange schwang, Verg.: ad se ferentem (sc. se) pertimescit, den auf sich losstürzenden, Nep.: palam se f., sich öffentlich zeigen, Suet.: dah. se f. alqm, sich zeigen, öffentlich auftreten als usw., se suasorem, Liv.: libertum se populi Romani, Liv.: se consulem, Tac.: quem sese ore ferens, Verg.: ingentem sese clamore ferebat, großmächtig brüstete er sich mit G., Verg. – γ) medial: ad alqm omni celeritate ferri, Caes.: cursu in hostem ferri, Liv.: quocumque feremur, wohin uns die Flut führt, Cic.: ferri pennā per aethera, Hor.: ferri equis, Verg.: saltu super venabula ferri, springen, Verg. – classis interrita fertur, segelt dahin, Verg.: Rhenus citatus fertur per etc., strömt rasch, Caes.: sanguis fertur a faucibus, ex pulmone, Cels.: stellae circa terram feruntur, Cic.: deorsum ferri, Cic.: vitis ad terram fertur, senkt sich, Cic.: fumus ad caelum usque fertur, Suet. – b) übtr.: quem tulit ad scaenam ventoso gloria curru, Hor.: alcis gloria ad caelum fertur, Lucr.: alqm in od. ad caelum laudibus, erheben, Cic. u. Liv.: ebenso alqm laudibus, Cic. u. Liv., summis laudibus, Nep.: alqd miris laudibus, Liv., alqm praecipuā laude, Nep. – rem supra ferre quam fieri potest, über die Grenzen des Möglichen erheben, vergrößern, Cic.: famā incerta in maius ferri solent, vergrößert zu werden, Liv. – Demosthenes saepe in eam partem ferebatur oratione (ging in seinen Behauptungen so weit), ut etc., Cic.: omni cogitatione ferri ad alqd, alle seine Gedanken richten auf usw., Nep. – eloquentia, quae cursu magno sonituque fertur, daherfährt, Cic.: orator suo iam impetu fertur, wird fortgerissen, Quint.: quia proclivi ad eas perturbationes, non quia semper feruntur, weil sie leicht, nicht weil sie immer fortgerissen werden, Cic. – v. Lust u. Neigung, treiben, quo cuiusque animus fert, eo discedunt, Sall.: istuc mens animusque fert, Hor.: u. fert animus m. folg. Infin., Suet. Oth. 6, 1. Ov. met. 1. 1 u.a. Dichter (s. Drak. Sil. 16, 294): si maxime animus ferat (sc. diutius in his locis esse), wenn noch so sehr die Lust sich regte, Sall. Cat. 58, 6. – ähnlich ferri alqā re, von einer Leidenschaft hingerissen werden, sich hinreißen lassen, beseelt sein, zB. crudelitate et scelere, Cic.: avaritiā, Cic.: tanto odio ferri in Ciceronem, ut etc., Nep. – 2) zu einem Ziele führen, v. Wege usw., a) eig.: aditus atque itinera duo, quae extra murum ad portum ferebant, Caes.: via fert Verruginem, Liv., in Persidem, Curt.; vgl. Mützell Curt. 3, 11 (28), 19. – b) übtr.: si qua ad verum via ferret inquirentem, Liv.: quod eo; quo intendas, ferat deducatque, Cic.: nisi animi quaedam ingenita natura et studio excitata velocitas recta nos ad ea, quae conveniunt causae, ferant, Quint. – / Von der Wurzel fer ohne Bindevokal immer Präs. fers, fert, fertis, Imperat. fer, ferte, fertote; Infin. Präs. ferre, Konj. Imperf. ferrem; im Pass. Präs. ferris, fertur, Infin. Präs. ferrī, Konj. Imperf. ferrer. – 2. Pers. Präs. Akt. feris, Firm. Mat. de err. 24, 3 H. – 2. Pers. Präs. Pass. fereris, Diom. 361, 28 u. 386, 26 (ohne Beleg). – Parag. Infin. ferrier, Plaut. rud. 367. – Archaist. redupliz. Perf. tetulī, Poët. bei Charis. 278, 6. Plaut. Men. 629 u. ö. Catull. 63, 52: tetulisti, Enn. ann. 55. Acc. tr. 116. Caecil. com. 75: tetulit, Com. pall. fr. inc. 32 ( bei Cic. de or. 3, 219). Plaut. most. 471. Ter. Andr. 832. Catull. 63, 47: tetulerunt, Lucr. 6, 672: tetulissem, Ter. Andr. 808. Corp. inscr. Lat. 5, 3635: tetulisset, Catull. 66, 35: tetulissent, Macrin. poët. bei Capit. Macrin. 11, 6: tetulero, Plaut. cist. 650: tetulisse, Plaut. rud. 893. Vgl. Neue-Wagner Formenl.3 3, 346 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 274.

