Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

vacatio

  • 1 vacatio

    văcātĭo, ōnis, f. [vaco], a being free from a duty, service, etc.; freedom, exemption, immunity; a freeing, exempting, dispensation (class.; syn. immunitas).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With gen. obj.:

    vacatio omnium munerum,

    Cic. N. D. 1, 20, 53:

    publici muneris,

    id. Fam. 9, 6, 5:

    sumptus, laboris, militiae, rerum denique omnium,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 23:

    militiae,

    Caes. B. G. 6, 14; Cic. Phil. 5, 19, 53; Just. 1, 9, 12:

    quinquennii militiae vacatio,

    Liv. 23, 20, 2; 42, 33, 4:

    rerum omnium,

    Cic. Verr. 2, 5, 22, § 58:

    malorum,

    Sen. Ep. 85, 5.—
    (β).
    With ab:

    a causis vacatio,

    Cic. Leg. 1, 4, 11:

    ab belli administratione,

    Liv. 23, 32, 15:

    ab opere,

    Col. 6, 14, 3:

    a sacerdotio,

    Gell. 1, 12, 7.—
    (γ).
    With quominus:

    vacationem augures, quominus judiciis operam darent, non habere,

    Cic. Brut. 31, 117.—
    (δ).
    Absol.:

    falsum est, ob vacationem pretium datum,

    Cic. Font. 4, 7:

    cum sacerdotes deorum vacationem habeant, quanto est aequius habere ipsos deos,

    id. Ac. 2, 38, 121:

    deprecari vacationem adulescentiae,

    id. Cael. 12, 30:

    rerum gestarum,

    id. Sull. 9, 26:

    aetatis,

    Nep. Att. 7, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Sc. militiae.) Exemption from military service:

    P. Vatinius... et agro a senatu et vacatione donatus est,

    Cic. N. D. 2, 2, 6:

    delectum habere sublatis vacationibus,

    id. Phil. 5, 12, 31:

    senatus decrevit, ut... dilectus haberetur, vacationes ne valerent,

    id. Att. 1, 19, 2:

    scribere exercitum sine ullā vacationis veniā,

    Liv. 8, 20, 3; 7, 28, 3; 27, 38, 3:

    locupletissimus quisque miles labore fatigari, donec vacationem emeret,

    Tac. H. 1, 46.—
    2.
    (Sc. culpae.) Neque ei suam vacationem eripio, quā ille apud omnis utitur, ut nihil malitiose fecisse videntur, freedom from blame, Cic. Verr. 2, 7, 68, § 164 B. and K. (dub.; al. purgationem; al. culpae vacationem).—
    II.
    Transf., a sum paid for exemption from military service:

    vacationes annuas exsolvere,

    Tac. H. 1, 46:

    vacationes centurionibus ex fisco numerat,

    id. ib. 1, 58.

    Lewis & Short latin dictionary > vacatio

  • 2 vacātiō

        vacātiō ōnis, f    [vaco], freedom, exemption, immunity, dispensation: cum sacerdotes deorum vacationem habeant: adulescentiae, i. e. the license of youth: rerum gestarum, i. e. immunity earned by service: neque ei suam vacationem eripio, i. e. his peculiar license: omnium munerum: publici muneris: militiae, from military service, Cs.: a causis: a belli administratione, L.: vacationem, quo minus iudiciis operam darent, habere.— Exemption from military service (sc. militiae): P. Vatinius... et agro a senatu et vacatione donatus est: scribere exercitum sine ullā vacationis veniā, L.— A sum paid for exemption from military service: vacationes centurionibus ex fisco numerat, Ta.: vacationes annuae, Ta.
    * * *
    freedom, exemption; privilege

    Latin-English dictionary > vacātiō

  • 3 mīlitia

        mīlitia ae, f    [miles], military service, warfare, war: cogere ad militiam eos, S.: cedat otium militiae: militiam discere, S.: ferre, H.: tolerare, V.: detrectare, O.: militiae vacatio, exemption from military service, Cs.: fraterna, civil war, Tb.: Militiā tali lacessere Teucros, V.: piae Pars sis militiae, share in, O.: militiae honorem, military honors, Iu.: militiā, in war (opp. togā), Iu.: militiae, in war, in the army.—In phrases with domi, at home and abroad, at home and in the army: virtus domi militiaeque cognita: militiae domique, L.: militiae et domi, T.— The soldiery, military: Hic pars militiae, O.: magister militiae, general, L.— A service, laborious employment: urbana respondendi, scribendi, etc.: Haec mea militia est, O.
    * * *
    military service; campaign

