Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

unius

  • 1 unius

    ūnīus (и ūnius) gen. sg. к unus

    Латинско-русский словарь > unius

  • 2 Cave ab homine unius libri

    Beware of anyone who has just one book. (Latin Epigram)

    Latin Quotes (Latin to English) > Cave ab homine unius libri

  • 3 Expressio unius est exclusio alterius

    Latin Quotes (Latin to English) > Expressio unius est exclusio alterius

  • 4 tímeo hóminem unius libri

       es temible el hombre que sólo conoce un libro; temo al hombre de un solo libro
       ◘ Pensamiento de Santo Tomás de Aquino: El hombre que sólo conoce un solo libro, pero lo conoce bien, es un adversario temible. Dase a veces otro sentido a esta frase: Temo al hombre que sólo conoce un libro y por él juzga de todo lo habido y por haber.

    Locuciones latinas > tímeo hóminem unius libri

  • 5 unus

    ūnus (old forms OINOS and OENOS; cf. Cic. Leg. 3, 3, 9; C. I. L. 1, 32, 35), a, um (scanned gen. sing. unĭus, Lucr. 2, 379; Verg. A. 1, 41; Hor. S. 1, 6, 13 al.:

    unīus,

    Verg. A. 1, 251; Ov. M. 13, 181 al.; ante-class. collat. form of the gen. sing. uni, Titin. ap. Prisc. pp. 694 and 717 P.; dat. m. uno, Varr. R. R. 1, 18, 6; dat. f. unae, Cato, R. R. 19, 1; acc. OINO, C. I. L. l. l.; voc. une, Plaut. ap. Prisc. p. 673 P.; Cat. 37, 17; cf. Varr. L. L. 8, § 63 Müll.; Aug. Conf. 1, 7), num. adj. [cf. Gr. oinê, oios; Goth. ains; Germ. eins; Engl. one].
    I.
    Prop.
    A.
    In gen., one, a single.
    1.
    Sing.:

    dabitur tibi amphora una et una semita, Fons unus, unum aënum et octo dolia,

    Plaut. Cas. 1, 33 sq.:

    mulieres duas pejores esse quam unam,

    id. Curc. 5, 1, 2:

    pluris est oculatus testis unus, quam auriti decem,

    id. Truc. 2, 6, 8:

    unius esse negotium diei,

    Caes. B. C. 3, 82:

    mors Tiberii Gracchi... divisit populum unum in duas partes,

    Cic. Rep. 1, 19, 31:

    cum penes unum est omnium summa rerum, regem illum unum vocamus,

    id. ib. 1, 26, 42:

    qui uno et octogesimo anno scribens est mortuus,

    id. Sen. 5, 13; cf. Plin. 29, 6, 39, § 141.—Corresponding to alter:

    Helvetii continentur unā ex parte flumine Rheno, alterā ex parte monte Jurā,

    Caes. B. G. 1, 2:

    unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat,

    Cic. Clu. 64, 178; id. Verr. 2, 4, 29, § 66; 2, 5, 29, § 76:

    exercituum unus... alter,

    Liv. 24, 44, 1:

    ratio triplex: una de vitā et moribus, altera de naturā,

    Cic. Ac. 1, 5, 19:

    cum duas cerneret vias, unam Voluptatis, alteram Virtutis,

    id. Off. 1, 32, 118:

    unam Nicaeam, alteram Bucephalen vocavit,

    Just. 12, 8, 8; and, connected with alter:

    habetur una atque altera contio vehemens,

    repeated, several, Cic. Clu. 28, 77:

    neque in uno aut altero animadversum est, sed jam in pluribus,

    one or two, id. Mur. 21, 43:

    meae verecundiae sufficit unus aut alter, ac potius unus,

    Plin. Ep. 2, 13. 3;

    4, 3, 1: excepto patre tuo, praeterea uno aut altero,

    id. Pan. 45:

    unus atque alter et mox plures,

    Suet. Claud. 12:

    unus et alter assentiuntur,

    Curt. 5, 7, 4:

    sed postquam amans accessit... Unus et item alter,

    Ter. And. 1, 1. 50:

    amici, Qui modo de multis unus et alter erant,

    Ov. Tr. 1, 3, 16;

    rarely unus post unum (= singuli deinceps): interiere,

    Aur. Vict. Epit. 26, 41:

    uno plus Tuscorum cecidisse in acie (sc. quam Romanorum),

    Liv. 2, 7, 2; cf.:

    legem unā plures tribus antiquarunt quam jusserunt,

    id. 5, 30, 7.—
    b.
    With gen. part.: Gallia est omnis divisa in partes tres: quarum unam incolunt Belgae, aliam, etc., Caes. B. G. 1, 1:

    totam philosophiam tres in partes diviserunt... quarum cum una sit, etc.,

    Cic. Fin. 4, 2, 5:

    superiores tres erant, quarum est una sola defensa,

    id. ib. 5, 7, 20:

    orare ut trium harum rerum unam ab se impetrari sinerent,

    Liv. 42, 23, 5.—
    2.
    Plur.:

    ex unis geminas mihi conficies nuptias,

    Ter. And. 4, 1, 50: molas asinarias unas, et trusatiles unas, Hispanienses unas. Cato, R. R. 10, 4; so,

    molae,

    id. ib. 13, 1:

    quadrigae,

    Varr. R. R. 2, 1, 14:

    similitudines, unae rerum, alterae verborum,

    Auct. Her. 3, 20, 33:

    adductus sum tuis unis et alteris litteris,

    Cic. Att. 14, 18, 1:

    decumae,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    tibi invideo, quod unis vestimentis tam diu lautus es,

    id. Fl. 29, 70:

    satis una superque Vidimus excidia,

    Verg. A. 2, 642; Luc. 4, 548.—
    b.
    With gen. part.:

    tria Graecorum genera sunt, quorum uni sunt Athenienses, etc.,

    Cic. Fl. 27, 64.—
    B.
    Esp.
    1.
    Adverbial expressions.
    a.
    Ad unum, all together, unanimously, to a man, without exception:

    amplius duūm milium numero ad unum terga vertebant, Auct. B. Afr. 70: consurrexit senatus cum clamore ad unum,

    Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

    Juppiter, si nondum exosus ad unum Trojanos,

    Verg. A. 5, 687:

    cui sunt adsensi ad unum (senatores),

    Cic. Fam. 10, 16, 2:

    ipsos ad unum caedere,

    Curt. 7, 5, 32;

    usu. with omnes,

    Cic. Lael. 23, 86; Liv. 21, 42, 2; Caes. B. C. 3, 27; cf. ad, C. 2.—
    b.
    In unum, into one, to one place, together:

    Fibrenus divisus aequaliter in duas partes latera haec alluit, rapideque dilapsus cito in unum confluit,

    Cic. Leg. 2, 3, 6; cf. Sall. J. 51, 3; Liv. 30, 11, 4; 44, 7, 8; Verg. E. 7, 2; Ov. R. Am. 673.—
    2.
    Of that which is common to several persons or things, one and the same.
    a.
    Alone.
    (α).
    Sing.:

    cum suo sibi gnato unam ad amicam de die Potare,

    Plaut. As. 4, 2, 16:

    uno exemplo ne omnes vitam viverent,

    id. Mil. 3, 1, 132; cf. id. Capt. prol. 20:

    unius aetatis clarissimi et sapientissimi nostrae civitatis viri,

    Cic. Rep. 1, 8, 13:

    illa cum uno tempore audīsset, etc.,

    id. Clu. 9, 28:

    atque uno etiam tempore accidit, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 15:

    omnibus hic erit unus honos,

    Verg. A. 5, 308:

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    unus utrique Error,

    id. S. 2, 3, 51:

    parentum injuriae Unius modi sunt ferme,

    Ter. Heaut. 1, 2, 31:

    noli putare tolerabiles horum insanias nec unius modi fore,

    Cic. Att. 9, 7, 5; so,

    unius modi,

    id. Univ. 7.—Esp., uno ore, with one voice, all together, unanimously:

    ceteri amici omnes Uno ore auctores fuere, ut, etc.,

    Ter. Phorm. 4, 3, 20:

    de cujus utilitate omnes uno ore consentiunt,

    Cic. Lael. 23, 86:

    unoque omnes eadem ore fremebant,

    Verg. A. 11, 132.—
    (β).
    Plur.:

    aderit una in unis aedibus,

    Ter. Eun. 2, 3, 76:

    unis moribus et nunquam mutatis legibus vivunt,

    Cic. Fl. 26, 63.—
    b.
    Connected with idem:

    exitus quidem omnium unus et idem fuit,

    Cic. Div. 2, 47, 97:

    in quā (sc. causā) omnes sentirent unum atque idem,

    id. Cat. 4, 7, 14:

    ferar unus et idem,

    Hor. Ep. 2, 2, 200; Plin. Ep. 8, 14, 18.—
    c.
    Corresponding to idem:

    non semper idem floribus est honor Vernis, neque uno Luna rubens nitet Vultu,

    Hor. C. 2, 11, 10.—
    3.
    For solus, of that which is alone, by itself; one, alone, only, sole, single.
    a.
    Sing.
    (α).
    Alone:

    hic unus, ut ego suspicor, servat fidem,

    Plaut. Trin. 4, 4, 21:

    unum hoc scio, hanc meritam esse, ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46; cf.:

    unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

    Cic. Rep. 1, 1, 1:

    cum mihi sit unum opus hoc a parentibus meis relictum,

    id. ib. 1, 22, 35:

    nunc vero eversis omnibus rebus, una ratio videtur,

    id. Fam. 6, 21, 1:

    itaque unum illud erat insitum priscis illis,

    id. Tusc. 1, 12, 27:

    quove praesidio unus per tot gentes pervenisset?

    Liv. 1, 18, 3:

    erat omnino in Galliā ulteriore legio una,

    Caes. B. G. 1, 7:

    Pompejus plus potest unus, quam ceteri omnes,

    Cic. Att. 6, 1, 3:

    cui (sc. mihi) semper uni magis, quam universis, placere voluisti,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    qui (sc. Demosthenes) unus eminet inter omnes in omni genere dicendi,

    id. Or. 29, 104:

    te unum in tanto exercitu mihi fuisse adsensorem,

    id. Fam. 6, 21, 1.— Absol.:

    de Antonio nihil dico praeter unum,

    Cic. Sest. 3, 8.—
    (β).
    With ex:

    cum te unum ex omnibus ad dicendum maxime natum aptumque cognōssem,

    Cic. de Or. 1, 22, 99: illc unus ex omnibus Italicis intactus profugit, [p. 1934] Sall. J. 67, 3; 69, 4.—
    (γ).
    With gen.:

    ille unus ordinis nostri discessu meo palam exsultavit,

    Cic. Sest. 64, 133:

    quod post Cannensem cladem unus Romanorum imperatorum prospere rem gessisset,

    Liv. 23, 30, 19.—
    (δ).
    With sup.:

    tu, quam ego unam vidi mulierem audacissumam,

    Plaut. As. 3, 1, 16:

    unus istic servos est sacerrumus,

    id. Most. 4, 2, 67:

    rem unam esse omnium difficillimam,

    Cic. Brut. 6, 25:

    urbem unam mihi amicissimam declinavi,

    id. Planc. 41, 97:

    quo ego uno equite Romano familiarissime utor,

    id. Fam. 13, 43, 1:

    virum unum totius Graeciae doctissimum Platonem accepimus,

    id. Rab. Post. 9, 23.—
    (ε).
    With magis:

    quam Juno fertur terris magis omnibus unam Posthabitā coluisse Samo,

    Verg. A. 1, 15.—
    (ζ).
    With comp.:

    sagacius unus odoror,

    Hor. Epod. 12, 4.—
    (η).
    Strengthened by solus:

    unus est solus inventus, qui, etc.,

    Cic. Sest. 62, 130; cf. id. Verr. 2, 2, 5, § 13:

    ex uno oppido solo,

    id. ib. 2, 2, 75, §

    185: nil admirari prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc.,

    Hor. Ep. 1, 6, 1:

    te unum, solum suum depeculatorem, vexatorem... venisse senserunt,

    Cic. Pis. 40, 96:

    unus solusque censebat,

    Plin. Pan. 76.—
    (θ).
    Strengthened by tantum (rare before the Aug. age; once in Cic.; cf. Halm ad Cic. Sull. 22, 62):

    inter bina castra... unum flumen tantum intererat,

    Caes. B. C. 3, 19:

    excepit unum tantum, nihil amplius,

    Cic. Ac. 2, 23, 74:

    unius tantum criminis in vincla te duci jubeo,

    Liv. 3, 56, 4 Weissenb. ad loc.:

    unā tantum perforatā navi,

    id. 21, 50, 6; 34, 9, 5; 44, 43, 6; Just. 8, 5, 5; Sen. Ep. 79, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120; 11, 37, 47, § 131; Cels. 5, 28, 14; cf. absol.:

    unum defuisse tantum superbiae, quod, etc.,

    Liv. 6, 16, 5.—
    (ι).
    Strengthened by modo (class.):

    nam aliis unus modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur,

    Cic. Or. 54, 180:

    hi unum modo quale sit suspicantur,

    id. ib. 9, 28:

    hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videtur,

    id. Ac. 2, 32, 101; id. Phil. 1, 6, 14; Sall. J. 89, 6; id. H. 3, 61, 12 Dietsch; Liv. 22, 45, 4; 23, 42, 5.—
    (κ).
    Unus for unus omnium maxime:

    quae tibi una in amore atque in deliciis fuit,

    Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3; so,

    Nautes, unum Tritonia Pallas Quem docuit,

    Verg. A. 5, 704.—
    (λ).
    Emphat., with negatives, no one person or thing, not a single one, none whatever:

    eum si reddis mihi, praeterea unum nummum ne duis,

    Plaut. Capt. 2, 2, 81:

    nemo de nobis unus excellat,

    Cic. Tusc. 5, 36, 105:

    ut unum signum Byzantii ex maximo numero nullum haberent,

    id. Prov. Cons. 4, 7:

    nullā re unā magis oratorem commendari, quam, etc.,

    id. Brut. 59, 216:

    haec adhortatio praetoris non modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed ne fremitum quidem movit (i. e. non modo non... sed),