    lateinisch-deutsches > fero

  • 15 hinc

    hinc, Adv., I) von hier, von da, A) eig., Cic. u.a. – a nobis hinc profecti, Cic.: hinc Romā qui veneramus, Cic. – prägn., von hier = aus dieser Welt. Augustin. conf. 6, 11. – B) übtr.: 1) = hieraus, daher, Cic. u.a.: hinc illae lacrimae, Ter. – u. von da = von diesem Menschen, hinc scibo iam, ubi siet, Ter. adelph. 361: u. so vel hilarissimum convivam hinc indidem (von eben da = von ebendemselben Menschen = von mir) expromam tibi, Plaut. mil. 666. – u. hiervon (von dieser Sache) ab, hinc quantum cuique videbitur decīdere atque amputare, Cic. de or. 1, 65. – 2) in der Zeit: a) von jetzt an, von nun an, quam si hinc ducentos annos fuerim mortuus, Plaut.: hinc consules coepere creari, Eutr.: quisquis es, amissos hinc iam obliviscere Graios, Verg. – b) von da an, dann, darauf, hinc toto praeceps se corpore ad undas misit, Verg.: sacra hinc et immolationes nefandas, Tac.: orsus hinc a pietatis ostentatione, Suet.: Suetonius hinc Paulinus biennio prosperas res habuit, Tac. – II) von ( auf) dieser Seite (Ggstz. illinc), Cic. u.a.: oft verb. hinc illincque od. hinc atque illinc, auf der und jener Seite, auf beiden Seiten, Cic., Liv. u.a.: so auch hinc... illinc, Liv.: hinc... hinc, Liv.: hinc atque hinc, Verg.: hinc... hinc... hinc... illinc, Liv.: hinc inde, hinc et inde, von beiden Seiten, Suet.

    lateinisch-deutsches > hinc

  • 16 ieiunus

    iēiūnus (bei Plautus auch iāiūnus), a, um, nüchtern, mit leerem Magen, I) eig., meton. u. übtr.: 1) eig.: ante triduo habent ieiunas (oves), halten im Zustande der Nüchternheit, Varro r. r. 2, 11, 9: ita ieiunus, ut ne aquam quidem gustarim, Cic.: Fames, Ov.: os, Plin.: saliva, nüchterner Speichel, Plin. – 2) meton.: a) hungrig, Cic. u.a. – b) durstig, Prop.: ieiuna cupido, Durst, Lucr. – 3) übtr.: a) leer von usw., ohne etwas (als Fehler), corpora suco ieiuna, Lucr.: intestinum, der leere Darm, Leerdarm, Cels. – b) insbes., mager, unfruchtbar, ager, Cic.: quid ieiunius (sc. hoc saxo)? Sen. – c) poet. = wenig, sanies, Verg. georg. 3, 493. – II) bildl.: A) im allg.: imperii divitiarumque avidi ieiunique, gierig u. hungrig nach usw., Iustin.: ieiunae huius orationis aures, unbekannt mit usw., Cic. – B) insbes.: a) mager, unfruchtbar, kraftlos, cognitio, Cic.: calumnia, Cic. – b) trocken, mager, fast- u. kraftlos, oratio, Cic.: res, Cic.: ars, Quint.: Antonius ieiunior, Cic. – c) unbedeutend, si non ieiunum hoc nescio quid, quod ego gessi, et contemnendum videbitur, nicht unbedeutend u. geringfügig erscheint, Cic. ep. 15, 4, 14: nam mihi paulo hoc volgatius et ieiunius videtur, Fronto ep. ad Anton. imp. et inv. 2, 6. p. 108, 12 N. – d) geistig u. moralisch leer = beschränkt, armselig, erbärmlich, fade, illud vero pusilli animi et ipsā malevolentiā ieiuni et inanis, das aber verrät eine kleine Seele und selbst bei der Bösherzigkeit eine armselige und läppische Denkungsart, Cic.: nihil in me perfidiosum et insidiosum et fallax in amicitia, sed no humile quidem aut ieiunum (Albernes, Fades) debes agnoscere, Cic.

