Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

studiosi

  • 1 studiosi

    stŭdĭōsus, a, um, adj. [studium], eager, zealous, assiduous, anxious after any thing, fond or studious of any thing.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen. (most freq.):

    venandi aut pilae studiosi,

    Cic. Lael. 20, 74:

    nemorum caedisque ferinae,

    Ov. M. 7, 675:

    placendi,

    id. A. A. 3, 423:

    culinae aut Veneris,

    Hor. S. 2, 5, 80:

    florum,

    id. C. 3, 27, 29:

    dicendi,

    Cic. de Or. 1, 59, 251; Quint. 2, 13, 1:

    eloquentiae,

    id. 5, 10, 122:

    summe omnium doctrinarum,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    musices,

    Quint. 1, 10, 12:

    sapientiae,

    id. 3, prooem. § 2;

    12, 1, 19: sermonis,

    id. 10, 1, 114:

    juris,

    occupied with, studious of, the law, Suet. Ner. 32.— Comp.:

    ille restituendi mei quam retinendi studiosior,

    Cic. Att. 8, 3, 3.— Sup.:

    munditiarum lautitiarumque studiosissimus,

    Suet. Caes. 46:

    aleae,

    Aur. Vict. Epit. 1.—
    (β).
    With dat.:

    nisi adulterio, studiosus rei nulli aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    armorum quam conviviorum apparatibus studiosior,

    Just. 9, 8, 4.—
    * (γ).
    With ad:

    studiosiores ad opus,

    Varr. R. R. 1, 17, 7.—
    (δ).
    With in:

    in argento,

    Petr. 52, 1.—
    (ε).
    Absol.:

    homo valde studiosus ac diligens,

    Cic. Ac. 2, 31, 98:

    putavi mihi suscipiendum laborem utilem studiosis,

    id. Opt. Gen. 5, 13:

    aliquid studioso animo inchoare,

    Plin. Ep. 6, 16, 9.—
    II.
    In partic.
    A.
    Zealous for any one, i. e. partial, friendly, attached, devoted to him (class.; esp. freq. in Cic.): omnem omnibus studiosis ac fautoribus illius victoriae parrêsian eripui, Cic. Att. 1, 16, 8:

    mei studiosos habeo Dyrrhachinos,

    id. ib. 3, 22, 4:

    sui,

    id. Brut. 16, 64:

    nobilitatis,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    studiosa Pectora,

    Ov. Tr. 4, 10, 91.— Comp.:

    studiosior alterius partis,

    Suet. Tib. 11 med.:

    te studiosiorem in me colendo fore,

    Cic. Fam. 5, 19, 1.— Sup.:

    hunc cum ejus studiosissimo Pammene,

    Cic. Or. 30, 105:

    existimationis meae studiosissimus,

    id. Verr. 2, 2, 47, § 117:

    studiosissimum Platonis auditorem fuisse,

    Tac. Or. 32.—
    B.
    Devoted to study or learning, learned, studious (not anteAug.; in Cic. always with gen.: litterarum, doctrinarum, etc.; v. supra, I. a, and cf. studeo, II. B.):

    quid studiosa cohors operum struit?

    Hor. Ep. 1, 3, 6:

    ipse est studiosus, litteratus, etiam disertus,

    Plin. Ep. 6, 26, 1:

    juvenis studiosus alioquin,

    Quint. 10, 3, 32.— Transf., of things:

    studiosa disputatio,

    a learned disputation, Quint. 11, 1, 70:

    otium,

    Plin. Ep. 1, 22, 11.— Plur. subst.: stŭdĭōsi, ōrum, m., studious men, the learned, students, Cic. Opt. Gen. 5, 13; Quint. 2, 10, 5; 10, 1, 45; Plin. Ep. 4, 13, 11; 4, 28, 2.—Also, sing.: Stŭdĭōsus, i, m., The Student, the title of a work of the elder Pliny, Plin. Ep. 3, 5, 5.—Hence, adv.: stŭ-dĭōsē, eagerly, zealously, anxiously, carefully, studiously (freq. and class.):

    texentem telam studiose offendimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 44:

    cum studiose pila luderet,

    Cic. de Or. 2, 62, 253:

    libenter studioseque audire,

    id. Div. in Caecil. 12, 39; cf. Tac. Or. 2:

    aliquid studiose diligenterque curare,

    Cic. Att. 16, 16, A, §

    7: studiose discunt, diligenter docentur,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    aliquid investigare,

    id. Rep. 1, 11, 17:

    studiose cavendum est,

    id. Lael. 26, 99.— Comp.:

    ego cum antea studiose commendabam Marcilium, tum multo nunc studiosius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 54; Quint. 3, 1, 15; 3, 6, 61; Ov. M. 5, 578; Nep. Ages. 3, 2; Col. 8, 11, 2; Just. 43, 3, 5 al.— Sup.:

    aliquid studiosissime quaerere,

    Cic. Rep. 1, 10, 15; id. Off. 3, 28, 101; Plin. Ep. 4, 26, 1; Suet. Calig. 54; id. Aug. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > studiosi

  • 2 Studiosus

    m; -, Studiosi; hum. student
    * * *
    Stu|di|o|sus [ʃtu'dioːzʊs]
    m -s, Studiosi
    [-zi] (old, hum) student
    * * *
    Stu·di·o·sus
    <-, -si>
    [ʃtuˈdi̯o:zʊs]
    m (hum) student
    * * *
    Studiosus m; -, Studiosi; hum student

    Deutsch-Englisch Wörterbuch > Studiosus

  • 3 congresso

    m convention
    * * *
    congresso s.m.
    1 congress, conference, convention: congresso medico, medical congress; atti del congresso, proceedings (o minutes) of the conference: il congresso annuale del partito comunista, the annual congress of the Communist party; congresso sindacale, Trade Union Congress; il congresso nazionale del partito democratico, the National Democratic Convention; congresso eucaristico, Eucharistic Congress // (st.) il Congresso di Vienna, the Congress of Vienna
    2 (non com.) ( colloquio di avvocato col cliente) consultation
    * * *
    [kon'grɛsso]
    sostantivo maschile
    1) (di studiosi, politici ecc.) conference, congress, convention
    2) stor. pol. congress

    membro del congresso (uomo) Congressman; (donna) Congresswoman

    * * *
    congresso
    /kon'grεsso/
    sostantivo m.
     1 (di studiosi, politici ecc.) conference, congress, convention
     2 stor. pol. congress; il Congresso (negli Stati Uniti) the Congress; membro del congresso (uomo) Congressman; (donna) Congresswoman.

    Dizionario Italiano-Inglese > congresso

  • 4 Studiosus

    stŭdĭōsus, a, um, adj. [studium], eager, zealous, assiduous, anxious after any thing, fond or studious of any thing.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen. (most freq.):

    venandi aut pilae studiosi,

    Cic. Lael. 20, 74:

    nemorum caedisque ferinae,

    Ov. M. 7, 675:

    placendi,

    id. A. A. 3, 423:

    culinae aut Veneris,

    Hor. S. 2, 5, 80:

    florum,

    id. C. 3, 27, 29:

    dicendi,

    Cic. de Or. 1, 59, 251; Quint. 2, 13, 1:

    eloquentiae,

    id. 5, 10, 122:

    summe omnium doctrinarum,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    musices,

    Quint. 1, 10, 12:

    sapientiae,

    id. 3, prooem. § 2;

    12, 1, 19: sermonis,

    id. 10, 1, 114:

    juris,

    occupied with, studious of, the law, Suet. Ner. 32.— Comp.:

    ille restituendi mei quam retinendi studiosior,

    Cic. Att. 8, 3, 3.— Sup.:

    munditiarum lautitiarumque studiosissimus,

    Suet. Caes. 46:

    aleae,

    Aur. Vict. Epit. 1.—
    (β).
    With dat.:

    nisi adulterio, studiosus rei nulli aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    armorum quam conviviorum apparatibus studiosior,

    Just. 9, 8, 4.—
    * (γ).
    With ad:

    studiosiores ad opus,

    Varr. R. R. 1, 17, 7.—
    (δ).
    With in:

    in argento,

    Petr. 52, 1.—
    (ε).
    Absol.:

    homo valde studiosus ac diligens,

    Cic. Ac. 2, 31, 98:

    putavi mihi suscipiendum laborem utilem studiosis,

    id. Opt. Gen. 5, 13:

    aliquid studioso animo inchoare,

    Plin. Ep. 6, 16, 9.—
    II.
    In partic.
    A.
    Zealous for any one, i. e. partial, friendly, attached, devoted to him (class.; esp. freq. in Cic.): omnem omnibus studiosis ac fautoribus illius victoriae parrêsian eripui, Cic. Att. 1, 16, 8:

    mei studiosos habeo Dyrrhachinos,

    id. ib. 3, 22, 4:

    sui,

    id. Brut. 16, 64:

    nobilitatis,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    studiosa Pectora,

    Ov. Tr. 4, 10, 91.— Comp.:

    studiosior alterius partis,

    Suet. Tib. 11 med.:

    te studiosiorem in me colendo fore,

    Cic. Fam. 5, 19, 1.— Sup.:

    hunc cum ejus studiosissimo Pammene,

    Cic. Or. 30, 105:

    existimationis meae studiosissimus,

    id. Verr. 2, 2, 47, § 117:

    studiosissimum Platonis auditorem fuisse,

    Tac. Or. 32.—
    B.
    Devoted to study or learning, learned, studious (not anteAug.; in Cic. always with gen.: litterarum, doctrinarum, etc.; v. supra, I. a, and cf. studeo, II. B.):

    quid studiosa cohors operum struit?

