-
1 весь
tüm,bütün,hep,tamam; baştan başa,boydan boya,tümüyle; her şey;herkes* * *мест.1) (вся, все, всё) tüm, bütün, hep, top, tamamпо всему́ го́роду — kentin her yanında / dört bir yanında
мы обошли́ весь го́род — şehri baştan aşağı dolaştık
прочеса́ть весь лес — ormanı karış karış / boydan boya taramak
фотогра́фия / портре́т во весь рост — boy resmi
всей семьей — ailece, evcek
у нас вся семья́ така́я, у нас в семье́ все таки́е — biz ailece öyleyizdir
истра́тить все (свои́) де́ньги — parasının tümünü / hepsini harcamak
не кричи́, все прохо́жие на тебя́ смо́трят — bağırma, gelip geçen herkesi kendine baktırıyorsun
треть всех по́данных голосо́в — toplam oy'un üçte biri
за всё ле́то мы так и не встре́тились — koca bir yaz bir kez olsun görüşemedik
он всю (свою) жизнь рабо́тал — ömrü / hayatı boyunca çalıştı
вся его́ жизнь прошла́ в борьбе́ — hayatı hep savaşımla geçti
э́тот проце́сс продолжа́ется всю жизнь — bu süreç tüm yaşam boyu sürer
со всей эне́ргией — olanca enerjisiyle
все де́сять книг — on kitabın onu da
со всех сторо́н — dört bir yandan
2) ( целиком) baştan başa, boydan boya; tümüyleон весь в пыли́ — üstü başı toz içinde
он весь дрожи́т — her tarafı titriyor
он весь ушёл в рабо́ту — kendini tamamen işe verdi
3) ( всё) → сущ., с herşeyвсё и́ли ничего́! — ya hep ya hiç!
ты для меня́ всё — sen benim herşeyimsin
всё э́то ложь! — hep yalan!
всё, что у него́ есть (о состоянии, имуществе) — elinde avucunda nesi varsa, nesi var nesi yok, varı yoğu
всё, что он мо́жет сде́лать, э́то... — yapabileceği,...maktan öteye geçemez
у меня́ всё; э́то всё, что я хоте́л сказа́ть — diyeceğim bu kadar
4) ( все) → сущ., мн. herkes; (el)âlemвсе как оди́н — tek adammışçasına
э́то все зна́ют — bunu herkes biliyor
все на тебя́ смо́трят — elâlem sana bakıyor
(вы) все в сбо́ре? - Все. — hep tamam mısınız? Tamamız.
а нельзя́ нам всем вме́сте пое́хать? — hep gitsek olmaz mı?
сло́вно все слепы́е — sanki âlemin gözü yok
5) (при сравн. ст.)лу́чше всего́ приходи́ за́втра — en iyisi yarın gel
бо́льше всего́ он любит ле́то — en çok yazı sever
ху́же всего́ то, что... — işin en fena tarafı şudur ki...
••он весь в отца́ — babasının burnundan düşmüş
всё равно́ (так или иначе) — nasıl olsa
всё равно́ узна́ю — nasıl olsa öğrenirim
его́ всё равно́ вы́гнали бы — nasıl olsa kovulacaktı
всё равно́ (тем не менее) — gene (de)
всё равно́ не найдёт — gene de bulamaz
всё равно́! — hepsi bir!