    lateinisch-deutsches > ieiunus

  • 17 intersum

    inter-sum, fuī, esse, I) pers.: A) dazwischensein, sich dazwischen befinden, dazwischenliegen, a) im Raume: Tiberis inter eos interesset, Cic.: via interest, Liv. – b) übtr., v. der Zeit, inter primum et sextum consulatum XLVI anni interfuerunt, Cic.: anni triginta interfuere, sind dazwischen verflossen, Liv. – B) entfernt sein, 1) eig.: clatros interesse oportet pede, Cato r. r. 4. – 2) übtr., verschieden sein, sich unterscheiden, hoc pater ac dominus interest, darin usw., Ter.: mit Genet., quoniam το νεμεσαν interest τοῦ φθονειν, zwischen Unwillen u. Schadenfreude ein Unteschied ist, Cic. – quod ab eo nihil intersit, Cic.: in his rebus nihil omnino interest, es ist gar kein Unterschied, Cic.: interest aliquid inter laborem et dolorem, es ist einiger Unterschied zwischen usw., Cic.: illud quoque multum interest in rudi terra an... an etc., Varro: tantum id interest, veneritne... an etc., Liv. – C) bei etw. od. jmd. gegenwärtig sein, einer Sache beiwohnen, an ihr Anteil nehmen, mit in u. Abl., in convivio, Cic.: omnibus in rebus, die Hand im Spiele haben, Cic.: m. Dat., negotiis, convivio, Cic.: apud alqm cenulae eius, Apul.: intererit Satyris paulum pudibunda protervis, die Tragödie (personif.) wird Teilnehmerin am Satyrspiel sein, Hor.: interfuit sacrificanti, war mit gegenwärtig bei dem Opfer, das er brachte, Suet. – absol., ac si ipse interfuerit, Cic.: u. übtr. v. Lebl., ratiocinatio dicitur interfuisse, Cic.