    Liv. 32, 20, 7:

    quia nemo unus satis dignus regno visus est,

    id. 2, 6, 3:

    eo mortuo ad neminem unum summa imperii redit,

    Caes. B. C. 3, 18:

    Rhodiis ut nihil unum insigne, ita omnis generis dona dedit,

    Liv. 41, 20, 7; cf. id. 3, 45, 4.—
    b.
    Plur.:

    sequere me Tres unos passus,

    three single steps, only three steps, Plaut. Bacch. 4, 7, 34:

    unae quinque minae,

    id. Ps. 1, 1, 52:

    ruri dum sum ego unos sex dies,

    id. Trin. 1, 2, 129; id. Cist. 4, 2, 68:

    sese unis Suebis concedere,

    Caes. B. G. 4, 7:

    Ubii, qui uni legatos miserant,

    id. ib. 4, 16:

    ut unis litteris totius aestatis res gestas ad senatum perscriberem,

    Cic. Fam. 2, 7, 3:

    abs te ipso, qui me accusas, unas mihi scito litteras redditas esse,

    id. Att. 1, 5, 4.
    II.
    Transf., indef., a or an, one, some, some one.
    A.
    Without a pron.
    1.
    Absol.:

    inter mulieres, Quae ibi aderant, forte unam aspicio adulescentulam, etc.,

    Ter. And. 1, 1, 91:

    ibi una aderit mulier lepida, etc.,

    Plaut. Ps. 4, 1, 38:

    sicut unus paterfamilias his de rebus loquor,

    Cic. de Or. 1, 29, 132; cf.:

    me una haec res torquet, quod non Pompejum tanquam unus manipularis secutus sim,

    id. Att. 9, 10, 2.—
    2.
    With ex:

    ut me sic audiatis ut unum e togatis,

    Cic. Rep. 1, 22, 36; cf.:

    qui non fuit orator unus e multis: potius inter multos prope singularis fuit,

    id. Brut. 79, 274:

    ex principibus unus nomine Polyaenus,

    Liv. 24, 22, 1:

    unus ex ultimā turbā,

    id. 24, 27, 1.—
    3.
    With de:

    tenuis L. Verginius unusque de multis,

    Cic. Fin. 2, 20, 66. —
    4.
    With gen. part. (not in Cic.):

    eregione unius eorum pontium,

    Caes. B. G. 7, 35:

    Apollonides principum unus orationem habuit,

    Liv. 24, 28, 1:

    pastorum unus,

    id. 10, 4, 8:

    servus unus exulum initium fecit,

    id. 25, 23, 6:

    scortum transfugarum unius,

    id. 26, 12, 16; 26, 33, 11; 30, 42, 30; 37, 23, 7;

    40, 5, 10: unus turbae militaris,

    id. 22, 42, 4; 6, 40, 6:

    unus hostium Latinae linguae sciens,

    Tac. A. 2, 13:

    una Amazonum,

    id. ib. 4, 56:

    unum se civium (esse) respondit,

    id. ib. 12, 5.—
    5.
    With sup.:

    est huic unus servos violentissimus, Qui, etc.,

    Plaut. Truc. 2, 1, 39; cf.:

    tanquam mihi cum M. Crasso contentio esset, non cum uno gladiatore nequissimo,

    Cic. Phil. 2, 3, 7.—
    B.
    With,
    1.
    Aliquis:

    ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 9, 27; cf.:

    ad unum aliquem confugere,

    id. Off. 2, 12, 41:

    unius alicujus,

    id. Fin. 3, 19, 64; id. Verr. 2, 1, 24, § 62; 2, 2, 3, § 9; id. Phil. 10, 1, 3.—In the order aliquis unus, Cic. Rep. 1, 32, 48.—
    2.
    Quidam:

    est enim eloquentia una quaedam de summis virtutibus,

    Cic. de Or. 3, 14, 55:

    unius cujusdam,

    id. ib. 2, 10, 40.—
    3.
    Quivis:

    si tu solus aut quivis unus, etc.,

    Cic. Caecin. 22, 62.—
    4.
    Quilibet:

    queratur unus quilibet militis mei injuriam,

    Liv. 42, 42, 3:

    unus Quiritium quilibet,

    id. 6, 40, 6:

    quilibet unus ex iis, quos, etc.,

    id. 9, 17, 15.—
    5.
    Quisque:

    ponite ante oculos unum quemque regum,

    Cic. Par. 1, 2, 11; so,

    unus quisque (and sometimes in one word, unusquisque): unāquāque de re,

    id. Font. 10, 21:

    unum quodque,

    id. Rosc. Am. 30, 83:

    unum quidque,

    id. Verr. 2, 4, 59, § 132; cf. Caes. B. C. 2, 29:

    domini capitis unius cujusque,

    Cic. Rep. 1, 32, 48.—
    6.
    Quisquis:

    sin unum quicquid singillatim et placide percontabere,

    Plaut. Trin. 4, 2, 39:

    unum quicquid,

    Lucr. 5, 1388.—
    C.
    Private, un official, a private person, a private citizen (post-class.):

    dicentes publicam violationem fidei non debere unius lui sanguine,

    Vell. 2, 1, 5:

    pro uno homine jactura publica pacisceris,

    Sen. Suas. 7, 3.— Adv.: ūnā (acc. to I. B. 1.), in one and the same place, at the same time, in company, together:

    qui cum Amphitruone hinc una ieram in exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 248:

    hic Juppiter hodie ipse aget, Et ego una cum illo,

    id. ib. prol. 95:

    quod summi puerorum amores saepe una cum praetextā togā ponerentur,

    Cic. Lael. 10, 33:

    i mecum, obsecro, una simul,

    Plaut. Most. 4, 3, 43:

    mandata eri perierunt, una et Sosia,

    id. Am. 1, 1, 182:

    si mei consilii causam rationemque cognoverit, una et id quod facio probabit, et, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

    qui una venerant,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    cum et ego essem una et pauci admodum familiares,

    id. Lael. 1, 2:

    si in Italiā consistat (Pompejus), erimus una,

    id. Att. 7, 10; id. Fin. 2, 24, 79; id. Brut. 21, 81.— Poet., with dat.:

    Pallas huic filius una, Una omnes juvenum primi pauperque senatus Tura dabant,

    at the same time, along with him, Verg. A. 8, 104 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > unus

  • 6 ūnus

        ūnus (old oenos, C.), gen. ūnīus, poet. a<*>so ūnius, Ct., V., H.; ūnī, Ct.; voc. ūne, Ct., adj. num.    [cf. Gr. εἷσ, ἑνόσ, οἴνη; Germ. ein; Engl. one].    I. One, a single: unius esse negotium diei, Cs.: divisit populum unum in duas partīs: uno plus Tuscorum cecidisse in acie (sc. quam Romanorum), L.: unā ex parte... alterā ex parte, on one side... on the other, Cs.: unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat: exercituum unus... alter, L.: habetur una atque altera contio, i. e. one after another: neque in uno aut altero animadversum est, sed iam in pluribus, one or two, Cu.: amans Unus et item alter, T.: unus aut summum alter, one or at most two: philosophiam trīs in partīs diviserunt... quarum cum una sit, etc.: orare ut trium harum rerum unam ab se impetrari sinerent, L.: Ex unis geminas mihi conficies nuptias, T.: adductus sum tuis et unis et alteris litteris: tria Graecorum genera sunt, uni Athenienses, etc.—In phrases, ad unum, all together, unanimously, to a man, without exception: consurrexit senatus cum clamore ad unum: Iuppiter, si nondum exosus ad unum Troianos, V.: cum ad unum omnes pugnam poscerent, L.—In unum, into one, to one place, together: Fibrenus divisus cito in unum confluit: paulatim milites in unum conducit, unites, S.—Of that which sustains a common relation to a plurality of subjects, one, the same, one and the same, common: unius aetatis clarissimi et sapientissimi nostrae civitatis viri: atque etiam uno tempore accidit, ut, etc., Cs.: Omnibus hic erit unus honos, V.: unus utrique Error, H.: ceteri amici omnes Uno ore auctores fuere, ut, etc., with one voice, T.: de cuius utilitate omnes uno ore consentiunt: unis moribus et numquam mutatis legibus vivunt: exitus quidem omnium unus et idem fuit: ferar unus et idem, H.—With solus, tantum, or modo, one only, sole, alone, single: unus est solus inventus, qui, etc.: Nil admirari prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc., H.: inter bina castra... unum flumen tantum intererat, Cs.: excepit unum tantum, nihil amplius: unā tantum perforatā navi, L.: nam aliis unus modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur: ut ea modo una causa tenuerit Romanos, ne, etc., L. —With an adj sup. (poet. also with a comp.), one in particular, one above others, one especially: rem unam esse omnium difficillimam: quo ego uno equite Romano familiarissime utor: Quam Iuno fertur terris magis omnibus unam Posthabitā coluisse Samo, V.: sagacius unus odoror, H.— With quisque, in the phrase, unus quisque, each several one, each individual, every single, every one: unus quisque vestrum (novit): de uno quoque loquitur.—With a pron indef., some one, any one, any: ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc.: ad unum aliquem confugere: aliquis unus; unius cuiusdam: si tu solus aut quivis unus, etc.: quorum si unum quodlibet probare potuerit: unus Quiritium quilibet, L.—    II. Praegn., one, alone, only, sole, single: Unum hoc scio, esse meritam, ut memor esses sui, T.: cum mihi sit unum opus hoc a parentibus meis relictum: quove praesidio unus per tot gentes pervenisset? L.: erat omnino in Galliā ulteriore legio una, Cs.: quae tibi una in amore atque in deliciis fuit, i. e. above all others. —As subst n.: de Antonio nihil dico praeter unum: cum te unum ex omnibus ad dicendum natum cognossem: ille unus ordinis nostri discessu meo palam exsultavit.—With a negative, no one, not a single one, none whatever: nemo de nobis unus excellat: haec abhortatio praetoris non modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed ne fremitum quidem movit (i. e. non modo non... sed), L.: ad neminem unum summa imperi redit, Cs.— Plur: ut unis litteris totius aestatis res gestas ad senatum perscriberem.—    III. Indef, an, one, some, some one: inter mulieres, Quae ibi aderant, forte unam aspicio adulescentulam, etc., T.: sicut unus paterfamilias his de rebus loquor: unus ex ultimā turbā, L.: e regione unius eorum pontium, Cs.: servus unus exulum initium fecit, L.
    * * *
    I
    -a -um, primus -a -um, singuli -ae -a, semel NUM
    II
    una, unum ADJ
    alone, a single/sole; some, some one; only (pl.); one set of (denoting enity)

    Latin-English dictionary > ūnus

  • 7 as

    as, assis, m. [st2]1 [-] as (une unité quelconque se divisant en douze parties); de là, entier, totalité. [st2]2 [-] as, livre (unité de poids). [st2]3 [-] as (monnaie de cuivre). [st2]4 [-] au fig. faible valeur, un sou, un liard. [st2]5 [-] as, pied (mesure de longueur). [st2]6 [-] as, arpent, jugère (mesure d'arpentage). [st2]7 [-] le nombre six (considéré comme parfait par les Pythagoriciens).    - heres ex asse: légataire universel.    - ex asse (in assem, in asse): jusqu'au dernier sou, en totalité, en tout, entièrement.    - vendere aliquid in assem, Col. 20, 6, 9: vendre une chose en totalité.    - rumores senum severiorum omnes unius aestimemus assis, Cat. 5, 2: tous les murmures des vieillards austères, estimons-les à la valeur d'un as (estimons-les à peu de chose).    - perdere omnia ad assem, Hor. Ep. 2, 2, 27: perdre jusqu'au dernier sou.    - assem elephanto dare: donner en tremblant qqch à un supérieur (métaphore se référant à l'éléphant qui, après sa prestation au cirque, recevait une récompense des spectateurs apeurés).    - unius assis aestimare: faire peu de cas. - voir hors site as.
    * * *
    as, assis, m. [st2]1 [-] as (une unité quelconque se divisant en douze parties); de là, entier, totalité. [st2]2 [-] as, livre (unité de poids). [st2]3 [-] as (monnaie de cuivre). [st2]4 [-] au fig. faible valeur, un sou, un liard. [st2]5 [-] as, pied (mesure de longueur). [st2]6 [-] as, arpent, jugère (mesure d'arpentage). [st2]7 [-] le nombre six (considéré comme parfait par les Pythagoriciens).    - heres ex asse: légataire universel.    - ex asse (in assem, in asse): jusqu'au dernier sou, en totalité, en tout, entièrement.    - vendere aliquid in assem, Col. 20, 6, 9: vendre une chose en totalité.    - rumores senum severiorum omnes unius aestimemus assis, Cat. 5, 2: tous les murmures des vieillards austères, estimons-les à la valeur d'un as (estimons-les à peu de chose).    - perdere omnia ad assem, Hor. Ep. 2, 2, 27: perdre jusqu'au dernier sou.    - assem elephanto dare: donner en tremblant qqch à un supérieur (métaphore se référant à l'éléphant qui, après sa prestation au cirque, recevait une récompense des spectateurs apeurés).    - unius assis aestimare: faire peu de cas. - voir hors site as.
    * * *
        As, vel Assis, huius assis, m. g. Varro. Le poix d'une livre.
    \
        As. Plin. Piece de monnoye valant quatre deniers.
    \
        As, Se prend pour toute chose entiere qui se divise en partie, comme un heritage, successions de biens, et autres choses semblables. Et les parties s'appellent onces.
    \
        Ex asse haeres. Heritier universel et pour le tout.
    \
        Ad assem omnia perdere. Horat. Perdre tout jusques à une maille.