    Hor. Ep. 1, 3, 6:

    ipse est studiosus, litteratus, etiam disertus,

    Plin. Ep. 6, 26, 1:

    juvenis studiosus alioquin,

    Quint. 10, 3, 32.— Transf., of things:

    studiosa disputatio,

    a learned disputation, Quint. 11, 1, 70:

    otium,

    Plin. Ep. 1, 22, 11.— Plur. subst.: stŭdĭōsi, ōrum, m., studious men, the learned, students, Cic. Opt. Gen. 5, 13; Quint. 2, 10, 5; 10, 1, 45; Plin. Ep. 4, 13, 11; 4, 28, 2.—Also, sing.: Stŭdĭōsus, i, m., The Student, the title of a work of the elder Pliny, Plin. Ep. 3, 5, 5.—Hence, adv.: stŭ-dĭōsē, eagerly, zealously, anxiously, carefully, studiously (freq. and class.):

    texentem telam studiose offendimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 44:

    cum studiose pila luderet,

    Cic. de Or. 2, 62, 253:

    libenter studioseque audire,

    id. Div. in Caecil. 12, 39; cf. Tac. Or. 2:

    aliquid studiose diligenterque curare,

    Cic. Att. 16, 16, A, §

    7: studiose discunt, diligenter docentur,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    aliquid investigare,

    id. Rep. 1, 11, 17:

    studiose cavendum est,

    id. Lael. 26, 99.— Comp.:

    ego cum antea studiose commendabam Marcilium, tum multo nunc studiosius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 54; Quint. 3, 1, 15; 3, 6, 61; Ov. M. 5, 578; Nep. Ages. 3, 2; Col. 8, 11, 2; Just. 43, 3, 5 al.— Sup.:

    aliquid studiosissime quaerere,

    Cic. Rep. 1, 10, 15; id. Off. 3, 28, 101; Plin. Ep. 4, 26, 1; Suet. Calig. 54; id. Aug. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > Studiosus

  • 5 studiosus

    stŭdĭōsus, a, um, adj. [studium], eager, zealous, assiduous, anxious after any thing, fond or studious of any thing.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen. (most freq.):

    venandi aut pilae studiosi,

    Cic. Lael. 20, 74:

    nemorum caedisque ferinae,

    Ov. M. 7, 675:

    placendi,

    id. A. A. 3, 423:

    culinae aut Veneris,

    Hor. S. 2, 5, 80:

    florum,

    id. C. 3, 27, 29:

    dicendi,

    Cic. de Or. 1, 59, 251; Quint. 2, 13, 1:

    eloquentiae,

    id. 5, 10, 122:

    summe omnium doctrinarum,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    musices,

    Quint. 1, 10, 12:

    sapientiae,

    id. 3, prooem. § 2;

    12, 1, 19: sermonis,

    id. 10, 1, 114:

    juris,

    occupied with, studious of, the law, Suet. Ner. 32.— Comp.:

    ille restituendi mei quam retinendi studiosior,

    Cic. Att. 8, 3, 3.— Sup.:

    munditiarum lautitiarumque studiosissimus,

    Suet. Caes. 46:

    aleae,

    Aur. Vict. Epit. 1.—
    (β).
    With dat.:

    nisi adulterio, studiosus rei nulli aliae,

    Plaut. Mil. 3, 1, 206:

    armorum quam conviviorum apparatibus studiosior,

    Just. 9, 8, 4.—
    * (γ).
    With ad:

    studiosiores ad opus,

    Varr. R. R. 1, 17, 7.—
    (δ).
    With in:

    in argento,

    Petr. 52, 1.—
    (ε).
    Absol.:

    homo valde studiosus ac diligens,

    Cic. Ac. 2, 31, 98:

    putavi mihi suscipiendum laborem utilem studiosis,

    id. Opt. Gen. 5, 13:

    aliquid studioso animo inchoare,

    Plin. Ep. 6, 16, 9.—
    II.
    In partic.
    A.
    Zealous for any one, i. e. partial, friendly, attached, devoted to him (class.; esp. freq. in Cic.): omnem omnibus studiosis ac fautoribus illius victoriae parrêsian eripui, Cic. Att. 1, 16, 8:

    mei studiosos habeo Dyrrhachinos,

    id. ib. 3, 22, 4:

    sui,

    id. Brut. 16, 64:

    nobilitatis,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    studiosa Pectora,

    Ov. Tr. 4, 10, 91.— Comp.:

    studiosior alterius partis,

    Suet. Tib. 11 med.:

    te studiosiorem in me colendo fore,

    Cic. Fam. 5, 19, 1.— Sup.:

    hunc cum ejus studiosissimo Pammene,

    Cic. Or. 30, 105:

    existimationis meae studiosissimus,

    id. Verr. 2, 2, 47, § 117:

    studiosissimum Platonis auditorem fuisse,

    Tac. Or. 32.—
    B.
    Devoted to study or learning, learned, studious (not anteAug.; in Cic. always with gen.: litterarum, doctrinarum, etc.; v. supra, I. a, and cf. studeo, II. B.):

    quid studiosa cohors operum struit?

    Hor. Ep. 1, 3, 6:

    ipse est studiosus, litteratus, etiam disertus,

    Plin. Ep. 6, 26, 1:

    juvenis studiosus alioquin,

    Quint. 10, 3, 32.— Transf., of things:

    studiosa disputatio,

    a learned disputation, Quint. 11, 1, 70:

    otium,

    Plin. Ep. 1, 22, 11.— Plur. subst.: stŭdĭōsi, ōrum, m., studious men, the learned, students, Cic. Opt. Gen. 5, 13; Quint. 2, 10, 5; 10, 1, 45; Plin. Ep. 4, 13, 11; 4, 28, 2.—Also, sing.: Stŭdĭōsus, i, m., The Student, the title of a work of the elder Pliny, Plin. Ep. 3, 5, 5.—Hence, adv.: stŭ-dĭōsē, eagerly, zealously, anxiously, carefully, studiously (freq. and class.):

    texentem telam studiose offendimus,

    Ter. Heaut. 2, 3, 44:

    cum studiose pila luderet,

    Cic. de Or. 2, 62, 253:

    libenter studioseque audire,

    id. Div. in Caecil. 12, 39; cf. Tac. Or. 2:

    aliquid studiose diligenterque curare,

    Cic. Att. 16, 16, A, §

    7: studiose discunt, diligenter docentur,

    id. Q. Fr. 3, 3, 1:

    aliquid investigare,

    id. Rep. 1, 11, 17:

    studiose cavendum est,

    id. Lael. 26, 99.— Comp.:

    ego cum antea studiose commendabam Marcilium, tum multo nunc studiosius, quod, etc.,

    Cic. Fam. 13, 54; Quint. 3, 1, 15; 3, 6, 61; Ov. M. 5, 578; Nep. Ages. 3, 2; Col. 8, 11, 2; Just. 43, 3, 5 al.— Sup.:

    aliquid studiosissime quaerere,

    Cic. Rep. 1, 10, 15; id. Off. 3, 28, 101; Plin. Ep. 4, 26, 1; Suet. Calig. 54; id. Aug. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > studiosus

  • 6 dividere

    divide
    ( condividere) share
    * * *
    dividere v.tr.
    1 to divide (up); to split*; ( spartire) to share, ( distribuendo) to share out: dividere in due, to divide in two; dividere in parti, to divide (up) into parts (o to split into parts); dividere i propri beni tra gli eredi, to divide (up) one's property amongst one's heirs; ci dividemmo il lavoro, we divided (o shared out) the work between us; dividiamo il nostro tempo fra studio e gioco, we divide our time between study and play; dividete la torta di mele tra di voi!, share the apple pie among you!; dividere il conto a metà, to split the bill; dividerò la spesa con te, I'll go halves with you; cerco qlcu. che divida con me le spese di viaggio, I'm looking for s.o. to share (o split) the cost of the trip (with me); (fin.) dividere gli utili fra gli azionisti, to share out profits among shareholders; dividere le spese, to share expenses; dividere il capitale, to split the capital; dividere in lotti, to lot // dividere un atto in tre scene, to divide an act into three scenes // non ho niente da dividere con lui, I've got nothing in common with him
    2 ( separare) to separate, to divide: la Manica divide la Francia dall'Inghilterra, the Channel separates France from England; questa catena di monti divide i due paesi, this mountain range divides the two countries; un ruscello divide il nostro prato da quello del nostro vicino, a stream separates our meadow from our neighbour's; stavano litigando e io cercai di dividerli, they were fighting and I tried to separate them
    3 ( condividere) to share: dividere la gioia, il dolore, l'opinione altrui, to share s.o.'s joy, sorrow, opinion; dividere una responsabilità, to share a responsibility
    4 ( disunire) to divide, to tear*, to split*: le lotte interne dividono il partito, the party is torn (o split) by internal disputes; la questione divise la Camera, the House was divided on this question; dividere una famiglia, to divide a family // dividi e impera!, divide and rule!
    5 (mat.) to divide: dividi 125 per 5, divide 125 by 5; il due divide tutti i numeri pari, two divides all even numbers
    6 (chim., fis.) to split*.
    dividersi v.rifl.
    1 ( separarsi) to part: la folla si divise, the crowd parted; dividere da qlcu., da qlco., to part from s.o., with sthg.
    2 ( dedicarsi) to divide oneself between: si divide tra casa e lavoro, she divides herself between home and job
    v.rifl.rec. (dir.) to separate: mia moglie e io abbiamo deciso di dividerci, my wife and I have decided to separate
    v.intr.pron.
    1 ( essere suddiviso) to be divided: il metro si divide in centimetri, the metre is divided into centimetres
    2 (non com.) ( fendersi) to break* (up); to split* asunder, to crack: il marmo si divise in tre parti, the marble broke into three parts; il Po si divide alla foce, the Po divides at its mouth.
    * * *
    1. [di'videre]
    vb irreg vt
    1) (gen) Mat to divide, (compito, risorse) to share out, (dolce) to divide (up)

    dividere in 5 parti/per 5 — to divide o split into 5 parts/in 5

    si sono divisi il bottinothey split o divided the loot between them

    2) (condividere) to share
    1)
    2) (uso reciproco: persone) to separate, part, (coppia) to separate

    (scindersi) dividersi (in) — to divide (into), split up (into), (ramificarsi) to fork

