Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

ratiōnābilis

  • 1 rationabilis

    rătĭōnābĭlis, e, adj. [ratio] (post-Aug.; = rationalis, which is in better use), reasonable, rational:

    natura,

    Sen. Vit. Beat. 14, 1:

    virtutes quae ad rationabilem animum pertinent,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 17, 18; cf.:

    virtutes rationabiles,

    id. ib.:

    responsio rationabilis,

    Vulg. Job, 32, 3:

    rationabile sine dolo lac,

    the pure milk of reason, id. 1 Pet. 2, 2:

    sententia vera et rationabilis,

    Dig. 5, 1, 2, § 3.— Comp.:

    rationabilius esse videtur,

    Dig. 45, 3, 37.— Adv.: rătĭō-nābĭlĭter, rationally, reasonably, App. Dogm. Plat. 1:

    errare,

    Hier. Ep. 39, 5; Macr. Somn. Scip. 2, 11, 17; Amm. 20, 4, 8; Lact. Ep. 61, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > rationabilis

  • 2 rationabilis

    ratiōnābilis, e
    1) одарённый разумом, разумный (natura Sen; anima Ap)
    2) разумный, основанный на разуме ( sententia Dig)

    Латинско-русский словарь > rationabilis

  • 3 rationabilis

    ratiōnābilis, e (ratio), I) mit Vernunft begabt, vernünftig, natura, Sen. de vit. beat. 14, 1 (13, 5); Gertz rationalis: rationabile genus mortalium, Colum.: pars animae, Apul. de dogm. Plat. 1, 9 G.: animus, virtutes, ibid. 2, 9: animal, Chalcid. Tim. 130: animae motus, ibid. 37 B. – II) vernunftgemäß, vernünftig, ICt. u. Gromat. vet.: quod magis rationabile est od. quod rationabilius esse videtur, ICt.: mihi tamen ita rationabile videtur, ut etc., Gromat. vet.: rationabilius sonoriusque est m. folg. Acc. u. Infin., Prisc. 2, 3.

    lateinisch-deutsches > rationabilis

  • 4 rationabilis

    ratiōnābilis, e (ratio), I) mit Vernunft begabt, vernünftig, natura, Sen. de vit. beat. 14, 1 (13, 5); Gertz rationalis: rationabile genus mortalium, Colum.: pars animae, Apul. de dogm. Plat. 1, 9 G.: animus, virtutes, ibid. 2, 9: animal, Chalcid. Tim. 130: animae motus, ibid. 37 B. – II) vernunftgemäß, vernünftig, ICt. u. Gromat. vet.: quod magis rationabile est od. quod rationabilius esse videtur, ICt.: mihi tamen ita rationabile videtur, ut etc., Gromat. vet.: rationabilius sonoriusque est m. folg. Acc. u. Infin., Prisc. 2, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rationabilis

  • 5 rationabilis

    rationabilis, e, reasonable, pertaining to the reason, rational, R. 12:1; 1 P. 2:2.*

    English-Latin new dictionary > rationabilis

  • 6 rationabilis

    (adi.) rationabiliter (adv.) разумный, ration. causa (1. 2 § 3 D. 5, 1);

    sententia (1. 2 § 3 D. 5, 1. 1. 3 § 1 C. Th. 11, 8).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > rationabilis

  • 7 rationabilis

    rationabile, rationabilior -or -us, rationabilissimus -a -um ADJ
    rational, possessing powers of reasoning; reasonable, agreeable to reason

    Latin-English dictionary > rationabilis

  • 8 irrationabilis

    irratiōnābilis, e, Adi. m. Compar. (in u. rationabilis), unvernünftig, Spät. – subst., irratiōnābilia, ium, n., unvernünftige Wesen, Lact. 2, 2, 17. – / Bei guten lat. Schriftstellern (zB. Cels. prooem. p. 7, 1 D.) muß dafür irrationalis gelesen werden; s. Spalding Quint. 2, 16, 16.

    lateinisch-deutsches > irrationabilis

  • 9 rationabilitas

    ratiōnābilitās, ātis, f. (rationabilis), die Vernünftigkeit, Vernunft, Mythogr. Lat. 3, 6, 16 u. spät. Eccl. – Apul. de dogm. Plat. 1, 13 jetzt rationabilem.

    lateinisch-deutsches > rationabilitas

  • 10 rationabiliter

    ratiōnābiliter, Adv. (rationabilis), vernunftgemäß, vernünftig (Ggstz. irrationabiliter), Macr. somn. Scip. 2, 11, 17. Ps. Apul. Ascl. 16; Apul. de Plat. 1, 8. Amm. 20, 4, 8. Lact. epit. 61, 17. Hieron. epist. 39, 5. Chalcid. Tim. 35 u.a. Isid. orig. 2, 24, 7. – Compar., Augustin. de peccat. merit. 1, 13.