    Dictionarium latinogallicum > as

  • 8 suus

        suus (suae, monosyl., T.; gen plur. suūm, T.), pron poss. 3d pers.    [cf. sui, ἕοσ].    I. In gen.    A. With reflex reference, of oneself, belonging to oneself, his own, her own, his, her, its, their.—Referring to a subst. expressed or understood, in any gender or case: Caesar copias suas divisit, his, Cs.: in suā sententiā perseverat, Cs.: anteposuit suam salutem meae: suos parentes reperire, T.: omne animal et se ipsum et omnīs partīs suas diligit, its: (legiones) si consulem suum reliquerunt, their: naves cum suis oneribus, with their several cargoes, L.: suae causae confidere: hunc sui cives e civitate eiecerunt, was exiled by his fellow-citizens: ipsum suo nomine diligere, for his own sake: suis flammis delete Fidenas, i. e. the flames kindled by the Fidenates, L.: (Siculis ereptae sunt) suae leges: Scipio suas res Syracusanis restituit, L.: inimicissimus suus: Clodius, suus atque illius familiaris, Cs.: diffidens rebus suis: Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc., Cs.: doloris sui de me declarandi potestas.—Rarely with a subj clause as antecedent: secutum suā sponte est, ut, etc., of course, L.—Without a grammatical antecedent, one's, one's own: si quidem est atrocius, patriae parentem quam suum occidere: in suā civitate vivere: levius est sua decreta tollere quam aliorum, L.—Referring to an antecedent determined by the context, and conceived as authority for the statement, or as entertaining the thought, his, her, its, their: (Clodius) Caesaris potentiam suam esse dicebat: hostes viderunt... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire, Cs.: ne ea quae rei p. causā egerit (Pompeius) in suam (i. e. Caesaris) contumeliam vertat, Cs.: mulieres viros orantes, ne parricidio macularent partūs suos (i. e. mulierum), L.—    B. Without reflex reference, his, her, its, their.—To avoid ambiguity: petunt rationes illius (Catilinae), ut orbetur auxilio res p., ut minuatur contra suum furorem imperatorum copia (for eius, which might be referred to res p.).—For emphasis, instead of eius, own, peculiar: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratūs sui fecerant, their own magistrates.—Rarely for eius without emphasis (poet. or late): Cimon incidit in eandem invidiam quam pater suus, N.: Ipse sub Esquiliis, ubi erat sua regia Concidit, O.    II. Esp.    A. Plur m. as subst., of intimates or partisans, one's people, their own friends: Cupio abducere ut reddam suis, to her family, T.: mulier praecepit suis, omnia Caelio pollicerentur, her slaves: vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset, to his posterity: naviculam conscendit cum paucis suis, a few of his followers, Cs.: inprimis inter suos nobilis, his associates: subsidio suorum proelium restituere, comrades, L.: bestias ad opem suis ferendam avertas, their young, L.— Sing f., a sweetheart, mistress: illam suam suas res sibi habere iussit.—Sing. and plur n., one's own things, one's property: ad suum pervenire: sui nihil deperdere, Cs.: meum mihi placebat, illi suum, his own work: expendere quid quisque habeat sui, what peculiarities: tibi omnia sua tradere, all he had: se suaque transvehere, their baggage, L.: Aliena melius diiudicare Quam sua, their own business, T.—    B. Predicative uses, under one's own control, self-possessed, composed: semper esse in disputando suus: Vix sua, vix sanae compos Mentis, O.—In gen., under one's control, his property, his own: causam dicere aurum quā re sit suum, T.: qui suam rem nullam habent, nothing of their own: ut (Caesar) magnam partem Italiae suam fecerit, has made subject, Cs.: exercitum senatūs populique R. esse, non suum: ne quis quem civitatis mutandae causā suum faceret, made any one his slave, L.: eduxit mater pro suā, as her own, T.: arbitrantur Suam Thaidem esse, devoted to them, T.: Vota suos habuere deos, had the gods on their side, O.—    C. In phrases, suā sponte, of one's own accord, voluntarily, by oneself, spontaneously, without aid, unprompted: bellum suā sponte suscipere: omne honestum suā sponte expetendum, for its own sake ; see (spons).—Suus locus, one's own ground: restitit suo loco Romana acies, in its own lines, L.: aciem instruxit suis locis, Cs.—    D. Praegn., characteristic, peculiar voluptatem suis se finibus tenere iubeamus, within the limits assigned to it.—Intrinsic, original. (Platoni) duo placet esse motūs, unum suum, alterum externum, etc.— Private: in suis rebus luxuriosus militibus agros ex suis possessionibus pollicetur, i. e. his private property, Cs.— Just, due, appropriate: imperatori exercituique honos suus redditus, due to them, L.: is mensibus suis dimisit legionem, i. e. in which each soldier's term ended, L.: suo iure, by his own right: lacrimae sua verba sequuntur, i. e. appropriate (to tears), O.— Own, peculiar, exclusive, special: mentio inlata est, rem suo proprio magistratu egere, i. e. a special officer, L.: ni suo proprio eum proelio equites exceptum tenuissent, i. e. in which they alone fought, L.: quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua: equitem suo alienoque Marte pugnare, i. e. both as cavalry and as infantry, L.: Miraturque (arbos) novas frondes et non sua poma (of engrafted fruit), V.— Own, devoted, friendly, dear: habere suos consules, after his own heart: conlegit ipse se contra suum Clodium, his dear Clodius.—Own, chosen by himself, favorable, advantageous: suo loco pugnam facere, S.: suis locis bellum in hiemem ducere, Cs.: numquam nostris locis laboravimus, L.: suam occasionem hosti dare, L.: aestuque suo Locros traiecit, a favorable tide, L.: Ventis ire non suis, H.— Proper, right, regular, normal: si suum numerum naves haberent, their regular complement: numerum non habet illa (ratis) suum, its full number, O.: cum suo iusto equitatu, L.: cessit e vitā suo magis quam suorum civium tempore, the right time for himself: sua tempora exspectare, L.— Own, independent: ut suae leges, sui magistratūs Capuae essent, L.: in suā potestate sunt, suo iure utuntur.—    E. In particular connections, strengthened by ipse (agreeing with the antecedent): valet ipsum (ingenium eius) suis viribus, by its own strength: legio Martia non ipsa suis decretis hostem iudicavit Antonium? by its own resolutions: suāmet ipsae fraude omnes interierunt, L.: alios sua ipsos invidia interemit, L. —Distributively, with quisque, each... his own, severally... their own: suum quisque noscat ingenium, let every man understand his own mind: celeriter ad suos quisque ordines rediit, Cs.: ut omnes in suis quisque centuriis primā luce adessent, each in his own centuria, L.: sua cuiusque animantis natura est: ne suus cuique domi hostis esset, L.: trahit sua quemque voluptas, V.: in tribuendo suum cuique: clarissimorum suae cuiusque gentis virorum mors, L.: hospitibus quisque suis scribebant, L.—With quisque in the same case (by attraction): in sensibus sui cuiusque generis iudicium (i. e. suum cuiusque generis iudicium): equites suae cuique parti post principia conlocat (i. e. equites suos cuique parti), L.: pecunia, quae suo quoque anno penderetur (i. e. suo quaeque anno), each instalment in the year when due, L.—With uterque, distributively (of two subjects): suas uterque legiones reducit in castra, Cs.: cum sui utrosque adhortarentur, L.—Strengthened by sibi, own (colloq.): Suo sibi gladio hunc iugulo, his own sword, T.; cf. idem lege sibi suā curationem petet, for himself.—Strengthened by unius: ut sua unius in his gratia esset, that the credit of it should belong to him alone, L.: qui de suā unius sententiā omnia gerat, L.—With a pron, of his, of hers, of theirs: postulat ut ad hanc suam praedam adiutores vos profiteamini, to this booty of his: cum illo suo pari: nullo suo merito, from no fault of theirs, L.—With an adj. (suus usu. emphatic, preceding the adj.): suis amplissimis fortunis: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit, Cs.: propter summam suam humanitatem: in illo ardenti tribunatu suo.—For the gen obj. (rare): neque cuiquam mortalium iniuriae suae parvae videntur (i. e. sibi inlatae), S.: te a cognitione suā reppulerunt (i. e. a se cognoscendo).— Abl sing. fem., with refert or interest, for gen. of the pers. pron: neminem esse qui quo modo se habeat nihil suā censeat interesse; see intersum, rēfert.—Strengthened by the suffix - pte (affixed to suā or suo; never with ipse): ferri suopte pondere: locus suāpte naturā infestus, L. —Strengthened by the suffix - met (affixed to sua, sui, suo, suā, suos and suis; usu. followed by ipse): suomet ipsi more, S.: intra suamet ipsum moenia, L.: suosmet ipsi cives, L.
    * * *
    I
    sua, suum ADJ
    his/one's (own), her (own), hers, its (own); (pl.) their (own), theirs
    II
    his men (pl.), his friends

    Latin-English dictionary > suus

  • 9 as

    as, assis, m. (vgl. εἷς), das Ganze als Einheit, I) eingeteilt in 12 unciae (d.i. zwölf Zwölftel), genannt: uncia = 1/12, sextans = 2/12 od. 1/6, quadrans = 3/12 od. 1/4, triens = 4/12 od. 1/3, quincunx = 5/12, semis = 6/12 od. 1/2, septunx = 7/12, bes = 8/12 od. 2/3, dodrans = 9/12 od. 3/12, dextans = 10/12 od. 5/6, deunx = 11/12, A) im allg.: si assem abstulero, wenn ich eins wegnehme, Boëth. art. geom. p. 410, 21 Fr. – bes. bei Erbschaften, ex asse heres, Universalerbe, Quint. 7, 1, 20 u. ICt.: si mater te ex parte quarta scripsisset heredem (auf das Viertel = Pflichtteil gesetzt hätte), num queri posses? quid si heredem instituisset ex asse, sed legatis ita hausisset, ut non amplius apud te, quam quarta remaneret? Plin. ep. 5, 1, 9. – in assem, ins Ganze, ganz, völlig, Col. u. ICt.: so auch in asse, Col.: u. ex asse (Ggstz. ex parte), Col. u. ICt. – B) insbes.: 1) als Münze, der As, mit obiger Einteilung, urspr. ein römisches Pfund (as librarius, Gell. 20, 1, 31), aber durch mehrere Reduktionen endlich bis auf 1/24 Pfund gebracht. Ein as galt zu Ciceros Zeiten ungefähr fünf Pfennige: asses scortini (aus Leder), Suet. fr.: cibus uno asse venalis, Plin.: crumena assium plena, Gell.: assem nullum dare, Cic.: asse (für einen As) duas ficus, Lucil. fr.: u. so asse vinum, Varr. fr.: u. asse modium populo dare, Cic.: asse panem emere, Petr.: asse venire (verkauft werden), Vulg.: lomentum quinis assibus aestimatum, Plin.: sat hic vicinus asses perperisset nobis, Caecil. com. fr.: dah. ad assem, bis auf einen Pfennig (Heller, Kreuzer) = alles zusammen, ad assem perdere omnia, Hor.: ad assem impendium reddere, Plin. ep. – unius assis non umquam pretio pluris licuisse, Hor.: unius assis aestimare, gering achten, Catull.: so auch non assis facere, Catull. u. Sen.: vilem redigi ad assem, zur Bagatelle werden, Hor.: assem para, halte einen As (Dreier) bereit (als Lohn für ein Geschichtchen), Plin. ep.: u. so assem elephanto dare, dem E. (schüchtern) ein Trinkgeld (für seine Künste) geben, August. fr.: quod non opus est, asse carum est, Cato fr.: ab asse crevit, mit fast nichts hat er angefangen (er hat es vom Heller zum Taler gebracht), Petr. 43, 1: assem habeas, assem valeas, wieviel einer hat, so viel ist er wert, Petr. 77, 6. Vgl. Barth das Röm. As usw. Leipz. 1838. – 2) als Gewicht ein Pfund, Ov. med. fac. 60. Auct. carm. de pond. 41. – 3) als Ackermaß, ein Morgen Land, Col. u. Plin. – 4) als Längenmaß, ein Fuß, Col. 5, 3, 3 sq. – II) bei den Mathematikern, die die Zahl 6 als numerus perfectus (weil 1 + 2 + 3 = 6), annahmen, = ein Ganzes von sechs Teilen, die sextans (1/6), triens (2/6 = 1/3), semissis (3/6 = 1/2), bes (4/6 = 2/3), quinarius (5/6) heißen, Vitr. 3, 1. – / Genet. Plur. gew. assium (s. Mart Cap. 3. § 299 [ die codices haben assum], Fest. p. 347 (a), 2. Val. Max. 4, 3, 11. Plin. 33, 43. Gell. 20, 1. § 13 u. 31. Gaius inst. 3, 223. Ulp. fr. tit. 1, 2: selten assum, Varr. LL. 5, 180 (vgl. Fragm. Bob. de nom. et pron. 22. p. 560, 1 K.). – Nbf. a) assis, Plin. 33, 42. Donat. Ter. Phorm. 1, 1, 9. Schol. Pers. 2, 59 (verworfen von Charis. 76, 3). – b) assarius, Varr. LL. 8, 71 (wo Plur. assarii, Genet. assariorum u. synk. assariûm). Rufin. interpr. Iosephi antiqu. 3, 1. Placid. gloss (V) 48, 31 u. assarium, Gloss. II, 24, 7.