    * * *
    [di'videre] 1.
    verbo transitivo
    1) (separare) to divide, to separate [paese, stanza] (in into); to separate, to part [ litiganti]
    2) (opporre) [problema, questione] to divide, to split* [popolazione, politici, opinione pubblica] (in into)
    3) (spartire) to divide, to split*, to share (out) [torta, compiti, beni] ( tra between, among; in into)
    4) (condividere) to share [appartamento, spese] ( con with)
    5) (scomporre, distinguere in parti) to divide, to split*

    dividere qcs. a metà — to halve sth., to divide sth. in half

    6) mat. to divide [ numero] ( per by)

    dividere 9 per 3 — to divide 3 into 9, to divide 9 by 3

    2.
    verbo pronominale dividersi
    1) (ramificarsi) [cellula, ramo, fiume, strada] to divide
    2) (separarsi) to separate, to part, to leave* (da from)
    3) (suddividersi) [persone, oggetti, esempi] to be* divided, to be* split (in into)
    4) mat. (essere divisibile) to divide, to be* divisible ( per by)
    5) (ripartirsi) to share, to spread* [lavoro, responsabilità, compiti]; to share out [ caramelle]
    * * *
    dividere
    /di'videre/ [35]
     1 (separare) to divide, to separate [paese, stanza] (in into); to separate, to part [ litiganti]; dividere le mele buone da quelle cattive to sort the good apples from the bad
     2 (opporre) [problema, questione] to divide, to split* [popolazione, politici, opinione pubblica] (in into)
     3 (spartire) to divide, to split*, to share (out) [torta, compiti, beni] ( tra between, among; in into)
     4 (condividere) to share [appartamento, spese] ( con with)
     5 (scomporre, distinguere in parti) to divide, to split*; dividere qcs. a metà to halve sth., to divide sth. in half; dividere una parola in sillabe to break a word down o up into syllables
     7 mat. to divide [ numero] ( per by); dividere 9 per 3 to divide 3 into 9, to divide 9 by 3
    II dividersi verbo pronominale
     1 (ramificarsi) [cellula, ramo, fiume, strada] to divide
     2 (separarsi) to separate, to part, to leave* (da from); - rsi dal marito to separate from one's husband
     3 (suddividersi) [persone, oggetti, esempi] to be* divided, to be* split (in into)
     4 mat. (essere divisibile) to divide, to be* divisible ( per by)
     5 (ripartirsi) to share, to spread* [lavoro, responsabilità, compiti]; to share out [ caramelle].

    Dizionario Italiano-Inglese > dividere

  • 7 dividere

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > dividere

  • 8 fautor

    fautor (uncontr. făvĭtor, Lucil. ap. Non. 110, 23; Plaut. Am. prol. 78 and 79; Cic. Planc. 1, 1, acc. to Cod. Erf.), ōris, m. [faveo], a favorer, furtherer, promoter, maintainer, patron (class.).
    (α).
    With gen.:

    cujus ego dignitatis ab adulescentia fautor (with adjutor),

    Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. id. ib. 10, 12 fin.;

    12, 25, 3: multi fautores laudis tuae,

    id. Planc. 23, 55; cf.:

    studiosi et fautores illius victoriae,

    id. Att. 1, 16, 8:

    nobilitatis,

    id. Rosc. Am. 6, 16;

    clamor ab utriusque fautoribus oritur,

    from the partisans, Liv. 1, 48:

    competitorum,

    Varr. R. R. 3, 5 fin.:

    regis,

    Sall. J. 27, 2:

    et cultor bonorum (populus),

    Liv. 9, 46, 13:

    inepte (i. q. inepte favens) Lucili,

    Hor. S. 1, 10, 2; cf.

    veterum,

    id. Ep. 2, 1, 23:

    omnes illi fautores illius flagitii,

    Cic. Att. 1, 16, 11:

    nequitiae,

    Hor. Ep. 1, 15, 33.—
    (β).
    With dat.: favitorem tibi me, amicum, amatorem putes, Lucil. ap. Non. 110, 23: aetati facieque tuae se Fautorem ostendat, id. ap. Gell. 9, 14, 23:

    cum tam multos et bonos viros ejus (Plancii) honori viderem esse favitores, etc.,

    Cic. Planc. 1, 1.—
    (γ).
    Absol.:

    virtute ambire oportet, non favitoribus: Sat habet favitorum semper, qui recte facit,

    i. e. applauders, claqueurs, Plaut. Am. prol. 78 sq.; so Suet. Ner. 43; id. Tit. 8; Hor. Ep. 1, 18, 66.

    Lewis & Short latin dictionary > fautor

  • 9 inrigo

    irrĭgo ( inr-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. inrigo], to lead or conduct water or other liquids to a place.
    I.
    Lit.:

    amurcam ad arbores,

    Cato, R. R. 36:

    aquam in areas,

    id. ib. 151:

    imbres (plantis),

    Verg. G. 4, 115.—
    II.
    Transf.
    A.
    To water, irrigate:

    Aegyptum Nilus irrigat,

    Cic. N. D. 2, 52, 130; cf.

    fig.: Democritus, cujus fontibus Epicurus hortulos suos inrigavit,

    id. ib. 1, 43, 120:

    jugera L. prati,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:

    hortos,

    Just. 11, 10, 9.—
    B.
    To overflow, inundate:

    Circus Tiberi superfuso irrigatus,

    Liv. 7, 3:

    Pactolus irrigat culta auro,

    Verg. A. 10, 142.—
    C.
    To wet, moisten, bedew:

    terram sanguine,

    Plin. 2, 63, 63, § 159:

    irrigat terram cruor,

    Sen. Thyest. 44:

    fletu genas,

    id. Phoen. 441. —
    D.
    To supply with fluid: venas quae sub cute sunt. Cels. 7, 7, 15; cf. Flor. 1, 23, 2.—
    III.
    Trop.
    A.
    To cheer, refresh, nourish, strengthen, flood, diffuse:

    vino aetatem,

    Plaut. Poen. 3, 3, 86: per aures pectus, Lucil. ap. Non. 497, 31:

    sol irrigat assidue caelum candore recenti,

    Lucr. 5, 282: per membra quietem, to diffuse, id. 4, 908; cf.:

    alicui placidam per membra quietem,

    Verg. A. 1, 692:

    fessos sopor irrigat artus,

    id. ib. 3, 511:

    ut studiosi juvenes lectione severa irrigarentur,

    Petr. 4.—
    B.
    To flood, overwhelm (com.):

    irrigatus plagis,

    i.e. beaten soundly, Plaut. Epid. 1, 2, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > inrigo

  • 10 irrigo

    irrĭgo ( inr-), āvi, ātum, 1, v. a. [1. inrigo], to lead or conduct water or other liquids to a place.
    I.
    Lit.:

    amurcam ad arbores,

    Cato, R. R. 36:

    aquam in areas,

    id. ib. 151:

    imbres (plantis),

    Verg. G. 4, 115.—
    II.
    Transf.
    A.
    To water, irrigate:

    Aegyptum Nilus irrigat,

    Cic. N. D. 2, 52, 130; cf.

    fig.: Democritus, cujus fontibus Epicurus hortulos suos inrigavit,

    id. ib. 1, 43, 120:

    jugera L. prati,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:

    hortos,

    Just. 11, 10, 9.—
    B.
    To overflow, inundate:

    Circus Tiberi superfuso irrigatus,

    Liv. 7, 3:

    Pactolus irrigat culta auro,

    Verg. A. 10, 142.—
    C.
    To wet, moisten, bedew:

    terram sanguine,

    Plin. 2, 63, 63, § 159:

    irrigat terram cruor,

    Sen. Thyest. 44:

    fletu genas,

    id. Phoen. 441. —
    D.
    To supply with fluid: venas quae sub cute sunt. Cels. 7, 7, 15; cf. Flor. 1, 23, 2.—
    III.
    Trop.
    A.
    To cheer, refresh, nourish, strengthen, flood, diffuse:

    vino aetatem,

    Plaut. Poen. 3, 3, 86: per aures pectus, Lucil. ap. Non. 497, 31:

    sol irrigat assidue caelum candore recenti,

    Lucr. 5, 282: per membra quietem, to diffuse, id. 4, 908; cf.:

    alicui placidam per membra quietem,

    Verg. A. 1, 692:

    fessos sopor irrigat artus,

    id. ib. 3, 511:

    ut studiosi juvenes lectione severa irrigarentur,

    Petr. 4.—
    B.
    To flood, overwhelm (com.):

    irrigatus plagis,

    i.e. beaten soundly, Plaut. Epid. 1, 2, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > irrigo

  • 11 populares

    pŏpŭlāris (sync. poplāris, Plaut. Rud. 3, 4, 36), e, adj. [1. populus], of or belonging to the people, proceeding from or designed for the people.
    I.
    In gen.:

    populares leges,

    i. e. laws instituted by the people, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    accessus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    coetus,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    munus,

    a donation to the people, id. Off. 2, 16, 56:

    popularia verba usitata,

    id. ib. 2, 10, 35; cf.:

    ad usum popularem atque civilem disserere,

    id. Leg. 3, 6, 14:

    dictio ad vulgarem popularemque sensum accommodata,

    id. de Or. 1, 23, 108:

    oratio philosophorum... nec sententiis nec verbis instructa popularibus,

    id. Or. 19, 64:

    popularis oratio,

    id. ib. 44, 151:

    populari nomine aliquid appellare,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    laudes,

    in the mouths of the people, Cic. Ac. 2, 2, 6:

    admiratio,

    id. Fam. 7, 1, 2:

    honor,

    Cic. Dom. 18:

    ventus,

    popular favor, id. Clu. 47, 130 init.:

    aura,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    civitas,

    democracy, Plin. 7, 56, 57, § 200 (opp. regia civitas, monarchy):

    popularia sacra sunt, ut ait Labeo, quae omnes cives faciunt nec certis familiis attributa sunt,

    Fest. p.253 Müll.—
    B.
    Subst.: pŏpŭlārĭa, ĭum, n. (sc. subsellia), the seats of the people in the theatre, the common seats, Suet. Claud. 25; id. Dom. 4 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    Of or belonging to the same people or country, native, indigenous (as an adj. rare):

    Sappho puellis de popularibus querentem vidimus,

    Hor. C. 2, 13, 25:

    flumina,

    of the same district, Ov. M. 1, 577:

    oliva,

    native, id. ib. 7, 498.—
    2.
    As subst.: pŏpŭlāris, is, comm. (freq. and class.).
    (α).
    Masc., a countryman, fellow-countryman:

    redire ad suos populares, Naev. ap. Fest. s. v. stuprum, p. 317 Müll.: o mi popularis, salve,

    Plaut. Poen. 5, 2, 79:

    o populares,

    Ter. Eun. 5, 8, 1; id. Ad. 2, 1, 1:

    popularis ac sodalis suus,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    ego vero Solonis, popularis tui, ut puto, etiam mei, legem neglegam (for Cicero had also lived in Athens),

    id. Att. 10, 1, 2:

    popularis alicujus definiti loci (opp. civis totius mundi),

    id. Leg. 1, 23, 61:

    non populares modo,

    Liv. 29, 1:

    cum turbā popularium,

    Just. 43, 1, 6: quae res indicabat populares esse.—
    (β).
    Fem.:

    mea popularis opsecro haec est?