    lateinisch-deutsches > rationabiliter

  • 11 ius

    I.
        Ius, iuris, n. g. Terent. Du jus, ou brouet, ou potage commun qui n'est point espez.
    \
        Ius conditum. Cic. Potage exquis, bien accoustré et assaisonné.
    \
        Confundere multa iura. Plaut. Faire une meslange de plusieurs brouets.
    II.
        Ius, iuris, n. gen. Terent. Droict et raison.
    \
        Nullum hodie genus est hominum minus bonorum iure. Plaut. Qui soit moins à la bonne foy.
    \
        Ius bonum dicis, oras, petis: pro eo quod vulgus dicit, Requesta tua rationabilis est. Plaut. C'est raison de ce que tu demandes, Ta demande est raisonnable.
    \
        Ius petis, fateor, tene. Plaut. C'est la raison, Je le confesse.
    \
        Optimo iure. Plaut. A bonne et juste cause, A bon droict.
    \
        Iure, ablatiuus, id est merito. Plaut. A bon droict.
    \
        Iure vel iniuria. Plaut. A droict ou à tort.
    \
        Quo iure, quaque iniuria praecipitem me in pistrinum dabit. Terent. Soit à droict ou à tort.
    \
        Suo iure aliquid agere, facereve. Cic. De son authorité, Priveement, Du consentement de touts, Sans contredict d'aucun.
    \
        Demus imperium Caesari eo iure quo qui optimo. Cice. Pour l'avoir avec toute puissance et prerogative telle que donner on peult en tel cas. Bud.
    \
        Optimo iure, vel optima conditione praedia. Cic. Qui sont francs, et ne doibvent aucune servitude, ne cens, ne rente, et ne sont aucunement hypotequez, Heritages et terres tenues en franc aleu.
    \
        Hoc iure sunt Siculi. Cicero. Observent et gardent ceste forme de droict.
    \
        Ius suum obtinere non posse dicebant veteres, eum quem nunc iustitiam habere vel consequi non posse dicimus. Cic. Ne povoir avoir justice, Ne povoir avoir raison en justice de quelque affaire.
    \
        Ius. Paulus. Tout ce que nature, ou une cité, ou un peuple, ou une coustume a commandé de faire l'un à l'autre.
    \
        Ius. Paul. Le lieu où le juge rend le droict, et la justice se faict.
    \
        Ius naturale. Vlp. Une loy et ordonnance descendant de nature, La loy de nature.
    \
        Ius gentium. Vlp. Loy commune entre touts les hommes, venant de la raison naturelle.
    \
        Ius ciuile. Vlp. Les loix et coustumes qui sont propres et particulieres à un chascun peuple.
    \
        Ius moribus constitutum. Iulianus. Droict coustumier.
    \
        Famularia iura dare. Ouid. Loix serviles.
    \
        Ius Praetorium, quod et Ius honorarium dicitur. Papinianus. Les ordonnances et mandements des Preteurs et autres semblables Magistrats.
    \
        Ius priuatum. Vlp. Le droict qui concerne l'utilité d'un chascun particulier.
    \
        Ius publicum. Vlp. Le droict concernant l'utilité publique.
    \
        Signata iura sequi. Lucan. Alliances escriptes et signees.
    \
        Ius singulare. Paul. Droict special et particulier en certains cas.
    \
        Ius summum. Cic. Droict rigoreux, Quand on ne remet rien de ce que le droict requiert, et qu'on ne fait aucun passedroict, Quand on fait au pis qu'on scauroit faire. Vide Agere summo iure in AGO.
    \
        Certare iure. Cic. Aller, ou Proceder par justice. Bud.
    \
        Concedere in ius, ditionemque alicuius. Liu. Venir en la puissance et seigneurie d'aucun.
    \
        Ius consulere. Liuius. Demander conseil sur quelque difficulté de droict.
    \
        Ius dicere. Liu. Dire droict, Exercer jurisdiction.
    \
        Ius facere dicitur, quod iuris atque legis vim habet. Vlp. Faire droict, Apporter necessité d'estre obey.
    \
        Non ambigitur Senatum ius facere posse. Vlp. Que le Senat ne puisse faire ordonnances ayant pareille authorité que la loy.
    \
        Ius esto. Cic. Soit ferme et stable et tenu pour loy.
    \
        Firmare ius. Tacit. Confermer un droict.
    \
        Ius petere ab aliquo iudice. Curtius. Estre de sa jurisdiction, Quand on est subject d'aller plaider par devant luy, Resortir par devant quelque juge.
    \
        Procurrunt in ius. Horatius. Ils parviennent par devant le juge, Ils viennent en justice.
    \
        Rapere aliquem in iura. Horatius. Le contraindre de venir en justice.
    \
        Pari iure esse cum aliquibus. Tranquillus. Estre du reng des autres, N'avoir pas plus de droict et d'authorité que les autres, Estre subject aussi bien que les autres, N'estre point plus privilegié que les autres.
    \
        AEquus iudex, vnde ius stabat, ei victoriam dedit. Liuius. A qui le droict appartenoit, Pour qui le droict estoit.
    \
        Ius, pro potestate. Plin. Povoir et puissance.
    \
        Habere ius in aliquem. Lucan. Puissance et authorité.
    \
        Quibus mulctari eos velit, ipsius ius atque arbitrium est. Liu. Il est en luy d'en faire à son appetit.
    \
        Iuris sui esse, ac mancipii. Brutus Ciceroni. Estre maistre de soymesme, Estre en liberté.
    \
        Iuris prudentia. Vlp. Le scavoir et congnoissance de tout droict tant divin que humain.