    lateinisch-deutsches > as

  • 10 compleo

    com-pleo, plēvī, plētum, ēre (vgl. plenus, πίμπλημι), I) eig., voll machen, voll füllen, anfüllen, zufüllen, ausfüllen, a) übh.: α) alqd, zB. fossas, Caes.: u. scrobem ad medium, usque ad summum, Col.: paginam, voll schreiben, Cic. – u. v. dem, was die Fülle gibt, selbst, non bene urnam (v. d. Totenasche), Ov.: naves longas (v. der Flut), Caes.: os oculosque (v. Blute), Cic.: vestibulum (v. Bewaffneten), Curt.: aedes (v. Liebhabern), Prop. – metu, ne complerentur navigia, angefüllt (überfüllt) würden, Liv.: cum bene domus completa est matutino tempore, sich gehörig gefüllt hat (mit Aufwartenden), Cic.: ea (aula = olla) saepe deciens complebatur (füllte sich) in dies, Plaut. – β) alqd alqā re, zB. amphoras plumbo, Nep.: cupas sebo, pice, Hirt. b. G.: statuas aeneas pecuniā, Nep.: fossas sarmentis et virgultis, Caes.: fossam aquā ex flumine derivatā, Caes.: naves serpentibus, Nep.: se conchis, sich voll fressen, Cic.: Dianam (als Bildsäule) coronis et floribus, überschütten, Cic.: caede incendioque cuncta, Liv.: quae res omnium rerum copiā complevit exercitum, versah das H. im Überfluß mit allen Dingen, Caes.: omnia fugā et terrore complet, Liv.: alveus Tiberis completus olim ruderibus, Suet.: multo cibo et potione completi, Cic.: completae onerariae naves taedā et pice et stuppā reliquisque rebus, quae sunt ad incendia, Caes. – totum prope caelum nonne humano genere completum est? Cic.: armis, cadaveribus, cruore atque luctu omnia compleri, Sall.: cuncta fugā complentur, Liv. – γ) alqd alcis rei, zB. ararum urbes, Lucr.: cum completus iam mercatorum carcer esset, Cic.: convivium vicinorum cotidie compleo, ich sehe täglich eine vollzählige Gesellschaft von Gutsnachbarn bei mir, Cic. – b) schwängern, alqam, Lucr. 4, 1241 (1249) u. 1267 (1275); vgl. propter alqm corpus suum stupri, von jmd. sich schwängern lassen, Plaut. Amph. 1016: de semine Iovis compleri, Arnob. 5, 21. – c) als milit. t. t.: α) anfüllend eine Örtl., einen Raum dicht besetzen, ein Schiff bemannen, naves bis denas seu plures, Verg.: turrim militibus, Caes.: scaphas longarum navium militibus, Caes.: naves colonis pastoribusque, Caes.: classem sociis navalibus od. milite armato, Liv. u. Sen. – v. den Besetzenden selbst, ripam equi virique compleverant, Curt.: milites murum celeriter compleverunt, Caes.: totum montem hominibus compleri iussit, Caes. – β) eine Mannschaft vollzählig machen, ergänzen, legiones duas, Caes.: legiones in itinere, Caes.: cohortes pro numero militum, Sall.: horum adventu decem milia armatorum completa sunt, wurde die Zahl von 10 000 B. voll, Nep. – d) einen Raum usw. mit Licht, Geruch, Hauch, Tönen usw. erfüllen, d.i. überall Licht usw. verbreiten, sol cuncta suā luce lustrat et complet, Cic.: sol mundum omnem suā luce complet, Cic.: omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset (v. einer Pers.), Cic.: nondum spissa nimis c. sedilia flatu (v. d. Tibia), Hor.: tinnitibus aëra pulsi aeris et inflati murmure buxi (v. Pers.), Ov.: plangore et lamentatione forum (v. Pers.), Cic.: nemus querelis assiduis (v. einem Tiere), Lucr.: ululatu atria (v. Pers.), Ov.: magnis clamoribus omnia (v. Pers.), Lucr.: totam urbem luctu ac maerore (v. Pers.), Curt.: cuncta pavore, omnia terrore (v. Pers.), Curt. u. Liv.: is vaniloquus maria terrasque inani sonitu verborum complevit, Liv. – v. dem erfüllenden Hauch, Tone usw. selbst, speluncas venti tempestate coortā complent, Lucr.: vox horrenda Troum Rutulorumque agmina complet, Verg.: quis est, qui complet aures meas tantus et tam dulcis sonus? Cic.: u. im Passiv, arteriae acri clamore complentur, Cornif. rhet.: clamore et fletu omnia complentur, Caes.: completi sunt animi auresque vestrae me... commodis vestris obsistere, Cic.

    II) übtr.: a) jmd. mit einem Affekt, einer Gesinnung usw. gleichs. anfüllen, d.i. erfüllen, durchdringen, α) alqm alqā re: alqm in posterum bonā spe (v. Pers.), Caes.: civitatem summā spe et voluntate (v. jmds. Ankunft), Caes.: alqm taedio (v. einem Umstande), Quint.: quonam gaudio compleretur, cum etc., Cic.: humanissimā completur animus voluptate, Cic. – β) alqm alcis rei: alqm erroris, dementiae, Plaut.: alqm flagitii et formidinis, Plaut.; vgl. Brix Plaut. Men. 901. – b) etw. voll, d.i. vollzählig, vollständig machen, α) eine Zeit, αα) v. leb. Wesen, eine Zeit erfüllen, ausleben, ausharren, quinque saecula vitae, Ov.: fata sua, Ov.: tempora Parcae debita, Verg.: u. (v. der Leibesfrucht) tempora materna, tempora sua, Ov. – in klass. Prosa nur m. Akk. annos u. einer Kardinalzahl = volle... Jahre leben, centum et septem annos complesse, Cic.: septem et septuaginta annos complesse, Nep. – bei Spät. m. dem Akk. annum u. einer Ordinalzahl, centesimum annum complevisse, Val. Max.: centesimum aetatis complevisse annum, Lact. – ββ) v. Alter, eine Zeit vollenden, nondum bis denos aetas compleverat annos, Inscr. bei Bormann Ungedr. Inschr. S. 9. – u. v. Ereignissen in der Zeit, eine Zeit ausfüllen = volle... wegnehmen, semel quadrigis, semel desultore misso vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat, Liv. 44, 9, 4. – β) eine Summe, ein Zahlenganzes vollmachen, vollzählig machen, sowohl in der Rechnung, ut hāc ratione summam mei promissi compleam, die Summe meiner versprochenen Angabe voll (vollzählig) mache, Liv.: sunt auctores ipso complente decimum mensem die (gerade am letzten Tage des Monats) parĕre (boves feminas), Plin. – als in der Wirklichkeit vollständig liefern, neque est adhuc tamen ea summa (imperati sumptus) completa, Cic.: bina in Latino iugera, ita ut dodrantem ex Privernati complerent, data, volle 3/4 aus dem Pr. noch hinzufügten, Liv. – γ) einen Umlauf vollständig ausführen, völlig vollenden, sol duabus unius orbis ultimis partibus definiens motum cursus annuos conficit. Huius hanc lustrationem eiusdem incensa radiis menstruo spatio luna complet, Cic.: annuus exactis completur mensibus orbis, Verg. – completus et perfectus verborum ambitus, Cic. – δ) einen Zustand vollständig machen, vollenden, erfüllen, illi enim corporis commodis compleri vitam beatam putant, Cic.: complent ea (bona corporis) quidem beatissimam vitam, sed ita, ut etc., Cic.: rerum humanarum sorte completā, Curt.: completur in me (an mir) tritum vulgi sermone proverbium ›oleum perdit et impensas‹, Hier. ep. 57, 12. – ε) ein Vorhaben vollenden, nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem compleretur, Liv. 23, 35, 15: his rebus completis, Caes. b. c. 3, 46, 3 (wo jetzt nach Konjektur confectis od. comparatis): imperatis sine mora completis (vollzogen), Amm. 18, 7, 4. – / Zsgzg. Perf.-Formen complerunt, complerint, complerat, complerant, complesse, Cic. u.a.; vgl. Neue-Wagener Formenl.3 3, 481 u. 482 u. Georges, Lexik. d. lat. Wortf. S. 155. – parag. Infin. Präs. complerier, Anthol. Lat. 21, 129 R.

    lateinisch-deutsches > compleo

  • 11 consto

    cōn-sto, stitī, stātūrus, āre, wörtl. beihinstehen = stille (da-) stehen, I) eig.: a) v. Pers.: constant, conserunt sermones inter sese, Plaut. Curc. 290. – u. v. Soldaten = haltmachen, multitudinem procul hostium constare viderunt, Sisenn. hist. 4. fr. 58 ( bei Non. 273, 4). – b) v. Wasser, in fossis sicubi aqua constat aut aliquid aquae obstat, id emittere oportet, Cato r. r. 155 (156), 2. – II) übtr.: A) im allg.: 1) Platz gegriffen haben, d.i. bestehen, teils = eingetreten sein, stattfinden, vorhanden sein, unde omnis rerum nunc constet summa creata, Lucr.: severa silentia noctis undique cum constent, Lucr.: inter se quia nexus principiorum dissimiles constant, Lucr. – teils = aus etw. bestehen, m. ex u. (nur bei Lucr.) de u. Abl., auch m. bl. Abl., ex animo constamus et corpore, Cic.: simplex (ius) e dulci constat olivo, Hor.: ea tanta est urbs, ut ex quattuor urbibus maximis constare dicatur, Cic.: muri ex sacellis sepulcrisque constant, Nep.: illa phalanx immobilior et unius generis, Romana acies distinctior, ex pluribus partibus constans, Liv.: u. (v. Abstr.) eloquentia ex bene dicendi scientia constat, Cic.: eloquentia constat ex verbis et ex sententiis, Cic.: quattuor partibus constat argumentatio, Cic.: virtus, quae constat ex hominibus tuendis, Cic. – semper partus duplici de semine constat, Lucr. – quicquid auro argentoque constaret, Suet.: non vides quam multorum vocibus chorus constet? Sen. – teils = in etw. seine Grundlage haben, d.i. in etw. bestehen, auf etw. sich gründen, beruhen, m. in u. Abl. u. m. bl. Abl., omnis eius pecuniae reditus constabat in Epiroticis et urbanis possessionibus, Nep.: u. (v. Abstr.) monuit eius diei victoriam in earum cohortium virtute constare, Caes.: paene in eo (darauf) summam victoriae constare, Caes.: omnium ordinum partes (Benehmen) in misericordia constitisse, Caes.: domus amoenitas non aedificio, sed silvā constabat, Nep.: exiguo tempore magnoque casu totius exercitus salus constitit, Caes.

    2) als t. t. der Geschäftsspr., zustehen kommen = kosten (in der höhern Prosa gew. stare), bei Ang. wem? m. Dat.; immer m. Ang. um welchen Preis? α) durch Abl.: parvo constat fames, magno fastidium, Sen.: magno tibi constat, Plin. ep.: tanto tibi deliciae et feminae constant, Plin.: nihil aliud nullo impendio constat, Plin.: unae quadrigae Romae constiterunt sestertiis quadringentis milibus, Varr.: c. sestertio centiens, Suet.: turris octingentis talentis constitit, Plin.: centenis milibus sibi constare singulos servos, Sen.: uni mitellita quadragies sestertio constitit, alteri pluris aliquanto rosaria, Suet. – u. im Bilde, odia constantia magno, Ov.: edocet quanto detrimento et quot virorum fortium morte necesse sit constare victoriam, Caes. – β) durch Genet.: ambulatiuncula prope dimidio minoris constabit isto loco, Cic.: eo pervenit luxuria, ut etiam fictilia pluris constent, quam murrina, Plin.: interrogare, quanti funus et pompa constet, Suet.: u. (im Bilde) quanti mihi constitit, ne malus filius viderer, Ps. Quint. decl.: tanti constat, ut sis disertissimus, Plin. ep.: ne pluris remedium quam periculum constet, Sen.: liber mihi constat decussis, Stat. – γ) durch super m. Akk.: fori area super sestertium milies constitit, Suet. Caes. 26, 2. – δ) durch Advv.: c. carius, Lucil. fr. u. Sen.: carissime, Sen.: vilissime, Col.: gratis, Sen. ep. 104, 34. Augustin. serm. 385, 6: u. (im Bilde) cave, ne gratis hic tibi constet amor, Ov. am. 1, 8, 72.

    B) prägn., in fester Stellung verbleiben, der Haltung, Bewegung, Richtung (Lage) nach, a) in gleicher phys. Haltung verbleiben, eine feste-, unveränderte Haltung behalten od. gewinnen, nicht wanken noch weichen, fest-, unverändert bleiben, a) als milit. t. t., v. Schlachtlinie u. Kampf, priusquam totis viribus fulta constaret hostium acies, Liv.: postquam nullo loco constabat acies, als ihre Linie allenthalben ins Wanken kam, Liv.: nec pugna illis constare nec fuga explicari sine magna caede potuit, Liv. – b) v. Sprache, Miene, Gesichtsfarbe, Besinnung, Fassung (Mut), si tentantur pedes, lingua non constat (die Z. lallt), quid est etc., Sen.: primo adeo perturbavit ea vox regem, ut non color, non vultus ei constaret, sich ihm F. u. M. verwandelten, Liv.: non animus nobis, non color constat, verlieren die Fassung u. verfärben uns, Liv.: Vitruvio nec sana constare mens (V. behielt weder volle Besinnung genug), nec etc., Liv.: mens non constitit mihi, Sen. rhet. – m. in u. Abl., constitit in nulla qui fuit ante color, Ov. art. am. 1, 120. – v. d. Pers. selbst, eine feste Haltung bewahren, Fassung behalten, m. Abl., non mentibus solum concipere, sed ne auribus quidem atque oculis satis constare poterant, sie konnten es nicht nur nicht begreifen, sondern sie trauten nicht einmal mehr recht ihren eigenen Augen u. Ohren, Liv. 5, 42, 3. – u. (Ggstz. iacēre) nec malum (esse), quo aut oppressus iaceas aut, ne opprimare, mente vix constes, kaum Besinnung od. Fassung genug behältst, Cic.

    b) in gleichmäßigem Gange verbleiben, in guter Ordnung sich befinden, postquam cuncta videt caelo constare sereno, Verg.: neque suppletis constabat flamma lucernis, Prop. – v. phys. Zuständen, dum constabit sanitas, Phaedr.: valetudo ei neque corporis neque animi constitit, Suet.: si sibi pudicitia constaret, wenn sie ihre K. bewahrt hätte, Suet. – v. zeitl. u. abstr. Zuständen, si spatia temporum, si personarum dignitates, consiliorum rationes, locorum opportunitates constabunt, gehörig beobachtet werden, Cornif. rhet. 1, 16. – u. insbes. als t. t. der Geschäftsspr., ratio constat, die Rechnung ist in Ordnung, sie stimmt, auri ratio constat, Cic.: quibus ratio impensarum constaret, Suet. – oft im Bilde (s. Döring Plin. ep. 1, 5, 16. Korte Plin. ep. 2, 4, 4. Schwarz Plin. pan. 38, 4), eam consuetudinem esse imperandi, ut non aliter ratio constet, quam si uni reddatur, Tac.: scietis constare nobis silentii nostri rationem, daß ich zu schweigen alle Ursache habe, Plin. ep.: mihi et tentandi aliquid et quiescendi illo auctore ratio constabit, ich werde mit Sicherheit einen Schritt in der Sache tun oder nicht tun, Plin. ep.: m. in u. Abl., in te vero facile ratio constabit (verst. liberalitati), etiamsi modum excesserit, bei dir hat sie (die Freigebigkeit) einen vernünftigen Grund, wenn sie auch usw., Val. Max.