    Plaut. Rud. 3, 4, 35; 4, 4, 36; 4, 8, 4 al.; Sall. J. 58, 4:

    tibi popularis,

    Ov. M. 12, 191.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of animals and plants of the same region:

    leaena, Ov. lb. 503: (glires) populares ejusdem silvae (opp. alienigenae, amne vel monte discreti),

    Plin. 8, 57, 82, § 224:

    populares eorum (prunorum) myxae,

    id. 15, 13, 12, § 43.—
    (β).
    Of persons of the same condition, occupation, tastes, etc., a companion, partner, associate, accomplice, comrade: meus popularis Geta, fellow (i. e. a slave), Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    populares conjurationis,

    Sall. C. 24, 1; 52, 14:

    sceleris,

    id. ib. 22, 1: invitis hoc nostris popularibus dicam, the men of our school, i. e. the Stoics, Sen. Vit. Beat. 13.—
    B.
    In a political signification, of or belonging to the people, attached or devoted to the people (as opposed to the nobility), popular, democratic:

    res publica ex tribus generibus illis, regali et optumati et populari confusa modice,

    Cic. Rep. 2, 23, 41 (ap. Non. 342, 31):

    homo maxime popularis,

    Cic. Clu. 28, 77:

    consul veritate non ostentatione popularis,

    id. Agr. 1, 7, 23: animus vere popularis, saluti populi consulens, id. Cat. 4, 5, 9:

    ingenium,

    Liv. 2, 24:

    sacerdos, i. e. Clodius, as attached to the popular party,

    Cic. Sest. 30, 66:

    vir,

    Liv. 6, 20: homo, of the common people (opp. rex), Vulg. Sap. 18, 11. —Hence, subst.: pŏpŭlāres, ĭum, m., the people's party, the democrats (opp. optimates, the aristocrats):

    duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus alteri se populares, alteri optimates et haberi et esse voluerunt. Quia ea quae faciebant, multitudini jucunda esse volebant, populares habebantur,

    Cic. Sest. 45, 96:

    qui populares habebantur,

    id. ib. 49, 105:

    ex quo evenit, ut alii populares, alii studiosi optimi cujusque videantur,

    id. Off. 1, 25, 85.—
    C.
    Acceptable to the people, agreeable to the multitude, popular:

    dixi in senatu me popularem consulem futurum. Quid enim est tam populare quam pax?

    Cic. Agr. 2, 4, 9:

    potest nihil esse tam populare quam id quod ego consul popularis adfero, pacem, etc.,

    id. ib. 2, 37, 102:

    quo nihil popularius est,

    Liv. 7, 33, 3:

    populare gratumque audientibus,

    Plin. Paneg. 77, 4.—
    D.
    Of or belonging to the citizens (as opposed to the soldiery):

    quique rem agunt duelli, quique populare auspicium,

    Cic. Leg.2, 8; cf.Amm. 14, 10; usually as subst.: popŭlāris, is, m., a citizen (post-class.):

    multa milia et popularium et militum,

    Capitol. Ant. Phil. 17; Dig. 1, 12, 1 fin.:

    popularibus militibusque,

    Juv. 26, 3, 5; Amm. 22, 2.—
    E.
    Belonging to or fit for the common people; hence, common, coarse, mean, bad: sal. Cato, R. R. 88:

    pulli (apium),

    Col. 9, 11, 4: popularia agere, to play coarse tricks, Laber. ap. Non. 150, 25.—Hence, adv.: pŏpŭlārĭter.
    A.
    After the manner of the common people, i. e. commonly, coarsely, vulgarly, Cic. Rep. 6, 22, 24:

    loqui,

    id. Fin. 2, 6, 17:

    scriptus liber (opp. limatius),

    id. ib. 5, 5, 12.—
    B.
    In a popular manner, popularly, democratically:

    agere,

    Cic. Off. 2, 21, 73:

    conciones seditiose ac populariter excitatae,

    id. Clu. 34, 93:

    occidere quemlibet populariter,

    to win popularity, Juv. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > populares

  • 12 popularis

    pŏpŭlāris (sync. poplāris, Plaut. Rud. 3, 4, 36), e, adj. [1. populus], of or belonging to the people, proceeding from or designed for the people.
    I.
    In gen.:

    populares leges,

    i. e. laws instituted by the people, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    accessus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    coetus,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    munus,

    a donation to the people, id. Off. 2, 16, 56:

    popularia verba usitata,

    id. ib. 2, 10, 35; cf.:

    ad usum popularem atque civilem disserere,

    id. Leg. 3, 6, 14:

    dictio ad vulgarem popularemque sensum accommodata,

    id. de Or. 1, 23, 108:

    oratio philosophorum... nec sententiis nec verbis instructa popularibus,

    id. Or. 19, 64:

    popularis oratio,

    id. ib. 44, 151:

    populari nomine aliquid appellare,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    laudes,

    in the mouths of the people, Cic. Ac. 2, 2, 6:

    admiratio,

    id. Fam. 7, 1, 2:

    honor,

    Cic. Dom. 18:

    ventus,

    popular favor, id. Clu. 47, 130 init.:

    aura,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    civitas,

    democracy, Plin. 7, 56, 57, § 200 (opp. regia civitas, monarchy):

    popularia sacra sunt, ut ait Labeo, quae omnes cives faciunt nec certis familiis attributa sunt,

    Fest. p.253 Müll.—
    B.
    Subst.: pŏpŭlārĭa, ĭum, n. (sc. subsellia), the seats of the people in the theatre, the common seats, Suet. Claud. 25; id. Dom. 4 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    Of or belonging to the same people or country, native, indigenous (as an adj. rare):

    Sappho puellis de popularibus querentem vidimus,

    Hor. C. 2, 13, 25:

    flumina,

    of the same district, Ov. M. 1, 577:

    oliva,

    native, id. ib. 7, 498.—
    2.
    As subst.: pŏpŭlāris, is, comm. (freq. and class.).
    (α).
    Masc., a countryman, fellow-countryman:

    redire ad suos populares, Naev. ap. Fest. s. v. stuprum, p. 317 Müll.: o mi popularis, salve,

    Plaut. Poen. 5, 2, 79:

    o populares,

    Ter. Eun. 5, 8, 1; id. Ad. 2, 1, 1:

    popularis ac sodalis suus,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    ego vero Solonis, popularis tui, ut puto, etiam mei, legem neglegam (for Cicero had also lived in Athens),

    id. Att. 10, 1, 2:

    popularis alicujus definiti loci (opp. civis totius mundi),

    id. Leg. 1, 23, 61:

    non populares modo,

    Liv. 29, 1:

    cum turbā popularium,

    Just. 43, 1, 6: quae res indicabat populares esse.—
    (β).
    Fem.:

    mea popularis opsecro haec est?

    Plaut. Rud. 3, 4, 35; 4, 4, 36; 4, 8, 4 al.; Sall. J. 58, 4:

    tibi popularis,

    Ov. M. 12, 191.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of animals and plants of the same region:

    leaena, Ov. lb. 503: (glires) populares ejusdem silvae (opp. alienigenae, amne vel monte discreti),

    Plin. 8, 57, 82, § 224:

    populares eorum (prunorum) myxae,

    id. 15, 13, 12, § 43.—
    (β).
    Of persons of the same condition, occupation, tastes, etc., a companion, partner, associate, accomplice, comrade: meus popularis Geta, fellow (i. e. a slave), Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    populares conjurationis,

    Sall. C. 24, 1; 52, 14:

    sceleris,

    id. ib. 22, 1: invitis hoc nostris popularibus dicam, the men of our school, i. e. the Stoics, Sen. Vit. Beat. 13.—
    B.
    In a political signification, of or belonging to the people, attached or devoted to the people (as opposed to the nobility), popular, democratic:

    res publica ex tribus generibus illis, regali et optumati et populari confusa modice,

    Cic. Rep. 2, 23, 41 (ap. Non. 342, 31):

    homo maxime popularis,

    Cic. Clu. 28, 77:

    consul veritate non ostentatione popularis,

    id. Agr. 1, 7, 23: animus vere popularis, saluti populi consulens, id. Cat. 4, 5, 9:

    ingenium,

    Liv. 2, 24:

    sacerdos, i. e. Clodius, as attached to the popular party,

    Cic. Sest. 30, 66:

    vir,

    Liv. 6, 20: homo, of the common people (opp. rex), Vulg. Sap. 18, 11. —Hence, subst.: pŏpŭlāres, ĭum, m., the people's party, the democrats (opp. optimates, the aristocrats):

    duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus alteri se populares, alteri optimates et haberi et esse voluerunt. Quia ea quae faciebant, multitudini jucunda esse volebant, populares habebantur,

    Cic. Sest. 45, 96:

    qui populares habebantur,

    id. ib. 49, 105:

    ex quo evenit, ut alii populares, alii studiosi optimi cujusque videantur,

    id. Off. 1, 25, 85.—
    C.
    Acceptable to the people, agreeable to the multitude, popular:

    dixi in senatu me popularem consulem futurum. Quid enim est tam populare quam pax?