    Latin-English dictionary > mīlitia

  • 4 immunitas

    immūnĭtas ( inm-), ātis ( gen. plur. immunitatium, Cic. Phil. 2, 14, 35), f. [immunis], freedom or exemption from public services, burdens, or charges, immunity (class.).
    I.
    Lit.: (Druides) militiae vacationem omniumque rerum habent immunitatem, * Caes. B. G. 6, 14, 1:

    immunitas et libertas provinciae,

    Cic. Font. 8, 17:

    immunitatem (a tributis) obtulit,

    Suet. Aug. 40; Tac. A. 12, 61; 13, 51; Curt. 5, 3, 15: personae quibus decimae immunitatem ipse (imperator) tribuit, Mos. et Rom. Leg. Coll. 16, 9, 3 et saep.—In plur., Cic. Fam. 12, 1, [p. 896] 1; id. Phil. 1, 1, 3; Suet. Tib. 49; id. Galb. 15; Tac. H. 3, 55.—
    II.
    Trop., freedom, exemption, or immunity from any thing (cf.:

    vacatio, vacuitas): qui det isti deo immunitatem magni muneris,

    Cic. Ac. 2, 38, 121:

    immunitates malorum,

    Lampr. Commod. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > immunitas

  • 5 inmunitas

    immūnĭtas ( inm-), ātis ( gen. plur. immunitatium, Cic. Phil. 2, 14, 35), f. [immunis], freedom or exemption from public services, burdens, or charges, immunity (class.).
    I.
    Lit.: (Druides) militiae vacationem omniumque rerum habent immunitatem, * Caes. B. G. 6, 14, 1:

    immunitas et libertas provinciae,

    Cic. Font. 8, 17:

    immunitatem (a tributis) obtulit,

    Suet. Aug. 40; Tac. A. 12, 61; 13, 51; Curt. 5, 3, 15: personae quibus decimae immunitatem ipse (imperator) tribuit, Mos. et Rom. Leg. Coll. 16, 9, 3 et saep.—In plur., Cic. Fam. 12, 1, [p. 896] 1; id. Phil. 1, 1, 3; Suet. Tib. 49; id. Galb. 15; Tac. H. 3, 55.—
    II.
    Trop., freedom, exemption, or immunity from any thing (cf.:

    vacatio, vacuitas): qui det isti deo immunitatem magni muneris,

    Cic. Ac. 2, 38, 121:

    immunitates malorum,

    Lampr. Commod. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > inmunitas

  • 6 militia

    mīlĭtĭa, ae (-āi, Lucr. 1, 29), f. [id.], military service, warfare, war.
    I.
    Lit.:

    in militiae disciplinam profectus est,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    militiam subterfugere,

    id. Off. 3, 26, 97:

    ferre,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    tolerare,

    Verg. A. 8, 516:

    munus militiae sustinere,

    Caes. B. G. 6, 18:

    militiae vacatio,

    exemption from military service, id. ib. 6, 14:

    militiae magna scientia,

    Sall. J. 63, 2:

    militiam discere,

    id. C. 7, 4:

    praeclara,

    Vell. 2, 5, 1:

    Pompeii,

    id. 2, 40, 1:

    adversus Graecos,

    Just. 20, 1, 3:

    lentas militias,

    Tib. 1, 3, 82:

    Cimbrica Teutonicaque,

    Vell. 2, 120, 1:

    militiae honorem,

    military honors, Juv. 7, 88.—
    B.
    Esp.
    1.
    Abl. militiā, in war, opp. togā, in peace, Juv. 10, 9.—
    2.
    Gen. militiae, in military service, or on a campaign, in the field; freq. in phrase: domi militiaeque, at home and abroad, at home and with the army:

    quorum virtus fuerat domi militiaeque cognita,

    Cic. Tusc. 5, 19, 55; cf.:

    et domi et militiae,

    id. de Or. 3, 33, 134:

    militiae domique,

    Liv. 7, 32:

    militiae et domi,

    Ter. Ad. 3, 5, 49.—Also without domi, Cic. Leg. 3, 3, 6; Sall. J. 84, 2; Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Trop., of love:

    at confidentia militia illa militatur multo magis quam pondere,

    Plaut. Pers. 2, 2, 50;

    so of an inattentive lover: pro infrequente eum mittat militiā domum,

    id. Truc. 2, 1, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Military spirit, courage, bravery:

    virilis militiae uxor,

    Flor. 4, 5.—
    B.
    Concr., the soldiery, military (syn.:

    milites, exercitus, copiae): hic pars militiae, dux erat ille ducum,

    Ov. H. 8, 46:

    Romanae militiae decus,

    Val. Max. 1, 6, 11:

    cum omni militiā interficitur,

    Just. 32, 2, 2; Plin. 4, 14, 27, § 97:

    qua (lex) maxima apud eos vis cogendae militiae erat,

    Liv. 4, 26, 3: magister militiae, general, id. 22, 23, 2:

    caelestis,

    Vulg. Luc. 2, 13.—So trop.:

    militia caeli,

    i. e. the heavenly bodies, Vulg. Act. 7, 42; id. Deut. 17, 3.—
    C.
    A civil service, office, profession, employment, esp. a laborious one:

    hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, etc.,

    Cic. Mur. 9, 19:

    haec mea militia est,

    Ov. F. 2, 9.—Of swallows building their nests:

    eaque militia illis cum anno redit semper,

    Plin. 10, 33, 49, § 95.—
    D.
    Any special work of difficulty, requiring a great effort:

    completa est militia ejus,

    Vulg. Isa. 40, 2:

    arma militiae nostrae non carnalia,

    id. 2 Cor. 10, 4:

    bona,

    id. 1 Tim. 1, 18.—
    E.
    Under the emperors (like miles), an office or employment at court, Prud. Cath. 19; Cod. Just. 3, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > militia

  • 7 otium

    ōtĭum, ĭi, n.
    I.
    In gen., leisure, vacant time, freedom from business (class.; opp. negotium; cf.: immunitas, vacatio): otio qui nescit uti plus negoti habet, Quam, etc., Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 252 Vahl.): fecero;

    quamquam haut otium est,

    Plaut. Poen. 4, 2, 36:

    tantumne ab re tuast oti tibi?

    Ter. Heaut. 1, 1, 23: clarorum virorum atque magnorum non minus otii quam negotii rationem exstare oportere, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66:

    in otio de negotiis cogitare,

    Cic. Off. 3, 1, 1:

    otium inertissimum et desidiosissimum,

    id. Agr. 2, 33, 91.—
    II.
    In partic.
    A.
    Ease, inactivity, idle life (cf.:

    ignavia, desidia, inertia): vitam in otio agere,

    Ter. Ad. 5, 4, 9:

    hebescere et languescere in otio,

    Cic. Ac. 2, 2, 4:

    propter desidiam in otio vivere,

    id. Agr. 2, 37, 103:

    otio tabescere,

    id. Att. 2, 14, 1:

    languere otio,

    id. N. D. 1, 4, 7:

    otium segne trahere,

    Tac. H. 4, 70:

    magna otia caeli,

    Juv. 6, 394:

    otium sine litteris mors est,

    Sen. Ep. 82, 2:

    ducere otia segnia,

    Ov. P. 1, 5, 44:

    exercere otia molli cura,

    Sil. 15, 707. —
    B.
    Leisure, time for any thing;

    esp. for literary occupation: otium moderatum atque honestum,

    Cic. Brut. 2, 8: ad scribendum, id. Or. 1, 1, 3:

    otium consumere in historiā scribendā,

    id. de Or. 2, 13, 57:

    otium litteratum,

    id. Tusc. 5, 36, 105:

    Tusculani requies atque otium,

    id. de Or. 1, 52, 224:

    studiosum,

    Plin. Ep. 1, 22, 11:

    abundare otio et studio,

    Cic. de Or. 1, 6, 22:

    otium rei si sit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 165:

    otium habere ad potandum,

    Ter. Phorm. 5, 5, 3:

    auscultandi,

    time to hear, id. Ad. 3, 65:

    horum libros delectationi causa, cum est otium, legere soleo,

    when I have time, Cic. de Or. 2, 14, 59:

    si modo tibi est otium,

    if you have time, id. Part. Or. 1, 1:

    otium studio suppeditare,

    to devote time to study, Auct. Her. 1, 1, 1:

    cum in otium venerimus,

    Cic. Att. 1, 7:

    me alebat Parthenope studiis florentem ignobilis oti,

    i. e. unwarlike, peaceful leisure, Verg. G. 4, 564.—
    2.
    The fruit of leisure:

    otia nostra,

    i. e. my poems, Ov. Tr. 2, 224.—
    C.
    Rest, repose, quiet, peace (opp. bellum), Ter. Ad. prol. 20:

    pax, tranquillitas, otium,

    Cic. Agr. 2, 37, 102:

    mollia peragebant otia,

    enjoyed calm repose, Ov. M. 1, 100:

    multitudo insolens belli diuturnitate otii,

    Caes. B. C. 2, 36:

    res ad otium deducere,

    id. ib. 1, 5:

    valde me ad otium pacemque converto,

    Cic. Q. Fr. 3, 5, 5:

    ex maximo bello tantum otium toti insulae conciliavit,

    Nep. Tim. 3, 2:

    studia per otium concelebrata,

    in times of peace, Cic. Inv. 1, 3, 4:

    ab hoste otium fuit,

    Liv. 3, 32:

    ab seditionibus urbanis,

    id. 3, 35:

    otium bello (rogare),

    Hor. C. 2, 16, 5; 4, 15, 18:

    quies aëris et otium et tranquillitas,

    Sen. Q. N. 1, 2, 8:

    operis otium,

    Plin. 11, 10, 10, § 25.—
    D.
    Adverb.
    1.
    Abl. otio, at leisure, leisurely:

    quam libet lambe otio,

    Phaedr. 1, 24, 6.—
    2.
    Per otium, at leisure:

    spolia legere,

    Liv. 27, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > otium

  • 8 vacuitas

    văcŭĭtas, ātis, f. [id.].
    I.
    Lit., concr., empty space, a vacancy, vacuity:

    interveniorum vacuitates,

    Vitr. 2, 7.—
    II.
    Transf., a being without, a freedom, absence, exemption from any thing (class.; cf. vacatio).
    1.
    With gen.:

    liberatio et vacuitas omnis molestiae,

    Cic. Fin. 1, 11, 37:

    doloris,

    id. ib. 2, 5, 16; 2, 6, 18; 2, 11, 35;

    2, 12, 37: aegritudinis,

    id. Tusc. 5, 14, 42.—
    2.
    With ab and abl.:

    vacuitas ab angoribus,

    Cic. Off. 1, 21, 73.—
    B.
    Esp., a vacancy in an office: consulum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > vacuitas

См. также в других словарях:

  • Vacatio — (lat.), 1) Befreiung, Freisein von Etwas, bes. 2) die Befreiung von einer Verpflichtung, namentlich vom Soldatendienst, diese war entweder eine V. honesta, wenn Einer zu alt war (das 50. Jahr überschritten hatte), od. eine V. causaria, durch… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • vacatio — index exemption, immunity Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • vacatio — va·cà·tio s.f.inv., lat. TS dir. cessazione, sospensione {{line}} {{/line}} ETIMO: lat. vacatio …   Dizionario italiano

  • Vacatio legis — se denomina, en Derecho, al periodo que transcurre desde la publicación de una norma hasta que ésta entra en vigor. Si bien es habitual que la propia norma establezca el momento de entrada en vigor, puede no ser así, por lo que se establecen… …   Wikipedia Español

  • vacatio legis — (izg. vakácio lȇgis) DEFINICIJA pravn. rok koji mora proteći između objavljivanja zakona ili pravnih propisa i njihova stupanja na snagu ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • vacatio legis — va·cà·tio lè·gis loc.s.f.inv., lat. TS dir. periodo, generalmente di quindici giorni, che intercorre tra la pubblicazione di una legge e la sua effettiva entrata in vigore Sinonimi: vacazione della legge. {{line}} {{/line}} ETIMO: lat. vacatio… …   Dizionario italiano

  • vacatio — /vakeysh(iy)ow/ In the civil law, exemption; immunity; privilege; dispensation; exemption from the burden of office …   Black's law dictionary

  • vacatio — (Civil law.) A freedom from something; an immunity; an exemption …   Ballentine's law dictionary

  • ВАКАЦИО —    • Vacatĭo,          см. Beneficiarius, Бенефициарий …   Реальный словарь классических древностей

  • vacation — [ vakasjɔ̃ ] n. f. • 1390 « occupation »; de vaquer et lat. vacatio I ♦ (de vaquer) 1 ♦ Temps consacré par la justice, par des experts, à l examen d une affaire, à l accomplissement d une fonction. ⇒ séance. Spécialt Vente aux enchères …   Encyclopédie Universelle

  • ВАКАЦИЯ — (лат. vacatio, от vacare делать пустым). Время, свободное от учения или службы. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. ВАКАЦИЯ каникулы, продолжительный срок, даваемый для отдыха учащимся и служащим в… …   Словарь иностранных слов русского языка

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»