    c) im unveränderten Fortgange verbleiben, (unverändert, unversehrt) fortbestehen, bestehen, nullum est genus rerum, quod avulsum a ceteris per se ipsum constare possit, Cic.: quae per constructionem lapidum et marmoreas moles constant (noch besteht, errichtet steht), non propagant longam diem, Sen. ad Polyb. 18 (37), 2: si ipsa mens constare potest corpore vacans, Cic.: u. m. Ang. wie? durch Adi., sic ut usque ad alterum R litterae constarent integrae (unverändert, unversehrt), reliquae omnes essent in litura, Cic.: cum sint huc forsitan illa, haec translata illuc, summā tamen omnia constant, Ov. – bes. v. Zahl u. Maß, uti numerus legionum constare videretur, Caes.: ego postulabam, ut tribus sententiis constaret suus numerus, Plin. ep.: nostrae autem cenae ut apparatus et impendii, sic temporis modus constet, Plin. ep.

    d) in gleicher Willens- oder Meinungsrichtung verbleiben, α) v. der Denk- u. Handlungsweise, sich gleich (treu) bleiben, fest-, unwandelbar-, standhaft sein, nec animum (Gesinnung) eius satis constare visum, Liv.: utrimque constitit fides, Liv.: unius legionis eam seditionem, ceteris exercitibus constare fidem, Tac. – m. in u. Abl., ut ei fides sua in coniuge proscripto constaret, um ihre Treue gegen den geächteten Gatten standhaft zu bewahren, Val. Max.: u. m. in (gegen) u. Akk., quorum semper in rem publicam singulare constiterat officium, Auct. b. Afr. – u. constare sibi od. alci rei, in seinen Äußerungen, Ansichten, Urteilen, Grundsätzen fest bleiben, sich gleich-, sich treu bleiben, konsequent bleiben (Ggstz. titubare, claudicare u. dgl.), sic fit, ut aut constent sibi (testes) aut etc., Quint.: reliqui sibi constiterunt, Cic.: me constare mihi scis, Hor.: c. sibi et rei iudicatae, Cic.: c. humanitati suae, Cic. – m. in u. Abl., qui in rebus contrariis parum sibi constent, Cic.: ut constare in vitae perpetuitate possimus nobismet ipsis nec in ullo officio claudicare, Cic.: in Oppianico sibi (iudices) constare et superioribus consentire iudiciis debuerunt, Cic.: u. (ohne sibi) qua in sententia si constare voluissent, Cic. ep. 1, 9, 14. – β) v. Entschlusse, fest stehen, animo constat sententia, Verg. Aen. 5, 748: cum constitit consilium, als ich zu einem festen Entschlusse gekommen war, Cic. ad Att. 8, 11, 1. – alci constat, es steht jmdm. fest = es ist jmd. fest entschlossen, m. folg. Infin., mihi quidem constat nec meam contumeliam nec meorum ferre, Anton. bei Cic. Phil. 13, 42. – od. m. folg. indir. Fragesatz, neque satis Bruto vel tribunis militum constabat, quid agerent aut quam rationem pugnae insisterent, Caes. b. G. 3, 14, 3. – γ v. der Ansicht, Überzeugung, fest stehen, gewiß sein, αα) bei einzelnen od. bei einer bestimmten Klasse, m. Dat. pers. od. m. inter u. Akk. Plur. od. m. Dativ animo (animis) od. m. apud animum, zB. quae cum constent, Cic. Tusc. 1, 40: eorum, quae constant, exempla ponemus, horum, quae dubia sunt, exempla afferemus, Cic. de inv. 1, 68: quod nihil nobis constat, Caes. b. G. 7, 5, 6. – m. folg. Infin. od. Acc. u. Infin., quod omnibus constabat hiemari in Gallia oportere, Caes.: ac mihi multa agitanti constabat paucorum civium virtutem cuncta patravisse, Sall.: cum inter augures constet imparem numerum esse debere, Liv.: inter Hasdrubalem alterum et Magonem constabat beneficiis Scipionis occupatos omnium animos publice privatimque esse, H. u. M. stimmten ganz darin überein, daß usw., Liv.: constat inter omnes, qui de eo memoriae prodiderunt, nihil eo fuisse excellentius, Nep. – m. folg. indir. Fragesatz quod, cur per eos dies a Fidenis afuissent, parum constabat, Liv.: nam neque quo signo coirent inter se, neque utrum castra peterent an longiorem intenderent fugam, territis constare poterat, Liv.: probarentne tantum flagitium, an decretum consulis subverterent, parum constabat (verst. patribus), Sall.: etsi non satis mihi constiterat, cum aliquane animi mei molestia an potius libenter te Athenis visurus essem, Cic.: mihi plane non satis constat, utrum sit melius, Cic.: ut nihil ei constet, quid agas, Cic.: neque satis constabat animis,... laudarent vituperarentne, Liv.: nec satis certum apud animum constare poterat, utrum... an etc., Liv. – u. parenthet. ohne Ang. dessen, was feststeht, ut saepe inter homines sapientissimos constare vidi, Cic. – ββ) bei allen, in der allgem. Annahme, in der öffentl. Meinung (in der Tradition, Volkssage) feststehen, gewiß sein, allgemein bekannt sein, sich (allgemeine) Anerkennung od. Geltung erworben haben (s. M. Müller Liv. 1, 1. § 1), oft m. dem Zusatz inter omnes, zB. antiquissimi fere sunt, quorum quidem scripta constent, Pericles atque Alcibiades, Cic.: constare res incipit ex illo tempore, quo etc., es trat erst völlige Gewißheit ein, Liv.: circumspiciendus rhetor Latinus, cuius scholae severitas, pudor, in primis castitas constet, Plin. ep.: haec propositio indiget approbationis; non enim perspicua est neque constat inter omnes, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., sane moleste Pompeium id ferre constabat, Cic.: illa maleficia, quae in illo constat esse, Cic.: servi, quos ab iis dilectos constabat, Caes.: satis constat Troiā captā in ceteros saevitum esse Troianos, Liv.: perspicuum sit constetque inter omnes, eos esse deos, quos etc., Cic. – m. folg. quod (daß), apud omnes constat, quod, si rerum potitus fuisset, omnia correcturus fuerit, quae etc., Spart. Pesc. Nig. 12, 2. – m. de u. Abl., cum de Magio constet, Cic.: si prius de innocentia nostra constiterit, Quint. (vgl. Bünem. Lact. 5, 1, 5): de facto constat, de animo (Absicht) quaeri potest, Quint.: u. zugl. m. in u. Abl., omnia, in quibus de facto constat, Quint. – ganz absol., quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat, Cic.: Nympho, antequam plane constitit, condemnatur, Cic.

    e) dem Inhalte nach feststehen, sich gleichbleiben, übereinstimmen, constat idem omnibus sermo, alle führen die gleiche Rede, Liv. 9, 2, 3. – m. cum u. Abl., contrariam sententiam aut nullam esse, aut non constare cum superioribus et inferioribus sententiis, Cornif. rhet.: adhuc quae dicta sunt arbitror mihi constare cum ceteris artis scriptoribus, Cornif. rhet.: considerabit, constetne oratio aut cum re aut ipsa secum, Cic. – / Partiz. Fut. constātūrus, Sen. de clem. 1, 19, 2. Plin. 18, 30. Lucan. 2, 17. Mart. 10, 41, 5. Lact. de opif. dei 7. § 11.

    lateinisch-deutsches > consto

  • 12 damnum

    damnum, ī, n. (altlat. dampnum, vgl. griech. δαπάνη; dagegen nach Mommsen u. Ritschl eine Partizipialbildung von dare, eig. da-menum = was [als Buße, Strafe] gegeben wird; vgl. Ritschl opusc. 2, 708 sqq.), die Einbuße = der Verlust, Schaden, Nachteil (Ggstz. lucrum), I) im allg., 1) eig., verb. haec iactura atque damnum, Cic.: damna ac detrimenta, Cic.: libidinis lucra damnaque, Sen.: damnum aut od. et malum (Unheil, bes. körperl. Züchtigung), Komik. (s. Westerh. n. Spengel Ter. Andr. 1, 1, 116 = 143). – d. magnum, maximum, Cic.: d. novum, Cic.: d. infectum, künftiger Sch., Cic. u. Plin.: damna aleatoria, Cic. – m. subj. Genet. od. Pron. poss., d. capitis, V. des Kopfes = V. des einen Horns am Kopfe, Ov.: damnum naturae, Naturgebrechen, Naturfehler, Liv.: sine damno alcis, Plin.: maiore hominum damno quam suo (zum gr. Sch. usw.), Suet.: cum damno meo magno, zu meinem gr. Sch., Plaut.: stomachum suum damno (zum Sch.) Tulli explere, Cic. pro Tull. 15: fortuita damna civium, Vell.: incendiorum damna, Brandverluste, -schäden, Suet.: damna lunae, V. des M. = Abnahme des M., Ggstz. accessiones, Sen., augmenta, Gell., incrementa, Sidon. (vgl. Köler Sen. nat. qu. 6, 8, 1. p. 587): u. so damna caelestia (am Himmel) lunae, Hor.: damnum finium, Schmälerung des Gebietes, Tac. – mit obj. Genet., d. sarcinarum, Curt.: damnum voluntarium unius gemmae, Plin.: d. amissi corporis, Phaedr. – damnum accipere, Hor. u. ICt.: maximis damnis affici (betroffen werden), Cic.: damno augeri (heimgesucht werden), Ter.; aber aucta luctibus damna, zu den V. kamen auch noch Trauerfälle hinzu, Plin. ep.: damnum capere (nehmen, erleiden), ICt.: in maximis lucris paulum aliquid damni contraxisse, Cic.: dare (zufügen) damnum, Cic. pro Tull. § 5. 34 u. 39 u. ICt.: dare (zufügen) alci damnum aut malum, Komik., furtum sive damnum, ICt.: alci damno esse, Plin., Ggstz. alci lucro od. usui esse, Plaut., od. Ggstz. alci lucrosum esse, Ov.: damni nihil erit ex tempestate, Cato: explere (ersetzen) damna sua, Liv.: damnum facere (erleiden, nehmen), Ggstz. lucrum od. aliquid lucri facere, Cic. u.a. (dagegen = Sch. zufügen, Paul. dig. 9, 2, 30. § 3): quod declamationibus nostris cares, damni nihil facis, daran verlierst du nichts, Cic.: magnum damnum factum est in Servio (an S.), Cic.: unius verbi damna grandia ferre, für ein Wort schwer büßen müssen, Ov.: u. so ridendo maxima damna ferre, sich sehr schaden, Ov.: habere (ansehen) alqd in damno (Ggstz. pro munere), Liv.: damnum pati, teils = einen V. geduldig hinnehmen, sich gefallen lassen, Liv. 22, 41, 4; Lucan. 8, 750; teils = einen V. (Sch.) erleiden, Sen. de ira 1, 2, 3. Ulp. dig. 9, 2, 29. § 1: damnum perferre, Cic.: damnum praestare emptori, dem K. für den Sch. haften, Cic.: damna sua sarcire, Cic.: damna vestra, milites, omnium circa qui defecerunt populorum praedā sarcientur, Liv.: damnum in se suscipere, Suet. – 2) meton.: a) der mit Verlust verbundene Aufwand, das Opfer, Plin. pan. 12, 2. – b) Plur. damna, die Verluste = die eingebüßten Gegenstände (Vieh, Kinder), Ov. met. 11, 381; 12, 16. – c) das Verlustbringende, α) die ums Geld bringende Buhldirne, Plaut. Men. 133. – β) das Verlust (Entbehrung) bringende Übel, speciosum damnum, Ov. met. 11, 133.

    II) insbes.: 1) der Verlust an Menschen, bes. im Kriege, dah. auch (wie detrimentum) = Niederlage, Schlappe, m. subj. Genet., immane rei publicae (v. Verlust zweier Heere), Vell.: militiae, Iustin.: maiore cum periculo quam damno Romani exercitus, Vell. – m. obj. Genet., utile imperatoris damnum salvo exercitu fuisset rei publicae, Vell. – absol., damna ditia (nach denen das röm. Volk mächtiger wurde), Rutil. Nam.: damna Romano accepta bello, Liv.: carpi parvis cotidie damnis, Liv.: id damnum haud aegerrime pati, Liv.: quae iactura (Einbuße) abundante multitudine inter damna (Verluste) numerata non est, Iustin. – 2) die von einem Magistrate als Strafe verhängte Einbuße, die Buße, Strafe, gew. am Vermögen, der Verlust am Vermögen, die Geldbuße, Geldstrafe, Plaut. trin. 219. Cic. Phil. 1, 12; de off. 3, 23. Liv. 4, 53, 7; 7, 4, 2. Gell. 20, 1, 32. – doch auch im allg., Plin. pan. 35, 3 (wo Ggstz. praemium). Ps. Quint. decl. 331.