    II) impers., interest = es ist ein Unterschied, es macht einen Unterschied, es ist von Wichtigkeit, es ist daran gelegen, es verschlägt, α) absol., oder mit Genet. der Person od. Sache, der an etwas gelegen ist, außer wenn die Person durch ein Pronom. pers. bezeichnet wird, wofür der Abl. fem. gen. meā, tuā, suā, nostrā, vestrā steht, zuw. auch cuiā ( statt cuius). – β) mit ad u. Akk. der Sache, hinsichtlich welcher? an etwas gelegen ist. – γ) mit Angabe des wieviel? einem daran gelegen ist, durch die Neutra multum, quantum, tantum, plus, plurimum, nihil etc.; od. durch Advv., wie maxime, vehementer, quanto opere (quantopere); od. durch Genet. des Wertes, wie magni (viel), permagni (sehr viel), parvi (wenig), minoris (weniger), pluris (mehr). – δ) mit Angabe der Sache, an der etwas gelegen ist, ausgedrückt durch das Neutrum eines Pronomens, od. durch einen Infin., od. Acc. u. Infin., od. durch einen Final- od. einen indirekten Fragesatz, der durch ut od. ne od. durch quod (weil, daß) od. durch ein Relativum od. durch ein Fragewort eingeführt ist.Beispiele: quoniam ipsius interest, Ulp. dig.: quasi rei publicae maxime interesset, Suet.: nam eorum quoque vehementer interest, Cic.: vestrā hoc maxime interest, Cic.: et ideo licet interesse desiit, vel minoris vel pluris interesse coepit, und hat vielleicht das Interesse ganz aufgehört, oder hat es angefangen, geringer oder größer zu sein, Ulp. dig. 2, 13, 8. § 1: quod si laxius volent proferre diem, poterunt vel biduum vel triduum vel ut videbitur; nihil interest, Cic.: non multum interest, Scrib. Larg.: si nihil interest regis (wenn es dem K. nichts verschlägt), peto, ut, dum dico, vinculis liberer, Curt.: id, quod meā intelleges multum, tuā nullam in partem interesse, Cic.: ea caedes si potissimum crimini datur, detur ei cuiā interfuit, non ei, cuiā nihil interfuit, Cic. pro Var. fr. bei Prisc. 12, 29: equidem ad nostram laudem non multum video interesse, Cic.: quantum interesse vis ad rationem petendi? Cic. – interest omnium recte facere, Cic.: interest scire, quale senatus consultum fuerit vel qui dies urbis, cum est nuntiatus interemptus Maximinus, Capit.: quis est hodie, cuius intersit istam legem manere? Cic.: quod eos scire aut nostrā aut ipsorum interest, Cic.: suspicarer multum interesse rei familiaris tuae te quam primum venire, Cic.: semper ille quantum interesset P. Clodii se perire cogitabat, Cic.: sed Atheniensium quoque plus interfuit firma tecta in domiciliis habere, quam Minervae signum ex ebore pulcherrimum, Cic.: docet, quanto opere rei publicae communisque salutis intersit, manus hostium distineri, Caes.: magis nullius interest quam tuā, T. Otacili, non imponi cervicibus tuis onus, sub quo concĭdas, Liv.: magni interest meā unā (zusammen) nos esse, Cic.: magni est Ciceronis vel meā potius vel mehercule utriusque me intervenire discenti, Cic.: quamquam magni ad honorem nostrum interest, quam primum ad urbem me venire, Cic.: vehementer interfuit rei publicae nullam videri in eiusmodi causa dissensionem esse, Cic.: omnem potentiam ad unum conferri pacis interfuit, Tac.: vehementer intererat vestrā liberos vestros hic potissimum discere, Plin. ep.: permagni nostrā interest te, si comitiis non potueris, at declarato illo Romae esse, Cic. – interest, ut sciatur, quem ad modum Tacitus imperator sit creatus, Vopisc. Tac. 3, 1: illud magni meā interest, te ut videam, Cic.: utriusque nostrûm magni interest, ut te videam, ante quam decedas, Cic.: non tam suā quam rei publicae interesse, ut salvus esset, Caes. bei Suet.: verane haec affirmare non ausim; interest tamen exempli, ut vera videantur, Plin. ep.: vestrā interest, ne imperatorem pessimi faciant, Tac.: illius interesse, ne faciat moram, Phaedr. – neque multum interest, quod (daß) nondum per numeros distributi sunt, Plin. ep. 10, 30 (39), 2. – in maximis motibus mutationibusque caeli nihil interest, qui ventus, qui imber, quae tempestas ubique sit, Cic.: quoniam non tam interest, quo animo scribatur (liber), quam quo accipiatur, Cic.: si negaret quicquam interesse ad beate vivendum, quali uteretur victu, concederem, Cic.: sed plane plurimum interest, quantae qualesque inter eas remissiones sint, Cels.: numquam enim interest, uter sit eorum in pede extremo, Cic.: nihil interest, quo modo solvantur (nodi), Curt.: quod si in philosophia tantum interest, quem ad modum dicas, quid tandem etc., Cic.: quid autem illius interest, quoniam in senatum non venis, ubi sis? Cic. – nam ut nihil interest, utrum nemo valeat an nemo possit valere, sic non intellego, quid intersit, utrum nemo sit sapiens an nemo esse possit, Cic.: multum interest, utrum aliquis beneficium nobis det nostrā causā an et suā, Sen.: non multum interest, utrumne de furto aut formula et interdicto dicendum habeas, an de ambitu comitiorum, Tac. dial.: ut sit voluptas in iis rebus, necne sit, ad id quod agimus nihil interest, Cic.: Theodori quidem nihil interest, humine an sublime putescat, Cic.: omnisne locus eiusmodi est, ut nihil intersit rei publicae, colonia deducatur in eum locum necne? Cic.: ea vos rata habeatis, necne, magis rei publicae interest quam meā, Liv.: nihil enim interest, dactylus sit extremus an creticus, Cic.: o te ineptum, si putas meā interesse, supra terram an infra putrescam, Sen. – longe interesse manifestum est, possideat quis quae profert an mutuetur, Tac. dial. 32 in. – Selten steht ein bestimmtes Subjekt zur Angabe dessen, woran gelegen ist, im Nominativ, wie: in Epirum ad te statui me conferre, non quo meā interesset loci natura, sed etc., Cic. ad Att. 3, 19, 1 (wo jedoch Wesenberg vor loci natura eine Lücke annimmt). – / arch. Konj. Präs. intersiet, Ter. eun. 685. Lucil. 338.

