-
1 ratiocinor
I.Lit., to reckon, compute, calculate: in summo apud illos (sc. Graecos) honore geometria fuit: itaque nihil mathematicis illustrius;II.at nos metiendi ratiocinandique utilitate hujus artis terminavimus modum,
Cic. Tusc. 1, 2, 5:de pecuniā ratiocinari,
id. Inv. 2, 39, 115; 2, 32, 125; Vitr. 10, 15.—Transf.A.To consider, deliberate, meditate:B.quo pacto cum illis occipiam, id ratiocinor,
Plaut. Stich. 1, 2, 18:socii profecto ratiocinati essent quid possent facere, si quidem suā sponte facerent,
Auct. Her. 4, 11, 16.—To reason, argue, to infer or conclude from a consideration of circumstances:id ex partibus juris sumi oportebit et ratiocinari, quid in similibus rebus fieri soleat, et videre, utrum, etc.,
Cic. Inv. 2, 20, 61; cf. Auct. Her. 2, 23, 35; Quint. 7, 1, 61:etenim sic ratiocinabantur... aperte jam ac perspicue nulla esse judicia, etc.,
Cic. Verr. 1, 7, 20; cf. id. Mil. 12, 32; id. Phil. 2, 22, 55.—Rarely with acc.:mores atque parsimoniam alicujus,
App. M. 1, p. 113, 5. -
2 ratiōcinor
ratiōcinor ātus, ārī, dep. [ratio], to reckon, compute, calculate: ratiocinandi utilitas: de pecuniā.— To reason, argue, infer, conclude: quid in similibus rebus fieri soleat: inter se: recte.* * *ratiocinari, ratiocinatus sum V DEPcompute, calculate; argue, infer, conclude -
3 ratiōcinātiō
ratiōcinātiō ōnis, f [ratiocinor], an exercise of the reasoning powers, calm reasoning, ratiocination. ratiocinatio est diligens et considerata excogitatio.— A rational conclusion, syllogism.* * *reasoning; esp. a form of argument, syllogism -
4 ratiōcinātīvus
ratiōcinātīvus adj. [ratiocinor].—In rhet., of reasoning, syllogistic: genus quaestionis.* * *ratiocinativa, ratiocinativum ADJargumentative; syllogistic -
5 ratiōcinātor
ratiōcinātor ōris, m [ratiocinor], a reckoner, accountant, book-keeper, C.—Fig.: ut boni ratiocinatores esse possimus.* * *calculator, accountant -
6 ratiocinabiliter
rătĭōcĭnābĭlĭter, adv. [ratiocinor], according to correct computation, Macr. Somn. Scip. 2, 11 fin.
См. также в других словарях:
ratiocinateur — ⇒RATIOCINATEUR, subst. et adj. masc. Péj. (Personne) qui ratiocine, qui aime ratiociner. Synon. ratiocineur. Alors que les plus célèbres capitaines, en vieillissant, deviennent ratiocinateurs et radotiers (...) celui là, au déduit, ne soufflait… … Encyclopédie Universelle
ԱՆՎԱՐԿԱՆԵԼԻ — ( ) NBH 1 0240 Chronological Sequence: 11c ա. Յոչինչ համարելի. արհամարհ. *Ոչ էին լոկ մարդիկ նուաստ եւ ընկեցիկ, որ ʼի դէպ էր զասացեալսն ապականել, եւ անվարկանելի առնել. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 39. յն. παραλογίζομαι minus supputo, male ratiocinor … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՂԱԽՈՀԻՄ — (եցայ.) NBH 1 426 Chronological Sequence: Unknown date հ. συλλογίζομαι colligo, ratiocinor Տրամախոհիլ. տրամաբանել. քաջ ձեռնարկել. *Տգէտք գոլով այսորիկ՝ ոչ բաղախոհին. Պղատ. օրին. ՟Բ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԺՈՂՈՎԵՄ — (եցի.) NBH 1 0836 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 11c, 12c, 13c ն. συνάγω congrego. Ի մի ժողով բերել կամ կոչել զբազմութիւն ցրուեալ. ʼի մի վայր հաւաքել զմարդիկ կամ զիրս. գումարել. կուտակել. ժողվել. ... *Ժողովեաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽԾԲԾԵՄ — (եցի.) NBH 1 0947 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 12c ն. συλλογίζομαι ratiocinor πολυπραγμονέω curiose inquiro καταγινώσκω , μέμφομαι arguo, reprehendo, accuso ἑπιλαμβάνομαι corripio. Խծբիծս որոնել, եւ ջանալ գտնել. մանր կրկտել առ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԽՈՐՀԻՄ — (հեցայ.) NBH 1 0975 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c հ. μελετάω, λογίζομαι, διαλογίζομαι , βουλεύω, ομαι, φρονέω եւն. meditor, cogito, ratiocinor, consulo, consulto, volo եւն. Մտախոհ կամ մտախոհ լինել.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՒԱՔԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0078 Chronological Sequence: 6c ն. συλλογίζομαι colligo, ratiocinor, argumentor. Քաղել զհետեւանս ʼի նախընթաց բանից. ձեռնարկել. իմաստասիրել. եւ Ճարտարել. հնարիլ. *Նաեւ ձեռնայինք հաւաքաբանեն (պիտակաբար), ո՛րգոն, շինողականն հաւաքաբանէ,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՇԱՐԱԲԱՆԵՄ — ( ) NBH 2 0468 Chronological Sequence: Unknown date, 6c ն. ՇԱՐԱԲԱՆԵԼ. συλλογίζομαι colligo, ratiocinor, argmentor. Հիւսել զբան. յօրինել. եւ Տրամաբանել. հաւաքաբանել. *Զգիրս՝ զոր հրապարակի առաջի բերէք, ո՞ շարաբանեալ գրեաց. Ճ. ՟Գ.: *Որպէս ʼի կուրաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՏՐԱՄԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0895 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c ն. ՏՐԱՄԱԲԱՆԵՄ ՏՐԱՄԱԲԱՆԻՄ. ըստ յն. διαλέγομαι, διαλογίζομαι, λογιστεύω ratiocinor, disputo, verba facio, dissero. Որպէս տրամաբան կամ բանական խորհել եւ խօսել. ձեռնարկել. ճառել. օրինօք… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՏՐԱՄԱԽՈՀԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0896 Chronological Sequence: Unknown date, 11c հ. διανοέομαι, ἑννοέω ratiocinor, in mente agito. Տրամախորհել. տրամաբանել. խորհել. զմտաւ ածել. խոկալ. խուզարկել. որոճել. որոշել ʼի միտս կամ մտօք. դատել. *Եւ յաղագս այլոց խորհրդոց պա՛րտ… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)