    Cic. Agr. 2, 4, 9:

    potest nihil esse tam populare quam id quod ego consul popularis adfero, pacem, etc.,

    id. ib. 2, 37, 102:

    quo nihil popularius est,

    Liv. 7, 33, 3:

    populare gratumque audientibus,

    Plin. Paneg. 77, 4.—
    D.
    Of or belonging to the citizens (as opposed to the soldiery):

    quique rem agunt duelli, quique populare auspicium,

    Cic. Leg.2, 8; cf.Amm. 14, 10; usually as subst.: popŭlāris, is, m., a citizen (post-class.):

    multa milia et popularium et militum,

    Capitol. Ant. Phil. 17; Dig. 1, 12, 1 fin.:

    popularibus militibusque,

    Juv. 26, 3, 5; Amm. 22, 2.—
    E.
    Belonging to or fit for the common people; hence, common, coarse, mean, bad: sal. Cato, R. R. 88:

    pulli (apium),

    Col. 9, 11, 4: popularia agere, to play coarse tricks, Laber. ap. Non. 150, 25.—Hence, adv.: pŏpŭlārĭter.
    A.
    After the manner of the common people, i. e. commonly, coarsely, vulgarly, Cic. Rep. 6, 22, 24:

    loqui,

    id. Fin. 2, 6, 17:

    scriptus liber (opp. limatius),

    id. ib. 5, 5, 12.—
    B.
    In a popular manner, popularly, democratically:

    agere,

    Cic. Off. 2, 21, 73:

    conciones seditiose ac populariter excitatae,

    id. Clu. 34, 93:

    occidere quemlibet populariter,

    to win popularity, Juv. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > popularis

  • 13 ratio

    rătĭo, onis (abl. rationi, Lucr. 6, 66), f. [reor, ratus], a reckoning, account, calculation, computation.
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.: Les. Nequaquam argenti ratio conparet tamen. Sta. Ratio quidem hercle adparet: argentum oichetai, Plaut. Trin. 2, 4, 15 sq.:

    rationem putare... bene ratio accepti atque expensi inter nos convenit,

    id. Most. 1, 3, 141; 146; cf.: ad calculos vocare amicitiam, ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. Lael. 16, 58:

    itur, putatur ratio cum argentario... Ubi disputata est ratio cum argentario,

    Plaut. Aul. 3, 5, 53 sq.:

    dextera digitis rationem computat,

    id. Mil. 2, 2, 49:

    magna ratio C. Verruci,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188:

    direptio ejus pecuniae, cujus ratio in aede Opis confecta est,

    id. Phil. 5, 6, 16; cf.:

    quibus in tabulis nominatim, ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc.,... Quarum omnium rerum summa erat, etc.,

    Caes. B. G. 1, 29: auri ratio constat: aurum in aerario est, the account agrees, i. e. is correct, Cic. Fl. 28, 69 (v. consto):

    decumo post mense, ut rationem te dictare intellego,

    to make the reckoning, Plaut. Am. 2, 2, 38 (al. ductare):

    rationem ducere,

    to make a computation, to compute, calculate, reckon, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129; so, rationem habere, to take an account, make a computation:

    omnium proeliorum,

    Caes. B. C. 3, 53; cf.:

    hujus omnis pecuniae conjunctim ratio habetur,

    id. B. G. 6, 19; and:

    piratarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    rationem inire,

    to cast up, reckon, calculate, Caes. B. G. 7, 71, 4:

    quattuor minae periere, ut ratio redditur,

    Plaut. Men. 1, 3, 23; cf.:

    tibi ego rationem reddam?

    id. Aul. 1, 1, 6; id. Trin. 2, 4, 114:

    rationem referre,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    rationem repetere de pecuniis repetundis,

    id. Clu. 37, 104: Py. Quanta istaec hominum summa est? Ar. Septem millia. Py. Tantum esse oportet:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47 et saep.:

    drachumae, quas de ratione debuisti,

    according to the account, id. Trin. 2, 4, 24:

    grandem (pecuniam) quemadmodum in rationem inducerent, non videbant,

    how they should bring it into their accounts, Cic. Verr. 2, 1, 41, § 106.—
    (β).
    Plur.: rationes putare argentariam, frumentariam, pabuli causa quae parata sunt;

    rationem vinariam, oleariam, quid venierit, etc.,

    Cato, R. R. 2, 5:

    rationes ad aerarium continuo detuli... quas rationes si cognoris, intelleges, etc.,

    Cic. Pis. 25, 61:

    ut rationes cum publicanis putarent,

    id. Att. 4, 11, 1:

    rationes a colono accepit,

    id. Caecin. 32, 94:

    quid opus est? inquam. Rationes conferatis. Assidunt, subducunt, ad nummum convenit,

    id. Att. 5, 21, 12:

    rationes referre... rationes deferre,

    id. Fam. 5, 20, 2:

    Romani pueri longis rationibus assem Discunt in partes centum diducere,

    Hor. A. P. 325 et saep.:

    A RATIONIBVS,

    an accountant, Inscr. Orell. 1494; 2973; 2986; 4173 et saep. (cf. ab).—
    B.
    Transf.
    1.
    A list, roll, register (rare):

    cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur, quo quisque die datus in custodiam, quo mortuus, quo necatus sit,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    rationes imperii, ab Augusto proponi solitas, sed a Tiberio intermissas, publicavit (sc. Caligula),

    Suet. Calig. 16 ( = breviarium) totius imperii, id. Aug. 101 fin.:

    rationarium imperii,

    id. ib. 28.—
    2.
    A sum, number (rare), Plaut. Trin. 2, 4, 11:

    nunc lenonum et scortorum plus est fere Quam olim muscarum est. Ea nimia est ratio,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    pro ratione pecuniae liberalius est Brutus tractatus quam Pompeius,

    Cic. Att. 6, 3, 5; cf. II. B. 1. c. infra.—
    3.
    A business matter, transaction, business; also, a matter, affair, in gen. (a favorite word of Cicero):

    res rationesque eri Ballionis curo,

    Plaut. Ps. 2, 2, 31:

    res rationesque vestrorum omnium,

    id. Am. prol. 4:

    re ac ratione cum aliquo conjunctus,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 172:

    de tota illa ratione atque re Gallicana inter se multa communicare,

    id. Quint. 4, 15:

    cum (Druides) in reliquis fere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis utantur litteris,

    Caes. B. G. 6, 14 (metaphrast. pragmasi):

    ratio nummaria,

    Cic. Att. 10, 11, 2:

    aeraria ratio,

    id. Quint. 4, 15:

    ratio domestica... bellica,

    id. Off. 1, 22, 76:

    quod ad popularem rationem attinet,

    id. Fam. 1, 2, 4:

    rationes familiares componere,

    Tac. A. 6, 16 fin.:

    fori judiciique rationem Messala suscepit,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149; cf.:

    in explicandis rationibus rerum civilium,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    rationes civitatis,

    id. ib. 1, 6, 11:

    quantos aestus habet ratio comitiorum... nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. Mur. 17, 35:

    propter rationem Gallici belli,

    id. Prov. Cons. 8, 19; so id. ib. 8, 14, 35:

    ad omnem rationem humanitatis,

    id. Mur. 31, 66: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu facillime perspicies, id. Fam. 1, 7, 6 fin.:

    ad eam rationem existimabam satis aptam naturam meam,

    id. Att. 9, 11, A, 1.—
    b.
    Pregn.: meae (tuae, etc.) rationes, my ( thy, etc.) interest, my ( thy, etc.) advantage (cf. in Engl. to find one's account in any thing):

    me ad ejus rationes adjungo, quem tu in meis rationibus tibi esse adjungendum putasti,

    Cic. Fam. 1, 8, 2; cf.:

    exemplum meis alienissimum rationibus,

    id. Corn. Fragm. 1, 7 B. and K.:

    consideres, quid tuae rationes postulent,

    Sall. C. 44, 5: servitia repudiabat... alienum suis rationibus existimans videri causam civium cum servis fugitivis communicasse, inconsistent with his policy or interests, id. ib. 56, 5:

    si meas rationes unquam vestrae saluti anteposuissem,

    Cic. Red. ad Quir. 1, 1.
    II.
    Trop., a reckoning, account, computation:

    postquam hanc rationem cordi ventrique edidi,

    presented this reckoning, Plaut. Aul. 2, 7, 12:

    itidem hic ut Acheronti ratio accepti scribitur,

    i.e. things are taken only, nothing is given back, id. Truc. 4, 2, 36:

    nomen (comoediae) jam habetis, nunc rationes ceteras Accipite,

    an account of the rest, id. Poen. prol. 55; cf.:

    census quom sum, juratori recte rationem dedi,

    id. Trin. 4, 2, 30; so,

    rationem dare, for the more usual rationem reddere,

    Varr. L. L. 6, § 86 Mull.; Cic. Verr. 2, 1, 36, § 92 Zumpt:

    (argentarii) ratione utuntur,

    make a reckoning, settle up, Plaut. Cas. prol. 27:

    cum eam mecum rationem puto,

    go into that calculation, think over the matter, id. ib. 3, 2, 25; cf.:

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 1, 54:

    (Medea et Atreus) inita subductaque ratione nefaria scelera meditantes,

    Cic. N. D. 3, 29, 71:

    quod posteaquam iste cognovit hanc rationem habere coepit,

    to make the following calculation, reflection, id. Verr. 2, 5, 39, § 101; cf.: totius rei consilium his rationibus explicavit, ut si, etc.,... si, etc.,... sin, etc., drew the plan of the whole undertaking according to the following calculation, that if, etc., Caes. B. C. 3, 78;

    and herewith cf.: rationem consilii mei accipite,

    id. ib. 3, 86:

    ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc.,

    that you may calculate, Cic. Fam. 3, 6, 6:

    semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur,

    id. Verr. 2, 2, 11, § 28; cf.:

    nihil est, quod minus ferendum sit, quam rationem ab altero vitae reposcere eum, qui non possit suae reddere,

    id. Div. in Caecil. 9, 28;

    and with this cf.: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent,

    will call you to account, Caes. B. G. 5, 30: clarorum virorum atque magnorum non minus otii, quam negotii rationem exstare oportere, an account must be capable of being given, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66:

    tam otii quam negotii rationem reddere majores censuisse,

    Col. 11 fin.: eam condicionem esse imperandi, ut non aliter ratio constet, quam si uni reddatur, that the account is not correct unless, etc., Tac. A. 1, 6 fin.:

    mirum est quam singulis diebus in urbe ratio aut constet aut constare videatur,

    Plin. Ep. 1, 9, 1; 1, 5, 16 et saep.; cf. Just. praef. 5.—
    B.
    Transf.
    1.
    Relation, reference, respect to a thing:

    (agricolae) habent rationem cum terra, quae nunquam recusat imperium,

    have an account, have to do, have dealings with the earth, Cic. Sen. 15, 51; cf.:

    ubi ratio cum Orco habetur,

    Varr. R. R. 1, 4, 3;

    for which: ubi sit cum Orco ratio ponenda,

    Col. 1, 3, 2:

    cum omnibus Musis rationem habere cogito,

    Cic. Att. 2, 5, 2:

    cum hac (muliere) aliquid adulescentem hominem habuisse rationis,

    id. Cael. 20, 50; cf. id. Verr. 2, 2, 77, § 190. omnes, quibuscum ratio huic aut est aut fuit, assunt, defendunt, id. Quint. 23, 75; cf.