мне всё равно́ — bana göre hava hoş
рабо́тать так - всё равно́, что ничего́ не де́лать — böyle çalışmak hiç bir şey yapmamakla birdir
-
2 общенародный
tüm halkın; ulusalобщенаро́дное госуда́рство — tüm halkın devleti
общенаро́дная зада́ча — tüm halkın görevi
-
3 общегосударственный
tüm ülkeyi / devleti ilgilendiren; devlet °; ulusalобщегосуда́рственный бюдже́т — devlet bütçesi
име́ть общегосуда́рственное значе́ние — tüm ülke çapında önemi olmak
-
4 общеевропейский
развива́ть общеевропе́йское сотрудни́чество — tüm Avrupa çapında işbirliğini geliştirmek
-
5 всероссийский
-
6 общегородской
tüm şehir ölçüsünde yapılan; şehir ° -
7 общесоюзный
общесою́зные министе́рства — Sovyetler Birliği Bakanlıkları
-
8 общечеловеческий
tüm insanlara özgü; beşeri -
9 взор
м, см. взгляд 1)1)все взоры бы́ли обращены́ на него́ — tüm gözler ona dönmüştü
2) (обычно мн. взоры внимание) gözвзоры всей страны́ бы́ли прикованы к э́тому ма́ссовому ми́тингу — tüm ülkenin gözü bu yığınsal mitingdeydi
-
10 всенародный
в соч.всенаро́дное достоя́ние — tüm halkın malı, kamu malı
всенаро́дное обсужде́ние прое́кта — tasarının tüm halk tarafından tartışılması
-
11 изощряться
несов.; сов. - изощри́ться(idmanla) daha ince / keskin olmak; tüm hünerini / ustalığını göstermekкак он ни изощря́лся... — onun başvurduğu tüm hilelere rağmen...
-
12 круглый
yuvarlak* * *1) yuvarlak2) ( толстый) tombul3) в соч.кру́глые су́тки — günün yirmi dört saatinde
кру́глый год — yılın dört mevsiminde; yazlı kışlı; yaz kış
4) в соч.кру́глый сирота́ — öksüz
кру́глый неве́жда — tüm / kara cahil; cim karnında bir nokta
••конфере́нция за кру́глым столо́м — yuvarlak masa konferansı
кру́глые ци́фры — yuvarlak rakamlar
учи́ться на кру́глые пятёрки — tüm derslerden pekiyi (notu) alagelmek
для кру́глого счёта — hesap yuvarlak olsun diye
-
13 нога
жbacak (-ğı); ayak (-ğı) (тж. ступня)положи́ть но́гу на́ ногу — ayak ayak üstüne atmak
••в нога́х — ayakucunda
идти́ в но́гу — uygun adımla yürümek
идти́ в но́гу со вре́менем — zamana ayak uydurmak
вверх нога́ми — baş aşağı
держа́ть кни́гу вверх нога́ми — kitabı ters tutmak
они́ ста́вят все фа́кты с ног на́ голову — bütün gerçekleri tepe taklak ediyorlar
вся семья́ была́ на нога́х — tüm aile ayaktaydı
подня́ть на́ ноги весь до́м — tüm ev halkını ayağa kaldırmak
он встал с ле́вой / не с той ноги́ — sol / ters tarafından kalkmış
ноги́ мое́й там бо́льше не бу́дет — oraya bir daha adım atmam / ayak basmam
ног под собо́й не чу́ять (от радости) — ayakları yere değmemek
стоя́ть одно́й ного́й в моги́ле — bir ayağı çukurda olmak
встать на́ ноги (о больном) — ayağa kalkmak
одна́ нога́ зде́сь, друга́я там — bir kuşu gidip geliver
конь о четырёх нога́х и тот спотыка́ется — посл. imam bile okurken yanılır
-
14 проходить
I несов.; сов. - пройти́1) geçmekпройти́ по мосту́ — köprüden geçmek
он прошёл ми́мо нас — yanımızdan geçti
пройди́те вперёд — öne geçin(iz)
он прошёл в кино́ без биле́та — sinemaya biletsiz daldı
пройти́ переу́лком — yan sokaktan geçmek
доро́га прохо́дит о́коло дере́вни — yol köyün yakınından geçer
здесь пройдёт нефтепрово́д — buradan bir petrol boru hattı geçecek
2) (yol) almak; yapmakмы прошли́ де́сять киломе́тров — on kilometre yol aldık
стометро́вку он прохо́дит за двена́дцать секу́нд — yüz metreyi on iki saniyede alır
пе́рвый круг про́йден за 43 секу́нды — спорт. ilk tur 43 saniyede geçildi / koşuldu
вчера́ го́нщики прошли́ 200 киломе́тров — dün yarışçılar 200 kilometre koştular
маши́на но́вая, прошла́ всего́ три ты́сячи киломе́тров — araba yenidir, topu topu üç bin kilometre yaptı
а пото́м пройдём в парк — sonra da parka uzanırız
не прошёл я и ста шаго́в, как... — yüz adım gittim gitmedim,...