    lateinisch-deutsches > damnum

  • 13 quaestus

    quaestus, ūs, m. (quaero), I) das Suchen, in quaestibus istic et voluptatibus amoribusque hominum fuit, gesucht, verehrt u. geliebt von allen, Gell. 16, 19, 6 (vgl. quaestio no. I). – II) der Erwerb, Gewinn, die Einnahme, A) im allg.: α) mit obj. Genet. od. Genet. Gerund.: hunc (deum Mercurium) ad quaestus pecuniae (Gelderwerb) mercaturasque habere vim maximam arbitrantur, Caes. b. G. 6, 17, 1: emendi aut vendendi quaestu et lucro duci, Cic. Tusc. 5, 9. – β) m. subj. Genet. od. m. Adi. od. absol.: qu. carcerarius, E. eines Gefängniswärters, Gefängniswärterei, Plaut.: forensis (auf dem Forum), Cic.: frumentarius (vom Getreide), Cic.: mediocris (mäßiger), Cic.: stabilissimus minimeque invidiosus, Cato: quaestus minimus, Auct. b. Alex.: quaestus maxime pius (unschuldigste) stabilissimusque, Cato: quaestus ac lucrum unius agri et unius anni, Cic.: illiberales et sordidi quaestus (Gewerbe) mercennariorum omnium, Cic.: quaestus magni atque uberes, Cic.: inopia quaestus, Erwerblosigkeit, Tac. – colere suum quaestum, Plaut.: ex Castoris et Pollucis templo quaestum sibi et praedam improbissimam comparare, Cic.: constituere sibi quaestus (Erwerbsquellen) magnos atque uberes ex his causis, quas etc., Cic.: mediocri quaestu contentum esse, Cic.: eo profusius quaestui atque sumptui deditum esse (auf E. u. Aufwand erpicht sein), Sall.: pretio quaestuque duci, Cic.: tibi hominum innocentium sanguis non modo voluptati, sed etiam quaestui fuit, Cic.: quibus fides decus pietas postremo honesta atque inhonesta omnia quaestui sunt, die Handel treiben mit usw., Sall.: ut primum lingua esse coepit in quaestu, zur Erwerbsquelle wurde, Quint.: medicis gravis annus in quaestum est, ist eine Erwerbsquelle, Sen.: et quaestus ex alieno errore (aus fremdem Aberglauben) facilis, quem velut ex concessae artia usu exercebant, Liv.: quaestum carcerarium facere, Plaut.: maximos quaestus praedasque fecisse, Cic.: furtis quaestum facere, auf betrügerische Weise sein Gewerbe treiben, Cic.: quaestum ex adulterio uxoris suae facere, Gewinn ziehen, ICt.: HSCCCIɔɔɔ quaestus facere nolle, einen G. von 100000 S. verschmähen, Cic.: nullum in eo facio quaestum (dabei gewinne ich nichts), quod (daß du usw.) etc., Cic.: in privatis rebus rem mandatam non modo malitiosius gerere sui quaestus aut commodi causā, verum etiam neglegentius, Cic.: quaestui habere (als Erwerbsquelle benutzen) rem publicam, Cic.: equites, Caes.: ab adulescentulo (von Jugend auf) quaestum sibi instituisse (sich zum Lebenszweck gemacht haben) sine impendio, Cic.: quaestu iudiciario pasci, sich vom Gewerbe eines Richters nähren, Cic.: sestertium centiens et octogiens ex aerario sibi attributum Romae in quaestu (auf Zinsen angelegt) relinquere, Cic.: servire quaestui, auf G. sehen, Cels.: nullis quaestibus sustineri, von keinem Erwerbe (Gewerbe) leben, Plin. ep. – B) insbes., das Gewerbe einer Buhlerin oder eines Buhlknaben, das Hurengewerbe (vollst. meretricius quaestus, Plaut. cist. 41 u. Cic. Phil. 2, 44. Donat. Ter. Andr. 4, 5, 9: Plur. meretricii quaestus, Sen. contr. 1, 2. § 4), zB. quaestum corpore facere, Plaut. Poen. 1140. Liv. 26, 33, 8. Val. Max. 6, 1, 6. Tac. ann. 2, 85: quaestum corpore factitare, Val. Max. 6, 1, 10: u. bl. quaestum facere, Plaut. cist. 121. Ter. heaut. 640: quaestum occipere, Plaut. capt. 98. Ter. Andr. 79: prostat et in quaestu pro meretrice sedet, treibt das H., Ov. ex Pont. 2, 3, 20. – / Archaist. Genet. Sing. quaestuis, Nov. com. 105. Varro bei Non. 483, 32. Fest. 258 (a), 1 (wo quaestuis zu lesen): u. quaesti, Caecil. com. 130. Titin. com. 26. Pompon. com. 123. Turpil. com. 42 u. 84. Plaut. most. 1107 u.a. Ter. Hec. 836. Varro sat. Men. 436. Vgl. Fleckeisen Krit. Misc. S. 43 f. – Dativ Sing. quaestu, Plaut. rud. 294.

    lateinisch-deutsches > quaestus

  • 14 unus

    ūnus (altlat. oenus), a, um, Genet. ūnīus, Dat. ūnī, (vgl. griech. οἰνός, οἰνή, die Eins auf dem Würfel, gotisch ains, ahd. ein), ein, eine, einer, ein (eines), I) eig.: A) im allg., als Zahlwort: unus de magistratibus, Cic.: mihi secundis rebus unus ex fortunatis hominibus, adversis unus ex summis viris videbatur, Cic.: unus ex Curiatiis, Liv. (u. so bei Livius oft unus ex, s. Fabri u. Weißenb. Liv. 24, 28, 1): unus eorum pontium, Caes.: principum unus, Liv.: uno et octogesimo anno, Cic.: unum et viginti annos, Cic.: dah. unus de multis, Cic., od. e multis, Cic., od. unus multorum, Hor., einer vom großen Haufen, ein gewöhnlicher Mensch, eine Alltagsseele (aber es unus ex multis, es geht dir nicht besser als den meisten, Plin. ep. 1, 3, 2): uno plus Etruscorum cecĭdisse, um einen Mann mehr, Liv.: in unum locum cogere copias, Caes., res diverse et diffuse dictas, Cic.: mit folg. alter (vgl. auch no. II), seltener mit folg. alius, zB. una ex parte... altera ex parte, Caes.: una species... altera, Varro LL.: unam (partem)... aliam... tertiam, Caes.: unum, alterum, tertium annum, Cic.: unus et alter dies, ein bis zwei Tage, Cic.: dies unus, alter, plures etc., Cic.: unum, alterum mensem, Cic.: unus post alterum, einer nach dem anderen, Aur. Vict.: unus aut summum alter, einer oder höchstens zwei, Cic. ep. 5. 21, 1 (versch. v. unus aut alter unter no. II). – Plur. (bes. bei Plur. tantum), ex unis geminas mihi conficies nuptias, Ter.: unae molae, Cato: unae quadrigae, Varro: manibus ab unis, Val. Flacc.: unae decumae... alterae, Cic.: ad hunc quadruplicem fontem diriguntur bini, uni transversi, alteri derecti, Varro LL. – ad unum (unam) omnes u. omnes ad unum, alle bis auf einen, alle bis auf den letzten, Cic. u.a. (s. Fabri Liv. 21, 42, 2): u. so bl. ad unum, Lucil. fr. u. Cic.: u. omnes cum uno, Gell. 3, 7, 16. – in unum, in eins (griech. εἰς εν) = an einen Ort (Punkt), convocare, Sall.: cogere, Liv.: sarcinas conicere, Liv.: confluere, Cic.: fundere, in eine Masse, Colum. – B) insbes.: 1) von dem, was allein vorhanden ist od. stattfindet, ein, wie nur einer, einzig, alleinig, allein, bloß, nur (s. Brix Plaut. trin. 166. Lorenz Plaut. Pseud. 52), quibus sui nihil est nisi una lingua, Plaut.: nunc unae quinque remorantur minae, Plaut.: ruri dum sum ego unos sex dies, Plaut.: uno verbo, Ter.: Demosthenes unus eminet, Cic.: Pompeius plus potest unus, allein, Cic.: unus ex omnibus, Cic.: uni ex omnibus Sequani, Caes.: sequere me t es unos passus, die einzigen drei Schritte, Plaut.: Ubii, qui uni miserant, allein, Caes.: nobis unis, uns allein, Catull.: uni mihi, Tibull. – verb. m. solus (zur Verstärkung), zB. uno illo solo antistite, Cic.: unam solam esse civitatem, Cic. – m. tantum od. modo (nur), zB. quem tantum unum fortuna reliquum esse voluisset, Cic.: una tantum porta, Liv.: unā tantum perforatā navi, Liv.: Cicero ad haec unum modo respondit, Caes.: aliis unus modo (numerus), aliis plures, aliis omnes iidem videntur, Cic. Vgl. Fabri Liv. 21, 50, 6. Kraner Caes. b.G. 5, 41, 7. – verstärkend b. Superl., mit u. ohne omnium, zB. unus invictissimus, Plaut.: unus ei fuit carissimus, Nep.: summus vir unus omnis Graeciae, der größte od. einzig große Mann, Cic.: cum unus in civitate maxime floreret, er allein vor allen am meisten, Nep.: eam rem unam maxime conciliaturam Romanis principum Hispaniae ami itiam, Liv.: quam omnium Thebis vir unam esse optimam diiudicat, Plaut.: rem unam esse omnium difficillimam, eine Sache, die unter allen die schwerste ist, unter allen die schwerste Sache, Cic. Vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 52. Fabri Liv. 22, 22, 8: hoc unum od. unum hoc, id unum, nur dieses, Plaut. (s. Brix Plaut. capt. 744). – 2) von dem, was mehreren gemeinsam ist, ein, einer, eine, ein und derselbe, der nämliche, einerlei (s. Unger Valg. p. 428), una rei publi ae pestis, Cic.: sic ubique una atque continua totius generis humani aut pax fuit aut fatigatio, Flor.: uno tempore, zu einer (gleicher) Zeit, Cic. u. Caes. – verb. mit idem, zB. exitus unus et idem, Cic.: eadem et una res, Cic. – im Plur. (bes. bei Plur. tantum): in unis aedibus, unis moribus, Cic. – II) übtr., indefinitiv, ein, einer, ein, irgend ein, gew. in Verbindung mit quidam, quivis, quisquam, aliquis u.a., una adulescentula, Ter.: unus caprimulgus aut fossor, der nächste beste, Catull.: unus paterfamilias, Cic.: ut iudicem unum, Cic.: nulla res una, Cic.: mit dem Superl.: cum uno gladiatore nequissimo, Cic. – ohne subst., tradidit uni, Ov.: rapta ab uno tuba, Suet. – verb. mit Pronom. u. unbest. Numeral., zB. una quaque (unaquaque) de re, Cic.: unum quodque (unumquodque), Cic.: auch unum quidquid, Lucr. u. Komik.: unus quilibet, quilibet unus, Liv.: quivis unus, Cic., u. unus quivis, Varro LL.: quisquam unus, Liv.: unus aliquis, unum aliquod, irgend ein einzelner, einzelnes, Cic. u.a. (s. Halm Cic: de div. in Caecil. 27. Heräus Tac. hist. 1, 6 extr. Heß Tac. dial. 6. p. 31): nec quisquam unus etc., und kein einziger, Liv.: unus quidam, Cic.: aliquis unus (griech. εἷς τις) pluresve, Cic.: nihil unum, gar nichts, Liv. – nemo unus, nullus unus, Cic. u.a. (s. Kühnast Liv. Synt. S. 273). – unus et (atque, aut, vel) alter, unus alterque, unus et item alter, der eine und (oder) der andere, der und (oder) jener, etliche, wenige, Ter., Cic. u.a. (vgl. Spengel Ter. Andr. 77. Nipperdey Tac. ann. 3, 34. p. 199, 10. Heß Tac. dial. p. 142. Schmidt Iuven. 7, 165. p. 199). – / α) Genet. unius hat das i lang, Verg. Aen. 1, 251. Ov. met. 13, 181, kurz, Lucr. 2, 379. Catull. 5, 3. Verg. Aen. 1, 41. Hor. sat. 1, 6, 13. – β) Genet. uni, Titin. com. 7. Catull. 17, 17. – Dat. uno u. unae, zB. uno operario, Varro r.r. 1, 18, 6: unae fibulae, Cato r.r. 19. – Vocat. une, Plaut. frivol. fr. b. Prisc. 5, 77. Catull. 37, 17. Augustin. conf. 1, 7, 12. – Altlat. oenus, Plaut. truc. 104 Sch. Cic. de legg. 3, 9: oino, Corp. inscr. Lat. 1, 32.

    lateinisch-deutsches > unus

  • 15 conscientia

    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
        Conscientia, huius conscientiae, a nomine Conscius. Cic. Le tesmoignage que son esprit et conscience porte à un chascun.
    \
        Conscientia bene actae vitae, et recordatio benefactorum. Cic. Tesmoignage en son esprit d'avoir bien vescu.
    \
        Quenque suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent. Cic. La conscience et le tesmoignage ou recordation qu'il ha en son esprit d'avoir mal faict, Le remors.
    \
        Conscientia sceleris, auaritiaeque suae. Cic. Remors.
    \
        Contagio conscientiae. Cic. Ad quos conscientiae contagio pertinebit. Ceulx qui en scauront quelque chose.
    \
        Conscientiae fide non commoueri. Cic. Estre seur de sa conscience.
    \
        A recta conscientia transuersum vnguem non oportet discedere. Cic. Il ne fault faire chose qui soit, laquelle estant faicte, nostre esprit nous tesmoigne d'avoir mal faict.
    \
        Exonerare conscientiam suam. Curtius. Descharger sa conscience.
    \
        Conscientiam habere conditionis suae. Plin. iunior. Avoir congnoissance de sa condition, Bien scavoir et entendre qu'elle est nostre condition.
    \
        Impeditur et opprimitur mens conscientia. Cic. Quand l'esprit n'est point à delivre, ne en repos, au moyen du remors et recordation qu'il ha de ses maulx.
    \
        Implorare conscientiam aliquorum. Cic. Les appeler en tesmoignage.
    \
        Hominum conscientia remota. Cic. Sans le sceu des hommes, Le tesmoignage des hommes arriere, Quand il n'y a nul qui scache ce que nous faisons.
    \
        Simulata conscientia adeant. Tacit. Faignans en scavoir quelque chose.
    \
        Mea mihi conscientia pluris est, quam omnium sermo. Cic. J'estime plus le tesmoignage de ma conscience que le parler de tous les hommes.
    \
        In conscientiam assumere aliquem. Tacitus. Luy descouvrir nostre entreprinse.
    \
        Ob conscientiam stupri accipere aliquid. Marcellus. Prendre argent pour avoir esté macquereau.