    lateinisch-deutsches > intersum

  • 18 mitigatio

    mītigātio, ōnis, f. (mitigo), die Milderung, Besänftigung, omnis ad omnem animi motum impulsio et, si ita res feret, mitigatio, alles, was zur Aufregung der Leidenschaften und nach Umständen zu ihrer Besänftigung dient, Cic. de or. 3, 118: est lingua et mitigationis et misericordiae, ist sanftmütig und mitleidig, Vulg. Sirach 36, 25: Plur., eius modi licentia si nimium videbitur acrimoniae habere, multis mitigationibus lenietur, Cornif. rhet. 4, 49: plue mihi mitigationes in cor, Augustin. conf. 12, 25, 34.

    lateinisch-deutsches > mitigatio

  • 19 sordidus

    sordidus, a, um (sordes), schmutzig, unsauber, unflätig, I) eig.: vestis, Liv.: tunica, Iustin.: catena (Ggstz. aurea), Sen.: lana, Ov.: amictus, Verg.: fumus, Hor.: terga suis, geräucherter Schweinsrücken, Ov.: rura, Verg.: sordido in loco (auf dem Abtritt) sedere, Val. Max. 9, 13, 2 ed. Halm. – II) übtr.: 1) niedrig, gering, armselig, verächtlich, unbedeutend, homo, Cic.: reus, Cic.: sordidi nati, armselige, Hor. carm. 2, 18, 28: verba, Quint.: homo sordido loco natus, Liv.: oratores sordidiores, artes sordidiores, Cic.: ut quisque sordidissimus videbitur, je niedriger in seinen Verhältnissen einer in den Augen der Leute erscheint, Cic.: genus Agathoclis, Iustin.: a sordidis initiis ad summa crescere, Iustin. – 2) niederträchtig, unedel, schmählich, schimpflich, iste omnium turpissimus et sordidissimus, Cic.: multo homo sordidissimus, Cic. – sord. lucrum, Quint.: illiberales et sordidi quaestus, Cic.: sord. adulterium, Liv.: pecuniam praeferre amicitiae sordidum existimant, Cic.: cum quibus comparari sordidum est, Cic. – bes. knickerig, schmutzig geizig (Ggstz. praelautus), homo, Cic.: cupido, Hor.: aedilis, der für Geld pflichtwidrig gehandelt hat, Suet.: caelum fatigas sordido periurio, Phaedr.