3) ( миновать) geçmek, arkada bırakmakпрошли́ го́ды — yıllar geçip gidiyordu
мно́го лет прошло́ с тех пор — aradan yıllar geçti
за э́то вре́мя про́йден значи́тельный путь — bu süre içinde hayli yol alındı
за про́йденный пери́од — arkada / geride bıraktığımız dönem içinde
передо мной прошли́ собы́тия после́дней неде́ли — gözümün önüne son haftanın olayları bir bir gelip geçti
4) ( об осадках) yağmak5) (распространяться - о слухах и т. п.) dolaşmak, yayılmakпо всей дере́вне прошёл слух, что... — söylentisi tüm köyü dolaştı
6) (продвигаться через что-л.) sığmak; geçmekни́тка в ушко́ не прохо́дит — iplik iğnenin gözünden geçmiyor
в э́ту дверь шкаф не пройдёт — dolap bu kapıdan sığmaz
7) ( просачиваться) sızmakчерез заклёпки прохо́дит вода́ — perçin başlarından su sızıyor
8) (о времени, о чём-л. бывшем, длившемся) (gelip) geçmekпрошёл це́лый час — tam bir saat geçti
зима́ прошла́ — kış geçti
мо́лодость прошла́, как сон — gençlik bir rüya hali gibi gelip geçti
с тех пор, как он уе́хал, не прошло́ и неде́ли — o gideli daha bir hafta bile olmadı
не пройдёт и неде́ли, как... — (bir) haftaya kalmaz / kalmadan
не прошло́ и го́да, как... — senesine kalmadı,...
не пройдёт и го́да, как... — bir yıla varmaz,...
три дня прошли́ в перегово́рах — üç gün görüşmelerle geçti
вся его́ жизнь прошла́ в борьбе́ — tüm hayatı mücadele ile geçti
путь, про́йденный на́ми за полве́ка — yarım yüzyıl içinde aldığımız / katettiğimiz yol
с тех пор ско́лько их таки́х прошло́! — o zamandan bu yana kaç tanesi geldi gitti!
9) ( прекращаться) dinmek; geçmekболе́знь прошла́ — hastalık geçti
болезнь прошла́ без осложне́ний — hastalık komplikasyonsuz olarak geçti
головна́я боль у неё прошла́ — baş ağrısı dindi
всё у него́ пройдёт (о больном) — bir şeyi kalmaz
уста́лость постепе́нно пройдёт — yorgunluk yavaş yavaş çıkacak
дождь прошёл — yağmur durdu / dindi / kesildi
шторм прошёл — (denizde) fırtına durdu / kaldı
10) (подвергаться чему-л.) geçmekпройти́ через тяжёлые испыта́ния — ağır / çetin sınavlardan geçmek
проходи́ть медици́нский осмо́тр — tıbbi muayeneden geçmek
проходи́ть ветерина́рный контро́ль — veteriner kontrolundan geçmek
пройти́ (через) цензу́ру — sansürden geçmek
11) (заканчиваться каким-л. образом) geçmekпра́здник прошёл ве́село — bayram neşeli bir hava içinde geçti
его́ конце́рт прошёл успе́шно — verdiği resital başarılı oldu
12) (завершить какой-л. курс) görmekпройти́ специа́льную подгото́вку — özel eğitim görmek
пройти́ курс светолече́ния — ışık tedavisi görmek
13) ( быть утверждённым) kabul edilmekэ́тот прое́кт резолю́ции не прошёл — bu karar taslağı kabul edilmedi
14) ( быть принятым) kabul edilmekпройти́ в университе́т — üniversiteye kabul edilmek
15) разг. ( изучать) çalışmak, işlemekкако́й урок сейча́с прохо́дят? — şimdi kaçıncı ders işleniyor?