    Dictionarium latinogallicum > conscientia

  • 16 consul

    consŭl, ŭlis, m. [st2]1 [-] consul (un des deux magistrats suprêmes élus annuellement à Rome). [st2]2 [-] proconsul. [st2]3 [-] magistrat suprême de certaines villes, le premier magistrat.    - abréviation COS., au plur. COSS.    - Mario consule et Catulo, Cic.: sous le consulat de Marius et de Catulus. (formule consacrée pour marquer la date).    - consule tricesimo, Mart.: la trentième année.    - sine consule, Dig.: sans date.    - vina tot consulum, Sen.: vin de tant d'années.    - vinum proximis consulibus natum, Cic.: vin de l'année précédente.    - est animus tibi... consul non unius anni, Hor. C. 4, 9, 39: tu n'as pas eu l'âme d'un consul pour une seule année. - voir hors site consul.
    * * *
    consŭl, ŭlis, m. [st2]1 [-] consul (un des deux magistrats suprêmes élus annuellement à Rome). [st2]2 [-] proconsul. [st2]3 [-] magistrat suprême de certaines villes, le premier magistrat.    - abréviation COS., au plur. COSS.    - Mario consule et Catulo, Cic.: sous le consulat de Marius et de Catulus. (formule consacrée pour marquer la date).    - consule tricesimo, Mart.: la trentième année.    - sine consule, Dig.: sans date.    - vina tot consulum, Sen.: vin de tant d'années.    - vinum proximis consulibus natum, Cic.: vin de l'année précédente.    - est animus tibi... consul non unius anni, Hor. C. 4, 9, 39: tu n'as pas eu l'âme d'un consul pour une seule année. - voir hors site consul.
    * * *
        Consul, consulis, penul. corr. masc. gen. Le plus grand magistrat Romain ordinaire.
    \
        Renuntiare aliquem Consulem. Cic. Declarer et publier, ou denoncer qu'il est esleu Consul.
    \
        Sextum Consul Marius. Cic. Pour la sixieme fois.

    Dictionarium latinogallicum > consul

  • 17 culpa

    culpa, ae, f. [st2]1 [-] faute, culpabilité. [st2]2 [-] négligence, dommage causé par l'incurie. [st2]3 [-] faiblesse, écart de conduite. [st2]4 [-] défaut, imperfection, défectuosité (de qqch). [st2]5 [-] auteur du mal, coupable.    - culpā meā: par ma faute.    - culpam in aliquem conferre (transferre, derivare): rejeter la faute sur qqn.    - culpa est in aliquo: une faute est imputable à qqn.    - alicujus rei culpam in aliquem conjicere: rejeter la responsabilité d’une chose sur qqn.    - extra culpam esse: être innocent, n'être pas en faute.    - utrum ea vestra an nostra culpa est? = est-ce votre faute ou la nôtre?    - penes me culpa est: c'est ma faute.    - haec mea culpa est: c'est ma faute.    - esse in culpa: être en faute.    - operum culpae, Vitr. 3, 1, 4.: les défectuosités des travaux.    - ob culpam unius omnes plectere: punir tout le monde à cause de la faute d'un seul.
    * * *
    culpa, ae, f. [st2]1 [-] faute, culpabilité. [st2]2 [-] négligence, dommage causé par l'incurie. [st2]3 [-] faiblesse, écart de conduite. [st2]4 [-] défaut, imperfection, défectuosité (de qqch). [st2]5 [-] auteur du mal, coupable.    - culpā meā: par ma faute.    - culpam in aliquem conferre (transferre, derivare): rejeter la faute sur qqn.    - culpa est in aliquo: une faute est imputable à qqn.    - alicujus rei culpam in aliquem conjicere: rejeter la responsabilité d’une chose sur qqn.    - extra culpam esse: être innocent, n'être pas en faute.    - utrum ea vestra an nostra culpa est? = est-ce votre faute ou la nôtre?    - penes me culpa est: c'est ma faute.    - haec mea culpa est: c'est ma faute.    - esse in culpa: être en faute.    - operum culpae, Vitr. 3, 1, 4.: les défectuosités des travaux.    - ob culpam unius omnes plectere: punir tout le monde à cause de la faute d'un seul.
    * * *
        Culpa, culpae. Cic. Coulpe, Faulte, Offense qu'on fait par mesgarde.
    \
        Culpa mea, tua, eius, etc. Terent. Cic. C'est ma faulte, C'est ta faulte, C'est sa faulte.
    \
        A culpa facinus scitis abesse mea. Ouid. Vous scavez bien que je n'en suis point coulpable, Que ce n'est point ma faulte.
    \
        Amouere culpas. Horat. Chasser les vices.
    \
        Pectora culpa cessant. Sil. Ma conscience me juge que ce n'est point ma faulte.
    \
        Ferro culpam compescere. Virg. Tuer la brebis rongneuse, à fin qu'elle ne gaste le reste du troupeau, et que de ce le bergier ne soit blasmé et reprins.
    \
        Conferre in alterum. Terent. Rejecter la faulte sur autruy, Dire que c'est sa faulte.
    \
        In culpam conuertere fortunam. Cic. Donner blasme à aucun d'une chose advenue par fortune et cas d'adventure, Tourner un cas fortuit en blasme et offense.
    \
        Vitio et culpae dare. Cic. Blasmer ou reprendre, Encoulper.
    \
        Dare veniam culpae. Ouid. Pardonner la faulte.
    \
        Ex culpa eximere aliquem. Cic. L'absouldre, ou l'excuser de la faulte, et monstrer qu'il n'en peult mais.
    \
        Liberare culpa aliquem. Cic. L'absouldre d'avoir failli, et declarer que ce n'est point sa faulte, et qu'il n'en peult mais.
    \
        Luere culpam. Sil. Satisfaire pour la faulte commise.
    \
        Morte alicuius piare culpam. Virgil. Faire mourir aucun pour satisfaction d'une offense.
    \
        Hoc praetexit nomine culpam. Virgil. Elle couvre sa faulte et son peché du nom et tiltre de mariage.
    \
        Is in culpa sit qui faciat iniuriam. Cic. Soit blasmé.
    \
        Similique sunt in culpa, qui officia deserunt mollitia animi. Cic. Ils font pareille faulte.
    \
        Si maxime in culpa fuerit Apollonius. Cic. Si c'est la grande faulte d'Apollonius.
    \
        Culpa haec a me procul. est. Terent. Ceci n'est point venu par ma faulte.
    \
        Maxima autem culpa in eo est qui, etc. Cic. C'est la grande faulte de celuy qui, etc.
    \
        Ego culpam non in nauarchis, sed in te fuisse demonstro. Cic. Que ce a esté ta faulte.
    \
        Sustinere culpam alicuius rei. Cic. Estre blasmé de quelque chose.
    \
        Legis culpam sustinere. Cic. Estre blasmé d'avoir faict une loy.
    \
        Culpa teneri. Cic. Estre en faulte.
    \
        Vocari in culpam. Quintil. Estre blasmé et reprins, ou encoulpé.
    \
        Culpae liberatio. Cic. Absolution et declaration de n'avoir commis aucune faulte.
    \
        Difficilis via culpae. Ouid. Le moyen de commettre le cas est difficile, Il est mal aisé de parvenir à faire, etc.
    \
        Potare culpa magistra. Horat. Boire et yvrongner librement et sans crainte d'en estre reprins d'aucun.
    \
        Qua merui culpa fieri tibi vilis, Achille? Ouid. Qu'ay je fait, parquoy tu, etc.

    Dictionarium latinogallicum > culpa

  • 18 grex

    grex, grĕgis, m. (f. arch.)    - cf. gr. ἀγείρω, ἀγορά.    - fém. Lucil. 4, 32 ; Lucr. 2, 663. [st1]1 [-] troupeau.    - greges armentorum reliquique pecoris, Cic. Phil. 3, 31: des troupeaux de gros et petit bétail.    - greges pavonum, anserum, anatum, Varr.: troupeaux de paons, d'oies, de canards.    - grex totus unius scabie cadit, Juv. 2, 79: tout un troupeau meurt de gale ou de teigne par la faute d’un seul porc. [st1]2 [-] troupe [d'hommes], bande.    - Cic. Sull. 77 ; Att. 1, 18, 1; de Or. 1, 42.    - scribe tui gregis hunc, Hor. Ep. 1, 9, 13: inscris-le dans ta bande.    - grege facto, Sall. Liv.: lorsqu'on se fut réuni en escouade. [st1]3 [-] troupe, bande [d'oiseaux].    - Hor. Ep. 1, 3, 19. [st1]4 [-] troupe [d'acteurs].    - Plaut. Cas. 22, etc.; Ter. Haut. 45 ; Phorm. 32. [st1]5 [-] réunion (de choses).    - greges virgarum ulmearum, Plaut.: poignées de branches d'ormes.
    * * *
    grex, grĕgis, m. (f. arch.)    - cf. gr. ἀγείρω, ἀγορά.    - fém. Lucil. 4, 32 ; Lucr. 2, 663. [st1]1 [-] troupeau.    - greges armentorum reliquique pecoris, Cic. Phil. 3, 31: des troupeaux de gros et petit bétail.    - greges pavonum, anserum, anatum, Varr.: troupeaux de paons, d'oies, de canards.    - grex totus unius scabie cadit, Juv. 2, 79: tout un troupeau meurt de gale ou de teigne par la faute d’un seul porc. [st1]2 [-] troupe [d'hommes], bande.    - Cic. Sull. 77 ; Att. 1, 18, 1; de Or. 1, 42.    - scribe tui gregis hunc, Hor. Ep. 1, 9, 13: inscris-le dans ta bande.    - grege facto, Sall. Liv.: lorsqu'on se fut réuni en escouade. [st1]3 [-] troupe, bande [d'oiseaux].    - Hor. Ep. 1, 3, 19. [st1]4 [-] troupe [d'acteurs].    - Plaut. Cas. 22, etc.; Ter. Haut. 45 ; Phorm. 32. [st1]5 [-] réunion (de choses).    - greges virgarum ulmearum, Plaut.: poignées de branches d'ormes.
    * * *
        Grex, huius gregis, m. g. Ouid. Troupeau de bestes, soyent menues, ou grosses.
    \
        Grex equarum. Cic. Un haras de juments.
    \
        Custos gregis. Virgil. Berger.
    \
        Grex hominum. Terent. Une compaignie d'hommes, ou bande et assemblee, Une troupe, Une route.