    Dictionarium latinogallicum > ius

  • 12 rationalis

    rătĭōnālis, e [st2]1 [-] relatif au calcul. [st2]2 [-] fondé sur le raisonnement. [st2]3 [-] doué de raison, raisonnable.    - rationales litterae, Inscr.: les chiffres.    - rationalis philosophia, Sen.: la dialectique, la logique.    - rationalis, is, m.: receveur, caissier, agent comptable.    - procurator rationalis, Firm.: agent comptable.
    * * *
    rătĭōnālis, e [st2]1 [-] relatif au calcul. [st2]2 [-] fondé sur le raisonnement. [st2]3 [-] doué de raison, raisonnable.    - rationales litterae, Inscr.: les chiffres.    - rationalis philosophia, Sen.: la dialectique, la logique.    - rationalis, is, m.: receveur, caissier, agent comptable.    - procurator rationalis, Firm.: agent comptable.
    * * *
        Rationalis, et hoc rationale, pen. prod. Siue Rationabilis, et hoc rationabile, pen. cor. Idem significant. Quintil. Raisonnable, Ayant usage de raison, Usant de raison.
    \
        Rationales et procuratores Caesaris iidem erant. Lampridius. Receveurs du demaine de Cesar.

    Dictionarium latinogallicum > rationalis

  • 13 irrationabilis

    irratiōnābilis, e, Adi. m. Compar. (in u. rationabilis), unvernünftig, Spät. – subst., irratiōnābilia, ium, n., unvernünftige Wesen, Lact. 2, 2, 17. – Bei guten lat. Schriftstellern (zB. Cels. prooem. p. 7, 1 D.) muß dafür irrationalis gelesen werden; s. Spalding Quint. 2, 16, 16.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > irrationabilis

  • 14 rationabilitas

    ratiōnābilitās, ātis, f. (rationabilis), die Vernünftigkeit, Vernunft, Mythogr. Lat. 3, 6, 16 u. spät. Eccl. – Apul. de dogm. Plat. 1, 13 jetzt rationabilem.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rationabilitas

  • 15 rationabiliter

    ratiōnābiliter, Adv. (rationabilis), vernunftgemäß, vernünftig (Ggstz. irrationabiliter), Macr. somn. Scip. 2, 11, 17. Ps. Apul. Ascl. 16; Apul. de Plat. 1, 8. Amm. 20, 4, 8. Lact. epit. 61, 17. Hieron. epist. 39, 5. Chalcid. Tim. 35 u.a. Isid. orig. 2, 24, 7. – Compar., Augustin. de peccat. merit. 1, 13.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rationabiliter

  • 16 rationabilitas

    rătĭōnābĭlĭtas, ātis, f. [rationabilis], reasonableness, rationality, App. Dogm. Plat. 1, p. 9, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > rationabilitas

  • 17 rationabiliter

    rătĭōnābĭlĭter, adv., v. rationabilis fin.

    Lewis & Short latin dictionary > rationabiliter

  • 18 COMMON-SENSE

    [A]
    RATIONABILIS (-E)
    RATIONALIS (-E)

    English-Latin dictionary > COMMON-SENSE

  • 19 INTELLIGENT

    [A]
    INTELLEGENS (-ENTIS)
    INTELLIGENS (-ENTIS)
    RATIONABILIS (-E)
    RATIONALIS (-E)
    SAGAX (-GACIS)
    PROBUS (-A -UM)
    CAPABILIS (-IS -E)
    CONSPICIENS (-ENTIS)

    English-Latin dictionary > INTELLIGENT

  • 20 PRUDENT

    [A]
    CAUTUS (-A -UM)
    CONSIDERATUS (-A -UM)
    CORDATUS (-A -UM)
    PRUDENS (-ENTIS)
    RATIONABILIS (-E)
    RATIONALIS (-E)
    MEMOR (-ORIS)
    PROVIDENS (-ENTIS)
    PROVIDUS (-A -UM)

    English-Latin dictionary > PRUDENT

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»