э́то мы еще́ не проходи́ли (в школе) — o derse henüz gelmedik
••э́тот трюк / но́мер не пройдёт! — bu oyun sökmez!
II сов.фаши́зм не пройдёт! — faşizme geçit yok!
(провести какое-л. время в ходьбе) yürümekмы зря сто́лько проходи́ли — boşuna taban teptik
-
15 сплошной
1) aralıksızкруго́м - сплошны́е поля́ — çevresi hep tarla
вдоль доро́ги сплошно́й лес — yolun boyu aralıksız orman
после́дняя страни́ца газе́ты - сплошны́е объявле́ния — gazetenin son sayfası baştan başa ilan
побере́жье на мно́гие киломе́тры - сплошно́й приро́дный пляж — kilometrelerce uzanan sahil boydan boya doğal bir plajdır
2) tüm; topyekun ( тотальный)страна́ сплошно́й гра́мотности — nüfusunun yüzde yüzü okuma yazma bilen bir ülke
3) разг. sırfвсё э́то - сплошна́я ложь — tüm bunlar sırf yalandır
лицо́ у него́ представля́ло собо́й сплошну́ю ра́ну — yüzü yekpare bir yaraydı
-
16 существо
I сöz, esas, ruhв чём существо́ вопро́са / пробле́мы? — sorunun özü nedir?
существо́ де́ла — юр. davanın esası
судья́ призва́л свиде́теля говори́ть по существу́ — hakim tanığı sadede davet etti
••II спо существу́ (говоря́) — aslına bakılırsa
1) yaratık (-ğı)все живы́е существа — tüm canlılar, tüm canlı varlıklar
2) varlık, benlikлюбо́вь охвати́ла всё её существо́ — aşk bütün varlığını kaplamıştı
он привя́зан к вам всем свои́м существо́м — size bütün benliği ile bağlıdır
все моё существо́ охвати́ло чу́вство како́го-то отвраще́ния — bir iğrenme bir tiksinti kapladı bütün benliğimi
-
17 целый
bütün; sağlam* * *1) (bir) bütün; bütün / tüm bir; koca:... dolusuце́лая карто́фелина — bir bütün patates
он съел це́лый арбу́з — bütün bir karpuzu yedi
це́лый ваго́н дров — bir vagon dolusu odun
це́лое ведро́ молока́ — bir kova dolusu süt
вы́тесать что-л. из це́лого куска́ де́рева — yekpare ağaçtan yontarak yapmak
2) bütün, bütün birза це́лый год — bütün bir yılda
це́лую зи́му — bütün bir kış
це́лыми дня́ми / по це́лым дням — günlerce
це́лыми неде́лями / по це́лым неде́лям — haftalarca
це́лых три го́да — tam üç yıl
ра́ди э́того он труди́лся це́лую жизнь — bunun için o bir ömür boyu çalıştı
он проспа́л це́лый день — bütün bir gün uyumuştu
они руга́лись це́лых три часа́! — üç koca saat ağız kavgası ettiler!
3) birна це́лый класс был оди́н еди́нственный буква́рь — koskoca bir sınıfa tek bir alfabe düşüyordu
он на́нял це́лую колле́гию адвока́тов — bir baro dolusu avukat tuttu
тако́го в це́лом ми́ре не найдёшь — böylesini tüm dünyada bulamazsın
4) разг.откры́ть це́лую эпо́ху в... —...da başlı-başına bir devir açmak
э́то це́лая пробле́ма — bu, başlı başına bir sorundur
5) sağlamстекло́ оста́лось це́лым — cam sağlam kaldı
он (оста́лся) цел (не погиб) — sağ kaldı
он верну́лся цел и невреди́м — sağ salim döndü
де́ньги оста́лись це́лыми (не израсходованы) — para elde kaldı
у тебя́ (ещё) це́ла́ э́та кни́га? — o kitabın duruyor mu?