    . quae ratio tibi cum eo intercesserat?

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    pacis vero quae potest esse cum eo ratio, in quo est incredibilis crudelitas, fides nulla?

    id. Phil. 4, 6, 14:

    quod si habenda cum M. Antonii latrocinio pacis ratio fuit, etc.,

    id. ib. 12, 7, 17:

    fontes ad nostrorum annalium rationem veteres, ad ipsorum sane recentes,

    in respect to our annals, id. Brut. 13, 49.—
    b.
    Pregn., a respect, regard, concern, consideration, care for a thing (usu. in the connection habere and ducere alicujus rei rationem): ad hanc rationem quoniam maximam vim natura habet, fortuna proximam: utriusque omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae, Cic. Off. 1, 33, 120:

    quorum (civium Romanorum) nobis pro vestra sapientia, Quirites, habenda est ratio diligenter,

    id. Imp. Pomp. 7, 17:

    (deos) piorum et impiorum habere rationem,

    id. Leg. 2, 7, 15:

    cujus absentis rationem haberi proximis comitiis populus jussisset,

    Caes. B. C. 1, 9; so,

    absentis,

    id. ib. 1, 32; 3, 82 fin.:

    sauciorum et aegrorum habita ratione,

    id. ib. 3, 75:

    moneret, frumenti rationem esse habendam,

    Hirt. B. G. 8, 34;

    so (al. frumentandi), rationem habere,

    Caes. B. G. 7, 75 Oud.; cf. id. ib. 7, 71:

    alicujus vel dignitatis vel commodi rationem non habere,

    Cic. de Or. 2, 4, 17: ut summae rei publicae rationem habeamus, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, c, 3:

    alicujus salutis rationem habere,

    i. e. to regard, care for, be concerned about, Caes. B. G. 7, 71; so id. B. C. 1, 20:

    turpissimae fugae rationem habere,

    id. ib. 2, 31:

    ut in ceteris habenda ratio non sui solum sed etiam aliorum, sic, etc.,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    proinde habeat rationem posteritatis et periculi sui,

    Caes. B. C. 1, 13:

    habere nunc se rationem officii pro beneficiis Caesaris,

    id. B. G. 5, 27:

    non ullius rationem sui commodi ducit,

    Cic. Rosc. Am. 44, 128:

    cum hujusce periculi tum ceterorum quoque officiorum et amicitiarum ratio,

    id. Clu. 42, 117:

    omnis hac in re habenda ratio et diligentia est, ut, etc.,

    id. Lael. 24, 89; cf.:

    didici ex tuis litteris, te omnibus in rebus habuisse rationem, ut mihi consuleres,

    id. Fam. 3, 5, 1:

    habeo rationem, quid a populo Romano acceperim,

    bring into consideration, consider, id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    ut habere rationem possis, quo loco me salva lege Cornelia convenias, ego veni, etc.,

    id. Fam. 3, 6, 6:

    neque illud rationis habuisti, eam provinciam ad summam stultitiam nequitiamque venisse,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 38; cf.:

    hoc rationis habebant, facere eos nullo modo posse, ut, etc.,

    id. ib. 2, 2, 29, e70.—
    c.
    Relation to a thing, i. e.
    (α).
    Subject., course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, etc. (cf. consilium):

    nunc sic rationem incipissam, hanc instituam astutiam, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 2, 82; cf. id. ib. 3, 1, 175 sqq.:

    ubi cenas hodic, si hanc rationem instituis?

    Plaut. Stich. 3, 1, 26; id. Truc. 1, 1, 3:

    tua ratio est, ut secundum binos ludos mihi respondere incipias: mea, ut ante primos ludos comperendinem. Ita fiet, ut tua ista ratio existimetur astuta, meum hoc consilium necessarium,

    Cic. Verr. 1, 11, 34; cf.:

    ratio viaque defensionis,

    id. Verr. 2, 5, 1, § 4:

    itaque in praesentia Pompeii insequendi rationem omittit,

    Caes. B. C. 1, 30:

    mea autem ratio in dicendo haec esse solet, ut, etc.,

    Cic. de Or. 2, 72, 292:

    haec in philosophia ratio contra omnia disserendi,

    id. N. D. 1, 5, 11:

    dicendi,

    id. Or. 32, 114; id. de Or. 3, 15, 56; cf.:

    aliquot ante annis inita ratio est, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 36, 61:

    ut, quo primum occurreretur, vix ratio iniri possit,

    Caes. B. G. 7, 24:

    quia reponendarum (tegularum) nemo artifex inire rationem potuerit,

    Liv. 42, 3 fin. —In plur.:

    hoc aditu laudis non mea me voluntas sed meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae prohibuerunt,

    plan of life, Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

    de rationibus rerum publicarum aut constituendarum aut tuendarum,

    id. Rep. 1, 6, 11.—
    (β).
    Object., relation, condition, nature, kind, sort, fashion, way, etc. (cf. modus):

    sed ratio ordoque agminis aliter se habebat ac Belgae ad Nervios detulerant,

    Caes. B. G. 2, 19; cf.:

    ut rei militaris ratio atque ordo postulabat,

    id. ib. 2, 22; so,

    rei militaris,

    id. ib. 4, 23:

    ratio atque usus belli,

    the art and practice of war, id. ib. 4, 1; id. B. C. 1, 76 fin.; 2, 18; 3, 17 et saep. al.; cf.:

    novae rationes bellandi,

    id. ib. 3, 50:

    ratio equestris proelii,

    id. B. G. 5, 16:

    quorum operum haec erat ratio, etc.,

    id. B. C. 1, 25; cf.: rationem pontis hanc instituit;

    tigna bina, etc.,

    id. B. G. 4, 17:

    serpit per omnium vitas amicitia, nec ullam aetatis degendae rationem patitur esse expertem sui,

    Cic. Lael. 23, 87; cf.:

    ita ratio comparata est vitae naturaeque nostrae, ut, etc.,

    id. ib. 27, 101; id. Ac. 2, 43, 132:

    civitas (Platonis) non quae possit esse, sed in qua ratio rerum civilium perspici posset,

    id. Rep. 2, 30, 52 init.; cf.:

    reliqui disseruerunt de generibus et de rationibus civitatum,

    id. ib. 2, 11, 22;

    1, 8, 13: quam creberrimis litteris faciam ut tibi nota sit omnis ratio dierum atque itinerum meorum,

    id. Fam. 3, 5, 4: quoniam eadem est ratio juris in utroque, id. Rep. 3, 12, 21; cf.:

    haec eadem ratio est in summa totius Galliae,

    Caes. B. G. 6, 11 fin.:

    ab nostris eadem ratione, qua pridie, resistitur,

    id. ib. 5, 40; id. B. C. 3, 100; cf. id. ib. 3, 101:

    docet, longe alia ratione esse bellum gerendum atque antea sit gestum,

    id. B. G. 7, 14:

    hoc si Romae fieri posset, certe aliqua ratione expugnasset iste,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, ee130:

    quid refert, qua me ratione cogatis?

    id. Lael. 8, 26:

    quod fuit illis conandum atque omni ratione efficiendum,

    Caes. B. C. 1, 65 fin.; 1, 67 fin.:

    simili ratione Pompeius in suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76:

    auxilium ferri nulla ratione poterat,

    id. ib. 1, 70:

    nec quibus rationibus superare possent, sed quem ad modum uti victoria deberent, cogitabant,

    id. ib. 3, 83 fin.; 3, 58; 3, 18 fin. et saep.—
    (γ).
    With gen. of a subst. in circumlocution for the subst. itself (v. Zumpt, Gram. §

    678): vereor ne oratio mea aliena ab judiciorum ratione esse videatur,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, ee109:

    multa autem propter rationem brevitatis praetermittenda,

    id. ib. 2, 1, 40, ee

    103: quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum?

    id. Mur. 17, 35:

    nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. ib. 17, 36:

    praedicere tempestatum rationem et praedonum,

    id. ib. 2, 4:

    tota ratio talium largitionum genere vitiosa est,

    id. Off. 2, 17, 60.—
    2.
    Pregn., that faculty of the mind which forms the basis of computation and calculation, and hence of mental action in general, i. e. judgment, understanding, reason: duplex est vis animorum atque natura: una pars in appetitu posita est, quae est hormê Graece, quae hominem huc et illuc rapit;

    altera in ratione, quae docet et explanat, quid faciendum, quid fugiendum sit. Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet,

    Cic. Off. 1, 28, 101:

    homo, quod rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas rerum videt earumque progressus et quasi antecessiones non ignorat, similitudines comparat rebusque praesentibus adjungit atque annectit futuras, facile totius vitae cursum videt ad eamque degendam praeparat res necessarias. Eademque natura vi rationis hominem concilia homini et ad orationis et ad vitae societatem, etc.,

    id. ib. 1, 4, 11 sq.:

    haud scio, an melius fuerit, humano generi motum istum celerem cogitationis, acumen, sollertiam, quam rationem vocamus, non dari omnino quam tam munifice et tam large dari, etc.,

    id. N. D. 2, 27, 69:

    lex est ratio summa, insita in natura, quae jubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria. Eadem ratio, cum est in hominis mente confirmata et confecta, lex est,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret,

    id. N. D. 1, 42, 118:

    mens et ratio et consilium in senibus est,

    id. Sen. 19, 67; cf. Liv. 28, 28:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit, si ratio, consilium, prudentia, Pompeius antistat,

    Cic. Rep. 3, 18, 28; cf. id. Quint. 16, 53; and:

    si ratio et prudentia curas aufert,

    Hor. Ep. 1, 11, 25:

    quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet,

    Cic. Div. 2, 41, 85; cf.:

    illa de urbis situ revoces ad rationem quae a Romulo casu aut necessitate facta sunt,

    id. Rep. 2, 11, 22; and:

    moneo ut agentem te ratio ducat, non fortuna,

    Liv. 22, 39 fin.: mulier abundat audacia;

    consilio et ratione deficitur,

    Cic. Clu. 65, 184:

    Ariovistum magis ratione et consilio quam virtute vicisse. Cui rationi contra homines barbaros locus fuisset, etc.,

    Caes. B. G. 1, 40: arma amens capio;

    nec sat rationis in armis,

    Verg. A. 2, 314:

    rationis egens,

    id. ib. 8, 299 et saep.:

    iracundia dissidens a ratione,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    majora quam hominum ratio consequi possit,

    id. ib. 1, 10, 15:

    quantum ratione provideri poterat,

    Caes. B. G. 7, 16 fin.:

    quantumque in ratione esset, exploratum habuit,

    Hirt. B. G. 8, 6 init.:

    nec majore ratione bellum administrari posse,

    Caes. B. C. 7, 21:

    minari divisoribus ratio non erat,

    it was not reasonable, was contrary to reason, Cic. Verr. 1, 9, 24; so, nulla ratio est, with an objectclause, id. Caecin. 5, 15; so,

    too, minime rationis est,

    Col. 3, 5, 3; cf. with dat.:

    Vitellianus exercitus, cui acquiescere Cremonae ratio fuit,

    which, as reason dictated, ought to have rested at Cremona, Tac. H. 3, 22:

    quod domi te inclusisti, ratione fecisti,

    reasonably, sensibly, judiciously, Cic. Att. 12, [p. 1527] 14, 3.—
    b.
    The reasonable cause of a thing, a ground, motive, reason:

    ratio est causa, quae demonstrat, verum esse id, quod intendimus, brevi subjectione. Rationis confirmatio est ea, quae pluribus argumentis corroborat breviter expositam rationem,

    Auct. Her. 2, 18, 28:

    quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quamobrem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115; cf.:

    nostra confirmare argumentis ac rationibus: deinde contraria refutare,

    id. de Or. 2, 19, 80:

    noverit orator argumentorum et rationum locos,

    id. Or. 14, 44 (v. also argumentum):

    si mei consilii causam rationemque cognoverit,

    id. Div. in Caecil. 1, 1; cf.:

    ad eam sententiam cum reliquis causis haec quoque ratio eos deduxit, quod, etc.,

    Caes. B. G. 2, 10 fin.:

    quam habet rationem, non quaero aequitatis, sed ipsius improbitatis atque impudentiae?... facti, si non bonam, at aliquam rationem afferre,

    Cic. Verr. 2, 3, 85, e196; cf.:

    deinde nihil rationis affert, quamobrem, etc.,

    id. Caecin. 33, 96:

    non deest hoc loco copia rationum, quibus docere velitis, humanas esse formas deorum: primum quod, etc.... deinde quod, etc.... tertiam rationem affertis, quod, etc.,

    id. N. D. 1, 27, 76:

    et quidem, cur sic opinetur, rationem subicit,

    id. Div. 2, 50, 104:

    idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse,

    id. Att. 8, 11, D, §

    5: nunc non modo agendi rationem nullam habeo, sed ne cogitandi quidem,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    rationes in ea disputatione a te collectae vetabant me rei publicae penitus diffidere,

    id. Fam. 5, 13, 3; cf. id. Ac. 2, 36, 116:

    rationibus conquisitis de voluptate et dolore disputandum putant,

    id. Fin. 1, 9, 31; cf.:

    quod cum disputando rationibusque docuisset,

    id. Rep. 1, 16, 25:

    his rationibus tam certis tamque illustribus opponuntur ab his, qui contra disputant primum labores, etc.,

    id. ib. 1, 3, 4 et saep.:

    num parva causa aut prava ratio est?

    reason, excuse, Ter. Eun. 3, 5, 27.—
    (β).
    In rhet., a showing cause, argument, reasoning in support of a proposition:

    ratio est, quae continet causam, quae si sublata sit, nihil in causa controversiae relinquatur, hoc modo: Orestes si accusetur matricidii, nisi hoc dicat, Jure feci, illa enim patrem meum occiderat, non habet defensionem,

    Cic. Inv. 1, 13, 18:

    ad propositum subjecta ratio, et item in distributis supposita ratio,

    id. de Or. 3, 54, 207; cf. Quint. 3, 11, 4; 5, 14, 1; 16; 7, 8, 3.—
    c.
    Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order, conformity, etc.:

    in omnibus, quae ratione docentur et via, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

    in a reasonable, regular manner, Cic. Or. 33, 116; cf.:

    ut ratione et via procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29:

    modo et ratione aliquid facere (along with recte atque ordine facere),

    id. Quint. 7, 28; cf.:

    quae res Nec modum habet neque consilium, ratione modoque Tractari non vult,

    Hor. S. 2, 3, 266:

    nihil est, quod ratione et numero moveri possit sine consilio,

    Cic. N. D. 2, 16, 43:

    intervallis imparibus, sed tamen pro rata parte ratione distinctis,

    divided proportionally by rule, id. Rep. 6, 18, 18; cf.:

    ex summis et infimis et mediis interjectis ordinibus ut sonis moderata ratione civitas concinit,

    in symmetrical proportion, id. ib. 2, 42, 69:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

    order, system, id. ib. 2, 33, 57;

    5, 5, 7: declinatio si cum ratione fiet,

    reasonably, id. Tusc. 4, 6, 13:

    ratio et distributio,

    a reasonable division, Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1.—
    d.
    A theory, doctrine, or system based upon reason; science, and (less freq.), subject., knowledge:

    erat enim tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13;

    2, 39, 66: si animum contulisti in istam rationem et quasi artem,

    id. ib. 1, 23, 37; cf.:

    omnes tacito quodam sensu sine ulla arte aut ratione, quae sint in artibus ac rationibus recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195; id. Brut. 74, 258:

    continet enim totam hanc quaestionem ea ratio, quae est de natura deorum,

    id. Div. 1, 51, 117:

    Epicuri ratio, quae plerisque notissima est,

    doctrine, system, philosophy, id. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    Stoicorum ratio disciplinaque,

    id. Off. 3, 4, 20:

    Cynicorum ratio,

    id. ib. 1, 41, 148; so id. Fin. 3, 20, 68: ratio vivendi... ratio civilis et disciplina populorum, the art of living... statesmanship, id. Rep. 3, 3, 4; cf.:

    etiamsi cui videbitur illa in optimis studiis et artibus quieta vitae ratio beatior, haec civilis laudabilior est certe et illustrior,

    id. ib. 3, 3, 4:

    improba navigii ratio tum caeca jacebat,

    Lucr. 5, 1004: saltationis ac musicae rationis studiosi, Col. prooem. e3 al.—Subject., knowledge:

    si qua (est in me) exercitatio dicendi aut si hujus rei ratio aliqua, ab optimarum artium studiis ac disciplina profecta,

    Cic. Arch. 1, 1.—
    e.
    A view or opinion resting upon reasonable grounds:

    mea sic est ratio,

    Ter. Ad. 1, 1, 43; cf.:

    inventus est nemo, cujus non haec et sententia esset et oratio, non esse metuendum, etc.... Haec cum omnes sentirent et cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 68 sq.; and with this cf. id. Att. 1, 11, 1:

    cujus ratio etsi non valuit,

    Nep. Milt. 3, 6 (just before: hujus cum sententiam plurimi essent secuti).—
    f.
    In philos. lang., a production of proof, argumentation, reasoning: (Epicurus) tollit definitiones; nihil de dividendo ac partiendo docet;

    non, quo modo efficiatur concludaturque ratio, tradit,

    Cic. Fin. 1, 7, 22; cf. id. Div. 2, 10, 25; id. de Or. 2, 38, 158:

    ratio ipsa coget, et ex aeternitate quaedam esse vera et ea non esse nexa causis aeternis, etc.,

    id. Fat. 16, 38; cf.:

    ergo, ubi tyrannus est, ibi non vitiosam ut heri dicebam, sed, ut nunc ratio cogit, dicendum est, plane nullam esse rem publicam,

    id. Rep. 3, 31, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > ratio

  • 14 valetudo

    vălētūdo ( vălītūdo), ĭnis, f. [valeo], habit, state, or condition of body, state of health, health, whether good or bad.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    optimā valetudine uti,

    Caes. B. C. 3, 49:

    valetudine minus commodā uti,

    id. ib. 3, 62:

    integra,

    Cic. Fin. 2, 20, 47:

    bona,

    Lucr. 3, 102; Cic. Lael. 6, 20; Quint. 10, 3, 26; Cato, R. R. 141, 3:

    melior,

    Plin. 23, 7, 63, § 120:

    commodior,

    Quint. 6, 3, 77:

    incommoda,

    Cic. Att. 5, 8, 1:

    infirma atque etiam aegra,

    id. Brut. 48, 180:

    quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    adversa,

    Just. 41, 6:

    dura,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    confirmata,

    Cic. Att. 10, 17, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46; id. de Or. 1, 62, 265:

    ut valetudini tuae diligentissime servias,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    multum interest inter vires et bonam valetudinem,

    Sen. Q. N. 1, praef. 6.— Plur.: sic caecitas ferri facile possit, si non desint subsidia valetudinum, of different states of health, i. e. whatever they may be, Cic. Tusc. 5, 39, 113.—
    B.
    In partic.
    1.
    A good state or condition, soundness of body, good health, healthfulness (syn.:

    salus, sanitas): valetudo decrescit, adcrescit labor,

    Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22:

    cui Gratia, fama, valetudo contingat abunde,

    Hor. Ep. 1, 4, 10:

    valetudo sustentatur notitiā sui corporis et observatione, quae res aut prodesse soleant aut obesse,

    Cic. Off. 2, 24, 86:

    melior fio valetudine, quam intermissis exercitationibus amiseram,

    id. Fam. 9, 18, 3:

    id pecus valetudinis tutissimae est,

    Col. 7, 22:

    hoc cibo... firmitatem valetudinis custodiri,

    Plin. 20, 5, 20, § 42; cf.:

    Quaque valetudo constat, nunc libera morbis, Nunc oppressa,

    Manil. 3, 140; cf. also Cic. de Or. 1, 62, 265.—
    2.
    A bad state or condition, ill health, sickness, feebleness, infirmity, indisposition (syn.:

    infirmitas, imbecillitas): curatio valetudinis,

    Cic. Div. 2, 59, 123:

    gravitas valetudinis, quā tamen jam paulum videor levari,

    id. Fam. 6, 2, 1:

    affectus valetudine,

    Caes. B. C. 1, 31:

    gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat,

    id. ib. 3, 2:

    quodam valetudinis genere tentari,

    Cic. Att. 11, 23, 1:

    quod me propter valetudinem tuam... non vidisses,

    id. Fam. 4, 1, 1:

    quod his Nonis in collegio nostro non affuisses, valetudinem causam, non maestitiam fuisse,

    id. Lael. 2, 8:

    excusatione te uti valetudinis,

    id. Pis. 6, 13:

    quibus (latere, voce) fractis aut imminutis aetate seu valetudine,

    Quint. 12, 11, 2:

    medicus quid in quoque valetudinis genere faciendum sit, docebit,

    id. 7, 10, 10:

    Blaesus novissimā valetudine conflictabatur,

    Plin. Ep. 2, 20, 7:

    major, i. e. morbus comitialis,

    Just. 13, 2:

    oculorum,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    calculorum,

    Plin. 21, 27, 100, § 173.— Plur.:

    medicus regere valetudines principis solitus,

    Tac. A. 6, 50:

    valetudinibus fessi,

    id. H. 3, 2:

    quod ad febrium valitudines attinet,

    Plin. 23, 1, 24, § 48:

    graves et periculosas valetudines experiri,

    Suet. Aug. 81; id. Tib. 11; Vitr. 1, 4.—
    II.
    Trop. (rare but class.), of the mind, health, soundness, sanity:

    ii sunt constituti quasi malā valetudine animi, sanabiles tamen,

    Cic. Tusc. 4, 37, 80:

    roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis,

    Sen. Ep. 10, 4; cf.:

    valetudo ei neque corporis neque animi constitit,

    unsound state of mind, mental infirmity, Suet. Calig. 50.—Rarely without animi:

    qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur,

    Cic. Div. 1, 38, 81.—
    B.
    Of style:

    quos (Lysiae studiosi), valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,

    Cic. Brut. 16, 64. —
    III.
    Personified: Valetudo, Health, as a divinity, Mart. Cap. 1, § 55.

    Lewis & Short latin dictionary > valetudo

  • 15 valitudo

    vălētūdo ( vălītūdo), ĭnis, f. [valeo], habit, state, or condition of body, state of health, health, whether good or bad.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    optimā valetudine uti,

    Caes. B. C. 3, 49:

    valetudine minus commodā uti,

    id. ib. 3, 62:

    integra,

    Cic. Fin. 2, 20, 47:

    bona,

    Lucr. 3, 102; Cic. Lael. 6, 20; Quint. 10, 3, 26; Cato, R. R. 141, 3:

    melior,

    Plin. 23, 7, 63, § 120:

    commodior,

    Quint. 6, 3, 77:

    incommoda,

    Cic. Att. 5, 8, 1:

    infirma atque etiam aegra,

    id. Brut. 48, 180:

    quam tenui aut nullā potius valetudine,

    id. Sen. 11, 35:

    adversa,

    Just. 41, 6:

    dura,

    Hor. S. 2, 2, 88:

    confirmata,

    Cic. Att. 10, 17, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46; id. de Or. 1, 62, 265:

    ut valetudini tuae diligentissime servias,

    id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

    multum interest inter vires et bonam valetudinem,

    Sen. Q. N. 1, praef. 6.— Plur.: sic caecitas ferri facile possit, si non desint subsidia valetudinum, of different states of health, i. e. whatever they may be, Cic. Tusc. 5, 39, 113.—
    B.
    In partic.
    1.
    A good state or condition, soundness of body, good health, healthfulness (syn.:

    salus, sanitas): valetudo decrescit, adcrescit labor,

    Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis,

    Cic. Lael. 6, 22:

    cui Gratia, fama, valetudo contingat abunde,

    Hor. Ep. 1, 4, 10:

    valetudo sustentatur notitiā sui corporis et observatione, quae res aut prodesse soleant aut obesse,

    Cic. Off. 2, 24, 86:

    melior fio valetudine, quam intermissis exercitationibus amiseram,

    id. Fam. 9, 18, 3:

    id pecus valetudinis tutissimae est,

    Col. 7, 22:

    hoc cibo... firmitatem valetudinis custodiri,

    Plin. 20, 5, 20, § 42; cf.:

    Quaque valetudo constat, nunc libera morbis, Nunc oppressa,

    Manil. 3, 140; cf. also Cic. de Or. 1, 62, 265.—
    2.
    A bad state or condition, ill health, sickness, feebleness, infirmity, indisposition (syn.:

    infirmitas, imbecillitas): curatio valetudinis,

    Cic. Div. 2, 59, 123:

    gravitas valetudinis, quā tamen jam paulum videor levari,

    id. Fam. 6, 2, 1:

    affectus valetudine,

    Caes. B. C. 1, 31:

    gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat,

    id. ib. 3, 2:

    quodam valetudinis genere tentari,

    Cic. Att. 11, 23, 1:

    quod me propter valetudinem tuam... non vidisses,

    id. Fam. 4, 1, 1:

    quod his Nonis in collegio nostro non affuisses, valetudinem causam, non maestitiam fuisse,

    id. Lael. 2, 8:

    excusatione te uti valetudinis,

    id. Pis. 6, 13:

    quibus (latere, voce) fractis aut imminutis aetate seu valetudine,

    Quint. 12, 11, 2:

    medicus quid in quoque valetudinis genere faciendum sit, docebit,

    id. 7, 10, 10:

    Blaesus novissimā valetudine conflictabatur,

    Plin. Ep. 2, 20, 7:

    major, i. e. morbus comitialis,

    Just. 13, 2:

    oculorum,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    calculorum,

    Plin. 21, 27, 100, § 173.— Plur.:

    medicus regere valetudines principis solitus,

    Tac. A. 6, 50:

    valetudinibus fessi,

    id. H. 3, 2:

    quod ad febrium valitudines attinet,

    Plin. 23, 1, 24, § 48:

    graves et periculosas valetudines experiri,

    Suet. Aug. 81; id. Tib. 11; Vitr. 1, 4.—
    II.
    Trop. (rare but class.), of the mind, health, soundness, sanity:

    ii sunt constituti quasi malā valetudine animi, sanabiles tamen,

    Cic. Tusc. 4, 37, 80:

    roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis,

    Sen. Ep. 10, 4; cf.:

    valetudo ei neque corporis neque animi constitit,

    unsound state of mind, mental infirmity, Suet. Calig. 50.—Rarely without animi:

    qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur,

    Cic. Div. 1, 38, 81.—
    B.
    Of style:

    quos (Lysiae studiosi), valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,

    Cic. Brut. 16, 64. —
    III.
    Personified: Valetudo, Health, as a divinity, Mart. Cap. 1, § 55.

    Lewis & Short latin dictionary > valitudo

См. также в других словарях:

  • ИОАНН ЗЛАТОУСТ. Часть II — Учение Считая правильную веру необходимым условием спасения, И. З. в то же время призывал веровать в простоте сердца, не обнаруживая излишнего любопытства и помня, что «природа рассудочных доводов подобна некоему лабиринту и сетям, нигде не имеет …   Православная энциклопедия

  • Ring Freiheitlicher Studenten — Der Ring Freiheitlicher Studenten (RFS) ist die freiheitliche Studentenorganisation an den österreichischen Hochschulen und Klub in der Österreichischen Hochschülerinnen und Hochschülerschaft (ÖH). Nach den ÖH Wahlen 2011 ist der RFS mit einem… …   Deutsch Wikipedia

  • Albert Viciano i Vives — Nacimiento …   Wikipedia Español

  • Gottlob Friedrich Seeligmann — Gottlob Friedrich Seligmann, auch: Seeligmann (* 21. November 1654 in Hainewalde; † 24. Dezember 1707 in Dresden) war ein deutscher lutherischer Theologe. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 1.1 Erste Leipziger Zeit 1.2 Rostocker Zeit …   Deutsch Wikipedia

  • Gottlob Friedrich Seligmann — Gottlob Friedrich Seligmann, auch: Seeligmann (* 21. November 1654 in Hainewalde; † 24. Dezember 1707 in Dresden) war ein deutscher lutherischer Theologe. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 1.1 Erste Leipziger Zeit 1.2 Rostocker Zeit …   Deutsch Wikipedia

  • Leyes raciales fascistas — Las leyes raciales fascistas son un conjunto de medidas legislativas y administrativas (leyes, decretos, circulares, etc.) que fueron lanzadas en Italia entre 1938 y los primeros cinco años de la década de 1940, inicialmente por el régimen… …   Wikipedia Español

  • Burghard Rieger — (* 22. November 1937 in Bremen) ist ein deutscher Sprachwissenschaftler und Computerlinguist. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Forschungsschwerpunkte 3 Werke (Auswahl) …   Deutsch Wikipedia

  • Ei(n)fälle — Ei(n)fälle – Kabaretttreffen der Studiosi ist ein jährlich stattfindendes Kabarettfestival der Studiosi in Cottbus. Es findet seit 1996 immer im Januar statt und ist das bekannteste Festival für Studentenkabaretts in Deutschland. Regelmäßige …   Deutsch Wikipedia

  • Meinard Tydeman der Ältere — (1774) Meinard Tydeman der Ältere (auch: Tijdeman; * 20. März 1741 in Zwolle; † 1. Februar 1825 in Leiden) war ein niederländischer Rechtswissenschaftler und Historiker. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • ANTECESSOR — Graece Α᾿ντικην´σωρ, Tertulliano Spiritus S. dicitur l. de Virgine vel. Non enim ab se loquitur, sed quia mandatur a Christo. Hic solus Anteceslor, qui solus post Christum. Eidem Antecessores alibi Apostoli dicuntur: voce a Romanis mutuatâ, apud… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • accademia — ac·ca·dè·mia s.f. 1. TS filos. nella Grecia antica, scuola filosofica fondata da Platone 2a. CO associazione di studiosi creata per promuovere le lettere, le arti o le scienze: Accademia della Crusca, dei Lincei 2b. CO insieme di studiosi di… …   Dizionario italiano

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»