    lateinisch-deutsches > sordidus

  • 20 versutus

    versūtus (vorsūtus), a, um (verto, s. Prisc. part. XII vers. Aen. 3, 81. p. 477, 30 K.), was sich leicht herumdreht, drehbar, gewandt, I) eig., nur in dem Gleichnis vorsutior es quam rota figularis, Plaut. Epid. 371. – II) bildl., von schnellen Einfällen, um sich aus Verlegenheiten zu helfen usw., verschlagen, schlau, istig, gewandt, a) im guten Sinne, v. Pers., Cic. u.a.: acutus atque v. animus, Cic.: versutissimus Lysander, Cic. – b) im üblen Sinne, servus, Plaut.: homo, Cic.: hoc si versutius videbitur, Cic.: illi in summa feritate versutissimi, Vell. – m. Genet. partit., versutus ingenii mango, Plin. 7, 56. – m. Abl., sum versuta dolis (v. vulpes), Anthol. Lat. 286, 18.

    lateinisch-deutsches > versutus

См. также в других словарях:

  • PANNUS — in Circensibus olim ludis, certô colore insignis, factiones discernebat; unde consuetudinem in Principum Aulis Nobilibusque familiis servitia variorum colorum pannis excolendi et ab aliis discernendi, quos Liureas hodie dicunt, ortam esse, haud… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Master of the Sacred Palace — Master of the Sacred Palace, or in Latin Magister Sacri Palatii , is a Roman Curial office which has always been entrusted to a Friar Preacher of the Dominican Order and may be described as the pope s theologian. The current post is held by Fr.… …   Wikipedia

  • Actio de dolo — Die actio de dolo, die Klage wegen Arglist, ist im System des Römischen Privatrechts eine subsidiäre Klage. Sie wird auf den Juristen C. Aquilius Gallus zurückgeführt und bei Ulpian folgendermaßen beschrieben: quae dolo malo facta esse dicentur,… …   Deutsch Wikipedia

  • Bundesbrief von 1291 — Schweizer Bundesbrief Der Bundesbrief, datiert auf Anfang August 1291, ist der bekannteste von mehreren Bundesbriefen und gilt in der traditionellen und populären Geschichtsschreibung als eine oder gar als die Gründungsurkunde der Schweizerischen …   Deutsch Wikipedia

  • Kurvatur — Als Kurvatur bezeichnet man in der Architektur eine beabsichtigte, leichte Wölbung einer an sich geraden Gebäudekante. Die Kurvatur nimmt dem Gebäude die kühle Strenge; obwohl sie kaum auffällt, ordnet sie in der Wahrnehmung die Einzelteile dem… …   Deutsch Wikipedia

  • Scamilli impares — Als Kurvatur bezeichnet man in der Architektur eine beabsichtigte, leichte Wölbung einer an sich geraden Gebäudekante. Die Kurvatur nimmt dem Gebäude die kühle Strenge; obwohl sie kaum auffällt, ordnet sie in der Wahrnehmung die Einzelteile dem… …   Deutsch Wikipedia

  • Schadegard — war eine Siedlung, die in der Nähe oder auf dem Territorium der Hansestadt Stralsund existierte. Im Jahr 1271 wurde die Siedlung aufgegeben. Über die genaue Lage ist nichts überliefert. Die beiden vorherrschenden sich widersprechenden… …   Deutsch Wikipedia

  • Renaissance ottonienne — Otton II, évangéliaire de Liuthar (folio 16r), Reichenau, fin Xe siècle. La renaissance ottonienne, également qualifiée de renaissance ou renouveau du Xe siècle ou de l an mille, est une période médiévale de …   Wikipédia en Français

  • Master of the Sacred Palace — • This office (which has always been entrusted to a Friar Preacher) may briefly be described as being that of the pope s theologian. St. Dominic, appointed in 1218, was the first Master of the Sacred Palace (Magister Sacri Palatii) Catholic… …   Catholic encyclopedia

  • St. Avitus —     St. Avitus     † Catholic Encyclopedia ► St. Avitus     (Alcimus Ecdicius).     A distinguished bishop of Vienne, in Gaul, from 490 to about 518, though his death is place by some as late as 525 or 526. He was born of a prominent Gallo Roman… …   Catholic encyclopedia

  • Theologian of the Pontifical Household — In the Roman Catholic Church, Theologian of the Pontifical Household (Latin: Pontificalis Domus Doctor Theologus) is a Roman Curial office which has always been entrusted to a Friar Preacher of the Dominican Order and may be described as the pope …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»