э́то зда́ние це́ло и поны́не — o bina halâ ayakta duruyor
••це́лое число́ — мат. tam sayı
в це́лом — genellikle
рассмотре́ть пробле́му в це́лом — sorunu tümü ile ele almak
-
18 благо
hayır* * *сна бла́го всего́ наро́да — tüm halkın yararına / hayrına
2) (бла́га) мн. nimetlerземны́е бла́га — dünya nimetleri
••ни за каки́е бла́га в ми́ре — bütün dünyayı verseler de olmaz
-
19 вверх
yukarı,yukarıya* * *yukarı, yukarıyaпосмотре́ть вверх — yukarıya bakmak
идти́ вверх по ле́стнице — merdiveni çıkmak
вверх по тече́нию — akış yukarı
висе́ть вверх нога́ми — baş aşağı asılı durmak
переверну́ться вверх дном (о лодке и т. п.) — alabora olmak
••переверну́ть вверх дном / нога́ми — altını üstüne getirmek, altüst etmek
все дела́ пошли́ вверх дном — tüm işler ters pers gidiyor
-
20 вертеть
döndürmek,çevirmek* * *1) ( вращать) döndürmek, çevirmekверте́ть в рука́х что-л. — (elinde) evirip çevirmek
не верти́ голово́й! — başını (sağa sola) oynatma!
2) перен., разг. ( распоряжаться)она́ вертит им, как хо́чет — kadın onu parmağında oynatır ona takla attırır
он вертел все́ми дела́ми — tüm işleri çekip çevirirdi
См. также в других словарях:
Tum Teav — is a classic tragic love story, that has been told throughout Cambodia since at least the middle of the 19th century. It is originally based on a poem. It was popularized by writer George Chigas and has been a compulsory part of the Cambodian… … Wikipedia
TUM Institute for Advanced Study — is a scientific institution of the Technische Universität München (TUM), Germany. Selected excellent researchers conduct top level research in science, engineering and humanities. Fellows with different levels of seniority are given the… … Wikipedia
TUM — steht für: Technische Universität München Technische Universität Magdeburg, eine von 1953 bis 1993 bestehende Hochschule den internationalen Flughafen Tumut NS in Australien (nach dem IATA Code) Tum bezeichnet: Atum, ägyptischer Gott Tum (Volk),… … Deutsch Wikipedia
Tum — steht für: Technische Universität München den internationalen Flughafen Tumut NS in Australien (nach dem IATA Code) Tum bezeichnet: einen anderen Namen für den ägyptischen Gott Atum eine Ethnie in Laos, siehe Tum (Volk) eine romanische Kirche bei … Deutsch Wikipedia
Tum Yeto — is a skateboard distribution company that operates out of San Diego, California. Founded in 1989 by professional skateboarder Tod Swank, Tum Yeto manufactures, distributes, exports, and wholesales the Foundation, Toy Machine, Pig Wheels, Dekline … Wikipedia
Tum — or tum can refer to: *Technische Universität München (Technical University of Munich) *Atum, an Egyptian god. *Ra, an Egyptian god. *tum, Tumbuka language (ISO 639 2 language code) *The Tum ethnic group of Laos * Tum, Ethiopia *Rigoberta Menchú… … Wikipedia
Tum-tum — n. A dish made in the West Indies by beating boiled plantain quite soft in a wooden mortar. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Tum Trio Hotel — (Кючюккую,Турция) Категория отеля: Адрес: Mihli Mah. Akgun Albayrak Cad.No:122, 1798 … Каталог отелей
-tum — [tu:m], das; s <Suffix>: 1. kennzeichnet die Tatsache, dass jmd. das im Basiswort Genannte – meist ein Maskulinum – ist oder so lebt bzw. handelt, bezeichnet die Art des Verhaltens von Personen, die durch das im Basiswort Genannte… … Universal-Lexikon
Tum - A Dangerous Obsession — Tum te tum ( hi. तुम) is a Hindi film released in the month of February, 2004. It stars Manisha Koirala, Rajat Kapoor and Karan Nath in the lead roles.References … Wikipedia
tum — [tʌm] n BrE informal [Date: 1800 1900; Origin: tummy] stomach = ↑tummy ▪ I ve lost another two inches from my tum … Dictionary of contemporary English