    Dictionarium latinogallicum > grex

  • 19 haereo

    haerĕo, ēre, haesi, haesum - intr. -    - Lebaigue P. 559 et P. 560. [st1]1 [-] être attaché, fixé, accroché.    - haerere in equo, Cic. Dej. 28; haerere equo, Hor. O 3, 24, 55: se tenir ferme à cheval.    - terra quasi radicibus suis haeret, Cic. Ac. 2, 122: la terre se tient comme attachée par ses racines.    - ad radices linguae haerens stomachus, Cic. Nat. 2, 135: l'oesophage fixé à la base de la langue.    - scalarum gradus male haerentes, Cic. Fam. 6, 7, 3: degrés d'escalier mal assujettis.    - haesit in corpore ferrum, Virg. En. 11, 864: le fer se trouva enfoncé dans son corps.    - cum tergo haesere sagittae, Virg. En. 12, 415: quand une flèche s'est attachée à ses flancs.    - corona haerens capiti, Hor. S. 1, 10, 49: couronne fixée à la tête.    - haeret pede pes, Virg. En. 10, 361: le pied est rivé contre le pied (on combat pied contre pied).    - in complexu alicujus haerere, Quint. 6, 1, 42 ; amplexibus, Ov. M. 7, 143: tenir embrassé qqn étroitement.    - male laxus in pede calceus haeret, Hor. S. 1, 3, 31: sa large chaussure tient mal au pied. [st1]2 [-] être arrêté, immobilisé.    - alii pugnantium globo illati haerebant, Liv. 22, 5, 5: les uns donnant sur un groupe de combattants étaient arrêtés. --- cf. Liv. 29, 33, 7.    - gladius intra vaginam suam haerens, Quint. 8, pr. 15: épée qui reste accrochée à l'intérieur de son fourreau.    - prov. aqua haeret, Cic. Off. 3, 117: l'eau de la clepsydre s'arrête, une difficulté se présente. [st1]3 [-] fig. être attaché, fixé.    - improbis semper aliqui scrupus in animis haeret, Cic. Rep. 3, 26: les méchants ont toujours qq remords attaché dans l'âme.    - haerere in memoria, Cic. Ac. 2, 2: être fixé dans la mémoire.    - [cf. Traj. d. Plin. Ep. 10, 95 (96) quam parce haec beneficia tribuam, haeret tibi: tu sais (tu te souviens) combien je suis ménager de ces sortes de grâces].    - haerere in omnium gentium sermonibus, Cic. Cat. 4, 22: rester l'objet des propos de tous les peuples.    - mihi haeres in medullis, Cic. Fam. 15, 16, 2: je te porte attaché au fond de mon coeur.    - peccatum haeret in eo qui... Cic. Div. 1, 30: la faute reste attachée à celui qui...    - potest hoc homini huic haerere peccatum? Cic. Rosc. Com. 6, 17: cette faute peut-elle rester attachée à cet homme?    - in te omnis haeret culpa, Ter. Hec. 2, 1, 32: toute la faute retombe sur toi.    - hi in oculis haerebunt, Cic. Phil. 13, 6: ces gens seront accrochés à vos regards (seront constamment sous vos yeux). --- [avec dat.] Cic. Com. 17 ; Sest. 69.    - haesit in iis poenis, quas, Cic. Mil. 57: il resta accroché [comme aux mailles d'un filet] au châtiment que..., il ne put échapper au châtiment que...    - repetundarum criminibus haerebant, Tac. An. 4, 19: ils ne pouvaient se dégager des accusations de concussion.    - fama paulum haesit ad metas, Cic. Cael. 75: sa réputation resta un peu accrochée au contour de la borne.    - proposito apte haerere, Hor. P. 195: être étroitement attaché au sujet.    - in scribendo haereo, Cic. Att. 13, 39, 2: je suis lié à mon travail de composition, je suis rivé à mon ouvrage. [st1]4 [-] tenir bon (à qqch); s'attacher (à qqn), s'arrêter obstinément.    - hoc teneo, hic haereo, Cic. Verr. 5, 166: c'est à ce point que je m'en tiens, sur ce point que je reste solidement fixé. --- cf. Cic. de Or. 2, 292.    - haerere in sua sententia, Cic. Or. 40, 137: persister dans son opinion.    - in eo crimen non haerebat, Cic. Cael. 15: l'accusation ne tenait pas contre lui.    - haerere alicui: s'attacher comme une ombre aux pas de qqn. --- Plin. Ep. 7, 27, 2 ; Quint. 1, 2, 10.    - missus ab Argis, haeserat Evandro, Virg. En. 10, 780: envoyé d'Argos, il s'était attaché à Evandre.    - haerere apud aliquem: être implanté chez qqn. --- Plaut. Ep. 192    - ut haeream tandem apud Thaidem, Ter. Eun. 1055: (fais en sorte) que je sois enfin lié à Thaïs.    - haerere in tergis, tergis, in tergo: être attaché aux trousses de l'ennemi. --- Curt. 4, 15, 32 ; Tac. H. 4, 19 ; Liv. 1, 14, 11.    - haerere in obsidione castelli, Curt. 5, 3, 4: s'arrêter obstinément au siège d'un fortin.    - circa muros unius urbis haerebat, Curt. 4, 4: il s'arrêtait sous les murs d'une seule ville. [st1]5 [-] être arrêté, être en suspens, être embarrassé.    - haerere in multis nominibus, Cic. Nat. 3, 62: être à court pour de nombreux noms [n'en pas trouver l'étymologie]. --- cf. Cic. Fin. 1, 20 ; Pis. 74, etc.    - haerebat nebulo, Cic. Phil. 2, 74: le drôle était embarrassé. --- cf. Cic. Fin. 3, 16.    - Hectoris Aeneaeque manu victoria Graium haesit, Virg. En. 11, 290: c'est le bras d'Hector et celui d'Enée qui ont arrêté la victoire des Grecs.
    * * *
    haerĕo, ēre, haesi, haesum - intr. -    - Lebaigue P. 559 et P. 560. [st1]1 [-] être attaché, fixé, accroché.    - haerere in equo, Cic. Dej. 28; haerere equo, Hor. O 3, 24, 55: se tenir ferme à cheval.    - terra quasi radicibus suis haeret, Cic. Ac. 2, 122: la terre se tient comme attachée par ses racines.    - ad radices linguae haerens stomachus, Cic. Nat. 2, 135: l'oesophage fixé à la base de la langue.    - scalarum gradus male haerentes, Cic. Fam. 6, 7, 3: degrés d'escalier mal assujettis.    - haesit in corpore ferrum, Virg. En. 11, 864: le fer se trouva enfoncé dans son corps.    - cum tergo haesere sagittae, Virg. En. 12, 415: quand une flèche s'est attachée à ses flancs.    - corona haerens capiti, Hor. S. 1, 10, 49: couronne fixée à la tête.    - haeret pede pes, Virg. En. 10, 361: le pied est rivé contre le pied (on combat pied contre pied).    - in complexu alicujus haerere, Quint. 6, 1, 42 ; amplexibus, Ov. M. 7, 143: tenir embrassé qqn étroitement.    - male laxus in pede calceus haeret, Hor. S. 1, 3, 31: sa large chaussure tient mal au pied. [st1]2 [-] être arrêté, immobilisé.    - alii pugnantium globo illati haerebant, Liv. 22, 5, 5: les uns donnant sur un groupe de combattants étaient arrêtés. --- cf. Liv. 29, 33, 7.    - gladius intra vaginam suam haerens, Quint. 8, pr. 15: épée qui reste accrochée à l'intérieur de son fourreau.    - prov. aqua haeret, Cic. Off. 3, 117: l'eau de la clepsydre s'arrête, une difficulté se présente. [st1]3 [-] fig. être attaché, fixé.    - improbis semper aliqui scrupus in animis haeret, Cic. Rep. 3, 26: les méchants ont toujours qq remords attaché dans l'âme.    - haerere in memoria, Cic. Ac. 2, 2: être fixé dans la mémoire.    - [cf. Traj. d. Plin. Ep. 10, 95 (96) quam parce haec beneficia tribuam, haeret tibi: tu sais (tu te souviens) combien je suis ménager de ces sortes de grâces].    - haerere in omnium gentium sermonibus, Cic. Cat. 4, 22: rester l'objet des propos de tous les peuples.    - mihi haeres in medullis, Cic. Fam. 15, 16, 2: je te porte attaché au fond de mon coeur.    - peccatum haeret in eo qui... Cic. Div. 1, 30: la faute reste attachée à celui qui...    - potest hoc homini huic haerere peccatum? Cic. Rosc. Com. 6, 17: cette faute peut-elle rester attachée à cet homme?    - in te omnis haeret culpa, Ter. Hec. 2, 1, 32: toute la faute retombe sur toi.    - hi in oculis haerebunt, Cic. Phil. 13, 6: ces gens seront accrochés à vos regards (seront constamment sous vos yeux). --- [avec dat.] Cic. Com. 17 ; Sest. 69.    - haesit in iis poenis, quas, Cic. Mil. 57: il resta accroché [comme aux mailles d'un filet] au châtiment que..., il ne put échapper au châtiment que...    - repetundarum criminibus haerebant, Tac. An. 4, 19: ils ne pouvaient se dégager des accusations de concussion.    - fama paulum haesit ad metas, Cic. Cael. 75: sa réputation resta un peu accrochée au contour de la borne.    - proposito apte haerere, Hor. P. 195: être étroitement attaché au sujet.    - in scribendo haereo, Cic. Att. 13, 39, 2: je suis lié à mon travail de composition, je suis rivé à mon ouvrage. [st1]4 [-] tenir bon (à qqch); s'attacher (à qqn), s'arrêter obstinément.    - hoc teneo, hic haereo, Cic. Verr. 5, 166: c'est à ce point que je m'en tiens, sur ce point que je reste solidement fixé. --- cf. Cic. de Or. 2, 292.    - haerere in sua sententia, Cic. Or. 40, 137: persister dans son opinion.    - in eo crimen non haerebat, Cic. Cael. 15: l'accusation ne tenait pas contre lui.    - haerere alicui: s'attacher comme une ombre aux pas de qqn. --- Plin. Ep. 7, 27, 2 ; Quint. 1, 2, 10.    - missus ab Argis, haeserat Evandro, Virg. En. 10, 780: envoyé d'Argos, il s'était attaché à Evandre.    - haerere apud aliquem: être implanté chez qqn. --- Plaut. Ep. 192    - ut haeream tandem apud Thaidem, Ter. Eun. 1055: (fais en sorte) que je sois enfin lié à Thaïs.    - haerere in tergis, tergis, in tergo: être attaché aux trousses de l'ennemi. --- Curt. 4, 15, 32 ; Tac. H. 4, 19 ; Liv. 1, 14, 11.    - haerere in obsidione castelli, Curt. 5, 3, 4: s'arrêter obstinément au siège d'un fortin.    - circa muros unius urbis haerebat, Curt. 4, 4: il s'arrêtait sous les murs d'une seule ville. [st1]5 [-] être arrêté, être en suspens, être embarrassé.    - haerere in multis nominibus, Cic. Nat. 3, 62: être à court pour de nombreux noms [n'en pas trouver l'étymologie]. --- cf. Cic. Fin. 1, 20 ; Pis. 74, etc.    - haerebat nebulo, Cic. Phil. 2, 74: le drôle était embarrassé. --- cf. Cic. Fin. 3, 16.    - Hectoris Aeneaeque manu victoria Graium haesit, Virg. En. 11, 290: c'est le bras d'Hector et celui d'Enée qui ont arrêté la victoire des Grecs.
    * * *
        Haereo, haeres, haesi, haesum, haerere. Virgil. Tenir contre, et estre joinct à quelque chose, Estre attaché.
    \
        Aspectus conterritus haesit. Virgil. Il demoura tout picqué, Il s'arresta tout court.
    \
        Haeret amor. Ouid. Demeure, Persevere.
    \
        Ferrum haesit in corpore. Virgil. Une fleiche luy fut attachee et fichee dedens le corps.
    \
        Fides illa haesit animis. Ouid. On a tousjours adjousté ferme foy et creance à cela, On la creu fermement.
    \
        Lingua haeret metu. Terent. J'ay si grand paour, que je ne puis parler.
    \
        Vox faucibus haesit. Virgil. La parolle me faillit.
    \
        Non obstant hae disciplinae per eas euntibus, sed circa illas haerentibus. Quint. A ceulx qui s'y arrestent trop, et ne passent point oultre.
    \
        In complexu alicuius haerere. Quintil. L'embrasser.
    \
        In amplexu haesit. Ouid. Il m'a embrassé bien serré.
    \
        Haesit in armo. Ouid. Le chien s'attacha à l'espaule du cerf, Il ficha les dens dedens l'espaule.
    \
        Quod haerere in equo senex posset, admirari solebamus. Cic. Qu'il se povoit tenir à cheval.
    \
        Pugnus continuo in mala haereat. Terent. Baille luy si grand coup, que le poing tienne à sa joue, Attache luy un grand coup de poing sur la joue.
    \
        Haerent in scuto tela. Liu. Sont fichez.
    \
        Haerebant in memoria quaecunque audierat aut viderat. Cic. Il luy souvenoit de tout, etc.
    \
        Haerere in iure ac Praetorum tribunalibus. Cic. N'en bouger.
    \
        Memoria quae in omnium gentium sermonibus ac mentibus semper haerebit. Cic. De laquelle chose toutes gens parleront, et en auront memoire à jamais, La memoire demourera fichee, etc.
    \
        Hi in oculis haerebunt, et quum licebit, in faucibus. Cic. Nous les voirons touts les jours devant nous, Nous ne voirons autre chose que ceulx ci.
    \
        Haerere in iniquitatibus. Cic. Demeurer et perseverer.
    \
        In te omnis haeret culpa sola. Terent. Tout le blasme en demeure sur toy, Il n'y a que toy qui en ait le blasme.
    \
        In eo culpae crimen haerebit. Cice. Le blasme en demeurera sur luy.
    \
        Potest hoc homini huic haerere peccatum? Cic. Seroit il possible qu'un tel malefice peust prendre sur luy? Peust choir sur luy?
    \
        Vt peccatum haereat non in eo qui monuerit, sed in eo qui non obtemperarit. Cic. Que le peché demeure en celuy qui, etc.
    \
        Haeret Cn. Pompeio. Sueton. Il s'applique à Pompee, et ne bouge d'avec luy.
    \
        Haereat nobis illud. Traianus ad Plinium. Tenons cela ferme en nostre memoire, Souvienne nous tousjours de cela, Retenons cela.
    \
        Magis pertinaciter haerent, quae deteriora sunt. Quintil. Demeurent fichez és esprits, On retient mieulx.
    \
        Haerere in salebra. Cic. Demeurer et estre arresté.
    \
        Stomachus ad radices linguae haerens. Cic. Touchant et tenant.
    \
        - illum ego audiui Haerere iuniorem apud nescio quam fidicinam. Plaut. Qu'il a fiché fort son amour en une je ne scay quelle, etc.
    \
        Haerere in parte aliqua apud aliquam. Terent. Demeurer, ou estre aucunement en sa grace.
    \
        Haerere, aliquando ponitur pro Dubitare. Cic. Estre en doubte et suspend.
    \
        Haeret haec res. Plaut. Ceci est fort doubteux.
    \
        Si hic terminus haeret. Virgil. Si ceci est fiché et arresté, Est immuable.

    Dictionarium latinogallicum > haereo

  • 20 lacerta

    lăcerta, ae, f. [st2]1 [-] lézard. [st2]2 [-] lézard de mer (un poisson de mer inconnu, de médiocre qualité).    - unius sese dominum facere lacertae, Juv.: s'assurer la possession d'un petit trou de lézard (d'un petit coin de terre).    - ad lacertas captandas tempestates non sunt idoneae, Cic.: le temps n'est pas bon pour pêcher les lézards de mer.
    * * *
    lăcerta, ae, f. [st2]1 [-] lézard. [st2]2 [-] lézard de mer (un poisson de mer inconnu, de médiocre qualité).    - unius sese dominum facere lacertae, Juv.: s'assurer la possession d'un petit trou de lézard (d'un petit coin de terre).    - ad lacertas captandas tempestates non sunt idoneae, Cic.: le temps n'est pas bon pour pêcher les lézards de mer.
    * * *
        Lacerta, lacertae: vel Lacertus, lacerti. Plin. Un laisard, ou Une laisarde.
    \
        Lacertus. Martialis. Une sorte de poisson.

    Dictionarium latinogallicum > lacerta

См. также в других словарях:

  • unius diei — index ephemeral Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Unius assis estimo. — См. В грош не ставить …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • unius omnino testis responsio non audiatur — /yuwnayss omnaynow testas rasponsh(iy)ow non odiyeytar/ The answer of one witness shall not be heard at all; the testimony of a single witness shall not be admitted under any circumstances. A maxim of the civil and canon law …   Black's law dictionary

  • Unius responsio testis, omnino non audiatur — The evidence of one witness may never be admitted. This was the ancient rule of the civil law, which the early common law adopted and which Blackstone characterized as absurd. See 3 Bl Comm 370 …   Ballentine's law dictionary

  • Homo unius libri — (Latin, meaning man of one book ) is a phrase that is generally attributed to Thomas Aquinas.[1] According to a literary tradition at least three centuries old,[2] Saint Thomas Aquinas is reputed to have employed the phrase hominem unius libri …   Wikipedia

  • expressio unius est exclusio alterius — ex·pres·sio uni·us est ex·clu·sio al·ter·i·us /ik spre shē ō yu̇ nī əs ˌest ik sklü zē ō ȯl tir ē əs, ek spre sē ō ü nē u̇s ˌest ek sklü sē ō äl te rē u̇s/ n [New Latin, the explicit mention of one (thing) is the exclusion of another]: a… …   Law dictionary

  • Nevus unius lateris — is a cutaneous condition, an epdiermal nevus in which the skin lesions are distrubted on one half of the body.[1]:771 See also Linear verrucous epidermal nevus References ^ Freedberg, et al. (2003). Fitzpatrick s Dermatology in General Medicine.… …   Wikipedia

  • inclusio unius est exclusio alterius — a rule of interpretation that states that including one excludes another . The statement no dogs allowed under this rule would mean that panthers were allowed. Collins dictionary of law. W. J. Stewart. 2001 …   Law dictionary

  • enumeratio unius est exclusio alterius — /an(y)uwmareysh(iy)ow yanayas est akskluwzh(iy)ow oltaraiyas/ The specification of one thing is the exclusion of a different thing. A maxim more generally expressed in the form expressio unius est exclusio alterius (q.v.) …   Black's law dictionary

  • enumeratio unius est exclusio alterius — /an(y)uwmareysh(iy)ow yanayas est akskluwzh(iy)ow oltaraiyas/ The specification of one thing is the exclusion of a different thing. A maxim more generally expressed in the form expressio unius est exclusio alterius (q.v.) …   Black's law dictionary

  • Grex totus in agris Unius scabie cadit. — См. Одна паршивая овца все стадо портит …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»